تعارض کار - خانواده

خانواده همانند سایر نهادهای اجتماعی ممکن است با گذشت زمان مسائل متعددی را تجربه کند. از جمله مسائل مرتبط با این نهاد که بیش از چنددهه مورد توجه محققان علوم اجتماعی قرار گرفته پدیده ی «تعارض کار- خانواده» است. با توجه به وجود پیشینه ی مناسب، هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی و نقد مطالعاتی است که در داخل کشور و با تمرکز بر این موضوع صورت گرفته است. بدین منظور و با اتکا بر روش مرور نظام مند تعداد 20 مقاله ی علمی-پژوهشی منتشرشده در حدفاصل سال های 1399-1389 از دو پایگاه معتبر داخلی برگزیده شدند. نتایج پژوهش پس از  بررسی مقالات بر دو محور روش شناختی و نتیجه شناختی نشان داد که اکثر پژوهش ها بر نقش عوامل اجتماعی در سطوح خرد و میانه به عنوان عوامل اثرگذار بر این پدیده تأکید داشتند. همچنین، دیگر نتایج پژوهش نشان داد که مطالعات صورت گرفته از عدم توجه به نوع مشاغل و مکانیسم اثرگذاری آن ها، استفاده ی مکرر از شاخص های پیشین و همچنین بی توجهی آشکار به کاربرد رویکردهای ترکیبی و کیفی در بررسی این موضوع رنج می برند. با این وجود، دستیابی به برخی از مهم ترین علل و عوامل اثرگذار بر خلق و تداوم این پدیده می تواند دست اندرکاران حوزه های اشتغال و خانواده را در امر برنامه ریزی و اتخاذ سیاست های بهینه در جهت رفع این مسأله یاری رساند.

زمینه و هدف: از دیرباز الگوی  مرد-نان آور حاکم بر خانواده ایرانی بوده است. تغییر سبک زندگی و شرایط اقتصادی، موجب  افزایش ساعات کاری مردان  گردیده تا درآمد مناسبی را برای گذران امور زندگی کسب نمایند. فشارهای شغلی و خستگی ناشی از ساعت کاری طولانی مردان، خانواده و به ویژه شرایط زندگی زنان خانه دار و فرزندان را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف تحقیق حاضر، واکاوی چالش های ناشی از ساعات طولانی کار مردان و پیامدهای ناشی از زمان کوتاه حضور پدر در کنار خانواده بر کیفیت روابط بین نسلی خانواده بود. روش و داده ها: تحقیق با رویکرد کیفی و استفاده از تحلیل تماتیک انجام شد. مشارکت کنندگان، 15 نفر از زنانی بودند که دارای فرزند بوده و همسران شان دارای ساعت کاری طولانی مدّت بوده اند. مشارکت کنندگان، به روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته ها: داده ها با استفاده از کدگذاری نظری مورد تحلیل قرار گرفتند. مقوله های این پژوهش، شامل جبران غیبت پدرانه، مشارکت محدود پدر در فرزندپروری، رسیدگی مادر به امور فرزندان و انحصار نقش مادری بوده است. بحث و نتیجه گیری: مهم ترین پیامد حاصل از پژوهش، حضور انفرادی مادران در زندگی و تربیت فرزندان است. به واسطه حضور کمرنگ و کاهش مشارکت پدر در خانواده، نه تنها مادران خانه دار با فشار مضاعفی برای تربیت نسل، فرزندپروری و رسیدگی به امور فرزندان مواجه اند، بلکه الگوهای روابط نسلی خانواده نیز تحت الشعاع قرار گرفته و نقش پدر در تربیت نسل به حاشیه می رود. تعارض نقش های پدری-شغلی مردان از یک سو بازتاب تداوم الگوی مرد-نان آور خانواده ایرانی و از سوی دیگر، پیامد شرایط و فشارهای اقتصادی روزافزون بر وضعیت رفاهی خانواده است. پیام اصلی: طرّاحی سیاست های حمایت از خانواده در جهت بهبود شرایط و وضعیت رفاهی خانواده، می تواند فشار ساعات کار طولانی مدت مردان را برای تأمین مخارج خانواده بکاهد و کیفیت روابط بین نسلی خانواده را قوام بخشد. از دیگر سو، مشارکت زنان در تأمین بخشی از درآمدهای خانواده، احتمالاً با بازتعریف نقش های سنّتی والدین در خانواده، الگوی روابط بین نسلی خانواده را تحت تأثیر قرار می دهد.

