محیط

پراکندگی پژوهش های معاصر معماری که با ورود شرق شناسان به سرزمین های کهن آسیایی از جمله ایران آغاز شده است. در مطالعات محققین بومی نیز به چشم می خورد. می توان این پراکنده گویی ها را محصول اثبات گرایی و تجربه گرایی علم مدرن دانست. در نظریات پسا اثبات گرایی سعی شده است از نگاهی کل نگر به ارتباط بین علوم دقت شود و بوم شناسی فرهنگی از چنین دیدگاهی نظرات پراکنده محققین بویژه بوم شناسان و فرهنگ شناسان را به هم مرتبط ساخته است. روش تحلیل داده ها کیفی با تحلیل محتوا است و روش گردآوری داده ها اسنادی می باشد. ارتباط الگوی سکونت و به تبع آن معماری با بوم و انسان قابلیت ورود بوم شناسی فرهنگی در تحقیقات معماری را نشان می دهد که بویژه در پژوهش های معماری پایدار موضوعیت و ضرورت دارد. پژوهش حاضر ضمن معرفی بوم شناسی فرهنگی عوامل محیطی و فرهنگی همبسته را بعنوان مدلی برای بازخوانی الگوی سکونت و محصولات کالبدی آن که در اینجا حیاط خانه ایرانی است بکار می برد و در پاسخ به عوامل و علل مؤثر در شکل گیری و تثبیت و توسعه الگوی حیاط خانه ایرانی، تکنولوژی، نوع معیشت و جهان بینی را معرفی می کند و آنها را همبسته با عوامل محیطی نظیر توپولوژی، اقلیم و مکان جغرافیایی می داند.

انتشار ویروس کرونا در جهان از اواخر سال 2019 میلادی تاکنون، سبب شد که مطالعات گسترده ای در حوزه های گوناگون تخصصی اعم از پزشکی و غیرپزشکی، جهت مدیریت این بیماری انجام شود. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف سنجش ادراک بیماران کرونایی از فضای بستری در بیمارستان، با استفاده از به کارگیری علم روان شناسی محیط در معماری شکل گرفته است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. جهت انجام این پژوهش با توجه به مطالعه مبانی نظری مربوط به ادراک محیط، چارچوب مفهومی متشکل از 23 عامل محیطی و کالبدی موجود در بیمارستان امام خمینی (ره) به عنوان نمونه مورد مطالعه، مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته است. همچنین ویژگی های شخصی هر فرد اعم از سن، جنسیت و تعداد روزهای بستری آن ها به عنوان ویژگی های فردی و مستقل شناخته شده تا تأثیر آن بر ترجیحات محیطی بیماران کرونایی در هنگام بستری و هریک از عوامل 23گانه به عنوان متغیرهای وابسته مورد تحلیل قرار گیرد. سپس با توجه به هر عامل پرسشنامه ای ساختاریافته بر مبنای طیف 5 گزینه ای لیکرت طرح شد و بر همین مبنا با توزیع پایلوت پرسشنامه و نمونه گیری خوشه ای بین 120 نفر از بیماران کرونایی بستری در بیمارستان امام خمینی تهران که حداکثر دو هفته از زمان بستری آن ها طی نشده باشد، از تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی مشخص شد که سه عامل «خوانش محیطی و کالبدی فضای درمان در مقیاس فضای اتاق بستری»، «خوانش کالبدی و محیطی در مقیاس بیمارستانی» و «اثرگذاری فضاهای خارج از بیمارستان» در ادراک بیماران کرونایی از فضاهای بیمارستانی اثرگذار بوده که هریک شامل متغیرهایی است که لزوم تقویت و بهبود آن ها جهت التیام بخشیدن به بیماران ضروری است. همچنین در ادامه، رابطه بین این 3 متغیر نیز به دست آمد و گونه شناسی چگونگی درک بیماران از فضاهای بیمارستانی ارائه شد.

