مطالب مرتبط با کلیدواژه

امنیت


۷۲۱.

راهبرد امنیتی روسیه در دوره 2015-2005؛ از موازنه گرایی نرم تا موازنه گرایی سخت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۹ 31 - 62

کلیدواژه‌ها: روسیه امنیت قدرت چیره طلب تهدید موازنه سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۱۴۱
فروپاشی ساختار دوقطبی نظام بین الملل سبب شد ایالات متحده آمریکا به عنوان تنها ابرقدرت باقیمانده در قالب قدرت هژمون یا چیره طلب در صحنه جهانی عمل کند. این وضعیت موجب شد بسیاری از مطالعات در حوزه روابط قدرت های بزرگ، بر شیوه واکنش قدرت های درجه دوم نسبت به سیاست قدرت هژمون تمرکز پیدا کند و در این باره؛ به ویژه الگوی رفتاری روسیه به عنوان قدرت درجه دوم به جا مانده از شوروی سابق مورد توجه قرار گیرد. این مقاله با ابزار کتابخانه ای و روش علی– تحلیلی، مبانی راهبرد امنیتی روسیه را در دوره زمانی 2005 تا 2015 مورد توجه قرار داده است. ادعایی که مقاله به عنوان فرضیه مطرح کرده، این است که چارچوب کلان راهبرد امنیتی مسکو در دوره زمانی 2005-2015 ، موازنه سازی نرم در برابر تهدید قدرت هژمون بوده؛ اما روسیه موازنه سازی سختِ محاسبه شده و هدفمند را نیز در شرایط خاص مدنظر داشته است. مقاله با تمرکز بر واکنش مسکو در قبال بحران های گرجستان(2008)، اوکراین(2014) و سوریه(2011-2015) این ادعا را آزمون کرده است. بر اساس ایده مقاله می توان گفت مداخله نظامی روس ها در بحران سوریه، در پی محاسبات مسکو از شدت یافتن تهدیدهای امنیتی پس از سقوط احتمالی دولت بشار اسد صورت گرفته و در عین حال، مسکو دامنه این مداخله نظامی را به گونه ای تعیین کرده که سبب تحریک امریکا و متحدانش به عمل متقابل و رویارویی احتمالی نظامی در صحنه میدانی سوریه نگردد.   
۷۲۲.

بازگشایی مجدد پایگاه نیروی دریایی انگلیس در بحرین؛ بسترها و ضرورت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۹ 129 - 156

کلیدواژه‌ها: انگلیس امنیت منافع بحرین جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۲۵
بریتانیا در اواخر سال 2014 درحالی پس از 43 سال با تأسیس پایگاه نظامی دریایی به بحرین بازگشت که منطقه خاورمیانه آبستن تحولات و حوادثی چون مطالبه دموکراسی، ظهور گروه های تکفیری، جنگ، رقابت و الگوهای رفتاری مختلف است. لذا سؤالی که مطرح می شود، این است که چه عواملی باعث این بازگشت و توجه مجدد انگلیس به بحرین شده است؟ فرضیه اصلی پژوهش، ضمن اذعان به تأثیرگذاری علل مختلف در اتخاذ تصمیم بریتانیا، آسیب پذیری امنیتی این کشور و بحرین طی سال های اخیر را به عنوان مهم ترین علل تأثیرگذار بر رفتار آنها می داند. نتایج مقاله نشان می دهد که عللی همچون: ظهور داعش، جلوگیری از تغییر ژئوپلتیک هویت به نفع شیعیان، نفت، حمایت از متحدان، اهمیت جغرافیای سیاسی و راهبردی بحرین، ایجاد امنیت نظامی - سیاسی در بحرین و در کل، تغییر شرایط سیاسی و اقتصادی منطقه به نفع انگلیس، عوامل بازگشایی مجدد این پایگاه در بحرین هستند. برای انجام پژوهش، از نظریه واقعگرایی به عنوان چارچوب نظری استفاده شد. روش پژوهش نیز توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی بوده است.
۷۲۳.

