مطالب مرتبط با کلیدواژه

هویت ملی


۵۴۱.

جهانی شدن و هویت ملی دانشجویان دانشگاه تبریز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴۳ ۳۴-۷

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن قومیت هویت جهانی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۶۸
مقدمه: بقا یا تداوم هویت های ملی در جریان حرکت عظیم اقتصاد و فرهنگ جهانی یکی از بحث های مهم مربوط به فرآیند جهانی شدن می باشد. در این زمینه دیدگاه های متفاوتی ارائه شده است. از آن جمله برخی ادعا می کنند که جهانی شدن تأثیری منفی بر روی هویت های ملی داشته و از بین برنده تفاوت ها است و عده ای نیز خلاف این نظر را بیان می کنند. مقاله حاضر، در این خصوص سه رویکرد متفاوت و اساسی را شناسایی و با داده های تحقیق به آزمون گذاشته است که عبارتند از رویکرد جهان گرایان افراطی، رویکرد شکاکیون و رویکرد تحول گرایان. روش: این تحقیق به روش پیمایشی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شده است. یافته ها: با افزایش فرآیند جهانی شدن، هویت ملی دانشجویان رو به کاهش می گذارد. بحث: نظریه های دو رویکرد اول و سوم مورد تأیید قرار می گیرد.
۵۴۲.

رابطه بین سرمایه اجتماعی و هویت اجتماعی بین شهروندان رشت(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۷ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۶۶ ۲۹۰-۲۵۵

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی هویت اجتماعی هویت قومی هویت مذهبی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۸۰
مقدمه: مطالعه روابط بین پدیده ها و مفاهیم اجتماعی اهمیت فراوانی دارد. یکی از مهم ترین مفاهیم اجتماعی عصر حاضر هویت اجتماعی است. هویت اجتماعی حاصل تعامل بین انسانهاست که از عوامل متعددی تأثیر می پذیرد. روابط و شبکه های رسمی و غیررسمی، اعتماد و هنجارهای میان افراد و به طورکلی سرمایه اجتماعی نقش مهمی در شکل گیری هویتهای اجتماعی دارد. چگونگی روابط بین ابعاد سرمایه اجتماعی و برخی از انواع هویت اجتماعی (قومی، ملی و مذهبی) موضوعی است که در این پژوهش با استفاده از نظرات گیدنز در باب هویت اجتماعی، کلمن و پاتنام در مورد سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. روش: این پژوهش با رویکرد کمی و با استفاده از پرسشنامه در بین 381 نفر از شهروندان شهر رشت به روش خوشه ای چندمرحله ای انجام شد. یافته ها: بر اساس نتایج تحقیق انواع سرمایه اجتماعی به طورکلی با هویت اجتماعی افراد در رابطه است. ابعاد سرمایه اجتماعی افراد به ترتیب بیشترین تأثیر را بر هویت مذهبی و سپس هویت قومی و ملی دارد و موجب تقویت این هویتها می شود. از بین ابعاد سرمایه اجتماعی نیز اعتماد بیشترین تأثیر را داراست. کمترین تأثیرگذاری بر انواع هویتهای اجتماعی مربوط به شبکه های رسمی است. بحث: وجود رابطه بین ابعاد سرمایه اجتماعی با انواع هویت اجتماعی افراد و این واقعیت که انواع مختلف هویت اجتماعی در بین جوانان، دانشجویان، افراد بیکار و بازنشسته ها در سطح پایین تری قرار دارد و همچنین پایین تر بودن سرمایه اجتماعی به ویژه اعتماد اجتماعی در بین این افراد که بیشترین تأثیر را بر هویت اجتماعی دارد، نشان دهنده اهمیت و ضرورت سیاستگذاری درست جهت ارتقای اعتماد اجتماعی در بین جوانان است. اعتماد به نهادهای اجتماعی در این بین می تواند نقش کلیدی ایفا کند.
۵۴۳.

هم گرایی ملی در میان دانشجویان کرد و بلوچ ایرانی: فراتحلیل و مرور نظام مند(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۹ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۷۵ ۲۵۱-۲۰۳

