مطالب مرتبط با کلیدواژه

برنامه ریزی


۲۸۱.

تحلیل پتانسیل های طبیعت گردی شهرستان لنجان و عوامل مؤثر بر توسعه آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: گردشگری طبیعت گردی شهرستان لنجان جاذبه های طبیعی برنامه ریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۱۲
گردشگری به عنوان یکی از پویاترین فعالیت های اقتصادی عصرحاضر، نقش مهمی در توسعه پایدارمحلی ایفا می-کند. امروزه نهادهای متولی صنعت گردشگری در سراسر دنیا به امورگردشگری در طبیعت و در ورای آن لزوم حفاظت محیط زیست بیش از هر زمان دیگری اذعان دارند. براین اساس شناخت پتانسیل های طبیعی مناطق و برنامه ریزی توسعه آن ها برای جذب اکوتوریست و بالا بردن سطح توسعه در مناطق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شهرستان لنجان به دلیل جاذبه های طبیعی نظیر آبشارشاه لولاک، دهکده ساحلی زاینده رود، گردنه رخ، دریاچه قایق رانی حسین آباد و برخورداری از آب و هوای مناسب می تواند نقش مهمی در جذب گردشگر داشته باشد. هدف از این پژوهش، شناسایی جاذبه های طبیعت گردی شهرستان لنجان، برنامه ریزی و ارائه راه کارهای مناسب برای توسعه گردشگری به ویژه طبیعت گردی است. در این مطالعه که با استفاده از پرسش نامه تنظیم شده است، با استفاده از شیوه توصیفی- تحلیلی ضمن مطالعات کتابخانه ای، با پرسش از تعدادی از گردشگران داوطلب در مناطق طبیعت گردی شهرستان لنجان پتانسیل های طبیعت گردی این شهرستان بررسی شد و سپس از نرم افزار SPSS و آزمون هایی مانند یومان ویتنی، کروسکال والیس، آزمون همبستگی پترسون و نکویی برازش برای تجزیه و تحلیل استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که توانمندی های طبیعت گردی منطقه بیشتر از دیگر جاذبه های گردشگری منطقه است. عدم شناخت پتانسیل های طبیعی منطقه در عدم توسعه طبیعت گردی موثر بوده است. هم چنین برنامه ریزی توان های اکوتوریستی شهرستان می تواند در توسعه آن موثرباشد.
۲۸۲.

ارائه مدل توسعه مکمل گرای گردشگری با رویکرد فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه مکمل گرا گردشگری همکاری برنامه ریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۴۸
این مطالعه با هدف ارائه مدلی برای توسعه مکمل گرای گردشگری انجام گرفته و شامل دو بخش کیفی و کمی است. بخش کیفی با روش فراترکیب، یافته های پژوهش های مرتبط ترکیب و الگوی تحقیق طراحی شد. بر این اساس تعداد 316 پژوهش حوزه مکمل گرایی ارزیابی و 51 پژوهش انتخاب شد و با تحلیل آنها، ابعاد و کدهای مربوطه استخراج گردید. بخش کمی با استفاده از روش توصیفی به بررسی مطلوبیت مدل، تعیین اهمیت ابعاد با کمک آزمون فریدمن و بررسی ساختاری مدل تحقیق با روش معادلات ساختاری انجام گرفت. جامعه بخش کمی، خبرگان و مطلعین حوزه مدیریت و گردشگری بود که 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. نتایج با استفاده از فراترکیب نشان داد که ابعاد توسعه مکمل گرای گردشگری شامل مکمل گرایی سیاستی، مکمل گرایی همکارانه، مکمل گرایی نهادی، مکمل گرایی فرهنگی و ارزشی، مکمل گرایی پویا، مکمل گرایی فنی می باشد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که مدل از نظر شاخص های هفت گانه، کیفیت لازم را دارد. براساس آزمون فریدمن، مکملگرایی همکارانه و سیاستی دارای بالاترین اهمیت و مکمل گرایی فنی و پویا دارای پایین ترین اهمیت می باشند. در نهایت، بررسی ساختاری مدل تحقیق نشان داد که کلیه ابعاد اصلی و فرعی دارای ضرایب معناداری بیش از 96/1 بوده و در سطح اطمینان 99 درصد مورد تایید می باشد.
۲۸۳.