بحران دولت در لیبی و امنیت اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 151 - 175

کلیدواژه‌ها: مهاجرت لیبی امنیت اتحادیه اروپا تروریسم بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۹۳
از زمان سرنگونی قذافی، هیچ دولتی تاکنون نتوانسته است با اقتدار، حاکمیت واحدی را در لیبی ایجاد کند. لذا امروزه، لیبی دارای دو دولت مستقل است؛ «دولت وحدت ملی» که توسط سازمان ملل پشتیبانی می شود و«دولت موقت» که توسط پارلمان طبرق حامی ژنرال «خلیفه حفتر» در شهر البیضا در شرق این کشور تشکیل شده است. در فضای پساقذافی امید می رفت که حکومت جدید بتواند لیبی را به سمت مردم سالاری هدایت کند؛ اما در مقام عمل، تقسیم حاکمیت و تعارضات شدید سیاسی میان مدعیان قدرت، بحران اقتدار و ناامنی های ناشی از خشونت کنشگران قبیله ای و نیروهای سلفی، سبب شده است تا دولت پساقذافی عملاً حائز عنوان دولت ورشکسته شود. امروزه، با شدت گرفتن درگیری های میدانی میان گرو ه های مختلف سیاسی از جمله بین خلیفه حفتر و دولت وفاق ملی در طرابلس، امکان دولت سازی در این کشور، در هاله ای از ابهام قرار گرفته است. پرسش اصلی مقاله این است: «بحران دولت در شرایط سیاسی نوین لیبی چه تأثیری بر امنیت کشورهای اروپایی دارد؟» فرضیه مقاله این است که «گسترش جنگ داخلی و هرج ومرج در دوران پسا فذافی، موجب شده است تا لیبی به عنوان یک دولت ورشکسته ، به پایگاهی برای مهاجرت گروه های ترورستی و قاچاق انسان به اروپا تبدیل شود.»
۷۲۴.

بیوتروریسم، سیاست مرگ و امنیت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دوازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 39 - 60

کلیدواژه‌ها: بیوتروریسم سیاست مرگ امنیت پزشکی سیاسی جهانی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۱۶۹
بیوتروریسم به مثابه یک رفتار ضد-امنیتی، مولود فرا-فرآیندهای جهانی شدن می باشد که تهدیداتی برای جوامع انسانی، ساختارهای حکومت و امنیت بین الملل به بار می آورد. طبق چنین فهمی، تقدیس سیاست مرگ و گفتمان نفرت- ارعاب به مثابه شالوده رفتار بیوتروریستی، باعث شد تا قرن بیست و یکم به مثابه دوران گذار از عصر اطلاعات به عصر تروریسم تلقّی شود. با توسعه مطالعات و فنون بیولوژیک، پیوند بین قدرت و دانش به یک موضوع ژانوسی بدل شد که علاوه بر مصارف پزشکی، برای اهداف سیاسی هم به کار می رود. هم افزایی کارکرد دیالکتیکی بیوتروریسم با رشد منابع مالی-فنی، سازمانی-لجستیکی و کاهش انزوای سیاسی- ایدئولوژیک، آن را به یک پدیده استراتژیک امنیتی بدل ساخت. نگاشته جاری به تحلیل پیوند بین بیوتروریسم و امنیت به مثابه پرسش اصلی می پردازد. فرضیه پژوهش با تأکید بر همسبتگی منفی بین امنیت و بیوتروریسم، رشد یکی را ملازم با کاهش دیگری می پندارد. از این رو، تکمیل زنجیره نهادی سیاست پزشکی و فهم سیاست به مثابه پزشکی سیاسی به عنوان راهکار پیشنهادی پژوهش جاری است که با امنیتی سازی سلامت و پزشکی سازی امنیت، ضمن رشد امنیت جامعه ای، منجر به تکثیر نیروهای اجتماعی سلامت در سیاست بین الملل می شود. نگاشته جاری با روش تحلیلی و تئوری مسئولیت حفاظت و مدیریت منازعات به آزمون فرضیه جاری می پردازد.
۷۲۵.