کلیدواژه‌ها: احساس محرومیت انسجام اجتماعی سرمایه اجتماعی هم گرایی ملی هویت قومی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۳
مقدمه: این پژوهش به بررسی موقعیت هم گرایی ملی / واگرایی در میان دانشجویان کرد و بلوچ می پردازد. روش: جستجوی پایان نامه ها و طرحهای پژوهش انجام شده از طریق پایگاههای اطلاعاتی شامل، کتابخانه ملی و کتابخانه های دانشگاه تهران، شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین مقالات نیز از طریق پایگاههای داده پرتال جامع علوم انسانی، Noormags, Irandoc، Magiran، SID، Civilica، Google Scholar، Scopus, Web of Science و با استفاده از کلیدواژه های «هم گرایی یا واگرایی ملی، هویت ملی یا هویت جمعی» و «دانشجو یا دانشگاهی» و «کرد یا بلوچ یا بلوچستان یا کردستان یا سیستان وبلوچستان یا زاهدان یا ایلام» و معادل انگلیسی آنها در مراکز بین المللی انجام شد. درنهایت، هشت مطالعه ملاک ورود به فراتحلیل را دارا بودند. سپس داده ها با استفاده از چک لیست محقق ساخته جمع آوری و به روش فراتحلیل و نرم افزار CMA-2 تحلیل شد. یافته ها: آزمون همگنی نیز نشان داد که متغیرهای مستقل نقش تعدیل کننده ایفا می کنند اما متغیر قومیت نقش تعدیل کننده نداشت. در این میان، بیشترین اندازه اثر مربوط به متغیرهای انسجام اجتماعی، سرمایه اجتماعی، رضایت از زندگی، ویژگیهای شخصیتی، هویت دینی، مشارکت سیاسی و تعامل و هم گرایی در خانواده بود. میانگین اندازه اثر مطالعات در قوم کرد برابر 245/0 و در قوم بلوچ برابر 145/0 به دست آمد. بر مبنای کل داده های تحلیل شده می توان اظهار داشت که مهم ترین عوامل مثبت مؤثر بر هم گرایی ملی مربوط به متغیر انسجام اجتماعی (505/0)، سرمایه اجتماعی (337/0)، رضایت از زندگی (332/0) و همچنین عوامل منفی مؤثر مشتمل بر احساس محرومیت (0.184) و میزان مصرف رسانه ای از شبکه های ماهواره ای (0.16-)، است. بحث: درواقع در سیاست گذاری برای ارتقای همگرایی ملی باید به بهبود انسجام اجتماعی، ارتقای سرمایه اجتماعی، کاهش احساس محرومیت و اصلاح مصرف رسانه ای جمعی اقدام کرد. از طرف دیگر، با افزایش احساس محرومیت، تعلق به هویت قومی به مثابه یک سپر محافظتی افزایش یافته و در مقابل، احساس هویت ملی کاهش می یابد، امری که می تواند با سیاست گذاری صحیح و رفع احساس محرومیت و برطرف کردن موانع محلی و ملی برای کسب امتیازات اجتماعی، مرتفع شود.
۵۴۴.

رمان تاریخی فارسی و اجتماع ملی در عصر مشروطه: پیوند دین و هویت ملی در رمان شمس و طغرا

نویسنده:
منبع: اجتماعیات در ادب فارسی سال ۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 70 - 87

کلیدواژه‌ها: هویت ملی مشروطه شمس و طغرا دین اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۲۶
بررسی مناسبات برون متنی در تحلیل رمان فارسی از مواردی است که به شناخت بیش تر جامعه ایرانی کمک می رساند. با توجه به اهمیت مسئله هویت ملی در جهان امروز و به ویژه در ایران معاصر و همچنین با توجه به اهمیّت دین در جامعه ایرانی، در این پژوهش، رمان  سه جلدی شمس و طغرا نوشته میرزا محمد باقر خسروی از نویسندگان دوره مشروطه از جهت ارتباط دین و هویت ملی در کانون بررسی قرار گرفته است. روش مورد استفاده این پژوهش تحلیل محتوای جهت دار با استفاده از رویکرد تاریخی تلفیقی به هویت ملی بوده است. تحلیل این رمان، که زمان رویدادهای آن سده ششم هجری است، در نهایت نشان می دهد که رویکرد دین محور به هویت ملی در آن غالب است. البته، در این رویکرد دین محور عمدتاً با نگاه فراملی مواجه هستیم اما هیچ تضاد و تقابلی میان اسلام و ایران دیده نمی شود و در این رمان، دین اسلام و ایران کاملاً سازگار هستند.
۵۴۵.

بررسی مفهوم هویت ملی و مؤلفه های آن در کتاب های درسی تاریخ مقطع متوسطه دوم

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش تاریخ دوره ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 22 - 38

کلیدواژه‌ها: هویت ملی تاریخ فرهنگ مقطع متوسطه دوم وحدت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۲
هویت به عنوان مهمترین مؤلفه اجتماعی نقش بسزایی در شناسایی تاریخ و فرهنگ جامعه در سطح خرد و کلان دارد؛ زیرا به عنوان شناسنامه و اصالت مردم یک سرزمین در طول تاریخ شناخته می شود. در این تحقیق بر اساس نظرات صاحبنظران مختلف به دنبال شناسایی هویت ملی و مؤلفه های آن در کتاب های تاریخ مقطع متوسطه دوم هستیم. روش تحقیق کتابخانه ای و اسنادی است و مبنای کار تحلیل و بررسی مفهوم هویت ملی و مؤلفه های آن در کتاب های تاریخ پایه دهم، یازدهم و دوازدهم است. بر اساس یافته های تحقیق مهمترین مؤلفه های هویت در کتاب های تاریخ عبارتند از: میراث فرهنگی، باورها و اعتقادات، خانواده، جشن ها و مراسم ها، آموزش و علم، سبک زندگی، شیوه معیشتی، صنایع دستی، هنر و معماری است. به طور کلی مؤلفه های هویت بیانگرو بازتاب ساختار و شرایط درونی جامعه و روابط و تعاملات با دنیای خارج است. نتایج بررسی کتاب ها نشان می دهد اطلاعات کتاب ها بیشتر حالت تاریخ نگاری و روایتی دارد و صرفا دانش تاریخی دانش آموزان را افزایش می دهد و به ابعاد تاریخی، سیاسی، جغرافیایی و مذهبی هویت ملی بیشتر از ابعاد اجتماعی,فرهنگی، زبانی–ادبی پرداخته شده است. با توجه به اهمیت مفهوم هویت لازم است محتوی کتاب های تاریخ به صورت ملموس تر و عینی تر اسطوره ها و شخصیت های تاریخی و همچنین رویدادهای تاریخی را مورد توجه قرار دهند تا هم زمینه آشنایی و آگاهی نسل جوان با الگوهای تاریخی فراهم شود و هم اینکه احساس تفاخر و تعلق و در نهایت وحدت ملی تقویت گردد
۵۴۶.

