مطالعات روانشناسی تربیتی

هدف پژوهش، پیش بینی جهت گیری مذهبی براساس هوش اخلاقی در دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی ۱۳۹۴-۱۳۹۳ بودند، که از حدود تقریبی ۱۷۰۰۰ نفر، تعداد ۲۲۰ نفر با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های جهت گیری مذهبی (آلپورت، ۱۹۵۰) و هوش اخلاقی (لنیک و کیل، ۲۰۰۵) استفاده شده است. داده های بدست آمده با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون همزمان و t مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد بین جهت گیری مذهب درونی و هوش اخلاقی دانشجویان (۳۸/۰r= و ۰۱/۰>P) رابطه معناداری مثبت وجود دارد، اما بین جهت گیری مذهب بیرونی و هوش اخلاقی دانشجویان (۱۲/۰-r= و ۰۱/۰>P) رابطه معناداری منفی وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون همزمان هوش اخلاقی و مؤلفه های آن نشان دهنده نقش آن در پیش بینی جهت گیری مذهبی درونی بود. یافته های t مستقل نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر از نظر جهت گیری مذهبی و هوش اخلاقی تفاوت معناداری (۰۱/۰>P) وجود دارد. بر اساس نتایج مذهب درونی باعث ایجاد آرامش، امید، انرژی مثبت، بخشایش و همدلی در افراد است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اشتیاق شغلی و رضایت شغلی معلّمان در پیش بینی پیوند با مدرسه ی دانش آموزان انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه ی اوّل ناحیه ی دو شهر اردبیل و همچنین معلّمان این ناحیه در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل می دادند که از میان آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای ، 720 نفر (144 معلّم و 576 دانش آموز) به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی پیوند با مدرسه ی سرنکویچ و جوردانو، پرسشنامه ی اشتیاق شغلی شائوفلی و بیکر و پرسشنامه ی رضایت شغلی مینه سوتا، استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین اشتیاق شغلی و رضایت شغلی معلّمان با پیوند با مدرسه دانش آموزان رابطه ی مثبت معناداری وجود دارد (01/0>p). همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که اشتیاق شغلی و رضایت شغلی معلّمان تقریباً 23 درصد از واریانس مربوط به پیوند با مدرسه ی دانش آموزان را پیش-بینی می نمایند (01/0>p). در نتیجه می توان گفت که اشتیاق شغلی و رضایت شغلی معلّمان توانایی پیش بینی پیوند با مدرسه ی دانش آموزان را داشته و نیازمند برنامه هایی برای بهبود این متغیرها در معلّمان می باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازی های توجه بر عملکرد خواندن دانش آموزان دختر با نارساخوانی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی بود و با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی شهر اصفهان بودند. نمونه پژوهش شامل 30 نفر از دانش آموزان دختر پایه سوم با نارساخوانی بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش(15 نفر) و کنترل(15 نفر) تقسیم شدند. عملکرد خواندن هر دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از آزمون خواندن و نارساخوانی نما کرمی نوری و مرادی(1384) ارزیابی شد. گروه آزمایش برنامه مداخله بازی های توجه را به مدت 12 جلسه دریافت کردند در حالی که به گروه کنترل این مداخله ارایه نشد. آزمون تحلیل کواریانس یک متغیره برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که مداخله بازی های توجه منجر به بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان دختر با نارساخوانی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است. با توجه به یافته های این پژوهش، مداخله بازی های توجه بر بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان دختر با نارساخوانی تأثیر دارد. بنابراین پیشنهاد می شود از بازی های توجه در جهت بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان با نارساخوانی استفاده شود.

زمینه و هدف: اختلال یادگیری خاص، نقص در مهارت های تحصیلی عمومی محسوب می شود که در زمینه های روخوانی، ریاضی و بیان کتبی مشخص می شود و مشکل قابل توجهی در زمینه پیشرفت تحصیلی، عملکرد شغلی و یا فعالیت های روزمره زندگی فرد ایجاد می کند.هدف پژوهش حاضر اثربخشی ترکیب توانبخشی شناختی و نورو فید بک بروی اختلال یادگیری خاص (ریاضی، خواندن و املا) بروی کودکان دبستانی منطقه ۵ بود. روش پژوهش: روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. 30 نفر در دو گروه با استفاده از آزمون تشخیص اختلال یادگیری به عنوان گروه آزمایش(15 نفر برای ترکیب بازتوانی شناختی و نوروفیدبک) و کنترل(15 نفر) انتخاب شد. سپس برای گروه آزمایش مداخلات ارائه خواهد شد و گروه کنترل از آموزش های معمول مدرسه استفاده کرد. از هر دو گروه آزمایش و کنترل، پیش آزمون و پس آزمون گرفته شد و بعد از گذشت دو ماه آزمون پیگیری بر روی هر دو گروه آزمایش انجام گرفت. آزمون تشخیص اختلال یادگیری (مک کارنی،2007)بود.برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل کواریانس چندمتغیره با کاربرد نرم افزار spss22 استفاده شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که پس از مداخله، گروه درمان در متغیر های یادگیری خاص خواندن و نوشتن و ریاضی با بهبود مواجه شدند، تفاوت گروه ازمایش و کنترل نیز در مرحله پیگیری ادامه داشت.

