مطالب مرتبط با کلیدواژه

آثار اجتماعی


۱.

بازخوانی نقش بانک استقراضی در اقتصاد ایران

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد بهار ۱۳۸۸ شماره ۷۳

کلیدواژه‌ها: ایران توسعه اقتصادی بازار بازرگانی خارجی قاجاریه روسیه بانک ملی ایران استقلال اقتصادی بازرگانان قدرت انحصاری استقلال سیاسی بانک استقراضی آثار اقتصادی آثار اجتماعی سیاست بازدارندگی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار روابط خارجی
تعداد بازدید : ۱۹۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۰۹
در مقاله حاضر سعی بر این است که ضمن تشریح بسترهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایجاد بانک استقراضی روس، نقش این بانک در اقتصاد ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. با این هدف، سابقه ایجاد بانک در ایران از جمله بانک شاهنشاهی به طور کلی و بانک استقراضی به طور اخص مورد توجه قرار گرفته است. نگارنده با استناد به مفاد قرارداد تنظیم شده و عملکرد بانک مزبور نتیجه می گیرد که دولت روسیه با ایجاد این بانک درصدد تثبیت سلطه سیاسی خود و به نوعی سلطه پایدار اقتصادی بوده است. بانک استقراضی می کوشیده است در قالب فعالیت های اقتصادی منابع مالی ایران را جذب و به روسیه منتقل کند و دولت روسیه نیز با تمام قوا در خدمت آن قرار داشته است. به اعتقاد نگارنده از منظر اقتصاد سیاسی است که می توان دست اندازی های روسیه به ایران را توجیه کرد و به تحلیل جایگاه بانک استقراضی روس به عنوان شعبه ای از ساختار سرمایه داری نوپای روسیه پرداخت. جایگاه بانک استقراضی در اقتصاد و سیاست ایران با طرح موضوعاتی نظیر نقش آن به عنوان ابزار فشار بر نخبگان، تاثیر آن بر تجار و تجارت در ایران، سرمایه گذاری بانک مزبور در صنعت نفت ایران، خروج پول نقره از کشور و کاهش ارزش پول، بانک راه نفوذ اقتصادی - سیاسی روسیه در ایران و کارشکنی این بانک در ایجاد بانک ملی پی گرفته می شود.
۲.

ماهیت متعه زن

نویسنده:
منبع: بانوان شیعه سال ششم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: حکمت متعه عده توارث مدت آثار اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان حقوق زن
تعداد بازدید : ۴۳۶۳ تعداد دانلود : ۱۱۰۴
ازدواج موقت از قوانین درخشان و کارساز اسلام است و باید آن را به مثابه یک ضرورت اجتماعى نگریست. حقیقت نکاح متعه عبارت است از پیمان طرفینى مرد و زن بر ازدواج موقت بر پایه مدت مشخص و مهر معلوم. طبق مدارک و دلایل موجود، مى توان ریشه تاریخى نکاح متعه را به زمان شخص پیامبر(صلى الله علیه وآله)نسبت داد. در عقد موقت، زن و مرد براى مدت معینى بر یکدیگر حلال مى شوند و پس از سر رسیدن زمان مذکور در عقد، خود به خود پیوند زناشویى آنان قطع مى شود. از عمده مخالفان این ازدواج، غربى ها و همچنین اهل تسنن و برخى از مؤمنان مى باشند. برخى از مؤمنان به خاطر ترس از سوء استفاده از این سنت الهى، با آن مخالفت مى کنند. اما از آن رو که ازدواج دائم براى همگان میسور نیست و برخى از زنان و مردان نیازهاى فورى تر و موقتى دارند که اگر اجابت نشود کشورى را با خود غرق خواهند کرد، بنابراین، باید این سنت دینى را به چشم راه حلى براى درمان نارسایى هاى جنسى در جامعه نگریست، نه وسیله اى براى ارضاى زیاده خواهى مردان و هوس رانى تنوع طلبان.
۳.