تبیین و ارزیابی عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت فضاهای بازی کودکان در شهرها با تأکید بر جنبه های ایمنی و امنیت کودکان از دیدگاه والدین؛ مورد مطالعه بوستان کودک شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ ۱۰۷-۸۷

کلیدواژه‌ها: فضای بازی کودکان ایمنی امنیت تحلیل عاملی اکتشافی بوستان کودک شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۱۴۲
بازی دوران کودکی جهت توسعه مهارت های شناختی، روانی و جسمانی، ضروری است. زمین های بازی، فضاهایی هستند که فرصت های لازم برای توسعه مهارت ها و نیازهای اساسی کودک مثل؛ ارتباط با طبیعت، بازی و فعالیت و ... را فراهم می کنند. حضور کودک در این فضاها، نیازمند الزاماتی است تا محیطی ایمن و امن را برای او فراهم آورد. در همین راستا، هدف این پژوهش، شناسایی شاخص های مؤثر بر کیفیت فضاهای بازی کودکان، ارزیابی عوامل مؤثر بر ایمنی و امنیت کودکان در فضای بازی به عنوان یکی از مهم ترین کیفیات فضاهای بازی کودکان، ارائه چارچوب طراحی جهت افزایش ایمنی و امنیت کودکان و در راستای ارتقای کیفیت محیطی فضای بازی است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر نوع پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. تحلیل عاملی اکتشافی به عنوان مدل تحلیل، جهت نیل به هدف پژوهش استفاده شده است. در این پژوهش، فضای بازی بوستان کودک شهر اصفهان بر اساس 35 شاخص اثرگذار بر ایمنی و امنیت کودکان، بررسی شده است و تعداد 300 نفر از والدین کودکان حاضر در فضای بازی، مورد تحقیق واقع شده اند که با توجه به مقادیر مربوط به نتایج آزمون های کیسر-میر-اولکین و بارتلت، تعداد حجم نمونه جهت انجام پژوهش، تأیید شده است (746/0 KMO= و 000/0 SIG=).نتایج حاصل از این پژوهش، حاکی از آن بوده که عوامل تأثیرگذار در ایمنی و امنیت کودکان در فضای بازی بوستان کودک به ترتیب اولویت عبارت هستند از؛ 1. آسایش اقلیمی در فضای بازی کودکان، 2. وضعیت کف سازی زمین بازی، 3. ایمنی کودکان در استفاده از وسایل بازی و فضای سبز تعبیه شده در آن، 4. نحوه نورپردازی فضای بازی و انطباق پوشش گیاهی با آن، 5. فاصله از کاربری ها و عملکردهای سازگار، 6. شرایط حضور والدین در فضای بازی و مراقبت و نگهداری از آن، 7. آگاهی کاربران فضای بازی از شرایط فضای بازی و پیرامون آن، 8. آسیب پذیری کودکان در مقابل تجهیزات بازی و پوشش گیاهی، 9. امکان نظارت بر کودکان و فعالیت آنها در فضای بازی، 10. وجود آلودگی ها در فضای بازی یا مجاورت آن. در انتها سعی شده تا بر اساس یافته های به دست آمده و شناسایی نقاط ضعف اصلی فضای بازی بوستان کودک، به ارائه پیشنهاد اتی برای این موارد در راستای ارتقای ایمنی و امنیت پرداخته شود.
۷۲۶.