زمینه و هدف: با توجه به شرایط به وجود آمده در دوران همه گیری کویید 19 و به واسطه این شرایط تغییرات اساسی در نوع و شکل آموزش معلمان به وجود آمد. در این پژوهش به بررسی نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک شده در ارتباط بین تعارض کار-خانواده و کیفیت رابطه زناشویی در بین معلمان زن متاهل در دوره کووید 19 پرداخته شد. روش: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی همبستگی بود. جامعه پژوهش را معلمان زن متاهل شهر مشهد در سال 1400 تشکیل دادند که از طریق نمونه گیری در دسترس تعداد 283 نفر در پژوهش شرکت کردند و با استفاده از پرسشنامه های تعارض کار- خانواده کارلسون (2000)، مقیاس کیفیت زناشویی باسبی، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده سنجیده شدند. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که بین تعارض کار- خانواده و کیفیت روابط زناشویی رابطه منفی و معنادار وجود دارد (01/0p<). همچنین نتایج نشان داد متغیر حمایت اجتماعی نقش واسطه ای معناداری بین تعارض کار-خانواده و کیفیت روابط زناشویی دارد (01/0p<) نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت در معلمان زن متاهل در طول همه گیری کووید 19، داشتن حمایت اجتماعی از طرف خانواده، دوستان، و سایرین می تواند تأثیر تعارض کار_ خانواده را بر کیفیت روابط زناشویی  آن ها کاهش دهد.

هدف: مطالعه حاضر با هدف آزمون مدل مفروض واسطه مندی تعارض کار- خانواده در رابطه سرمایه روان شناختی و آرزومندی شغلی در زنان شاغل در شرکت های هواپیمایی در تهران در سال ۱۴۰۰ و در دوران شیوع ویروس کرونا می باشد. روش: روش نمونه گیری به شیوه در دسترس بوده و جهت گردآوری اطلاعات از ۳ پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (2007)، پرسشنامه بازنگری شده آرزومندی شغلی گرگور و ابراین (2016) و پرسشنامه تعارض کار- خانواده کارلسون و همکاران (1999) استفاده شده است. از نرم افزار SPSS و AMOS و با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل روش آماری معادلات ساختاری نشان داد که رابطه بین سرمایه روان شناختی و آرزومندی شغلی در زنان شاغل از طریق تعارض کار- خانواده به طور جزئی میانجی گری می گردد. در مدل مفروض نشان داده شد که سرمایه روان شناختی به طور مستقیم روی تعارض کار- خانواده به میزان 53/0 از واریانس آرزومندی شغلی در زنان شاغل را تبیین می کند. همچنین سرمایه روان شناختی به میزان 48/0 درصد از واریانس تعارض کار- خانواده را در زنان شاغل تبیین کرده و متغیرهای پیش بین روی هم رفته 3/30 درصد از واریانس آرزومندی شغلی در زنان شاغل را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: در مجموع نتایج نشان می دهد که احتمال میانجی بودن تعارض کار خانواده وجود دارد و می توان عنوان کرد سرمایه روان شناختی از طریق تعارض کار خانواده با آرزومندی شغلی در زنان شاغل رابطه دارد.

