مطالب مرتبط با کلیدواژه

گردشگری روستایی


۳۸۱.

بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی شهرستان سوادکوه شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی خانه های دوم اثرات اقتصادی اجتماعی اثرات زیست محیطی سواد کوه شمالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۸۴
گردشگری خانه های دوم یکی از انواع گردشگری که به طورخاص با مردم محلی در ارتباط است و از این نظر، اثرات این نوع گردشگری و مدیریت درست آن، اهمیت دارد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی شهرستان سوادکوه شمالی می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظرروش، توصیفی-تحلیلی می باشد. اطلاعات و داده های مورد نیاز در مورد اثرات توسعه خانه های دوم از طریق مطالعات میدانی و پیمایشی جمع آوری گردید جامعه آماری این پژوهش، مردمان بومی ساکن در روستاهای شهرستان سوادکوه شمالی هستند که شامل 4 روستا از بخش مرکزی دهستان شرق و غرب شیرگاه و 3 روستا از بخش نارنجستان دهستان هتکه با جمعیت 1620 نفر می باشد که 354 نفر به عنوان نمونه انخاب گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که شکل گیری و گسترش پدیده خانه های دوم تاثیرات چشمگیری بردگرگونی های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی داشته است. نتایج نشان داد که بیشترین تاثیر گسترش خانه های دوم مربوط به اثرات اقتصادی با میانگین(M=3.66) و کمترین تاثیر را اثرات زیست محیطی با میانگین (M=2.96) داشته است. همچنین یافته ها نشان داد که از بین اثرات مثبت و منفی، بیشترین تاثیر گسترش خانه های دوم مربوط به اثر اقتصادی منفی با (M=4.12) وکمترین تاثیر را اثر مثبت زیست محیطی با میانگین(M=2.82) داشته است.
۳۸۲.

بررسی نقش گردشگری خانه های دوم در کالایی شدن فضاهای روستاشهری (مطالعه موردی: روستاشهر گلدشت شهرستان بروجرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی خانه های دوم کالایی شدن شهرستان بروجرد روستا شهر گلدشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۸
هدف این پژوهش بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی و کالبدی – محیط زیستی گردشگری خانه های دوم در کالایی شدن فضای روستا شهر گلدشت شهرستان بروجرد است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر اساس مشاهدات مستقیم، پیمایش و توزیع پرسشنامه می باشد نوع اطلاعات مورد بررسی پژوهش صفت (کیفیت) اسمی – ترتیبی در مقیاس لیکرت می باشد جامعه آماری آن تمام ساکنان ناحیه روستا شهری گلدشت بوده است که در سرشماری سال 1395 برابر 3261 نفر بوده اند که به تناسب جمعیت سه روستا پرسشنامه توزیع گردید. برای تخمین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که مطابق این فرمول تعداد نمونه 344 نفر برآورد شده است. همچنین از روش نمونه گیری غیر احتمالی و تصادفی ساده در سطح منطقه روستا شهری استفاده شده است و با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای اطلاعات تجزیه و تحلیل شدند. همچنین از تصاویر ماهواره ای گوگل ارث برای تحلیل دقیق اثرات کالبدی – محیط زیستی بهره گرفته شد. یافته ها نشان دادند که گردشگری خانه های دوم با اثرات مثبت و منفی گوناگونی در تشدید کالایی شدن فضا نقش دارد که در شاخص اجتماعی؛ افزایش مصرف گرایی، کاهش مهاجرت، احساس خصوصی شدن منطقه، در شاخص اقتصادی؛ افزایش قیمت زمین و مسکن، افزایش درآمد، بهبود وضعیت اشتغال و در شاخص کالبدی – زیست محیطی تشدید تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی و تجاری، بهبود کیفیت مسکن و گسترش بافت مسکونی از جمله عوامل تأثیرگذار در کالایی شدن فضای روستا شهر گلدشت شهرستان بروجرد می باشند. نتایج بیانگر این است که متغیر زمین به عنوان یک کالای سرمایه ای و نه مصرفی از طریق گردشگری خانه های دوم سبب تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی و نتیجتاً ساخت و سازهای مسکونی، ویلایی و انواع تالارهای پذیرایی شده است.
۳۸۳.

