ویژگی های روانسنجی

مقدمه: عدم تحمل بلاتکلیفی، عامل آسیب پذیری فراتشخیصی است که با واکنش منفی در سطح هیجانی، شناختی و رفتاری به یک موقعیت بلاتکلیف مشخص می شود. هدف: این مطالعه با هدف بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی همگرای نسخه ی ایرانی مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی و نیز بررسی نقش پیش بینی کنندگی آن در سازه های اضطراب، افسردگی و اجتناب از تغییر اجرا شد. روش: مطالعه ی حاضر مقطعی و از نوع روانسنجی است. از جامعه ی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی، آزاد و پیام نور شهر زنجان در فاصله ی زمانی بهمن ۱۳۹۸ الی مرداد ۱۳۹۹، دو نمونه با حجم ۱۲۱۰ و ۲۲۸ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های اجتناب از تغییر، افسردگی و اضطراب بک، نگرانی ایالت پنسیلوانیا، اختلال اضطراب فراگیر و مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی گردآوری و با استفاده از Mplus نسخه ۷/۴، AMOS نسخه ۲۴ و SPSS نسخه ۲۶ تحلیل شد. یافته ها: تحلیل عاملی از مدل دو عاملی مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی حمایت کرد و نتایج حاکی از روایی همگرای مطلوب (برای همه همبستگی ها؛ ۰/۰۱>p) و همسانی درونی رضایت بخش این ابزار است (۰/۸۹=α). نتایج تحلیل رگرسیون، علاوه بر تأیید نقش پیش بینی کنندگی مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی در تبیین سازه ی اضطراب و افسردگی، به ماهیت فراتشخیصی احتمالی سازه ی اجتناب از تغییر نیز اشاره دارند. نتیجه گیری: ویژگی های روانسنجی مطلوب و ساختار عاملی نیرومند نسخه ایرانی مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی، بکارگیری آن در پیش بینی سازه های مرتبط با اضطراب و افسردگی را ممکن می سازد که به گسترش دانش موجود از عوامل زیربنایی اختلال های روانپزشکی منجر خواهد شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پژوهش های روان سنجی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر 12 تا 18 ساله استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل می دادند که از این جامعه تعداد 1000 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و والدین آن ها پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی نوجوانان (TEXI) و مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی- ویراست دوم را تکمیل کردند که درنهایت پرسشنامه 602 والد تحلیل شد. جهت بررسی پایایی، روش همسانی درونی، آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی بین سؤالات با نمره کل به کار گرفته شد و همچنین برای سنجش روایی از تحلیل عاملی تأییدی به روش مؤلفه های اصلی و روایی ملاکی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است. همچنین روایی ملاکی پرسشنامه نیز تائید شد (05/0p). بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که پرسشنامه حاضر ابزار مناسبی برای ارزیابی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان می باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه شکوفایی پرما در دانشجویان بود. پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و کاربردی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی دارای دسترسی به اینترنت در سال 1398-1399 بود. حجم نمونه 568 نفر (385 زن و 183 مرد) و از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه پرما، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف-18، پرسشنامه رضایت از زندگی و پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس-21 بوده است. ابتدا پرسشنامه ترجمه شده و روایی محتوایی و صوری آن بررسی شد. سپس داده ها از طریق پرسشنامه برخط جمع آوری شده و تحلیل شدند. ارزیابی روایی سازه با تحلیل عاملی تائیدی ساختار 5 عاملی پرسشنامه را تائید کرد. همبستگی پرسشنامه با سازه های بهزیستی روانشناختی، رضایت از زندگی و افسردگی، اضطراب و استرس، نشان دهنده روایی همگرا و واگرای مناسب سازه بود. پایایی ابزار با ضرایب آلفای کرونباخ و گاتمن برای زیرمقیاس ها و نمره کل، مناسب ارزیابی شد (66/0 تا 95/0)، همچنین بازآزمایی با ضرایب بالا (74/0 تا 86/0) نشان دهنده ثبات ابزار بود. در نهایت براساس نتایج این پژوهش پرسشنامه پرما برای استفاده در جامعه دانشجویان از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است.

