مطالب مرتبط با کلیدواژه

گردشگری روستایی


۳۴۱.

تبیین نقش مؤلفه های مشارکت اجتماعی ساکنان محلی در کاهش پیامدهای منفی گردشگری روستایی: (روستاهای بخش مرکزی شهرستان فریدن)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: مشارکت اجتماعی گردشگری روستایی جامعه محلی آگاهی و شناخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۸۰
اگر گردشگری صنعت یک جامعه باشد، مشارکت ساکنان محلی بسیار مهم است تا در درازمدت موفق و پایدار باشد. در این پژوهش سعی بر این است که به تبیین نقش مؤلفه های مشارکت اجتماعی ساکنان محلی در کاهش پیامدهای منفی گردشگری روستایی بخش مرکزی شهرستان فریدن بپردایم. این تحقیق از نوع کاربردی و از نظر روش پژوهش از نوعی توصیفی –پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش ساکنان روستاهای بخش مرکزی شهرستان فریدن است که طبق آخرین سرشماری سال 1395، برابر با 14050 نفر جمعیت و 4673 خانوار است که از این تعداد با استفاده از فرمول کوکران 375 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار موردسنجش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن صوری و توسط پنل متخصصان تأیید و پایایی آن بر اساس فرمول آلفای کرونباخ برای مؤلفه های مختلف بین 963/0 تا 776/0 محاسبه شد. توزیع پرسشنامه بر اساس تقسیم به نسبت جمعیت روستا و به صورت کاملاً تصادفی میان ساکنین انجام پذیرفت. یافته های پژوهش ناشی از آزمون همبستگی پیرسون بین تمام مؤلفه مای اثرگذار پژوهش (مشارکت اجتماعی) و متغیر اجتماعی- فرهنگی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. در آزمون رگرسیون نیز متغیر آموزشی با 39/0 درصد بیشتر از سایر متغیرها در بهبود گردشگری روستایی تأثیر دارد. به سخن دیگر افرایش مشارکت نشأت گرفته از سرمایه اجتماعی می تواند منجر به بهبود گردشگری و کاهش پیامدهای اجتماعی گردشگری در روستاهای منطقه مورد مطالعه شود.  
۳۴۲.

تحلیل عوامل موثر بر احداث اقامتگاه های بوم گردی در دهستان گودرزی شهرستان بروجرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقامتگاه بومگردی گردشگری روستایی استان لرستان دهستان گودرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۹۰
مقدمه: اقامتگاه های بوم گردی چند سالی است در روستاهای مختلف کشور شکل گرفتند و سازمان های متولی از آن ها حمایت می کنند. از سویی نیز مشکلات شهرنشینی و فطرت طبیعت دوست آدمی، او را به دامان طبیعت و مناطق آرام می کشاند و این اقامتگاه مکانی مناسب برای پاسخ به این فطرت طبیعی انسانی است؛ بنابراین این عامل فرصت خوبی است تا اسباب توسعه روستایی با گردشگری و خدمات آن فراهم آید. هدف : تحلیل عوامل موثر بر احداث اقامتگاه های بومگردی در دهستان گودرزی شهرستان بروجرد است. روش شناسی: روش تحقیق توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی است که با ابزار پرسشنامه اطلاعات لازم جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل 1745 خانوار از مردم بومی دو روستای ونایی و کرکیخان در دهستان گودرزی استان لرستان است که حجم نمونه توسط فرمول کوکران برابر با 322 نفر در نظر گرفته شده است. نمونه گیری شامل روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک است. قلمرو جغرافیایی: این تحقیق در دو روستای دارای جاذبه های گردشگری ونایی و کریکخان در شهرستان بروجرد است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهند که احداث اقامتگاه بوم گردی از نظر اقتصادی(با میانگین22/3)، اجتماعی و فرهنگی(با میانگین09/3) و کالبدی(با میانگین13/3) منجر به توسعه گردشگری روستایی در دهستان مزبور می شود. همچنین یافته ها نشان می دهند که عدم تعادل جمعیتی و ناهنجاری های اجتماعی و مشکلات زیست محیطی از جمله تاثیرات منفی احداث اقامتگاه های بومگردی است. در ادامه نیز مشخص شد که 5 مولفه اشتغال زایی(با وزن 293/31)، افزایش تولید و درآمد(با وزن663/15)، تقویت هویت محلی(با وزن811/11)، بهبود نگرش و آگاهی جامعه(با وزن 480/9) و کالبدی- معماری(با وزن855/6) از جمله مولفه های موثر در توسعه اقامتگاه های بومگردی است. نتیجه گیری: نتایج تحلیل نشان داد که از عوامل مثبت سرمایه گذاری در خصوص احداث اقامتگاه، بالا بردن سطح ایمنی و امنیت در محدوده مورد مطالعه، معرفی جاذبه ها. استقبال اهالی از ایجاد اقامتگاه و اشتغال زایی در روستا، در نظر گرفتن امکانات اولیه گردشگری روستا، تشویق سازمان های مربوطه در خصوص احداث اقامتگاه و گسترش گردشگری در دهستان موثر هستند و از عوامل منفی وجود برخی تعصبات بین روستاییان، روند پیچیده و سخت اداری، بی توجهی مسئولان نسبت به ویژگی های گردشگری روستا، روند نزولی هزینه های مرتبط با مسافرت در سبد هزینه های خانوار شهری و روستایی استان مطرح هستند.
۳۴۳.

