مطالب مرتبط با کلیدواژه

موسیقی


۱۶۱.

مقایسه تحلیلی تأثیر اندیشه زیبایی شناسی ابوسعید ابی الخیر بر عطار و مولوی در داستان پیر نوازنده

نویسنده:
منبع: شفای دل سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 123 - 146

کلیدواژه‌ها: زیبایی شناسی موسیقی پیر نوازنده ابوسعید عطار مولوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۵۷۷
ادبیات فارسی از نظر تنوع موضوعات دارای شاهکارهای شگفتی در حوزه نظم و نثر است که همواره مورد توجه پژوهشگران و منتقدان قرار گرفته است؛ به علاوه هر یک از این شاهکارها را می توان با دامنه های متفاوت هنری، علمی و ... نیز پیوند زد. مطالعه حاضر به کاوش در خصوص داستان زیبای پیر طنبورزنِ شیخ ابوسعید ابی الخیر می پردازد که مورد نظر شیخ فریدالدین عطار نیشابوری و مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی) قرار گرفته و تلاش شده است با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی بر اساس تحلیل بینا متنی و ارتباط قیاسی به بررسی سه موضوع ذیل بپردازد: تأثیرپذیری دو شاعر متأخر از ابوسعید ابی الخیر در زیر شاخه ادب غنایی، در مقوله ادبیت متن توجه به نحوه ساختار موسیقی به عنوان دامنه هنریِ مورد نظرِ سه شاعر و عارف برجسته ایران و جهان و در نهایت بیان مختصر داستان و سیر تحول آن از دیدگاه صوری و معنایی با ارائه وجه تمایز و افتراق داستان ها. نتیجه پژوهش نشان می دهد که تمایز زبانی خاصی در داستان ها وجود ندارد و هر سه شاعر به بهترین وجهی دقایق و ظرایف عرفانی را بیان کرده اند.
۱۶۲.

سیر تصنیف در شعر فارسی از آغاز تا نهضت مشروطه

نویسنده:
منبع: شفای دل سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵ 149 - 167

کلیدواژه‌ها: تصنیف موسیقی سرود عارف مشروطیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۳۷۳
شعر و موسیقی، زبان دل و احساس اند. شعر تسلّی بخش ناکامی ها و موسیقی مونس و غم خوار دوران تنهایی و سختی های بشر بوده است. تصنیف، تلفیق ماهرانه این دو هنر است؛ به گونه ای که بر دل مخاطب اثری شگرف داشته باشد. در این پژوهش سعی بر این است که این موضوع در ادب فارسی از آغاز تا مشروطیّت بحث و بررسی شود و معانی و مفاهیم مختلف آن در طی دوره های تاریخی و نمونه هایی از چهره های برجسته ای که به این مقوله پرداخته اند، نقل و تبیین گردد. روش تحقیق در این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و بر مطالعات کتابخانه ای استوار است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تصنیف سرایی در تمامی دوره های حیات ایرانیان وجود داشته است؛ زیرا به طور مستقیم با آمال و عواطف اقوام ایرانی مرتبط بوده و درون مایه اصلی زبان ملّی ما را رقم زده است. تصنیف از قرن دهم به بعد رواج بیشتری یافت و در دوره مشروطیّت با شاعرانی چون عارف و ملک الشّعرا و... به اوج رسید.
۱۶۳.

تاثیر شنیدن موسیقی (ریتمیک و ملودیک) بر توجه و تمرکز دیداری، شنیداری و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آموزش، مشاوره و روان درمانی (تعالی مشاوره و روان درمانی) دوره چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: موسیقی توجه و تمرکز تمرکز دیداری تمرکز شنیداری مهارت های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۵۴۷
هدف: پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شنیدن موسیقی بر توجه و تمرکز دیداری، شنیداری و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی بود. روش: پژوهش حاضر آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون بوده و جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از کلیه کودکان دختر و پسر (4 تا 6 ساله) منطقه 2 شهر تهران که در سال تحصیلی 1390-1391 در مهد کودک ها ثبت نام نموده و نمونه مورد بررسی در این پژوهش شامل دو گروه 30 نفری (15 دختر و 15پسر) 5 -6 سال بود که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. این دو گروه با استفاده از آزمون هوش ریون همتا شده و سپس از طریق پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل مورد سنجش قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز نیز از، آزمون های دقت تولوز-پیرون، توجه شنیداری و مهارت های اجتماعی گرشام و الیووت جمع آوری شد. گروه آزمایش به مدت10 جلسه 45 دقیقه ای در معرض موسیقی قرار گرفتند. پس از خاتمه دوره، هر دو گروه با استفاده از پس آزمون با هم مقایسه شدند. در تحلیل آماری، از تحلیل کوواریانس و هم چنین بررسی اندازه اثراستفاده گردید یافته ها: نشان داد 1-شنیدن موسیقی بر تمرکز دیداری، شنیداری و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی مؤثر است؛ 2- فرایند یادگیری بدون توجه و تمرکز لازم نمی تواند انجام بپذیرد؛ 3- یکی از راه های جلب تمرکز، استفاده از موسیقی (ریتمیک، ملودیک) است.
۱۶۵.

