مطالب مرتبط با کلیدواژه

اسلام هراسی


۲۱.

نظریه برخورد تمدن ها؛ چارچوب مفهومی درک اسلام هراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: غرب شناسی بنیادی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی اس‍لام و غ‍رب برخورد تمدن ها روابط بین الملل ساموئل هانتینگتون برنارد لوئیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۳۶۱
اسلام هراسی (Islamophobia) غالباً به «خصومت و دشمنی بی اساس و غیرمنطقی با مسلمانان و مظاهر اسلامی» تعریف می شود. برخی محققان اصالت این تعریف خصوصاً قید "بی اساس و غیرمنطقی" آن را مورد مناقشه قرار داده اند و با استناد به برخی مبانی نظری و چارچوب های مفهومی شناخته شده و دواعی ایدئولوژیک ریشه دار، آن را خصومتی موجه، منطقی و تبیین پذیر ارزیابی کرده اند. جهت شناخت بهتر و بررسی دقیق تر این مبانی، مراجعه به متون کلاسیک و معاصر متضمن آن اجتناب ناپذیر می نماید. این نوشتار در صدد است تا با بهره گیری از روش اسنادی در مقام گردآوری اطلاعات و روش تفسیری و تحلیلی برای واکاوی محتوای یافته ها، یکی از مهم ترین مبانی نظری اسلام هراسی، یعنی نظریه یا پارادایم «برخورد تمدن ها» به ویژه قرائت های مشهور و رایج آن یعنی آراء ساموئل هانتینگتونو برنارد لوئیسرا به همراه شرح برخی شارحان و نقد منتقدان مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. به ادعای بعضی اندیشمندان، این نظریه در دو دهه اخیر، نحوه برخورد افکار عمومی غرب، خطی مشی رسانه های جمعی، سیاست های دولت ها و مواضع مقامات کشورهای غربی را در رابطه با اسلام و مسلمانان شکل داده و تئوریزه کرده است.
۲۲.

مخالفت حزب آزادی اتریش با کشور ترکیه (2016 -2008)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال دوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: حزب آزادی اتریش راست افراطی اسلام هراسی مکتب کپنهاگ امنیتی سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۷۵
حزب آزادی اتریش با رویکردی ضد اسلامی توانسته است تا توجه مردم و احزاب اصلی را به مسئله مهاجرت و مسلمانان جلب نماید اما آنچه به عنوان موضوع قابل توجه و تأمل در رویکرد این حزب وجود دارد مخالفت شدید این حزب با ترکیه است. با توجه به اینکه کشور ترکیه با اتریش دارای روابط تاریخی گسترده ای بوده و امروزه جمعیت قابل توجهی از اقوام حاضر در کشور اتریش را ترک تبارها تشکیل می دهند و هرروز بر میزان جمعیت آن ها به واسطه مهاجرت یا تولید نسل افزوده می شود از همین رو، توجه حزب راست آزادی اتریش به این اقلیت معطوف شده است. از طرفی کشور ترکیه نیز در تلاش است تا به عضویت اتحادیه اروپا درآید و بدین ترتیب به طور سرسخت با مخالفت عضویت در اتحادیه اروپا مواجه شده است. مقاله حاضر با روش تحلیلی و توصیفی گردآوری شده است و پرسش اصلی این است که علت مخالف حزب آزادی اتریش با دولت ترکیه چیست؟ در پاسخ به این پرسش این فرضیه مطرح شده است که حزب آزادی اتریش با تاکید بر دلایل تاریخی، اجتماعی، فرهنگی-ایدئولوژیک و برای جلب نظر رأی دهندگان در انتخابات با ترکیه مخالفت می کند.
۲۳.

واکاوی نقش رسانه های غربی در اسلام هراسی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 149-172

کلیدواژه‌ها: رسانه رسانه های غربی اسلام هراسی چارچوب بازنمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۰ تعداد دانلود : ۶۴۶
اسلام هراسی طبق مصطلح رایج، ایجاد هراس و نفرت برنامه ریزی شده از اسلام و مظاهر اسلامی و در نتیجه روا شمردن گونه های مختلف تبعیض، خشونت و اعمال محرومیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ارتباطی علیه مسلمانان و نهادها و سازمان های ذی ربط است. رسانه های جمعی به ویژه مطبوعات، شبکه های رادیو- تلویزیونی و فیلم های سینمایی همواره از ابزارهای مهم و از جهاتی بی بدیل برای پیشبرد این سیاست نژادپرستانه و استعماری بوده اند. از این رو، بررسی نقش و تأثیر وسایل ارتباط جمعی در اسلام هراسی، طی دهه های اخیر، به یکی از پروژه های پر طرفدار در مطالعات اجتماعی تبدیل شده است. در همین راستا، هدف مطالعه پیش رو عبارت است از: واکاوی نقش رسانه ها در بازخوانی و برجسته سازی تنش های تاریخی و تعاملات واگرا میان دو حوزه تمدنی اسلام و غرب، برخورد انتقادی و سخریه آمیز با باورها، ارزش ها، شعائر و احکام اسلام، انتساب ظالمانه اعمال تروریستی برخی گروه های افراطی به اسلام، ترغیب دولت های غربی به اتخاذ و اعمال سیاست های خشن علیه گروه ها و جوامع اسلامی و در یک کلام، ایجاد هراس و نفرت از هر آنچه رنگ و برچسب اسلامی دارد. روش این پژوهش در مقام گردآوری و گزینش اطلاعات؛ اسنادی و کتابخانه ای و در مقام تحلیل و بررسی مضامین؛ توصیفی، تبیینی (علت یابی) و تفسیری (معناکاوی) است.
۲۴.