بررسی سطح ادراک گردشگران از مخاطرات مقاصد روستایی و عوامل مؤثر در آن (مطالعه ی موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی مخاطرات محیطی ادراک خطر تصمیم سفر شهرستان گرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۸۱
صنعت گردشگری، در کنار مزایا و منافع خود، با مخاطرات و فرایندهای تهدیدکننده ای روبه رو است که، در صورت عدم مدیریت، با افول مزایای این صنعت مواجه خواهیم شد. یکی از مهم ترین راه های مدیریت مخاطرات مقاصد گردشگری ارتقای ادراک گردشگران از مخاطرات محیطی پیش از سفر است. مقاله ی حاضر به بررسی و پاسخ به این سؤال پرداخته که ادراک گردشگران از مخاطرات نواحی روستایی در چه سطحی است و چه عواملی در این ادراک تأثیرگذارند. برای این منظور، از روش شناسی توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. حجم نمونه ی تحقیق شامل 267 گردشگر روستایی روستاهای هدف گردشگری شهرستان گرگان است که براساس فرمول کوکران با جامعه ی آماری نامعلوم تعیین شده است. داده های گردآوری شده از طریق پرسش نامه با استفاده از آزمون های آماری مقایسه ی میانگین، آزمون های هم بستگی و تحلیل عاملی اکتشافی تجزیه وتحلیل شدند. براساس نتایج، از بین ابعاد سازنده ی متغیر ادراک ریسک مخاطرات (شناختی، احساسی و عملکردی) در بین گردشگران، بُعد احساسی بیشترین و بُعد عملکردی کمترین مقدار را دارد. همچنین، با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی عوامل مؤثر در ادراک خطر گردشگران به چهار محور شناخت مقصد، عوامل زیرساختی و فیزیکی مقصد، شرایط و توانایی های فردی و دریافت های اجتماعی از محیط قابل دسته بندی هستند.
۳۴۴.

ارزیابی و اولویت بندی عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی (مورد مطالعه: حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری گردشگری روستایی جریان گردشگری حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۷
جریان گردشگری نشان دهنده جابجایی فضایی گردشگران در یک منطقه است در عین حال نیز توزیع فضایی گردشگران در سراسر مقصدهای گردشگری تحت تاثیر عوامل زیادی است. بنابراین شناخت مهمترین این عوامل بر توسعه گردشگری کمک می کند. از این رو در تحقیق حاضر هدف اصلی شناسایی مهمترین عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی بوده است. پژوهش از نظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، از نوع کاربردی است. افرد نمونه تحقیق شامل 30 متخصص در حوزه گردشگری بوده که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. منطقه مورد مطالعه مقاصد گردشگری روستایی در حوزه نفوذ گردشگری مشهد بوده است. برای تحلیل یافته ها از نرم افزار spss، معادلات ساختاریPLS و مدل تصمیم گیری چند معیاره DFAHP استفاده شده است. در تحقیق حاضر متغیر جریان های جذب گردشگری با استفاده از 7 عامل در قالب 31 مؤلفه مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین میانگین به شاخص دسترسی پذیری بامیانگین 82/3 تعلق دارد. همچنین بررسی عوامل نشان داد که مولفه های کیفیت دسترسی پذیری، امکانات اقامتی و قابلیت دسترسی پذیری در اولویت اول تا سوم اثرگذاری بر ایجاد و تقویت جریان های جذب گردشگری قرار دارد.
۳۴۵.

بررسی وضعیت گردشگری روستایی در دوره کووید-19 و اثرات آن (مورد: روستاهای گردشگری شهرستان شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی کووید - 19 اثرات پاندمی شهرستان شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۰۳
در چند سال گذشته با شیوع کووید-19، زندگی بشر دگرگون شده است. شاید بتوان گفت که مهمترین تاثیرپذیری در بخش اقتصادی بوده است. یکی از بخش های مهم اقتصادی کشورها که ارتباط زیادی با بحران و شیوع پاندمی دارد، گردشگری است؛ چرا که گردشگران متناسب با وضعیت هر منطقه، اقدام به برنامه ریزی و سفر می نمایند. بنابراین با شیوع کووید-19، بخش گردشگری نیز شرایط جدیدی را تجربه کرده است. در این تحقیق هدف آن است که در ابتدا وضعیت گردشگری روستایی بررسی شود و سپس اثرات شیوع کووید-19 در گردشگری روستایی شناخته و تحلیل گردد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات پیمایشی با استفاده از ابزار پرسش نامه است. جامعه آماری تحقیق را ساکنان سه روستای گردشگری دشت ارژن، بند امیر و قلات در شهرستان شیراز تشکیل می دهند که بالغ بر 7465 نفر بوده است. بر اساس محاسبه فرمول کوکران، حجم نمونه به تعداد 365 نفر محاسبه شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه بوده که روایی آن از طریق جامعه نخبگان تایید و پایایی نیز از طریق آلفای کرونباخ با ضریب 84/0 تایید شد. مقایسه نوع گردشگران وارد شده در حال حاضر نسبت به قبل از شیوع بیانگر این نکته است که میزان گردشگران داخلی وارد شده به سه روستا نسبت به گردشگران خارجی از سرعت بیشتری برخوردار است. نتیجه آزمون تایید نمود که پاندمی کووید-19 از نظر اقتصادی و اجتماعی در سطح کمتر از 05/0 تاثیرات منفی در زمینه های مختلف از جمله کاهش درامد، کاهش اشتغال، تعطیل شدن اقامتگاه های گردشگری، کاهش عرضه محصولات، کاهش منابع مالی، کاهش جذب سرمایه، کاهش تعامل، کاهش تورهای گردشگری و کاهش مشارکت زنان در بخش گردشگری داشته است. البته سه متغیر آموزش و دانش گردشگری روستاییان، خلاقیت و نوآوری گردشگری و همچنین جایگاه فناوری در گردشگری بعد از شیوه پاندمی، شرایط مناسب تری داشته است.
۳۴۶.