آثار تربیتی اعتقاد به معاد

منبع: مطالعات تفسیری سال اول زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: معاد آثار اجتماعی آثار معادباوری آثار فردی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی کلیات
تعداد بازدید : ۲۳۱۴۰ تعداد دانلود : ۳۹۶۴
معاد و توحید، دو رکن اصلی اعتقادی در ادیان الهیاند و اعتقاد به این دو، خط فاصل فرهنگ خداپرستان و مادیها شمرده میشود. قرآن کریم پس از ایمان به خدا، از ایمان به آخرت سخن میگوید و انکار معاد را عین گمراهی میداند و منکران آن به عذاب دردناک تهدید میکند. اعتقاد به معاد تقریباً با تمامی موضوع ها و مسائل مطرح در حوزه های دینی، فرهنگی، انسانی، اقتصادی و اجتماعی ارتباط و در آنها تأثیر دارد. از مهم ترین ثمره های تربیتی اعتقاد به معاد، استوارسازی سلوک انسان در این جهان، معنابخشی به زندگی و رهابخشی از پوچ گرایی است. در سایه باور به معاد، عمل به تکالیف الهی آسان میشود، چنین اعتقادی، ضامن اجرای تمام قوانین الهی و انگیزه اصلی تهذیب نفوس میباشد. در این مقاله مهم ترین آثار تربیتی اعتقاد به معاد از نگاه قرآن و متون اسلامی ارائه میگردد.
۴.

بررسی فقهی ایجاد نیاز کاذب با تأکید بر آثار اجتماعی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ششم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلیدواژه‌ها: فقه اسلامی تبلیغات تجاری آثار اجتماعی ایجاد نیاز کاذب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۶ تعداد دانلود : ۷۰۲
ایجاد نیاز کاذب از دستاوردهای اجتماعی- فرهنگی غیراخلاقی شرکت های تجاری در عرصه صنعت تبلیغات بازرگانی است. ازآنجاکه شناخت نیازها و خواسته های مردم برای راهبردی کردن شگردهای تبلیغات و ایجاد تقاضا، از اصول اساسی تبلیغات تجاری در عرصة رقابت است، بنابراین اغلب بستری را فراهم می سازد که شرکت ها اخلاق، فرهنگ، ارزش ها و روح ساده زیستی افراد جامعه را در رسیدن به اهداف اقتصادی خود مد نظر قرار دهند. لذا بایسته است ابعاد مختلف این دستاوردِ بازاریابی عصر حاضر از نظر فقه اسلامی در قالب پژوهشی درخور، تحلیل و بررسی شود. پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی این مسئله را کانون بحث و بررسی قرار داده، ضمن واکاوی صحیح از مفهوم ایجاد نیاز کاذب و جایگاه شناسی آن در پارادایم های رفتار مصرف کننده در بازاریابی و آثار اجتماعی- فرهنگی آن، به بررسی و استخراج ملاک های محوری فقه اسلامی با توجه به فتاوای مراجع عظام و احادیث معصومان علیهم السلام بپردازد. یافته های پژوهش بر این اصل مهم مبتنی شد که بالا بردن تنوعات محصولی و تبلیغات مکرر و القای ارزش های مادی گرایانه و غربی و...، در شکل گیری آثار منفی اجتماعی- فرهنگی مستند به ایجاد نیاز کاذب، نقش بسیار مؤثر تری با توجه به محوریت پارادایم تجربی و رفتاری در بروز ایجاد نیاز کاذب دارد و صرف تبلیغ کالاهای تجملاتی بدون تخطی از ملاک های فقه اسلامی- با توجه به محوریت پارادایم تصمیم گیری و نسبیت حوایج مردم- تأثیر چندانی در بروز پدیده های منفی اجتماعی و فرهنگی ندارد.
۵.