تعیین کننده های رضایتمندی و وفاداری گردشگران روستایی نسبت به اقامتگاه های بوم گردی استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقامتگاه های بوم گردی رضایتمندی کیفیت خدمات گردشگری روستایی وفاداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۷۳
مطالعه حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر رضایت و وفاداری گردشگران روستایی نسبت به اقامتگاه های بوم گردی استان گیلان پرداخته است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی همبستگی بود که به روش پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه گردشگران اقامتگاه های بوم گردی استان گیلان در سال 1399 بود. تعداد 315 گردشگر پرسشنامه های تحقیق را تکمیل کردند. ابزار تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی محتوایی آن توسط اساتید و متخصصین مربوطه تأیید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بین 72/0 تا 89/0 تعیین شد. با توجه به نتایج، رضایت و وفاداری گردشگران نسبت به اقامتگاه های بوم گردی در سطح خوب ارزیابی شد. نتایج نشان داد بین متغیرهای کیفیت، انتظارات گردشگران و ارزش درک شده با متغیر وابسته رضایت رابطه مثبت و معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد. همچنین، بین متغیر رضایت گردشگران و کاهش شکایت با متغیر وابسته وفاداری رابطه مثبت و معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد. با توجه به نتایج حاصل از تحلیل مسیر، متغیر کیفیت از خدمات دارای بیشترین اثر علی کل بر روی رضایتمندی و متغیر کاهش شکایت بیشترین اثر مستقیم و اثر علی کل بر وفاداری گردشگران بود. پیشنهاد می شود در قالب سیستم ارزیابی عملکرد، کیفیت خدمات اقامتگاه های بوم گردی در راستای تحقق رضایت و وفاداری گردشگران به طور مداوم مورد ارزیابی قرار گیرد.
۳۸۴.

شناسایی پیشران های توسعه گردشگری روستایی استان گیلان با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی آینده پژوهی پیشران های گردشگری استان گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۶۰
پ پژوهش حاضر با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر بر وضعیت گردشگری روستایی استان گیلان و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر پرداخت. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. بر همین اساس در گام نخست، شاخص ها و مؤلفه های تاثیر گذار در این حوزه در ابعاد مختلف (اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، برنامه ریزی و مدیریت، زیرساختی و خدماتی و عوامل طبیعی) جمع آوری شد. پس از جمع آوری داده ها و شناسایی متغیرهای اولیه در چارچوب مدل دلفی، 40 پرسشنامه منحصراً بین نخبگان اجرایی استان گیلان و دانشگاهی (جامعه آماری پژوهش) که تخصص و تجربه کافی پیرامون مسائل گردشگری داشتند توزیع شد. نتایج پژوهش حاکی از آن که است عوامل انتخاب شده در بیش از 92 درصد موارد بر یکدیگر تأثیر گذاشته اند. بر اساس نتایج کمی خبرگان، وضعیت گردشگری روستایی در استان گیلان تا حدودی ناپایدار است و شرایط کنونی حاکم بر سیستم گردشگری روستایی در آینده نزدیک به شدت تغییر خواهد کرد.
۳۸۵.

واکاوی نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی (مورد مطالعه: روستای محمودآباد، شهرستان خدابنده، استان زنجان)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی توسعه پایدار روستای محمودآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۵۰
امروزه توسعه پایدار گردشگری به عنوان موتور محرک توسعه و عاملی جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع در حال توسعه تلقی می شود. گردشگری روستایی شکلی از فعالیت اقتصادی است که پیرامون شهرها و نقاط دارای شکل و بافت روستایی، انجام می گیرد و در بردارنده آثار مثبت و منفی برای روستا، انسان و طبیعت می باشد. این مطالعه که با روش کتابخانه ای پرداخته شده است، به بررسی پتانسیل ها و جذابیت های(گردشگری) روستای محمودآباد شهرستان خدابنده و اثرات آن بر توسعه ی پایدار روستایی پرداخته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان گر نقش موثر گردشگری در اقتصاد محلی و همچنین در ایجاد اشتغال، درآمد، آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم و نیز حفاظت از محیط زیست در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی روستای محمودآباد و نیز ضعف و بی ثباتی در مدیریت، ضعف تبلیغات و ناهماهنگی سازمان ها، ناآشنا بودن با فعالیت در زمینه گردشگری و بروز خشکسالی های اخیر، از علل اصلی توسعه نیافتگی و محدودیت های روستای محمودآباد از لحاظ گردشگری نسبت به سایر نقاط می باشد.
۳۸۶.

ارزیابی نقش گردشگری در تغییر الگوهای فرهنگی نواحی روستایی با استفاده از مدل دیمتل (مورد مطالعه: روستای محمود آباد، شهرستان خدابنده، استان زنجان)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی تغییر الگوهای فرهنگی روستا مدل دیمتل محمودآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۵۳
صنعت گردشگری به عنوان صنعت سبز دارای جایگاهی ویژه در مباحث توسعه پایدار محیطی، به ویژه در روستاها و حفظ محیط زیست بوده که یکی از ابعاد آن گردشگری روستایی است. به طوری که توجه و توسعه ی آن می تواند برای کشورهای درحال توسعه که با معضلاتی چون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند، از اهمیت فراوانی به لحاظ تنوع بخشی اقتصادی برخوردار باشد. پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی نقش گردشگری در تغییرات فرهنگی(سبک ازدواج) روستای محمودآباد می پردازد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی– تحلیلی صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق متشکل از 15 نفر از مدیران محلی روستای محمودآباد و کارشناسان این حوزه را تشکیل می دهند. در پژوهش حاضر تأثیرگذارترین و تأثیرپذیرترین عوامل موثر بر تغییرات الگوی فرهنگی ازدواج روستای محمودآباد بررسی شده است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد عوامل میزان درآمد و سن ازدواج بیشترین تأثیرگذاری و نوع همسر یابی و همسر گزینی، میزان درآمد، سبک برگزاری ازدواج بیشترین تأثیرپذیری و عوامل میزان درآمد، سبک برگزاری ازدواج، نوع همسر یابی و همسر گزینی بیشترین تعاملات و روابط را با سایر عوامل دارا می باشند.
۳۸۷.