کارکرد عنصر موسیقی در پنج گنج نظامی گنجوی

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۵ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸ 9 - 39

کلیدواژه‌ها: موسیقی شعر ساز نظامی پنج گنج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۴ تعداد دانلود : ۳۷۳
موسیقی و ادبیات به عنوان دو فصل جدا نشدنی از دیرباز مورد توجه خاص قرار گرفته اند تا جایی که نمی توان مرزی واقعی بینشان قرار داد و این در حالی ا ست که این دو مقوله با توجه به بسترهای گوناگون دارای استقلال و شخصیت های خاص خود نیز هستند. ارج نهادن و حرمت گذاردن به موسیقی، همانا حرمت گذاشتن به زبان فارسی است و نگرش بزرگان ادب پارسی به این مهم، ارزشمند و شایسته ی بررسی می باشد. اشارات صریح نظامی به ابزار و آلات موسیقی، وجود و تکرار فراوان اصطلاحات و عناصر مربوط به موسیقی در اشعارش، بیانگر میزان دانش و آشنایی کامل وی با این هنر است. پنج گنج نظامی علاوه بر مسائل ادبی و شاعرانه، مجموعه ی بسیار ارزشمندی است که در زمینه ی موسیقی می تواند مرجعی مفید جهت پژوهش باشد. این اثر که منبع عظیم حکمت و هنر می باشد، ضمن معرفی سازهای موسیقی و کاربرد آنها؛ بیانگر آداب و سنت های گذشتگان در زمینه ی سازهایی است که در مناسبت ها و اوقات گوناگون؛ نظیر مراسم استقبال از شاهان و بزرگان، مجالس بزم و سوگ، آغاز و میانه ی کارزار و ... نواخته می شده است. هر چند هر مناسبتی ابزار و آلات ویژه ی خود را داشته، اما ابزار و آلات مشترکی هم وجود داشته که مورد استفاده قرار می گرفته است. به کارگیری آلات، سازها و آهنگ ها در هنگام بزم و رزم بسیار متنوع است، بسیاری از سازها جداگانه نواخته می شده و برخی دیگر؛ چون نای و رود، نای و بربط، چنگ و رباب، چنگ و بربط، و روئینه خم و شیپور در کنار یکدیگر همنوایی می کرده اند.
۱۶۶.

رمزپردازی افسانه ققنوس«در گذاری از اسطوره به عرفان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 223 - 244

کلیدواژه‌ها: ققنوس خورشید آتش موسیقی رستاخیز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۳ تعداد دانلود : ۷۴۲
در بسیاری از اسطوره ها و نمادپردازی ها ، نکات مشترکی می توان یافت که ریشه در ناخودآگاه مشترک جمعی بشر دارد و از نزدیکی باورهای فره نگی و مع نوی جهانیان حکایت می کند. اسطوره جهان شمول ققنوس نیز از جمله اساطیری است که اگرچه دگردیسی های فراوان یافته است - اسطوره کوتزال کواتل را می توان صورت دگردیسی یافته ای از اسطوره ققنوس دانست - ولی می توان نکات مشترک و بویژه بن مایه مرگ و رستاخیز را در تمامی چهره های نموده شده از این پرنده خورشیدی، تشخیص داد. این حقیقت که مرگ، گذاری به نوع برتری از هستی و عالی ترین راه برای دست یابی به نوزایی است، در این اسطوره نموده شده است؛ مضمونی که در سیری صعودی به عرصه عرفان راه یافته، به صورت رستاخیز روحانی و ولادت ثانوی جلوه گر شده است و بدین سبب ققنوس، این پرنده افسانه ای، جنبه ای غیر عینی و چهره ای قدسی یافته است. ققنوس رمز روحی تعالی یافته است  که به ساحت ورای مرگ گام می نهد. در مقاله حاضر، که به روش کتابخانه ای و به شیوه تحلیلی-توصیفی انجام شده،  با نگاه به اساطیر برخی ملل، جایگاه اسطوره ای، عرفانی ققنوس، پرنده آتش، تبیین گردیده است.
۱۶۷.

