گردشگری روستایی

هدف: هدف این پژوهش شناسایی الگوی گردشگری در توسعه مشاغل روستایی شهرستان همدان و به دنبال ارائه مدلی بهینه از نقش گردشگری در توسعه مشاغل روستایی شهرستان همدان است. روش پژوهش: روش تحقیق مورد استفاده در این مطالعه بر اساس تقسیم بندی های ذکر شده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ میزان و درجه ی کنترل، میدانی و از لحاظ نحوه ی جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ای، و بر اساس ماهیت و روش، از نوع پیمایشی و از نوع تحقیقات توصیفی و غیر تجربی (غیرآزمایشی) می باشد. در این پژوهش40 کارشناس در 40 روستا و 440 خانوار در سه گروه (کارشناسان، ساکنان روستا ، صاحبان کسب و کارها مورد بررسی قرار گرفتند). یافته ها: بر اساس نتایج کسب و کارهای گردشگری در مجموع توزیع جغرافیایی مناسبی ندارند اما بسیاری از مولفه های کسب و کار گردشگری، از ابتدای تاسیس تاکنون با رشد و افزایش کارایی مواجه بودند همچنین نتایج تحلیل عاملی حاکی از آن است که 5 عامل نهایی به عنوان عوامل موثر بر توسعه کسب و کارهای روستایی نمونه مطالعاتی شناخته شده اند. واریانس تجمعی تبیین شده عامل اول (اجتماعی) در نمونه مطالعاتی در حدود 770/26 است که گویای تبیین اثرات گردشگری در توسعه کسب و کار روستایی بوده، عامل دوم (گردشگری) با امتیاز 952/17، عامل سوم (مدیریتی-ارتباطی) با امتیاز 728/16، عامل چهارم (اقتصادی) با امتیاز 162/16 عامل پنجم (کالبدی-زیست محیطی) با امتیاز 214/7 می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد قدرت تبیین کنندگی مدل 92 درصد می باشد و 14 مولفه معنادار بوده اند که با توجه به ضرایب Beta سه مولفه (کالبدی، اقتصادی و سرمایه گذاری) دارای بیشترین تاثیر و اهمیت بوده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد مولفه های مشارکت اقتصادی، سرمایه گذاری، و کالبدی بهترین مولفه ها و متغییرها برای پیش گویی متغییر وابسته است. همچنین بازاریابی و فروش محصولات و نیز توانمندسازی و آموز ش به خصوص درمورد کسب و کارهای مرتبط با قرش یکی از عوامل مهم موثر بر توسعه کسب و کارهای روستایی می باشد. عوامل یاد شده بیانگر ضرورت توجه به توسعه کسب و کارها با رویکرد توسعه زنجیره تامین و ارزش می باشد.