تحلیل اثرات گردشگری بر اقتصاد روستاهای هدف در استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی گردشگری روستایی روستاهای هدف گردشگری استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۷۳
صنعت گردشگری به عنوان یکی از بخش های اصلی اقتصادی از حیث کسب درآمدهای ارزی در بسیاری از کشورها تبدیل شده است. وجود جاذبه های گردشگری به عنوان یکی از ارکان و عناصر اصلی صنعت گردشگری در کنار دیگر مؤلفه ها از جمله جامعه میزبان شرایط لازم را برای جلب و جذب گردشگر فراهم می نماید این مطالعه با هدف شناسایی توانمندی ها و تجزیه و تحلیل اثرات گردشگری بر روستاهای هدف گردشگری استان کردستان انجام شده است. روش پژوهش، بر اساس هدف کاربردی و بر اساس جمع آوری اطلاعات توصیفی و از نوع تحلیل همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل ساکنان محلی روستاهای مورد مطالعه است. نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد که گردشگری دارای اثرات مثبت و منفی مختلفی بر جامعه میزبان می باشد. بیشترین اثر مطلوب گردشگری از بعد اقتصادی مربوط به ایجاد درآمد و شغل می باشد. نگرش مثبت ساکنان محلی به گردشگری از جمله اثرات مثبت اجتماعی و فرهنگی گردشگری تلقی می شود. از طرف دیگر کاهش انسجام و مشارکت در توسعه روستا، از بین رفتن آداب، فرهنگ و ارزش های محلی روستاها و الگو برداری نامناسب از گردشگران از جمله اثرات منفی گردشگری است. نتایج نشان داد که گردشگری دارای اثرات نامطلوب زیست محیطی بصورت تخریب چشم اندازهای طبیعی روستا، ساخت و سازهای بی رویه و تغییر کاربری اراضی کشاورزی شده است. همچنین نتایج رتبه بندی نشان می دهد که روستاهای سلین، پالنگان و ژیوار در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. روستاهای بلبل، نگل، دولاب، صلوات آباد، دره تفی، مجسه، نجنه، سورین، نوره و قمچقای به ترتیب در رتبه های چهارم تا سیزدهم جای گرفته اند. با توجه به نتایج، سرمایه گذاری بخش دولتی در زیر ساخت ها به خصوص جاده های ارتباطی و همچنین سرمایه گذاری بخش خصوص در روستاهای با رتبه بالاتر در زمینه طبیعت گردی، صنایع دستی و صنایع وابسته توصیه می گردد.
۳۴۷.

ارزیابی اثرات گردشگری خلاق بر جذب گردشگر و توسعه اقتصادی مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستای پیوه ژن بخش احمدآباد شهرستان مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری خلاق گردشگری روستایی اقتصاد روستایی شهرستان مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۵۰
گردشگری خلاق شکل جدیدی از گردشگری است که به شکل بالقوه می تواند مدل های موجود توسعه گردشگری را تغییر دهد و به تنوع و نوآوری تجربه گردشگری کمک کند. بنظر می رسد گردشگری خلاق می تواند به تحریک توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محلی کمک کند و در نهایت این نوع از گردشگری می تواند مزایای بسیاری را برای مقاصدی که مایل به توسعه اشکال جدید فعالیت گردشگری هستند، ارائه دهد. هدف این پژوهش کاربردی و داده ها از نوع توصیفی-پیمایشی بوده است که از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند. جامعه آماری را ساکنین روستای پیوه ژن تشکیل داده اند. تعداد نمونه آماری بر اساس جدول مورگان 196 نفر برآورد شد که تعداد 205 پرسشنامه توزیع و پاسخ داده شد. روش نمونه گیری این پژوهش بر اساس روش در دسترس بوده است. برای ارزیابی روایی ابزار تحقیق، از روایی صوری و پایایی آن بر اساس تحلیل آلفای کرونباخ تأیید شد. لازم به ذکر است که عملیات مربوط به آمار توصیفی و استنباطی و آزمون فرضیه ها با استفاده از نرم افزار spss26 انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده تأثیر و اهمیت بالای گردشگری خلاق بر توسعه و جذب گردشگر در مناطق روستایی می باشد و تمامی 5 مؤلفه گردشگری خلاق با درصد تأثیر بالای 90 درصد از نظر اهالی روستا مورد پذیرش قرار گرفت که این نشان از تأثیر بسیار زیاد گردشگری خلاق بر توسعه و جذب گردشگر و وجود بستری آماده برای عرصه فعالیت های گردشگری در روستاها می باشد.
۳۴۸.

