همگرایی اقوام

پژوهش حاضر، درصدد ارائه الگوی مسئولیت اجتماعی رسانه ی ملی به منظور تقویت همگرایی اقوام استان سیستان و بلوچستان از طریق روش آمیخته اکتشافی است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با 15 نفر از خبرگان آگاه به موضوع پژوهش (خبرگان دانشگاهی، مدیران رسانه ی ملی، سران اقوام استان) است، که به صورت نمونه گیری نظری و با بهره مندی از تکنیک های هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده اند. با استفاده از روش تحلیل محتوا برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، الگوی اولیه در قالب نظریه داده بنیاد به دست آمد. سپس الگو با روش دلفی، مورد اصلاح و تأیید خبرگان قرار گرفت. برای آزمون الگو، از روش های تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر با بهره گیری از نرم افزاهای SPSS و PLS بر روی اطلاعات حاصل از پرسشنامه توزیع شده در بین 242 نفر از سران اقوام و طوایف استان سیستان و بلوچستان استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر عبارتند از؛ 130 مفهوم کلیدی، 34 مقوله و 13 مقوله اصلی که در قالب مقوله محوری «مسئولیت اجتماعی رسانه ی ملّی در تقویت همگرایی اقوام استان سیستان و بلوچستان»، شرایط علّی «رعایت حقوق شهروندی، حقیقت گرایی، مسئولیت پذیری و حرفه ای گرایی»، شرایط زمینه ای «محیط درونی و بیرونی رسانه»، شرایط مداخله ای «چالش های محیطی و محدودیت های سازمانی»، راهبردها «راهبردهای قومی و راهبردهای سازمانی» و پیامدها «تقویت همگرایی اقوام استان و ارتقاء مسئولیت پذیری رسانه ی ملی» تدوین شد.

ایران کشوری چند قومیتی است و برحسب دو عنصر شاخص مذهب و زبان بین اقوام ایرانی تمایز وجود دارد و آن ها را به چند دسته تقسیم می کند. در این که موضوع اقوام و مسئله قومیت یکی از مهم ترین مباحث و مسائل مطرح در ایران معاصر است تردیدی نیست. در این راستا مهم ترین نکته در سیاست گذاری و مدیریت قومی، ایجاد توازن و سازش میان تعلقات ملی و قومی است. مشارکت مردم در امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، یکی از مباحث مهم جامعه شناسی و علم سیاست است؛ نظام های سیاسی بر پایه ی اعتماد عمومی و اراده ی مردم استوار می گردند و استمرار و اقتدار آن ها وابسته به مشارکت و دخالت مردم است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله حاضر این است که مشارکت سیاسی و اقتصادی اقوام ایرانی در مدیریت کشور چه اثر و نقشی در امنیت و توسعه همه جانبه و همگرایی اقوام دارد؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به این سؤال اصلی در صدد آزمونان هستیم این است که به نظر می رسد که در تاریخ ایران هر زمان دولت مرکزی به اقوام و گروه های قومی توجه کرده ساختار سیاسی ما شاهد مشارکت و همیاری و همسویی آن ها با خواست های حاصل از سیاست گذاری های مرکز بوده ایم. تحقیق حاضر به صورت توصیفی -پیمایشی انجام می شود. بدین صورت که ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به گرداوری و تحلیل مشارکت سیاسی و اقتصادی و ادبیات قومیت پرداخته شود و در ادامه با استفاده از روش دلفی به آزمون فرضیات پژوهش پرداخته می شود. یافته های مقاله نشان می دهد که تشویق اقوام ایرانی به حذف ناسیونالیسم افراطی قومی و نهادسازی سازمانی، بستری برای مشارکت نظام مند در متن نظام سیاسی فراهم می سازند و از طرف دیگر چنانچه احساس هویت متفاوت در کنار احساس محرومیت های سیاسی-اجتماعی قرار گیرد می تواند موجد عوارض امنیتی در کشور باشد. همچنین سبکی وزنه مدیریت سیاسی به نسبت وزنه جمعیتی و احساس محرومیت های اقتصادی و اجتماعی نسبت به مرکز در ایران می توانند احساس هویت متفاوت در قومیت ها را تشدید نمایند.