پژوهش حاضر با هدف بهره گیری از هوش هیجانی و هوش معنوی جهت بهبود عملکرد زبان آموزان انگلیسی یک مؤسسه با استفاده از روش نیمه آزمایشی در قالب طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل صورت گرفت. علاوه بر این، اثر این مداخله بر روی سطح هوش هیجانی و هوش معنوی زبان آموزان مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش تمامی زبان آموزان در سطح متوسط بسندگی در سال 1396 را در بر می گرفت و حجم نمونه برآورد شده 120 نفر بود که در 5 کلاس آموزشی در سطح متوسط زبان مشغول به تحصیل بودند. شرکت کنندگان در دو گروه آزمایشی (65 نفر) و گواه (55 نفر) قرار گرفتند. زبان آموزان گروه آزمایشی در شش جلسه ی هفتگی مورد مداخله ی هوش هیجانی و هوش معنوی، که برنامه آن توسط پژوهشگران بر پایه پیشینه نظری پژوهش تدوین شده بود، قرار گرفتند. اما گروه کنترل، تحت آموزش های رایج مؤسسه قرار گرفتند و مداخله ای در زمینه متغیرهای مستقل پژوهش دریافت نکردند. جهت سنجش هوش هیجانی زبان آموزان از پرسشنامه هوش هیجانی پتریدز و همکاران (2006) و جهت سنجش هوش معنوی آنها از پرسشنامه هوش معنوی کینگ (2008) استفاده شد. تحلیل آماری داده ها نشان داد که در مقایسه با گروه کنترل، گروه آزمایش دارای نمرات بالاتری در مهارت های مکالمه، شنیدن، نگارش و خواندن زبان انگلیسی بودند و شش جلسه ی مداخله ی هوش هیجانی و هوش معنوی موجب افزایش معنی دار این دو متغیر در پس آزمون نسبت به پیش آزمون گردید. با توجه به نتایج این پژوهش، می توان مداخله ی هوش هیجانی و هوش معنوی را برای رشد مؤلفه های این دو متغیر و ارتقای عملکرد زبان آموزان انگلیسی در مهارت های چهارگانه به کار برد.

طلاق یکی از معضلات بزرگ جوامع امروزی است.نگرانیهای زیادی به دلیل اثرات مخرب همه جانبه آن در نوجوانان، ایجاد نموده است. عمده این اثرات ناشی از تغییر باورهایست که می تواند بر راهبردهای مقابله با استرس طلاق موثر باشد. کیفیت دلبستگی نقش کلیدی در نوع بکارگیری راهبردهای مقابله با استرس دارد،هدف از پژوهش آزمون اثر واسطه ای کیفیت دلبستگی در رابطه میان باورهای دانش آموزان نوجوان دختر درباره طلاق والدین و راهبردهای مقابله با استرس بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 242دانش آموز دختر مقطع اول متوسطه شهر تهران بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به مقیاس باورهای کودکان درباره طلاق والدین(CBAPS)، مقیاس کیفیت دلبستگی به والد(مادر یا پدر) و همسال(IPPA)، مقیاس راهبردهای مقابله با شرایط پر استرس(CISS)پاسخ دادند.مطالعه حاضر به منظور آزمون اثر واسطه ای از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد.نتایج نشان داد که رابطه بین باورهای دانش آموزان درباره طلاق والدین با کیفیت دلبستگی و راهبردهای مقابله با استرس منفی و معنادار بود.همچنین،در این مدل رابطه بین کیفیت دلبستگی با راهبردهای مقابله با استرس نیز منفی و معنادار بود. نتایج نشان داد مدل مفروض بعد از اصلاح دارای برازش قابل قبولی است.نتایج کلی نشان داد از یکسوی،سرزنش خود و سرزنش مادر در باورهای نوجوانان درباره طلاق تاثیر بسزایی داشته وبیشترین اثر را از پدیده طلاق میگیرند و از سوی دیگر کیفیت دلبستگی به والدنقش مهمتری نسبت به دلبستگی به همسال در ایجاد شرایط مناسبتر بعد از طلاق ایفا می ماید و راهبرد مقابله ای اجتنابی پرکاربردترین نوع مقابله درنوجوانان متاثر از طلاق میباشد.