گونه شناسی گردشگری روستایی (مطالعه موردی : شهرستان لنگرود)

تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۷۰
امروزه گردشگری روستایی نقش مهمی در ایجاد اشتغال و فعالیت های اقتصادی روستاییان دارد بطوریکه گرایش زیادی در جهان برای سرمایه گذاری در این صنعت به وجود آمده است و میل به تنوع سازی فعالیت های روستایی از طریق گردشگری روبه فزونی می رود. در کشور ما روستاهای زیادی با جاذبه های گوناگون، هر ساله مقصد بازدید بسیاری از مسافران در فصول مختلف گردشگری می باشند، روستاهای شهرستان لنگرود نیز با جاذبه های متنوع طبیعی گردشگران بسیاری را از نقاط مختلف و از مسافت های دور و نزدیک به سوی خود می کشاند ، لذا شاهد شکل گیری انواع مختلف گونه های گردشگری روستایی در این شهرستان می باشیم این پژوهش نیز در همین زمینه و در جهت شناسایی گونه های گردشگری روستایی موجود در محدوده مورد مطالعه می باشد. پژوهش صورت گرفته از نظرهدف  کاربردی و بر مبنای روش بررسی توصیفی - تحلیلی می باشد که با استفاده از  مطالعات اسنادی و میدانی تهیه شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شهرستان لنگرود به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی ، دارای انواع گونه های گردشگری روستایی از قبیل :  گردشگری ساحلی (روستای چمخاله) ، گردشگری جنگلی (روستاهایی همچون بلوردکان و منطقه خرما و سیسکو) ، گردشگری جاده ای( با واقع شدن روستاهایی چون لیلاکوه ، مریدان ، سلوش ، ملاط و . . . در مسیر ارتباطی با مناظر زیبای باغات چای و شالیزار) ، گردشگری مساکن و بافت سنتی روستایی و یک بخش بالقوه با نام گردشگری کشاورزی می باشد.
۳۴۹.

تحلیل جغرافیایی گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی شهرستان بندر انزلی بعد از انقلاب اسلامی

تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۵۷
خانه های دوم بعنوان یکی ازنمادهای رونق گردشگری در نقاط روستایی و نشانه ماندگاری بیشتر گردشگران درمناطق روستایی است.ظهور و گسترش این پدیده را می توان نمادی از رشد سرمایه داری در جوامع روستایی دانست که به تبع رسوب و ماندگاری در این جوامع،در بلندمدت اثرات اقتصادی قابل ملاحظه ایی بر جای می گذارد.در سواحل کاسپین ظهور و گسترش خانه های دوم بیشتر در نوار ساحلی بوده تقریباً سابقه ایی در حدود سه دهه رانشان می دهد  این تحقیق با انجام مطالعات کتابخانه ای و میدانی،ابعاد و روند گسترش خانه های دوم در نواحی روستایی شهرستان بندر انزلی را مورد بررسی قرار داده است.نتیجه مطالعات نشان می دهد که گسترش خانه های دوم در این شهرستان عموماً متاثر ازشرایط جغرافیایی ناحیه و برنامه ریزیهای موضعی (مثل منطقه آزاد)می باشد.بیشترین تعداد خانه های دوم در دهه اخیر برپا شده و مالک بیش از نیمی از خانه ها ساکن تهران هستند و مدت اقامت در این خانه ها عموماً سه هفته تا یکماه در سال می باشد. .
۳۵۰.

راهکارهای توسعه گردشگری روستایی در بخش کوهپایه ای گیلان

تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۵۶
در این تحقیق سعی شده تا گردشگری به عنوان ابزاری برای رشد و پیشرفت روستاها به منظور دستیابی به توسعه گردشگری روستایی وتوسعه روستایی مدنظر قرار گیرد. آن چه که به ارتباط  میان گردشگری روستایی و توسعه پایدار روستایی قوت می بخشد تعامل این دو مقوله در چهار چوب فضاهایی است که انواع تیپ های گردشگری روستایی را به وجود می آورد، گردشگری مزرعه ای، باغی، تاریخی، انسانی و طبیعی خود می توانند عاملی برای جذب گردشگران در این مقوله باشند. تدوین شناسنامه توریستی برای روستاها از حیث هدف جنبه کاربردی پژوهش حاضر را در چهار چوب روش شناسی توصیفی - تحلیلی تبیین می کند.در نتیجه مجموعه راهکارهایی که در بخش کوهپایه ای استان گیلان ارایه می گرددبا توجه به مباحث توسعه گردشگری روستایی بیان خواهد شد.
۳۵۱.