بررسی اثر موسیقی بر رفتار خرید مشتریان (مورد مطالعه: فروشگاه های زنجیره ای رفاه مشهد)

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۰ (جلد ۲) 55 - 67

کلیدواژه‌ها: موسیقی رفتار خرید مشتریان فروشگاه های زنجیره ای قصد خرید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۳۵۸
امروزه موسیقی یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در زندگی افراد می باشد و شاهد استفاده از آن در محیط های تجاری، فروشگاه های زنجیره ای، مراکز خرید، رستوران ها و سایر مراکز عمومی نیز می باشیم.استفاده از موسیقی می تواند در فضای رقابتی امروز به عنوان عاملی موثر در جهت جذب و نگهداری مشتری تأثیر بسزایی داشته باشد. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی نقش موسیقی بر رفتار خرید مشتریان در فروشگاه های زنجیره ای رفاه انجام شده است. این تحقیق به لحاظ روش جز تحقیقات پیمایشی و از لحاظ هدف جز تحقیقات کاربردی می باشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه از بین مشتریان فروشگاه های زنجیره ای رفاه که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند، جمع آوری شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر اساتید و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد؛ که ضریب بالای 0.7 برای تمامی متغیرها پایایی ابزار را تایید کرد.به منظور تجزیه تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار PLS استفاده شد. نتایج نشان می دهد که تمام مولفه های در نظر گرفته شده از موسیقی پس زمینه( شامل سرعت، میزان صدا و سبک موسیقی) بر رفتار خرید مشتریان اثر معنی داری دارد.
۱۶۸.

تحلیل رابطه موسیقی و نفس انسان با تأکید بر علم النفس سینوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فلسفه اسلامی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷ 73 - 96

کلیدواژه‌ها: موسیقی موسیقی هنری موسیقی هنری آلی نفس انسان بوعلی سینا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۴۳۷
بی شک باید تاریخ موسیقی را با تاریخ حیات بشری مقارن دانست؛ چرا که از دیرزمان، گونه های متنوعِ موسیقیِ برآمده از متن طبیعت با جوامع بشری همراه بوده است. موسیقی را در یک نگاه کلی می توان به طبیعی و هنری (مصنوعی) تقسیم نمود. ابن سینا از بزرگ ترین اندیشمندان و نام آوران فلسفی بوده که در مکتوباتش از موسیقی هنری به تفصیل سخن گفته و همین خود، آرای او را در معرض نقد و نظرهای افزون تری قرار داده است. با این همه، ظرفیت های فلسفه بوعلی در بیان تأثیرات موسیقی بر احوال نفس انسان، چندان آشکار نشده است. پرسش اصلی این نوشتار آن است که رابطه موسیقی و نفس انسان با نظر به علم النفس سینوی چگونه است؟ نگارنده در روی آوردی توصیفی تحلیلی و با تأکید بر مبانی علم النفس سینوی به این نتیجه دست یافته که موسیقی هنری با تأثیر مستقیم خود تنها نفس نباتی و حیوانی در انسان را مورد هدف قرار می دهد و اغلب با تأثیرات افراطی و تفریطی خود بر این قوا، عقل نظری و عملی او را نیز به گونه ای غیر مستقیم دستخوش این آشفتگی ها می گرداند.
۱۶۹.