اهمیت محیط زیست چه در ابعاد منطقهای و ملی و چه در بعد بینالمللی ضرورت توجه علمی به عوامل مختلف به ویژه نقش عوامل انسانی در تخریب یا حفظ محیط زیست را به همراه داشته است. در این راستا، رابطه انسان و محیط زیست به صورت خاص مورد توجه جامعهشناسان و اندیشمندان علوم اجتماعی سراسر جهان قرار گرفته است. با افزایش نقش محیط زیست در زندگی اجتماعی و ضر ورت شناخت علمی ابعاد گوناگون ارتباط جامعه و محیط زیست، جامعهشناسی محیط زیست شکل گرفت. یکی از راه های حفاظت محیط زیست در رابطه با محیط اجتماعی، توسعه و افزایش آگاهی های زیست محیطی در سطح جامعه و نیز تقویت فرهنگ زیست محیطی در سطوح مختلف اجرایی می باشد. اهمیت این موضوع با بروز مسائل و مشکلات زیست محیطی در سطح محله ای و منطقه ای،بخصوص منطقه ی صنعتی پارس جنوبی، ضرورت اقدامات در جهت کاهش مصائب ناشی از آن و نیاز به اطلاعاتی برای سیاستگذاری ها، طرح ها و برنامه ریزی در جهت کاهش مشکلات زیست محیطی مشهود تر می شود.هدف این پژوهش بررسی رفتارهای اجتماعی زیست محیطی وگردشگری پایدار شهری در شهر بوشهر می باشد.چارچوب آن برگرفته از نظریات جامعه شناسی حفاظت ازمحیط زیست وروان شناسی حفاظت ازمحیط زیست می باشد. این مطالعه با روش توصیفی از نوع پیمایشی و ابزار پرسشنامه انجام و جامعه آماری شهروتدان شهر بوشهر می باشند. تعداد نمونه مورد مطالعه 381 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انجام شد.نتایج پژوهش نشان می دهد بین متغیرهای مستقلی چون ،شبکه های مشارکت مدنی(r=0/214)،هنجارهای اجتماعی(r=0/262)،اعتماد اجتماعی(r=0/253)، ورفتارهای اجتماعی زیست محیطی کارکنان منطقه پارس جنوبی رابطه معناداری وجود دارد.

تربیت دینی به عنوان یکی از ابعاد تربیت، از آغاز اسلام دچار موانعی برای دستیابی به مبانی دینی بوده است. ازجمله این موانع، موانع محیطی است که نابهنجاری خانواده، مدرسه، دوستان، اجتماع و محیط طبیعی را شاملمی شود. فرد در تعامل با محیط، رشد م یکند و دچار گرای شهای متفاوت با دین و یا متعارض با آن م یشود. پژوهشحاضر با توجه به اهمیت عنصر محیط برای متصدیان امر تربیت، به جهت عملکرد موفق در انجام برنام هها، به بررسیموانع محیطی در تربیت دینی فرزندان م یپردازد و بیانگر این مطلب است که محیط نامناسب، سبب انحراف از مسیردرستِ تربیت م یشود. بنابراین، با کاوش در این مسئله، در جهت برطرف نمودن موانع و کاستن آسیب ه ای محیطبر تربیت دینی گام بر م یدارد. روش کار این مقاله، کتابخان های  اسنادی و به شیوه توصیفی  تحلیلی و با استفاده ازمنابع مورد نیاز تربیتی است.

مقدمه: شعف مشتری به عنوان یک پاسخ عاطفی ناشی از عامل شگفت زدگی و همچنین سطح بالایی از انتظارات مثبت تعریف می شود. هدف از پژوهش حاضر شناسایی شاخص های شعف مشتریان محصولات ورزشی بود.روش پژوهش: روش تحقیق به صورت کیفی از نوع تحلیل مضمونی با هدف کاربردی و ماهیت اکتشافی بود. مشارکت کنندگان تحقیق افرادی بود که سابقه و تجربه زیسته استفاده از کالا و خدمات ورزشی حداقل به مدت پنج سال را داشتند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. نمونه گیری تا رسیدن محقق به اشباع نظری انجام گرفت، بدین معنی که محقق پس از مصاحبه نوزدهم، به داده و کد جدیدی دست نیافت و بدین ترتیب فرایند نمونه گیری متوقف شد (2+17n=). روش جمع آوری داده ها به صورت مصاحبه عمیق بود.یافته ها: برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش کدگذاری با دیدگاه استقرایی تا رسیدن به مضمون های نهایی و ترسیم شبکه مضامین با نرم افزار تحلیل داده های کیفی ان ویوو نسخه 10 استفاده شد. تجزیه وتحلیل یافته ها در چهار بعد عوامل مشتری (با دو مضمون تخصص و منحصربه فرد بودن محصول)، بعد خدمات (مضمون اصلی تمایز در ارائه خدمات)، بعد محیط (مضمون جو دوستانه و حمایتی و تعاملات حرفه ای) و بعد کارکنان (مضمون دانش و آگاهی تخصصی و در نظر گرفتن روحیات مشتری) صورت گرفت.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق می تواند شرکت ها و بازارهای ارائه محصولات ورزشی را قادر سازد تا عوامل اثرگذار در ایجاد شعف مشتری را که نوعی حالت عاطفی عمیق است و موجب وفاداری مشتری می شود، شناسایی کند و در بازار پررقابت امروز مشتریان وفادار خود را داشته باشند.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل توسعه روان شناسی رنگ در شرکت های تولیدی ورزشی طراحی و اجرا گردید. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کیفی بود. جامعه آماری تحقیق کلیه متخصصان حوزه روان شناسی رنگ را تشکیل داد. بر حسب انتخاب گلوله برفی تعداد 13 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تحلیل داده های پژوهش از کدگذاری به صورت باز، محوری و انتخابی استفاده گردید. نتایج مشخص نمود که تعیین کارگروه های تخصصی در حوزه روان شناسی رنگ در ورزش، طراحی و تعیین استانداردهای عملکردی روان شناسی رنگ در حوزه ورزش، برگزاری دوره های آموزشی در خصوص روان شناسی رنگ در ورزش، جذب متخصصان روان شناسی رنگ در حوزه ورزش، ایجاد دانش فنی در خصوص علائق رنگی گروه های مختلف جامعه در شرکت های تولیدی ورزشی جامعه و به روزرسانی دانش روان شناسی رنگ در شرکت های تولیدی ورزشی از جمله راهبردهای شناسایی شده بود.