انگیزه ها، اهداف و تاکتیک های غرب از سیاه نمایی گسترده علیه اسلام و ایران و چشم انداز آن

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال اول تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: غرب اسلام هراسی ایران هراسی انگیزه ها اهداف تاکتیک ها شیعه هراسی هر سه هراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۹ تعداد دانلود : ۴۶۸
این مقاله پژوهشی به دنبال پاسخ به این پرسش است که غرب از سیاه نمایی علیه اسلام و ایران چه انگیزه ها و اهدافی را دنبال و در این روند از چه تاکتیک هایی استفاده می کند؟ فرضیه مقاله بر این اصل استوار است که مهم ترین انگیزه ها و اهداف غرب از سیاه نمایی علیه اسلام و ایران (هر سه هراسی) از جمله تلاش برای منفور نشان دادن دین اسلام و مذهب تشیع، جلوگیری از گرایش روزافزون جوانان غربی به اسلام، منفعل نمودن ایران اسلامی در تحولات منطقه ای و جهانی، جلوگیری از گسترش نفوذ منطقه ای ایران اسلامی در خاورمیانه، فروش تسلیحات بیشتر به کشورهای منطقه و در نهایت به تسلیم واداشتن ایران است. بر اساس یافته های این پژوهش، مهم ترین دلایل غرب در پیگیری این پروژه، نیاز به دشمن است. همچنین منفور نشان دادن دین اسلام، حضور نظامی در منطقه و ایجاد اختلاف بین کشورهای اسلامی، جلوگیری از الگو شدن ایران برای کشورهای منطقه و منفور نشان دادن مذهب تشیع، جلوگیری از نفوذ منطقه ای ایران و ایجاد ترتیبات امنیتی منطقه ای ضد ایران از جمله مهم ترین انگیزه های غرب است. غرب برای پیگیری این پروژه از تاکتیک های گوناگونی از قبیل استفاده ابزاری از تروریسم، جنگ رسانه ای، تلاش در ایجاد جهل درباره جهان اسلام، تلاش برای برتر نشان دادن تمدن و فرهنگ غربی، تحریک احساسات مذهبی و ایجاد اختلاف بین شیعه و سنی، فروش تسلیحات، استفاده ابزاری از موضوع حقوق بشر و بسترسازی تنش های قومی- فرقه ای در مرزهای ایران سود می برد.
۲۵.

گفتمان های غالب غربی ها در مورد اسلام/ مسلمانان: مطالعه موردی منتخبی از کاربران انگلیسی زبان فیس بوک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵۵) 173 - 218

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی اسلام رومی (غربی) اسلام دوستی انگلیسی زبانان تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷
در این پژوهش تلاش شده تا چگونگی مواجهه اسلام و غرب، بسترهای آسیب زا و راه های تعامل سازنده بین این دو، در فضایی که به مدد شبکه های اجتماعی چون فیس بوک برای کنار هم قرار گرفتن افراد از ملیت ها و ادیان مختلف فراهم آمده است، مورد مطالعه قرار گیرد. محقق طی یک دوره بیش از دوسال مشاهده مشارکتی، در فیس بوک حضور داشته که طی آن ۱۹ مصاحبه و مجموعه ای سند در مقوله های کلی «اسلام هراسی»، «اسلام رومی (غربی)»، «اسلام دوستی» و «اسلام حقیقی» برگرفته از چارچوب نظری تحقیق جمع آوری شده و پس از کدگذاری مورد تحلیل گفتمان انتقادی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که فیس بوک با وجود اینکه یک بستر ارتباطی آمریکائی است و نقدهای بسیاری به آن وارد است، بستر مناسبی جهت ترویج گفتمان اسلام حقیقی بوده و گفتمان حمایت از اسلام و مسلمانان به خصوص در مورد «فلسطین» گفتمان غالب می باشد. گفتمان اسلام رومی کمرنگ تر از سایرین و بیشتر با بیان جلوه ای رحمانی و زینت شده نوعاً نه از اسلام حقیقی بلکه از اسلام تکفیری مورد حمایت غربیان و بسترساز حملات اسلام هراسانه بیان شده و اسلام هراسی نیز با رویکردی توده وار و اعتراض کننده به رسانه های اصلی و تساهل گری مسئولین غربی بیان می شود. دوگانه اسلام هراسی و اسلام رومی (غربی) در کنار هم در فیس بوک نیز زمینه ای را برای هل دادن مسلمانان از اسلام و کششان به استحاله در فرهنگ غربی پدید آورده اند.
۲۶.