سیاست گذاری و برنامه ریزی مطلوب مقاصد گردشگری روستایی، مستلزم شناخت و ارزیابی وضع موجود است. پژوهش حاضر، ابتدا به بررسی و تحلیل توسعه گردشگری در روستاهای منطقه اورامان استان کردستان پرداخته و سپس با ارزیابی وضعیت اشتغال زایی گردشگری در این منطقه روستایی، رابطه بین این دو متغیر را براساس زمینه های غالب گردشگری مورد تحلیل قرار داده است. جامعه آماری، ساکنین 30 روستای شهرستان های سروآباد و کامیاران بودند. متغیر «توسعه گردشگری روستایی»، در سطح روستا سنجیده شد و برای این منظور با طراحی کاربرگ جامعی، داده های مورد نیاز پیرامون موقعیت روستاها، زیرساخت های عمومی مورد نیاز و تسهیلات تخصصی پشتیبان گردشگری، انواع جاذبه ها و میراث ملموس و ناملموس موجود و قابل بهره برداری، محصولات و رویدادهای گردشگری در روستاهای مورد مطالعه، از طریق مصاحبه با مدیران محلی گردآوری شد. با انتخاب نمونه ای به حجم 300 نفر، ابعاد و مؤلفه های متغیر «اشتغال زایی گردشگری روستایی» نیز با طراحی و اعتبارسنجی پرسش نامه دیگری در سطح افراد مورد سنجش قرار گرفت و برای مطابقت با متغیر «توسعه گردشگری روستایی»، در سطح روستاها خلاصه سازی شد. امتیازات بالاتر هر دو متغیر، با برتری معنی دار آماری، متعلق به روستاهایی بود که هم از میراث های فرهنگی و هم جاذبه های طبیعی برخوردار بودند. روستاهای دیگر، یک گروه نسبتاً همگن و نابرخوردار از توسعه گردشگری و بی بهره از مشاغل گردشگری بودند. بین دو متغیر توسعه گردشگری و اشتغال گردشگری، به ویژه در روستاهای برخوردار از هر دو نوع جاذبه های فرهنگی-تاریخی و طبیعی که از وضعیت مناسب تری در رابطه با هر دو متغیر نیز برخوردارند، بیش از 67 درصد همبستگی مثبتِ معنی دار وجود دارد. بنابراین، با برنامه ریزی های راهبردیِ سنجیده و آینده نگر و پشتیبانی های سازمانی، می توان امیدوار بود که میراث های ارزشمند فرهنگی و تاریخی اورامان کردستان، از طریق سازوکار گردشگری روستایی، علاوه بر هویت قومی، بتوانند اثرگذاری های پایداری بر وضعیت اقتصاد و معیشت این مردمان نیز داشته باشند.  

توسعه گردشگری روستایی در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته و از رشد و توسعه مناسبی برخوردار نبوده است. ازاین رو، هدف مطالعه حاضر دستیابی به توسعه پایدار گردشگری روستایی از طریق شناسایی عوامل بحرانی اثرگذار و تعیین روستاهای مستعد در این زمینه است. برای دستیابی به این هدف، شهرستان دزفول در استان خوزستان به عنوان منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته شد. چارچوب روش تحقیق از دو قسمت به هم پیوسته تشکیل شده است. شناسایی عوامل بحرانی و سنجش شدت اثر این عوامل جهت توسعه پایدار گردشگری روستایی شهرستان دزفول در قسمت نخست تحقیق با استفاده از روش دیمتیل فازی کلاسیک بررسی شد. سپس در قسمت دوم، با توجه به عوامل بحرانی شناسایی شده و شدت اثر آن ها، از روش تاپسیس جهت اولویت بندی روستاهای مستعد گردشگری، بهره گرفته شد. نتایج مطالعه نشان داد که عوامل مدیریتی و کالبدی به ترتیب با میانگین شدت اثر 0/976 و 0/906، بحرانی ترین عوامل هستند. در بین عوامل اقتصادی، فرصت های شغلی مرتبط با گردشگری و وضعیت سرمایه گذاری منطقه؛ در بین عوامل اجتماعی، تعاملات اجتماعی و شیوه زندگی روستاییان و در بین عوامل فرهنگی، جشنواره های محلی و اقامتگاه های سنتی از عوامل بحرانی جهت توسعه پایدار گردشگری روستایی شهرستان دزفول هستند. در پایان، روستاهای مستعد توسعه پایدار گردشگری روستایی براساس عوامل بحرانی شناسایی شدند. با توجه به نتایج، لزوم توجه به مشوق ها و حمایت های دولتی جهت افزایش سرمایه گذاری برای ساخت اقامتگاه ها، بهبود زیرساخت ها و ایجاد فرصت های شغلی مرتبط با گردشگری، ترویج و آموزش اطلاعات لازم درزمینه برپایی جشنواره های محلی و نحوه برخورد با گردشگران در روستاهای دارای پتانسیل را می توان راهکاری مناسب برای توسعه پایدار گردشگری روستایی در شهرستان دزفول قلمداد کرد.

