داستان خوانی مشارکتی

مداخله اولیه برای کاستن از مشکلات پایدار در زبان و ابعاد مرتبط با آن در کودکان در معرض خطر برای آسیب زبان از اهمیت برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآیی برنامه داستان خوانی مشارکتی بر رشد مهارت های زبانی کودکان پیش دبستانی با تبار اقتصادی و اجتماعی پایین انجام گرفت. این مطالعه به شیوه شبه آزمایشی با طرح دو گروهی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری اجرا شد. از دو مرکز پیش دبستانی در شهرک احمدآباد مستوفی طی غربالگری چند مرحله ای، 30 نفر از کودکانی که نمره آزمون رشد زبان آن ها یک تا دو انحراف معیار زیر میانگین (85-70) بود با تشخیص مشکلات زبانی انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. آزمودنی ها در گروه آزمایش (15 نفر) در قالب 4 گروه کوچک، طی 30 جلسه 45 دقیقه ای به صورت سه جلسه در هفته برنامه داستان خوانی مشارکتی را دریافت کردند. برای گردآوری داده ها، نسخه فارسی آزمون رشد زبان و گفتار روایتی اجرا شدند . داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری و تک متغیری با اندازه گیری های مکرر تحلیل شدند. نتایج حاکی از تاثیر معنادار (001/0P=) برنامه در افزایش مهارت های معنی شناسی، نحو و به طور کلی رشد زبان و بهبود گفتار روایتی در آزمودنی های گروه آزمایشی است. بررسی نمرات تفاضلی مرحله پس آزمون و پیگیری حاکی از پایداری اثربخشی برنامه مداخله است . بر این اساس برنامه داستان خوانی مشارکتی به عنوان یک برنامه پیشگیرانه و پلی در جهت کم کردن شکاف واژگانی برای کودکان در معرض خطر توصیه می شود.

مقاله حاضر با هدف بررسی اثربخشی رویکرد داستان خوانی مشارکتی بر بهبود مهارت های سوادآموزی در کودکان پیش دبستانی در معرض خطر انجام شد. طرح پژوهش، شبه آزمایشی با طرح دو گروهی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. از بین کودکان دو مرکز پیش دبستانی، طی غربالگری چند مرحله ای به ترتیب شناسایی معلم، اجرای خرده آزمون تقلید جمله و آزمون رشد زبان، 30 نفر از کودکانی که نمره رشد زبان آنها یک تا دو انحراف معیار زیر میانگین (70-85) بود، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. مداخله برای گروه آزمایشی در 4 گروه کوچک، در برگیرنده 30 جلسه 45 دقیقه ای و سه جلسه در هفته بود. ابزار جمع آوری داده ها آزمون آمادگی خواندن با قابلیت اعتماد بازآزمایی 87/0 و آلفای کرونباخ 85/0 و آزمون آگاهی واج شناختی با قابلیت اعتماد بازآزمایی 90/0 و آلفای کرونباخ 98/0 بود. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره با اندازه گیری های مکرر نشان داد در گروه آزمایشی مهارت های آمادگی خواندن و آگاهی واج شناختی نسبت به گروه گواه در پس آزمون و پیگیری افزایش معنادار داشته است. همچنین در خرده آزمون سرعت نامیدن تغییر معناداری مشاهده نشد.