راهبردهای فهم پدیده اسلام هراسی بر پایه شرق شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۸۷

کلیدواژه‌ها: اسلام اسلام هراسی مسلمانان غرب شرق شناسی ادوارد سعید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۵۱۶
اسلام هراسی عبارت از خصومت غیرمنطقی برخی گروه ها و جریانات غرب محور با مسلمانان است. دشمنی و خصومت مفروض به لحاظ نظری و مرجعیت فکری بر بنیادهای نظری متعدد و نوعی گفتمان ایدئولوژیک بسیار پیچیده متکی و مبتنی است که طبعاً برای شناخت عمیق تر پدیده «اسلام هراسی» ناگزیر از مراجعه به منابع کلاسیک و معاصر مرتبط با آنها هستیم. در این مقاله، با گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای معتبر و با بهره-گیری از روش توصیفی- تحلیلی، به واکاوی یکی از مهم ترین مبانی نظری اسلام هراسی یعنی گفتمان «شرق-شناسی» به ویژه رویکرد انتقادی ادوارد سعید به آن و نیز تاریخچه، تعاریف و کارکردهای تاریخی این گفتمان، ازجمله خدمت به سیاست و استعمار می پردازیم. همچنین، نحوه تعامل قاطبه مستشرقان با اسلام و مهم تر از آن، پیوند میان دو مفهوم اسلام هراسی و شرق شناسی مورد بحث قرار خواهد گرفت. نتیجه نهایی، لزوم شناخت و بررسی انتقادی «کلیشه های شرق شناسانه» است که در سده های اخیر، همواره به عنوان منبع و مرجع اطلاعاتی غربیان از اسلام و مسلمانان مورد استناد قرار گرفته و به نوعی منشأ و ریشه اسلام هراسی معاصر محسوب می شوند. برخی از مشهورترین این کلیشه ها عبارتند از: عقب مانده و توسعه نیافته، نابهنجار و منحرف، فرومایه و نازل، ثابت و یکنواخت، متحجر و متعصب، شرور و جنگ طلب، تندرو و تروریست، خشونت گرا و زن-ستیز و غیره.
۲۷.

تبیین ماهیت آیات جهاد از دیدگاه تفسیری علامه جوادی آملی و ارزیابی دیدگاه فایرستون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 141-162

کلیدواژه‌ها: آیات جهاد علامه جوادی آملی فایرستون اسلام هراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۱ تعداد دانلود : ۶۲۴
جهاد در اسلام دارای ابعاد گوناگونی است که می توان همگی را زیر عنوان تلاش در راه خدا جمع نمود. در این میان، تنها در مسئله جنگ، سوءبرداشت های فراوانی ایجاد شده که موجب بروز هجمه های فراوانی نسبت به اسلام گشته و از آنجایی که در سال های أخیر افزایش تنش در مناطق اسلامی، عاملی برای رشد پدیده اسلام هراسی شده، ضروری است تا با تبیین حقیقت جهاد، موضع حقیقی دین را آشکار کرد. مبانی جنگ، به خوبی در آیات قرآن بیان شده و علامه جوادی آملی أبعاد آن را از طریق تفسیری جامع از آیات جهاد روشن ساخته است. در جانب مقابل، فایرستون، خاورپژوه معاصر، دیدگاه اسلامی در مسئله جهاد را به چالش نقد کشانده است. تقابل این دو دیدگاه، راه مناسبی است تا أفزون بر تبیین ماهیت جهاد در قرآن، شبهات مربوطه نیز پاسخ داده شود. از دیدگاه علامه جوادی آملی بر أساس آیات قرآن، جهاد همواره روح دفاعی دارد و هدفش یاری دین در برابر فتنه دشمن و حذف مانع از سر راه فطرت الهی بشر است، أما از دیدگاه فایرستون، جهاد، نماد جنگ محوری و سلطه طلبی اسلام است که این نگاه ناشی از فقدان نگاه انسجامی جامع نسبت به آیات جهاد است.
۲۸.