آثار اجتماعی بقعه ی حضرت احمد بن موسی (ع) بر شهر شیراز

نویسنده:
منبع: پارسه پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: بقعه احمدبن موسی (ع) شیراز آثار اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۱۵۹۸
با رواج اسلام در ایران و گسترش مذهب شیعه در قرون اولیه اسلامی، شهرها و روستاهای ایران به مراکزی برای زندگی اهل بیت و فرزندان ایشان و پس از وفات، آرامگاه هایشان به محلی برای زیارت مشتاقان تبدیل شده است به طوری که این مکان ها یکی از جنبه های مهم فرهنگی و اجتماعی در زندگی مردم را به حساب می آید. شیراز یکی از شهرهای مهم ایران است که وجود بقعه ی حضرت احمد بن موسی(ع) از لحاظ اجتماعی، تأثیرات شگرفی بر این شهر داشته است. در پی تأسیس مدرسه های علمی، علما و سادات از شهر های مختلف به این شهر مهاجرت کرده و بقعه مکانی برای تجمع سادات شد، از این رو بقعه احمدبن موسی(ع) در زندگی قشرهای مختلف اجتماعی، ایجاد نهادهای اجتماعی نقش چشمگیری داشته است. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی به برررسی آثار اجتماعی بقعه احمدبن موسی(ع) بر شهر شیراز بپردازد.
۶.

بررسی اثرات خشکسالی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و محیطی نواحی روستایی از دید سرپرستان خانوارها (مطالعه موردی دهستان حسن آباد در شهرستان اسلام آباد غرب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۵ 173-191

کلیدواژه‌ها: خشکسالی آثار اجتماعی آثار اقتصادی آثار محیطی دهستان حسن آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۹ تعداد دانلود : ۶۳۰
هدف از این مقاله بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی خشکسالی از دیدگاه روستاییان با رویکرد مدل سازی معادله ساختاری می باش د. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را 1762 سرپرست خانوار و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعداد 316 نفر تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و مدل سازی معادلات ساختاری( SEM ) انجام شده است. در این تحقیق متغیرهای مشاهده شده برای سه مؤلفه اقتصادی، اجتماعی، و محیطی به دست آمد. سه مدل تحلیل عاملی مرتبه اول برای اندازه گیری سه زیر مقیاس خشکسالی تدوین و اعتبار سنجی شد. نهایتاً چگونگی نقش و تأثیر متغیرهای مشاهده شده و مؤلفه های سه گانه حاصل از آن ها بر خشکسالی به عنوان متغیر مستقل پنهان اصلی، و روابط بین آن ها به کمک یک مدل ساختاری تحلیل عاملی تأییدی( CFA ) چهار عاملی مرتبه دوم تحلیل شد. نتایج نشان از برازش و اعتبار قابل قبول هر سه مدل اندازه گیری خشکسالی و تحقق اهداف و نیز مدل چهار عاملی مرتبه دوم برای بررسی خشکسالی، بر اساس داده های گردآوری شده بود. در نهایت خشکسالی به میزان 97/0 بر شاخص های اقتصادی و به میزان 97/0 بر شاخص اجتماعی، و بر شاخص محیطی به میزان 87/0 تأثیر داشته است، بنابراین خشکسالی اتفاق افتاده در مناطق روستایی مطالعه شده بیشترین تأثیر را روی شاخص های اقتصادی و اجتماعی و به تبع آن روی شاخص محیطی گذاشته است.
۷.

اثرات اقتصادی و اجتماعی طرح هدفمندسازی یارانه ها از دیدگاه روستاییان شهرستان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 125 - 148

کلیدواژه‌ها: یارانه قدرت خرید آثار اجتماعی آثار اقتصادی سرمایه اجتماعی هدفمندسازی زنجان (شهرستان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۵۴۵
مطالعه حاضر با هدف بررسی آثار اقتصادی و اجتماعی یارانه مصرفی با بهره گیری از رهیافت کمی در جامعه خانواده های روستایی شهرستان زنجان انجام شد. نمونه گیری به روش خوشه ای صورت گرفت و حجم نمونه با استفاده از رابطه کوکران معادل 270 نفر برآورد شد. ابزار تحقیق پرسشنامه بود، که روایی آن توسط پنل متخصصان و پایایی آن در یک مطالعه پایلوت بررسی شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که ابعاد تبیین کننده و معنی دار اثرات اقتصادی یارانه، به ترتیب اهمیت، عبارت اند از بهبود درآمد و قدرت خرید، توسعه فعالیت های کشاورزی، و افزایش هزینه ها. نتایج در خصوص اثرات اجتماعی یارانه ها نشان داد که پنج بعد با اولویت احساس امنیت روانی و اجتماعی دارای سهم سازنده و معنی دار هستند. بر اساس نتایج، پیشنهادهایی ارائه شد مبنی بر آنکه پرداخت یارانه مصرفی به صورت هدفمند به خانوارهای آسیب پذیر انجام شود و همچنین، به منظور هدایت مصرف و فرهنگ سازی، برگزاری دوره های آموزشی حضوری و رسانه ای در دستور کار قرار گیرد.
۸.