زیبایی شناسی فرازهایی از دعاهای صحیفه سجادیه

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 117 - 147

کلیدواژه‌ها: صحیفه سجادیه زیبایی شناسی آرایه های بیانی التفات حسن الابتداء حسن النسق حسن الختام موسیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۴۷۳
از مهم ترین مسایلی که مورد عنایت پژوهشگران و تحلیلگران متون ادبی قرار گرفته، زیبایی شناسی است. زیبایی شناسی از مهم ترین ارکان ادبیات به شمار می رود که جنبه های مختلف متن را، از جمله واژگان و موسیقی آواها و تخیل و تصویر و فاصله و التفات و جز این موارد را که بلاغت عهده دار برخی از آن ها در متون ادبی است، شامل می شود. اگرچه صحیفه سجادیه به عنوان کتاب دعا و مناجات به درگاه خداوند شناخته شده ولی به اسلوب ادبی و بیانی متمایز شده است که در عین سادگی و روانی، از زیبایی های هنری ویژه ای برخوردار است، از یک سو دعا امری وجدانی و درونی است که با زیبایی های روح و روان انسان درآمیخته می باشد و از سویی دیگر چون خطاب دعا به خداوند است، این تجربه درونی بی واسطه با منبع لایزال در ارتباط می باشد که خود سرچشمه همه زیبایی ها به شمار می آید. شکی نیست که همه ابعاد زیبایی شناسانه در کلام گهربار امام جلوه گر شده است، اما پژوهش حاضر به بررسی جلوه هایی چند از زیبایی شناسی در برخی فرازهای دعاهای صحیفه سجادیه در قالب آرایه های بیانی التفات، حسن ابتدا و حسن نسق و حسن ختام و نیز موسیقی موجود در آن به شیوه تحلیلی خواهد پرداخت و انتظار می رود به این نتیجه دست یابد که امام سجاد7 با بهره گیری از عناصر ادبی و بیانی گوناگون در راستای زیباسازی متن و ایجاد پیوند میان علوم بلاغت و معنا و آفرینش موسیقی دلنشین توانسته است نقش زیبایی شناسی را در کنار نقش معنارسانی به کمال رسانیده و در نزدیک ساختن آموزه ها و معارف والای دینی و اخلاقی و عرفانی به ذهن مخاطبان و تفهیم آن ها موفق عمل کرده است.
۱۷۰.

عدم آشنایی خاقانی با موسیقی سنتی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۱ 49 - 58

کلیدواژه‌ها: خاقانی موسیقی موسیقی سنتی دستگاه آواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۲۸۴
خاقانی شروانی از شعرایی است که در شعرش اصطلاحات تخصصی علوم مختلفی همچون: نجوم، فلسفه، پزشکی و موسیقی به کار رفته است. وجود این اصطلاحات، ضمن اینکه بر دشواری فهم اشعار، افزوده است، گاهی چنان تخصصی مطرح گردیده که خواننده به این باور می رسد که خاقانی در آن علوم آگاهی فراوانی داشته است. از جمله علومی که خاقانی از اصطلاحات آن به فراوانی استفاده کرده است، علم موسیقی است. وی در شعرش علاوه بر نام بردن و توصیف آلات مختلف موسیقی، از اصطلاحات تخصصی همچون نام مقام ها و گوشه ها و دستگاه های موسیقی نیز بهره گرفته است. اما آیا این به کارگیری اصطلاحات نشانه تبحر وی در علم موسیقی است؟ آیا خاقانی از موسیقی بیش از دیگر شعرای هم عصرش می دانسته است؟ آیا همچون مولوی دستی بر رباب داشته است و با ساز خاصی مانوس بوده است؟ یا فقط واژه ها را به کار گرفته است؟ در این مقاله، پس از توضیحات مختصری در مورد موسیقی، ضمن بررسی اصطلاحاتی که خاقانی از حیطه موسیقی وام گرفته است، در خصوص عدم آشنایی وی با علم موسیقی دلایلی بیان می شود.
۱۷۱.

بررسی عناصر موسیقایی در شعر سیدعلی صالحی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸ 73 - 82

کلیدواژه‌ها: موسیقی شعر نو ‌سیدعلی صالحی نُرم و ریتم شعر گفتار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۲۲۴
یکی از عواملی که شعر را از دیگر گفته ها متمایز می سازد، موسیقی آن است. در طول تاریخ زندگی انسان، هر چیزی که صدای ریتمیک و موسیقایی داشته، توجه او را به خود جلب کرده است. شعر هم یکی از چیزهایی است که همیشه مورد توجه انسان بوده است، دلیل آن هم موسیقایی بودن شعر است. این ویژگی شعر است که باعث تأثیرگذاری و ماندگاری آن در ذهن و خیال خواننده می شود. به طوری که تمامی کتب آسمانی ادیان مختلف هم به صورت نوشته هایی موزون و آهنگین بوده اند تا در پیروان این ادیان بیشترین تأثیر را داشته باشند. اما آن عناصری که برجنبه موسیقایی شعرهای مختلف می افزاید، متنوع و گوناگون هستند. موسیقی شعر کلاسیک فارسی ناشی ازعوامل مختلفی همچون: وزن، قافیه، ردیف و ... می باشد. شعر کلاسیک را چون بیشتر به صورت آواز می خوانده اند، موسیقایی تر به نظر می رسد، در واقع شاعر مجبور بود که به هر نحو ممکن بر موسیقایی بودن آن بیفزاید تا قابل خوانده شدن به صورت آواز در دربارها یا در جمع مردم باشد. اما عوامل ایجاد کننده موسیقی در شعر نو به دلیل تحولاتی که در ساختار و محتوای شعر به وجود آمد، با عوامل موسیقی ساز در شعر کلاسیک، تفاوت هایی دارد، که در این مجال قصد بررسی این عوامل را داریم. سیدعلی صالحی، یکی از شاعران نو پرداز معاصراست  که شعرش را می توان جزو شعر گفتار به حساب آورد. شعر او از لحاظ موسیقایی در نوع خود منحصر به فرد است. در این مقاله سعی بر آن است تا عواملی را که باعث ایجاد موسیقی در شعر صالحی می شود، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
۱۷۲.