حقوق شکلی مبتنی بر کرامت انسانی در جرایم علیه امنیت

نویسنده:
منبع: تحقیقات حقوق قضایی دوره دوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ 421-442

کلیدواژه‌ها: کرامت انسانی جرم امنیت دادرسی کیفری حقوق شکلی نقض اصول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۵۷
این پژوهش با هدف بررسی حقوق مبتنی بر کرامت انسانی در جرایم علیه امنیت، با تکیه بر فرآیند دادرسی شکلی صورت گرفته است. روش تحقیق: روش مورد استفاده در این پژوهش به صورت توصیفی - تحلیلی می باشد و محقق با مراجعه به کتابخانه ها و منابع و مخازن موجود به جمع آوری داده ها پرداخته است. نتایج و یافته ها: در قوانین و مقررات راجع به دادرسی کیفری ایران، تضمیناتی در جهت رعایت احترام به کرامت انسانی اخذ شده است که مهم ترین این تضمینات عبارتند از: 1- علنی بودن محاکمات؛ 2- منع دستگیری و توقیف غیرقانونی افراد؛ 3- اصل برائت و بسیاری از موارد دیگر می باشد که با بررسی اجمالی مواد قانونی مربوط به مرتکبان جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1392، می توان به این نکته اشاره کرد که در بسیاری از موارد، کرامت انسانی مجرمین امنیتی در قانون آیین دادرسی کیفری مورد توجه قانونگذار نبوده است و به جهت رعایت کرامت انسانی و مقتضیات آن مانند برقراری عدالت و آزادی در فرآیند کیفری لازم است همه ی این مقررات مورد اصلاح و بازنگری قرار گیرند.
۷۲۷.

رتبه بندی عوامل مؤثر بر اعتمادسازی در محیط اینترنت با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فناوری اطلاعات دوره ۳ تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۷) 1 - 18

کلیدواژه‌ها: اعتماد امنیت اینترنت تجارت الکترونیکی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۷۱
در این پژوهش، متخصصان فناوری اطلاعات و مدیران بازاریابی الکترونیکی در کشور ایران به منظور بررسی دیدگاه های آن ها در خصوص اهمیت عوامل تأثیرگذار بر ایجاد اعتماد در مصرف کنندگان اینترنتی مورد نظرسنجی قرار گرفته اند. اولویت بندی فاکتورها توسط متخصصان فناوری اطلاعات انجام شده که حداقل دارای یک مقاله علمی پژوهشی یا یک طرح پژوهشی (حداقل همکار اصلی) یا یک کتاب هستند. در این راستا، مدلی برای نشان دادن عوامل و متغیرهای مهم تأثیرگذار بر ایجاد اعتماد در اینترنت، ارایه شده است و با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) این عوامل و شاخص های تشکیل دهنده ی هر یک از آن ها رتبه بندی شده اند. بر اساس نتایج انجام تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه عوامل مؤثر بر ایجاد اعتماد در محیط اینترنت بر اساس میزان اهمیت به ترتیب عبارتند از: عوامل مربوط به تکنولوژی، وجود شرایط شکل گیری اعتماد نهادی، کیفیت بالای اطلاعات، کیفیت بالای انجام مبادله ی الکترونیکی، ویژگی های رفتاری خریداران اینترنتی و در نهایت، قابلیت های شرکت عرضه کننده ی محصولات یا خدمات از طریق اینترنت.
۷۲۸.

بررسی تأثیر ادراک مشتریان از امنیت و اعتماد بر استفاده از سیستم های پرداخت الکترونیکی شعب بانک کشاورزی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فناوری اطلاعات دوره ۴ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۱) 135 - 154

کلیدواژه‌ها: استفاده از سیستم پرداخت الکترونیکی اعتماد امنیت تجارت الکترونیکی سیستم پرداخت الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۳۴
سیستم پرداخت الکترونیکی یکی از خدمات بانکداری الکترونیکی است و برای اینکه یک سیستم پرداخت الکترونیکی بر سیستم سنتی برتری داشته باشد باید قابل اعتماد و عاری از نقص های امنیتی باشد. برای جذب، نگهداری و بازگرداندن کاربران سیستم پرداخت الکترونیکی، بهبود بخشیدن به ادراک مشتریان از امنیت و اعتماد در طول تراکنش های پرداخت الکترونیکی امری حیاتی است؛ از این رو در این پژوهش سعی شده است، تأثیر ادراک مشتریان از امنیت و اعتماد بر استفاده از سیستم پرداخت الکترونیکی بانک کشاورزی بررسی شود. روش پژوهش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و به آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از مدل معادلات ساختاری پرداخته شده است. نتایج آزمون فرضیه های اصلی مدل مفهومی در قالب مدل ساختاری نشان داد، متغیرهای فرایندهای تراکنش و حفاظت فنی بر امنیت ادراک شده و متغیرهای فرایندهای تراکنش و بیانیه امنیت بر اعتماد ادراک شده و متغیر اعتماد ادراک شده بر میزان استفاده و متغیر امنیت ادراک شده بر اعتماد ادراک شده اثر مثبت و معنادار دارند.
۷۲۹.