منطق کیفی حلم و استقامت ذیل آثار فردی و اجتماعی به ابتنای آموزه های دینی (مطالعه موردی: ویروس کرونا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۷, Issue ۲۳, Summer ۲۰۲۰ 47 - 74

کلیدواژه‌ها: حلم و استقامت آثار فردی آثار اجتماعی آموزه های دینی ویروس کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۴۱۴
یکی از مسائل بشر در تمامی اعصار نحوه مواجهه با سختی ها و شدائد بوده است که کیفیت مواجهه را به سوی آزمون و خطا در نحوه مدیریت وقایع و حوادث سوق داده است؛ اما وقتی این وقایع به سوی مصیبت در غم از دست دادن عزیزی و یا مهیا کردن زمینه عصیان و گناه و یا نافرمانی و سایر آثار مترتب بر زندگی در سرای مادی پیش می رود، بر صعب و سختی آزمون و ابتلا افزوده می شود؛ لذا انسان با اعطای نعمت ویژه ای از جانب خداوند، مزین به نعمت صبر و حلم و استقامت شد که می توانست او را از مواجهه با هر گونه سختی و مضیقه ای موفق کند و با افزودن بر قدرت کنترل درونی و کنترل تمامی قوا به ویژه خشم و غضب در مسیر بازگرداندن آرامش و سکینه و طمأنینه به زندگی گام بردارد. بنا به اهمیت این موضوع که نقش مهمی در رشد مادی و معنوی در زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی دارد، پژوهش حاضر که با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی تدوین شد، تلاش نمود با بررسی مقوله به ابتنای مصادر ثقلین کبیر- قرآن و روایات- به تبیینی از آثار و تأثیرات صبر و ایستادگی بر زندگی فردی و اجتماعی بپردازد که نتایج تحقیق نشان گر اهمیت «عاملیتی» فضیلت حلم و بردباری و استقامت و خصایص آن در دین اسلام و فطرت انسانی بود که به مثابه فصل مشترک خلقت انسان در مواجهه با تنگناهای تاریخی است؛ تحقق مقامی که صابران و استقامت ورزان با مزین شدن به آن به ویژه در مواجهه با بلایای همه گیری مثل شیوع ویروس کرونا که به مثابه یکی از خانواده سلسله شرور طبیعی، بلای عصر معاصر شده است، مسیر گشوده سازی برکات الهی را در منطق کیفی سفر معراجی به عالم معنا با پای دل طی می کنند و به همین منظور به ارائه بحثی مستوفا در کیفیت مواجهه با ویروس کرونا پرداخته شد.
۹.

حج، عامل شکوفایی فرهنگی، آگاهی سیاسی و رشد اقتصادی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۸۹) 170 - 180

کلیدواژه‌ها: ترک حج آثار فردی ترک آثار اجتماعی تربیت معنوی حج اقتصاد و حج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۹۳
حج از ارکان دین اسلام و از تکالیف مهم عبادی سیاسی مسلمانان است. در آیات و روایات، بر وجوب انجام این عبادت ویژه تأکید و به ترک آن هشدار داده شده است. در این مقاله، نقش حج در زندگی مسلمانان از بعد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، مورد بررسی قرار گرفته و به برخی شبهه ها که جزو القائات دگر اندیشان به شمار می آید، با ارائه واقع بینانه دستورات الهی پاسخ داده شده است. برآیند این تحقیق که به صورت توصیفی تحلیلی نگاشته شده، حج را از عوامل مهم تربیت انسان دانسته و سبب رشد و تعالی فرهنگی، انسجام اجتماعی و اقتدار سیاسی مسلمانان می شمارد.
۱۰.