هوشنگ ابتهاج در سایه سبک ویژه غزلیات شمس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲ 77 - 101

کلیدواژه‌ها: ابتهاج مولانا غزلیات تاثیر پذیری موسیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۴۰۷
یکی از شاعرانی که در شکل گیری صورت و محتوا و بخصوص موسیقی شعر هوشنگ ابتهاج نقش فراوانی داشته است مولانا جلال الدین بلخی است . در این مقاله سعی بر آن است که شیوه های گوناگون بهره ی ابتهاج از غزلیات مولانا بررسی شود . از مهمترین اشکال بهره ی ابتهاج از شعر مولانا می توان استفاده از دایره ی واژگان مولانا ، استفاده از ویژگی های زبانی شعر مولانا، الهام از موسیقی خاص شعر مولوی در ساخت موسیقی بیرونی و کناری ( مانند : کاربرد اوزان تند و خیزابی به سبک مولانا ، فراوانی قوافی فعلی ، کاربرد زیاد قافیه و ردیف درونی ) ، موسیقی درونی (بخصوص در ساخت و چینش خاص سجعها به سبک مولانا) همچنین تا حدی موسیقی معنوی نام برد . اما ابتهاج تنها به بهره از صورت و فرم شعر مولانا در غزلیات شمس اکتفا نکرده است بلکه از برخی مهمترین اندیشها و جهان بینی های وی چون توجه خاص به وحدت وجود ، و نیز نشاط و غم ستیزی و ...توجه داشته است .البته تاثیر پذیری عمیق و ریشه دار ابتهاج از مولوی دلایل و زمینه های فردی و اجتماعی خاصی دارد که به تبیین آنها پرداخته شده است.
۱۷۳.

تدقیق در بعض اصطلاحات موسیقی در شعر خاقانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 45 - 54

کلیدواژه‌ها: ادبیات غنایی خاقانی موسیقی نقد ادبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۳۶۸
در شماره یازدهم فصلنامه درّ دری مقاله ای با نام «عدم آشنایی خاقانی با موسیقی سنتی» از فیروز فاضلی (استادیار دانشگاه گیلان) و مجید ایران نژاد نجف آبادی (دانشجوی دکتری) منتشر گردید، در اینجا به نقد و بررسیِ آن مقاله پرداخته شده است. به عقیده بنده ، خلافِ نظر مؤلفان مذکور ، اینکه خاقانی در شعرش به چگونگیِ دقیق و تعریفِ مصطلحاتِ موسیقی نپرداخته ، دلیل بر عدم شناخت او نیست ؛ بلکه او مصطلحاتِ موسیقی را مانند برخی اصطلاحاتِ دیگر علوم ، در خدمتِ شعرش گرفته و به طور کلّی رسالت او در سخن سرایی ، تعریف مصطحات علومِ دیگر نیست . لازم به ذکر است آنچه در این مقاله فراهم آمده، مشتی است نمونه خروار و بررسیِ کامل مقاله «عدم آشنایی خاقانی با موسیقی سنتی» باعث اطاله کلام و نیز بررسی مفصلِ موسیقی شناسیِ خاقانی مجالی فراخ تر می طلبد. به عقیده بنده مؤلفان هیچ شناختی در موسیقی قدیم نداشته و جز کتابِ واژه نامه موسیقیِ ستایشگر کتابی در علم قدیم موسیقی حداقل برای این مقاله ندیده اند خواسته اند موسیقیِ امروز که آن طور که پیداست در آن هم تبحری ندارند را در شعر خاقانی بیابند و تعمیم دهند که البته امری ناشدنی است.
۱۷۴.