تغییراتی که در زندگی سالمندان به وجود می آید، می تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی سالمند و بهداشت روانی او ایجاد کند. اگر شخص انعطاف پذیر و سازگار باشد بیشتر می تواند با این تغییرات کنار بیاید. پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس تحمل پریشانی در سالمندان انجام گرفت. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظرروش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل تمامی سالمندان آشیانه خالی شهر تهران در سال 1399 بودندکه از بین آن ها به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 278 نفر از بین افراد واجد شرایط که داوطلب همکاری در پژوهش بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005) پاسخ دادند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی، علاوه بر عامل کلی تحمل پریشانی، چهار عامل (تحمل، جذب، ارزیابی و تنظیم) را برای پرسشنامه تحمل پریشانی تأیید کرد. برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی عاملی آن از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها نشان داد که پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است و ضرایب پایایی عامل های پرسشنامه تحمل پریشانی بین 64/0 تا 82/0 است. همچنین ضریب کل پایایی پرسشنامه برابر با 89/0 است. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که نتایج تحلیل عاملی تأییدی مؤید این است که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص های نیکویی برازش، مدل را تأیید می کنند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، این پرسشنامه ابزار مناسبی برای تعیین تحمل پریشانی در سالمندان آشیانه خالی است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی و پایایی مقیاس عملکرد اجرایی خانواده در بین افراد متاهل بالای 18 سال شهر اصفهان انجام شد. بنابراین پژوهش از نوع زمینه یابی و ابزارسازی بود. روش: این پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار سازی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان و مردان متاهل بالای 18 سال شهر اصفهان تشکیل می دادند. نمونه آماری400 مرد و زن بودند که به شکل در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس عملکرد اجرایی(جیوآ، اسکوید، گای و کنوردی،2000) و پرسشنامه تجربه هیجانی نسبت به همسر (غفرالهی، یوسفی، 1399) بود. داده ها در دو بخش توصیفی (میانگین و انحراف استادارد) و استنباطی (همبستگی پیرسون، آلفای کرانباخ و تحلیل عامل اکتشافی) تحلیل گردید. یافته ها: نتایج نشان داد همسانی درونی (75/0=α)، پایایی بازآزمایی(450/0= r و 01/0>P) و هماهنگی سؤالات مناسب بود. از آنجا که نمره بالاتر در عملکرد اجرایی خانواده نشان از عملکرد اجرایی ضعیف تر است شواهد بررسی روایی واگرا با مقیاس تجربه هیجانی منفی(576/0= r و 01/0>P) نسبت به همسر رابطه مثبت و معنادار نشان داد و نتایج روایی همگرا نشان داد بین نمره کل این مقیاس با مقیاس تجربه هیجانی مثبت نسبت به همسر (276/0- = r و 01/0>P)و عملکرد خانواده (711/0- = r و 01/0>P)رابطه منفی و معنادار وجود دارد همچنین بین عملکرد اجرایی با عملکرد اجرایی خانوادگی رابطه منفی و معنادار وجود داشت (671/0- = r و 01/0>P)که موید روایی همزمان است. نتایج تحلیل عامل اکتشافی نشان داد که این مقیاس از هشت عامل تشکیل شده است. همچنین همبستگی هر عامل با نمره کل معنادار بود که همگی موید روایی سازه این مقیاس هستند . نتیجه گیری: با توجه به این یافته ها می توان گفت که مقیاس عملکرد اجرایی از ویژگی های مطلوب روان سنجی برخوردار است و می توان از آن در حوزه آموزشی و پژوهشی و مشاوره استفاده کرد.