پهنه بندی و سنجش پایداری محیط شهری با تاکید بر توسعه پایدار در استان یزد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴ 147 - 162

کلیدواژه‌ها: آثار اجتماعی محله مسکونی نابرابری اجتماعی تفکیک اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۵۴
بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعه محیط جغرافیایی به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها از اهم مسائل در دو حوزه شهر و توسعه پایدار می باشد. استفاده از شاخص های توسعه پایدار در ابعاد جغرافیای محیطی میتواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارساییهایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعهی پایدار شهری باشد. در این راستا پژوهش حاضر با ماهیت "توسعه ای- کاربردی" با روش تحقیق "توصیفی- تحلیلی" با هدف اصلی "شناخت و ارزیابی پایداری محیطی به عبارتی اولویت بندی توسعه پایدار در استان یزد" و استفاده از "مدل Entropy-TOPSIS و نرم افزار GIS، Visio، Grafer، SPSS و Excel" و بهره گیری از "50 شاخص(بهداشتی، زیست محیطی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی)" موضوع مورد مطالعه را در استان مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. که نتایج تحقیق نشان داده است: در ماتریس مدل اختلاف طبقه ای گروه بندی شهرهای استان به لحاظ جمعیتی منظم نبوده و در فواصل بین طبقه اول و طبقه آخر ماتریس هیچ نقطه شهری وجود ندارد. بطوریکه 44.22 درصد جمعیت شهرها در طبقه اول توزیع گردیده اند و ضریب آنتروپی انرا تائید کرده است بدین صورت که ضریب آن سال 1385 (0.37-) و در سال 1390 (0.23-) بدست آمده که نشان دهنده حرکت نسبی سلسله مراتب شهری به سوی عدم تعادل و تمرکز بیشتر می باشد. در نهایت الویت بندی توسعه با میزان TOPSIS بدست آمده نشان می دهد شهرستان های یزد و ابرکوه به ترتیب با میزان 973/0 و 610/0 توسعه یافته ترین مناطق می باشند.
۱۱.

نسبیت ضرورت حجاب اسلامی با اصل کاهش جرم در پرتو آثار و قوانین آن؛ تاکید بر سیاست مشارکتی مردم نهاد

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم مرداد ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 97 - 82

کلیدواژه‌ها: حجاب آثار اجتماعی کاهش جرم سیاست مشارکتی قانونگذاری کیفری کنترل اجتماعی ابزار فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۳۰۷
حجاب به عنوان امری مهم در قوانین مختلف مورد تاکید قانونگذار قرار گرفته است با این قید که در برخی از متون قانونی دارای مفهوم جزایی و در مواردی نیز به عنوان تخلف اداری یا انضباطی قابل بررسی است.حجم بالای قوانین در این زمینه نشان می دهد فرهنگ عفاف و حجاب با توجه به آثار زیادی که در عرصه های مختلف فردی و اجتماعی دارد باید به عنوان یکی از مبانی فرهنگ اصیل اسلامی همواره مورد توجه حاکمیت و جامعه قرار گیرد بنابراین جهت کاهش خطرات ناشی از عدم رعایت حجاب لازم است تا نهادهای قانونی با این پدیده برخورد نمایند همچنین ضرورت وجود اقدامات قانونی به عنوان عاملی برای کاهش حجاب نامتعارف اگرچه ضروری و لازم است اما کافی نیست از این رو ایجاد سیاست مشارکتی جهت جلوگیری از ارتکاب بی حجابی با محوریت حضور نیروی مردمی در عرصه اجتماع،امری قابل توجه و غیر قابل انکار خواهد بود به همین علت می بایست علاوه بر ضرورت نقش آفرینی مراجع قانونی،از نقش مردم و نیروی جامعه نیز در این زمینه استفاده حداکثری برد چه اینکه ایجاد جامعه سالم در خصوص موضوعی فرهنگی اجتماعی همچون حجاب با استفاده از بسترهای فرهنگ ساز و مشارکت مردمی،از نتیجه مطلوب تری برخوردار خواهد بود تا آنکه بخواهیم از ضمانت اجراهای قانونی یا قضایی برای تحقق هدف مطلوب استفاده نماییم بنابراین بهره گیری از ابزار مردمی جهت تحقق اصل حجاب در اجتماع و در نتیجه جلوگیری از جرایم خلاف عفت و اخلاق جنسی و به طور کلی کاهش جرم به عنوان ضرورتی مهم،قابل توجه است.
۱۲.