هویت، صرف نظر از موضوعی عام و کلی در اغلب حوزه&zwnjهای معرفت بشری، مقوله ای کیفی است که به واسطه نیازهای انسان بر ساختار محیط تأثیر می گذارد، در واقع هویّت به مقوله کیفی مابین انسان و محیط می پردازد. کیفیتی که کمبود یا نبود آن سبب عدم ارتباط انسان با محیط و ایجاد محیطی فاقد خوانایی و معنا می گردد. بنابراین ایجاد خوانایی و پاسخگویی به نیازهای اساسی انسان براساس کیفیتهای فضایی او، مهمترین عامل مداخله انسان در محیط است. بدین ترتیب، که لازمه شناخت محیط به عنوان رهیافتی در جهت درک هویت محیط مصنوع، شناخت معنای هویت، هویت فضایی، مکانی و کالبدی و تاثیرات آن بر انسان و رفتار او می باشد. از این رو در این پژوهش، با هدف شناخت هویت جمعی و شهری بوسیله الگوهای عینی و ذهنی مکان، فضا و کالبد و با توجه به محیط انسان ساخت به تببین مفهوم هویت محیطی بوسیله مولفه های مکان، فضا، کالبد و تاثیرات آن پرداخته می شود. بدین منظور براساس روش تحقیق توصیفی، تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای معیارهای مشترک هویت محیطی با هویت فضایی، مکان و کالبد شناسایی می شوند تا اطلاعاتی در رده ذهنیت با در نظر گرفتن اشتراکات معنایی، خوانایی و تصورات ذهنی (غیرمادی) مابین هویت مکان و محیط حاصل گردد. علاوه بر این، اطلاعاتی نیز در رده عینیت همچون اشتراکات فرم و عملکرد (مادی) مابین هویت مکان و فضا حاصل می شود، که می توان آنها را طبق سه مولفه اصلی و مشترک مابین هویت محیط، هویت مکان، هویت فضا و هویت کالبدی و مطابق با عوامل کارکردی، ادراکی و کالبدی شناسایی و دسته بندی نمود.