تحلیل و بررسی ترانه معاصر فارسی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۳ 71 - 80

کلیدواژه‌ها: ترانه ترانه سرا تصنیف موسیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۴۲۶
در ادب فارسی ترانه همواره اصطلاحی عام بوده است که بر انواع قالب های شعریِ ملحون یا همراه موسیقی به ویژه فهلویات، دوبیتی، رباعی، و بیت اطلاق می شده است. « فهلویات, خسروانی, گلبانگ, تصنیف و .... در گذرگاه تاریخ نام های دیگر این صورت شعری بوده اند» (بهار: 1344،60). همچنین عده ای ترانه (ترانک، ترنگه، ترنگ، رنگ) را از ماده ی «تر» در لغت به معنای خرد، تر و تازه و جوان، خوش از ریشه ی اوستایی تئورونه گرفته اند(داد،1375،68) این اصطلاح، امروزه در میان اهل ادب به خصوص مترادف با دوبیتی و در اصطلاح موسیقی نیز معمولاً مترادف با تصنیف، آواز، سرود و نغمه و به طور کلی اشعار ملحون به کار می رود. موسیقی و اولین سند مکتوب در ترانه به نظر کدکنی «به سرودی از باربد، شاعر و موسیقی دان دربار خسرو پرویز ساسانی باز می گردد» ترانه بعد از گذر از تحولات تاریخی دوران اسلامی، جنگ ها و صلح ها، آرامش ها و جنبش ها به انقلاب اسلامی ایران پیوند خورد و به آنچه امروز شاهد آن هستیم تبدیل شد. زبان ترانه ی امروز صمیمی و همه فهم تر شده است که ناشی از تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی ست. در این پژوهش تلاش بر آن است که تحولات ترانه سرایی با رویکردی جریانشناسانه مورد کنکاش قرار گیرد.
۱۷۵.

شناخت رابطه بین درک طبقاتی افراد و تمایل آن ها به مصرف موسیقی: مطالعه موردی شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 245 - 213

کلیدواژه‌ها: موسیقی طبقه اجتماعی دانش موسیقایی فعالیت موسیقایی نگرش به مصرف موسیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۳۳۹
یکی از موضوعاتی که امروزه پژوهش در زمینه آن ضروری به نظر می رسد، شناخت ذائقه موسیقایی و هنری افراد در یک جامعه است. این مطالعه با هدف بررسی شناخت رابطه بین درک طبقاتی افراد و تمایل آن ها به مصرف موسیقی با تأکید بر شهر کرمانشاه انجام شده است. در این مطالعه از سرمایه فرهنگی بوردیو، موسیقی عامه پسند آدرنو، ذائقه فرهنگی طبقات مختلف پیترسون و نظریه مصرف فرهنگی گروه های اجتماعی گانز استفاده شده است. این مطالعه با روش توصیفی از نوع پیمایشی و ابزار پرسشنامه انجام شد و جامعه آماری افراد بالای 15 سال شهر کرمانشاه بودند. برای تحلیل یافته ها از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری مانند همبستگی، مقایسه میانگین ها و سایر آزمون ها استفاده شد. تعداد نمونه مطالعه شده 360 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس نشان می دهد که متغیرهایی چون نحوه آشنایی افراد با انواع موسیقی (83/11F = )، نظر خانواده درباره موسیقی (31/11F = )، هدف از گوش دادن به موسیقی (29/10F = )، دلیل استفاده از موسیقی (51/21F = )، شرایط روحی و روانی (77/11F = )، احساس پس از گوش دادن به موسیقی (84/14F = )، نحوه تصرف منزل مسکونی (75/3F = )، طبقه اجتماعی افراد (13/9F = ) و نوع موسیقی (59/4-t = ) بر تمایل آن ها به مصرف موسیقی تأثیر معناداری دارد. یافته ها نشان می دهد گروه های اجتماعی که به پایگاه های طبقاتی بالاتری تعلق دارند، دارای ذائقه متنوعی هستند و سطح موسیقی مورد مصرفشان بسیار بالاتر و متنوع تر است. نتایج این مطالعه نشان داد آن هایی که پایگاه طبقاتی بالاتری دارند، تمایل موسیقیایی شان به سمت موسیقی سنتی است؛ درحالی که افراد با پایگاه اجتماعی پایین تر گرایش به موسیقی غرب دارند و آن را مصرف می کنند.
۱۷۶.

