لیلا هاشمیان

لیلا هاشمیان

مدرک تحصیلی: دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۵ مورد.
۱.

بررسی مؤلفه های امید در دو شخصیت گیو و کاموس کشانی از شاهنامه فردوسی بر اساس نظریه اسنایدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال ۲۳ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۵ 277 - 297

کلیدواژه‌ها: شاهنامه امید اسنایدر گیو کاموس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۲۰
شخصیت پردازی به عنوان یکی از مهم ترین شاخصه های روایتگری، نقش مهمی در ماندگاری و برجستگی آثار داستانی ایفا می کند. شخصیت ها زیربنای اصلی هر سازه داستانی هستند و هر چه نویسنده بتواند شاکله داستان خود را بر روی پایه های شخصیتی استوارتری بنا کند، می تواند به جادوانگی اثرش امیدوارتر باشد. در میان آثار کلاسیک ادبیات جهان، شاهنامه فردوسی اثری است که فراتر از آثار هم رده خود به عناصر داستان نویسی اهمیت داده و حتی در بسیاری از موارد به معیارهای امروزی روایتگری پهلو می زند. شخصیت های این اثر بزرگ ادبی، ویژگی های اجتماعی، روانی و فردی منحصر به فردی دارند که آنها را به قهرمانانی چندبُعدی تبدیل کرده اند. با توجه به ماهیت حماسی شاهنامه، امید و نیروی انگیزه یکی از مؤلفه های روانی و روحی کاربردی است که حضورش به عنوان نیروی محرکه و پیش برنده برای اهداف حماسی در شخصیت ها احساس می شود. در پژوهش حاضر، به بررسی مؤلفه امید با تکیه بر نظریه اسنایدر در دو شخصیت گیو و کاموس که از نظر رفتاری کاملاً با یکدیگر تفاوت دارند و ویژگی های مثبت و منفی شخصیتی در آنها بارز است، پرداختیم. تفکر هدف، تفکر گذرگاه و تفکر عامل مؤلفه های این بررسی هستند و در نهایت نتایج بررسی های این مقاله نشان می دهد که طبق نظریه اسنایدر، مؤلفه امید با همه ابعاد پیچیده روانشناختی آن، اصلی ترین عامل محرک و پیش برنده این دو شخصیت برای خلق صحنه های حماسی و قهرمانی است. تفکر هدف و عامل در شخصیت گیو خود را به روشنی می نمایاند و در نتیجه بُعد انگیزشی امید در او غعالانه عمل می کند.
۲.

بررسی و تحلیل رساله الطیور نجم الدین رازی براساس نظریه بیش متنیت ژرار ژنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال ۲۳ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۵ 469 - 499

کلیدواژه‌ها: بیش متنیت ژرار ژنت رساله الطیور رازی سیرالعباد الی المعاد سنائی قصه ی غربت غربی سهروردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۸
پس از ژولیا کریستوا که اولین باراصطلاح بینامتنیت را در تحلیل روابط متون باهم، به کار برد، ناقدان ادبی زیادی پا به عرصه کاوش متون گذاردند و دیدگاه های گوناگونی مطرح گردید. یکی از این ناقدان ژرارژنت است.او روابط میان متنی را با تمامی تغییرات ممکن آن مورد مطالعه قرار داده و حاصل پژوهش خود را ترامتنیت نامید. یکی از سرفصل های مهم ترامتنیت بیش متنیت است که به بررسی رابطه ی بین دو متن ادبی از منظری خاص میپردازد. در این گفتار کوشیده ایم تا روابط مبتنی بر بیش متنیت رساله الطیور رازی با سایر آثار ادبی قبل از خود را مورد بررسی قرار دهیم. یافته های پژوهش حاکی از آن است که نجم دایه در تالیف اثر خود، از برخی رسائل اخوان الصفا، سیرالعباد الی المعادِ سنائی وقصه ی غربت غربیِ سهروردی بیشترین تاثیرات را پذیرفته است و در خلال تاثیرپذیری از این متون گوشه چشمی به برخی روایات منظوم نظامی نیز داشته است.مهمترین دلایل بوجود آمدن تغییرات بیش متنی در اثر وی نیز در نقش خاص مخاطب، سبک خاص نویسندگی او و سیر کلی سبک نثر فارسی نهفته است.
۳.