گردشگری کشاورزی به عنوان یکی از راهبردهای توسعه مناطق روستایی مطرح است. در این راستا، هدف از این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر توسعه گردشگری کشاورزی می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. گردآوری داده ها به روش میدانی و از طریق پرسشنامه ساختاریافته انجام پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران روستایی در محدوده مورد مطالعه می باشد. در این میان، نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شده است. همچنین طبق روش کوکران، تعداد نمونه آماری برابر با 148 نفر محاسبه گردیده است. به منظور اطمینان از روایی پرسشنامه تحقیق، از روایی محتوا و برای بررسی پایایی نیز ضریب بارهای عاملی، پایایی ترکیبی و همچنین روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS و همچنین تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار Smartpls انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که علی رغم اهمیت بالای مؤلفه های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، امکانات و خدمات، محیطی و نهادی در مناطق روستایی شهرستان سامان، کیفیت عوامل مذکور پایین تر از حد متوسط بوده است. در این میان، مولفه نهادی نسبت به سایر مولفه ها شرایط نامطلوب تری داشته که ناشی از وجود ضعف های جدی در عواملی از جمله: طرح های تشویقی، مشارکت و حمایت دولت، سیستم های پشتیبانی، قوانین و آیین نامه های مشخص، در حوزه گردشگری کشاورزی است. لذا لازم است مطابق با عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی در مناطق روستایی، اقدامات لازم جهت بهبود وضعیت این نوع از گردشگری در دستور کار مسئولین قرار گیرد.

هدف اصلی تحقیق حاضر آسیب شناسی گردشگری روستایی پایدار در مناطق روستایی که با کاربست رویکرد ذینفعان گردشگری صورت پذیرفته است. این رویکرد یکی از مدل های مرتبط با گردشگری و توسعه پایدار است که بسیاری از کشورها آن را اتخاذ کرده اند. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش به کاررفته در آن ترکیبی است. در فاز اول با استفاده از روش کیفی گروه کانونی با آسیب ها یا چالش های اصلی استخراج شده و در فاز دوم، با استفاده از روش کمی پیمایش اولویت بندی می گردند. ابزار مورداستفاده در فاز اول مصاحبه های نیمه ساختاریافته بوده و از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است که جلسه یا پنل اول 8 خبره و در پنل دوم 7 خبره مشارکت داشتند. در فاز دوم، ابزار اصلی پرسشنامه می باشد که تعداد 32 خبره با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای شناسایی و به سؤالات پرسشنامه پاسخ دادند. مطابق با یافته های تحقیق، در فاز اول 193 گزاره خام استخراج شدند. سپس با استفاده از شیوه کدگذاری آتراید-استرلینگ 102 مضمون پایه، 47 مضمون سازمان دهنده و 7 مضمون فراگیر دسته بندی شدند. مطابق با محاسبات انجام شده در فاز دوم، از میان ابعاد، بعد محیطی و کالبدی به عنوان اصلی ترین بعد آسیب پذیر گردشگری روستایی پایدار شناسایی شد. مطابق با نتایج تحقیق، آسیب های گردشگری روستایی پایدار تنها به یک یا چند عامل خاص محدود نمی شوند بلکه ابعاد مختلفی را در برمی گیرند. آسیب شناسی این نوع از گردشگری مبتنی بر رویکرد ذینفعان گردشگری موجب می شود تا ضمن دستیابی به منابع در دسترس در محیط روستایی، هم از دارایی های اقتصادی، طبیعی یا زیست محیطی محافظت کرد و هم از زمینه های فرهنگی و اجتماعی پشتیبانی و وقایت نمود