هدف: دلبستگی کاری یکی از مهم ترین متغیرهای شغلی است که به نوعی عامل اساسی در زندگی کارکنان است. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واسطه ای تعارض کار- خانواده و وفاداری سازمانی در رابطه با معنویت کار و سرمایه روانشناختی با دلبستگی کاری انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نیروهای عملیاتی مرد شاغل در اورژانس شهر تهران در سال 1400 بود. از این جامعه تعداد 250 نفر با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه وفاداری کارکنان به سازمان (لیندگرین، 2004)، پرسشنامه معنویت در محیط کار (میلمان و همکاران، 2003)، پرسشنامه دلبستگی کاری (شوفلی و سینگلا، 2002)، پرسشنامه سرمایه روانشناختی (لوتانز و همکاران ، 2007) و پرسشنامه تعارض کار- خانواده (نت مایر و همکاران ، 1996) گردآوری شد. سپس داده ها به روش های همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات به کمک نر افزارهای SPSS V22  و  LISREL V8.80 مورد آزمون قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد اثر مستقیم معنویت کاری  و سرمایه روانشناختی بر دلبستگی کاری مثبت و معنادار بود. همچنین، اثر غیرمستقیم معنویت کاری و سرمایه های روانشناختی بر دلبستگی کاری  معنادار بودند.  در مجموع مجذور همبستگی چندگانه برای دلبستگی کاری (43/0) و برای متغیرهای وفاداری سازمانی و تعارض کار- خانواده به ترتیب (26/0) و (20/0) می باشد. نتیجه گیری: بنابراین، می توان چنین  نتیجه گیری نمود که، معنویت کار و سرمایه رونشناختی از طریق وفاداری سازمانی و کاهش تعارض کار- خانواده موجب افزایش دلبستگی کاری در کارکنان بخش اورژانس می شود.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه تعارض کار- خانواده و استرس شغلی با خستگی عاطفی با میانجی گری توانمندی های منشی در کارمندان واحد بازرگانی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. به منظور نیل به هدف، از جامعه 864 نفری کارکنان، 265 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه تعارض کار- خانواده کارلسون و همکاران (2000)، استرس شغلی هلریگل و اسلوکام (2000)، فرسودگی شغلی مسلش (1981) و توانمندی های منش سلیگمن و پترسون (2004) را تکمیل نمودند. داده های حاصله با استفاده از همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه، بوت استرپ و تحلیل مسیر و با بکارگیری نرم افزار SPSS22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که تعارض کار- خانواده و استرس شغلی به واسطه توانمندی های منشی با خستگی عاطفی رابطه داشته و این رابطه به صورت مستقیم و غیر مستقیم معنادار بود. بین تعارض کار- خانواده با خستگی عاطفی رابطه مثبت معنادار، بین استرس شغلی و خستگی عاطفی رابطه مثبت معنادار، بین تعارض کار- خانواده و استرس شغلی و توانمندی های منشی رابطه منفی معنادار، بین استرس شغلی و توانمندی منشی با خستگی عاطفی رابطه مثبت معنادار، بین توانمندی های منشی و خستگی عاطفی رابطه منفی معنادار وجود داشت (05/0>P). نتیجه گیری: با توجه به ارتباط معنادار و منفی متغیر توانمندی های منشی با خستگی عاطفی و تعارض کار- خانواده، لازم است زمینه مناسب برای آشنایی کارکنان با مدیریت علمی تعارض کار- خانواده و آموزش و ارتقاء سطح این متغیر در کارکنان، از طرف سازمان ها مورد حمایت قرار گیرد.

فلسفه وجودی موسسات حسابرسی در بازارهای سرمایه نقشی است که در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی با ارائه گزارشات باکیفیت دارند. کیفیت گزارشات حسابرسی تا اندازه زیادی مرتبط با رسیدگی حسابرسان حین کار است. در پژوهش حاضر رابطه استرس شغلی حسابرسان و رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی با توجه ب ه عوامل استرس زایی همچون فشار زمانی، تعارض کار-خانواده و ابهام نقش بررسی می شود. این پژوهش از نوع کمی و در دسته مطالعات توصیفی قرار می گیرد. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسش نامه استفاده شده است. به دلیل نامعین بودن حجم جامعه تعداد 3۶5 پرسش نامه در سال ۱۴۰۰ از حسابرسان شاغل در موسسه های حسابرسی و سازمان حسابرسی دریافت شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن بود که فشار زمانی، تعارض کار-خانواده و ابهام نقش دارای ارتباط مثبت با استرس شغلی حسابرس است. همچنین فشار زمانی، تعارض کار-خانواده و ابهام نقش با رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی ارتباط مثبت دارند. در نهایت استرس شغلی دارای ارتباط مثبت با رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی است و به عنوان یک متغیر میانجی در رابطه میان فشار زمانی، تعارض کار-خانواده، ابهام نقش و رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی نقش ایفا می کند. نتایج این پژوهش می تواند به عنوان معیاری برای موسسه های حسابرسی جهت حفظ کیفیت گزارش های حسابرسی از طریق کاهش عوامل استرس زای شغلی حسابرسان باشد.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی ساده و چندگانه ی روان رنجورخویی، تعارض کار- خانواده، گرانباری نقش، عدالت رویه ای، عدالت توزیعی و کنترل شغلی با فرسودگی شغلی در کارکنان شرکت گاز اهواز بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی کارکنان شرکت گاز اهواز بود. برای انجام این پژوهش تعداد 260 نفر به عنوان نمونه و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل خرده مقیاس روان رنجورخویی از پرسشنامه ی شخصیتی نئو (NEO)، پرسشنامه ی تعارض کار– خانواده، پرسشنامه ی گرانباری نقش، پرسشنامه ی عدالت سازمانی، پرسشنامه ی کنترل شغلی و پرسشنامه ی فرسودگی شغلی می باشند. تحقیق حاضر از نوع همبستگی است و داده های آن با استفاده از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتیجه ی پژوهش حاضر بیانگر وجود رابطه ی مثبت معنی دار بین روان رنجورخویی، تعارض کار- خانواده و گرانباری نقش با فرسودگی شغلی و رابطه ی منفی معنی دار بین عدالت رویه ای، عدالت توزیعی و کنترل شغلی با فرسودگی شغلی بود. همچنین تحلیل رگرسیون با روش سلسله مراتبی نشان داد که متغیرهای پیش بین حدود 75 درصد واریانس فرسودگی شغلی را تبیین می کنند. همچنین تحلیل رگرسیون با روش گام به گام نشان داد که از میان متغیرهای پیش بین، به ترتیب روان رنجورخویی و عدالت رویه ای پیش بین های مناسبی برای فرسودگی شغلی هستند.