آسیب شناسی استفاده افراطی از موسیقی در آئین عزاداری امام حسین(ع) در عهد قاجار و امتداد آن در عصر حاضر

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹ ویژه تاریخ اسلام 37 - 57

کلیدواژه‌ها: موسیقی عزاداری موسیقی افراطی در عزاداری آسیب شناسی آسیب شناسی عزاداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۲۵۱
دستگاه ها و ابزار موسیقی می توانند به عنوان وسیله و ابزار کاربردی و تأثیرگذار در مراسم عزاداری امام حسین7 استفاده شوند. آن ها علاوه بر اینکه از قدرت جذب سمعی بالایی برخوردارند، می توانند در انتقال مفاهیم به مخاطب هم بسیار تأثیرگذار باشند. البته تأثیرگذاری تمام ماجرا نیست چراکه استفاده از بعضی از آلات موسیقی مانند طبل می تواند در اطلاع رسانی و همچنین برقراری نظم و ساماندهی دسته های عزاداری هم مؤثر باشد. آنچه که در این مقاله به عنوان آسیب مورد تحقیق قرارگرفته، استفاده افراطی از موسیقی در مراسم عزاداری امام حسین7 است که در زمان قاجار به خوبی مشاهده می شود. به ویژه در زمان ناصرالدین شاه -که علاقه فراوانی به برگزاری عزاداری های پرتجمل داشت - علاقه به تجمل باعث شد تعداد دسته های موزیکی که در عزاداری شرکت می کردند، به سی تا چهل دسته برسد. نکته قابل توجه این است که این آسیب در عصر حاضر هم وجود دارد و هنوز هم خودی نشان می دهد هرچند در بعضی موارد مصداق های متفاوتی دارد و در لباسی نو جلوه می کند، مصادیق جدیدی مانند تقلید از موسیقی های اروپایی مانند پاپ و امثال آن در اجرای مداحی ها یا استفاده اسراف گونه و چشم و هم چشمی در استفاده از این آلات.
۱۷۷.

بررسی انسجامِ آواییِ «الفراق» سروده متنبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال نوزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۶ 157 - 176

کلیدواژه‌ها: انسجام آوایی متنبی موسیقی زبانشناسی شعر عصر عباسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۳ تعداد دانلود : ۳۸۴
گفتمان شعری، ساختار زبانی کاملی است که ماده خام آن را آواهای هماهنگ و منسجم با یکدیگر تشکیل می دهد و متنی به وجود می آورد  که دلالت ها و معانی آن  ناشی از حالت های درونی شاعر است. متنبی شاعری  است که در انتخاب آواها و الفاظ منسجم، سرآمدِ شاعران عصر و دوره خویش است. نگارندگان در این پژوهش با درپیش گرفتن روش توصیفی تحلیلی انسجام آوایی الفراق متنبی  بررسی کرده اند و به این سؤالات پاسخ داده اند که متنبی در قصیده باییه چه استراتژیهای زبانی در پیش می گیرد تا نوعی هارمونی و توازن ذهنی و معنوی در سرتاسر سروده ایجاد نماید؟ چرا متنبی در قصید ه الفراق از آواهای واضح، بهره بیشتری می گیرد ؟ هدف متنبی از بکارگیری ساخت های نحوی مقارن در این سروده چیست؟ آنچه از این بررسی حاصل می شود این است که متنبی با رعایت تمام قواعد زبان عربی از تمامی ظرفیت های جملات، واژگان، حروف، اصوات و آواها در ارتقای سطح معنایی و زیبایی سروده خویش بهره برده است. سهولت تلفظ و خوش آهنگیِ صوتِ برخاسته از واژگان، متنی یکپارچه و منسجم را پدید آورده است. چینش آوایی و واژگانی درالفراق سروده متنبی چنان ماهرانه به خدمت گرفته شده است که گواه  بر چیره دستی او  در  زبان عربی است.  
۱۷۸.

لحن عامیانه و شگردهای آن در شعر فارسی امروز مازندران از 1350 تا 1400(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال نهم خرداد و تیر ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 221-267

