مطالب مرتبط با کلیدواژه

کودکان پیش دبستانی


۴۱.

ویژگی های مقدماتی مقیاس سنجش اضطراب جدایی (فرم والدین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال دوازدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۷ 235-225

کلیدواژه‌ها: ویژگی های روان سنجی مقیاس سنجش اضطراب جدایی اعتبار روایی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۳۴۸
هدف پژوهش حاضر تعیین ویژگی های روان سنجی فرم والدین مقیاس سنجش اضطراب جدایی (هان، هاجینلیان، ایسن، ویندر و پینکاس، 2003) در کودکان چهار تا شش ساله در تهران بود. 302 کودک از 16 مهدکودک منطقه یک شهر تهران توسط نمونه برداری در دسترس انتخاب شدند. سپس مادران این کودکان مقیاس سنجش اضطراب جدایی را به همراه مقیاس اضطراب کودکان پیش دبستانی اسپنس (اسپنس، راپی، مک دونالد و اینگرام، 2001) تکمیل کردند. اعتبار مقیاس از طریق همسانی درونی بررسی شد. تمام زیرمقیاس های سنجش اضطراب جدایی از همسانی درونی متوسط تا بالایی برخوردار بودند (62/0 تا 74/0). برای بررسی روایی مقیاس از تحلیل عاملی و روایی همزمان استفاده شد. روایی همزمان مقیاس بر اساس همبستگی با مقیاس اضطراب پیش دبستانی اسپنس مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی از ساختار چهار عاملی این مقیاس حمایت کرد. تحلیل ویژگی های روان سنجی نشان داد مقیاس سنجش اضطراب جدایی (نسخه والدین)ابزار معتبری است که می تواند در موقعیت های بالینی مورد استفاده قرار گیرد و برای غربالگری کودکان با نشانه های اضطراب جدایی به کار رود.
۴۲.

اثربخشی مداخله دلبستگی محور مادر - کودک بر افزایش ایمنی دلبستگی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۸ 354-343

کلیدواژه‌ها: مداخله دلبستگی محور زوج مادر - کودک ایمنی دلبستگی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۹۰
هدف این پژوهش تعیین اثربخشی مداخله ای دلبستگی محور مادر- کودک بر افزایش ایمنی دلبستگی کودکان پیش دبستانی بود. از بین مادران و کودکان 4 تا 6 ساله مراجعه کننده به کلینیک آتیه، 28 زوج مادر- کودک بر اساس نمره آنها در طبقه های Q دلبستگی (واترز، 1987) و با در نظر گرفتن ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند. گروه نمونه به صورت تصادفی دو گروه آزمایش و گواه جایگزین و مداخله دلبستگی محور برای گروه آزمایش اجرا شد. این مداخله در برگیرنده 6 جلسه آموزش گروهی مادران و 6 جلسه بازی درمانگری گروهی برای کودکان و پس از آن 4 جلسه روان درمانگری برای هر زوج مادر - کودک بود. در پایان جلسه های مداخله، 12 زوج مادر- کودک از گروه آزمایش و 11 زوج مادر - کودک از گروه گواه بار دیگر براساس طبقه های Q دلبستگی ارزیابی شدند. نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که در گروه آزمایش، افزون بر ایمنی کلی کودکان، چهار زیرمقیاس کاوش در محیط در حضور پایگاه ایمن، تعامل هموار با مراقب، انتظار کودک از دردسترس بودن و پاسخگویی مراقب، تنیدگی و آرامش طلبی نسبت به گروه گواه افزایش معنادار داشته است. به نظر می رسد مداخله های دلبستگی محور در افزایش سطح ایمنی دلبستگی که پیامدهای تحولی مهمی دارد، مؤثر است و در موقعیت های بالینی کاربرد دارد.
۴۳.

ویژگی های روان سنجی سیاهه رتبه بندی رفتاری کنش های اجرایی (فرم والد) در کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۸ 439-427

کلیدواژه‌ها: کنش های اجرایی کودکان پیش دبستانی روایی اعتبار ساختار عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۲۵۷
این پژوهش با هدف تعیین روایی، اعتبار، و ساختار عاملی نسخه پیش دبستانی فرم والد سیاهه رتبه بندی رفتاری کنش های اجرایی (جیویا و دیگران، 2003) در کودکان ایرانی انجام شد. بدین منظور 592 کودک 2 تا 5 ساله به صورت چندمرحله ای از مراکز پیش دبستانی شهر اصفهان در سال 93 1392 انتخاب شدند و والدین آنها به سؤالات این سیاهه پاسخ دادند. برای سنجش اعتبار و همسانی درونی سیاهه از ضریب همبستگی بین مادّ ه ها با نمره کل عوامل، ضریب آلفای کرونباخ، تحلیل عاملی تأییدی و ضریب همبستگی زیرمقیاس ها استفاده شد. تحلیل عاملی تأییدی برازش مادّه ها بر عوامل بازداری، تغییر، مهار هیجانی، حافظه کاری و برنامه ریزی/سازماندهی را تأیید کرد و بنابراین ساختار پنج عاملی مقیاس تأیید شد. همچنین ضرایب آلفای کرونباخ برای هریک از عامل ها و نمره کل مقیاس در حد مطلوب قرار داشت. لذا در مجموع می توان نتیجه گرفت که مقیاس رتبه بندی رفتاری کنش های اجرایی برای سنجش کنش های اجرایی کودکان ایرانی ابزاری پایا و رواست و می تواند به عنوان ابزاری مفید در پژوهش های روان شناختی و موقعیت های بالینی استفاده شود.
۴۴.