ارزیابی تغییرات دمای سطح زمین (LST) روستاها در روزهای تعطیل (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان تفت یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دمای سطح زمین هات اسپات برنامه ریزی روستایی گردشگری روستایی سنجش از دور یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۸۱
از پیامدهای دو سویه گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی، تاثیرات آن بر آلودگی آب و هوا است که خود می تواند به اثرگذاری بر معیشت روستایی و یا از بین رفتن مناطق روستایی شود. پژوهش حاضر اثر حضور انسان و وسایل و فعالیت های گرمازای وی در روزهای تعطیل بر دمای سطح زمین (LST) ییلاقات شهرستان تفت استان یزد را بررسی می کند. بدین منظور تصاویر دو دوره مقایسه ای فروردین (10 فروردین با 2 فروردین) و تابستان (جمعه با پنجشنبه و شنبه) سال 1402 ماهواره های لندست 8 و 9 مورد استفاده قرار گرفتند. سپس نقشه دمای سطح زمین و تحلیل هات-اسپات (G-i-star) از منطقه تهیه شده و تغییرات مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در دوره فروردین، 64% و در دوره تابستان، 1/60% از نقاط روستایی دچار افزایش LST شده بودند. همچنین 1/43% تا 5/43% از سطح روستایی منطقه در فروردین و 2/31% تا 8/31% در تابستان افزایش دما را تجربه کرده بودند. افزایش واریانس دمایی نیز در این مناطق مشاهده شد که افزایش تنوع دمایی در این مناطق را نشان می دهد. تعداد نقاط داغ (Hot Spot) در این مناطق همچنین با 4/111% در فروردین و 48% و 1/21% در تابستان افزایش نشان داد. نتایج همچنین نشان داد 1/65% از پوشش گیاهی روستایی در فروردین و 8/49% در تابستان با افزایش LST روبرو بوده اند که از این بین افزایش 19 درصدی فروردین و 9/49 و 6/8 درصدی تابستان در واریانس دما و 3/118 درصدی فروردین و 5/9 و 2/0 درصدی تابستان در تعداد نقاط داغ سهم مناطق دارای پوشش گیاهی بوده است. بر اساس نتایج همچنین تمامی دهستان ها افزایش LST را تجربه کرده بودند که نوسانات این افزایش در دهستان های دارای پوشش گیاهی کمتر و نیز مساحت کمتر، بیشتر بوده است. پژوهش حاضر می تواند به منزله زنگ خطری برای ایجاد جزایر حرارتی روستایی (همچون شهرها) در روزهای تعطیل با گردشگر فراوان و آسیب های جدی به پوشش گیاهی و اقلیم روستایی تلقی شود.
۳۸۸.

چالش های توسعهٔ گردشگری روستایی با رویکرد نگاشت شناختی فازی (مورد مطالعه: روستاهای هدف گردشگری شهرستان لنده)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری گردشگری روستایی نگاشت شناختی فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۷۲
در دنیای امروز، یکی از عوامل مهم برای توسعهٔ روستاها، کاهش فقر و محرومیت زدایی از چهرهٔ روستا گردشگری روستایی است که ابزاری قدرتمند برای پیشرفت و توسعهٔ اقتصادی روستا و کاهش مهاجرت است، اما همواره در مسیر توسعه با چالش ها و موانعی مواجه بوده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های توسعهٔ گردشگری روستایی در شهرستان لنده با بهره جستن از رویکرد نگاشت شناختی فازی انجام شد. پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی است و، از نظر ماهیت، آمیختهٔ اکتشافی است. جامعهٔ موردمطالعهٔ پژوهش را خبرگان آگاه به مسائل گردشگری شهرستان و دارای سوابق کاری بالا و استادان دانشگاه تشکیل می دهند. برای گردآوری اطلاعات با استفاده از روش نگاشت شناختی فازی، با انجام جلسات گروهی، چالش های موردنظر استخراج و شناسایی شدند. یافته ها نشان دادند که نگاشت شناختی چالش های گردشگری روستایی شامل 48 عنصر است. تحلیل نگاشت به کمک FCMaper نشان داد که این عناصر شامل 23 عنصر معمولی، 14 عنصر فرستنده و 11 عنصر دریافت کننده هستند. نتایج به دست آمده از نگاشت نشان دهندهٔ این است که عنصر استفادهٔ نادرست وام ها و تسهیلات بانک ها در فعالیت های غیرمرتبط، با داشتن بیشترین درجهٔ ورودی، اثرپذیر ترین عنصر نگاشت و عنصر نبود جادهٔ مناسب ارتباطی در طول مسیرهای هدف گردشگری، با داشتن بیشترین درجهٔ خروجی، اثرگذارترین عنصر نگاشت موردمطالعه هستند. همچنین، تحلیل ها نشان می دهند که عنصر نبود جادهٔ مناسب ارتباطی در طول مسیرهای هدف گردشگری، با داشتن بیشترین درجهٔ ورودی و خروجی، مرکزی ترین عنصر نگاشت شناخته شده است. نتایج این پژوهش می تواند درک و فهم افراد درخصوص ابعاد جدید این حوزه و چالش های پیش روی گردشگری روستایی را افزایش دهد.
۳۸۹.