مدل ارزیابی کیفیت زندگی در محلات از پیش اندیشیده شده (نمونه مطالعاتی: محله کوی ملت اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی شهری برنامه ریزی محله ی کوی ملت اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۸۲
کیفیت زندگی شهری یکی از مهم ترین مسائل مطالعات و پژوهش شهری و دارای مؤلفه های اجتماعی، محیطی، کالبدی و اقتصادی است. توجه به این شاخص ها در شهرها به دلیل نقش آن در تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها به طور عام و محلات از پیش اندیشیده شده به طور خاص رو به فزونی یافته است. محلات از پیش اندیشده شده به دلیل طراحی و برنامه ریزی اولیه، انتظارات و باورهایی خاص را در خود به وجود آورده اند که بر اساس آن انتظار بالا بودن سطح کیفیت زندگی در آن ها نسبت به سایر محلات شهر نیز دیده می شود. هدف این پژوهش تدوین مدل ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان کوی ملت اهواز از شاخص های کیفیت زندگی و ارائه پیشنهادهایی مبتنی بر آن است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش تحقیق به صورت اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری آن شهروندان ساکن در فاز یک محله کوی ملت واقع در منطقه ی 3 شهرداری اهواز بوده که به روش تصادفی انتخاب شده اند. نتایج پژوهش بر اساس معادلات ساختاری ایجادشده نشان داد که از شش مؤلفه ی مورد بررسی بر مبنای مدل میشل، محیط کالبدی مؤثرترین مؤلفه بر کیفیت زندگی بوده است و بنابراین انتظارات لازم در مورد طراحی و برنامه ریزی از پیش اندیشیده شده در محله تا حدود زیادی برآورده شده است پس از آن به ترتیب درجه بندی مؤلفه کالاها-زیرساخت و خدمات، اقتصادی، اجتماعی امنیت و مؤلفه ی توسعه فردی با یک زیرمتغیر و یک زیرمتغیر حذف شده کم ترین اثرگذاری را بر کیفیت زندگی داشته است. تدوین مدل ارزیابی در این محله نشان می دهد که تدوین مدل ارزیابی و نیز نتایج حاصل از آن می تواند منجر به دستیابی به رهنمودهایی برای ارتقای محیط در این گونه محلات بشود. 
۲۸۴.

پایش سازگاری کاربری های اراضی با برنامه ریزی صنعتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهرستان ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی برنامه ریزی سامانه اطلاعات جغرافیایی شهرستان ساری پایش سازگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۷۵
برنامه ریزی به  HYPERLINK "https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" \o "پیش بینی" پیش بینی  HYPERLINK "https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87" \o "آینده" آینده و ساختن آینده تا حدودی قابل تصور کمک می نماید. در واقع برنامه ریزی به آینده می نگرد و پلی است بین آنجایی که هستیم و آنجایی که می خواهیم برویم. رشدسریع و بی مهار جمعیت بشر، بهره برداری بی وقفه از معادن، قطع درختان و نابودی جنگل ها، تخریب مراتع و پوشش های گیاهی طبیعی زمین، آلودگی های منابع آبی و هوا ناشی از فعالیت های صنعتی از سالیان گذشته تا امروز، چرخه زیستی خانه مشترک همه موجودات زنده، زمین را با خطر مواجه ساخته است. یکی از مسائلی که سبب افزایش ناهنجاری در صنایع و فعالیت های صنعتی می گردد عدم توجه به عوامل اساسی مؤثر در تعیین قابلیت های صنعتی به خصوص برنامه ریزی و در نظر گرفتن تمهیدات لازم پیش از شروع فعالیت های مرتبط با آن می باشد. پژوهش حاظر نیز با هدف برنامه ریزی و یافتن مکان های بهینه جهت فعالیت های صنعتی در شهرستان ساری انجام شده است. به همین منظور از سامانه قدرتمند تصمیم گیری چند معیاره و تلفیق آن با سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. ابتدا معیارها و لایه های اطلاعاتی مورد نظر با راهنمایی متخصصان و همچنین تحقیقات صورت گرفته در گذشته تهیه گردید. مهمترین عامل در تصمیم گیری معیار زیست محیطی با وزن 7/0 شناسایی گردید. پس از تخصیص اوزان به معیار ها با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تلفیق آن در محیط نرم افزاری Arc GIS10.3 نقشه نهایی حاصل گردید. در پایان حدود 169780 هکتار از اراضی یعنی 17 درصد از اراضی کل شهرستان با تفسیر کاملا مناسب شناسایی گردید.
۲۸۵.

تدوین برنامه ریزی استراتژیک فضای شهری با رویکرد توسعه پایدار شهری، نمونه موردی: بندر بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی استراتژی توسعه شهری برنامه ریزی استراتژیک بندر بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۱
رشد سریع جمعیت و به موازات آن افزایش مشکلات و ناهنجاری های کالبدی و غیرکالبدی در شهرهای امروزه به همراه ناکارآمدی طرح های توسعه شهری سنتی جهت بر طرف نمودن این مشکلات، سبب گردیده که برنامه ریزان به دنبال ارائه رویکردهای نوین در برنامه ریزی شهری باشند. از جمله رویکردهای نوین، برنامه ریزی استراتژیک شهری می باشد. پژوهش پیش رو به بررسی شاخص های گوناگون توسعه شهری با رویکرد برنامه ریزی استراتژیک در بندر بوشهر جهت شناسایی استراتژی های مناسب توسعه شهری در راستای توسعه پایدار می پردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع روش تحقیق توصیفی-تحلیل می باشد. روش گردآوری اطلاعات و داده های آن کتابخانه ای و میدانی می باشد. روش پیمایشی از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از 30 تن از کارشناسان و متخصصان حوزه برنامه ریزی شهری است. در نهایت از تکنیک سوات (SWOT) جهت بررسی استراتژی های توسعه شهری و از تکنیک ماتریس کمّی برنامه ریزی استراتژیک (QSPM) جهت اولویت بندی استراتژی های توسعه شهری مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد نمره نهایی عوامل داخلی 839/2 و نمره نهایی عوامل خارجی 895/2 است که در میان چهار موقعیت تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی و رقابتی، این شاخص ها در موقعیت رقابتی قرار دارند. در نهایت با استفاده از مدل تکنیک ماتریس کمّی برنامه ریزی تعداد 9 استراتژی جهت توسعه شهر بوشهر پیشنهاد و رتبه بندی شدند این استراتژی ها عبارتند از؛ مدیریت یکپارچه، راهبرد رشد هوشمند، بازیافت زمین های بایر و اراضی نظامی، ساماندهی بافت های فرسوده، بالا بردن خدمات شهری، بهره گیری از قابلیت های توریسم خارجی، بهره گیری از رویکرد انتقال حق توسعه، کاهش دخالت و دست کاری بی برنامه در اکوسیستم دریا، افزایش مشارکت شهروندان.
۲۸۶.