تأثیر فرهنگ سازمانی بر تعلق سازمانی؛ مطالعه موردی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی پلیس سال ۱۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۴۰) 79 - 95
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۷
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر تعلق سازمانی در کارکنان دانشگاه بوعلی سینا صورت گرفت. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری، شامل کلیه کارکنان دانشگاه بوعلی سینا است که با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب، تعداد 242 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. جهت گردآوری داده ها از دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی و تعلق سازمانی بهره برده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار 24 Spss انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که فرهنگ سازمانی با میانگین 15/3 درصد در وضعیت مطلوب و بالاتر از حد متوسط و تعلق سازمانی با میانگین 11/3 درصد در حد متوسط است. با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون می توان اظهار داشت که بین فرهنگ سازمانی و میزان تعلق سازمانی کارکنان در دانشگاه بوعلی سینا رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد و بین مؤلفه های  فرهنگ سازمانی، یعنی ریسک پذیری، رهبری، پاداش و هویت با تعلق سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. به علاوه، مؤلفه های ریسک پذیری، یک پارچگی، سیستم پاداش، هویت، نوآوری و کنترل توانایی پیش بینی تعلق سازمانی را دارند.
۴.

بازنگریِ دو ابهام درباره رمان «سرگذشتِ حاجی بابا اصفهانی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی زمستان ۱۴۰۱ شماره ۹۴ 91 - 120

کلیدواژه‌ها: سرگذشت حاجی بابا اصفهانی میرزاحبیب اصفهانی جیمز موریه میرزاآقاخان کرمانی شیخ احمد روحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۸۷
ترجمه رمان «سرگذشت حاجی بابا اصفهانی» در تاریخِ ادبیات منثور فارسی و تاریخِ ترجمه به زبانِ فارسی، یک نقطه عطف محسوب می شود؛ درباره این رمان پژوهش های بسیاری انجام گرفته است. ابهاماتی درباره این رمان و ترجمه فارسی اش مطرح بوده و موردتحقیق قرار گرفته است؛ ازجمله این که آیا متن اصلی را جیمز موریه انگلیسی نوشته و یا او برپایه یک متن فارسی، رمان را شرح و گسترش داده است؟ و آیا مترجمِ اصلی میرزاحبیب اصفهانی است و یا کَسان دیگر و یا ترجمه ای است مشترک؟ در این نوشته با احصا و بررسی نشانه هایی در اثر و ترجمه آن، سعی شده درباره این دو ابهامِ مهم، نکته های تازه ای ارائه شود؛ این پژوهش، با توجه به یافته های کنونی، وجود یک متن فارسی به عنوان متن اصلی را بسیار محتمل تر از نویسنده اصلی بودنِ جیمز موریه می داند و درباره ابهام دوم، با یاری نشانه های نویافته سبکی و معنایی، ضمن تأکید بر مترجمِ اصلی بودنِ میرزاحبیب، سهم قابل توجهی برای روحی و میرزاآقاخان قائل است و تلاش می کند تأثیراتِ تفکر و سبک نگارش این نویسندگان را در بخش هایی از ترجمه نشان دهد.
۵.

بررسی مؤلفه های کم خردی در شخصیت مسعود غزنوی بر اساس مدل سه بُعدی خرد آردلت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 70-89

کلیدواژه‌ها: خردمندی کم خردی نظریه خرد سه بُعدی آردلت تاریخ بیهقی سلطان مسعود غزنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۱۶۸
خرد مقوله ای است که علاقه به آن در حوزه روان شناسی به سرعت رو به فزونی است و در طول دو دهه گذشته، پژوهش های روان شناسی پیرامون خرد به شدّت از نظر کمیّت رشد یافته است. مدل های علمی خرد و پژوهش های انجام گرفته در مورد ویژگی های خردمندان همگی بر وجود یک عامل شناختی و یک توازن فکری در همه خردمندان توافق دارند و ضعف و کاستی در هر یک از عوامل را منجر به رفتار بی خردانه می دانند. با وجود اینکه مفهوم خرد، خردمندی و خردمند واژه های شناخته شده در میان مردم فرهنگ های مختلف هستند و هر یک از افراد فرهنگ های مختلف براساس جهان بینی خود به توصیف خرد می پردازند، همچنان مشاهده می کنیم که بسیاری از افراد جوامع در مسائل سیاسی، اجتماعی، روان شناختی و به طور کلی در زندگی، مسیرهای نادرست را طی کرده و زمینه آسیب پذیری را برای خود و دیگران فراهم می کنند. تاریخ مملو از بی خردی رهبران است و انسان در حکومت بیش از هر رشته دیگر از فعالیت های بشری از خود بی کفایتی و بی خردی نشان داده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مؤلفه های کم خردی در شخصیت سلطان مسعود غزنوی، در تاریخ بیهقی و براساس نظریه سه بعدی خرد آردلت صورت گرفته است. این پژوهش براساس تحلیل محتوا و منابع کتابخانه ای و در چارچوب رویکرد کیفی انجام شده است و جامعه آماری آن کتاب «تاریخ بیهقی» می باشد که از طریق نمونه گیری هدفمند، شخصیت سلطان مسعود به عنوان فرد کم خرد براساس نظریه خرد سه بعدی آردلت، برگزیده شده است.
۶.