واکاوی روایت زنان از آثار فردی، اجتماعی و بین المللی اجتماعِ زنان در اربعین حسینی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 1 - 14

کلیدواژه‌ها: آثار فردی آثار اجتماعی آثار بین المللی اجتماع زنان در اربعین اربعین حسینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۳۹۴
هدف این پژوهش واکاوی روایت زنان از آثار فردی، اجتماعی و بین المللی اجتماع اربعین حسینی است. جامعه پژوهش، زنان شرکت کننده در راه پیمایی اربعین حسینی بود و نمونه شامل 12 نفر از زنانی بود که دست کم یک بار تجربه حضور در پیاده روی اربعین را کسب کرده بودند که به صورت گلوله برفی انتخاب شدند. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود که بر اساس رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته صورت پذیرفته است و به منظور تکوین و تعمیق نظریه، در هرمرحله از انجام مصاحبه که به نظر می رسید ارتباط نظری میان مفاهیم جدید و نظریه برقرار است از روش نمونه گیری نظری استفاده شد. تحلیل داده ها و کدگزاری آن ها نیز از طریق نرم افزار Maxqdaصورت پذیرفت، در مجموع از میان داده ها، 137 کد باز، 33 مفهوم، 14مقوله و 2 مفهوم عمده استخراج گردید. نتایج پژوهش حاکی از وجود آثار مهم و متعدد حضور زنان در مراسم اربعین حسینی به عنوان یک کنگره بین المللی و میعادگاه شیعیان است که تأثیر بسزایی بر ارتقای دیدگاه بین المللی نسبت به جایگاه زنان در مذهب تشیع دارد تا جایی که می تواند دال بر ضرورت مشارکت زنان در مراسم فرهنگی اجتماعی اسلامی همچون اربعین حسینی باشد.
۱۳.

توسعه سناریوی مطلوب آثار اجتماعی توسعه فناوری نانو در ایران: یک رویکرد مورفولوژیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۰ ) 1 - 15
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۳۰
یکی از اصلی ترین انگیزه های تحقیقات در حوزه مهندسی و علم در مقیاس نانو، پیشبرد اهداف وسیع اجتماعی است؛ در رویکرد متعادل آثار اجتماعی توسعه فناوری، نه تنها مزایای اجتماعی بلکه پیامدهای پیش بینی نشده نیز مدنظر می باشد. مورفولوژی به عنوان نوعی از ارزیابی پیشینی سیاست گذاری، این اطمینان را ایجاد می کند که با مدنظر قراردادن اهداف بدیل و عدم قطعیت های آثار اجتماعی توسعه فناوری، رویکرد متعادل توسعه و شرایط متنوع آینده را نیز مدنظر قرار داده است. در این مقاله، از روش مورفولوژی به عنوان یکی از روش های برنامه ریزی سناریویی جهت استخراج های سناریوهای باورپذیر آینده بهره گرفته شده است. این مطالعه بر ارتباط و ارزش توسعه فناوری نانو در حوزه های مختلف تمرکز داشته و نتایج آن نشان می دهد که هرگاه روش مورفولوژی در یک فرآیند مشارکتی و نظام مند استفاده شود به سیاست گذاران کمک می کند تا اجماع و تعهد به خروجی ها تحقق یابد. افزون بر این، فناوری نانو می بایست در افق زمانی مدنظر در سه حوزه انرژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین پزشکی و داروسازی توسعه یابد تا سناریوی مطلوب مقدور آثار اجتماعی تحقق یابد.  
۱۴.