پیوند زیبایی و زیباسازی و زیباشوندگی درون شور و شرّ شهر

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی رویکرد وجودی- پویشی رویدادمداری هنر شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۳۲
آنچه این مقاله دنبال می کند، برنامه ریزیِ زیباسازی شهری است. در واقع، نگاهی فرآیندی و زمینه ای و موقعیت مند به عملِ زیباسازی شده است. فرآیندی که محتوا و مبنا و معنا را در خود (و با خود) حمل می کند و زمینه ای که عمل زیباسازی را از حالت بصریِ صِرف خارج کرده و آن را در جریان های درهم تنیده و پیچیده شده اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تحلیل و بازشناسانی می کند و موقعیت مندی که زیبایی را با عمل زیباسازی به یک وضعیت زیباشوندگیِ مستمر و دربرگیرنده تبدیل می گردد. پس با در برنامه ریزی بالا به پایین زیباسازی، با مبنایی وجودی- پویشی از زیبایی، زیباسازی با مردم و درونِ مردم را در حالتی پویا و تمام نشدنی مطرح می کند. این تلاش را می توان به مثابه رویکردی نو در حذف نا-زیبایی شهری قلمداد کرد که می خواهد این گونه زیباسازی را برنامه ریزی کند.
۲۸۷.

تحلیل نقاط قوّت، ضعف، فرصت و تهدیدهای گردشگری خارجی استان اصفهان با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی تحلیل سوات فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۰۲
راهبرد، برنامه ای جامع برای اقدامات یک بنگاه است.
۲۸۸.

چالش ها و رویکردهای توسعه ی گردشگری پایدار: از نظریه تا عمل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه ی گردشگری پایدار رویکردها چالش ها مدیریت برنامه ریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۱۸۸
توسعه ی گردشگری پایدار به عنوان یک راهبرد مدیریتی برای مقصدها اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. با این وجود بین مفهوم توسعه گردشگری پایدار و پارادایم اصلی یعنی توسعه ی پایدار به لحاظ نظری و اجرایی گسستگی هایی وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بحث و بررسی پیرامون مهمترین چالش های نظری و عملی پیشروی مفهوم پارادایم توسعه ی گردشگری پایدار است. روش شناسی تحقیق مرور محتوایی پیشینه ی تحقیق و نظریات این حوزه است. در این مقاله سناریوهای مختلف توسعه ی پایدار گردشگری و پویایی های توسعه ی مقصدهای گردشگری در طول سه مسیر مجزای اورگانیک، افزایشی و ترغیبی که بر اساس یک پراگماتیسم محیطی در نهایت همگرا می شوند، نیز مورد بحث قرار می گیرد. در کنار مباحث نظری یاد شده یافته های این تحقیق شناسایی مهمترین چالش ها و نقدهای مفهومی و اجرایی است که توسعه ی گردشگری پایدار از دو وجه عرضه و تقاضای گردشگری با آن مواجه است. از وجه عرضه با چالش های چون ماهیت پیچیده ی سیستم گردشگری و وابستگی مقصد به کلان سیستم های خارجی و از وجه تقاضا با چالش های چون ماهیت منحصر به فرد تولید و مصرف تجربه ی گردشگری و اندازه ی واقعی بازار تقاضای گردشگری مواجه است. در پایان نیز برخی از مهمترین پیشنهادات و تکنیکهای اجرایی سناریوهای توسعه گردشگری پایدار برای موقعیت ایران ارائه شده است.
۲۸۹.

