رهبری آموزشی کاربردی

هدف از پژوهش حاضر بررسی و تبیین شایستگی مدیران مدارس در اسناد بالادستی نظام آموزش و پرورش می باشد. روش پژوهش حاضر کیفی و تحلیلی- توصیفی می باشد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه و نمونه پژوهش برابر می باشد. جامعه پژوهش 4 سند مهم نظام آموزشی کشور از جمله سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت، نقشه جامع علمی کشور و برنامه درسی ملی می باشد. محتوای 4 سند مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند و گزاره هایی که با شایستگی مدیران مدارس مروبط بودند جمع آوری و استخراج شده اند. سپس گزاره های بدست آمده از چهار سند به منظور بررسی دقیق تر مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش حاضر نشان داده است که سه مولفه اعتقادی، حرفه ای و اجرایی به عنوان الگویی برای شایستگی مدیران مدارس انتخاب شده است. کاربست این الگو ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های آن در انتصاب و انتخاب مدیران آموزش و پرورش و مدارس کشور را قادر می کند تا تب علمی خود را از لحاظ انتخاب و انتصاب مدیران شایسته بسنجند و به عنوان یک قطب نما حرکت علمی خود را از برنامه روزی به برنامه ریزی تغییر و سمت و سوی حرکت خود را جهت ارتقا کیفی آن را روشن نمایند.

توجه به بهزیستی و ارتقاء کیفیت زندگی از اهداف مهم در جوامع در سالیان اخیر است، از سویی در نظام های تعلیم و تربیت سعی می شود تا زمینه بهزیستی فراگیران در ابعاد مختلف را فراهم سازند. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه های برنامه درسی مبتنی بر بهزیستی فراگیران دوره دوم ابتدایی است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن سنتزپژوهی است. جامعه پژوهش کلیه مقالاتی می باشند (186 مقاله) که از سال 2012 میلادی و 1392 شمسی تاکنون در مورد الگوی برنامه درسی مبتنی بر بهزیستی فراگیران در پایگاه های تخصصی و علمی ارائه شده اند. نمونه پژوهش 30 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده ها و به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد مطالعه، گردآوری شده اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل محتوا به شیوه مقوله بندی برمبنای الگوی سنتزپژوهی روبرتس استفاده شده است. جهت بررسی اعتبار یافته ها از کدگذاری مجدد یافته ها بر مبنای روش اسکات (2012) استفاده شده و ضریب توافق بین ارزشیابان 83 درصد محاسبه گردید. مؤلفه ها و شاخص های الگوی برنامه درسی مبتنی بر بهزیستی در 7 بُعد، 27 محور و 115 مقوله شامل ابعاد ویژگی های فراگیران، ویژگی معلم، رویکردهای یاددهی-یادگیری، محتوا، شاخص های بهزیستی، محیط و ویژگی های ارزشیابی سازماندهی شدند.

هدف از انجام این پژوهش طراحی و اعتبارسنجی مدل رهبری دانشی در شرکت های دانش بنیان ایران بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها توصیفی-پیمایشی و از نظر نوع داده ها آمیخته (کمی و کیفی با رویکرد پدیدارشناسی) است. جامعه آماری در بخش کیفی (بخش مصاحبه) 12 نفر از مدیران شرکت های دانش بنیان با روش نمونه گیری گلوله برفی و پس از اشباع نظری انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش 7 مرحله ای کلایزی استفاده گردید. نتایج این بخش حاکی از استخراج 209 کد در ابتدا بود که با توجه به تحلیل های صورت گرفته تجارب زیسته مدیران شرکت های دانش بنیان ایران در زمینه رهبری دانشی شامل: 4 بعد اصلی (شامل: هدفگذاری، سیاستگذاری های آموزشی، سیاستگذاری های حمایتی، سیاستگذاری های عملکردی)، 8 مولفه ( تعالی فردی، فرابالندگی سازمانی، , ...) با توجه به مفاهیم صورت بندی شده استخراج گردید. در بخش کمی از روش توصیفی پیمایشی استفاده گردید.جامعه آماری شامل کلیه مدیران شرکت های دانش بنیان بودند که با استفاده از جدول مورگان360 نفر حجم نمونه تعیین و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه حاصل از بخش کیفی استفاده گردید که پایایی بر پایه ضریب آلفای کرونباخ 91/0 بدست آمد. همچنین به منظور بررسی مناسبت مدل از روش تحلیل عاملی تاییدی (CAF) با رویکرد کوواریانس محور از نرم افزار AMOS استفاده شد. نتایج نشان داد تمام مدل رهبری دانشی از برازش و اعتبار مناسبی برخوردار است و تما می متغیر های بدست آمده می توانند در طراحی مدل نهایی مورد توجه باشند.