در سال های گذشته تحقیقات زیادی در خصوص مطالعه ی تعارض کار-خانواده، خانواده-کار، پیشایندها، پیامدها و تأثیر این تعارض بر افراد جامعه و سازمان ها انجام شده است اما تعداد کمی از پژوهش ها به بررسی تأثیر مدیریت تعارض کار-خانواده و خانواده-کار بر زندگی شغلی و خانوادگی افراد پرداخته اند. لذا این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش مدیریت تعارض کار-خانواده بر رضایت زناشویی زنان شاغل دانشگاه اصفهان انجام شد. این پژوهش از نوع آزمایشی همراه با گروه آزمایش و کنترل است. نمونه پژوهش شامل 62 نفر از زنان شاغل دانشگاه اصفهان بودند که بطور تصادفی در گروه آزمایش(31 نفر) و گروه کنترل (31 نفر) جایگزین شدند. در ابتدای پژوهش میزان تعارض کار-خانواده، خانواده-کار و رضایت زناشویی در بین دو گروه آزمایش و کنترل مورد سنجش قرار گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه تعارض کار-خانواده نت مایر و رضایت زناشویی اینریچ جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی، تحلیل کواریانس و کواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در گروه آزمایش به مدت 7 جلسه برنامه آموزش مدیریت تعارض اجرا گردید و مجدداً میزان تعارض کار-خانواده، خانواده-کار و رضایت زناشویی در بین دو گروه آزمایش و کنترل مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تفاوت معناداری را بین گروه در زمینه تعارض کار-خانواده، خانواده-کار و میزان رضایت زناشویی نشان داد (01/0< P). در مجموع می توان نتیجه گرفت که با ارایه مداخلات لازم جهت کمک به کارکنان در تسهیل تعارض کار- خانواده و خانواده- کار می توان از عوارض سوء این تعارض بر زندگی خانوادگی آنها کاست و شاهد افزایش رضایت کارکنان از این بعد زندگی شان بود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی گری تعارض کار- خانواده در رابطه بین استرس و حمایت اجتماعی با خشنودی شغلی و خانوادگی انجام گرفت. نمونه ی پژوهش شامل 203 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس از میان کارکنان یک کارخانه صنعتی در اهواز در سال 1393 انتخاب شدند. در این پژوهش که یک طرح توصیفی از نوع همبستگی است، شرکت کنندگان مقیاس استرس شغلی، پرسشنامه حمایت سازمانی ادراک شده، مقیاس شغل به طور کلی ، پرسشنامه استرس خانوادگی، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده- مقیاس خانواده، مقیاس خشنودی خانوادگی و مقیاس تعارض کار- خانواده را تکمیل نمودند. به منظور ارزیابی الگوهای پیشنهادی از الگویابی معادلات ساختاری و جهت آزمودن اثرهای واسطه ای از روش خود راه انداز و با استفاده از نرم افزار AMOS انجام گرفت. شاخص های برازش مدل یابی معادلات ساختاری الگوهای کلی پژوهش را تأیید کردند. از بین روابط، تنها رابطه مستقیم استرس شغلی و حمایت سازمانی ادراک شده با خشنودی خانوادگی غیرمعنادار بود که از الگوی 1 (میانجی گری تعارض کار- خانواده) حذف شدند. شاخص های برازندگی به دست آمده نشان دادند که الگوی اصلاح شده نیز از برازش خوبی برخوردار است. نتایج حاصل از روش خود راه انداز و فاصله اطمینان حاصل از آن نشان داد که تعارض کار- خانواده میانجی گر کامل در رابطه ی بین استرس شغلی و حمایت سازمانی ادراک شده با خشنودی خانوادگی، و تعارض خانواده- کار میانجی گر جزئی در رابطه ی بین استرس خانوادگی و حمایت خانوادگی ادراک شده با خشنودی شغلی است. در محیط سازمان، استرس شغلی و حمایت سازمانی ادراک شده تنها از طریق تعارض کار- خانواده بر خشنودی خانوادگی اثرگذار هستند؛ در حالی که در حیطه خانواده، استرس خانوادگی و حمایت خانوادگی ادراک شده هم به طور مستقیم و هم از طریق تعارض خانواده- کار بر خشنودی شغلی اثر می گذارند. از این رو سازمان ها با به کارگیری راهکارهای مناسب به منظور کاهش استرس کارکنان خود و افزایش حمایت از آن ها، نه تنها قادر به مدیریت تعارض ایجاد شده بین کار و خانواده می باشند بلکه از این طریق می توانند موجب رضایت فرد از شغل و خانواده خود شوند.

مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه تعارض کار-خانواده با موفقیت و بهزیستی شغلی پرستاران با نقش تعدیل کنندگی سرسختی و کارآمدی جمعی خانواده انجام گرفت. جامعه پژوهش شامل پرستاران در بیمارستان امیرالمؤمنین اهواز بود. از این جامعه 200 نفر به روش نمونه گیری سرشماری انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها، از پرسشنامه های تعارض کار-خانواده کارلسون و همکاران، موفقیت شغلی ادراک شده گریبنر و همکاران، بهزیستی شغلی پارکر و هایت ، سرسختی خانواده مک کوبین و همکاران و کارآمدی جمعی خانواده کاپرارا و همکاران استفاده شد. تحلیل داده ها از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه و با استفاده از نرم افزار SPSS-22 انجام گرفت. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که هر دو بُعد تعارض کار-خانواده و خانواده- کار به ترتیب نقش معنی داری در کاهش موفقیت و بهزیستی شغلی پرستاران داشتند. علاوه بر این، سرسختی خانواده و کارآمدی جمعی خانواده توانستند رابطه میان این متغیرها را تعدیل کنند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت شناختی-رفتاری استرس بر تعارض کار-خانواده، تعهد سازمانی و استرس ادراک شده کارکنان آبفای اصفهان صورت پذیرفت. روش این پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. بدین منظور از بین کارکنان آبفای شهر اصفهان تعداد 30 کارمند به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) گمارش شدند. گروه آزمایش، مداخله آموزش مدیریت شناختی-رفتاری استرس را طی 10 جلسه 90 دقیقه ای به صورت یکبار در هفته دریافت کرد، اما افراد حاضر در گروه گواه در معرض هیچ مداخله ای قرار نگرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های تعارض کار-خانواده کارلسون و همکاران، استرس ادراک شده کوهن و همکاران و تعهد سازمانی مایر و آلن بود. داده ها توسط آمارتوصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل آزمون کواریانس) با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-23 مورد تحلیل قرار گرفتند.نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که آموزش مدیریت شناختی – رفتاری استرس بر تعارض کار– خانواده، تعهد سازمانی و استرس ادراک شده کارکنان آبفا تأثیر معنی دار داشته است.