اثرات اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر نواحی روستایی شهرستان گرمی (مطالعه موردی: دهستان آزادلو)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۸ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۵ 17 - 37
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۸۴
در حال حاضر خشکسالی، یکی از مخاطرات مهم طبیعی محسوب می شود که دارای اثرات مستقیم و غیر مستقیم به ویژه در نواحی روستایی است. از جمله پیامدهای خشکسالی در نواحی روستایی، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی است. از این رو بررسی علمی این پدیده به منظور برنامه ریزی و مقابله با آن ضروری می باشد. این مقاله به بررسی آثار خشکسالی سال های 1384 تا 1388 بر وضیعت جامعه روستایی شهرستان گرمی پرداخته است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده ها از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را جمعیت روستایی دهستان آزادلو با 24 روستا و خانوار 919 تشکیل می دهد که  از بین آن ها 6 روستای بالای 50 خانوار که تأثیر خشکسالی بر آن ها بیشتر بوده به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است. برای بررسی جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران 270 پرسش نامه به صورت طبقه بندی شده تصادفی در روستاهای نمونه تکمیل شده و برای تجزیه و تحلیل داده های پرسش نامه ای از نرم افزار SPSS  استفاده گردیده است. نتایج حاصل از یافته های تحقیق حاکی از آن است که خسارات ناشی از خشکسالی در کاهش درآمد و پس انداز، تغییر در ساختار شغلی روستا، افزایش تمایل به مهاجرت از روستا، کاهش مشارکت و روابط اجتماعی و کاهش دام ها و تولیدات کشاورزی، تأثیر داشته است.
۱۵.

تحلیل نقش گردشگری روستایی در توسعه سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان تکاب، استان آذربایجان غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۵ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۳) 1345 - 1358
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۲
گردشگری روستایی با توجه به کارکردهای متنوع و نیز توانایی بالا در ایجاد ارتباط با سایر بخش های اقتصادی به عنوان یک استراتژی برای توسعه مناطق روستایی مطرح گردیده است. هدف پژوهش حاضر در بررسی اثار گردشگری روستایی در توسعه مناطق روس تایی شهرستان تکاب است. روش تحقیق در این پژوهش از ترکیب روش های اسنادی و پیمایشی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم و تکمیل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 6روستای شهرستان تکاب بر حسب قواعد نمونه گیری تصادفی انجام پذیرفته است. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از آزمون های t تک نمونه ای و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نت ایج تحقیقات ن شان می دهد در مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر با (0.842)، و در سطح 99 درصد معنادار بوده است که نشان دهنده ی تاثیر مثبت گردشگری روستایی بر ابعاد متغیرهای مستقل تحقیق می باشد. مقادیر ß در ابعاد اقتصادی (775)، اجتماعی-فرهنگی (0.176)، کالبدی (046)، محیطی (0.057) می باشد. گردشگری روستایی به دلیل ظرفیت های بالای اشتغال و درآمد زایی اگر مسئولین امر برنامه ریزی های دقیق و اصولی طرح نمایند می تواند نقش مهم و اساسی در توسعه روستایی منطقه داشته باشد و اگر چنانچه درست برنامه ریزی نشود موجب خسارت های زیست محیطی و مشکلات اجتماعی در منطقه خواهد شد.
۱۶.