تحلیل گفتمان سیاست و اجتماع در غزلیات هوشنگ ابتهاج (بر پایه نظریه ون دایک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی سال هجدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۶ ۱۷۴-۱۴۵

کلیدواژه‌ها: شعر ابتهاج نظریه ون دایک تحلیل گفتمان انتقادی برجسته سازی در شعر گفتمان خودی و دیگری در شعر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۹۲
در این پژوهش پس از معرفی مؤلفه های گفتمان کاوی ون دایک به تعیین و توضیح عمده ترین موضعگیریهای سیاسی و اجتماعی هوشنگ ابتهاج در غزلیاتش و سپس به واکاوی گرایشهای سیاسی و اجتماعی وی براساس نظریات ون دایک پرداخته شده است. براساس یافته های پژوهش از میان چهار ضلع مربع ایدئولوژیک ون دایک، بیان و تأکید بر اطلاعات حاوی نکات مثبت درباره گفتمان خودی، و بیان و تأکید بر اطلاعات حاوی نکات منفی درباره قطب دیگری، در قالب مؤلفه هایی چون: توصیف، واژگانگرایی، بزرگنمایی، تعمیم بخشی، کنایه و... اساس موضعگیریهای سیاسی و اجتماعی ابتهاج را شکل می دهد. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی، و داده های پژوهش با بهره گیری از تحلیل و تفسیر محتوا به روش کتابخانه ای بررسی قرار شده است.
۷.

ابتهاج در سایه غزلیات شهریار(بررسی اثرپذیری هوشنگ ابتهاج از غزلیات شهریار بر پایه زبانشناسی نقشگرا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۷۳ ۱۸۳-۱۵۵

کلیدواژه‌ها: شعر ابتهاج غزلیات شهریار زبانشناسی نقشگرا فرایندهای فعلی و اثرپذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۲۵۶
در این پژوهش سعی شده است با بهره گیری از ظرفیتهای زبانشناسی نقشگرا، ضمن طرح روشی نو در مطالعات تطبیقی، تأثیرپذیری هوشنگ ابتهاج در سرایش غزل از ذهن و زبان شهریار نشان داده شود و انواع تأثیرپذیریها و زمینه های گرایش وی به سبک شعری شهریار مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. بر این اساس انواع اقتباسات ابتهاج از غزلیات شهریار به سه نوع اثرپذیریِ مبتنی بر تکرار یا اثرپذیری تقلیدی، مبتنی بر تکرار و تغییر درون فرایندی یا اثرپذیری ترکیبی، و مبتنی بر تکرار و تغییر برون فرایندی یا اثرپذیری تأویلی قابل تقسیم است. بر مبنای یافته های پژوهش، اثرپذیریهای ابتهاج از غزلیات شهریار، بیش از اینکه به تکرار و تقلید متکی باشد بر تغییر و خلاقیت استوار است. زمینه های گرایش ابتهاج به بوطیقای شهریار را نیز باید در عواملی چون علاقه و دلبستگی عمیق به شهریار و غزلیات او، مقبولیت غزل شهریار، نقش مخاطب و تأثیر مقطع تاریخی و ... جست وجو کرد.
۸.

سبک شناسی غزلیات ابتهاج براساس زبان شناسی نقش گرا (رویکرد فعل محور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۵(پیاپی ۹۰) ۳۰۱-۲۷۱

کلیدواژه‌ها: دستور نقش گرای نظام مند فرانقش اندیشگانی فرآیندهای فعلی هالیدی ابتهاج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۲۷۵
در رهیافت معنامحور نقش گرایی، سازه های زبان با توجه به سه دیدگاه ویژه اندیشگانی، بینافردی، و متنی بررسی می شوند. این سه دیدگاه، که در اصطلاح فرانقش نامیده می شوند، اساس زبان شناسی نقش گرا را شکل می دهند. هلیدی، بنیان گذار زبان شناسی نقش گرا، معتقد است الگوهای تجربه و مفاهیم ذهنی خالقان آثار در قالب فرآیندهای فعلی نقش اندیشگانی نمود پیدا می کند؛ بنابراین، می توان با بررسی انواع فرآیندها، و عوامل و موقعیت های سازنده آنها، از اندیشه ها و تجربیات پدیدآورندگان آثار ادبی آگاهی یافت و عوامل مؤثر در شکل گیری آنها را تجزیه و تحلیل کرد. با این هدف و در قالب پژوهشی توصیفی تحلیلی، غزلیات ابتهاج، برمبنای گفتمان های سازنده آن، به سه مقطع تاریخی تقسیم شده و پس از تعیین بسامد و توصیف کارکرد فرآیندهای فعلی به منزله شاخصی سبکی، زمینه های شکل دهنده آنها تحلیل شده است. یافته ها کاربست فراوان فرآیند مادی و پس از آن فرآیند رابطه ای را نسبت به دیگر متغیرهای زبان شناسی نقش گرا نشان می دهد. علت بسامد فراوان و نوع کاربرد فرآیندهای نام برده، و نیز نمود اندک دیگر فرآیندهای اصلی و فرعی نقش اندیشگانی در غزل ابتهاج را باید در عواملی چون تأثیر محتوا بر شکل گیری زبان اثر، دگرگونی های سیاسی و اجتماعی روزگار شاعر، روحیات خاص سایه، سبک ویژه او، اهمیت نقش مخاطب در بوطیقای اندیشگانی او، و نیز اثرپذیری او از سبک شاعران پیشین و معاصر با او جست وجو کرد.
۹.