وجود فرهنگ اسلامی در کسب و کار و اصول بشر دوستانه در دین، می تواند کارایی رهبری نوع دوستانه در کسب و کار اسلامی را ارتقاء دهد و موجب تعالی جامعه اسلامی شود. بنابراین، نیت اصلی این پژوهش مفهوم سازی و عملیاتی کردن "رهبری نوع دوستانه" در مدیریت سازمان ها و کسب وکارهای اسلامی جهت ارائه یک الگوی آموزشی برای مدیران فعلی و آینده، مطرح است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، آمیخته(کیفی-کمی) است. جامعه ی آماری پژوهش در بخش کیفی شامل اساتید شاغل در حوزه های علمیه استان آذربایجان شرقی" و نمونه گیری نیز به صورت قضاوتی تا رسیدن به مرز اشباع بود که در مصاحبه دوازدهم به اشباع رسید، و در بخش کمی "طلبه های حوزه های علمی استان آذربایجان شرقی به تعداد340 نفر" بوده است. برای تحلیل داده ها در بخش کیفی از تحلیل محتوای پنهان و در بخش کمی از تحلیل عامل تأییدی استفاده شده است. برای تائید روایی از آزمون های روایی محتوا، روایی همگرا و روایی واگرا، و برای سنجش پایایی، از آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و بارهای عاملی استفاده گردید. بعد از تحلیل داده ها برای این سازه، با استناد به آیات و احادیث مرتبط، پنج مقوله هنجارهای اجتماعی، تابوها، رفتارهای ناشایست اجتماعی، حقوق انسانی و رفتارهای ناشایست فردی به همراه 24 آیتم شناسایی شدند. مفهوم سازی مجدد سازه رهبری نوع دوستانه بر اساس آموزه های دین اسلام، جنبه نوآوری این پژوهش محسوب می شود که می تواند به عنوان یک الگوی کارآمد در اختیار مدیران و سیاست گذاران راهبردی بخش تجارت و کسب وکار قرار بگیرد.

هدف از این پژوهش، تحلیل تاثیر رهبری تحول آفرین سبز بر عملکرد مالی با تاکید بر نقش میانجی مدیریت منابع انسانی سبز و ظرفیت نوآوری سبز می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل (180نفر) از کارکنان ستادی شهرک صنعتی تفت بود، که با فرمول کوکران 123 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه استاندارد بود. روایی و پایایی پرسش نامه ها حاکی از آن بودند که ابزارهای اندازه گیری از روایی و پایایی خوبی برخوردارند. نتایج فرضیات، نشان داد دهنده تایید فرضیه ها و نقش میانجی متغیرها (مدیریت منابع انسانی و ظرفیت نوآوری سبز ) بود. با وجود مدل طراحی شده، می توان انتظار داشت که مدیران شرکت بتواند به منظور پیشبرد اهداف خود به رهبری تحول آفرین سبز به منظور افزایش عملکرد مالی خود توجه کافی داشته باشد. بدین منظور می توانند از مدیریت منابع انسانی سبز و ظرفیت نوآوری سبز در جهت ارتقا آن کمک بگیرند

هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه راه کارهایی جهت موفقیت شغلی کارکنان آموزش وپرورش با بررسی تأثیر مدیریت تصویرپردازی (تأثیرگذاری) بر موفقیت شغلی با نقش واسط رابطه رهبر-پیرو در کارکنان آموزش وپرورش است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت جزء پژوهش های فرضیه ای– قیاسی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان و معلمان اداره آموزش پرورش منطقه سردرود در سال تحصیلی 99 -1398 به تعداد 190 نفر بود. حجم نمونه بر اساس جدول دمورگان، 123 نفر به دست آمد، به خاطر افت آزمودنی 130 نفر انتخاب شد و درنهایت 125 پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی مورد تحلیل قرار گرفت. ابزار پژوهش پرسش نامه های استاندارد برگرفته از پژوهش های بولینو و ترنلی (1999) شامل 22 سؤال مدیریت تصویرپردازی؛ پرسشنامه راهبر- پیرو لیدن و ماسلین (1998) شامل 12 سؤال در 4 مقیاس علاقه و دوست داشتن، وفاداری، مشارکت و احترام حرفه ای؛ و پرسشنامه موفقیت شغلی رادسیپ (1984) با ۳۰ سؤال بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS22 و Smart PLS انجام شد. یافته ها نشان داد که رابطه رهبر- پیرو نقش واسط در تأثیر مثبت مدیریت تأثیرگذاری بر موفقیت شغلی کارکنان آموزش وپرورش منطقه سردرود دارد. همچنین مدیریت تأثیرگذاری بر موفقیت شغلی کارکنان آموزش وپرورش منطقه سردرود تأثیر مثبت دارد، مدیریت تأثیرگذاری بر رابطه رهبر- پیرو کارکنان آموزش وپرورش منطقه سردرود تأثیر مثبت دارد و رابطه رهبر- پیرو بر موفقیت شغلی کارکنان آموزش وپرورش منطقه سردرود تأثیر مثبت دارد. نتیجه گیری نشان داد که با افزایش مهارت های مدیریت تصویرپردازی مثبت و تنظیم درست رابطه رهبر- پیرو در سازمان آموزش وپرورش، زمینه های افزایش و ارتقای موفقیت شغلی فرآهم خواهد شد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی پیشایندها و پسایندهای سبک رهبری متواضعانه مدیران مدارس متوسطه شهرستان خرم آباد با استفاده از روش دلفی فازی صورت پذیرفت. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته با رویکرد کمی و کیفی در پارادایم استقرایی است که از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، اکتشافی متوالی است. جامعه آماری پژوهش مدارس متوسطه شهرستان خرم آباد می باشند که 25 نفر از مدیران آنها بر اساس اصل کفایت نظری و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. در بخش کیفی برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد . در بخش کمی برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه دلفی استفاده شد که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و آزمون مجدد تایید شد و با استفاده از روش دلفی فازی اولویت بندی پیشایندها و پسایندهای سبک رهبری متواضعانه انجام گرفت و مهم ترین عوامل و پیامدهای آن مشخص گردید. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که از میان پیشایندهای رهبری متواضعانه، رها کردن منیت، پذیرش اشتباهات، قدردانی و تشکر از دیگران، خلوص و انتقاد پذیر بودن مهم ترین عوامل هستند. همچنین از میان پسایندهای رهبری متواضعانه، بهبود کیفیت تدریس معلمان، بهبود اثربخشی و کارایی، افزایش خلاقیت و نوآوری، ارتقاء مشارکت پذیری و مشارکت جویی و معلمان پرشور و با انگیزه نیز مهم ترین پیامدهای این سبک رهبری در مدارس متوسطه شهرستان خرم آباد می باشند.

پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل شایستگی آموزشی در دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه ای انجام شد. روش انجام پژوهش، آمیخته اکتشافی بود. جامعه آماری شامل رؤسای دانشگاه، معاونین، مدیران گروه، اعضای هیئت علمی و اساتید واحدهای مختلف دانشگاه های فنی و حرفه ای استان فارس به تعداد 1285 نفر بود. روش نمونه گیری بخش کیفی، هدفمند معیاری با حجم نمونه 22 نفر بود. همچنین در بخش کمی از روش نمونه گیری تصادفی با حجم 295 نفر استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، در بخش کیفی شامل دو بخش، مصاحبه نیمه ساختار یافته در بخش میدانی و بررسی و کنکاش اسناد بالادستی و آموزش فنی وحرفه ای در بخش کتابخانه ای و سند کاوی بود، در بخش کمی از ابزار پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری داده ها استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی بر اساس تحلیل مضمون انجام شد. در بخش کمی، برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی و برای تعیین برازش مدل از مدل یابی معادلات ساختاری و از نرم افزارهای Spss-25 و Amos-24 استفاده گردید. بر اساس نتایج به دست آمده ابعاد مدل به ترتیب اثرگذاری عبارت اند از: عوامل راهبردی شایستگی، شایستگی فنی، شایستگی غیر فنی و با توجه به شاخص های محاسبه شده می توان برازش مطلوب مدل را نتیجه گرفت. تما می ابعاد و مولفه های مدل می توانند سبب تضمین کیفیت در حرفه گرایی و چرخش تحولی در روند آموزشی دانشگاه فنی و حرفه ای به منظور خلق آینده رقابتی و برتر با توجه به تحولات نوپدید را فراهم نماید.