تحلیلی بر برنامه ریزی و سیاست گذاری توسعه ی گردشگری تاریخی-فرهنگی در ایران (مطالعه موردی: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی سیاست گذاری توسعه ی گردشگری گردشگری تاریخی - فرهنگی شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۷۴
با توجه به اهمیت برنامه ریزی و سیاست گذاری در توسعه ی گردشگری، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی برنامه ریزی و سیاست گذاری توسعه ی گردشگری تاریخی-فرهنگی در شهر تبریز نگارش شده است. روش تحقیق در مطالعه ی حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر شیوه ی اجرا، پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی می باشد. جامعه ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان شهرداری منطقه ی تاریخی-فرهنگی شهر تبریز بوده که حجم نمونه بر اساس روش دلفی 100 نفر برآورد شده است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک حداقل مجذورات جزئی در نرم افزار Warp-PLS و آزمون تی تک نمونه ای در نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که با توجه به پتانسیل های تاریخی-فرهنگی شهر، این نوع از گردشگری در تبریز توسعه ی قابل توجهی را نداشته است. این امر ناشی از نارسایی های برنامه ریزی و سیاست گذاری در سطوح خرد و کلان می باشد. در سطح خرد می توان به ناکارآمدی مدیریت تصمیم گیری و عملیاتی در حوزه ی بازآفرینی بافت تاریخی-فرهنگی (ابعاد مختلف مدیریتی، اقتصادی و فضایی-عملکردی) و در سطح کلان می توان به عدم وجود دیدگاه همه جانبه نگر و سیستمی، قوانین و روابط سیاسی نامناسب، نبود رویکرد یکپارچه در نظام مدیریتی (غلبه ی مدیریت تمرکزگرا و تکنوکرات گرا) و تصدی گری دولت در بخش گردشگری اشاره کرد.
۲۹۰.

بررسی نقش اعلام ثبت وقایع حیاتی در برنامه ریزی های سطح کلان؛ مطالعه موردی در استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: وقایع حیاتی اعلام ثبت برنامه ریزی سیاست گذاری های سطح کلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۸
هدف این پژوهش، شناخت نقش اعلام ثبت وقایع حیاتی در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های سطح کلان استان کردستان است. پژوهش در مرکز استان و در سال 1399 با تکیه بر روش پیمایشی انجام گرفت، و داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته به صورت خوداظهاری جمع آوری شد. جامعه آماری شامل تمامی متخصصان، مدیران کل، معاونان و کارشناسان حوزه برنامه ریزی و توسعه شاغل در سازمان ها و ادارات استان کردستان بوده که 354 نفر از آنان به روش طبقه ای نامتناسب و در دسترس انتخاب شدند، و اطلاعات در بسته نرم افزاری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. پژوهش ضمن به تصویر کشیدن سودمندی آمارهای وقایع حیاتی در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها، با اتکا بر نتایج آزمون تی یک نمونه ای نشان داد که میانگین مشاهده شده در مؤلفه های افزایش برابری، افزایش هماهنگی در سیاست گذاری ها و ارتقای برنامه های سیاست گذاری از لحاظ آماری معنادار بوده است (Sig=0.000). به عبارت دیگر، دستگاه های متولی برنامه ریزی در استان کردستان کمتر از حد مورد انتظار از آمارهای وقایع حیاتی به منظور برنامه ریزی های تحت اختیار خود بهره گرفته اند. همچنین نتایج حاصل از آزمون فریدمن، خلاء استفاده از ظرفیت این آمارها در برنامه ریزی های دستگاه ها و سازمان های متولی به ویژه در زمینه کاهش نابرابری در جامعه و وجود هماهنگی در برنامه ریزی ها را تأیید کرده است. پژوهش لزوم توجه جدی و استفاده از وقایع و آمارهای حیاتی ثبت شده را از طرف مسئولان در راستای برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های منظم و دقیق تر در موارد مختلف گوشزد می کند.
۲۹۱.

تدوین سناریوهای توسعه منطقه ای (مطالعه موردی: استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سناریو برنامه ریزی توسعه آینده نگری استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۶
      روند سرعت تغییر فضاهای جغرافیایی چنان است که قدرت و توان بشر نمی تواند آن را پیش بینی کند. به منظور آمادگی در برابر تغییرات محیطی، مطالعات آینده نگاری جایگزین تکنیک های پیش بینی و برنامه ریزی سنتی شده است. برنامه ریزی سناریو، تکنیکی است که با در نظر گرفتن عدم قطعیت های محیطی، آینده های متفاوتی را ارائه می دهد. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا با رویکرد سناریونویسی، به تدوین سناریوهای آینده توسعه استان مازندران پرداخته شود. برای این منظور از روش دلفی و نظرخواهی از خبرگان استان، برای شناسایی نیروهای پیشران توسعه استان و عدم قطعیت های احتمالی پیش رو استفاده شده است. در ادامه، متغیرهای اولیه در چارچوب ماتریس اثر متقاطع در نرم افزار آینده نگار میک مک تعریف شد. درنهایت، با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم مشخص شد، 18 عامل اصلی کلیدی در آینده توسعه منطقه ای استان مازندران تأثیرگذارند. این عوامل به عنوان پایه اصلی تدوین وضعیت های احتمالی و سناریونگاری توسعه منطقه ای استان مازندران، در این پژوهش بحث شده اند. برای به دست آوردن سناریوها از نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج نشان داد، درمجموع، 68 وضعیت مختلف برای 18 عامل کلیدی طراحی شد که این وضعیت ها طیفی از شرایط مطلوب تا نامطلوب را در بر گرفتند و تعداد وضعیت های هر عامل متناسب با میزان پیچیدگی شرایط استان بین سه تا چهار حالت متغیر بوده است. درمجموع، ۱۱ سناریو با توجه به درجه مطلوبیت آن ها به سه گروه تقسیم شدند که هریک از گروه ها شامل چند سناریو با ویژگی های تقریباً مشترک با تفاوت کم در یک یا چند وضعیت از میان 18 عامل کلیدی هستند.  
۲۹۲.