نقش گردشگری در تحولات هویت کالبدی سکونتگاه های روستایی، مطالعه موردی: محور ارتباطی دزلی- هجیج، بخش اورامان- شهرستان سروآباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هویت کالبدی محیط ساخته شده گردشگری روستایی استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۷
گردشگری به عنوان یک فعالیت اجتماعی- اقتصادی نقش مؤثری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و فرهنگی سکونتگاه های روستایی ایفا می کند که می تواند تأثیرات قابل توجهی را بر روی هویت کالبدی روستایی برجا بگذارد. هدف تحقیق حاضر ارزیابی اثرات گردشگری در تحولات هویت سکونتگاه های روستایی در منطقه اورامان شهرستان سروآباد در استان کردستان است. ازاین رو، تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی مبتنی بر گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق 7 روستای واقع در محور ارتباطی دزلی- هجیج در بخش اورامان است که بر اساس داده های سرشماری نفوس و مسکن 1395 دارای 1572 خانوار بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 306 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری t تک نمونه ای و تحلیل عاملی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که توسعه گردشگری در روستاهای نمونه در بعد تداوم در زمان از قبیل کیفیت ساخت وساز مسکن (67/3)، بهداشت و پاکیزگی محیط روستا (39/3) و تغییرات کاربری اراضی (78/3) و بعد وحدت و کثرت از قبیل طرح و شیوه معماری مساکن (01/3) و معماری و سیمای معابر عمومی (23/3) و بعد تمایز و تشابه از قبیل تناسب با زندگی روستایی (58/3) و روستاگرایی یا همخوانی با مکان (43/3) تأثیر مثبتی بر روی ابعاد کالبدی سکونتگاه های روستایی منطقه داشته است. نتایج تحلیل عامل اکتشافی نشان داد که توسعه گردشگری نقش مهمی در تحولات هویت کالبدی روستایی منطقه دارد. به طوری که عامل تناسب با زندگی روستایی منطقه با مقدار ویژه 6/13 و 27 درصد از واریانس کل بیشترین تأثیر را در بین عوامل به خود اختصاص داده است
۳۹۰.

بررسی و تحلیل تأثیرات گردشگری روستایی بر معیشت پایدار روستاییان (مطالعه موردی: روستاهای وامنان و کاشیدار شهرستان آزادشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معیشت پایدار گردشگری روستایی توسعه روستایی روستای وامنان و کاشیدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۶۳
هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل تأثیرات گردشگری روستایی بر معیشت پایدار روستاییان (مطالعه موردی: روستاهای وامنان و کاشیدار شهرستان آزادشهر) است. روش شناسی پژوهش توصیفی - تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. در گردآوری اطلاعات از روش اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را 3800 نفر از خانوارهای ساکن در روستاهای وامنان و کاشیدار شهرستان آزادشهر در سال 1401 تشکیل می دهند که حجم نمونه پژوهش براساس محاسبه فرمول کوکران 348 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری از نوع آسان (در دسترس) است و برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده است. در تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های استنباطی مرتبط با اهداف پژوهش، آلفای کرونباخ، تی دوجمله ای، کروسکال والیس استفاده شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که تأثیرات گردشگری بر بعد اقتصادی با میانگین 791/1، بعد اجتماعی با میانگین 829/1، بعد زیست محیطی با میانگین 244/2 و بعد نهادی با میانگین 355/2 مطلوب بوده است.
۳۹۱.