بررسی تأثیر جنسیت بر محتوا در آثار گُلی ترقی بر پایه نظریه لیکاف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹ 71 - 88

کلیدواژه‌ها: گلی ترقی رمان جنسیت زبان زنانه زبان مردانه لیکاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۷۶
یکی از شاخه های جامعه شناسی زبان، زبان شناسی جنسیت است که به بررسی تأثیر جنسیت نویسنده بر محتوای اثر می پردازد. زبان از عناصر بنیادی در داستان نویسی به شمار می رود. یکی از مباحث مهم در بررسی زبان، توجّه به جنسیّت و رابطه آن با زبانِ اثر است. بسیاری از پژوهشگران معتقدند میان زبان و نوشتارِ زنان و مردان تفاوت بسیاری وجود دارد. در این مقاله، به شیوه استقرایی و تحلیلی زبان زنانه و مردانه در مجموعه آثار «گُلی ترقی» براساس نظریه های زبان شناسان اجتماعی و ازمنظر دستور زبان مقایسه شده است، تا میزان تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان داستان و سطح موفقیت او در ایجاد زبانی متناسب با جنسیت شخصیّت های هم جنس و غیرهم جنس ، ارزیابی شود. برای این منظور، زبان زنانه و مردانه در حیطه دستور زبان براساس متغیرهای پیشِ رو مورد بررسی قرار گرفت؛ واژگان ازقبیل: دش واژه ها و رنگ واژه ها، و جملات ازقبیل: تعدیل کننده ها و تصدیق گرها. یافته ها نشان می دهد، زبان شخصیّت ها تحت تأثیر جنسیت نویسنده قرار دارد و کلیشه های زبان زنانه در این اثر با بسامد بیشتری تکرار شده است. هم چنین براساس متغیرهای فوق مشخص شد، نویسنده از بسیاری جهات توانسته زبانی متناسب با جنسیت شخصیت ها به کار بگیرد. در   مواردی که تناسبی بین زبان و جنسیت، به ویژه در شخصیت های زن دیده نمی شود، بیشتر به دلیل روحیات نویسنده و تعمد اوست، که خواسته زنان را در برابر سلطه گری جامعه مردسالار حاکم فراهنجار نشان دهد.
۱۰.

گذر از نه بیشه شهریارنامه بر اساس نظریه تک اسطوره جوزف کمپبل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۲ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۵ 239 - 256

کلیدواژه‌ها: سفر قهرمان جوزف کمپبل نظریه تک اسطوره شهریارنامه عثمان مختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۲۷۷
جوزف کمپبل(1904-1987م.) اسطوره شناس آمریکایی بود که در زمینه اسطوره شناسی و مذهب مطالعات وسیعی انجام داد. «سفر قهرمان» الگویی است که نخستین بار توسط جوزف کمپبل در کتاب «قهرمان هزارچهره» مطرح شد. وی با توجه به شباهت های ساختاری اسطوره ها، الگویی واحد برای تمام داستان ها ترسیم کرده است. این الگو اگرچه از لحاظ تفاوت فرهنگ ها و زمان ها دچار تغییر و تحول می شود، اما اساس و بنیاد آن همواره ثابت است. بر پایه نظریه تک اسطوره کمپبل قهرمان به دنبال دعوتی، از جامعه خویش جدا می شود و با بهره گیری از آموزه ها پای در سفر می نهد و مراحلی همچون ندای پیک، رد دعوت، قبول دعوت، راهنما، گذر از آستانه، امداد، آزمون، پاداش، اکسیر و بازگشت را پشت سر می گذارد. منظومه «شهریارنامه» عثمان مختاری نمونه ای کامل از مراحل اسطوره ای سفر قهرمان جوزف کمپبل را به تصویر می کشد. قهرمان این منظومه، ضمن پشت سر گذاشتن موانع و آزمون ها، به منزله نماد اراده و قدرت یک ملت قدم در راه سرزمینی دیگر می گذارد تا با پیروزی بر موجودات اهریمنی، چیرگی اندیشه ایرانی را بر دیگر ملت ها و باورها نشان دهد.
۱۱.