این پژوهش، با هدف بررسی ساختار عامل پرسشنامه ی طرحواره ی یانگ (نسخه ی سوم فرم کوتاه، 2005) در دو گروه افراد بالینی و غیربالینی در شهر تهران انجام شد. جامعه ی آماری پژوهش عبارت بود از تمامی افراد بالینی و غیربالینی در شهر تهران در تابستان و پاییز سال 1387. نمونه ی غیربالینی، 470 نفر (مرد= 165 نفر، زن= 305 نفر) از افرادی بودند که به کلینیک های ارایه دهنده ی خدمات روانشناختی و روانپزشکی مراجعه نکرده بودند و گروه بالینی 82 نفر (مرد= 37 نفر، زن= 45 نفر) از افرادی بودند که تشخیص روانپزشکی بر مبنای DSM IV-TR را دریافت کرده بودند. افراد شرکت کننده در دو گروه به شیوه ی نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. کلیه ی آزمودنی ها به پرسشنامه ی طرحواره ی یانگ (نسخه ی سوم فرم کوتاه) و مقیاس نگرش های ناکارآمد پاسخ دادند. داده ها با روش تحلیل عامل تأییدی، تحلیل ممیز و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شدند. طی تحلیل عامل در گروه غیربالینی، 12 عامل حاصل شد که سه عامل با عامل های 18 گانه ی یانگ مطابقت کامل داشتند. ضریب آلفای کرونباخ 94/0، میزان ویژگی بین 57/0 تا 73/0، میزان حساسیت بین 20/51 تا 60/64 و میزان روایی همزمان 64/0 برای عامل های استخراج شده به دست آمد. یافته های پژوهش نشان داد نقاط برش عامل ها به منظور تشخیص سرندی توسط پرسشنامه ی طرحواره ی یانگ (نسخه ی سوم فرم کوتاه)، قدرت تشخیص بین دو گروه افراد بالینی و غیربالینی را دارد. نتایج این پژوهش،تا حدودی هماهنگ با پژوهش های گذشته می باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس سبک های تبادل اجتماعی در جمعیت ایرانی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان و مردان شهر تهران بود. شرکت کنندگان در پژوهش 470 نفر از این جامعه بودند که  که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس سبک های تبادل اجتماعی لیپمن و همکاران، پاسخ دادند. برای بررسی پایایی این مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی آن از روایی محتوایی و روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده (83/0) حاکی از پایایی بالای مقیاس و نتایج تحلیل های عاملی اکتشافی نشان دهنده وجود پنج عامل انصاف، منفعت طلبی، فردگرایی، پیگیری و سرمایه گذاری افراطی با تغییر در برخی گویه های اصلی و حذف گویه های 5، 6، 11، 12، 26، 27، 30، 32، 36، 40، 44، 51 و 53 بود. همچنین، نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش نسبتاً خوب مدل 41 گویه ای بود. به علاوه، یافته های مربوط به هنجارسازی نشان داد که میانه نمرات انصاف، منفعت طلبی، فردگرایی، پیگیری و سرمایه گذاری افراطی در کل نمونه ایرانی به ترتیب برابر با 14، 32، 21، 27 و 13 می باشد.

مقدمه: در عصر حاضر استفاده طولانی مدت از صفحه نمایش منجر به آسیب های جسمی، شناختی، رفتاری در کودکان شده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه زمان صفحه نمایش در کودکان اجرا شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی در زمره پژوهش های توسعه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل ۹۰ نفر از کودکان ۸ تا ۱۲ ساله پسر شهر مشهد در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه صفحه نمایش (۲۰۱۹) و پرسشنامه کانرز (۱۹۹۹) بود. جهت سنجش پایایی پرسشنامه زمان صفحه نمایش در کودکان از پایایی بازآزمایی با استفاده از ضریب همبستگی درون طبقه ای و خطای استاندارد اندازه گیری استفاده شد. همچنین همبستگی بین نمرات مؤلفه های مقیاس زمان صفحه نمایش و پرسشنامه کانرز نسخه والدین به منظور احراز روایی همگرا گرفته شد. یافته ها: مقادیر ضریب همبستگی درون طبقه ای برای مؤلفه های مقیاس زمان صفحه نمایش کودکان در روزهای عادی هفته بین ۰/۹۲-۰/۸۰، شب های هفته بین ۰/۹۰-۰/۷۹، روزهای پایان هفته بین ۰/۸۵-۰/۷۸ و استفاده از صفحه نمایش در پس زمینه بین ۰/۸۰-۰/۷۳ بود، که همگی نشان از قابلیت اطمینان عالی یا پایایی بازآزمایی مطلوب مؤلفه های مقیاس زمان صفحه نمایش در کودکان داشت. همچنین نتایج روایی همگرا نشان داد میان مؤلفه های پرسشنامه زمان صفحه نمایش و مؤلفه کمبود توجه همبستگی مثبت و معنی داری در سطح ۰/۰۱ وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد پرسشنامه صفحه نمایش ابزاری معتبر و روا جهت ارزیابی کمی سازی استفاده از وسایل الکترونیکی صفحه نمایش در بین کودکان ایرانی خواهد بود؛ بنابراین از این ابزار می توان برای کاربردهای تحقیقاتی و بالینی در زمینه اختلال های شناختی مربوط به کودکان استفاده کرد.

