پژوهش های روان شناسی اجتماعی

مقدمه: رابطه معنویت و حمایت اجتماعی با سلامت روان و اضطراب مرگ سالمندان به مطالعه بیشتری نیاز دارد. از این رو، هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین معنویت و حمایت اجتماعی با سلامت روان و اضطراب مرگ در سالمندان بود. روش: روش این پژوهش همبستگی بود و 350 سالمند ساکن شهر تهران، پرسشنامه ها را تکمیل کردند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از: پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ (GHQ)، مقیاس اضطراب مرگ تمپلر، پرسشنامه معنویت پارسیان و دونینگ و پرسشنامه حمایت اجتماعی فیلیپس. داده های بدست آمده با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: رابطه بین سلامت روان و اضطراب مرگ با معنویت و حمایت اجتماعی معنادار بود. معنویت قادر به پیش بینی معنادار سلامت روان (0001/0>P ،406/0 -=β) و اضطراب مرگ (0001/0>P ،233/0- =β) بود. همچنین حمایت اجتماعی توانست سلامت روان (0001/0>P ،349/0- =β) و اضطراب مرگ (0001/0>P ،286/0 -=β) را پیش بینی کند. نتیجه گیری: این یافته ها اهمیت معنویت و حمایت اجتماعی را به عنوان عوامل پیشگیری کننده مربوط به مشکلات سلامت روان و اضطراب مرگ سالمندان آشکار می سازند.   واژه های کلیدی: معنویت، حمایت اجتماعی، سلامت روان، اضطراب مرگ، سالمندی.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه علّی قدردانی با عملکرد تحصیلی و رضایت از زندگی با میانجیگری ابعاد حمایت اجتماعی (اساتید، والدین و همکلاسی ها) در دانشجویان دانشگاه پیام نور بود. روش: جامعه آماری این تحقیق شامل تمام دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور اهواز در سال تحصیلی 1396 می باشد. از این جامعه تعداد 312 نفر به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس اتتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های محقق ساخته قدردانی سواری (1396)، حمایت اجتماعی والدین، اساتید و همکلاسی ها سواری (1396)، رضایت از زندگی داینر، امون، لارسن و گریفین (1985) و معدل تحصیلی استفاده شد. تحلیل داده ها به روش تحلیل مسیر انجام شد.  نتایج: نتایج نشان داد، قدردانی بر عملکرد تحصیلی، رضایت از زندگی، حمایت اجتماعی والدین، اساتید، همکلاسی ها و حمایت اجتماعی همکلاسی ها بر عملکرد تحصیلی و حمایت اجتماعی والدین و اساتید بر رضایت از زندگی معنی دار است. از دو فرضیه غیر مستقیم چندگانه، فرضیه رابطه غیر مستقیم قدردانی با عملکرد تحصیلی با میانجیگری حمایت اجتماعی والدین و اساتید معنی دار شد.  نتیجه گیری: از این پژوهش می توان نتیجه گرفت، برای تقویت عملکرد تحصیلی، رضایت از زندگی، جلب حمایت اجتماعی والدین، اساتید و همکلاسی ها بایستی مسأله قدردانی از دیگران را جدّی گرفت و برای تحقق آن نزد دیگران تلاش کرد. از طرفی و با توجه به اینکه حمایت اجتماعی همکلاسی ها در عملکرد تحصیلی اثر گذار بوده، لذا برای تحقق رضایت از زندگی توجه به حمایت اجتماعی والدین و اساتید بسیار ضروری است.  

مقدمه: در حال حاضر قلدری در مدارس یک پدیده همه گیر است  که  میلیون ها دانش آموز را تحت تأثیر قرار می دهد. بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر تدوین برنامه آموزشی سازگاری اجتماعی و اثربخشی آن بر میزان قلدری دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه بود. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه مورد مطالعه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر بوکان در سال تحصیلی 97-1396 بودند که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) انتخاب گردید و جهت جمع آوری داده ها به مقیاس قلدری ایلی نویز (2001) پاسخ دادند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 90 دقیقه ای و به مدت 5 هفته متوالی (هر هفته 2 جلسه) تحت آموزش برنامه سازگاری اجتماعی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که آموزش برنامه سازگاری اجتماعی بر کاهش قلدری دانش آموزان تأثیر معناداری داشته است (52/0=η، p<0/000، f= 28/94).  نتیجه گیری: در مجموع نتایج حاکی از اثربخش بودن برنامه سازگاری اجتماعی به عنوان یک روش مؤثر در کاهش قلدری دانش آموزان پسر بود. پیشنهاد می شود که این برنامه در دستور کار متولیان آموزش و پرورش و نهادهای تربیتی جهت مقابله و کاهش رفتارهای افراد قلدر در مدارس قرار بگیرد.