سینمای آمریکا در مواجهه با فرهنگ و تاریخ ایران(مطالعه موردی سینمای تقلیل گرایانه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال اول بهمن ۱۳۹۸ شماره ۷
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۴۴۷
متفکران زیادی از جمله ادوارد سعید، سعی در کالبدشکافی نگاه تحقیرآمیز غرب به دیگر فرهنگ ها را داشته اند و علت هایی را نیز در کتاب ها و مقاله هایشان ذکر کرده اند اما دایره بررسی آنها کلی تر بوده است. آنچه محقق سعی کرده است در این تحقیق به آن بپردازد تجزیه و تحلیل فیلم هایی است که سینمای هالیوود درباره تاریخ و فرهنگ ایران ساخته و در آن ها نگاهی تحقیر آمیز یا واژگونه به این کشور داشته است. در این تحقیق شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای - تحلیل محتوا، روش تحقیق کیفی و در تحلیل اطلاعات نیز از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. چارچوب نظری این تحقیق نظریه پسااستعمارگرایانه ادوارد سعید و بسط نظریه تقلیل گرایانه در رسانه ی سینما بوده است. در اکثر این فیلم های تولید شده، کلیشه هایی به عنوان واقعیت از سرزمین های شرقی به مخاطب جهانی نشان داده شده است که بعد از مدتی مخاطب عام این گونه فیلم ها، این گونه کلیشه ها را پذیرفته اند و آن را تنها واقعیت موجود تلقی کرده اند. کشورهایی نیز که مورد هجمه هالیوود قرار گرفته اند، قدرت رویارویی آن را نداشته اند که فیلم هایی تولید کنند که واقعیت فرهنگی و تاریخی سرزمین شان را به جهان بشناسانند. در این تحقیق علت کلیشه پردازی هالیوود درباره سرزمین های شرقی به طور عام و ایران به طور خاص بررسی شده است و محقق بر این باور بوده است که نگاه کلیشه پرداز هالیوود، نشأت گرفته از نقاشان اورینتالیستی است که نگاره هایی از شرق بدست داده اند. در بسیاری از موارد عدم شناخت فیلمساز و فیلمنامه نویس از سرزمین شرقی که فیلم درباره آن است باعث شده فیلم نگاهی غلط و آکنده از اشتباهات تاریخی را در معرض دید مخاطب جهانی بگذارد. در این تحقیق ریشه های دید تقیل گرایانه هالیوود به ایران و فرهنگ و تاریخ این کشور بررسی شده است و با نشان دادن ساختارهای خشکی که هالیوود به عنوان مظروف برای ریختن حقیقیت در آنها استفاده کرده، سرچشمه دید تقلیل گرایانه تحلیل شده است. آنچه از نتیجه این تحقیق بدست آمده، این است که علت ساخته شدن انبوهی از فیلم های اهانت آمیز هالیوودی درباره شرق به طور عام و ایران به طور خاص می تواند عوامل گوناگونی را شامل شود، از کلیشه هایی که سالیان سال است هالیوود برای جهت دادن به دیدگاه مخاطب عامه غربی درباره شرق استفاده کرده است تا دیدگاه های آنها را به سمت ایدئولوژی دلخواهش تغییر دهد و در این راستا از همان منابع و آثاری استفاده کرده که مستشرقین و نقاشان اورینتالیستی شرق را با آنها معرفی کرده اند. همچنین هالیوود با دیدی تقلیل گرایانه از ساختارهای داستانی بهره برده است که محتوا را به سطح نازلی از حقیقت فرو کاسته تا بتواند آگاهی واژگونه و جهت گیرانه از شرق ارائه دهد.
۲۹.

تصویرپردازی صحیح از اسلام در شبکه پرس تی وی متناسب با ویژگی های مخاطبان جوان اروپا و آمریکای شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۰ (پیاپی ۶۰) 139 - 171

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی مدیریت تصویر پرس تی وی سیاست های محتوایی جوانان غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۳۵۹
با توجه به تلاش های متعدد رسانه ای برای اسلام هراسی و ایجاد تصویری نامتناسب از اسلام، هدف این مقاله تصویرپردازی صحیح از اسلام در شبکه پرس تی وی است. در مرحله اول؛ دو نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا و آمریکای شمالی و سایر بیانات مرتبط با موضوع، گردآوری و تحلیل مضمون شد و در قالب 15 موضوع و 7 محور کلی (هراس افکنی، تاریخ و تمدن غربی، اسلام اصیل، جامعه غرب، مسائل روز، رفتار های اسلام و غرب و اسلام و سایر مکاتب) دسته بندی و مبنای پرسش های مصاحبه قرار گرفت. در مرحله دوم 30 نفر از کارشناسان حوزه رسانه و دین به صورت هدفمند انتخاب و مصاحبه نیمه ساختاریافته شدند. پس از تحلیل محتوای کیفی متن مصاحبه ها در نهایت خروجی این قسمت در دو بخشِ ارزیابی وضعیت موجود شبکه پرس تی وی و پیشنهاد وضعیت مطلوب مدیریت پیام و محتوا برای این شبکه مطرح شد. راهکارهای پیشنهادی در سه حوزه برنامه سازی (مخاطب پژوهی، ساخت محتوا، توزیع پیام، رصدو بازخورد)، برنامه ریزی (درون شبکه ای و برون شبکه ای) و نیز ساختار سازمانی (کادرسازی و مسائل و رویکردهای سازمانی شبکه) دسته بندی و خلاصه شد. در نهایت چرخه پیشنهادی رسانه ای  مطروحه در این پژوهش برای اتخاذ سیاستی مؤثر و متناسب با اهداف شبکه بر مبنای شناخت رسانه و زبان آن ارائه شد.
۳۰.