کلیدواژه‌ها: شعر معاصرمازندران لحن عامیانه قالب آوا موسیقی واژگان بلاغت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۸۱۵
باتوجه به محوریت نگاه به خرده فرهنگ ها، شعر فارسی از نظر گونه های زبانی، ساختار، صور ذهنی و افق های معنایی دستخوش تحولات گسترده ای شده و مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده است. بخشی از این تحولات در شعر معاصر مازندران قابل ملاحظه بوده و در عنصر لحن نمود محسوس تری داشته است. لحن واژه ا ی شناور، چندساحتی و گسترده است و هریک از پژوهشگران متناسب با دریافت خود در بافت متن تعابیر متفاوتی از آن ارائه دادند. درواقع لحن، پژواک قلم نویسنده یا شاعر است که از لابه لای واژه ها و سطرهای جمله ها گو ش نوازی می کند. لحن در مقام کلان عنصر به خرده لحن های متعددی بخش می شود که در این جستار خرده لحن عامیانه در همه گرایش های سبکی، قالب ها و ژانرهای موجود در شعر امروز مازندران تبیین شده است. نگارندگان در این پژوهش تکنیک های پردازش لحن عامیانه را در سروده های چهل شاعر فارسی سرا از سال 1350 تا 1400 دسته بندی، معرفی و تحلیل کرده اند. یافته های این پژوهش نشان می دهد، شاعران مازندران برای عامیانه سازی لحن از پنج کلان شگرد (قالب، آوا، موسیقی، زبان و بلاغت) و 25 خردشگرد در لایه ها سود بردند. باتوجه به داده های پژوهش در بین شگردها، شاخصه های موسیقایی با چهار خرده شگرد تکرار چشمگیری داشته است و در شگردهای زبانی، لحن واژگان بومی اقلیمی و طنز بسامد معناداری نشان می دهد. روش پژوهش تلفیقی از نوع کمی و تحلیل محتوا با استفاده از منابع اسنادی و سایت های معتبر اینترنتی است.
۱۷۹.

آموزش موسیقی: راهبردی اثربخش در تحول واج شناختی کودکان پیش دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۷ 1 - 19

کلیدواژه‌ها: موسیقی آگاهی واج شناختی کودکان پیش دبستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۳۸۸
این پژوهش به منظور تعیین اثربخشی آموزش موسیقی در افزایش تحول آگاهی واج شناختی کودکان پیش دبستان انجام شد. از جامعه کودکان 6-5 سال منطقه سه شهر تهران، 30 کودک انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه مداخله طی سه ماه (سه جلسه دو ساعته در هفته) موسیقی آموزش دیدند. برای گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. مهارت های واج شناختی کودکان هر دو گروه در پیش آزمون، پس آزمون و سه ماه بعد از دوران مداخله گری (پیگیری)، با استفاده از مقیاس آگاهی واج شناختی (سلیمانی و دستجردی-کاظمی، 1384) اندازه گیری شد. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش موسیقی به طور معناداری آگاهی واج شناختی کودکان را افزایش داد. نتایج همچنین نشان داد تاثیر مداخله تا مرحله پیگیری دوام داشته است. چگونگی تاثیر فعالیت های موسیقایی بر آگاهی واج-شناختی کودکان به بحث گذاشته شد. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش موسیقی به طور معناداری آگاهی واج شناختی کودکان را افزایش داد. نتایج همچنین نشان داد تاثیر مداخله تا مرحله پیگیری دوام داشته است. چگونگی تاثیر فعالیت های موسیقایی بر آگاهی واج شناختی کودکان به بحث گذاشته شد.
۱۸۰.

تأثیر موسیقی بر یادگیری الگوهای فضایی و زمانی هماهنگی دودستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عصب روانشناسی سال ششم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۲۲) 9 - 26

کلیدواژه‌ها: هماهنگی دودستی موسیقی یادگیری حرکتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۳۵۵
مقدمه: هدف از این تحقیق بررسی تأثیر موسیقی بر یادگیری الگوهای فضایی و زمانی حرکات هماهنگی دودستی بود. روش : ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل: دستگاه هماهنگی دودستی، مترونوم و دستگاه پخش کننده موسیقی بود. آزمودنی های پژوهش 60 دانشجوی راست دست پسر بدون سابقه نواختن ساز انتخاب شدند و در شش گروه 10 نفری در قالب سه آزمایش قرار گرفتند. گروه های اول، سوم و پنجم به ترتیب ترسیم متقارن دودستی، ترسیم نامتقارن زمانی و ترسیم نامتقارن فضایی با موسیقی و گروه های دوم، چهارم و ششم گروه های جفت شده بدون موسیقی بودند. پیش آزمون شامل اجرای تکلیف هماهنگی دودستی با ریتم 100 ضرب مترونوم در 60 ثانیه بود. شرکت کنندگان سه جلسه تمرین در سه روز متوالی انجام دادند، پس از آن آزمون های اکتساب و انتقال و 48 ساعت بعد یادداری به عمل آمدند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس مرکب نشان داد که موسیقی همراه با تمرین باعث بهبود حرکات دودستی در تکالیف هماهنگی دودستی می شود ولی برای انتقال این تکالیف به حالت عکس تأثیر مثبتی ندارد. نتیجه گیری : بر اساس یافته ها با توجه به نوع تفاوت در الگوی حرکتی دودست در تکالیف هماهنگی دودستی، موسیقی مورد استفاده در این تحقیق باعث بهبود هماهنگی دودستی می شود