برندسازی گردشگری روستایی به عنوان یک ابزار کلیدی در جذب گردشگران و توسعه پایدار این حوزه، نقشی حیاتی در ارتقای گردشگری کشورها ایفا می کند. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل پیشران برندسازی گردشگری روستایی در ایران، به ویژه از دیدگاه خبرگان این حوزه، انجام شده است. برای گردآوری داده ها، از 20 مصاحبه نیمه ساختاریافته با افراد متخصص و آگاه در این زمینه استفاده شد. سپس داده ها از طریق روش تحلیل محتوای کیفی و طی دو مرحله کدگذاری باز و محوری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق حاکی از شناسایی 32 عامل پیشران در قالب شش عامل اصلی است که می توان آنها را به دسته های اجتماعی فرهنگی، اقتصادی، مدیریتی، ارتباطی تبلیغاتی، طبیعی جغرافیایی و زیرساختی تقسیم کرد. این یافته ها می توانند به سیاست گذاران و برنامه ریزان کمک کنند تا با بهره گیری از این عوامل و تحلیل دقیق تر آنها، استراتژی های مؤثرتری برای برندسازی گردشگری روستایی طراحی کنند. به ویژه در کشوری مانند ایران که پتانسیل بالایی در گردشگری روستایی دارد، توجه به این عوامل می تواند به ایجاد هویت برند قوی تر و جذب گردشگران بیشتر کمک کرده و در نهایت به توسعه پایدار این صنعت منجر شود.

گردشگری روستایی مقول ه جدی دی در مت ون توس عه روس تایی میباشد که همچون توسعه، دارای ابعاد و آثار گوناگونی است. گردشگری روستایی به عنوان فعالیتی شناخته می شود که نه تنها نقش موثری در توسعه اقتصاد محلی دارد، بلکه به عنوان یکی از عناصر جدایی ناپذیر راهبرد توسعه پایدار روستایی مطرح شده است. هدف کلی این تحقیق بررسی موانع توسعه گردشگری روستایی با تاکید بر شاخص های توسعه پایدار روستاهای هدف گردشگری بهش میدان شهرستان خانقین عراق می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش انجام توصیفی تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز، از بررسی های اسنادی و همچنین مطالعات میدانی، از قبیل مصاحبه و پرسش نامه استفاده شده است. جامعه ی آماری در این پژوهش 153 نفر می باشد. نتایج تحقیق نشان داد بین موانع آموزشی و فرهنگی و مشکلات مربوط به توسعه گردشگری همبستگی مثبت و معنادار نسبتاً قوی وجود دارد، که مطابق با آن افزایش موانع آموزشی و فرهنگی افزایش مشکلات توسعه گردشگری را به دنبال دارد. موانع ومشکلات زیست محیطی در جایگاه دوم و موانع زیربنایی به لحاظ اهمیت در جایگاه بعدی قرار می گیرد. موانع بازاریابی و مدیریتی رابطه معنی داری با متغیر وابسته ندارند اما در تحلیل رگرسیون تاثیر افزایشی بر نارساییهای توسعه گردشگری دارند. بنابراین باانجام اقدامات لازم وفراهم کردن امکانات و خدمات برای رفع مشکلات از طریق برنامه ریزی وراهبردهای مناسب ازجمله تدوین برنامه های آموزشی، احیاء و توسعه زیر ساختهای گردشگری روستاها و معرفی و شناساندن جاذبه ها و محصولات گردشگری روستاهای هدف می توان در راستای توسعه روستاهای مورد نظر از منظر گردشگری گام برداشت.