تحلیل پتانسیل ها و توانمندی های گردشگری از دیدگاه ساکنین روستایی منطقه باغبهادران

تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۷۵
امروزه صنعت عظیم توریسم بویژه توریسم داخلی جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و مؤثری در ارتقاء ساختار اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص کشورهای درحال توسعه بازی می کند. هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر توریسم در نواحی روستایی با تأکید بر جغرافیای رفتاری روستاییان و ارایه استراتژی هایی در جهت توسعه این نواحی و نهایتاً رسیدن به الگوی بهینه توسعه است. برای رسیدن به این منظور از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است که پس از مطالعات و بررسی منابع علمی با انجام پرسش نامه در بین روستاییان توسعه روستایی از منظر روستاییان استنتاج و تجزیه و تحلیل گردیده و نهایتاً منجر به تدوین استراتژی هایی در جهت توسعه گردیده است. بنابراین گردشگری و توریسم روستایی نقش مؤثری در توسعه پایدار روستایی داشته و رفتار روستاییان نیز در جذب گردشگر مؤثر بوده و نهایتاً وجود ظرفیت های متعدد طبیعی می تواند در جذب گردشگران روستایی نقش مؤثر را ایفا نماید.
۳۵۲.

تبیین پیامدهای مکانی-فضایی گردشگری بر روستاهای شهرستان رضوانشهر

تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۸۴
نواحی روستایی با کارکردهای مختلف، شبکه ای به هم پیوسته از تعامل بین انسان و محیط هستند که در طی زمان و متأثر از عوامل و نیروهای درونی و بیرونی دچار تغییر و تحولات می شوند که این امر طی دو فرآیند مبتنی بر حرکت طبیعی (ارگانیگ) و برنامه ریزی از پیش اندیشیده شده اتفاق می افتد. در دهه های اخیر توسعه فعالیت های خود جوش گردشگری یکی از عوامل مهم در تغییر و تحول سکونتگاه های روستایی بوده است که این فعالیت ها تحولاتی عمیق و بنیادی را در ابعاد مختلف و بخصوص جنبه های کالبدی روستاها بجا گذاشته اند. روستاهای گردشگر پذیر شهرستان رضوانشهر نیز با وجود جاذبه های متنوع گردشگری، در سال های اخیر، با جذب گردشگر، دچار تحولات مختلفی شده اند. در مقاله حاضر که با هدف تبیین پیامدهای ناشی از توسعه گردشگری در روستاهای گردشگر پذیر شهرستان رضوانشهر تدوین گردیده، سعی شده به این پرسش که عوامل اصلی ایجاد پیامدهای متأثر از توسعه گردشگری درسکونتگاه های روستایی از دیدگاه جامعه نمونه کدامند؟ پاسخ داده شود تا از این طریق ابعاد و شاخص های گردشگری پایدار روستایی تعریف شده و در نهایت مدل مفهومی مناسبی برای توسعه گردشگری در مناطق روستایی ارائه گردد. روش تحقیق نیزدراینمطالعهتوصیفی-پیمایشی مبتنی بر تکمیل پرسش نامه بوده است. بدین منظور با بهره گیری از فرمول کوکران برای358 سرپرست خانوار از 23 روستای گردشگر پذیر شهرستان رضوانشهر بوده و تمامی مدیران محلی و 8 نفر از مسئولان دولتی پرسش نامه تدوین و تکمیل شده است. نتایج به دست آمده از داده ها نشان می دهد که از دیدگاه جامعه نمونه و مشاهدات صورت گرفته، در شیوه ساخت و ساز، چشم انداز طبیعی روستا، کاربری زمین، مسایل زیست محیطی پیامدها منفی بوده است ولی پیامدهایی مانند ایجاد اشتغال، مستحکم سازی ساختمان، توسعه زیر ساخت ها و افزایش آگاهی های مردم بومی، پیامدها مثبت ارزیابی شده است و در مجموع پیامدهای مکانی - فضایی در روستاهای ساحلی و کوهستانی بیشتر از روستاهای جلگه ای وکوهپایه ای بوده که برای کاهش اثرات منفی و افزایش اثرات مثبت مدل برنامه ریزی راهبردی مشارکتی همراه با نظام مدیریتی یکپارچه جهت حفظ و توسعه محیط روستا به عنوان بهترین راهبرد معرفی می گردد. 
۳۵۳.

بررسی توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرپل ذهاب مطالعه موردی: روستای پاطاق

تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۶۶
گردشگری روستایی فعالیتی است که می تواند در پیشرفت و توسعه روستاها اثر فراوان داشته و در توسعه اقتصادی، جلوگیری از مهاجرت و نیز توسعه پایدار روستایی مؤثر باشد. نواحی روستایی ایران در دهه های اخیر با تحولات گوناگونی در عرصه های اجتماعی، اقتصادی و به ویژه کالبدی روبرو بوده اند. در برخی از این روستاها، تحولات به سمت ایجاد کانون های گردشگری روستایی متمرکز شده و به نوعی سکونتگاه روستایی را به کانون گردشگری تبدیل کرده است. روستای پاطاق یکی از این روستاهاست که در سال های اخیر به روستای گردشگری تبدیل شده است.این تحقیق با هدف بررسی علل توسعه گردشگری در روستای پاطاق، سعی دارد تا اثرات و پیامدهای گردشگری روستایی را در محدوده مورد مطالعه بررسی نماید.جامعه آماری تحقیق ۹۰ خانوار ساکن در روستای پاطاق می باشند که با استفاده از فرمول کوکران ۷۱ خانوار به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. در زمینه روایی و اعتبار ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه اولیه بین کارشناسان و اساتید توزیع شده و پس از اصلاحاتی (نظرسنجی از آن ها)، پرسشنامه نهایی تنظیم و تکمیل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS و با روش تحلیل عاملی انجام شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد که در روش تحلیل عاملی از ترکیب ۲۹ متغیر اولیه، شش عامل شناسایی شده که 74.4 درصد از واریانس اثرات گردشگری را در روستای پاطاق تبیین می کند. از بین این شش عامل شناسایی شده، عامل توسعه خدماتی- زیرساختی به عنوان مهم ترین عامل مطرح شده و توانسته است با 40.3 درصد واریانس تحقیق را تبیین کند. در داخل این عامل متغیرهای افزایش انگیزه ماندگاری در روستا و افزایش مهاجرت از نواحی شهری به نواحی روستایی مثبت و مهم تر هستند. تغییرات اجتماعی- فرهنگی، نابودی هویت کالبدی، تخریب زیست محیطی، افزایش پس انداز و تنوع شغلی و در نهایت افزایش اشتغال کاذب و توزیع ناعادلانه منافع، عوامل شناسایی دیگر این تحقیق هستند. درزمینه اجتماعی- کالبدی، کمبود امکانات در سکونتگاه های روستایی از بقیه مهم تر است. بر اساس این عوامل و اثرات آن ها، می توان نتیجه گرفت اثرات مثبت گردشگری روستایی در پاطاق قابل توجه و بیشتر از آثار منفی بوده و موجب درآمدزایی در روستا، تنوع شغلی و سرمایه گذاری در روستا شده است. از جمله محدودیت های این پژوهش عدم دسترسی به آمار و اطلاعات، عدم همکاری سازمان ها و ارگان های مربوطه می باشد. راهکارهای عملی که در این پژوهش ارائه شده به شرح زیر است:جذب سرمایه گذار خصوصی برای توسعه اماکن و خدمات گردشگری،بکار گیری نیروهای انسانی بومی و ارزان در فعالیت های خدماتی گردشگری، آموزش همگانی در روستای پاطاق به منظور ارتقای فرهنگی در مواجهه با گردشگران.می توان گفت از آنجا که کمتر به بررسی گردشگری در روستای پاطاق محیطی پرداخته شده، تحقیق حاضر در نوع خود دارای نتایجی می تواند باشد که برای محققان و کارشناسان مرتبط با گردشگری و همچنین گردشگران مفید باشد.
۳۵۴.

تحلیلی بر نقش گردشگری و اثرات آن بر توسعه سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مریوان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۷۰
امروزه صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید، درآمد، اشتغال و ایجاد زیر ساخت ها برای نیل به توسعه پایدار بشمار می آید. گردشگری روستایی گرایشی نوین در صنعت گردشگری است، که از دهه 50 به بعد مطرح گردید. تحقیق باهدف بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه پایدار جوامع روستایی شهرستان مریوان واقع در استان کردستان انجام گرفته است. تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق 453 نفر به صورت پرسش نامه توسط سه گروه مردم محلی، کارکنان ادارات دولتی و گردشگران تشکیل داده اند . روایی ظاهری   و محتوایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرات اساتید صاحب نظر و پس از انجام اصلاحات لازم به دست آمده است . برای تعیین پایایی ابزار تحقیق پایلوت تست انجام گردید و جهت تعیین پایایی ابزار تحقیق از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار  SPSS مورد پردازش قرار گرفته. یافته ها نشان داد مهمترین نقش های مثبت تقویت اقتصاد منطقه از طریق رونق  بازارچه پیله وری موجب افزایش کیفیت زندگی و حل معضل بیکاری، اما تخریب پوشش گیاهی، افزایش شدید قیمت زمین و مسکن، از بین رفتن فرهنگ سنتی، تضاد اجتماعی بین جامعه میزبان و جامعه میهمان مهمترین پیامدهای منفی گسترش گردشگری روستایی در منطقه می باشند. نتایج تحلیل عاملی نشان می دهد رونق بازارچه پیله وری فرصتی مناسب برای بازدید گردشگران در فضای روستاهای اطراف مریوان  فراهم می سازد. وجود برنامه ریزی های منطقی که با شرایط طبیعی و فرهنگی محیط  انطباق داشته باشد امکان توسعه گردشگری را دو چندان خواهد کرد.
۳۵۵.