بررسی محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر اساس شاخص های هویت ملی، اخلاق، آداب و مهارتهای زندگی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی دوره ۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 23 - 40

کلیدواژه‌ها: هویت ملی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مطالعات اجتماعی آداب و مهارتهای زندگی اخلاق در نظام اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۱۵
کتب درسی یکی از مهم ترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان در نظام های آموزشی محسوب می شود. به لحاظ اهمیتی که محتوای کتابهای درسی در برانگیختن و تأمین نیازها و نیز تسهیل در امر یادگیری دانش آموزان دارد، این مقاله  به بررسی محتوای  کتاب  درسی مطالعات  اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر  اساس شاخص های هویت ملی، اخلاق، آداب و مهارت های زندگی در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش(1390) پرداخته است. جامعه اول پژوهش، کتاب مطالعات  اجتماعی دوره دوم ابتدایی(پایه چهارم ،پنجم و ششم) و واحد تحلیل جملات کتاب است. جامعه دوم تعداد ۳۰ نفر از معلمان  منتخب سه پایه (چهارم ،پنجم و ششم) ابتدایی شهرستان دماوند بخش مهرآباد رودهن به صورت تمام شماری بود. روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بر اساس سه مقوله فوق و سیاهه تحلیل محتوا بود. برای محاسبه پایایی و روایی از آلفای کرونباخ با 80/۰ وروایی محتوایی استفاده شد؛ درمجموع با استفاده از آزمون خی دو نتایج زیر حاصل شد: از دید معلمان، کتاب اجتماعی دوره دوم ابتدایی در سطح متوسط (۴۳ %) به مؤلفه هویت ملی، در سطح پایین تر از متوسط با ( ۳۶ %) به مؤلفه آداب و مهارت های زندگی و در سطح متوسطی (۵۰%) به مؤلفه اخلاق در نظام اجتماعی پرداخته است. در تحلیل محتوا، از میان مقوله های هویت ملی به ویژگی های جغرافیایی با (۲۳ % ) بیشترین توجه و به نماد ملی و اسطوره ملی به ترتیب با (۵/۱۵% و ۰۷ %) کمترین توجه شده است. از میان مقوله های آداب و مهارت های زندگی به تصمیم گیری بیشترین توجه (۴۹%) و به تفکر انتقادی و مقابله با استرس با (۰۶% و ۵% ) درصد به ترتیب کمترین توجه شده است. از میان مقوله های اخلاق در نظام اجتماعی به میهن دوستی بیشترین توجه (۳۲%) و به عدالت جویی (۱۳%) کمترین توجه شده است.
۵۴۷.

بررسی و تحلیل میزان بازتاب شاخصه ها و ابعاد هویت ملی در قالیچه های تصویری دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای صناعی ایران سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) 213 - 236

کلیدواژه‌ها: قالیچه های تصویری قاجار هویت ملی هویت ایرانی تصویربافی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۵
قالیچه های تصویری دوره قاجار اساساً پدیده ای نو و جدید در فرش ایران و بدعتی در طراحی فرش به شمار می آیند. از این رو به دلیل حفظ پیوندشان با نقش مایه های سنتی و ساختار کلی فرش ایران جایگاه ویژه ای در تاریخ فرش این کشور دارند. به همین سبب ضرورت دارد این نوآوری در سنت طراحی فرش ایرانی، از منظر جایگاه و نمود شاخصه های هویت ملی و ایرانی، مورد مطالعه قرار گیرد. در این راستا این سوالات پژوهشی مطرح است که هر گروه و دسته از قالیچه های تصویری دوره قاجار، تا چه حد واجد ابعاد شش گانه «هویت ملی» هستند؟ فراوانی هرکدام از شاخصه های «هویت ملی» در این قالیچه ها به چه میزان است؟ و مؤلفه های هویت ملی در این قالیچه ها به چه شکلی نمود و بازتاب داشته اند؟ پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی و از منظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی به حساب می آید. تجزیه وتحلیل داده ها و یافته ها به صورت ترکیبی از شیوه کمّی و کیفی و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای انجام شده است. تعداد نمونه آماری این پژوهش 79 قالیچه تصویری قاجار بوده که به روش انتخابی گزینش شده اند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که تصویر بافی های دوره قاجار با انتخاب موضوعاتی در تناسب با فرهنگ ایرانی ، حاوی مفاهیم و مضامین عمیق و ریشه دار هویتی بوده است. در بررسی انجام شده مشاهده شد ابعاد شش گانه «هویت ملی» در دسته بندی هشت گانه این قالیچه ها به ویژه در موضوعات نقش شاهی، مشاهیر، چهارفصل و موضوعات برگرفته از ادبیات کهن بیش ترین بروز و ظهور را داشته است. از سوی دیگر ابعاد «فرهنگی» و «مذهبی» هویت ملی بیش ترین و بُعد «سیاسی» آن، کم ترین فراوانی را در این قالیچه ها داشته است. عناصر و مؤلفه ها و شاخصه های «هویت ملی و ایرانی» در این قالیچه ها با استفاده از نقش مایه های خاص، خط و مضامین داستانی نظم و نثر فارسی، نمود لباس و پوشش اقوام ایرانی، استفاده از تصاویر شعرا، شاهان باستانی و اساطیری و ابنیه تاریخی و ارائه تصویری مثبت از سنت ها و فرهنگ زیست ایرانی نمود و ظهور پیدا کرده است.  
۵۴۸.