امروزه گردشگری بزرگ ترین و در عین حال متنوع ترین صنعت دنیا به حساب می آید. گردشگری روستایی یکی از شاخه های صنعت گردشگری است، که می تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستاها، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان، حفاظت از میراث طبیعی، تاریخی، فرهنگی و مذهبی روستاها داشته باشد. گردشگری روستایی در شهرستان مراغه نیز از این امر مستثنی نبوده و از پتانسیل های زیادی در زمینه جذابیت های طبیعی، تاریخی، فرهنگی، مذهبی برخوردار می باشد. هدف این مطالعه، ارزیابی پتانسیل و ارزش اقتصادی فعالیت های گردشگری روستایی در شهرستان مراغه می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع کاربردی و توسعه ای، روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی و شالوده مطالعه، مبتنی بر عملیات میدانی (مشاهده مستقیم، تکمیل پرسشنامه ) و بهره گیری از اسناد و مدارک موجود می باشد. ارزیابی توانمندی های روستاهای مورد مطالعه با استفاده از مدل های CVM و EP صورت می گیرد. جامعه آماری 12000 نفر از توریست هایی می باشند که در طی یک سال از جاذبه های گردشگری روستایی شهرستان مراغه بازدید کرده اند. حجم نمونه بر اساس روش نمونه گیری کوکران 384 نفر محاسبه گردید. نتایج مطالعه نشان می دهد که طبق مدل EP با برآورد 1/38% روستاهای شهرستان مراغه دارای پتانسیل های طبیعی، تاریخی، مذهبی و فرهنگی زیادی در جهت جذب گردشگر به منطقه است. همچنین نتایج حاصل از مدل CVM نشان داد 87/7% افراد، حاضر به پرداخت مبلغی جهت استفاده از جاذبه های گردشگری روستاهای مورد نظر هستند؛ به طوری که ارزش اقتصادی روستاهای چِکان، تازه کند سفلی و علویان به ترتیب 19500000، 6937560 و 14306400 میلیون تومان برآورد شد و این مبالغ می تواند صرف ایجاد اشتغال و امکانات گردشگری در روستاهای مورد نظر شود.

بدین جهت در این مطالعه هدف تحلیل اثرات گردشگری بر تاب آوری سکونتگاه های روستایی است چراکه رونق و توسعه گردشگری در این مناطق روستایی باعث تغییرات کالبدی در سطح روستا گردشگرپذیر می شود؛ و این پژوهش با روش علی - معلولی به دنبال تهیه مدلی برای تبیین تأثیر گردشگری بر بهبود تاب آوری سکونتگاه های روستاهای منتخب شهرستان ماهنشان است که در پژوهش حاضر تاب آوری به عنوان متغیر وابسته و گردشگری به عنوان متغیر مستقل است؛ همچنین گردشگری شامل تعداد متغیرهایی از جمله سهم نسبی اشتغال مستقیم گردشگری از کل اشتغال، نرخ بازدید مجدد، نسبت نفوذ گردشگران، کسب وکارهای گردشگری متعلق به افراد بومی، نسبت خانوار ساکن به خانه های دوم، درصد اعتبارات گردشگری است. از سویی داده های گردآوری شده از مراکز رسمی در بازه زمانی 1375 تا 1399 هستند که با استفاده از روش رگرسیون داده های تابلویی (پانل) به وسیله نرم افزار آماری ایویوز ورژن 13 به تجزیه وتحلیل روستاهای موردنظر پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد گردشگری دایره گسترده ای فرصت ها را در تمام ابعاد ایجاد می کند. تأثیر گردشگری از بین جنبه های مورد بررسی بر تاب آوری کالبدی با ضریب (69/0) است همچنین از بین هفت متغیر کلیدی و تأثیرگذار در افزایش تاب آوری کالبدی پنج متغیر (سهم نسبی اشتغال مستقیم گردشگری از کل اشتغال، نرخ بازدید مجدد، نسبت نفوذ گردشگران، کسب وکار گردشگری متعلق به افراد بومی، درصد اعتبارات گردشگری) تآثیر معنی داری بر تاب آوری کالبدی داشتند. در نتیجه باتوجه به نتایج، تقویت گردشگری سبب افزایش تاب آوری کالبدی مناطق گردشگری می شود و می تواند کلید توسعه روستایی باشد که با افزایش مداوم جریان حضور گردشگران سبب بهبود ظرفیت انعطاف پذیری و استحکام بیشتر جامعه روستایی می شود.