خردورزی های مسعود غزنوی در تاریخ بیهقی در آیینه نظریه سه بعدی خرد آردلت (3D-WS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۶ 23 - 51

کلیدواژه‌ها: سلطان مسعود غزنوی تاریخ بیهقی نظریه های خرد مدل سه بعدی خرد (3D-WS) آردلت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۰۳
مفهوم خردمندی در متون فلسفی، دینی و ادبی نظیر اوستا ، مینوی خرد ، شاهنامه ، گلستان ، بوستان ، کلیله ودمنه ، دیوان ناصرخسرو ، تاریخ بیهقی و... قدمتی دیرینه دارد. پیچیدگی مفهوم خرد بر اساس فرهنگ ها به این منجر شده که تاکنون تعریف جامعی از سوی نظریه پردازان بیان نشود؛ با وجود این، در این زمینه که خردمندی مشتمل بر دانش، بینش، تأمل و تلفیق منافع فرد با رفاه دیگران است، نوعی توافق کلی وجود دارد. از آنجا که ادبیات به دلیل ماهیت و حوزه گسترده اش، با سایر رشته های علوم انسانی همچون روان شناسی، تناسب موضوعی دارد و بافت فرهنگی جوامع نقش مهمی در شکل گیری مفهوم خرد و خردمندی ایفا می کند، این پژوهش به بررسی تطبیقی ویژگی های رفتار خردمندانه در شخصیت سلطان مسعود غزنوی در کتاب تاریخ بیهقی بر اساس مدل سه بعدی خرد آردلت، به منظور رسیدن به تعریفی از خرد بر اساس فرهنگ ایرانی پرداخته است. این پژوهش در چهارچوب رویکرد توصیفی و تحلیل کیفی و با توجه به منابع کتابخانه ای انجام شده است. حوادث و ماجرا های تاریخ بیهقی با روش تحلیل محتوا و با استفاده از سه فرایند پیاده سازی، کُدگذاری باز و کُدگذاری انتخابی مورد ارزیابی قرار گرفته است و مشخص شده که در نظر نکته سنج بیهقی، سیاست یا اداره خردمندانه و تدبیرآمیز مُلک و مؤلفه هایی که برای خرداندیشی عملی پادشاه برمی شمارد، با نظریه های جدید روان شناسی و از جمله نظریه خرد سه بعدی آردلت منطبق است.
۱۲.

آموزش واژگان فارسی بر اساس تأثیر استفاده از زبان اول بر آموزش زبان دوم

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۹شماره ۱۱ 37 - 58

کلیدواژه‌ها: زبان مادری آموزش زبان دوم آموزش زبان فارسی آموزش واژگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۱۸۲
آموزش زبان فارسی همانند دیگر زبان های خارجی همواره مشکلاتی را هم در زمینۀ آموزش و هم در زمینۀ یادگیری دربرداشته است. در همین راستا، این پژوهش به دنبال بررسی کارآمدی یا ناکارآمدی بهره گیری از زبان مادری یا زبان اول در کلاس آموزشی زبان دوم است؛ زیرا در مواردی که مدرس، مسلط به زبان مادری زبان آموزان است، استفاده کردن یا استفاده نکردن از زبان مادری در کلاس های آموزش زبان فارسی همیشه محل بحث مدرسان و محققان آموزش زبان بوده است. به منظور بررسی این موضوع، بیست و سه زبان آموز زبان فارسی در مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بوعلی سینای همدان با تصادفی انتخاب لا ملیت های چینی، روسی، بروندیایی و سریلانکایی به عنوان جامعۀ آماری انتخاب شدند. برای رسیدن به اهداف تحقیق، پیش آزمون برای بررسی همگن بودن این زبان آموزان گرفته شد تا از اینکه زبان آموزان در یک سطح از زبان فارسی هستند، اطمینان حاصل شود. بعد از دورۀ آموزشی، پس آزمونی از معنای کلمات تدریس شده گرفته شد. نتایج حاصل از مدرسان هم نشان داد، آنها به تأثیر استفاده از زبان اول معتقد نیستند. با استناد به آزمایش و مصاحبه مورد نظر می توان به این نتیجه رسید که استفاده از زبان مادری یا اول در کلاس آموزش زبان فارسی برای تدریس واژگان تاثیری بر یادگیری ندارد و مدرسان آموزش زبان فارسی نیز موافق نیستند که از زبان مادری زبان آموزان در کلاس درس، استفاده شود. نتایج این مطالعه می ّ تواند برای مدرسان و مراکز آموزش زبان فارسی و همچنین پژوهشگران این حوزه مفید باشد. 
۱۳.