ارزیابی تأثیرات اجتماعی بازنگری سیاست حجاب در جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۵ ویژه علوم اجتماعی 33 - 66
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۴
یکی از چالش های جدیِ پیش روی نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تاکنون، مسأله حجاب و اجباری یا اختیاری بودن آن است. خصوصاً در دهه اخیر که در تمامی اعتراضات، برداشتن حجاب به یکی از نمادهای مخالفت با سیاست های کشور تبدیل شده است. در بحبوبه های اعتراضات پاییز ۱۴۰۱، این فکر به ذهن رسید که پژوهشی پیرامون این موضوع انجام دهم. هدف اصلی این پژوهش، بررسی برخی آثار و پیامدهای اجتماعیِ مثبت و منفی بازنگری در سیاست های فعلی حجاب و اتخاذ سیاست حجاب اختیاری است. برای این منظور، با تعدادی از متخصصان و اندیشمندان علوم اجتماعی، مطالعات زنان و صاحب نظران دینی مصاحبه و گفتگو انجام شده است. روشی که در این پژوهش از آن استفاده شده، روش ارزیابی تأثیرات اجتماعی (به اختصار اتا) است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تضارب آراء در میان نظرات آنان بسیار است. از تحلیل داده های به دست آمده چنین به دست می آید که دو نگاه و دیدگاه متفاوتی که از ابتدای انقلاب درباره حجاب وجود داشته، هنوز هم در کشور وجود دارد و هر دو گروه نیز ادله و استدلال های خود را دارند. در مجموع می توان گفت که برآورد تأثیرات احتمالی بازنگری در سیاست های حجاب و پیش بینی آینده کشور، به چند دلیل کاری بسیار دشوار است: اولاً مسأله حجاب، مسأله ای چندبُعدی است و از جمله مسائلی است که تصمیم گیری درباره آن نیازمند پژوهش های دیگری در زمینه سایر تأثیرات اجتماعی آن و نیز در زمینه های اقتصادی، سیاسی، امنیتی، فرهنگی، دینی و... است. ثانیاً، می بایست در این باره، نقش تهاجم فرهنگی غرب نیز مدنظر قرار گیرد و ثالثاً اوضاع اجتماعیِ فعلی ایران بسیار حساس است و هرگونه تصمیم عجولانه و اشتباه منجر به بروز مشکلات جدیدی خواهد شد. البته نکته حائز اهمیتی که در صحبت های اندیشمندان به چشم می خورد آن است که حتی کسانی که مخالف حجاب اختیاری هستند نیز، سیاست ها، تصمیمات و کارهای انجام شده در زمینه حجاب از ابتدای انقلاب تاکنون را غلط، غیرهوشمند و فاقد جهت گیری درست می دانند و لازم می بینند که تجدید نظری در آن ها صورت پذیرد.
۱۷.

آثار اجتماعی اخلاص در تفاسیر معاصر شیعه با تأکید بر تفسیر المیزان

نویسنده:
منبع: قرآن و عترت سال ۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 31 - 62

کلیدواژه‌ها: اخلاص آثار اجتماعی تفاسیر معاصر شیعه المیزان فی تفسیر القرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۲۱
دعوت به خداپرستی و اخلاص در بندگی، سرلوحه دعوت همه انبیاء الهی بوده است. دستور بندگی خالص در قرآن علاوه بر واژه اخلاص و مشتقّات آن با کلمات و عبارت های متنوّع دیگری آمده است؛ مانند: «یریدون وجهه»، «اسلم وجهه لله»، «نصحوا للّه»، «ابتغاء مرضات اللّه»، «ابتغاء وجه اللّه»، «و قربات عند اللّه»، «حنیف»، «تبتّل الیه». ضدّ اخلاص در اعتقاد و عبادت، شرک و بت پرستی و مقابل اخلاص در طاعت، ریا است که در روایات از آن به «شرک خفی» و «شرک اصغر» تعبیر شده است. گرچه گستره اخلاص در قرآن شامل تمام باورهای اعتقادی، اعمال عبادی و صفات پسندیده اخلاقی است، ولی آنچه در این تحقیق مورد بررسی قرارگرفته است، مباحثی است که با توجّه به آیات قرآن و دیدگاه مفسّران معاصر شیعه و بویژه تفسیر گرانسنگ المیزان درباره آثار اخلاص آمده است. این آیات، اخلاص در اعتقاد، اخلاص در برابر شرک و بت پرستی، اخلاص در اعمال عبادی و همچنین برخی فضائل اخلاق ایمانی مانند اخلاص در انفاق، اطعام، گواهی دادن، نجوا در اصلاح بین مردم، صدقه و هر کار پسندیده را شامل می شود. نوشتار حاضر، با رویکرد توصیفی _ تحلیلی و جمع آوری اطلاعات از منابع مکتوب کتابخانه ای با محوریّت آیات و دیدگاه مشهور مفسّران شیعه و با بهره گیری از منابع اخلاقی و تفسیری، سامان یافته است. نتایج پژوهش نشان می دهد دفع فتنه ها، حرکت و قیام اصلاح طلبانه، طمانینه در قیام برای خدا، عدم خشیت از غیر خدا، وحدت و پیوستگی، پیروزی و عدم شکست در قیام لله، رهایی جامعه از هوسرانی و هوس-مداری و افزایش سطح اعتماد در بین مردم، از آثار اجتماعی اخلاص در تفاسیر معاصر شیعه است.