ارزیابی سطح امنیت در تجارت الکترونیک با استفاده از آنتروپی شانون و تئوری دمپستر.شافر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فناوری اطلاعات دوره ۸ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ 77 - 100

کلیدواژه‌ها: آنتروپی شانون امنیت تجارت الکترونیک دمپستر شافر عدم قطعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۲۶
هدف پژوهش حاضر، توسعه روش و ساختاری است که بتوان از طریق آن به ارزیابی امنیت در تجارت الکترونیک شرکت های مختلف با بهره مندی از نظر کارشناسان مختلف پرداخت. در این پژوهش، روش آنتروپی شانون در کنار تئوری دمپستر شافر قرار گرفته است تا از این طریق بتوان سطح نهایی امنیت را اندازه گیری کرد. با توجه به اینکه پژوهش حاضر مبتنی بر تیم تصمیم برای جمع آوری داده است، جمع آوری داده ها در دو مرحله به اجرا درآمد؛ در مرحله اول داده های مختص به تعیین وزن معیارها گردآوری شدند و در مرحله بعد داده های سطح امنیت معیارها با برگزاری مصاحبه و بهره مندی از تیم تصمیم چهار شرکت بازرگانی شهر مشهد که آماده همکاری بودند، جمع آوری شدند. سپس میزان اهمیت معیارهای امنیت، سطح امنیت هر معیار و سطح کلی امنیت در شرکت های بازرگانی مطالعه شده تعیین شد. نتایج نهایی پژوهش نشان داد سطح کلی امنیت برای سه شرکت بالاست، اما برای شرکت چهارم متوسط است.
۷۳۰.

تصمیم گیری گروهی فازی برای شناسایی و اولویت بندی عوامل موفقیت مقابله با تقلب های بانکداری الکترونیک در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فناوری اطلاعات دوره ۹ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 355 - 378

کلیدواژه‌ها: امنیت بانکداری الکترونیک تصمیم گیری گروهی فازی تقلب فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۳
با افزایش بهره مندی از نظام های نوین بانکی و بانکداری الکترونیک در کشور، تقلب در این سیستم ها موضوعی است که مقابله نکردن با آن می تواند هزینه های بسیاری برای نظام بانکی و مشتریان بانکداری الکترونیک در پی داشته باشد. تقلب در سیستم بانکداری الکترونیکی نتیجه بی توجهی به برخی مشکلات امنیتی (از ضعف در سیستم های دسترسی تا کنترل های داخلی نامناسب) است. به طبع، شناسایی عوامل موفقیت مقابله با تقلب، می تواند برای توسعه دهندگان سیستم های بانکی در افزایش ضریب امنیتی این سیستم ها بسیار مفید باشد. در این مقاله تلاش شده است عوامل موفقیت مقابله با تقلب های بانکداری الکترونیک، شناسایی و وزن دهی شوند. به این منظور ابتدا با مرور ادبیات، عوامل بالقوه موفقیت در مقابله با تقلب در بانکداری الکترونیک شناسایی شدند، سپس با استفاده از تصمیم گیری چند معیاره گروهی فازی و بهره مندی از نظر خبرگان حوزه بانکی، عوامل یاد شده مقایسه زوجی شده و وزن آنها به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می دهد برای مقابله با تقلب در بانکداری الکترونیک، به ترتیب باید به عوامل فنی، عملیاتی، استراتژیک و مالی توجه کرد
۷۳۱.

