مطالب مرتبط با کلیدواژه

بانک استقراضی


۱.

نگاهی به برخی از پیامدهای اجتماعی انقلاب مشروطیت از قراردادها منظر نمونه ای چند از اسناد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب مشروطیت ایران بانک استقراضی شرکت برادران لینچ شرکت روسی خوشتاریا شرکت آمریکایی قره‏گوزیان شرکت لیانازوف بانک شاهنشاهی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۴۸
در مقاله حاضر که عمده‏ترین مأخذ آن مجموعه «اسناد قراردادها»ی سازمان اسناد ملی ایران است، سعی شده است به این پرسش مهم پاسخ داده شود که آیا انقلاب مشروطه برای جامعه ایران پیامدهای مدنی داشته است؟ با استفاده از تعدادی اسناد مربوط به بانک استقراضی، شرکت برادران لینچ، شرکت روسی خوشتاریا، خزانه‏داری کل، شرکت لیانازوف‏ها، و شرکت آمریکایی قره‏گوزیان در قزوین، روشن می‏شود که ایران عصر مشروطه به فضای جدیدی گام نهاد و واکنش‏های مدنی که کم و بیش از خود نشان داد، بیانگر این حقیقت است که آن تجربه را آغاز نموده است. یعنی تجربه ناتمامی که جامعه ایران با گذشت زمان آن را کارآمدتر و پخته‏تر نشان می‏دهد.
۲.

بازخوانی نقش بانک استقراضی در اقتصاد ایران

کلیدواژه‌ها: ایران توسعه اقتصادی بازار بازرگانی خارجی قاجاریه روسیه بانک ملی ایران استقلال اقتصادی بازرگانان قدرت انحصاری استقلال سیاسی بانک استقراضی آثار اقتصادی آثار اجتماعی سیاست بازدارندگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار روابط خارجی
تعداد بازدید : ۱۹۴۵ تعداد دانلود : ۹۷۹
در مقاله حاضر سعی بر این است که ضمن تشریح بسترهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایجاد بانک استقراضی روس، نقش این بانک در اقتصاد ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. با این هدف، سابقه ایجاد بانک در ایران از جمله بانک شاهنشاهی به طور کلی و بانک استقراضی به طور اخص مورد توجه قرار گرفته است. نگارنده با استناد به مفاد قرارداد تنظیم شده و عملکرد بانک مزبور نتیجه می گیرد که دولت روسیه با ایجاد این بانک درصدد تثبیت سلطه سیاسی خود و به نوعی سلطه پایدار اقتصادی بوده است. بانک استقراضی می کوشیده است در قالب فعالیت های اقتصادی منابع مالی ایران را جذب و به روسیه منتقل کند و دولت روسیه نیز با تمام قوا در خدمت آن قرار داشته است. به اعتقاد نگارنده از منظر اقتصاد سیاسی است که می توان دست اندازی های روسیه به ایران را توجیه کرد و به تحلیل جایگاه بانک استقراضی روس به عنوان شعبه ای از ساختار سرمایه داری نوپای روسیه پرداخت. جایگاه بانک استقراضی در اقتصاد و سیاست ایران با طرح موضوعاتی نظیر نقش آن به عنوان ابزار فشار بر نخبگان، تاثیر آن بر تجار و تجارت در ایران، سرمایه گذاری بانک مزبور در صنعت نفت ایران، خروج پول نقره از کشور و کاهش ارزش پول، بانک راه نفوذ اقتصادی - سیاسی روسیه در ایران و کارشکنی این بانک در ایجاد بانک ملی پی گرفته می شود.
۳.

ازبحرانهای مالی دوره قاجار تا شکل گیری نظام بانکی ایران

کلیدواژه‌ها: ایران بانکداری مدرنیسم بانک شاهی(شاهنشاهی) بانک استقراضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۷ تعداد دانلود : ۳۶۲
یکی از آرزوهای مشروطه خواهان متجدد در اواخر دوران قاجار، تأسیس بانک ملی بود که از نشانه های ترقی به شمار می رفت، شاید این آرزو به خاطر نقش دو بانک استقراضی و شاهی در غارت منابع کشور بوده است و شاید هم به خاطر مدرنیزه کردن کشور. طرح تأسیس بانک ملی در اوایل تشکیل مجلس اولِ مشروطه ارائه شد. لیکن عدم همکاری درباریان و شاه و برخی از وزرا با پیشنهاد تاسیس بانک ملی و عدم همیاری در خرید سهام از سوی متمولان، امکان عملی تحقق آرزوی مجلسیان را تدریجاً به یأس مبدل ساخت، به ویژه دشمنی و مخالفت های دو کشور روس و انگلیس درباره تاسیس یک بانک ایرانی در حد بسیار موثری در شکست طرح نمایندگان مجلس نقش داشت و نهایتاً هم کودتای محمد علی شاه و تعطیلی مجلس، تاسیس بانک ملی را به تعویق انداخت. شروع بانکداری در ایران به حدود 120 سال قبل باز می گردد یعنی حکومت ناصرالدین شاه قاجار. در ابتدا شاهان قاجار که درک درستی از نقش بانک در اقتصاد و جامعه نداشتند امتیاز تأسیس بانک را تقدیم اتباع روس و انگلیس کردند. حتی حق چاپ اسکناس در این دوره در اختیار یک بانک انگلیسی بود. مقاله حاضر به بررسی اوضاع مالی دولت ایران در چهل سال آخر دوره قاجار و نقش بانک های خارجی در بهره برداری از این اوضاع می پردازد و سپس روند شکل گیری نظام بانکی ایران را که منجر به تاسیس بانک ملی در سال 1307هجری شمسی شد، بررسی می کند.