گردشگری روستایی و اثرات اقتصادی آن بر جوامع میزبان(مورد مطالعه: روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی اثرات اقتصادی جوامع میزبان شهرستان رضوانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۹۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی گردشگری روستایی و اثرات اقتصادی آن بر جوامع میزبان روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر انجام شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع کمی و از نظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش ساکنین روستاهای گردشگرپذیر در شهرستان رضوانشهر تشکیل داده اند، در این راستا نمونه گیری در منطقه مورد مطالعه به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله استفاده شد، به گونه ای که سه تیپ روستاهای ناحیه (جلگه ای، ساخلی و کوهپایه ای) شناسایی شدند. سپس با روش سهیمه ای تعداد روستاهای نمونه به تفکیک بخش و دهستان تعیین شد. در نهایت تعداد 380 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل ماتریس تعاملی استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد، که میزان اثرات مثبت اقتصادی در چهار شاخص (درآمد، اشتغال، قیمت زمین، سرمایه گذاری) از دیدگاه جامعه میزبان زیاد بوده، و به نسبت آن میزان اثرات منفی اقتصادی از جمله: (ایجاد شکاف و اختلاف درآمدی بین ساکنان، افزایش میزان استفاده از کالاهای تحملی و لوکس، فصلی شدن درآمد خانوارهای روستایی، تقویت شغل-های کاذب، تغییر کاربری های زمین برای اهداف و فعالیت های گردشگری، سوداگری زمین، بالا رفتن قیمت زمین، بالا رفتن میزان ریسک پذیری سرمایه گذاری )، در روستاهای گردشگرپذیر زیاد می باشد. در ادامه نیز نتایج مدل ماتریس تعاملی نیز نشان داد، شاخص اشتغال با قدرت نفوذ (4) بیشترین تاثیرپذیری و شاخص قیمت زمین و سرمایه گذاری با قدرت نفوذ (2)، کمترین میزان تاثیرپذیری را از گردشگری به خود اختصاص داده اند. به عبارت دیگر، شاخص اشتغال در سطح اول همانند سنگ بنای زیربنای مدل عمل می کند، در ادامه نیز نتایج مدل ماتریس تعاملی نیز نشان داد، شاخص اشتغال با قدرت نفوذ (4) بیشترین تاثیرپذیری و شاخص قیمت زمین و سرمایه گذاری با قدرت نفوذ (2)، کمترین میزان تاثیرپذیری را از گردشگری به خود اختصاص داده اند. به عبارت دیگر، شاخص اشتغال در سطح اول همانند سنگ بنای زیربنای مدل عمل می کند،شاخص درآمد در سطح دوم، و شاخص های قیمت زمین و سرمایه گذاری در سطح سوم مدل قرار گرفته اند.
۳۹۳.

تحلیل گردشگری روستایی شهرستان مریوان با استفاده از مدل SWOT(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری روستایی شهرستان مریوان آزمون تحلیل عاملی مدل SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۳۳
پژوهش حاضر در قالب رساله دکتری با رویکرد و روش تحقیق اکتشافی- تحلیلی در پی این موضوع بوده است که از طریق مدل SWOT به بررسی و تبیین گردشگری روستایی شهرستان مریوان بپردازد. به منظور رسیدن به این اهداف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، 3 گروه کارشناسان، روستاییان و گردشگران بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران و جدول مورگان، جامعه نمونه تعیین شده است. نحوه انتخاب افراد نیز به روش نمونه گیری سیستماتیک و نهایتاٌ تصادفی ساده می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون ناپارامتریک فریدمن با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شده است. .یافته های تحلیل SWOT نشان می دهد که در مجموع تعداد 16 نقطه قوت و فرصت بعنوان مزیتها و 20 ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناهای پیش روی روستاهای این ناحیه جهت گسترش توریسم قابل شناسایی است، که این نشان می دهد که آستانه آسیب پذیری این نواحی بسیار بالا بوده و نیازمند بازنگری و ارائه سیاست های مناسب در جهت رفع ضعفها و تهدیدها با استفاده از نقاط قوت و فرصتها می باشند و در نهایت با توجه به نتایج و یافته های بدست آمده از پژوهش و نتایج SWOT راهبردها و راهکارهایی در قالب راهبردهای رقابتی(تهاجمی)(SO ارائه شده است.
۳۹۴.