شکل بندیِ آرمانِ برنامه ریز: خوانشی لاکانی از فرآیند آموزشِ برنامه ریزی و هویتِ برنامه ریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی آموزش لاکان هویت برنامه ریز ارباب دال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۱
تعریف مورد پذیرش همگان از انگاشت های برنامه ریزی هم چون خیر عمومی یا پایداری، ارایه نشده و تبیین این انگاشت ها در فرآیند برنامه ریزی، همواره این پرسش اساسی را مطرح می کند که آیا به راستی امکان حصولِ معنایی روشن در ارتباط با این انگاشت ها امکان پذیر است؟ برای بسیاری از آموزش دهنده گان و دانشجویان، پاسخ به این پرسش دشوار است. با توجه به گشودگیِ آرای لاکان بر عرصه یِ تفسیر، می توان با بهره گیری از سویه های متنوع نظریِ مطرح شده از سوی او، زمینه یِ لازم برای پاسخ گویی به پرسش دشوار یاد شده را فراهم نمود. لاکان با فراهم نمودن خوانش و نظریه پردازی نوین از سوژه-گی انسان و شکل گیری "مَن" که برمبنای آن هویت افراد به طور کلی و برنامه ریز به طور خاص شکل می گیرد، در پیِ یافتن پاسخ به پرسش یاد شده است. مقاله، قدرت تبیینیِ نظریه یِ لاکان را برای درک فرآیند شکل گیری هویت برنامه ریز و چگونگی شکل-گیری ایده های اصلی برنامه ریزی به کار می گیرد و در این مسیر از مدل چهار کلام لاکان برای واکاوی آموزش برنامه ریزی استفاده خواهد کرد. اختیار دیدگاه لاکانی بیان گر آن است که چگونگی شکل دهی به آرمانِ مَن برنامه ریز در درون سیستم آموزشی منجر به ترویج مجموعه ای از ارزش ها و هنجارهایِ مرتبط با آرمان یاد شده و در نهایت شکل گیری هویتِ برنامه ریز خواهد شد.
۲۹۳.

تحلیل و گونه بندی نگرش نهادگرایانه در برنامه ریزی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی گونه بندی نهادگرایی تاریخی نهادگرایی انتخاب عقلانی نهادگرایی جامعه شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۴۹
نهادگرایی نگرشی اصالتاً اقتصادی است که به عنوان نظریه ای برون زا، جایگاه ویژه ای در بسیاری از رشته ها همچون مدیریت، علوم سیاسی، جامعه شناسی و ... یافته است. این نگرش از دهه 1990 میلادی با عنوان «گرایش نهادی» در برنامه ریزی شهری و منطقه ای مطرح شده و می توان آن را در کنار نظریه های برنامه ریزی مبتنی بر مشارکت، از رویکردهای غالب برنامه ریزی در دهه های اخیر دانست. اهمیت نهادگرایی در برنامه ریزی در این است که برنامه ریزی خود یک نهاد است که نیازمند شناخت بافتار و زمینه های نهادی برای شناسایی مشکلات و تصمیم گیری برای حل آن هاست. افزون بر آن، پیاده سازی تجویزهای برنامه ریزی، نیازمند سازوکارهای نهادی است. بنابراین، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی آثار اندیشمندان برجسته درباره رابطه نهادگرایی و برنامه ریزی می پردازد تا به یک گونه بندی جامع و مانع از نظریات مختلف درباره این ارتباط دست یابد. گونه بندی نهایی، نگرش نهادی نسبت به برنامه ریزی را در سه دسته «برنامه ریزان نهادی غیر انتقادی» (نهاد در برنامه ریزی)، «برنامه ریزان نهادی انتقادی» (طراحی/مداخله نهادی) و «برنامه ریزان نهادی مبادله ای» (هزینه مبادله برنامه ریزی) جای می دهد. این دسته ها را به ترتیب می توان در ذیل رویکردهای نهادگرایانه «جامعه شناختی»، «تاریخی» و «انتخاب عقلانی» جای داد. همچنین از منظر الگوواره های کلان، این رویکردها به ترتیب در سه دسته «عمل گرایانه»، «پسا-اثبات گرایانه» و «اثبات گرایانه» جای می گیرند.
۲۹۴.