تحلیلی بر شناخت توانمندی ها و برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری ( مطالعه موردی : روستای نمونه گردشگری دلفارد در شهرستان جیرفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۵۵
امروزه یکی از راه های نجات روستاها از فقر ، مهاجرت ، مشکلات اجتماعی واقتصادی ، توسعه گردشگری در مناطق مستعد گردشگری روستایی می باشد. با توجه به این مهم پژوهش حاضر در پی شناخت توانمندیهای روستای نمونه گردشگری دلفارد و تدوین برنامه استراتژیک گردشگری با استفاده از مجموعه عوامل درونی (قوت ،ضعف) ومجموعه عوامل بیرونی ( فرصت ، تهدید) می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد. گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به روش بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفته و برای تحلیل اطلاعات با بهره گیری از تکنیک SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای گردشگری تجزیه و تحلیل شده و استراتژی های ممکن جهت توسعه گردشگری منطقه تدوین شده است.یافته های حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که در این روستا 8 قوت ، 9 ضعف داخلی ، در عین حال 8 فرصت و 8 تهدید بیرونی دارای تاثیر عمده بر کارکردهای گردشگری روستا می-باشد. نتایج ارزیابی های حاصل از مدل راهبردی SWOT نشان می دهد که در بین عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر توسعه گردشگری دلفارد، T4, O8, W5, S8, به ترتیب دارای امتیاز وزنی،0.228 ،0.221 ،0.22 ، 0.205بوده و امتیاز نهایی ماتریس ارزیابی عوامل درونی (3.058) و بیرونی (3) نشان دهنده تاثیر گذاری بیشتر عوامل داخلی بر عوامل خارجی در روستای دلفارد می باشد. استراتژی های منتج از راهبرد SWOT نشان داد که راهبرد بازنگری (WO) با امتیاز 3.4 به عنوان اولین الویت و راهبردهای (WT) با امتیاز 3.1 ،(SO) با امتیاز 3 ،(ST) با امتیاز 2.7 به ترتیب در اولویتهای بعدی برنامه ریزی گردشگری دلفارد می باشند.
۳۵۶.

ارزیابی رضایتمندی گردشگران از مقصدهای گردشگری روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان فومن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۴۳
گردشگری روستایی به همه ی فعالیت های گردشگری در محیط های روستایی با توجه به فرهنگ و بافت سنتی روستایی، هنر و صنایع روستایی، آداب ورسوم سنتی اشاره دارد. رشد روزافزون گردشگری و رقابتی شدن آن، لزوم توسعه و ارتقاء کمی و کیفی کارکردها و زیرساخت های موردنیاز گردشگران را انکارناپذیر نموده است. با رشد گردشگری، اهمیت سنجش رضایت گردشگران، به مثابه ابزاری برای رشد و ایجاد مزیت رقابتی، موردتوجه قرارگرفته است. یکی از روش های سنجش کارایی خدمات و تسهیلات موجود در یک ناحیه، ارزیابی نظر بهره برداران و استفاده کنندگان از این خدمات است. لذا تحقیق حاضر در پی بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی گردشگران از زیرساخت ها و کارکردهای گردشگری روستایی در شهرستان فومن است . این تحقیق از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی تحلیلی است. به منظور جمع آوری داده های موردنیاز از دو روش اسنادی و میدانی(پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه موردمطالعه، گردشگران استان می باشند که نمونه ای به تعداد 380 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده اند. تحلیل نتایج با استفاده از مدل کانو انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که امنیت گردشگران با ضریب 743/0 مهم ترین الزام اساسی، غذاهای محلی با ضریب رضایتمندی 794/0، مهم ترین الزام عملکردی و تنوع فعالیت ها با ضریب رضایتمندی 762/0 مهم ترین الزام انگیزشی گردشگران است .
۳۵۷.

ارزیابی اثرات گردشگری خانه های دوم بر روی کیفیت زندگی ساکنین دائمی (مطالعه موردی: دهستان سعیدآباد، شهرستان ایجرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۹۵
گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت اجتماعی- اقتصادی می تواند نقش مهمی در تنوع بخشی به اقتصاد روستایی از طریق ایجاد زمینه های شغلی و درآمدی جدید برعهده بگیرد که همین امر نیز می تواند به بهبود زندگی و ارتقای کیفیت آن در جوامع روستایی کمک کند. هدف این پژوهش بررسی تاثیرات گردشگری و توسعه خانه های دوم در شاخص های کیفیت زندگی ساکنین دائمی در نقاط روستایی دهستان سعیدآباد از توابع شهرستان ایجرود (استان زنجان) است. نوع تحقیق کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری نظیر t تک نمونه ای، همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق در برگیرنده خانوارهای ساکن در روستاهای واقع در محدوده دهستان سعیدآباد است که از تعداد 818 خانوار ساکن دائمی، با استفاده از فرمول نمونه گیری 313 نفر از سرپرستان خانوار به عنوان نمونه انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که توسعه گردشگری در یک دهه اخیر توانسته است تاثیرات مثبتی بر روی شاخص های کیفیت زندگی روستاییان داشته باشد. از طرفی دیگر، نتایج تحلیل رگرسیون با توجه به ضریب تعیین (924/0) نشاندهنده تاثیر مثبت توسعه گردشگری خانه های دوم در بهبود شاخص های کیفیت زندگی ساکنین در منطقه مورد مطالعه است. به طوری که، توسعه گردشگری خانه های دوم در محدوده مورد مطالعه در ابعاد کالبدی- زیرساختی (418/0) و ابعاد اقتصادی  (375/0) بیشترین تاثیر مستقیم را در شاخص کیفیت زندگی از دیدگاه ساکنین محلی برجا گذاشته است. همچنین، نتیجه تحلیل مسیر نشان می دهد که توسعه گردشگری خانه های دوم به ترتیب در ابعاد اقتصادی با (716/0) و ابعاد کالبدی- زیرساختی با (640/0) بیشترین تاثیر را در کیفیت زندگی ساکنین داشته است.  
۳۵۸.