تأثیر آموزش همگانی بر مدیریت صحیح پسماند و توسعه پایدار سبز با توجه به نقش تعدیلگری هویت ملی در شهر بندر انزلی

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۴ 1516-1528

کلیدواژه‌ها: آموزش همگانی مدیریت صحیح پسماند توسعه پایدار سبز هویت ملی شهر بندر انزلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۶۷
نگرانی های جامعه در خصوص مسائل زیست محیطی، بهداشت و سلامت باعث شده است تا جوامع مختلف به اصلاح فرآیندهای مختلف کشورها از جمله توجه به تولید محصولات سبز، رعایت استانداردهای زیست محیطی، مدیریت صحیح پسماند و اصلاح الگوهای مصرف بپردازند. همچنین عوامل بسیاری نظیر افزایش آلودگی زیست محیطی، فشارهای دولتی، انتظارات مردم از سازمان ها در خصوص مسئولیت پذیری اجتماعی، ضرورت حرکت شرکت ها به سمت تولید محصولات دوستدار محیط را روشن می نمایند. هدف این پژوهش، تأثیر آموزش همگانی بر مدیریت صحیح پسماند و توسعه پایدار سبز با توجه به نقش تعدیلگری هویت ملی در شهر بندر انزلی است. این تحقیق بر حسب هدف در دسته ی تحقیقات کاربردی و براساس نحوه گردآوری داده ها در دسته تحقیقات توصیفی قرار دارد. جامعه آماری در این پژوهش شهروندان شهر انزلی هستند که به شهرداری جهت امور شهری، عمرانی و رفاهی مراجعه کرده اند و تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران 328 نفر است و روش نمونه گیری به صورت غیراحتمالی در دسترس انتخاب می شوند با توجه به اینکه در این تحقیق افراد به عنوان جامعه ی آماری هستند، لذا سطح تجزیه و تحلیل فردی است. روش نمونه گیری در این تحقیق از نوع نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس است. ابزارگرآوری اطلاعات پرسشنامه و برای تحایل از نرم افزار اس پی اس اس و پی ال اس استفاده شد. نتایج گویای تایید تمامی فرضیات در پژوهش حاضر است.
۵۴۹.

رابطه استفاده از شبکه اجتماعی و وابستگی به اینترنت با هویت ملی دانش آموزان (نمونه موردی: دانش آموزان دختر دبیرستان های شهرستان گرگان)

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۵ 27-39

کلیدواژه‌ها: شبکه اجتماعی وابستگی به اینترنت هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۷۱
تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی رابطه استفاده از شبکه اجتماعی و وابستگی به اینترنت با هویت ملی دانش آموزان بپردازد، تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی می باشد، جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان مقطع دختر دبیرستان های شهرستان گرگان می باشد (250N =) که با استفاده از جدول مورگان اقدام به انتخاب 148 نفر به عنوان حجم نمونه آماری نموده ایم که با استفاده از پرسشنامه به بررسی رابطه ی بین متغییرهای تحقیق و اندازه گیری آن اقدام نموده ایم که؛ ابزار اندازه گیری برای سنجش استفاده از شبکه های اجتماعی از پرسشنامه اثرات مثبت و منفی شبکه های اجتماعی استفاده شد، این پرسشنامه محقق ساخته می باشد و دارای ۳۰ سوال بوده و هدف آن ارزیابی اثرات مثبت و منفی شبکه های اجتماعی از ابعاد مختلف (ارتباط مجازی مستمر با دوستان و آشنایان، توسعه مشارکت های اجتماعی، تبلیغات هدفمند اینترنتی، آموزش، شکل گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار کذب، تبلیغات ضد دینی و القای شبهات، نقض حریم خصوصی افراد، تاثیرات منفی رفتاری) می باشد. شیوه نمره گذاری آن بر اساس طیف لیکرت ۵ گزینه ای است. همچنین برای اندازه گیری هویت ملی از پرسشنامه استاندارد هویت ملی که دارای 25 سوال 5 لیکرتی می باشد استفاده شده است. ابزار اندازه گیری برای سنجش وابستگی به اینترنت از تست وابستگی به اینترنت یانگ دارای ۲۰ گویه لیکرتی پنج قسمتی است که خصوصیات روانسنجی آن در جامعه ایرانی تایید شده است، روایی و پایایی تحقیق با استفاده از روش آلفای کرونباخ 84/0 در نظر گرفته شده که قابل قبول می باشد، به طور کلی می توان گفت که بین متغییرهای مستقل و وابسته ی تحقیق و مولفه های آن ها رابطه ی معناداری وجود دارد.
۵۵۰.

