موسیقی هنری

موسیقی همواره یکی از تأثیرگذارترین هنرها در زندگی بشر بوده که از اهمیت و نفوذی روزافزون برخوردار است. امروزه انواع مختلف موسیقی به آسانی دردسترس همگان قرار دارد که رویداد بزرگی در طول تاریخ حیات بشریت به شمار می رود. رابطه این عنصر ناب هنری و فرهنگی با رسانه های ارتباط جمعی، قابل بررسی و تأمل است. عمر موسیقی را به عنوان بخشی از تمدن و فرهنگ بشری بیش از سی هزار سال تخمین می زنند، حال آنکه عمر وسایل ارتباط جمعی، مانند رادیو و سینما کمتر از صد سال و تلویزیون حتی بیش از پنجاه سال نیست. اما با همه قدمت و کهنگیِ موسیقی،  و نوپایی تلویزیون، کدامیک بر دیگری برتری دارد؟ آیا در یافتن پاسخ، به طور معمول باید دچار پارادوکس نسبت برتریِ یک عنصر فرهنگی - هنری، بر عنصر فرهنگی «تکنولوژی» شد؟ چگونه است که یک وسیله ارتباط جمعی نوظهور، همانند تلویزیون، کوس برابری و حتی برتری بر یک عنصر عمیق تاریخی، فرهنگی و سنتی مانند موسیقی را می کوبد؟ این مقاله، سعی دارد که به نقش و کارکرد موسیقی رسانه ها به طور عام و نیز به آسیب شناسی نقش و حضور آن در رسانه ملی جمهوری اسلامی ایران بپردازد.

بی شک باید تاریخ موسیقی را با تاریخ حیات بشری مقارن دانست؛ چرا که از دیرزمان، گونه های متنوعِ موسیقیِ برآمده از متن طبیعت با جوامع بشری همراه بوده است. موسیقی را در یک نگاه کلی می توان به طبیعی و هنری (مصنوعی) تقسیم نمود. ابن سینا از بزرگ ترین اندیشمندان و نام آوران فلسفی بوده که در مکتوباتش از موسیقی هنری به تفصیل سخن گفته و همین خود، آرای او را در معرض نقد و نظرهای افزون تری قرار داده است. با این همه، ظرفیت های فلسفه بوعلی در بیان تأثیرات موسیقی بر احوال نفس انسان، چندان آشکار نشده است. پرسش اصلی این نوشتار آن است که رابطه موسیقی و نفس انسان با نظر به علم النفس سینوی چگونه است؟ نگارنده در روی آوردی توصیفی تحلیلی و با تأکید بر مبانی علم النفس سینوی به این نتیجه دست یافته که موسیقی هنری با تأثیر مستقیم خود تنها نفس نباتی و حیوانی در انسان را مورد هدف قرار می دهد و اغلب با تأثیرات افراطی و تفریطی خود بر این قوا، عقل نظری و عملی او را نیز به گونه ای غیر مستقیم دستخوش این آشفتگی ها می گرداند.