اثر بخشی مربیگری عملکردهای اجرایی بر بهبود نقص توجه پایدار و مهارت برنامه ریزی در بزرگسالان دچار به اختلال بیش فعالی - نقص توجه

تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۳
مربیگری ADHD بر تعیین هدف آکادمیک، نظارت بر پیشرفت، تقسیم پروژه های بلندمدت با دنباله ای از تکالیف خاص و قابل مدیریت است. با اجماع در حال ظهورکه ADHD را به عنوان یک اختلال در عملکرد اجرایی می داند؛ در میان مداخلات به کار رفته درADHD، مربیگری ممکن است مناسب تر از مدل های درمانی سنتی باشد، و مطمئناً می تواند مکمل هرگونه مداخله ای باشد. مطالعه حاضر با هدف اثر بخشی مربیگری عملکردهای اجرایی بر بهبود نقص توجه پایدار و مهارت برنامه ریزی در بزرگسالان دچار اختلال بیش فعالی -نقص توجه صورت گرفته است. در این مطالعه ۱7 فرد بزرگسال مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه به تشخیص روان پزشک و ارزیابی صورت گرفته با مقیاس نارسایی در کنش وری اجرایی بارکلی – نسخه بزرگسال به شیوه دسترس انتخاب و پس از بررسی معیارهای ورود، وارد این مطالعه شدند. برای افراد مشارکت کننده در این پژوهش 11جلسه یک ساعته مربیگری عملکردهای اجرایی، اجرا شد و مشارکت کنندگان پیش و پس از دریافت این مداخله با استفاده از مقیاس های برج لندن و عملکرد پیوسته دیداری شنیداری مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشانگر تفاوت معنادار (0/05p≤) در متغیرهای توجه دیداری و شنیداری، توجه دیداری و شنیداری پایدار و متغیر زمان انجام بوده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد، می توان مربیگری عملکردهای اجرایی را به عنوان یک روش مداخله به تنهایی و یا در ترکیب با سایر مداخلات برای بهبود اختلال توجه در افراد مبتلا بهADHD به کار برد.
۲۹۵.

بررسی الگوها و فرآیندهای برنامه ریزی نیروی انسانی جوان

تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۵۵
زمینه و هدف: تحلیل و پیش بینی نیاز به نیروی کار، به ویژه نیروهای متخصص، در نیمه دوم قرن بیستم، بیش از پیش توجه دولت ها را به خود معطوف ساخت. یکی از رویکرد های برنامه ریزی منابع انسانی رویکرد مدل سازی است که شامل پیش بینی و برنامه ریزی سناریو است. در این مقاله تلاش شده است با بررسی تحلیلی مدل های برنامه ریزی نیروی انسانی، مدلی جامع ارائه شود. روش پژوهش: برای پژوهش حاضر از روش تاریخی استفاده شده است؛ پژوهش تاریخی بر جمع آوری داده های مربوط به گذشته از منابع معتبر و تحلیل آنها تاکید دارد. یافته ها: داده های گردآوری شده حاکی از آن است که تمام مدل ها با تحلیل نیروی کار فعلی و شناسایی مهارت های مورد نیاز آینده به منظور بهبود خدمات و تامین فلسفه وجودی سازمان ارتباط دارند.تحلیل عرضه و تقاضا، مقایسه بین نیروی کار فعلی و نیروی کار آینده، شناسایی کمبود ها و یا مازاد نیروی انسانی از جمله مفاهیم مشترک در تمام مدل ها هستند. نتیجه گیری: برنامه ریزی نیروی انسانی با دو بعد سخت و نرم خود به صورت توامان رضایت کارکنان و مدیران را فراهم می کند و این امکان را به سازمان می دهد که از کلیه منابع سازمانی به صورت بهینه بهره برداری کند.لذا به منظور برنامه ریزی جامع منابع انسانی، مدیران منابع انسانی می بایست به الزامات سیاست گذاری و اجرایی سازمان اشراف داشته باشند، با کلیه واحد های سازمانی در ارتباط بوده،از نیاز ها و خواسته های کارکنان آگاه بوده و تمامی موارد را در برنامه ها ی کوتاه مدت و بلند مدت لحاظ کنند.
۲۹۶.

بررسی امید به آینده و میل به برنامه ریزی (قابلیت شخصی) افراد ساکن در محلات محروم شهر کرمان: بینش هایی برای تحقیق و سیاست گذاری(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۷۸
قابلیت شخصی از مهم ترین جنبه های بهزیستی ذهنی است که بر انگیزه و میزان فعالیت و تلاش افراد برای رسیدن به موفقیت و پیشرفت تأثیر می گذارد. هدف پژوهش بررسی قابلیت شخصی ساکنان محلات محروم است. این مفهوم (سازه) در دو بعد «امید به آینده» و میل به «برنامه ریزی در زندگی» سنجیده شده است. این پژوهش از نوع پیمایشی است که در آن با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با 804 نفر از افراد بالای هجده سال ساکن در محلات محروم (404 نفر) و مناطق غیر محروم (400 نفر) شهر کرمان مصاحبه شده است. علاوه بر این به منظور مقایسه امید به آینده ساکنان محلات محروم با نمونه کشوری، یافته های طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی کشور (1394) مورداستفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که میزان امید ساکنان محلات محروم به شکل آشکاری کمتر از میانگین کشوری است. همچنین یافته ها نشان داد سطح قابلیت شخصی ساکنان محلات محروم در دو بعد «امید به آینده» و میل به «برنامه ریزی در زندگی»، از ساکنان محلات برخوردار پایین تر است. علاوه بر این نتایج حاکی از آن است که میزان قابلیت شخصی در خود محلات محروم هم متفاوت است و این تفاوت به لحاظ آماری معنی دار است. بررسی تفاوت ها در سه محله محروم نشان می دهد که میزان قابلیت شخصی ساکنان آن ها در سطح فردی با تحصیلات، درآمد، امنیت، بی نظمی اجتماعی و اعتماد و در سطح محله با شاخص های انباشتی عوامل مذکور به جز عامل اخیر (اعتماد) همبسته است. سرانجام اینکه متغیر وابسته در سطح فرامحلی با عواملی چون فقر تمرکزیافته، انزوای اجتماعی، رسمی سازی، محیط کسب وکار و شرایط اقتصادی ارتباط دارد.
۲۹۷.