نقش گردشگری در توسعه ی کارآفرینی زنان روستایی (دهستان گوراب پس شهرستان فومن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی-اجتماعی توانمندسازی قابلیت گردشگری روستایی موانع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۵
امروزه گردشگری روستایی نقش مهمی در توسعه ی اجتماعی- اقتصادی روستاها دارد و می تواند در استقلال اقتصادی،  توانمند کردن زنان روستا و خلق فرصتهای شغلی جدید نقش مهمی ایفا کند. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی قابلیّت ها، موانع و راهکارهای توسعه ی کارآفرینی زنان روستایی و تأثیر گردشگری در توانمندسازی و افزایش درآمد آنان در محدوده مورد مطالعه می باشد. جامعه آماری این تحقیق، 4475 نفر از زنان بالای 15 سال است، که بر اساس جدول مورگان برای 357 نفر پرسشنامه تکمیل شد، سپس از بین این تعداد، 37 نفر از زنان باقابلیّت و کارآفرین، شناسایی و برای اجرای روش ارزیابی مشارکتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل های انجام شده نشان دهنده اینست که باوجود موانع کارآفرینی مانند عدم مشارکت گروهی، ناکافی بودن سرمایه، کمبود نمایشگاه و فروشگاه در این دهستان، زمینه های بالقوه و قابل توجهی مانند جاذبه های طبیعی، تاریخی و قابلیّت های انسانی( تولید صنایع دستی، فراورده های خانگی و ارگانیک) برای توسعه کارآفرینی وجود دارد. نتایج تحقیق نیز نشان می دهد که از بین 37 نفر،  فقط چهار نفر (11 درصد) با فروش صنایع دستی و اجاره دادن خانه های روستایی به گردشگران، کسب درآمد می کنند و بقیه با وجود تولید بیش از نیاز، بازاری برای فروش ندارند؛ بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که با وجود زمینه های طبیعی و انسانی بالقوه در این دهستان، گردشگری هنوز نتوانسته است نقش قابل توجهی در اشتغال، بالفعل نمودن قابلیّت های بالقوه، بهبود وضعیت اقتصادی- اجتماعی و توسعه ی کارآفرینی زنان در این دهستان داشته باشد.
۳۹۵.

شناسایی و اولویت بندی پتانسیل های گردشگری روستایی مناطق خشک مطالعه ی موردی: روستاهای شهرستان زهک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پتانسیل گردشگری گردشگری روستایی مناطق خشک مدل انحراف از اپتیمم شهرستان زَهَک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۶
جاذبه های منطقه ای، منبع قدرت دهنده به سیستم گردشگری اند و توسعه ی گردشگری در نواحی روستایی مناطق خشک که دارای پتانسیل های لازم برای گسترش گردشگری اند، از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. هدف تحقیق حاضر، شناسایی و اولویت بندی پتانسیل های گردشگری روستایی مناطق خشک در روستاهای شهرستان زهک است. این پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی- تحلیلی و جامعه ی آماری تحقیق، روستاهای دارای پتانسیل گردشگری شهرستان زهک و کلیه ی خانوارهای ساکن در آن است. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه برای خانوارها 362 در نظر گرفته شد. روش گردآوری اطلاعات و داده های پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و پرسشنامه است و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای Excel، ArcGIS، Spss، مدل انحراف از اپتیمم و آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهم ترین پتانسیل گردشگری شهرستان زهک، جاذبه های اجتماعی-فرهنگی با میانگین 95/4 و پتانسیل تاریخی با میانگین 30/1 دارای پایین ترین رتبه است. همچنین به لحاظ برخورداری از پتانسیل گردشگری بر اساس مدل انحراف از اپتیمم روستای قلعه نو، شیب گوره و خیرآباد دارای بالاترین رتبه و روستاهای پلگی خمر، بدیل و واصلان دارای پایین ترین رتبه هستند.
۳۹۶.

شناسایی بازیگران کلیدی اکوسیستم کارآفرینی گردشگری روستایی و تحلیل استراتژیک الگوی رفتار آن ها با استفاده از رویکرد آینده پژوهی، نمونه موردی: شهرستان جیرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استراتژی کارآفرینی گردشگری روستایی بازیگران کلیدی آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۸
اکوسیستم کارآفرینی گردشگری، مفهومی سیال و چندبُعدی است و شناخت آن نیازمند توجه به ابعاد همه جانبه است. هدف از این مطالعه ارائه الگوی رفتاری بازیگران اکوسیستم کارآفرینی گردشگری روستایی با رویکرد مبتنی ب ر آینده پژوهی است. در وهله اول به شناسایی بازیگران کلیدی اکوسیستم کارآفرینی گردشگری روستایی پرداخته شد و سپس الگوی رفتاری آن ها نسبت به استراتژی های توسعه کارآفرینی گردشگری، توسط کارشناسان خبره مورد تحلیل قرار گرفت. روش این پژوهش ازنظر جهت گیری، از نوع کاربردی با صبغه کیفی و دارای استراتژی پیمایشی است؛ بنابراین ضمن مرور و تحلیل مبانی نظری، با مراجعه به اسناد کتابخانه ای، اقدام به تهیه پرسشنامه خبره محور شده است. جامعه آماری آن را 25 نفر از نخبگان اجرایی و دانشگاهی در شهرستان جیرفت تشکیل می دهد. بدین منظور با استفاده از تکنیک تحلیل بازیگران و ابزار شبیه سازی برنامه ریزی استراتژیک به نام مکتور (MACTOR)، میزان تأثیرگذاری بازیگران کلیدی حوزه کارآفرینی گردشگری روستایی شهرستان جیرفت بر یکدیگر و میزان تأثیرپذیری آن ها از یکدیگر و همچنین موضع هر یک از بازیگران در برابر اهداف (ماتریس های بازیگر– بازیگر و بازیگر–اهداف) مشخص شد. در کل، شش بازیگر کلیدی تشخیص داده شد. بیشترین اصرار بازیگران بر استراتژی هایی نظیر بهره برداری از نیروهای انسانی بومی با توجه به وجود ظرفیت های مناسب در بخش گردشگری روستایی و نیازهای پاسخ داده نشده و کمترین آن، شفاف سازی کسب وکارها و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی از طریق اعتبارات اختصاص یافته و سیاست های تشویقی و تنبیهی (S5) است. نتیجه این پژوهش در کمک به شناخت الزامات و توانمندی های بازیگران در پرورش و توسعه اکوسیستم گردشگری روستایی برای مدیران و تصمیم گیران این صنعت بسیار مؤثر خواهد بود.  
۳۹۷.