رشد اجتماعی بعنوان بخش مهمی از فرآیند تحول اثرات مثبت و منفی بسیاری بر سلامت روان کودکان دارد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی اثرات همدلی در رشد اجتماعی کودکان پیش دبستانی با تأکید بر نقش میانجی کفایت اجتماعی انجام شد. روش کار: طرح مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان پیش دبستانی شهر تهران سال 1398 بود که تعداد 370 کودک به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس رشد اجتماعی واینلند (1953)، پرسشنامه همدلی بریانت (1982) و پرسشنامه کفایت اجتماعی بلینی (2007) که از اعتبار و پایایی قابل قبولی برخوردارند استفاده شده، به منظور تجزیه و تحلیل داده ها مدل یابی معادلات ساختاری به کار گرفته شد. یافته ها: همدلی بر رشد اجتماعی و کفایت اجتماعی کودکان پیش دبستانی تأثیر مستقیم (β=0.24; p <0.001). و بر رشد اجتماعی کودکان با نقش میانجی کفایت اجتماعی تأثیر غیرمستقیم (β=0.12; p <0.02). همچنین کفایت اجتماعی نیز با رشد اجتماعی آن ها اثر مستقیم (β=0.43; p <0.001) و شاخص های برازندگی مدل نشان داد که مدل از برازش مناسبی برخوردار می باشد. نتیجه گیری متغیرهای همدلی و کفایت اجتماعی در رشد اجتماعی کودکان پیش دبستانی موثر بوده، می تواند در قالب مهارت های پایه ای در آموزش رسمی و مهارت های فرزندپروری به منظور پیشگیری و درمان مشکلات بین فردی به کار گرفت.

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی پذیری مهارت های ارتباطی و سازگاری فردی با توجه به مؤلفه های روانشناسی مثبت نگر در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان شهر مشهد در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۹۸ است. پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. در این مطالعه ۳۱۴، دانشجو (۱۸۲ مرد و ۱۳۲ زن)، به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار این پژوهش شامل پرسشنامه های حالت های روان شناختی مثبت، (رجائی، خوی نژاد، نسائی، ۱۳۹۱)، مهارت های ارتباطی، (جرابک، ۲۰۰۴) و سازگاری (بل، ۱۹۶۱) ) بود که از روایی و پایایی لازم برخوردار بوده اند. داده های این تحقیق از روش تحلیل مسیر و با بهره گیری از نرم افزار AMOS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مسیر تبیین مهارت های ارتباطی بر اساس سازگاری با نقش میانجی مؤلفه های توکل به خدا، قدردانی و بخشش معنادار شده است. این یافته ها بیانگر لزوم توجه به حالت های روان شناختی مثبت در تبیین سطوح ارتباطی دانشجویان است. همچنین، در تبیین این یافته می توان گفت سازگاری به عنوان یک متغیر اثرگذار بر مهارت های ارتباطی از طریق مؤلفه های روانشناسی مثبت مکانیسم اثر دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه جهت گیری هدفی با مسئولیت پذیری دانش آموزان از طریق میانجی گری کمال گرایی اجرا شد. روش پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی دانش آموزان پسر پایه اول دوره دوم متوسطه شهر زاهدان در سال تحصیلی 98-97 به تعداد3903 نفر بود. 351 نفر از دانش آموزان به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از طریق سه پرسشنامه نسخه تجدید نظر شده هدف پیشرفت AGQ-R(الیوت و مورایاما،2008)، کمال گرایی مثبت و منفی(تری شورت و همکاران،1995) و مقیاس مسئولیت پذیری پرسشنامه روان شناختی کالیفرنیا (CPI-RE) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد اهداف تسلط گرایشی و عملکرد گرایشی با مسئولیت پذیری در سطح اطمینان 99 درصد رابطه مثبت و معنی داری دارند (p <0/01). همچنین بین اهداف تسلط اجتنابی و عملکرد اجتنابی با مسئولیت پذیری رابطه ی معنی داری یافت نشد. نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن است که اهداف تسلط گرایشی و عملکرد گرایشی به طور غیر مستقیم و با میانجی گری کمال گرایی مثبت می توانند با مسئولیت پذیری رابطه داشته باشند. همچنین نتایج نشان دادند که کمال گرایی منفی در رابطه ی بین اهداف تسلط اجتنابی و عملکرد اجتنابی با مسئولیت پذیری نقش میانجی معکوسی را ایفا می کند. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که اهداف پیشرفت گرایشی بر کمال گرایی مثبت تاثیر می گذارد که این امر به نوبه خود منجر به مسئولیت پذیری دانش آموزان خواهد شد.