مقدمه: هنگامی که شناختی از پدیده ها به دست می آید، با آنها به شیوه خاصی بنام نگرش رفتار می کنیم. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه صفات شخصیتی در مدل شش گانه هگزاکو و نگرش افراد به جریان های سیاسی انجام شد. روش: بدین منظور نمونه ای شامل 372 نفر (185نفر مرد، 184نفر زن و 3 نفر با جنسیت نامشخص) به روش نمونه گیری در دسترس از جامعه آماری شهروندان تهرانی انتخاب گردید. از پرسشنامه های صفات شخصیت هگزاکو-60 و سنجش نگرش سیاسی (محقق ساخته) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. یافته ها: برای تجزیه تحلیل توصیفی داده ها از جدول فراوانی، میانگین و انحراف معیار و برای تحلیل استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که با اطمینان 99 درصد می توان ادعا نمود که همبستگی مثبت معنی دار بین صفات صداقت-فروتنی، پذیرش و گشودگی با نگرش به جریان های سیاسی و همبستگی معنی دار منفی بین صفت وظیفه شناسی با نگرش به جریان سیاسی وجود دارد. ولی برای صفات تهییج پذیری و برون گرایی ارتباط معناداری تایید نمی شود. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای صفات گشودگی، وظیفه شناسی، صداقت- فروتنی و پذیرش حدود 66 درصد از تغییرات متغیر نگرش به جریان های سیاسی را پیش بینی می نمایند. نتیجه گیری: صفات به واسطه تأثیر رویه های خود و کنش متقابل محیط بر این رویه ها ارتباط خود را با نگرش به جریان های سیاسی حفظ و نقش پیش بینی در تبیین نگرش سیاسی را ایفا می کنند. همچنین صفات به علت خاصیت پایداری خود به نگرش های ذاتاً ناپایدار انسان، رنگ و بوی ماندگاری می دهند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه رفتارهای وندالیستی دانشجویان و رابطه آن با پایبندی به ارزش ها (ارزش های خانوادگی، دینی، فرهنگی- اجتماعی)، احساس بی هنجاری (بی هنجاری اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی) و میزان استفاده از رسانه های نوین (اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی) انجام شد. روش: این پژوهش به روش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 97-96 که تعداد آنها برابر با 7000 نفر بود. نمونه آماری، شامل 364 نفر از دانشجویان بودند که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه رفتارهای وندالیستی (علیوردی نیا و همکاران، 1392)، پرسشنامه پایبندی به ارزش ها (رسول زاده اقدم و همکاران، 1394) و پرسشنامه احساس بی هنجاری (نادری و همکاران، 1389) است. تجزیه و تحلیل آماری یافته های پژوهش با آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و مدل سازی معادله ساختاری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش بیانگر آن است که بین پایبندی به ارزش ها (ارزش های خانوادگی، دینی، فرهنگی- اجتماعی) با رفتارهای وندالیستی دانشجویان همبستگی معنادار معکوسی وجود دارد. اما بین میزان احساس بی هنجاری (بی هنجاری اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی) با رفتارهای وندالیستی رابطه معنادار مستقیمی وجود دارد. همچنین، بین میزان استفاده دانشجویان از اینترنت و رفتارهای وندالیستی آنها رابطه مستقیم ضعیفی وجود دارد. علاوه بر این، متغیرهای مستقل در مدل رگرسیونی پژوهش توانسته اند، 21 درصد از تغییرات رفتارهای وندالیستی دانشجویان را تبیین کنند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمدهافزایش پایبندی به ارزش ها و کاهش احساس بی هنجاری نزد دانشجویان از امور ضروری است و هر گونه بهبود و تغییر در میزان این متغیرها می تواند، کاهش رفتارهای وندالیستی را در پی داشته باشد.

مقدمه: نگاه سرمایه ای به ظرفیت های انسان، طی سال های اخیر همسو با گسترش رویکرد مثبت نگر در روان شناسی گسترش چشمگیری پیدا کرده است. این پژوهش با هدف بررسی الگوی ساختاری رابطه سرمایه گذاری جمعی اجتماعی با سرمایه گذاری جمعی عاطفی و عملکرد شغلی اجرا شد. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش را معلمان مقطع ابتدایی منطقه برخوار در شهر اصفهان تشکیل دادند که از بین آن ها دویست و نود نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه سرمایه گذاری جمعی اجتماعی (گل پرور، 1396)، پرسشنامه سرمایه گذاری جمعی عاطفی (گل پرور، 1397) و پرسشنامه عملکرد شغلی (ویگوداگادت و همکاران، 2007) بودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و الگو-سازی معادله ساختاری (SEM) تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سرمایه گذاری جمعی اجتماعی با سرمایه جمعی عاطفی و عملکرد شغلی و بین سرمایه گذاری جمعی عاطفی با عملکرد شغلی رابطه مثبت و معنادار ( 01/0p<) وجود دارد. نتایج مدل سازی معادله ساختاری و تحلیل واسطه ای نشان داد که سرمایه گذاری جمعی عاطفی متغیر واسطه ای کامل در رابطه سرمایه گذاری جمعی اجتماعی با عملکرد شغلی است. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش در مجموع نشان می دهد که از طریق سرمایه گذاری جمعی اجتماعی و سرمایه-گذاری جمعی عاطفی می توان عملکرد شغلی معلمان را ارتقاء بخشید.

مقدمه: تحقیق حاضر با هدف طراحی برنامه مهارت های همدلی مبتنی بر شناخت اجتماعی و بررسی اثربخشی آن بر رفتار جامعه پسند کارکنان خدمات فرودگاهی انجام شد.  روش: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان خدمات فرودگاهی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران شاغل در فرودگاه مهرآباد تهران بود. از بین کل جامعه تعداد 24 نفر به طور هدفمند از خدمات بار، انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل به طور تصادفی جایگزین شدند. در ادامه پرسشنامه شخصیت جامعه پسند (pbs) بر روی هر دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش طی هشت جلسه 60 دقیقه ای، مداخلات مربوط به مهارت های همدلی را دریافت نمودند. در حالی که اعضای گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی داده های تحلیل کوواریانس چندمتغیره و اندازه های مکرر گرفته شده، نشان داد که برنامه طراحی شده در سطح 05/0= α موجب افزایش رفتارهای جامعه پسند در بین کارکنان خدمات فرودگاهی شد.  نتیجه گیری: در مجموع یافته های حاصل نشان داد که برنامه آموزش همدلی مبتنی بر شناخت اجتماعی، می تواند به عنوان یک راهبرد درمانی- مداخله ای اثربخش، برای بهبود رفتارهای جامعه پسند کارکنان خدمات فرودگاهی، به کار برده شود.