تحلیل شکاف وضعیت موجود و مورد انتظار تأثیر گردشگری روستایی بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی: مورد مطالعه روستای کلوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی کشاورزی چندکارکردی معیشت پایدار روستایی روستای کلوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۸
یکی از راهکارها برای بازگرداندن ساکنان بومی به روستاها و یا حفظ جمعیت روستاها بدون آسیب به بافت و طبیعت آ ن ها توسعه گردشگری روستایی است. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر تحلیل شکاف بین وضعیت موجود و مورد انتظار تأثیر گردشگری روستایی بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی است. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل 224 خانوار روستای کلوان بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 135 خانوار به عنوان نمونه مورد مطالعه شناسایی شدند. نتایج بررسی شکاف بین وضع موجود و مورد انتظار، حاکی از آن است که امتیاز وضعیت مورد انتظار در مقایسه با وضعیت موجود تأثیر گردشگری در هریک از ابعاد معیشت پایدار روستایی به طور معنی داری بالاتر است. نتایج نشان داد که بین وضعیت مورد انتظار و موجود ابعاد نهادی-ساختاری، اقتصادی-مالی و منابع طبیعی-زیست محیطی به ترتیب بیشترین شکاف وجود دارد. لذا توجه به این ابعاد از جمله معرفی روستای کلوان به عنوان مقصد گردشگری از طریق رسانه های جمعی و نیز فراهم سازی شرایط لازم در پایدارسازی معیشت خانوارهای روستای کلوان و ماندگاری آن ها در روستا کمک شایانی خواهد کرد.
۳۹۸.

بررسی و تحلیل ارزش ویژه برند گردشگری روستایی (مورد مطالعه روستاهای شهرستان طرقبه و شاندیز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزش ویژه برند گردشگری روستایی تصویر از مقصد وفاداری به مقصد گردشگری شهرستان طرقبه و شاندیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۹
ارزش ویژه برند به عنوان یک ابزار در بررسی و تحلیل جایگاه برند و پیش بینی عملکرد آن در آینده حائز اهمیت است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی و تحلیل ارزش ویژه برند گردشگری روستایی در روستاهای هدف گردشگری شهرستان طرقبه و شاندیز است. جامعه آماری این مطالعه، گردشگران شهرستان طرقبه و شاندیز است که از طریق نمونه گیری دو مرحله ای تصادفی ساده، از دو روستای ازغد و جاغرق به دست آمد. ابزار تحقیق پرسش نامه است که از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسش نامه از 403 گردشگر به دست آمد. تحلیل آمار و اطلاعات به دست آمده از طریق معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارزش ویژه برند گردشگری روستایی متأثر از شاخص های مختلفی همچون آگاهی از برند، وفاداری به برند، کیفیت درک شده و تصویر از برند گردشگری روستایی در مناطق مورد مطالعه است که میزان اثرگذاری شاخص های مذکور به ترتیب 0/616 ، 0/282 ، 0/106 و 0/611 است. بنابراین دو شاخص آگاهی از برند و تصویر از برند به عنوان دو شاخص اصلی اثرگذار بر ارزش ویژه برند، ایفای نقش می کنند. همچنین نتایج نشان داد که آگاهی از برند تأثیر معنی داری بر کیفیت درک شده (مقدار ضریب 0/225) و ارزش ویژه برند (مقدار ضریب 0/084) دارد که مقادیر هر دو ضریب نیز معنی دار است. با توجه به نتایج به دست آمده، حفظ و ارتقاء کارکردهای زیست محیطی روستاهای هدف گردشگری، حفظ ویژگی های روستایی مناطق مورد مطالعه، ممانعت از شهری شدن روستاهای گردشگری، ارزیابی دوره ای تصویر گردشگران از مقاصد هدف روستایی و اجرای برنامه های مختلف در ارتباط با آموزش جامعه روستاییان ساکن روستاهای گردشگری (جامعه میزبان) در خصوص میزبانی از گردشگران جهت ارتقاء سطح کیفی خدمات گردشگری به عنوان اصلی ترین پیشنهادها ارائه شد.
۳۹۹.