بررسی عنصر طنز در نمایشنامه «سوسمارالدّوله» میرزا آقاخان کرمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷۸ 218 - 197

کلیدواژه‌ها: ادبیات مشروطه طنز میرزا آقاخان کرمانی سوسمارالدّوله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۳۷۸
در تاریخ ادبیات فارسی، دوره مشروطه را به دلایل مختلفی می توان نقطه اوج گیری طنزپردازی، به ویژه طنز سیاسی و اجتماعی دانست. این مسئله بستر مناسبی برای پژوهش در این حوزه به وجود آورده است و مقاله پیش رو نیز در همین زمینه شکل گرفته است. تاکنون آثار میرزا آقاخان کرمانی به طور جزئی و با تکیه بر ادبیت آن ها کمتر بررسی شده اند. یکی از آثار مهم میرزا آقاخان، قطعه نمایشی «سوسمارالدّوله» است که از جمله نخستین تلاش ها برای نوشتن نمایشنامه فارسی محسوب می شود. از این منظر، بررسی جنبه های مختلف این اثر حائز اهمیت است. نوشته حاضر، پس از طرح مبانی نظری، «سوسمارالدّوله» و دلایل اهمیت آن را معرفی کرده است و اثبات می کند کاربرد عنصر طنز در نمایشنامه مذکور، بدیع و فراتر از زمانه خود بوده است. این مقاله نشان می دهد که میرزا آقاخان در طلیعه نمایشنامه نویسی ایران، با به کارگیری هدفمند شگردهای طنزآفرینی، علاوه بر رسیدن به اغراض سیاسی و اجتماعی خود، در بعضی موارد، الگوی مناسبی برای نمایش نویسان متأخر می تواند باشد.
۱۴.

بررسی موسیقی شعر قصاید بدرالدین چاچی

نویسنده:
منبع: علوم ادبی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۳ 135-154

کلیدواژه‌ها: موسیقی شعر بدرالدین چاچی قصاید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۴۲۴
موسیقی شعر از عوامل مؤثر و مهمی است که به شکل گیری ساختار شعر و تأثیرگذاری آن کمک می کند. شعر اساساً وسیله بیان و آیینه انعکاس احساسات درونی هر شاعر است که ابزار بیان این عواطف و احساسات، موسیقی شعر است. تلاش نویسندگان در این پژوهش بر این است تا با بررسی چهار بخش موسیقی بیرونی، کناری، درونی و معنوی شعر بدرالدین چاچی به سوالاتی از قبیل: وضعیت موسیقی بیرونی و کناری در قصاید بدرالدین چاچی چگونه است؟ عناصر سازنده موسیقی درونی در قصاید وی کدامند؟ عناصر موسیقی معنوی و صورخیال در قصاید او به چه صورت است؟، پاسخ دهند. نتیجه این پژوهش که به روش تحلیلی توصیفی انجام گرفته، بیانگر این است که موسیقی و نظم در بیان، یکی از مهم ترین عناصر شاعرانه بدرالدین چاچی به حساب می آید. وی با استفاده از اوزان متداول و رایج، ردیف ها ی دشوار و سنگین، قافیه های کمیاب، جناس، تکرار و ... به موسیقی شعر توجه ویژه ای داشته است.
۱۵.

شیوه ای نوین در بررسی احوال شاه شجاع کرمانی (بررسی احوال یک صوفی با تکیه بر میزان بسامد اطلاعات و مقایسه نحوه گزارش هرمنبع از یک گزاره واحد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ادبیات بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۸۲

کلیدواژه‌ها: شاه شجاع کرمانی احوال صوفیان تاریخ تذکره نویسی صوفیان طبقه ثانی روش بسامد و مقایسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۳۴۰
ابوالفوارس، شاه شجاع کرمانی از عارفان قرن سوم هجری است. در این نوشته زندگی در هاله ابهام این صوفی دستمایه ای شده برای معرفی شیوه ای نوین در طبقه بندی اطلاعات ارائه شده در منابع مختلف. شیوه ای که احتمالاً با تکمیل آن، بتوان از آن برای روشن شدن وجهه سایر شخصیت های این چنینی در ادبیات فارسی، که چهره ای ابهام آلود دارند، استفاده کرد. در این روش ابتدا اطلاعات مربوط به شخصیت شاه شجاع تفکیک شده اند، سپس هر یک از گزاره های تفکیک شده در منابعِ مورد نظر پی گیری شده اند، در خلال این پی گیری، به مقایسه کم و کیف ارائه یک گزاره در منابع مختلف و همچنین میزان استقبال از بازگویی آن گزاره از سوی تذکره نویسان دوره های مختلف پرداخته شده است؛ توجه به این مسائل می تواند میزان و چرایی استقبال منابع به اطلاعات مختلف زندگی آن شخصیت، سیر و جهت بازپروری هر گزاره در منابع مختلف، میزان و چرایی تکرار یک گزاره در طول تاریخ تذکره نویسی و... را تا حد زیادی روشن کند. نویسندگان معتقدند تبیین و تحلیل نتایج حاصل شده از این نوع بررسی، دستاوردهای قابل تأملی برای این تحقیق به ارمغان آورده است.
۱۶.