هویت زبانی؛ بازخوانی روایت کتاب های درسی فارسی از شعر فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 87 - 109

کلیدواژه‌ها: هویت زبانی هویت ملی شعر فارسی آموزش زبان فارسی کتاب درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۷۳
موضوع این مقاله شعر فارسی به عنوان بخشی از ادبیات است که مؤلفه ای مهم و تأثیرگذار از مؤلفه های هویت ملی به شمار می رود. به سبب ارزش های هویتی و فرهنگی شعر و نقش آموزشی آن در زبان آموزی و ارتقای مهارت های زبانی و ادبی و حضور گسترده کتاب های درسی در میان کودکان و نوجوانان لازم است برنامه ریزی تخصصی در استفاده از شعر فارسی به عنوان یک ابزار آموزشی جدی تر موردتوجه قرار گیرد. در این مقاله، با طرح پرسش هایی از چگونگی حضور شعر و شاعران در کتاب های درسی، میزان استفاده از شعر در مقایسه با نثر، شیوه انتخاب اشعار و تأثیر زمان سرایش در گزینش اشعار، به بررسی روایت کتاب های درسی از شعر فارسی پرداخته شده است. نمونه آماری منطبق بر جامعه و شامل کتاب های فارسی و نگارش دوازده پایه تحصیلی بوده است. نتایج حاصل نشان می دهد توجهی تخصصی به کاربرد شعر در کتاب های درسی و جایگاه آموزشی آن نشده، کتاب ها فاقد الگو و نقشه منطقی است و آنچه اکنون ملاحظه می شود، بسندگی لازم متناسب با شأن و ارزش شعر فارسی در کتاب درسی را ندارد؛ ازاین رو، پیشنهاد می شود نخست برای دوازده پایه تحصیلی نقشه ای جامع به عنوان راهنمای کاربرد متون ادبی تهیه شود؛ به گونه ای که گستره آن تمامی حوزه های شعر و نثر، کهن و معاصر، ایران و ایران فرهنگی، جد و طنز و مواردی که ازنظر کمّی و کیفی دربرگیرنده حوزه ادبیات باشد را شامل شود. تهیه راهنمای کاربرد متون ادبی، برنامه ریزی منطقی و تخصصی در استفاده از ظرفیت ادبیات فارسی را در دو حوزه زبان آموزی و مهارت آموزی فراهم خواهد کرد.
۵۵۱.

ابعاد چهارگانه هویت ایرانی در سند دانشگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 113 - 143

کلیدواژه‌ها: هویت دینی هویت هویت ملی هویت قومی سند دانشگاه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۸۴
در پژوهش حاضر میزان توجه به ابعاد چهارگانه هویت ایرانی (دینی، مدرن، ملی، قومی) در «سند دانشگاه اسلامی» بررسی و با یکدیگر مقایسه شده است. مسئله این نوشتار چگونگی قرار گرفتن هویت های چهارگانه یادشده در یک سند حاکمیتی بوده و پرسش اصلی آن است که چه رابطه ی ستیز، گریز و پذیرشی میان این چهار لایه هویتی در سند دانشگاه اسلامی برقرار است؟ روش مطالعه مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی سند از طریق شناسایی واژگان و عبارت های دال بر هویت های چهارگانه است. با توجه به دشواری توازن و تعادل هویت های چهارگانه به ویژه هویت مدرن و دینی در سند، سیاست گذار در برخی فرازهای سند به ابهام و کلی گویی دچار شده است؛ اما در برخی از فرازهای دیگر، همنشینی هویت ها طبیعی بوده و تعادل نسبی بین آن ها برقرار شده است. هرچند در میان هویت های چهارگانه موجود بیشترین تعارض میان هویت دینی و مدرن اّست؛ اما درمجموع، همنشینی و سازگاری هویت ها در کل سند بیشتر از تعارض هاست.
۵۵۲.

تبیین نوع رابطه هویت ملی و ابعاد آن با ابعاد شخصیت نئو در بین زنان معلم شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 189 - 207

کلیدواژه‌ها: هویت ملی ابعاد شخصیت زنان متأهل معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۱
تحقیق حاضر با عنوان «تبیین نوع رابطه هویت ملی و ابعاد آن با ابعاد شخصیت نئو در بین زنان معلم شهر کرمان» در بین زنان متأهل معلم شهر کرمان با جامعه آماری 5000 نفر صورت گرفته است. هدف از این پژوهش تبیین بعد هویت ملی بر ابعاد شخصیت است. حجم نمونه براساس روش خوشه ای و بر طبق جدول مورگان 274 نفر برآورد گردید. یافته ها نشان می دهد هویت ملی با ابعاد شخصیت دارای رابطه معناداری هستند. برای سنجش رابطه از آزمون پیرسون استفاده شده و برای بررسی فرضیه اصلی با عنوان بررسی رابطه هویت ملی با ابعاد شخصیت از معادلات ساختاری استفاده شده است. برازش مدل در حد قابل قبول بوده است. نتایج نشان می دهد هویت ملی با توجه به ابعاد ارائه شده هالت و کیلر (اقتصادی، میراث، اعتقاد، فرهنگی، مذهبی) توان تبیین 63 درصد از ابعاد شخصیت را دارد. بر طبق یافته ها متغیر مکنون هویت ملی دارای 79 درصد تأثیر بر روی متغیر مکنون ابعاد شخصیت است. در مدل اندازه گیری نیز تمام ابعاد دارای رابطه معنادار قوی با جهت مثبت هستند.
۵۵۳.