خوشه بندی روستاهای دارای پتانسیل گردشگری در شهرستان طبس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خوشه بندی گردشگری روستایی مدل آراس شهرستان طبس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۴۹
خوشه های گردشگری به مجموعه ای از واحدهای کسب و کار گردشگری اطلاق می شود که در یک منطقه جغرافیایی متمرکز شده و دارای روابط همکاری تخصصی هستند. بسیاری از کشورها با به کارگیری راهبرد خوشه بندی سعی در غلبه بر مسائل و مشکلات موجود کسب و کارهای گردشگری دارند. شهرستان طبس از قدیمی ترین و خاص ترین سکونتگاه های ایران است که به دلیل جاذبه های تاریخی و طبیعی کم نظیری که دارد، از گزینه های محبوب برای گردشگری به شمار می رود. هدف از انجام پژوهش، خوشه بندی روستاهای دارای پتانسیل گردشگری در شهرستان طبس می باشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و رویکرد غالب آن پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری شامل 36 روستای دارای پتانسیل گردشگری شهرستان طبس در استان خراسان جنوبی است. جهت خوشه بندی روستاها نظرات 30 نفر از متخصصان (کارکنان میراث فرهنگی، بخشداری و فرمانداری) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای رتبه بندی روستاهای مورد مطالعه از مدل آراس و برای نمایش نتایج و خوشه بندی روستاها از نرم افزار GIS استفاده گردید. نتایج نشان می دهد روستاهای هودر، جوخواه، ازمیغان، کریت، دست گران، نای بند، اسفندیار، زنوغان، رباط خان، حلوان، دهنو و عرب آباد دارای پتانسیل قوی برای جذب گردشگری و ایجاد خوشه های گردشگری است و روستاهای خروعلیا، مرغوب، پیکوه، ملوند، حسن آباد، کردآباد، نصرت آباد، پیرحاجات، چیروک، سرند، ماودر نیز از پتانسیل کمتری برای جذب گردشگر برخوردار است. به عبارتی، تفاوت فضایی در سطوح توان جذب گردشگری بین روستاهای شهرستان طبس مشهود است که نیازمند برنامه ریزی یکپارچه توسعه با رویکرد آمایش فضایی است.
۴۰۰.

شناسایی و تبیین عوامل پیش برنده و بازدارندهٔ توسعهٔ گردشگری روستایی از دیدگاه خبرگان (مورد مطالعه: شهرستان نیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری روستایی توسعه و پایداری روش ترکیبی شهرستان نیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۳
امروزه گردشگری یکی از منابع مهم درآمد و از عوامل مؤثر در توسعه و پیشرفت کشورها است. بر این اساس، گردشگری روستایی، به مثابه یکی از اصلی ترین انواع گردشگری، اهمیت ویژه ای دارد. بنابراین، شناخت موانع و عوامل پیش برنده این نوع گردشگری ضرورت خاصی دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین عوامل بازدارنده و پیش برنده توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه خبرگان در شهرستان نیر انجام شده است که با استفاده از روش ترکیبی موضوع بررسی شده است. رویکرد تحقیق متوالی اکتشافی است که در دو مرحله کیفی و کمّی انجام شده است. در مرحله کیفی، با استفاده از روش مرور دامنه، متغیرها و شاخص های اصلی شناسایی شدند و سپس در فاز کمّی با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش نامه تحلیل و بررسی شدند. روایی پرسش نامه روایی محتوا است. این پرسش نامه به تنی چند از متخصصان، صاحب نظران و کارشناسان مجرب در این زمینه داده شد و پس از بررسی ها و اصلاحات لازم تأیید شد. پایایی پرسش نامه از آزمون آلفای کرونباخ به دست آمد که مقدار آن 78 درصد است. مطابق با یافته های مرحله کیفی، از میان ۵۳ تحقیق مرتبط، ۴ معیار و ۴۳ زیرمعیار شناسایی شدند. در مرحله کمّی، متخصصان و کارشناسان حوزه گردشگری و برنامه ریزی روستایی درباره تأیید و اولویت بندی هریک از عوامل اظهارنظر کردند که تمامی عوامل از نظر آن ها تأیید شدند. مطالعه حاضر نشان داد که جنبه های گوناگون پیش برنده یا بازدارنده توسعه گردشگری روستایی اعم از جنبه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی توسعه گردشگری در شهرستان نیر با مقادیر قابل قبولی مهم هستند. بنابراین، باید به مفهوم توسعه گردشگری روستایی در سراسر منطقه توجه شود و شکاف های موجود برای حمایت از توسعه گردشگری روستایی برطرف شوند.