ایران هراسی؛ پروژه ای در مسیر شرق شناسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 41 - 62

کلیدواژه‌ها: شرق شناسی اسلام هراسی شیعه هراسی انقلاب اسلامی ایران بیداری اسلامی ایران هراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۲۴۳
دانش شرق شناسی شکلی از دانش درباره «دیگری» است که می توان در ابتدای امر آن را مطالعه و تحقیق درباره جنبه های مختلف شرق مانند زبان، تاریخ، فرهنگ و سیاست دانست. شکل دیگری از شرق شناسی نیز وجود دارد که در واقع توجیه کننده دوران استعمارگری، اروپامحوری و آمریکامرکزی است و به دنبال این است تا از منظری ایدئولوژیک، بین «خود» و «دیگری» تمایزی اساسی قائل شود و برتری خود را نتیجه بگیرد. بهترین راه برای تقابل با دیگری، ایجاد هراس در بین افکار عمومی است. این هراس از دیگری گاه در قالب «آفریقاهراسی» و «ژاپن هراسی» و گاه در قالب «اسلام هراسی»، «شیعه هراسی» و «ایران هراسی» بوده است. پروژه ایران هراسی، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به ویژه پس از تحولات منطقه در قالب بیداری اسلامی به شدت در حال پیگیری است. ایران هراسی هم از سوی کشورهای غربی و هم در بین کشورهای عربی حوزه خلیج فارس دنبال می شود. در این راستا می توان گفت که تمامی رسانه های انگلیسی زبان و عربی زبان، اعم از رسانه های دیداری مثل العربیه و الجزیره و رسانه های مجازی مثل سایت های اینترنتی، هم راستا با سیاست های کشورهای خود بوده اند. در این مقاله با تأکید بر پروژه شرق شناسی و مفاهیم مرتبط با آن مثل «خود» و «دیگری» درصدد نشان دادن این هستیم تا ایران هراسی را پروژه ای در مسیر شرق شناسی معرفی کنیم که از مسیر «اسلام هراسی» و «شیعه هراسی» می گذرد.
۳۱.

ابعاد و مؤلفه های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با اسلام هراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۶ 91 - 134
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۴۰۵
امروزه دیپلماسی فرهنگی به عنوان یک اصل اساسی و تأثیرگذار در عرصه روابط بین الملل مورد توجه قرار گرفته است و بسیاری از کشورها از این ظرفیت برای دستیابی به اهداف و منافع خود استفاده می کنند. جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به فرهنگ غنی ایرانی – اسلامی و با هدف ارائه دیدگاهی روشن و موجه نسبت به فرهنگ ارزشی و رفتاری خود برای بازیگران مختلف عرصه بین الملل، در مواجهه با پدیده ها و موضوعات مختلف جهانی می تواند از دیپلماسی فرهنگی بهره گیرد. در همین زمینه، این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر مطالعات کتابخانه ای در پی پاسخگویی به این سؤال اصلی پژوهش است که ابعاد و مؤلفه های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کدام است؟ یافته ها و نتایج تحقیق حاکی از آن است که فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی، ارزش های انقلاب اسلامی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ابعاد اصلی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهند. هرکدام از این ابعاد نیز دارای مؤلفه هایی هستند که می توان با اعمال آنها براساس ظرفیت های مشترک با جوامع هدف بر دامنه نفوذ و تأثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران افزود و اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی ایران را به شکلی اثربخش در قالب یک الگوی کارامد پیگیری کرد و دشمنان را در دامن زدن به اسلام هراسی ناکام گذاشت.
۳۲.

جستاری در باب اسلام هراسی؛ زمینه های شکل گیری و نقد آن

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 47 - 65

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی غرب رسانه قرآن اسلام حقیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۰ تعداد دانلود : ۳۰۴
اسلام به مثابه یک دین الاهی در گستره تاریخ همواره با تهاجم در عرصه های گوناگون مواجه بوده است. مهاجمان اسلام برای حذف، استحاله و دگرگونی آن، به شگردهای متنوعی متوسل شده اند که به مرور این مقابله ها از سخت افزاری به سوی نرم افزاری متحول گشته است. در دو و سه دهه گذشته با گسترش ابزار رسانه ای و ظهور تکنولوژی های صوتی و تصویری، وارد مرحله جدیدی از نمادسازی منفی از اسلام و آموزه های آن بر آمده اند . اسلام هراسی وارد ادبیات گردیده است. سوال اصلی تحقیق این است که پروژه اسلام هراسی چیست و چه عواملی موجب شکل گیری این پدیده شده است؟ در این نوشتار ضمن بیان مفهوم شناسی، به برخی از زمینه های شکل گیری اسلام هراسی پرداخته و عواملی هم چون: ایجاد تقابل ساختگی میان مسیحیت با اسلام، تعارض منافع و اختلاف خاستگاه های ارزشی، ایجاد تصویرهای پیش ساخته منفی از مسلمانان، ایدئولوژی اسلام سیاسی، جهل نسبت به اسلام، برداشت افراط گرایانه از اسلام و نقش رسانه های غربی مورد بررسی قرار گرفته است. با بررسی آیات قرآن و روایات ثابت شده است که اسلام اصیل، دین صلح و آشتی بوده و با تصویری که غرب از آن ساخته، به کلی متفاوت است.
۳۳.