هدف از مطالعه حاضر تعیین ویژگیهای روانسنجی مقیاس ارضا و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی است. به این منظور 215 دانشجوی کارشناسی دانشگاه شیراز با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند و مقیاس ارضا و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی (چن و همکاران، 2015)، مقیاس نشاط ذهنی موقعیتی (ریان و فردریک، 1997)، پرسشنامه پرخاشگری (باس و پری، 1992) و مقیاس رضایت از زندگی (داینر و همکاران، 1985) را تکمیل نمودند. برای احراز روایی مقیاس ارضا و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی، همبستگی مثبت ارضای نیازها با نشاط ذهنی و رضایت از زندگی، همبستگی منفی ناکامی نیازها با این متغیرها و همبستگی مثبت ناکامی نیازها با پرخاشگری تأییدکننده روایی همگرا و واگرای این مقیاس بود. اعتبار با استفاده از روش آلفا کرونباخ بررسی گردید. دامنه ضرایب از 0/86 تا 0/58 به دست آمد. نتایج نشانگر آن است که مقیاس ارضا و ناکامی نیازهای بنیادین روانشناختی یک ابزار معتبر برای استفاده در جامعه ایران است.

زمینه: اشتیاق شغلی به میزان استفاده از توان فیزیکی، روانی و ذهنی افراد در انجام کارهای مرتبط با نقش خود اشاره دارد. اشتیاق شغلی پایین در بین کارکنان سبب تعهد سازمانی و رضایت شغلی پایین، بروز خطا، سوانح و صدمات در انجام وظایف شغلی می شود. ازاین رو با توجه به شواهد پژوهشی اندک در زمینه موضوع پژوهش، شناسایی و سنجش اشتیاق شغلی معلمان جهت جلوگیری از مشکلات سازمانی و روانشناختی اهمیت و ضرورت اساسی دارد. هدف: این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس اشتیاق شغلی شاوفلی در معلمان شهرستان دامغان انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادی - کاربردی و از حیث نوع گردآوری اطلاعات، پیمایشی پرسشنامه ای و از نظر روش شناسی، از جمله مطالعات آزمون سازی به حساب می آید که در قالب یک طرح پژوهشی همبستگی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی معلمان (1267 =N) و دانش آموزان (2621 =N) مقطع متوسطه مدارس شهرستان دامغان در سال تحصیلی 1401-1400 بود. از بین افراد جامعه آماری، تعداد 460 نفر از معلمان (310 نفر زن،150 نفر مرد) و 460 نفر از دانش آموزان (255 نفر دختر، 205 نفر پسر) با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. معلمان به پرسشنامه مقیاس اشتیاق شغلی شاوفلی (2013) و دانش آموزان به مقیاس انگیزش تحصیلی والراند و همکاران (1992) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از طریق تحلیل عاملی تأییدی و با نرم افزارهای SPSS24 و AMOS26 انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که ساختار سه عاملی مقیاس برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص های برازندگی نیز برازش مدل را تأیید کردند. همچنین به منظور برآورد روایی همگرا نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که روابط مثبت و معناداری بین مؤلفه های مقیاس اشتیاق شغلی با مؤلفه های مقیاس انگیزش تحصیلی والراند و همکاران (1992) وجود داشت (05/0 >P). همچنین، اعتبار مؤلفه ها این مقیاس با استفاده از روش آلفای کرونباخ مناسب بودند. نتیجه گیری: در مجموع نتایج مطالعه حاضر شواهدی را برای روایی و اعتبار پرسشنامه اشتیاق شغلی به عنوان ابزاری جهت اندازه گیری اشتیاق شغلی با مؤلفه های قدرت، تعهد و جذب در جهت ارتقاء و بهبود عملکرد شغلی معلمان فراهم کرد. ازاین رو می تواند به عنوان ابزاری معتبر و روا مورد استفاده معلمان، پژوهشگران، درمانگران و مشاوران قرار گیرد.

