قوای نظامی

راه ها همواره به مانند شریان های حیاتی تأثیرات فراوانی بر ابعاد مختلف حیات بشر از جمله اوضاع اجتماعی، سیاسی و دوام و رونق حکومت ها و مملکت داشته اند. دولت ها در گذشته با احداث راه، سعی در کنترل اهالی مختلف کشور و رونق اقتصادی داشته اند. در اواخر دوره قاجار باتوجه به کشف نفت در خوزستان و اوضاع آشفته کشور ایجاد راه اهمیت بسزائی یافت؛ در این میان لرستان به سبب قرارگرفتن در مسیر پایتخت به خوزستان و کشف نفت در جنوب از اهمیت ویژه ای برخوردار گردید. یکی از مهمترین اقدامات برای دسترسی به این مناطق، احداث راه ازتهران به خوزستان بود. احداث این راه از همان ورود قوای نظامی به لرستان در سال 1302ش، تا 1307ش. به طول انجامید. با ایجاد این راه و امنیت نسبی ایجاد شده در لرستان وتسهیل امکان تردد بومیان و دیگران در داخل و خارج این ناحیه و بخصوص مهاجرت برخی نظامیان و کادر اداری به این منطقه اوضاع اجتماعی دچار تغییراتی گردید. شیوه گردآوری این مقاله با رجوع به منابع کتابخانه ای ومبتنی بر تاریخ توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است و یافته های پژوهشی این مقاله نشانگر آثار قابل توجه پیامدهای اجتماعی ساخت جاده و واکنش اهالی به این طرح است. همچنین تأثیر این راه بر اوضاع اجتماعی لرستان با توجه به متغیرهایی چون: اوضاع امنیتی، مهاجرت افراد نظامی و اداری به لرستان، اسکان عشایر، تغییرسبک زندگی، معیشت اهالی، رواج کشاورزی ،رشد شهرنشینی و ایجاد ادارات دولتی مختلف مورد بررسی قرار می گیرد.

در آغاز انقلاب اسلامی، نیاز مهم و اساسی این بود که حکومت برای حفظ استقلال انقلاب و حفاظت از آن باید از  پشتوانه های قوی انقلابی و اسلامی برخوردار شود؛ چرا که هر زمانی که انقلابی رخ می دهد امکان شکست و یا منحرف شدن آن از اصل واقعی و حقیقی خود وجود دارد؛ بنابراین انقلاب اسلامی برای بهره مندی از این پشتوانه ها، باید درصدد جلب حمایت گروه های مردمی بر می آمد و این زمانی اتفاق می افتاد که مردم با ماهیت و اهداف اصلی انقلاب آشنا شوند، تا از این طریق بتوانند در مسیر اسلامی خود حرکت کنند و آنچه را که لازمه حکومت بود در جامعه ایفا کنند. مقاله ضمن بررسی تکیه گاه های انقلاب و پیروزی انقلاب، مدعی است برای پی بردن دقیق و منطقی به آن عوامل باید به گذشته هر کدام از آنها رجوع کرد و آنها را مورد بررسی و واکاوی قرار داد تا از این طریق استدلال منطقی ارائه کرد.

سیاحان خارجی دوره صفویه و قاجار، ضمن توصیف جامعه ایرانی به بیان ویژگی ها و ساختار ارتش در ایران و نیز ویژگی های سربازان ایرانی و مقایسه آنان با قوای نظامی دیگر کشورها پرداختند. بررسی ویژگی سربازان ایرانی به مثابه یکی از عناصر اجتماعی و گروه های صنفی در جامعه ایرانی و مقایسه آن با دیگر جوامع می تواند به توصیف دقیق تری از هویت جامعه ایرانی بیانجامد. در این پژوهش تلاش شده است تا با اتخاذ رویکردی توصیفی و تحلیلی با استفاده از منابع تاریخی و مردم شناسی چگونگی توصیف ویژگی های قوای نظامی ایرانی از نگاه سفرنامه نویسان خارجی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد اگر چه در بخشی از سفرنامه ها بر ضعف نظام ارتش در ایران به طور کلی اشاره شده است اما در اغلب سفرنامه ها، ویژگی های سربازان و قوای نظامی ایران مورد ستایش سیاحان قرار گرفته و در گاهی موارد سربازان ایرانی به مثابه عنصری برابر و حتی برتر در مقایسه با سربازان کشورهای اروپایی معرفی شده اند. از نگاه سیاحان خارجی ، مسئولیت پذیری و سختکوشی و پشتکار ، شجاعت و مهارت ، باهوش و مستعد و آموزش پذیر، دینداری و داشتن تعلقات مذهبی و رفق و مدارا با مردم از جمله برجسته ترین و مهمترین ویژگی های سربازان ایرانی به شمار می رود. با اتکا بر نتایج این پژوهش می توان به تصویر نسبتاً روشنی از شخصیت و هویت جامعه ایرانی دست یافت.