یکی از دغدغه های اصلی نظام آموزش عالی کشور به ثمر رسیدن رسالت های تعلیم و تربیت عملی در خروجی فرآیند سیستم دانشگاه ها یعنی دانشجویان است. ازاین رو با توجه به مباحث مرتبط با اثربخشی تدریس استادان، هدف از این پژوهش ارائه مدل تسهیل اثربخشی تدریس اعضای هیئت علمی و سازوکار اجرایی آن در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی بوده است. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون و با مصاحبه های نیمه ساختار یافته از 15 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها و یافته ها حاکی از آن بود که 50 مفهوم در منابع علمی مختلف، 126 مفهوم جدید در متن مصاحبه ها و نهایتاً 150 مفهوم جدید پس از سازمان دهی مفاهیم احصاء شده از مصاحبه ها و منابع علمی مورد شناسایی قرار گرفت. مقوله ها و راهبردهای اصلی در تسهیل اثربخشی تدریس اعضای هیئت علمی در ابعاد توانمندی علمی-پژوهشی استاد، ویژگی های حرفه ای استاد، مهارت های فردی-آموزشی، راهبردهای مربوط به استادان، راهبردهای مربوط به آموزش و راهبردهای مربوط به دانشگاه طبقه بندی شدند. کاربست این الگو و آگاهی از مؤلفه های آن در بخش های مختلف می تواند در بهبود کارایی و اثربخشی تدریس ایفای نقش کرده و قادر است تا احتمال توسعه دانشگاه های ایران در آینده را افزایش بخشد.

هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی برنامه توسعه فردی مدیران مدارس دوره ابتدایی با رویکرد فراترکیب می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و با روش کیفی فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، مطالعات انجام شده در بازه زمانی 2010 تا 2022 می باشد، در این راستا مطالعات فراوانی در زمینه موضوع موردنظر ارزیابی و درنهایت 62 مقاله به صورت هدفمند انتخاب گردید و با تحلیل محتوای کیفی و رویکرد استقرایی ، درمجموع 104کد 13 زیرمقوله و 4 مقوله کلیدی طی فرآیند جستجو و ترکیب نظام مند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفت و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کافمن که برابر با 811/0 بود، تأیید گردید. یافته های پژوهش بر مبنای ترکیب الگوها و برنامه های توسعه فردی، الگویی جامع برای برنامه توسعه فردی مدیران مدارس ابتدایی پیشنهاد داد که می تواند مبنای چگونگی توسعه فردی مدیران مدارس قرار گیرد. مهم ترین مقوله های کلیدی شناسایی شده برنامه توسعه فردی مدیران مدارس ابتدائی، شامل مرور برنامه توسعه فردی، تدارک و تهیه برنامه توسعه فردی، اجرای برنامه توسعه فردی و نتایج برنامه توسعه فردی می باشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رهبری اصیل بر مهارت افزایی با تاکید بر نقش میانجی خودکارآمدی حرفه ای معلمان انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و معلمان مقاطع سه گانه شهرستان نهاوند بود. تعداد 331 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای جهت مطالعه انتخاب شدند. روش برآورد حجم نمونه آماری جدول مورگان بود. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد رهبری اصیل، مهارت افزایی و خودکارآمدی حرفه ای استفاده شد. داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی ساختاری در نرم افزارهای آماری Lisrel وSPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تاثیر رهبری اصیل و خودکارآمدی حرفه ای بر مهارت افزایی مثبت و معنی دار می باشد، همچنین مشخص شد که تاثیر رهبری اصیل بر مهارت افزایی با نقش میانجی خودکارآمدی حرفه ای مثبت و معنی دار بود. در نتیجه از عوامل اثر گذار بر مهارت افزایی معلمان توجه به رهبری اصیل و خودکارآمدی حرفه ای می تواند باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه بین رهبری اصیل و سایش اجتماعی با نقش میانجی وفاداری سازمانی در بین معلمان دوره دوم متوسطه (دختران و پسران) شهر بیرجند انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی -همبستگی و مبتنی بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی معلمان دوره دوم متوسطه آموزش وپرورش شهر بیرجند در سال تحصیلی 1399-1400 به تعداد 530 نفر بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان، تعداد 223 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای (برحسب جنسیت معلمان) انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پژوهش شامل پرسش نامه های رهبری اصیل والومبوا و همکاران (۲۰۰۸)، سایش اجتماعی دافی و همکاران (۲۰۰۲) و وفاداری سازمانی ولز و همکاران (2011) بود. تحلیل داده ها با نرم افزار spss و Smart PLS انجام گرفت. برای آزمودن فرضیه ها از آماره ضریب همبستگی پیرسون و از معادلات ساختاری برای آزمون مدل استفاده شد. یافته ها نشان داد اثر رهبری اصیل بر وفاداری سازمانی مثبت ومعنادار(562/0r=)، اثر رهبری اصیل بر سایش اجتماعی منفی و معنادار(329/0r=-)، اثر وفاداری سازمانی بر سایش اجتماعی منفی ومعنادار(370/0r=-) بود، همچنین یافته ها نشان داد که رهبری اصیل بر سایش اجتماعی معلمان دوره دوم متوسطه آموزش وپرورش شهر بیرجند از طریق وفاداری سازمانی اثر معناداری دارد (01/0>p) و همچنین مدل پژوهش از برازش برخوردار بود. از یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که از آنجا که رهبری اصیل در کاهش رفتارهای سایشی اجتماعی و بهبود وفاداری سازمانی موثر است، لازم است از طریق برگزاری دوره های آموزشی تخصصی، زمینه و بستر مناسب برای افزایش و ارتقای مهارتهای رهبری اصیل فراهم شود.

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان برازش مدل مفهومی تعالی سازمانی بر اساس مدیریت دانش و نوآوری سازمانی با نقش میانجی گری اشتیاق شغلی با مدل تجربی در دبیران دوره اول و دوم متوسطه شهرستان ایوان غرب، انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دبیران دوره اول و دوم متوسطه شهرستان ایوان غرب به تعداد 250 نفر در سال تحصیلی 1401-1400 بود که با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 148 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده برای گردآوری داده ها، پرسشنامه تعالی سازمانی دمینگ (1950)؛ پرسشنامه اشتیاق شغلی سالوناوا و شوفلی (2001)؛ پرسشنامه مدیریت دانش صالحی (1391) و پرسشنامه نوآوری سازمانی چوپانی (1390) بود. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار SmartPLS؛ استفاده گردید. نتایج حاکی از آن بود که تمامی فرضیه های مطرح شده در پژوهش تایید شد. مدیریت دانش (002/0=P، 002/0=B)، نوآوری سازمانی (021/0=P، 019/0=B) و اشتیاق شغلی (001/0=P، 007/0=B) بر تعالی سازمانی تأثیر مستقیم و معنی دار دارند. همچنین مدیریت دانش (001/0=P، 001/0=B) و نوآوری سازمانی (018/0=P، 015/0=B) بر اشتیاق شغلی تأثیر مستقیم و معنی دار دارند. علاوه بر این اثر غیرمستقیم مدیریت دانش (008/0=P، 008/0=B) و نوآوری سازمانی (045/0=P، 002/0=B) از طریق اشتیاق شغلی بر تعالی سازمانی معنی-دار بود. به طور خلاصه نتیجه می شود مدل علی تعالی سازمانی براساس مدیریت دانش و نوآوری سازمانی با نقش میانجی اشتیاق شغلی با مدل تجربی برازش دارد.