قابلیت سنجی توسعه گردشگری روستایی با تأکید بر رویکرد توسعه پایدار (مورد مطالعه: بخش تخت سلیمانِ تکاب)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۱
گردشگری روستایی به عنوان رویکردی جدید برای توسعه نواحی روستایی و حفاظت از محیط زیست، امروزه جایگاه چشمگیری یافته است. این تحقیق، به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی است. گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری مورد مطالعه بخش تخت سلیمان بوده است. حجم نمونه، شامل 357 خانوار بوده که با استفاده از جدول مورگان مشخص شده است. تحلیل اطلاعات با نظر سنجی از ساکنان روستایی با استفاده از مدل ترکیبی AHP-SWOT(A’WOT) انجام شده است. نتایج نشان می دهد که مناسب ترین راهبرد برای توسعه گردشگری روستایی در محدوده مورد مطالعه، راهبرد تدافعی(WT) با امتیاز 6143/0است. بر این اساس لازم است اقداماتی نظیر تدوین مقررات جدید برای نگهداشت محیط زیست، آثار تاریخی و جلوگیری از برهم خوردن تعادل اکولوژیکی منطقه، بسترسازی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی در صنعت گردشگری و ایجاد زیرساخت ها و تسهیلات مناسب، توسعه و ترویج برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی به ساکنان بومی در زمینه گردشگری، آموزش افراد متخصصین برای استفاده بهینه از سرمایه های طبیعی و انسانی، بازاریابی و تبلیغات پتانسیل های گردشگری در سطح محلی، ملی و فراملی انجام گیرد.
۳۵۹.

تدوین برنامه راهبردی توسعه گردشگری با تأکید بر روستا ی هدف گردشگری کُلم در استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۱
هر منطقه ای برای دستیابی به توسعه پایدار و نیز افزایش رقابت پذیری، به طرحی راهبردی نیازمند است. تحقیق حاضر به منظور ارائه راهبردهای مؤثر توسعه گردشگری در روستای هدف کُلم از توابع شهرستان بَدره در استان ایلام، روش شناسی و ابزارهای چارچوب جامع تدوین راهبرد و همچنین تکنیک AHP را مطمح نظر قرار داده است. براین اساس، با توجه به موضوع، تحقیق به لحاظ روش، از نوع توصیفی تحلیلی و بر مبنای هدف، کاربردی و از طریق دو شیوه گردآوری داده ها؛ اسنادی و میدانی به شناخت وضعیت موجود، تحلیل وضعیت و سپس ارائه پیشنهادات راهبردی پرداخته شده است. برای رسیدن به این مهم و ارزش گزاری عوامل پیش برنده و بازدارنده توسعه در قالب روش SWOT با استفاده از پرسشنامه میان 30 نفر از کارشناسان در سازمان های ذی نفع (میراث فرهنگی و گردشگری، جهاد کشاوزی، بنیاد مسکن، امور روستایی استانداری و منابع طبیعی و آبخیزداری) مبتنی بر روش قضاونی هدفمند، توزیع و نتایج استخراج شده است. در مجموع با عنایت به 30 نقطه قوت و فرصت و 35 نقطه ضعف و تهدید و نمره های حاصل از ماتریس عوامل داخلی و خارجی و همچنین نمودار 9 خانه ای، راهبرد استخراجی، حفظ و نگهداری می باشد. در نهایت، راهبردهای موضوعی توسعه با استفاده از فرایند AHP اولویت بندی و سپس برنامه های اجرایی به منظور پیاده سازی هریک از راهبردهای توسعه گردشگری برای حفظ و ارتقاء وضعیت موجود ارایه شده است.
۳۶۰.

تبیین نقش گردشگری در کارآفرینی نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان املش و رودسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۸۱
اقتصاد روستایی بخشی از اقتصاد کشورها را در بر می گیرد که با توجه به تعداد ساکنین شاغل در محیط روستایی تأثیر به سزایی در میزان رشد اقتصادی کشورها داشته است.  شناخت ویژگی های اقتصادی و ابزارهای به کار رفته در فرآیند رسیدن به سطحی مطلوب از توسعه یافتگی بسیار با اهمیت است. گردشگری روستایی یکی از عناصر تأثیرگذار در رشد اقتصاد روستایی و محرک در رونق زندگی روستاییان شناخته شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش گردشگری بر  کارآفرینی نواحی روستایی به دنبال پاسخ به این سوال می باشد که گردشگری روستایی چگونه می تواند زمینه توسعه کارآفرینی روستایی را فراهم کند؟ از این منظر، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی از طریق گردآوری اطلاعات به تکمیل پرسش نامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و سوالات تحقیق از طریق نرم افزار آماری SPSS و EXCEL  و نقشه ها با استفاده از نرم افزار ARC GIS  تهیه شده اند. جامعه آماری این پژوهش 14 نقطه روستایی می باشد، که از آن میان 383 نفر از سرپرستان خانوار روستایی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.  نتایج تحقیق نشان می دهد که بین گردشگری و کارآفرینی روستایی رابطه مستقیم وجود دارد. نتایج پژوهش با توجه به بررسی های صورت گرفته بیان کننده اهمیت گردشگری در روند افزایش اشتغال و رشد کارآفرینی می باشد و افزایش توان گردشگری روستایی باعث رونق کسب و کار و افزایش فرصت های کارآفرینی و رشد اشتغال در مناطق روستایی می گردد.