رابطه ی جهانی شدن با امنیت ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۸ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن هویت ملی امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۱۷
هدف این نوشتار بررسی موضوع امنیت ملی ایران در روند جهانی شدن است. امنیت ملی مهم ترین اصل در ثبات هویت ملی و استقلال یک واحد سیاسی در جهان بوده و بقای تمامیت ارضی و استمرار حکومت یک کشور، بستگی به آن دارد. در راستای این هدف، از آثار و افکار اندیشمندانی نظیر آرت شولت، هلد، رابرتسون، واترز، بوزان، لیپمن، هاروی و گیدنز برای احصای آینده های محتمل امنیت ملی ایران در فرایند جهانی شدن روزافزون استفاده شد. روش این تحقیق آینده پژوهی بوده که با تأسی از ابزارهای دیگر آن مانند درخت وابستگی و ریخت شناسی برای دستیابی به داده ها از آرشیوهای ملی و بین المللی در کتابخانه ها و وب سایت ها استفاده شد. روش سناریوسازی برای تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که از میان سناریوهای شش گانه مستخرج از نظریه ها و پیشینه های تحقیق، سناریوی ششم محقق خواهد شد؛ زیرا امنیت ملی به امنیت سیاسی بستگی داشته و ثبات نظم اجتماعی را به همراه می آورد. افرادی چون پل راجرز معتقدند که سهم خواهی و برابری بین المللی به اندازه رعایت قوانین و حاکمیت حقوق بین الملل مهم است. همچنین رعایت مذاکره بین ملت ها و سایر بازیگران امنیتی، به دور از مداخله ی نظامی، برای حل وفصل مشکلات کشور، حیاتی است.
۵۵۴.

چگونگی بازتاب مؤلفه های هویتی و شخصیتی سربازان ایرانی در سفرنامه های خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی نظامی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 61 - 84

کلیدواژه‌ها: روانشناسی اجتماعی سفرنامه هویت ملی خلقیات قوای نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۸۴
سیاحان خارجی دوره صفویه و قاجار، ضمن توصیف جامعه ایرانی به بیان ویژگی ها و ساختار ارتش در ایران و نیز ویژگی های سربازان ایرانی و مقایسه آنان با قوای نظامی دیگر کشورها پرداختند. بررسی ویژگی سربازان ایرانی به مثابه یکی از عناصر اجتماعی و گروه های صنفی در جامعه ایرانی و مقایسه آن با دیگر جوامع می تواند به توصیف دقیق تری از هویت جامعه ایرانی بیانجامد. در این پژوهش تلاش شده است تا با اتخاذ رویکردی توصیفی و تحلیلی با استفاده از منابع تاریخی و مردم شناسی چگونگی توصیف ویژگی های قوای نظامی ایرانی از نگاه سفرنامه نویسان خارجی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد اگر چه در بخشی از سفرنامه ها بر ضعف نظام ارتش در ایران به طور کلی اشاره شده است اما در اغلب سفرنامه ها، ویژگی های سربازان و قوای نظامی ایران مورد ستایش سیاحان قرار گرفته و در گاهی موارد سربازان ایرانی به مثابه عنصری برابر و حتی برتر در مقایسه با سربازان کشورهای اروپایی معرفی شده اند. از نگاه سیاحان خارجی ، مسئولیت پذیری و سختکوشی و پشتکار ، شجاعت و مهارت ، باهوش و مستعد و آموزش پذیر، دینداری و داشتن تعلقات مذهبی و رفق و مدارا با مردم از جمله برجسته ترین و مهمترین ویژگی های سربازان ایرانی به شمار می رود. با اتکا بر نتایج این پژوهش می توان به تصویر نسبتاً روشنی از شخصیت و هویت جامعه ایرانی دست یافت.
۵۵۵.