هدف:این تحقیق با هدف ارزیابی ویژگیهای روان سنجی نسخه ی فارسی مقیاس غرق شدگی عاطفی در رابطه زوجی (IPFS) انجام گرفت.روش: نمونه این پژوهش شامل 285 نفر (131 مرد و 154 زن) مرد و زن متاهل شهر شیراز در سال 1401-1402 بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش علاوه بر مقیاس غرق شدگی عاطفی در رابطه زوجی (IPFS) (فوران و همکاران، 2018)، پرسشنامه های طلاق عاطفی (گاتمن، 2008)، احساس مثبت به همسر (PFQ)(آلری و همکاران، 1975) و مقیاس سلامت روانی(بشارت، 1388) را به منظور بررسی روایی همزمان پرسشنامه مقیاس غرق شدگی عاطفی در رابطه زوجی (IPFS) تکمیل نمودند. یافتهها: داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS و با استفاده از روشهای آماری تحلیل عامل تاییدی، آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که مقیاس غرق شدگی عاطفی در رابطه زوجی (IPFS) برای زوجین ایرانی از برازش قابل قبولی برخوردار است و شاخص برازش تطبیقی (40/0= RMSEA) و متوسط باقیمانده استاندارد شده (97/0= CFI) مطلوب ارزیابی شدند. همچنین ضریب آلفای کرونباخ 92/0 به دست آمد. پرسشنامه از روایی همگرا و واگرای قابل قبولی برخوردار بود (01/0>p). نتیجه گیری:یافته های پژوهش نشان داد که مقیاس غرق شدگی عاطفی در رابطه زوجی (IPFS)، برای مطالعات پژوهشی در حوزه خانواده از ویژگی های روانسنجی مناسبی برخوردار است و استفاده از آن در پژوهش های حوزه خانواده به روانشناسان و مشاوران خانواده توصیه می شود.

پژوهش حاضر باهدف بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی - ویراست دوم در دانش آموزان با مشکلات رفتاری برون نمود انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع مطالعات همبستگی- هنجاریابی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش آموزان پسر با مشکلات رفتاری برون نمود 7 تا 12 ساله استان تهران و استان آذربایجان شرقی تشکیل می دادند که در سال تحصیلی 1401-1400 مشغول به تحصیل بودند. برای انتخاب نمونه ابتدا دانش آموزان با مشکلات رفتاری برون نمود شناسایی شدند. سپس والدین آن ها فرم والد مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی - ویراست دوم و پرسشنامه عصب- روان شناختی کولیج (2002) را تکمیل کردند که درنهایت تحلیل با 599 نفر انجام شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها ضریب آلفای کرونباخ، تحلیل عاملی تأییدی و روایی ملاکی به کارگرفته شد. نتایج نشان داد که مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی - ویراست دوم از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است؛ بنابراین، می توان از این مقیاس جهت ارزیابی کارکردهای اجرایی در دانش آموزان با مشکلات رفتاری برون نمود استفاده کرد.