جستاری نو در حکم پوشش گردشگری بانوان

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی زنان و خانواده سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 57 - 73

کلیدواژه‌ها: پوشش شهرت سیاحت گردشگردی اسلام هراسی اضطرار علم آموزی قاعده تنفیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۲۸۵
یکی از مهمترین مسائل علم فقه وحقوق و جامعه شناسی مسئله جستار نو در حکم پوشش گردشگری بانوان است. رواج روزافزون گردشگردی در میان بانوان در عصر حاضر به ویژه در کشورهای غیر اسلامی  بنابر دلایلی مانند علم آموزی، سیاحت و... و با توجه به موقعیت جغرافیایی وآداب رسوم مختلف آن مناطق، نوع پوشش بانوان از یک طرف امکان  شهرت یافتن آن و از طرفی  اضطرار و حتی به واسطه تبلیغ اسلام هراسی در میان مردم آنجا از جمله مسائلی است که موجب تحقیقات نو در احکام شده است. در نوشتار حاضر، حکم پوشش بانوان در دو محور کیفیت و کمیت پوشش بررسی می شود و با ژرف نگری در نقش موضوع شناسی و پویایی فقه اسلامی به دست می آید که نحوه پوشش و کیفییت آن در مناطق مختلف، متفاوت است اگرچه مقدار پوشش در همه جا یکسان و غیر قابل تغییر است.
۳۴.

پلورالیسمِ اجماع-بنیاد همچون فراروایت (مطالعه موردی: تحلیل گفتمان انتقادی برنامه های پرگار از شبکه بی بی سی فارسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شناخت پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۸۳ 33 - 58

کلیدواژه‌ها: الهیات پلورالیسمِ اجماع بنیاد پلورالیسمِ آنتاگونیستی تفاهم عقلانی اسلام هراسی لاکلاو و موفه لیوتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۲۷۷
 این مقاله با روش تحلیل گفتمان انتقادیِ لاکلاو و موفه به بررسی مجموعه برنامه های پرگار(شبکه بی بی سی فارسی) می پردازد و می خواهد نشان دهد که چگونه در این برنامه ها نوعی «پلورالیسمِ اجماع-بنیاد» پیش فرض گرفته می شود که به ترس از تفاوت ها منتهی می شود. مسأله مقاله حاضر این است: چرا پلورالیسم آنتاگونیستی به روایت لاکلاو و موفه در برنامه های پرگار مسکوت گذاشته شده است؟ پلورالیسم اجماع-بنیاد بر «شباهت های فرهنگی» تاکید می کند، اما پلورالیسم آنتاگونیستی به «تفاوت ها» معطوف است. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که در برنامه های پرگار با تاکید بر شباهت محوری، ادیان ابراهیمی در برابر ادیان شرقی جایگاه فروتری می یابد؛ «توحید» در برابر «شرک» به ضد ارزش تبدیل می شود و اسلام با مفهوم «شهروند جهانی» در تعارض قرار می گیرد. اسلام هراسی جایگزین کمونیسم هراسی در جنگ سرد می شود. لاکلاو و موفه معتقدند که پلورالیسمِ اجماع-بنیاد همچون فراروایت پاسخگوی جهان پیچیده معاصر نیست. باید بجای یکدست سازیِ صوری، به تفاوت ها اجازه ظهور داد.قاطبه کارشناسان پرگار رویکردی یکجانبه به مفهوم پلورالیسم دارند و چندان به پیش فرض های خویش همچون باور به چندصدایی، حرمت نهادن به ادیان و فرهنگ های بومی پایبند نیستند. در تمامی این برنامه ها هژمونی لیبرالیسم غربی مسلم گرفته شده است.نگارنده، فراسوی دوقطبی لیبرالیسم-کمونیسم، راه سومی را پیشنهاد می کند که از آن به پلورالیسمِ آنتاگونیستی تعبیر می شود.
۳۵.