برنامه ریزی و طراحی پارک های علم و فناوری با تاکید بر مزیت های منطقه ای؛ نمونه موردی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۹۳
در روند سیاست گذاری و برنامه ریزی علم و فناوری کشور، ایجاد و توسعه فضاهایی نظیر پارک های علم وفناوری که بتواند در سطح ملی و منطقه ای باعث تسریع در رشد و سپس توسعه پایدار مناطق گردد بسیار ضروری است. اقدامات نظری و عملی در سیاست های نوین برنامه ریزی کشور، ضرورت ایجاد پارک های علم وفناوری مبتنی بر بنیان های مناطق با هدف دستیابی به توسعه پایدار را مورد تأکید قرار می دهد، لیکن برای وصول به این اهداف، تاکنون معیارها و اصول برنامه ریزی و طراحی، تدوین نشده اند. در این پژوهش کاربردی، با توجه به ویژگی های منحصربه فرد و مزیت های استان مازندران (نمونه مورد بررسی) که بر بستر اقتصاد طبیعت بنیان استوار است، اصول برنامه ریزی و طراحی متفاوتی برای تدارک و اجرای پارک های علم وفناوری در قیاس با سایر نقاط کشور و جهان صورت گرفته و تلاش شده است تا الگویی مناسب برای شرایط مشابه ارایه گردد. از طریق شناخت مفاهیم مرتبط با موضوع توسعه منطقه ای و چگونگی تعیین مزیت های منطقه ای مبتنی بر روش های علمی و ویژگی های مزیتی، اصول برنامه ریزی و طراحی در قالب تدوین بیانیه چشم انداز و فرآیند گردش کامل تولید در پارک ها تدوین شده اند. در جمع بندی مشخص شده که برای برنامه ریزی پارک های علم وفناوری، با توجه به متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، زمانی و بویژه محیطی و فضایی مناطق مختلف، میتوان راهبردهای برنامه ریزی و طراحی متفاوتی را ارایه نمود، به ویژه اگر اقتصاد مناطق، «طبیعت بنیان» باشد. راهبردهای ارایه شده در پنج عرصه اقتصادی، مدیریتی، محیطی– کالبدی، اجتماعی– فرهنگی و دانش و فناوری دسته بندی شده و 65 هدف راهبردی در عرصه های مذکور ارایه شده اند.
۲۹۸.

تبیین ضرورتهای نظام باغشهری در طرح های برنامه ریزی شهری ایران

کلیدواژه‌ها: تبیین ضرورت باغشهر برنامه ریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۲۰
جنبش باغشهر در دورانی پدیدار گشت که سوء استفاده انسان از طبیعت و محیط طبیعی بطور فزاینده ای در دستور کار سیاسی اصلاح طلبان غربی قرار گرفت که مشتاق تمدن و پیشرفت بودند. باغشهر می توانست این آثار زیانبار سرمایه داری صنعتی را کاهش دهد و ملزومات ضروری برای زندگی سالم را مخصوصا برای کارگران شهری فراهم کند. هاوارد باور داشت، باغشهر می تواند سلامت اجتماعی ، فرهنگی و همچنین جسمی طبقه کارگر شهری را با فراهم آوردن فضاهای از پیش طراحی شده برای زندگی و روابط نزدیکتر با طبیعت ، بهبود بخشد . هاوارد در جستجوی راه حل های برنامه ریزی برای مسائل پیچیده شهری بود که ناشی از رشد پیش بینی شده و توقف ناپذیر شهرهاست . لذا هدف از این تحقیق اینست که با تجزیه و تحلیل نظریه باغشهر هاوارد از آن برای مقابله با مسائل شهری معاصر الهام بگیریم. این تحقیق از نظر ماهیت از نوع پژوهشهای آمیخته کیفی-کمی و پیمایشی با رویکرد اکتشافی بوده و از نظر هدف از نوع کاربردی است . جامعه آماری نیز کارشناسان اداره راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی در شهر زنجان و اساتید برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز بودند که براساس روش گلوله برفی 30 نفر انتخاب شدند. یافته ها حکایت از پیامدهای معماری مدرن در عدم توجه به فضاهای باز و حذف حیاط بود که از دهه 1980 بالکن جایگزین آن گردیده بود . این پیامدها ، بوضوع نتایج خود را در تغییر کاربری اراضی کشاورزی به شکل خانه باغ( باغشهر) نشان داده است. نتیجه تحقیق در پی آن است تا با بهره گیری از بینش شکل گیری جنبش باغشهر ، به تبیین چالشهای عدم توجه به نظام باغشهری در نظام برنامه ریزی شهری ایران بپردازد. توجه به استانداردهای فضاهای باز و نیمه باز و فضاهای سبز شهری از پیشنهادات این پژوهش می باشد.
۲۹۹.