مقدمه:  خواستگاه ادبیات و توسعه مضامین علمی و عملیاتی گردشگری پایدار، بیشتر از جنبه اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی قابل بحث است که پیشران های کارکردی خود را در دل طراحان و مفسران ملل توسعه یافته می بیند.  از این گذار، از گردشگری پایدار روستایی به عنوان شاهراه کلیدی دنیای آتی در بهره برداری محیطی، سرزمینی و محلی یاد می شود. هدف:  هدف مقاله حاضر شناسایی شاخص های مؤثر بر گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار در نواحی روستایی اصفهان است. روش شناسی:  روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری 19 روستای انتخابی هدف گردشگری استان اصفهان و از مجموع 3808خانوار ساکن در سکونتگاه های روستایی، با فرمول کوکران، حجم نمونه 349 خانوار برآورد و این افراد با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر ابعاد پژوهش بر توسعه گردشگری پایدار روستایی از تکنیک حداقل مربعات جزئی و از نرم افزار Smart PLS، استفاده گردید. قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی پژوهش مناطق روستایی استان اصفهان می باشد. یافته ها و بحث:  یافته ها نشان می دهد ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بالای 58/2 بوده یعنی رابطه معنادار و مستقیم است؛ بدین ترتیب ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی بر توسعه گردشگری روستایی تأثیر مثبت و معناداری دارد که مقدار R2 نشان می دهد 94.3 درصد توسعه گردشگری روستایی با دستیابی به ابعاد چهارگانه تبیین شده و بعد اجتماعی با ضریب 89/0، تأثیر بیشتری نسبت به سایر ابعاد بر توسعه گردشگری روستایی داشته است. نتیجه گیری: بنابراین به منظور ارتقای سطح توسعه گردشگری روستایی شاخص های اقتصادی مورد توجه بیشتری قرار گیرد تا برایند نهایی توسعه گردشگری پایدار بهبود یابد.

مقدمه:  امروزه گردشگری روستایی یکی از فعالیت هایی است که به دلیل تنوع در مشاغل می تواند زمینه اشتغال و توسعه کارآفرینی زنان روستایی را فراهم کند. آن ها به راحتی می توانند در کنار فعالیت های روزمره خانگی خود به فعالیت زمینه گردشگری بپردازند. هدف:  هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه کارآفرینی زنان روستایی و گردشگری و نهایتاً میزان اثرگذاری آن ها می باشد. روش شناسی:  این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی – تحلیلی است که برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی– میدانی (پیمایشی) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق زنان روستای سردابه به تعداد 407 نفر می باشد که از طریق جدول مورگان و جرسی تعداد 200 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین حجم شده و سپس به روش نمونه گیری تصادفی ساده از آن ها پرسشنامه جمع آوری شده است. در این تحقیق به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم افزار Warp-pls استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: در این پژوهش روستای گردشگری سردابه اردبیل با توجه به پتانسیل بالای گردشگری و داشتن شرایط مناسب برای کارآفرینی زنان روستایی به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته ها و بحث: نتایج تحقیق نشان داد که هر چهار فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر اینکه بین کارآفرینی گردشگری زنان روستایی با صنایع دستی، خدمات، محصولات تولیدی و آداب و رسوم رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد. در مورد اثرگذاری آن ها هم می توان گفت که تنها اثرگذاری دو عامل محصولات تولیدی و آداب و رسوم، از نظر آماری معنادار می باشد. در نتیجه رشد و توسعه این مؤلفه ها می تواند منجر به رونق کارآفرینی زنان روستایی و برعکس رونق کارآفرینی زنان باعث رشد گردشگری روستایی شود. نتیجه گیری: می توان گفت بین دو متغیر کارآفرینی زنان و گردشگری روستایی رابطه متقابل و مثبت برقرار است برای بهبود کارآفرینی گردشگری زنان روستای وکیل آباد اردبیل بایستی روی این دو عامل تمرکز بیشتری شود.