اِیِن مک اِیوِن و انسان گرایی لیبرال: نقدی بر رمان شنبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش ادبیات معاصر جهان دوره ۲۵ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 183 - 208

کلیدواژه‌ها: رمان شنبه اثر اِیِن مک اِیوِن انسان گرایی لیبرال یازده سپتامبر نوشرق شناسی تروریسم اسلام هراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۲۳۰
این مقاله به بررسی رمان شنبه اثر اِیِن مک اِیوِن به مثابه نمودگاه تفکر انسان گرایی لیبرال می پردازد. پس از مروری بر انگاره های انسان گرایی (اومانیسم) لیبرال چونان شاکله اصلی تفکر مک ایون و تناقضات موجود در آن، نویسندگان به چگونگی بازنمود این دیدگاه و جهان بینی در رمان در پرتو حادثه یازده سپتامبر، تهاجم به عراق، انگاره های نوشرق شناسی (neo-Orientalism) و آن چه در غرب به تروریسم اسلامی (Islamic terrorism) موسوم شده می پردازند. نویسندگان استدلال می کنند که این رمان به مثابه یکی از فرآورده های فرهنگی «الحاد جدید» - از متاخرترین و افراطی ترین نمودهای اومانیسم در غرب - به نوعی تمام  وجوه تفکر اومانیستی و لیبرال (دین ستیزی، علم گرایی و خردگرایی، تاکید بر محوریت انسان و آزادی ها و حقوق او، تاکید بر اهمیت هنر و ادبیات و تاکید بر روابط انسانی) را بازتاب می دهد. با وجود پرسشگری ظاهری شخصیت اصلی رمان، پرسش های اساسی درباره وضعیت جهان معاصر ناپرسیده می مانند. به رغم مدعای اومانیستیِ پرهیز از سوگیری و پرداختن منصفانه به تمام جوانب یک مسأله، رمان مک ایون، چونان اثری تبلیغاتی، جانبدارانه با دامن زدن بر اسلام هراسی توجیه گر جنگی خونبار می شود و در خدمت قدرت قرار می گیرد.
۳۶.

درآمدی انتقادی بر نظریه پایان عصر دین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 279 - 312

کلیدواژه‌ها: چالشهای مهدویت پایان عصر دین اسلام هراسی عصر دین گرایش به اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۲۰
نظریه پایان عصر دین که در این نوشتار با روش آمیخته تحلیل منطقی و تحلیل آماری مورد نقد و بررسی قرار گرفته است، یکی از چالشهای هر انقلاب دینی و طبعاً انقلاب جهانی حضرت مهدی4 است. زیرا بر مبنای این نظریه هرگونه انقلابی بر پایه دین بیمعناست. این نظریه توسط اگوست کنت از نیمه اول قرن 19 مطرح و توسط جامعهشناسان تئوریپرداز نظام سرمایهداری و مخالفان آنها یعنی هر دو نظام لیبرال دمکراسی و سوسیال دمکراسی به شکلهای مختلف تئوریزه شد. اما انقلاب اسلامی ایران در عمل این نظریه را نقض کرد. در این نوشتار با ادله منطقی و دینی و آماری این نظریه ابطال شده است. براساس یافتههای تحقیق دوران دین هرگز تمام نمیشود و تحت تأثیر انقلاب اسلامی در سطح جهان گرایش به اسلام ناب و رفتارها براساس اعتقاد به مهدویت و انتظار دولت عدالتگستر جهانی رو به افزایش است.
۳۷.

پیامدهای اسلام هراسی برای زنان مسلمان بریتانیا بر اساس نظریه هراس اخلاقی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 69 - 82

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی زنان مسلمان نظریه هراس اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۹ تعداد دانلود : ۴۰۹
هدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای اسلام هراسی برای زنان مسلمان بریتانیا بر اساس نظریه هراس اخلاقی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه زنان مسلمان بریتانیا و نمونه مورد بررسی زنان مهاجرمسلمان بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از روش کتابخانه ای (فیش برداری) اطلاعات مربوط به مفاهیم اساسی اسلام هراسی، اسلام ستیزی و دشمنی با اسلام بر اساس نظریه هراس اخلاقی مشخص، جمع آوری و تحلیل شد. نتایج نشان داد که، تحول اسلام هراسی به اسلام ستیزی که درواقع نتیجه مباحث فرهنگی و هویتی بر اساس نظریه هراس اخلاقی بود. و بیشترین واکنش های خشونت آمیز علیه مسلمانان در بریتانیا، در مورد زنان محجبه و مسلمان رخ می دهد که از روبنده و چادر استفاده می کنند. این نشانه ها درواقع شاخصه قطعی مسلمان بودن در بریتانیا و حتی سراسر اروپاست. زنان مسلمان تقربیا نقشی در اقدامات تروریستی و افراطی مسلمانان تندرو در اروپا و تحول اسلام هراسی به اسلام ستیزی در ادامه آن را نداشته اند و در هیچ کدام از این اقدامات سهیم نبوده اند. اگرچه زنان مسلمان دارای نقشی مهم در افزایش جمعیت مسلمانان دارند اما حوادث خشونت آمیزی که گهگاه توسط مسلمانان در اروپا و به طور مشخص تر در بریتانیا انجام شده توسط مردان مسلمان بوده و زنان مسلمان دخالتی در آن نداشته اند. هم چنین در بحران مالی که از عوامل تحول اسلام هراسی به اسلام ستیزی است و با افزایش مهاجران در اروپا رابطه مستقیم دارد. مردان هم مانند زنان مسلمان به طور تقریباً یکسان نقش دارند اما واکنش غیرمسلمانان به این موضوع، بیشتر به زنان محجبه آسیب زده است.
۳۸.

سناریوهای آینده اسلام و مسلمانان در اروپای غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۳ ۳۳-۵۴

کلیدواژه‌ها: مسلمانان اسلام اروپا اروپای غربی آینده پژوهی اسلام هراسی اسلام سکولار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۰۵
موضوع چشم انداز آینده اسلام و مسلمانان در اروپای غربی مسئله ای حائز اهمیت در محافل علمی و سیاسی به شمار می رود. این موضوع با توجه به ظهور گروهک ها و عملیات تروریستی در خاورمیانه و کشورهای اروپای غربی، ابعاد امنیتی و سیاسی ویژه ای گرفته است. در این پژوهش، با توجه به روش های آینده پژوهی و سناریونویسی، سناریوهای ممکن و محتمل در خصوص آینده اسلام و مسلمانان در اروپا مطرح شده است. چهار سناریوی خوش بینانه: همزیستی و تنوع فرهنگی و آزادی عمل مسلمانان؛ سناریوی بدبینانه: اسلام زدایی و سکولارشدن اسلام؛ سناریوی معجزه: غالب شدن اسلام بر اروپا و سناریوی فاجعه: انزوای ذهنی و عملی مسلمانان و افزایش تنش ها به عنوان سناریوهای ممکن و محتمل مطرح شده و سپس به ارزیابی و اعتبارسنجی هر یک پرداخته شده است. محتمل ترین پیش بینی ترکیبی از رهیافت های مختلف خصوصاً ادغام سازی و ترویج اسلام فردی و تداوم اسلام هراسی، برای آینده اسلام و مسلمانان در اروپای غربی است.
۳۹.

بازنمایی مسلمانان در سینمای هالیوود (مطالعه موردی فیلم های تیکن ۱ و تیکن ۲)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 50 - 69

کلیدواژه‌ها: بازنمایی مسلمانان اسلام هراسی نشانه شناسی سینمای هالیوود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۱۵۶
امروزه سینما به غیر از سرگرم کردن مردم، نقش اساسی در فرهنگ سازی و آموزش دارد و گاهاً این کارکرد بر دیگر جنبه های کاربردی سینما رجحان دارد. سینمای هالیوود به عنوان قطب سینمای دنیا شناخته می شود و در پیشبرد اهداف فرهنگی غرب و اقناع افکار عمومی، در مسائل مختلف از جمله مسائل سیاسی و مذهبی و اقتصادی و… نقش مهمی دارد. یکی از استفاده های غرب از سینمای هالیوود در پیشبرد اهداف اسلام هراسی بوده است. در این پژوهش فیلم ها با استفاده از روش کیفی تحلیل نشانه شناختی مورد تحلیل و تجزیه قرار گرفته و تلاش شده با بررسی تولیدات هالیوود، برخی از ویژگی های بازنمایی شده برای مسلمانان مورد بررسی قرار بگیرد. این پژوهش دنبال پاسخ به این سوال است که هالیوود چهره مسلمانان را چگونه توصیف می کند. هدف از این پژوهش شناخت رویکرد سینمای هالیوود و به تبع آن ایالات متحده آمریکا نسبت به اسلام و مسلمانان است. در یافته های تحقیق به این می رسیم که از جمله ویژگی های بازنمایی شده از مسلمانان در فیلم های هالیوود می توان به تروریست، وحشی و بی رحم، خشن، بی غیرت و بی اخلاق، بی منطق، نامرد، بی قانون، شهوت ران، جانی، کینه توز و انتقام جو و… اشاره کرد. البته برخی از ویژگی های خوب از جمله خانواده دوستی نیز در مورد مسلمانان به کار برده شده است.
۴۰.

تکفیری ها و پروژه اسلام هراسی در غرب

نویسنده:
منبع: سیاست کاربردی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 141-155

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی تکفیری اسلام گرایی غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۳۲
فعالیت های خشونت آمیز گروه های تکفیری، به خصوص گروه تروریستی داعش نقش بزرگی در تکمیل پروژه ی اسلام هراسی در غرب داشته است. این گروه های تروریستی با منتشر ساختن تصاویر و فیلم های متعدد از اقدامات خشن و غیرانسانی خود در رسانه های غربی، سعی بر آن دارند تا اسلام را به عنوان دین خشونت و افراط گرایی معرفی کنند. از سوی دیگر، کشورهای غربی نیز با هدف مهار قدرت روز افزون اسلام سیاسی در تلاش اند تا چهره ی مخدوشی از دین اسلام به ملت خود معرفی کنند. به این ترتیب، افراط گرایی گروه های تکفیری به دستاویزی برای غرب، به منظور مقابله با اسلام گرایان تبدیل شده است. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا ضمن تشریح علل مقابله ی غرب با اسلام، اعمال نابخردانه ی تکفیری ها را تقویت کننده ی پروژه ی اسلام هراسی در غرب معرفی نماید.