ارزیابی توان اکولوژیک استان کردستان به منظور برنامه ریزی و توسعه اکوتوریسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توان اکولوژیکی برنامه ریزی توسعه اکوتوریسم استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۲۷
مقدمه:   افزایش جمعیت شهرنشینی، صنعتی شدن، تغییر خصوصیات رفتاری مردم باعث شده است که استفاده از تفریح و تفرج به شکل جدیدی مورد توجه قرار گیرد. هدف:  تعیین و ارزیابی توان اکولوژیک گردشگری استان کردستان است. جهت ارزیابی توان اکولوژیکی استان کردستان از مدل مخدوم استفاده شد. روش شناسی :  پژوهش حاضر یک تحقیق توصیفی پیمایشی و میدانی می باشد. گردآوری اطلاعات شامل تهیه نقشه توپوگرافی، نقشه زمین شناسی، داده های هواشناسی تهیه شده از اداره هواشناسی استان کردستان، خاک و پوشش گیاهی تهیه شده ازسازمان حفاظت محیط زیست استان کردستان از طریق مراجعه به ارگان های مربوطه اطلاعات جمع آوری شد. همچنین اطلاعات آماری از طریق مرکز آمار کشور تهیه شد. جهت ارزیابی توان اکولوژیک از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمروی جغرافیایی تحقیق حاضر استان کردستان است. یافته ها و بحث:   یافته ها نشان داد استان کردستان توان بالایی برای استقرار کاربری گردشگری متمرکز طبقه اول با مساحت 55/06/14819 کیلومتر مربع که 570/51 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص داده است. از طرف دیگر با توجه به اینکه برای ارزیابی توان تفرج گسترده، عوامل مؤثر در ارزیابی کمتر بوده و محدودیت بیشتری برای مناطق ایجاد می کنند، پتانسیل کمتری برای این نوع تفرج در منطقه مطالعه وجود دارد. طبقه نامناسب با مساحت 928/23277کیلومترمربع و 87/80 درصد بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری:  با توجه به اطلاعات بدست آمده، استان کردستان توان بالایی برای استقرار کاربری گردشگری متمرکز طبقه اول با مساحت 55/06/14819 کیلومتر مربع که 570/51 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص داده است، را دارد. در بررسی اولی ه از مدل مخدوم استفاده شد و در بررسی نهایی ع لاوه ب ر پارامتره ای م دل مخدوم، عوامل دسترسی به جاده، منابع آب و کاربری اراضی به عنوان عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار بر ارزیابی توان تفرج ی منطق ه م ورد مطالعه استفاده گردید.
۳۰۰.

ارزیابی شاخص های کمی مسکن در سکونتگاه های غیر رسمی (نمونه موردی:منطقه 5 شهرداری مشهد)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی سکونتگاه غیر رسمی قلعه ساختمان مسکن سالم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۲۹
رشدشتابان شهرنشینی و افزایش مهاجرت به شهرها، کمبود مسکن درکلانشهرها؛پدیده ناهنجارسکونتگاه های غیررسمی را پدید آورده است.دراثر مهاجرت،ترکیب جمعیتی شهرهای بزرگ به کلی جنبه طبیعی خود را از دست می دهد ، پویش شتابدارشهرنشینی،و تنگناهای زندگی شهری به ویژه کمبود مسکن مایه پدیداری سکونتگاه های غیررسمی می شود از این رو برای دستیابی به برنامه ریزی مطلوب مسکن باید ابعاد و شاخص های مسکن مورد بررسی قرار داد.پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی _تحلیلی می باشد.بابررسی شاخص های کمی مسکن درمنطقه قلعه ساختمان مشهد به عنوان جامعه آماری ابتدا شاخص های کمی مسکن در محدوده مورد مطالعه با نقاط شهری کشور مقایسه شده همچنین هر دو این نقاط با شرایط شهر سالم مورد ارزیابی قرار گرفته اند.اطلاعات مورد نیاز از طریق روش های کتابخانه ای و اسنادی اعم ازکتب،مقاله ها،پایان نامه ها سرشماری عمومی نفوس و مسکن1395 ، طرح جامع و تفصیلی،پرسشنامه و مطالعات میدانی و برای نمونه گیری از روش تصادفی استفاده شده است.در این پژوهش تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده که با توجه به تعداد 54359 واحد مسکونی مستقر در ناحیه قلعه ساختمان طبق آمار بلوک بندی شهرداری منطقه 5 در سال 1400 حجم نمونه معادل ،381واحد مسکونی برآورد شده است. یافته ها و نتیجه گیری در این پژوهش،سعی شده تا به پرسش"وضعیت موجود مسکن در قلعه ساختمان به لحاظ شاخص های کمی چگونه است؟" پاسخ داده شود همچنین این شاخص ها با شرایط شهر سالم مقایسه شود. با توجه به نتایج حاصل از ارزیابی و مقایسه شاخص های کمی مسکن, وضعیت شاخص های مسکن در قلعه ساختمان درحالت کلی نسبت به شاخص های مسکن سالم نامطلوب ارزیابی می گردد