آسیب پذیری های امنیتی عراق در حوزه سیاسی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۱ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 133 - 154

کلیدواژه‌ها: عراق بحران های امنیتی شکاف های اجتماعی دموکراسی انجمنی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۵
دولت نوپای عراق که نتیجه روند دولت سازی در سال های پس از 2003 می باشد، به دلیل وجود برخی مشکلات ساختاری و نهادی در حوزه اجتماعی و سیاسی، همواره درمعرض آسیب قرار داشته و با بحران های امنیتی متعددی مواجه بوده است. این مقاله با استفاده از روش تبیینی تحلیلی و با اتکا به داده هایی که ازطریق مصاحبه و مطالعه اسنادی گردآوری شده است، به دنبال پاسخ به این سؤال است که «آسیب پذیری های امنیتی عراق در حوزه سیاسی اجتماعی کدامند؟» یافته های پژوهش نشان می دهد در دوره جدید، شکاف های اجتماعی موجود در عراق به همراه نوع نظام سیاسی حقوقی مستقر در این کشور، باعث بروز بحران های امنیتی شده است. شکاف های اجتماعی فعال شده در عراق باعث افزایش واگرایی اجتماعی شده و به عنوان مانعی در برابر شکل گیری هویت ملی به عنوان پیش شرط تشکیل دولت ملی عمل کرده اند. همچنین الگوی دموکراسی انجمنی که به صورت عرفی بر ساختار سیاسی عراق تحمیل شده، ضمن ایجاد بحران ناکارآمدی و بحران مشروعیت، باعث تقویت و تشدید شکاف های اجتماعی شده است.
۵۵۶.

تقویت ضریب ایدئولوژیک به مثابه عامل مقوم امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 71 - 95

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی تهدید ضریب ایدئولوژیک جهوری اسلامی ایران شعائر ملی و مذهبی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۹۳
امنیت ملی هر کشور یکی از مهم ترین دستاوردهای هر نظام سیاسی است که سایر حوزه های توسعه و پیشرفت جامعه در سایه آن به سرانجام می رسد. یکی از پشتوانه های اصلی تقویت و بیشینه کردن امنیت ملی، ضریب ایدئولوژیک هر کشور است که مؤلفه ها و شاخص های آن می تواند در هر جامعه ای متفاوت باشد. این مؤلفه ها و شاخص ها با گذر زمان کمرنگ شده و بعضاً به دست فراموشی سپرده می شود و اگر از طریق بازگویی و بازتولید به نسل های بعدی منتقل نگردد، بعد از مدتی ضریب ایدئولوژیک که مهم ترین پشتوانه امنیت ملی یک کشور به حساب می آید، تضعیف شده و به دنبال آن امنیت ملی کاهش یافته و تهدیدات افزایش می یابد. بنابراین تقویت امنیت ملی از روش های بازگویی و بازتولید می تواند تهدیدات امنیت ملی را با تقویت و بالا بردن ضریب امنیت ملی کاهش دهد. در این تحقیق که از روش آمیخته یا ترکیبی انجام شده است با استفاده از تحلیل منابع 5 مؤلفه و 29 شاخص برای ضریب ایدئولوژیک شناسایی شد که بعد از توزیع پرسشنامه ها تعداد 36 پرسش نامه جمع آوری و با نرم افزار «SPSS» تجزیه وتحلیل شد که پس از تجزیه وتحلیل مؤلفه ارزش ها، مشارکت سیاسی، شخصیت ها و نهادهای افتخارآفرین، هویت ملی، مراسم و شعائر ملی- مذهبی به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بودند و از بین 29 شاخص امام خامنه ای(مدظله) و حضرت امام(ره) از مؤلفه شخصیت ها و نهادهای افتخارآفرین، ولایت مداری از مؤلفه ارزش ها، دین و مذهب از مؤلفه هویت ملی و شهید حاج قاسم سلیمانی مجدداً از مؤلفه شخصیت ها و نهادهای افتخارآفرین در اولویت های اول تا پنجم تأثیرگذاری بر ضریب ایدئولوژیک قرار دارند و مابقی شاخص ها در اولویت های بعدی می باشند.
۵۵۷.

بررسی گرایش به اجتماع ملی و عوامل مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۲) 63 - 98

کلیدواژه‌ها: اجتماع ملی هویت ملی گرایش دولت - ملت قومیت ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۴۶
ایران کشوری بزرگ، چند فرهنگی و متشکل از اقوام مختلف است. گرایش به عضویت در گروه بزرگِ اجتماع ملی و کسب هویت از آن، به عنوان شاخص توسعه اجتماعی، اهمیت بسیار زیادی برای ایران دارد. اگر مردم ضمن تعلق خاطر به گروه های کوچک، مانند گروه های قومیتی، دینی، مذهبی و طبقاتی خود، عضویت در اجتماع ملی و کسب هویت از آن را مرجح بدانند، ظرفیت و هم افزایی آنها برای توسعه بیشتر می شود، در مواقع بحران و تهدید کلیت جامعه، داوطلبانه و با استفاده از توانایی و منابع خود برای حل مشکلات بسیج می شوند و مسئولان را برای حل مشکلات جامعه، یاری می دهند. به نظر می رسد آنچه موجب تقویت گرایش به اجتماع ملی می شود، علاوه بر متغیرهایی که ناشی از فرهنگ و گذشته مشترک است، چگونگی اداره یک جامعه باشد. اگر شرایط اداره جامعه مناسب و عادلانه باشد و دولت کارآمد و با ارزش های جامعه، که متشکل از گروه های کوچک است، منطبق باشد، گرایش به اجتماع ملی افزایش می یابد. هدف این بررسی، سنجش گرایش به اجتماع ملی و عوامل مؤثر بر آن است. جامعه آماری این پیمایش، 530 نفر از افراد در شهر تهران اند. نتایج نشان داد گرایش به اجتماع ملی قوی است (4 از 6). بررسی اجزای این شاخص، بیانگر گرایش قوی در بعد تاریخی و فرهنگیِ اجتماع ملی و گرایش ضعیف در بعد سیاسی، سرنوشت مشترک و احساس عدالت بین گروه هاست. همچنین مقبولیت دولت در دو بعد کارآمدی و جهت گیری ارزشی بر افزایش گرایش به اجتماع ملی مؤثر است. متغیرهای بررسی شده، 65درصد از تغییرات گرایش به اجتماع ملی را توضیح می دهند.
۵۵۸.