بیان مسئله: یکی از مؤلفه های اصلی سلامت روان هیجان است. هیجانات مفاهیمی برساخته هستند که مغز انسان با معنا دادن به دریافت هایش از درون بدن و محیط اطراف در فرایند شبیه سازی و پیش بینی، آنها را می سازد و چگونگی تجربه محیط بر هیجانات مخاطب آن تأثیرگذار است. اطلاعات محیط از طریق فرایندهای ادراک به دست می آیند که این ادراک دو رویکرد می تواند داشته باشد: توجه به محیط و سعی در اکتشاف آن یا حضور بدون توجه در محیط. اگر انسان به مثابه فاعل بدنمند فعالانه محیط را تجربه کرده است، این تجربه منجر به افزایش آگاهی او می شود. قصد این مقاله بررسی چگونگی فعال بودن فاعل بدنمند در محیط است به طوری که منجر به افزایش آگاهی هیجانی مخاطب شود. با افزایش آگاهی هیجانی فرد، هیجان جدیدی به دانه بندی هیجانی اش اضافه می شود و در این فرایند سلامت روان فرد نیز افزایش می یابد.هدف پژوهش: هدف این مقاله، پر کردن خلأیی نظری در حوزه ارتباط محیط و هیجانات با تأکید بر افزایش سلامت روان است و سؤال آن این گونه مطرح می شود که نحوه ای که انسان بدنمند محیط را تجربه می کند چه ارتباطی با آگاهی هیجانی او و افزایش سلامت روان آن فرد دارد؟روش پژوهش: این مقاله، با راهبرد تحقیق کیفی و با رویکرد تفسیرگرایی، سعی دارد از طریق تبیین مفاهیمی چون هیجان، آگاهی هیجانی و بدنمندی در معماری و ارتباط آنها با هم، اثر تجربه بدنمند محیط بر آگاهی هیجانی مخاطب را مشخص کند.نتیجه گیری: اگر در حین تجربه محیط، اتفاق جدیدی بیفتد و برای مخاطب ایجاد تمایز و جلب توجه کند و به بیان دیگر، در فرایند ادراک خطای پیش بینی رخ دهد و اگر این تجربه جدید حاوی معانی هیجانی باشد، منجر به ساخته شدن هیجان جدیدی در مغز مخاطب و اضافه شدن آن به دانه بندی هیجانی او شده و این، باعث افزایش آگاهی هیجانی او و در ادامه آن افزایش سلامت روان می شود.

هدف از این پژوهش طراحی الگوی مولفه های رهبری عاطفه بنیاد در جهت جذب جوانان به مشارکت در برنامه های آموزشی است. این پژوهش دارای عوامل کیفی بوده و از روش گراندد تئوری به عنوان روش پژوهش استفاده شده است. روش گردآوری داده ها، مطالعه مبانی نظری و مصاحبه های عمیق و باز (12 مصاحبه با 12 نفر ) ساختاریافته با صاحب نظران و اساتید دانشگاهی می باشد. روش نمونه گیری به صورت گلوله برفی و تا حد اشباع نظری ادامه یافت. روایی ابزار پژوهش توسط مصاحبه شوندگان و سپس اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفت و تأیید شد. پایایی نیز با استفاه از روش مطالعه حسابرسی فرآیند نتایج 8/72% به دست آمد. برای تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم در طی دو مرحله کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. ازنرم افزار Max QDA نسخه Pro برای تحلیل مصاحبه ها استفاده شد نهایتاً 26 کد مفهومی و 5 مقوله اصلی(کد محوری) استخراج شد. این مقولات شامل مبتنی بر رفتار، مبتنی بر محیط، مبتنی بر پاداش، مبتنی بر شناخت و مبتنی بر فیزیولوژیک می باشد. پیشنهاد می گردد که مدیران و اساتید دانشگاهی در مراکز آموزشی کشور، از نتایج پژوهش حاضر به منظور جذب جوانان با استعداد به مشارکت در برنامه های سازمانی استفاده نمایند.

بروز گاه و بیگاه رفتارهای ضدملی و واگرایانه به ویژه در میان جوانان در حوزه عمومی و اماکنی مثل ورزشگاه ها، فهم چگونگی و چراییِ این گونه کنش های اجتماعی و سیاسی را برای رفع نابسامانی ها در مسیر همگرایی اقوام در کشور ضروری می سازد. در جوامعی مانند ایران که اقوام گوناگون در کنار هم زندگی می کنند، قومیت و موضوعات مربوط به آن از مسائلی است که کنشگری اجتماعی- سیاسی شهروندان را به اشکال متفاوت متأثر می سازد و به ویژه می تواند به همگرایی یا واگرایی ملی و بین قومی منجر گردد. در این چارچوب، مسئله اصلی ما بررسی عوامل قومی موثر بر واگرایی بین قومی یا ملی است.  سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل درون قومی، رفتارهای واگرایانه و ضدملی را از سوی جوانان قومیت های مختلف بیشتر تقویت می کنند؟ برای بررسی موضوع، از روش کمی پیمایش و ابزار پرسش نامه در شهر اهواز استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد هویت انحصاری درون گروهی، جهت گیری هویتی ناامن، فاصله هویتی بین قومی، نابرابری نهادی و قدرت نسبی درون گروهی بر واگرایی و رفتارهای واگرایانه در مورد هویت ملی اثرگذار هستند.