مقدمه و هدف پژوهش: هدف این تحقیق بررسی رابطه بین تعارض کار – خانواده با نظام ارزشی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد بود. روش پژوهش: روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه کارکنان و مدیران شاغل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد به تعداد 300 نفر بودند که از طریق فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 168 نفر به عنوان نمونه از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد تعارض کار - خانواده کارلسون (2002) و پرسشنامه استاندارد نظام ارزشی شوارتز (1992) بود که روایی پرسشنامه ها بر اساس روایی محتوایی با استفاده از نظر صاحب نظران، صوری بر مبنای دیدگاه تعدادی از جامعه آماری و سازه با روش تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفتند و پس از اصطلاحات لازم روایی مورد تائید قرار گرفت و از سوی دیگر پایایی پرسشنامه ها با روش آلفای کرونباخ به ترتیب برای تعارض کار - خانواده کارلسون (2002)، 862/0 و نظام ارزشی شوارتز (1992)، 787/0 برآورد شد و تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی مشتمل بر ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون با اثر تعدیل انجام گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد بین تعارض کار - خانواده با نظام ارزشی رابطه معنا دار منفی وجود دارد (0/05>p). نتیجه گیری : هم چنین نتایج نشان داد که بین تعارض مبتنی بر زمان ، تعارض مبتنی بر فشار و تعارض مبتنی بر رفتار با مولفه های نظام ارزشی ارتباط معنا داری منفی دارند (0/05>p) و هم چنین نتایج رگرسیون نشان داد که تعارض کار -خانواده می توانند نظام ارزشی کارکنان رو پیش بینی کنند.  

زمینه: ابعاد روانشناختی غنی سازی شغلی یکی از موضوعات مهم در روانشناسی ورزشی است و به معنای افزایش انگیزه، رضایت، تعهد و عملکرد کارکنان از طریق ارائه فرصت های یادگیری، خلاقیت، مسئولیت و ارتباطات مؤثر در سازمان است و این امکان را می دهد که برنامه های خود را در حین کار سازمان دهی کنند. تعارض کار خانواده یک مسأله مهم است و می تواند منجر به عدم پیشرفت، جابجایی شغلی و تغییر شغل شود. به رغم اهمیت سنجش این سازه ها در مدیران ورزشی تاکنون ابزار معتبری برای اندازه گیری آن ها در ایران رواسازی نشده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخص های روان سنجی غنی سازی شغلی و تعارض کار -خانواده در مدیران ورزشی صورت گرفته است. روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع هنجاریابی بود به این منظور جامعه شامل مدیران تربیت بدنی دانشگاه های سراسر کشور در سال 1399 بود به این منظور تعداد 333 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند برای گردآوری داده ها از پرسشنامه غنی سازی شغلی و تعارض کار – خانواده استفاده شد. داده ها به روش تحلیل عاملی تأییدی ضریب آلفا کرونباخ و شاخص روایی و پایایی با استفاده نرم افزار Amos تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد پایایی پرسشنامه تعارض کار - خانواده و غنی سازی شغلی در پژوهش حاضر با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب 0/904 =α و 0/926 =α به دست آمد که نشان از پایایی درونی مناسب گویه ها می داد. نتایج نشان داد که همبستگی تمام گویه ها با مجموع گویه ها در حد مطلوب بود و با حذف هر یک از گویه ها تفاوت چندانی در ضریب آلفای کرونباخ کل آزمون دیده نمی شد تحلیل عاملی تأییدی هم ساختار عاملی پرسشنامه را مورد تأیید قرارداد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش بیانگر قابلیت اعتماد مطلوب یافته های حاصل از دو پرسشنامه تعارض کار - خانواده و غنی سازی شغلی بود، همچنین براساس نتایج، روایی همگرا و واگرای مطلوبی گزارش شد. تحقیق در نمونه های بزرگتر و جامعه های دیگر پیشنهاد می شود