تأثیر مداخلات روان شناختی مبتنی بر بازی های متداول در محیط فرهنگی در نشانه های بالینی اختلال رفتار بی تابی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره چهاردهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۵۵ 403-421

کلیدواژه‌ها: بی تابی بازی های متداول در محیط فرهنگی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۲۱۳
امروزه کاربرد مداخلات خانواده محور به عنوان یکی از روی آوردهای مهم پیشگیری از آسیب های روان شناختی برای کودکان پیش دبستانی، مورد توجه متخصصان و والدین قرار گرفته است. ولی آیا روش مداخله ای بازی های متداول در محیط فرهنگی می تواند از شدت نشانه های بی تابی کودکان بکاهد. هدف از پژوهش حاضر بررسی آموزش بازی های متداول در محیط فرهنگی متناسب سازی شده به مادران و اثربخشی آن بر شدت نشانه های بی تابی کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهشی نیمه آزمایشی با پیش آزمون که با استفاده از انتخاب تصادفی 10 مرکز و سپس 53 نوآموز که دارای رفتار بی تابی تشخیص داده شدند، انتخاب شدند. سپس با توجه به شرایط ورود آزمودنی ها، تعداد 24 نفر از مادران آزمودنی ها انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش در 10 جلسه بازی های متداول در محیط فرهنگی بومی شده شرکت کردند و گروه گواه هیچگونه آموزشی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از مدل آماری تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل داده ها حکایت از تأثیر معنادار بازی های متداول در محیط فرهنگی متناسب سازی شده بر نشانه های بالینی اختلال رفتار بی تابی کودکان داشت. بنابراین می توان گفت که مدل بومی بازی های متداول در محیط فرهنگی می تواند شدت نشانه های بی تابی کودکان مادران شرکت کننده در جلسات بازی درمانی را کاهش دهد و نتایج آن به عنوان یک روی آورد جدید در زمینه مداخلات زودهنگام روانشناختی در اختیار روان شناسان حوزه کودکان دارای اختلال رفتاری دوران کودکی قرار گیرد.
۴۵.

بررسی تصور کودکان پیش دبستانی شهر مهاباد در مورد خداوند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 1-20

کلیدواژه‌ها: تصور از خدا ماهیت خدا صفات خدا کودکان پیش دبستانی شهر مهاباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۳۳۹
هدف پژوهش حاضر، بررسی و شناسایی تصور کودکان پیش دبستانی شهر مهاباد در مورد خداوند است. نوع این پژوهش، کیفی و روش آن، پدیدار شناسی است. جامعه آماری این مطالعه، شامل کلیه کودکان پسر و دختر پیش دبستشانی شهر مهاباد است. حجم نمونه بر اساس منطق اشباع نظری تعیین شد. ابزار این پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. در این مطالعه، به منظور برآورد میزان روایی، از رویه های ویژه کدگذاری و تحلیل استفاده شده است. همچنین برای ارزیابی پایایی، از راهبردهای هدایت دقیق جریان مصاحبه برای گردآوری داده ها، ایجاد فرآیندهای ساختارمند برای اجرا و تفسیر مصاحبه های همگرا بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، فرایند کدگذاری سه گانه باز، محوری و انتخابی به کاربرده شده است. یافته ها حاکی از آن است که کودکان پیش دبستانی شهر مهاباد، از حیث ذات، رویکردی تشبیهی و تجسدی به خداوند دارند و از حیث صفات، قایل به صفات جمال هستند.
۴۶.

بررسی بیان کودکان پیش دبستانی از درک طنز تصویری براساس نظریه عدم تجانس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 15-38

کلیدواژه‌ها: طنز ، درک طنز نظریه عدم تجانس کودکان پیش دبستانی طنز تصویری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۳۶۶
هدف این مطالعه بررسی درک طنز در کودکان پیش دبستانیاز طریق ارائه تصویر به آن ها و تحلیل توضیحات زبانی شانبرمبنای نظریه عدم تجانس است.دراین پژوهش که از نوع توصیفی است در طی مصاحبه های نیمه ساختارمنداز شرکت کننده های این تحقیق که 50کودک پیش دبستانی4 -6 ساله بودند خواسته شد تا دو محرک بصری خاص را مشاهده کنند و بگویند آیا تصویر مشاهده شده از نظر آنها خنده دار بوده است یا خیر و اگر خنده دار بوده، به چه دلیلی است. این پژوهش علاوه بر نظریه عدم تجانس، با معرفی مراحل پیشرفت طنز مک گی و طبقه بندی های براون از طنز تصویری به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که: بیانکودکان پیش دبستانی از درک تصویر طنز بر اساس نظریه عدم تجانس چگونه صورت می گیرد؟یافته ها نشان می دهد که کودکان 4-6 ساله مورد بررسی در این تحقیق قادر به تشخیص مفاهیم طنز در تصاویر هستند. عدم تجانس در یک تصویر طنز را درک می کنند، به آن می خندند و می توانند دلیل خنده شان را توضیح دهند.آنها می توانند از طریق مقایسه تصویر با طرحواره هایی که در ذهنشان دارند به درک عدم تجانس های اصلی و فرعی یک تصویر خنده دار دست یابند. این موضوع نشان می دهد که توانایی شناختی کودکان در تشخیص عدم تجانس های مفهومی با مرحله سوم مراحل پیشرفت طنز مک گی که به تخطی از نمودهای مفهومی می پردازد مطابقت دارد.
۴۷.

طراحی و تدوین مدل بازی آموزشی با تاکید بر رشد مهارت میان فردی کودکان پیش دبستانی

نویسنده:
منبع: رویکردی نو در علوم تربیتی سال اول پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱ 1 - 9

کلیدواژه‌ها: مهارت میان فردی مهارت اجتماعی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۵۵۹
هدف: پژوهش حاضر به منظور صورت بندی چارچوب ارجاع معنایی مدل بازی آموزشی و تدوین بسته ی مدل بازی آموزشی با تاکید بر رشد مهارت میان فردی است . روش: طرح تحقیق، کیفی، و با روش استنتاج تحلیلی به انجام رسید . یافته ها: استخراج تعریفی پیرامون بازی آموزشی ، استخراج ویژگیهای آموزشگری مدل بازی آموزشی، تدوین مؤلفه های آموزشی مبتنی بر مهارت های میان فردی و ترکیب معانی استنتاج شده تحت پوشش یک چ ارچوب آموزشی و نظریه شناختی مبتنی بر مهارت های میان فردی. نتیجه گیری: بر اساس چارچوب معنایی استخراج شده می توان گفت رشد مهارت میان فردی از طریق بازی های آموزشی حایز اهمیت است . این نوع از آموزش می تواند به رشد مهارت های اجتماعی کودکان نقش دارد و تلویحات مهمی در زمینه پیشگیری، آسیب شناسی و بهبود مهارتهای میان فردی کودکان پیش دبستانی دارد .
۴۸.

مقایسه تأثیر بازی های کششی بر خلاقیت کودکان دختر و پسر پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره هجدهم زمستان (دی) ۱۳۹۸ شماره ۸۲ 1135-1140

کلیدواژه‌ها: خلاقیت بازی کششی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۴۵۸
زمینه: بازی ها نقش مهمی در پرورش خلاقیت کودکان دارند. مسئله مهم اینست: آیا بازی های کششی بر خلاقیت کودکان تأثیر دارد؟ هدف: مقایسه تأثیر بازی های کششی بر افزایش خلاقیت کودکان دختر و پسر است. روش: روش تحقیق نیمه تجربی بود. جامعه آماری شامل 2978 دانش آموز مشغول به تحصیل در مهد کودک های مناطق 1،6،12 شهر تهران بود که تعداد 341 نفر شامل 153 دختر و 188 پسر از طریق روش نمونه گیری تصادفی بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار عبارتند از، آزمون تفکر خلاق در عمل و حرکت تورنس (1974) و فعالیت های آزمون تفکر خلاق در عمل و حرکت تورنس (1974). تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های تی مستقل انجام شد. یافته ها: میزان تأثیرپذیری خلاقیت از بازی های کششی پسران در مقایسه با دختران بیشتر بود (0/05). نتیجه گیری : بازی های کششی می تواند تأثیر مثبتی بر افزایش خلاقیت کودکان داشته باشد.
۴۹.

اثربخشی آموزش خلاقیت بر مهارت حل مسأله و مقایسه با روش بازی در کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره نوزدهم بهار (فروردین) ۱۳۹۹ شماره ۸۵ 57-69

کلیدواژه‌ها: آموزش خلاقیت بازی حل مسأله کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۴۵۵
زمینه: امروزه پرورش خلاقیت و بازی یکی از محورهای اساسی نظام های آموزشی جهت تصمیم گیری مناسب و حل مسأله است. اما مسئله اصلی اینست، آیا بین اثربخشی آموزش خلاقیت و روش بازی بر مهارت حل مسأله کودکان پیش دبستانی تفاوت وجود دارد؟ هدف: بررسی تأثیر آموزش خلاقیت بر مهارت حل مسأله و مقایسه با روش بازی در کودکان پیش دبستانی استان فارس بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری همه کودکان مراکز پیش دبستانی شهرستان کامفیروز در سال تحصیلی 97- 96 بودند. 60 نفر به صورت تصادفی به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و دو گروه گواه (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. ابزار عبارتند از: آزمون مهارت حل مسأله آزمون برج لندن شالیس (1982)، برنامه آموزش خلاقیت (گنجی، نیوشا و هدایتی، 1391). تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها: آموزش خلاقیت و بازی بر مهارت حل مسأله تأثیر داشت (0/001 P< ). بین تأثیر دو روش آموزشی بر مهارت حل مسأله تفاوتی وجود نداشت (0/001 P< ). نتیجه گیری: می توان برای بهبود مهارت حل مسأله در کودکان پیش دبستانی از آموزش خلاقیت و بازی بهره برد
۵۰.

اثربخشی کاربرد بازیهای رایانه ای بر خلاقیت و ادراک فضایی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 229-256

کلیدواژه‌ها: بازیهای رایانه ای خلاقیت ادراک فضایی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۴۵۶
هدف:پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی کاربرد بازی های رایانه ای بر خلاقیت و ادراک فضایی کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهش: این تحقیق از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل است که، به بررسی آزمایشی روش کاربرد بازی های رایانه ای و اثربخشی آن می پردازد.به منظور، ارزیابی متغیرها از آزمون های خلاقیت تصویری تورنس(1974)،آزمون ادراک فضایی فراستیگ(1961) و همچنین پروتکل بازی های رایانه ای استفاده شد.جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دختران نوآموز شاغل به تحصیل در مراکز پیش دبستانی منطقه 5 تهران بود که پس از اخذ مجوز رسمی از اداره آموزش و پرورش کل شهرتهران و اداره آموزش و پرورش منطقه مربوطه، از بین آنها50 نفر از نوآموزان به عنوان آزمودنیانتخاب شدند و در دوگروه آزمایش و کنترل در پژوهش حاضر مشارکت کردند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از ابزار پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده روش تحلیل کواریانس بواسطه نرم افزارSPSSاستفاده شد. یافته ها:تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس نشان داد که تفاوت نمرات پیش آزمون و پس آزمون ،در دوگروه آزمایش و کنترل ،معنا دار است. بحث ونتیجه گیری : نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که اجرای برنامه مداخله ای کاربرد بازی های رایانه ای،بر میزان خلاقیت و ادراک فضایی کودکان پیش دبستانی گروه آزمایش در مرحله پس آزمون ،می تواندتاثیر معناداری داشته باشد.
۵۱.

اثربخشی آموزش ارزش های اخلاقی (از طریق قصه گویی و پویانمایی) بر رشد مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 179-200

کلیدواژه‌ها: آموزش ارزش های اخلاقی قصه گویی پویانمایی مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۷۱۴
هدف پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش ارزش های اخلاقی (از طریق قصه گویی و پویانمایی) بر رشد مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهش، از نوع طرح های عاملی «شبه آزمایشی» بود.  102 کودک یک مرکز پیش دبستانی از جامعه آماری کودکان پیش دبستانی ناحیه دو شهر یزد در سال 1394 انتخاب شده و به پنج گروه معادل منتسب شدند. در نهایت به تصادف چهار گروه به عنوان گروه آزمایش (جنسیت* قصه/کارتون) و یک گروه کنترل (پسر بدون مداخله) انتخاب شدند. آموزش ارزش های اخلاقی گروه های آزمایش از طریق قصه گویی یا پویانمایی در ده جلسه سی دقیقه ای اجرا شد. قبل و بعد از آموزش، پرسشنامه مهارت های اجتماعی ویرت (1984) توسط والدین و مربیان تکمیل شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون مانکوا، تحلیل کواریانس و تحلیل واریانس انجام شد. یافته ها نشان داد از نظر والدین، آموزش ارزش های اخلاقی از طریق کارتون (موثرتر در پسران) و قصه گویی (موثرتر در دختران) به طور معناداری (001/0 > p) باعث رشد مهارت های اجتماعی کودکان (در محیط غیررسمی خانه) می شود. همچنین از نظر مربیان، آموزش ارزش های اخلاقی از طریق قصه گویی به طور معناداری (001/0> p) باعث رشد مهارت های اجتماعی کودکان ( در محیط رسمی آموزشگاه) می شود. در مجموع، مهارت اجتماعی دختران از پسران دوره پیش دبستانی بالاتر است.
۵۲.

بازخورد والدین به سواد و مهارت های شناختی در کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 289-298

کلیدواژه‌ها: بازخورد والدین به سواد مهارت های شناختی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۷۹
این پژوهش با هدف شناسایی نقش بازخورد والدین به سواد در پیش بینی مهارت های شناختی کودکان 5 سال تا 5 سال و 11 ماه شکل گرفت. 128 کودک (66 پسر و 62 دختر) از شهر برازجان به کمک طرح همبستگی با روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به دو مقیاس مهارت های اولیه شناختی (مرکز پژوهشی هم نوای آوای رویش، 1394) پاسخ دادند. والدین آن ها نیز مقیاس محیط سواد خانه (مرکز پژوهشی هم نوای آوای رویش، 1394) را تکمیل کردند. تحلیل داده ها نشان داد محیط سواد خانه با مهارت های اولیه شناختی کودکان همبستگی مثبت دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه حاکی از این بود که محیط سواد خانه 24 درصد از واریانس مهارت های شناختی (14 درصد از مهارت خواندن نوشتن و 10 درصد از مهارت ریاضی) کودکان را تبیین می کند و زیرمقیاس علاقه به خواندن والدین 4 درصد از مهارت شناختی خواندن نوشتن کودکان را به تنهایی پیش بینی می کند. یافته ها بر نقش غنی سازی محیط خانواده و آگاه سازی والدین از ارزش آن در افزایش مهارت های شناختی کودکان پیش دبستانی به منظور پیشگیری از افت تحصیلی در هر مقطعی، تأکید کردند.
۵۳.

تأثیر بازی در فضای باز طبیعی و سرپوشیده بر رشد اجتماعی و ادراکی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رفتار حرکتی تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 103-120

کلیدواژه‌ها: بازی آزادانه طبیعت رشد اجتماعی رشد ادراکی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۰ تعداد دانلود : ۶۱۰
رشد همه ابعاد وجودی کودک از حرکت سرچشمه می گیرد. فراهم سازهای محیطی به عنوان یک عامل تحریک کننده برای استفاده بیشتر از فرصت ها مطرح هستند و باعث گسترش تغییرات رشدی می شوند.پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بازی در دو فضای باز طبیعی و سرپوشیده بر رشد اجتماعی و ادراکی کودکان پیش دبستانی انجام شد. در این مطالعه از روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون، با روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. نمونه آماری پژوهش 30 نفر از کودکان پیش دبستانی 5/4 تا 5/6 ساله بودند که 15 نفر از آن ها در مدرسه طبیعت (فضای باز طبیعی) و 15 نفر دیگر در مهدکودک (فضای سرپوشیده) ثبت نام کرده بودند. برای سنجش رشد اجتماعی از مقیاس بلوغ اجتماعی واینلند(1953) و برای ارزیابی رشد ادراکی از آزمون یکپارچگی بینایی-حرکتی بیری-بوکتنیکا(1961) استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس مرکب نشان داد که فعالیت در فضای باز و سرپوشیده بر رشد اجتماعی و ادراکی کودکان تأثیر مثبت و معنا داری داشت، اما بازی در طبیعت اثر بیشتری بر رشد اجتماعی و ادراکی کودکان نسبت به فضای سرپوشیده داشت؛به طوری که 84 درصد از تغییرات در بهره اجتماعی کودکان و 88 درصد از تغییرات در یکپارچگی بینایی-حرکتی آن ها ناشی از فعالیت در فضای باز و طبیعت بود؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت محیط طبیعی نسبت به محیط سرپوشیده بهبود بیشتری در رشد اجتماعی و ادراکی کودکان دارد؛ براین اساس، پیشنهاد می شود در دوران حساس کودکی، کودکان در فضاهای طبیعی فعالیت بیشتری داشته باشند.
۵۴.

طراحی مدل راهبردهای آموزش مذهبی کودکان پیش دبستانی در خانواده (پژوهشی آمیخته)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۴) ۶۱-۹۲

کلیدواژه‌ها: مشارکت والدین راهبردهای آموزش مذهبی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۸ تعداد دانلود : ۴۱۶
پژوهش حاضر با هدف طراحی و برازش مدل راهبرهای آموزش مذهبی کودکان در خانواده ها انجام شده است؛ روش تحقیق به شیوه ترکیبی (آمیخته) با طرح کیفی-کمی است. جامعه پژوهشی تمام والدین دانش آموزان دوره پیش دبستانی شهرستان ارومیه بودندکه 14 نفر به صورت هدفمند و با رعایت قاعده اشباع نظری داده ها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه بود. بعد از کسب رضایت والدین مصاحبه ها به صورت کاملا ناشناس ضبط و پیاده گردید. در بخش دوم تعداد 222 نفر از والدین با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در تحلیل کیفی از روش چهار مرحله ای پاول و رننر (2003) و در بخش کمی از مدل معادلات ساختاری استفاده گردید. نرم افزار مورد استفاده در بخش کیفی MAXQDA10 دربخش تحلیل کمی نرم افزارهای SPSS16 و AMOS21 بود. بر حسب نتایج تحقیق کیفی، والدین از چهار راهبرد عمده «الگوسازی»، «سبک زندگی اسلامی»، «رسانه های آموزشی» و «محیط ها و مناسبت های مذهبی» برای آموزش مذهب فرزندانشان استفاده می کنند. همچنین یافته های مدل معادلات ساختاری نشان داد که راهبردهای چهارگانه مدل مفهومی تحقیق بر متغیر شیوه های آموزش مذهبی والدین به کودکان برازش داشته و تاثیرگذار هستند؛ همچنین مولفه های «الگوسازی» و «سبک زندگی» در بیشترین سطح تاثیرگذاری قرار داشتند. با توجه به یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود والدین در آموزش های مذهبی نسبت به تاثیرات این روش ها نیز آگاهی داشته و با توجه به اثرات این روش ها در تربیت دینی فرزندانشان بکوشند.
۵۵.

غنی سازی تجارب زبانی کودکان پیش دبستانی با تبار اقتصادی-اجتماعی پایین از طریق داستان خوانی مشارکتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: مداخله زبانی داستان خوانی مشارکتی رشد زبان کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۷۹
مداخله اولیه برای کاستن از مشکلات پایدار در زبان و ابعاد مرتبط با آن در کودکان در معرض خطر برای آسیب زبان از اهمیت برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآیی برنامه داستان خوانی مشارکتی بر رشد مهارت های زبانی کودکان پیش دبستانی با تبار اقتصادی و اجتماعی پایین انجام گرفت. این مطالعه به شیوه شبه آزمایشی با طرح دو گروهی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری اجرا شد. از دو مرکز پیش دبستانی در شهرک احمدآباد مستوفی طی غربالگری چند مرحله ای، 30 نفر از کودکانی که نمره آزمون رشد زبان آن ها یک تا دو انحراف معیار زیر میانگین (85-70) بود با تشخیص مشکلات زبانی انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. آزمودنی ها در گروه آزمایش (15 نفر) در قالب 4 گروه کوچک، طی 30 جلسه 45 دقیقه ای به صورت سه جلسه در هفته برنامه داستان خوانی مشارکتی را دریافت کردند. برای گردآوری داده ها، نسخه فارسی آزمون رشد زبان و گفتار روایتی اجرا شدند . داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری و تک متغیری با اندازه گیری های مکرر تحلیل شدند. نتایج حاکی از تاثیر معنادار (001/0P=) برنامه در افزایش مهارت های معنی شناسی، نحو و به طور کلی رشد زبان و بهبود گفتار روایتی در آزمودنی های گروه آزمایشی است. بررسی نمرات تفاضلی مرحله پس آزمون و پیگیری حاکی از پایداری اثربخشی برنامه مداخله است . بر این اساس برنامه داستان خوانی مشارکتی به عنوان یک برنامه پیشگیرانه و پلی در جهت کم کردن شکاف واژگانی برای کودکان در معرض خطر توصیه می شود.
۵۶.

توانایی کودکان پیش دبستانی برای تمایز میان حق استفاده و حق مالکیت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۷ 121 - 134

کلیدواژه‌ها: کودکان پیش دبستانی حق استفاده حق مالکیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۳۹۷
این پژوهش با هدف بررسی توانایی کودکان پیش دبستانی برای تمایز میان هدیه، خرید و عاریه انجام شد. پژوهش حاضر کاربردی از نوع کمی بود. جامعه آماری پژوهش کودکان پیش دبستانی شهرستان پاکدشت در سال تحصیلی 97-1396 بودند. نمونه پژوهش شامل 25 نفر (10 دختر و 15 پسر) بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه ساختاریافته درباره مفاهیم هدیه (حق با خود بردن شی)، خرید (حق مالکیت بر شی) و عاریه (حق استفاده از شی) استفاده شد. روایی صوری و محتوایی سوال های مصاحبه توسط متخصصان تایید و پایایی آن با روش مصححان مطلوب گزارش شد. برای تحلیل داده ها از روش آزمون تی تک-نمونه ای و نرم افزار SPSS-19 استفاده شد. نتایج نشان داد که کودکان پیش دبستانی درک می کنند که در عاریه فقط حق استفاده از شی را دارند، اما حق مالکیت و بردن شی را با خود ندارند. همچنین در خرید و هدیه حق استفاده، حق مالکیت و حق بردن شی را با خود دارند. علاوه بر آن حق مالکیت و حق با خود بردن در هدیه و خرید به طور معناداری بیشتر از عاریه بود و بین میزان آنها در هدیه و خرید تفاوت معناداری وجود نداشت. بین حق استفاده در هدیه، خرید و عاریه تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P). با توجه به نتایج توصیه می گردد که به کودکان پیش دبستانی تمایز میان حق استفاده، حق مالکیت و حق با خود بردن بر اساس مفاهیم هدیه، خرید و عاریه آموزش داده شود.
۵۷.

بررسی قابلیت های موردنیاز معلمان و شاگردان به منظور پرورش هوش هیجانی در دوره پیش دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۴ تابستان ۱۳۹۹ ویژه نامه 111 - 124

کلیدواژه‌ها: تلفیقی بودن دروس کودکان پیش دبستانی هوش هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۲۳۴
این پژوهش با هدف شناسایی ویژگی معلمان و شاگردان برای پرورش هوش هیجانی در دوره پیش دبستان انجام شد. روش پژوهش، سنتزپژوهی بود. جامعه آماری پژوهش اسنادی کلیه اسناد شامل مقاله، کتاب علمی، رساله ها، منابع علمی و پایگاه های اطلاعات علمی مرتبط با مؤلفه های تعیین ویژگی های موردنیاز مربیان و شاگردان به منظور پرورش هیجانی در دوره پیش دبستان بود که 79 منبع با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها به سه شیوه کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شد. یافته ها نشان داد که ویژگی های کودکان پیش دبستانی برای پرورش هوش هیجانی عبارت اند از: تعامل با محیط، تعامل محور بودن، تأثیرپذیری از هیجانات، انتخاب، تشخیص جنسیتی قدرت ادراک تفاوت ها و تشابهات، هیجانی بودن و غیره ویژگی های مربیان/معلمان برای پرورش هوش هیجانی عبارت اند از: بیانگری هیجان، طرح کننده و ناقل مفاهیم، سؤال گری، بازیگری، شناخت کودکان، هنرمندی، فرآیند محور بودن، شناخت بازی کودکان و غیره ازلحاظ موضوعی نیز دروس دوره پیش دبستانی تلفیقی است که مبتنی بر این مضامین در تلفیق است: تلفیق محتوا، تلفیق مهارتی، تلفیق فرآیندی، تلفیق محیط یادگیری، تلفیق موضوعی، تلفیق دروس، ترکیب نقشی و تلفیق فعالیتی.
۵۸.

مرور نظام مند برنامه های موجود با هدف ارتقای سطح کارکرد های اجرایی و مهارت های هیجانی اجتماعی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۸۸) 94-113

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اجرایی مهارت های هیجانی مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی برنامه های آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۲۸۷
مقدمه : اهمیت بالای دوران پیش دبستان در فعال سازی ظرفیت های شناختی، کارکردهای اجرایی و مهارت های هیجانی _ اجتماعی کودکان، برای پژوهشگران این حوزه بسیار روشن است. با عنایت به این مهم، پژوهش حاضر برای به دست آوردن تصویری از مطالعات موجود در این حوزه، مروری نظام مند بر برنامه های مداخلاتی موجود با هدف ارتقای سطح کارکردهای اجرایی و مهارت های هیجانی _ اجتماعی کودکان پیش دبستانی صورت داده است. روش کار: به همین منظور، در این مطالعه مروری نظام مند، از میان بیش از 200 مقاله نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی معتبر خارجی از جمله Google Scholar ، Springer و ScienceDirect ، و داخلی شامل مگیران ( Magiran ) ، نورمگز ( Noormags ) و پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (( SID ) Scientific Information Database ) ، تعداد 66 مقاله فارسی و انگلیسی بر اساس معیارهای مشخص شده از جمله نوع مداخله و گروه سنی مخاطب، انتخاب و مورد بررسی کامل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که عمده مطالعات به انجام رسیده در زمینه بهبود کارکردهای اجرایی و مهارت های هیجانی _ اجتماعی، بر روی دانش آموزان دبستانی و بزرگ تر صورت گرفته است. همچنین، با وجود اثربخشی اجرای برنامه های آموزشی پراکنده بر بهبود مهارت های شناختی، هیجانی _ اجتماعی و تحصیلی کودکان پیش دبستانی، فقدان برنامه های آموزشی جامع که در برگیرنده آموزش کارکردهای اجرایی و نیز مهارت های هیجانی _ اجتماعی به صورت تلفیقی باشد، به چشم می خورد. نتیجه گیری: از این رو و با توجه به اهمیت ویژه دوره پیش از دبستان در رشد کارکردهای اجرایی، تدوین برنامه های آموزشی تلفیقی که در بردارنده ویژگی های لازم برای یک برنامه جامع باشند برای سنین پیش از دبستان ضروری تلقی می گردد.
۵۹.

تأثیر آموزش مهارت های ادراکی - حرکتی بر بهبود دست خط در کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک دوره هفتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۲۴) 96-107

کلیدواژه‌ها: ادراکیؤ- حرکتی دست خط کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۰ تعداد دانلود : ۴۳۰
زمینه و هدف: یکی از مشکلات شایع در مدارس پیش دبستانی، خوانایی دست خط کودکان است. خط، مهارت ادراکی- حرکتی پیچیده ای است که به بلوغ و یکپارچگی مجموعه ای از مهارت های، شناختی، ادراکی، و حرکتی بستگی دارد که از طریق آموزش ایجاد می شود. به این ترتیب هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مهارت های ادراکی- حرکتی بر بهبود مهارت دست خط در کودکان پیش دبستانی بوده است. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی کوکان پسر پیش دبستانی 5 تا 6 سال ارجاع داده شده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش ناحیه 2 شهر اصفهان در سال تحصیلی 96-97 بوده است که با استفاده از مقیاس مشکلات دست خط کشاورزی و شجاعی (1394) مورد غربالگری قرار گرفتند. نمونه مورد مطالعه شامل 20 کودک دارای مشکلات دست خط از جامعه آماری ذکر شده بودند که به شیوه در دسترس انتخاب، و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه (10 کودک در گروه آزمایش و 10 کودک در گروه گواه) جایدهی شدند. گروه آزمایش برنامه تمرینی مهارت های ادراکی - حرکتی را به مدت 16 جلسه 45 دقیقه ای دریافت کرد و در این مدت، گروه گواه به فعالیت های معمول خود پرداخت. در پایان برنامه مداخله ای از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش شامل سیاهه مشکلات دست خط کشاورزی و شجاعی (1394) بود. برای تحلیل داده ها نیز از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری و چندمتغیری استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد آموزشی مهارت های ادراکی- حرکتی بر بهبود مشکلات دست خط (73/14= F ، 001/0= P )، خرده مقیاس های خطاهای دست خط (40/12= F ، 002/0= P ) و خطاهای وضعیت بدن هنگام نوشتن (12/6= F ، 024/0= P ) پسران پیش دبستانی 4 تا 6 سال، مؤثر است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که استفاده از مهارت های ادراکی حرکتی با تقویت عضلات دست و مهارت های حرکتی درشت و ظریف دست در تحول مهارت های دست خط مؤثر است. در نتیجه این شیوه می تواند به عنوان یک شیوه تکمیلی در کنار درمان های اصلی این اختلال به کار رود.
۶۰.

تأثیر همدلی در رشد اجتماعی کودکان پیش دبستانی: نقش میانجی کفایت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 120 - 137

کلیدواژه‌ها: همدلی رشد اجتماعی کفایت اجتماعی کودکان پیش دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۴۱۷
رشد اجتماعی بعنوان بخش مهمی از فرآیند تحول اثرات مثبت و منفی بسیاری بر سلامت روان کودکان دارد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی اثرات همدلی در رشد اجتماعی کودکان پیش دبستانی با تأکید بر نقش میانجی کفایت اجتماعی انجام شد. روش کار: طرح مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان پیش دبستانی شهر تهران سال 1398 بود که تعداد 370 کودک به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس رشد اجتماعی واینلند (1953)، پرسشنامه همدلی بریانت (1982) و پرسشنامه کفایت اجتماعی بلینی (2007) که از اعتبار و پایایی قابل قبولی برخوردارند استفاده شده، به منظور تجزیه و تحلیل داده ها مدل یابی معادلات ساختاری به کار گرفته شد. یافته ها: همدلی بر رشد اجتماعی و کفایت اجتماعی کودکان پیش دبستانی تأثیر مستقیم (β=0.24; p <0.001). و بر رشد اجتماعی کودکان با نقش میانجی کفایت اجتماعی تأثیر غیرمستقیم (β=0.12; p <0.02). همچنین کفایت اجتماعی نیز با رشد اجتماعی آن ها اثر مستقیم (β=0.43; p <0.001) و شاخص های برازندگی مدل نشان داد که مدل از برازش مناسبی برخوردار می باشد. نتیجه گیری متغیرهای همدلی و کفایت اجتماعی در رشد اجتماعی کودکان پیش دبستانی موثر بوده، می تواند در قالب مهارت های پایه ای در آموزش رسمی و مهارت های فرزندپروری به منظور پیشگیری و درمان مشکلات بین فردی به کار گرفت.