بازتعریف مقوله سلوک در ادبیات داستانی با نگاهی به کتاب سه شنبه ها با موری اثر «میچ آلبوم»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۸

کلیدواژه‌ها: کمال ادبیات معاصر سلوک ژانر ادبی سه شنبه ها با موری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات بررسی مفاهیم عرفانی و اصطلاحات تصوف در ادبیات
تعداد بازدید : ۱۱۱۹ تعداد دانلود : ۷۸۵
توجه به مقولة سیر و سلوک در ادبیات داستانی تمام دوران کلاسیک تا مدرن را در برمی گیرد و این ژانر ادبی در تمام کشورهای جهان با رویکردهای متفاوت سبکی و داستانی همواره مطرح بوده است. آثار بسیاری حرکت انسان به سمت تعالی و خدا را تحت عنوان عرفان یا سیر و سلوک مورد توجه قرار داده و گاه به بازتعریف هایی از این مفهوم رسیده اند. کتاب سه شنبه ها با موریاثر نویسنده آمریکایی میچ آلبوم یکی از داستان هایی است که به مراتب کمال آدمی در یک زمینة داستانی واقعی پرداخته است. در این مقاله با روش توصیفی کتابخانه ای نخست شاخص ها و بن مایه های عرفانی که به طور مشخص اساس فرایند سلوک در این رمان قرار گرفته را مشاهده کرده و پس از طبقه بندی آنها را با عرفان های سنتی تطبیق داده ایم. در پایان به این نتیجه رسیدیم که روند ماهیت سلوک در ذهن نویسنده امروز به نوعی دگردیسی رسیده است؛ به این مفهوم که واژه های پیر، بیداری و آگاهی که تعاریف مشخصی در عرفان کلاسیک داشته اند، در عصر نوین با حفظ همان مفهوم، شکل و سیاقی متفاوت یافته اند. در این پژوهش با طبقه بندی مراحل سلوک شخصیت اصلی داستان، به اندازه های ظرف ادبیات داستانی معاصر جهان تأکید شده است.
۱۷.

بررسی توسعه ای نوع انگیزش گردشگری ناصرخسرو از دیدگاه نظریه کرامپتون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۴ 235 - 249

کلیدواژه‌ها: خودشناسی پرستیژ تعامل انگیختگی روانی تعادل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۹۷
انسان های بزرگ چرا مقصد خاصی را برای گردشگری انتخاب می کنند؟ و در انتخاب خویش به دنبال تأمین چه نیازها و رسیدن به چه اهدافی می باشند؟ افراد و اشخاص تاثیرگذاری مانند ناصرخسرو که بر شعر و ادبیات و سفرنامه نویسی ایران تأثیری شگرف نهاده است، حتی سفر رفتن شان نیز می تواند برای دستیابی به اهدافی والا در راستای خدمت به انسان و انسانیت باشد و مطالعه سفرها جنبه های مختلفی از شخصیت و زندگی آنان و عصری که درآن زندگی می کردند را هرچه بهتر و بیش تر نمایان می کند. در این مقاله تلاش شده است پس از معرفی مختصر ناصرخسرو و گردشگری و پرداختن به نظریه کرامپتون و بیان معرفی هفت انگیزه ای که او برای گردشگری عنوان کرده است، شامل خودشناسی، استراحت، رهایی از محیط یکنواخت، پرستیژ، بازگشت به عقب، تقویت روابط نزدیک و تسهیل ارتباطات اجتماعی می باشند؛ به تطبیق و یافتن مصادیقی برای هر عنوان و انگیزه در خصوص سفر هفت ساله ناصرخسرو پرداخته شود.
۱۸.