هدف: هدف از پژوهش حاضر اثربخشی مدل غنی سازی خانواده برای کار بر رضایت زناشویی، رضایت شغلی و تعارض کار-خانواده مدیران زن متأهل بود. روش پژوهش: مطالعه حاضر نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل و طرح پیش آزمون- پس آزمون با پیگیری شش ماهه بود. جامعه آماری شامل کلیه 150 نفر مدیران زن متأهل شاغل در بخش ستادی بانک پارسیان شهر تهران در سال 1400-1399بودند که به همراه همسرانشان تمایل به شرکت در جلسات آموزشی داشتند.تعداد اعضای نمونه 30 زوج بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند(15زوج در گروه آزمایش و 15زوج در گروه گواه). گروه آزمایش به مدت 9 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله مدل غنی سازی خانواده برای کار قرار گرفت.هردو گروه در سه مرحله پیش آزمون،پس آزمون و پیگیری به وسیله پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ مقیاس رضایت شغلی مینوسوتا (MSQ) و مقیاس تعارض کار-خانواده رستگارخالد (1381) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با بهره گیری از تحلیل واریانس مختلط اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله غنی سازی خانواده برای کاربر نمره رضایت زناشویی (05/0 > p و 74/60= F) و رضایت شغلی (05/0 > p و 72/69= F) در مدیران زن و همچنین نمره تعارض کار-خانواده (05/0 > p و 17/8= F)، رضایت زناشویی (05/0 > p و 53/18= F) و رضایت شغلی (05/0 > p و 72/69= F) در زوجین و عدم تأثیر مداخله غنی سازی خانواده برای کاربر نمره تعارض کار-خانواده (05/0 < p و 95/0= F) در مدیران زن و پایداری این نتایج در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: با عنایت به نتایج به دست آمده از پژوهش، مدیران سازمانی می توانند از مدل آموزشی غنی سازی خانواده برای کار به عنوان یک روش مداخله ای اثربخش جهت بهبود رضایت زناشویی و شغلی مدیران زن متأهل و زوجین و کاهش تعارض کار-خانواده زوجین هر دوشاغل بهره مند شوند.

نظر به اهمیت سازگاری نقش های شغلی با تعهدات بلندمدت خانوادگی، پژوهش حاضر ارتباط بین تعارض کار- خانواده و نگرش های ازدواج- فرزندآوری زنان شاغل را بررسی کرده است. چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر نظریه های تعارض نقش، نابرابری جنسیتی، حمایت اجتماعی و منابع اقتصادی است. پژوهش برحسب نوع و روش گردآوری داده ها کمّی و پیمایشی است. میدان مطالعه، سنندج و نمونه شامل 338 زن ازدواج نکرده و دارای همسر 49-15 ساله شاغل است که با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته ها نشان داد زنان ازدواج نکرده ای که تعارض کار- خانواده بالاتری را تجربه می کنند، سن بالاتری را برای ازدواج مناسب می دانند. همچنین، تجربه بالاتر تعارض کار- خانواده در بین زنان دارای همسر با نگرش به تعداد فرزند کمتر همراه است. یافته های تحلیل چندمتغیره  نشان داد که در زنان مجرد، 5/23 درصد از تغییرات نگرش به سن ازدواج توسط متغیرهای وضعیت استخدام و تعارض کار- خانواده؛ و در زنان دارای همسر، 5/42 درصد از تغییرات نگرش به تعداد فرزند ایده آل با متغیرهای تعارض کار- خانواده و سن تبیین می شوند. قرار گرفتن زنان در موقعیت های شغلی ایمن و رفع تعارض های کار- خانواده با در پیش گرفتن سیاست های حمایت از خانواده برای تحقق ایده آل های ازدواج- فرزندآوری از توصیه های سیاستی پژوهش حاضر است.

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان گروهی استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری بر کاهش تعارض کار- خانواده بود. روش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی پرسنل پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد سرخس در سال 1400 به تعداد 553 نفر بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس معیارهای ورود و خروج 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به شیوه تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند (15 نفر گروه آزمایشی درمان استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی، 15 نفر گروه آزمایشی هیپنوتراپی شناختی- رفتاری و 15 نفر گروه کنترل). برنامه مداخله ای استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری (هر کدام) در هشت جلسه 90 دقیقه ای به آزمودنی های دو گروه آزمایشی (یک گروه ذهن آگاهی و گروه دیگر هیپنوتراپی) ارائه گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه تعارض کار– خانواده کارلسون و همکاران (2000) بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی از آزمون آماری کوواریانس در نرم افزار SPSS استفاده شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که روش درمان گروهی استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش تعارض کار- خانواده با گروه کنترل تفاوت معناداری داشت (01/0>P). در مقایسه میانگین نمرات گروه هیپنوتراپی شناختی- رفتاری با گروه کنترل نیز در کاهش تعارض کار- خانواده تفاوت معناداری مشاهده گردید (01/0>P).یافته ها: بطور کلی نتایج بیانگر آن بود که درمان های استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری هر دو به طور معناداری تعارض کار- خانواده را در گروه های مداخله کاهش داده اند اما تفاوتی معنادار بین این دو درمان در کاهش تعارض کار- خانواده وجود نداشت.