مؤلفه های قومی مؤثر در برندسازی ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 95 - 130

کلیدواژه‌ها: برند برند ملی تصویرسازی مؤلفه های قومی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۵۶
امروزه در محیط بین المللی «برند ملی» اهرم مورد نیاز دولت هاست تا جایگاه خود را در عرصه جهانی بهبود بخشیده و مستحکم نمایند. رهبرانی که ارزش برند ملی را درک کنند، می توانند از تفاوت ها و تنوع فرهنگی در جهت ایجاد مزیت رقابتی و برتری استفاده کنند. آگاهی از نگرش ها و شناسایی ابعاد مختلفی که بر برند ملی یک کشور تأثیر دارند امری ضروری است؛ از همین رو، پژوهش حاضر جنبه اکتشافی داشته و از روش کیفی بهره برده است. جامعه آماری پژوهش را متخصصین حوزه برندسازی ملی تشکیل داده اند که تعداد این افراد 57 نفر می باشد و الگوی ذهنی این افراد براساس روش پژوهش «کیو» مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که هشت مؤلفه برای متغیر گروه های قومی و شش مؤلفه برای متغیر برند ملی کشف شده اند که از این میان، بین مؤلفه «فرهنگ قومی» با «تصویر بین المللی» رابطه مثبت و معنادار و «منافع قومی» با «سرمایه های اقتصادی» رابطه منفی و معناداری وجود دارد.
۵۵۹.

تبیین روابط بین هویت دینی و ملی (دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۹۶) 33 - 48

کلیدواژه‌ها: هویت هویت دینی هویت ملی دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۶۲
در دنیای امروز که ارتباطات وسیع، رشد روزافزون فناوری های مختلف، مواجهات فرهنگی متنوع و... از ویژگی های بارز آن است، مسئله هویت در ابعاد مختلف آن ازجمله هویت دینی و ملی به موضوع اصلی در بررسی های اجتماعی تبدیل شده است. این مهم به ویژه در دانشگاه فرهنگیان که مرکز ثقل آموزش وپرورش کشور و مسئول تربیت نسل آینده کشور است، بیش ازپیش اهمیت می یابد. پژوهش حاضر با هدف تبیین روابط بین هویت ملی و دینی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان آذربایجان شرقی و به روش توصیفی-همبستگی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجومعلمان این دانشگاه در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 3990 نفر بودند. حجم نمونه براساس جدول مورگان 351 نفر و به تناسب شامل 141 دانشجوی دختر و 210 دانشجوی پسر تعیین و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه استاندارد هویت ملی و دینی بوده است. درخصوص روایی ابزار از روایی صوری استفاده شد و پایایی ابزارها نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب 853/0 و 864/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از بالا بودن میزان هویت دینی و ملی در بین دانشجومعلمان استان آذربایجان شرقی است. همچنین، این پژوهش نشان داد که هویت دینی و ابعاد آن، با هویت ملی در بین دانشجومعلمان همبستگی مستقیم و معنی دار دارد.
۵۶۰.

تأملی درباره دانش ایران شناسی در ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات ایران شناسی سال ۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ 23 - 31

کلیدواژه‌ها: شرق شناسی ایران شناسی ایران شناسان هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۴۱
نوشته حاضر مروری کوتاه است، بر ایران شناسی در داخل و خارج کشور. با گذشت چند دهه از تحقیق و مطالعه بر روی مباحث ایران شناسی، همچنان لزوم توجه علمی و نظام مند به این شاخه از علم به شدت احساس می شود و هنوز موضوعات تحقیق نشده بسیاری در این عرصه وجود دارد. در حوزه تعاریف و مسائل ایران شناسی نیز ابهامات جدی دیده می شود که باید مورد توجه قرار گیرد؛ مسائلی مانند پیوند یا انفکاک ایران شناسی و شرق شناسی، درک مقاصد اولیه (و حتی مسائل کنونی) ایران شناسی خارجی، چگونگی بهره گیری از یافته ها و دستاوردهای ایران شناسان و لزوم استقلال تحقیقات ایران شناسی داخلی از روش ها و دستاوردهای پژوهش های ایران شناسی و ایران شناسان غربی... در این پژوهش، رویکردی نقادانه برای این عرصه پیشنهاد شده و در عین حال تأکید شده است که نمی توان بر تمام پژوهش های محققان غیر ایرانی خط بطلان کشید؛ اما در تحقیقات جدید درباره ایران، محقق بومی بهتر است در مطالعات خود وجوه مختلف را در نظر گیرد. از سوی دیگر توجه به مطالعات ایران شناسی، مشروط به آنکه با راه و روش علمی انجام شود، برای هموارتر کردن مسیر تقویت هویت ملی و فرهنگی مطرح شده است.