هوشنگ ابتهاج در سایه سبک ویژه غزلیات شمس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲ 77 - 101

کلیدواژه‌ها: ابتهاج مولانا غزلیات تاثیر پذیری موسیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۶۱
یکی از شاعرانی که در شکل گیری صورت و محتوا و بخصوص موسیقی شعر هوشنگ ابتهاج نقش فراوانی داشته است مولانا جلال الدین بلخی است . در این مقاله سعی بر آن است که شیوه های گوناگون بهره ی ابتهاج از غزلیات مولانا بررسی شود . از مهمترین اشکال بهره ی ابتهاج از شعر مولانا می توان استفاده از دایره ی واژگان مولانا ، استفاده از ویژگی های زبانی شعر مولانا، الهام از موسیقی خاص شعر مولوی در ساخت موسیقی بیرونی و کناری ( مانند : کاربرد اوزان تند و خیزابی به سبک مولانا ، فراوانی قوافی فعلی ، کاربرد زیاد قافیه و ردیف درونی ) ، موسیقی درونی (بخصوص در ساخت و چینش خاص سجعها به سبک مولانا) همچنین تا حدی موسیقی معنوی نام برد . اما ابتهاج تنها به بهره از صورت و فرم شعر مولانا در غزلیات شمس اکتفا نکرده است بلکه از برخی مهمترین اندیشها و جهان بینی های وی چون توجه خاص به وحدت وجود ، و نیز نشاط و غم ستیزی و ...توجه داشته است .البته تاثیر پذیری عمیق و ریشه دار ابتهاج از مولوی دلایل و زمینه های فردی و اجتماعی خاصی دارد که به تبیین آنها پرداخته شده است.
۱۹.

عناصر دگردیسی در داستان شیخ صنعان و دختر ترسا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳۲

کلیدواژه‌ها: عشق مرگ شیخ صنعان دختر ترسا دگردیسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۱ تعداد دانلود : ۲۱۳۴
انسان در طول زندگی خود ممکن است دچار دگرگونی در اعماق وجودش شود و همین دگرگونی است که مسیر زندگی او را متحوّل می نماید. داستان شیخ صنعان نیز، داستان تحوّل و دگردیسی انسانی است که با یک تلنگر، اعماق درونش فرومی ریزد و نهان وجودی ضمیرش آشکار می گردد. در این داستان چند عامل ازجمله رؤیا، عشق، گناه و مرگ نقش بارزی  در تحوّل دو شخصیّت اصلی داستان ایفا می کنند که هریک از این عوامل در جای خود درخور تأمّل و بررسی هستند. در مقال ه حاضر، سعی می شود ضمن پرداختن به مقوله عشق، رؤیا، توبه و مرگ به عنوان عناصر دگردیسی در بین ابنای بشر، به بررسی این مسائل در داستان شیخ صنعان پرداخته گردد.
۲۰.

بررسی عناصر موسیقایی در شعر سیدعلی صالحی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸ 73 - 82

کلیدواژه‌ها: موسیقی شعر نو ‌سیدعلی صالحی نُرم و ریتم شعر گفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۸۲
یکی از عواملی که شعر را از دیگر گفته ها متمایز می سازد، موسیقی آن است. در طول تاریخ زندگی انسان، هر چیزی که صدای ریتمیک و موسیقایی داشته، توجه او را به خود جلب کرده است. شعر هم یکی از چیزهایی است که همیشه مورد توجه انسان بوده است، دلیل آن هم موسیقایی بودن شعر است. این ویژگی شعر است که باعث تأثیرگذاری و ماندگاری آن در ذهن و خیال خواننده می شود. به طوری که تمامی کتب آسمانی ادیان مختلف هم به صورت نوشته هایی موزون و آهنگین بوده اند تا در پیروان این ادیان بیشترین تأثیر را داشته باشند. اما آن عناصری که برجنبه موسیقایی شعرهای مختلف می افزاید، متنوع و گوناگون هستند. موسیقی شعر کلاسیک فارسی ناشی ازعوامل مختلفی همچون: وزن، قافیه، ردیف و ... می باشد. شعر کلاسیک را چون بیشتر به صورت آواز می خوانده اند، موسیقایی تر به نظر می رسد، در واقع شاعر مجبور بود که به هر نحو ممکن بر موسیقایی بودن آن بیفزاید تا قابل خوانده شدن به صورت آواز در دربارها یا در جمع مردم باشد. اما عوامل ایجاد کننده موسیقی در شعر نو به دلیل تحولاتی که در ساختار و محتوای شعر به وجود آمد، با عوامل موسیقی ساز در شعر کلاسیک، تفاوت هایی دارد، که در این مجال قصد بررسی این عوامل را داریم. سیدعلی صالحی، یکی از شاعران نو پرداز معاصراست  که شعرش را می توان جزو شعر گفتار به حساب آورد. شعر او از لحاظ موسیقایی در نوع خود منحصر به فرد است. در این مقاله سعی بر آن است تا عواملی را که باعث ایجاد موسیقی در شعر صالحی می شود، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان