کودکان پیش دبستانی

زمینه و هدف: از موضوعات جدید حوزه تعلیم و تربیت و روان شناسی، خردمندی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی والدگری خردمندانه مادران بر بهزیستی روان شناختی کودکان پیش دبستانی شهر اصفهان انجام شد. روش: این پژوهش تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون، شامل دو گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری شامل مادران کودکان 4 تا 6 ساله پیش دبستانی شهر اصفهان در سال 1402 بودند و انتخاب نمونه (15 نفر برای هر گروه) به صورت تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه پیشرفت و تاب آوری مثبت در پیش دبستانی (مایر و یولیچ، 2009) بود که توسط والدین کودکان تکمیل شد. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش قرار گرفتند و گروه گواه تنها پس از پایان پژوهش دو جلسه آموزش دریافت کردند. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره با نرم افراز SPSS نسخه 23 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در گروه آزمایش میانگین نمرات عملکرد اجتماعی (4/17 به 5/25)، خودمهارگری (9/16 به 0/25)، اعتماد به خود (4/7 به 3/11)، تکلیف گرا بودن (6/13 به 2/21) و لذت بردن از کاوش (1/15 به 9/22) از پیش آزمون به پس آزمون نسبت به گروه گواه افزایش یافت (05/0>p). نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت تغییر نگرش مادران در والدگری به روی آورد خردمحور و ظهور مؤلفه های خردمندانه درگفتار، رفتار، و کردار آنها به عنوان الگو می تواند عملکرد اجتماعی، خودمهارگری، اعتماد به خود، تکلیف گرا بودن، و لذت بردن از کاوش کودکان پیش دبستانی را افزایش دهد. بنابراین پیشنهاد می شود در زمینه آموزش والدین کودکان پیش دبستانی از والدگری خردمندانه در کنار سایر روش های تربیتی موجود استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی برنامه توانمندسازی شناختی با رویکرد بدنمندی و اثربخشی آن بر بهبود مهارت های پیشاریاضی و حافظه فعال دیداری-فضایی در کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود و ازنظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه جمع آوری داده ها در طبقه تحقیقات ترکیبی (کیفی-کمی) قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان 5 تا 7 ساله در مراکز پیش دبستانی شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1403 بود که از بین آن ها، نمونه ای به حجم 30 نفر (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی گمارش شد. در مرحله بعد دو آزمونِ مهارت های پایه ریاضی (کهن صدق، 1376) و خرده آزمون حافظه فعال دیداری-فضایی (حافظه مازها و یادآوری مکعب) از مجموعه آزمون حافظه فعال برای کودکان (ارجمندنیا، 1388) به عنوان پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. برای آزمون فرضیه ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد برنامه توانمندسازی شناختی با رویکرد بدنمندی بر بهبود مهارت های پیشاریاضی در حیطه های اعداد و عملیات، اندازه گیری، محاسبات اولیه و هندسه و همچنین حافظه فعال دیداری-فضایی اثرگذار است. بر این اساس می توان گفت برنامه توانمندسازی شناختی با رویکرد بدنمندی به دلیل تکیه بر تجربیات مستقیمِ بدنی و حرکتی، سیستم عصبی، حسی، حرکتی و شناختی را هم زمان درگیر می کند.

مقدمه و هدف: اجرای بازی وارسازی در آموزش کودکان همواره با موانعی همانند کمبود زمان برای آماده سازی بازی، عدم دانش روش شناختی معلمان و کمبود منابع روبرو بوده است. بر همین اساس مطالعه بازی وارسازی از منظر رویکردهای یادگیری از جمله سازه گرایی اجتماعی که بر تعامل اجتماعی بین یادگیرندگان تاکید می کند، لازم است. هدف این پژوهش طراحی الگوی بازی وارسازی آموزش کودکان پیش دبستانی با رویکرد سازه گرایی اجتماعی است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش ذیل پارادایم تفسیرگرایی و با رویکرد کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد به دنبال ارائه الگوی بازی وارسازی آموزش کودکان پیش دبستانی با رویکرد سازه گرایی اجتماعی است. داده ها از طریق مصاحبه عمیق با 12 نفر از متخصصان و خبرگان آموزش کودکان بویژه افراد دارای تجربه اجرای آموزش کودکان در سطح پیش دبستانی و مدیران مراکز پیش دبستانی در شهر تهران و 8 نفر از اساتید دانشگاه گردآوری شد. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار مکس کیودا و مبتنی بر نظریه داده بنیاد در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی دسته بندی شدند. یافته ها: مفهوم بازی وارسازی آموزش در محیط یادگیری سازنده گرا به عنوان پدیده محوری انتخاب شد. شرایط علی در چهار دسته عوامل محتوای برنامه درسی، عوامل نهادی، انگیزه ها و نگرش های مدیر مهدکودک و تسهیلگر بودن معلم جای گرفتند و چهار مقوله اصلی شامل تربیت مربی، طراحی محیط یادگیری سازنده گرا در کلاس درس، تشویق کودکان از طریق انگیزه های بیرونی و فضای یادگیری آگاهانه به عنوان راهبردهای کنش و واکنش انتخاب شدند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه می تواند به مدیران مراکز پیش دبستانی در پیاده سازی بازی وارسازی با رویکرد سازاگرایی در آموزش کودکان کمک نماید.

هدف مقیاس رشدی نیوشا یکی از معدود ابزارهای سنجش رشدی ایرانی است. این مقیاس 7 مهارت رشدی و از جمله مهارت های حرکتی کودکان از زمان تولد تا 72 ماهگی را می سنجد. مطالعات محدودی برای بررسی ویژگی های روانسنجی این ابزار خصوصا خرده مقیاس حرکتی آن انجام شده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی اعتبار همزمان و سازه خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا در کودکان پیش دبستانی بود.روش پژوهشهشتاد کودک پیش دبستانی با میانگین سن (7/0 ±) 1/4 سال به طور تصادفی از سه مهدکودک شهرستان بجستان انتخاب شدند. برای  بررسی اعتبار همزمان همبستگی بین نمره خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا با نمره کل و نمرات مهارت های حرکتی درشت و ظریف پرسشنامه سنین و مراحل 3 (ASQ-3) و برای بررسی اعتبار سازه همبستگی بین سن و نمره خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا محاسبه شد. با توجه به طبیعی نبودن توزیع داده ها تحلیل آماری با استفاده از  ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد.یافته هانتایج همبستگی مثبت ضعیفی بین نمره مهارت های حرکتی نیوشا با نمره کل (11/0=rs) و مهارت های حرکتی درشت (23/0= rs) و همبستگی غیرقابل قبول با مهارت های حرکتی ظریف ASQ-3 (04/0-= rs) و همبستگی مثبت متوسط با سن را نشان داد (67/0=rs).نتیجه گیریبراساس یافته ها چنین به نظر می رسد که خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا از اعتبار همزمان ضعیف و اعتبار سازه متوسطی برای سنجش مهارت های حرکتی کودکان پیش دبستانی برخوردار است که استفاده از این ابزار برای غربالگری رشد حرکتی را مورد تردید قرار می دهد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی طراحی اسباب بازی های سازه ای مبتنی بر الگوی جرو بر هوش هیجانی کودکان پیش دبستانی بود. روش شناسی: روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود که در سال 2024 میلادی انجام شد. نمونه پژوهش شامل 30 کودک 4 ساله بود که به صورت خوشه ای از پیش دبستانی های شهر انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه ی 2 ساعته در فعالیت های بازی های سازه ای مبتنی بر الگوی جرو شرکت کردند، در حالی که گروه کنترل آموزش های عادی را ادامه داد. برای سنجش هوش هیجانی از پرسشنامه سیبریاشرینگ-فرم مربیان استفاده شد و داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) تحلیل گردید. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که طراحی اسباب بازی های سازه ای مبتنی بر الگوی جرو به افزایش معنادار هوش هیجانی کل (0.97)، خودانگیزی (0.94)، خودآگاهی (0.84)، خودکنترلی (0.87)، هوشیاری اجتماعی (0.78) و مهارت اجتماعی (0.91) در گروه آزمایش منجر شد (p<0.01). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که طراحی هدفمند اسباب بازی های سازه ای می تواند ابزاری مؤثر برای ارتقاء مؤلفه های مختلف هوش هیجانی کودکان پیش دبستانی باشد و استفاده از این رویکرد در محیط های آموزشی کودکان توصیه می شود.