اهداف نظام دادرسی کیفری، چشم اندازی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و حقوق اسلامی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 339 - 358

کلیدواژه‌ها: اهداف نظام دادرسی کیفری عدالت حاکمیت قانون امنیت عدالت ترمیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۷
در هر نظام حقوقی، نظام دادرسی کیفری دارای اهدف روشنی است. در نظام حقوقی ایران، با توجه به متأثر بودن این نظام از آموزه های مذهبی و التفات به اقتضائات بومی و شرایط بزهکاری در جامعه دارای اهدافی از قبیل تأمین عدالت، تحقق اصل حاکمیّت قانون و شرع، برقراری امنیّت، وصول به اصلاح و درمان و ترمیم خسارات های وارد بر بزه دیده است. پیداست که برخی از این اهداف همانند عدالت، بر سایر اهداف تقدّم رتبی دارد.  با نگاهی به مبانی نظام حقوق اسلامی مشخّص است که نمی توان از هدف واحد برای دادرسی کیفری سخن به میان آورد، بلکه طیفی از اهداف متنوع را می توان در نظر گرفت. در این میان، وصول به اهداف مورد نظر شریعت نیز از جمله اهداف اصلی نظام دادرسی کیفری در ایران است. کامیابی یا ناکامی این نظام را باید در پرتو اهداف یاد شده تبیین و مشخص کرد. در این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی تلاش شده است که اهداف گوناگون نظام دادرسی کیفری با تأکید بر آموزه های اسلامی تبیین و مشخّص شود. تأمین اهداف یاد شده، موجب برقراری امنیّت در جامعه و تحقّق اصل حاکمیّت قانون و پیشگیری از هرج و مرج در جامعه می شود.
۷۳۲.

چگونگی شکل گیری و ممکن شدن داعش و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات دولت پژوهی در جمهوری اسلامی ایران سال هفتم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 87 - 112

کلیدواژه‌ها: امنیت جمهوری اسلامی داعش ممکن شدن کردارهای گفتمانی کردارهای غیرگفتمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۱۶۵
گروه های تروریستی از جمله اشکال و گروه های غیردولتی است که محصول عصر پسامدرن روابط بین الملل است که بنابر دلایلی همچون: خلأ فکری و معنوی عصر پسامدرن، بحران هویت، آنارشی بودن سیستم و نظام جهانی، بحران نسبیت و معرفت، سرخوردگی های ناشی از عصر مدرن و عواملی از این قبیل به وجود آمده اند. داعش از جمله مهم ترین این گروه های تروریستی است که محصول قرن بیست و یکم است و مجموعه عوامل فوق در ایجاد و شکل گیری این گروه تروریستی دخیل هستند. داعش که در محدوده پر از تناقض و مسئله خاورمیانه به وجود آمده و ادعای حکومت و حکمرانی به طرق سلف را دارد، به طور مستقیم و غیرمستقیم امنیت کشورهای این منطقه را تهدید می کند. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای بزرگ منطقه، چه از جهت فکری و ایدئولوژیک و چه از جهت تعریف منافع، بیشترین تضاد را با این گروه تروریستی دارد. از این رو، حضور و وجود داعش در منطقه می تواند تأثیرات مختلفی بر تعریف امنیت از سوی جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. حال سؤال اصلی مقاله را می توان به این شکل مطرح نمود که روندهای شکل گیری داعش به عنوان یک گروه تروریستی چگونه بوده است و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به چه صورت قابل تبیین است؟ از این جهت در مقاله پیش رو با اتّکا به روش تحلیلی و اسنادی-کتابخانه ای، به چگونگی شکل گیری این گروه و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران خواهیم پرداخت.
۷۳۳.

تبیین پیامدهای رابطه اسرائیل و امارات متحده عربی بر امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر سال ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰شماره ۴ 163 - 196

کلیدواژه‌ها: امنیت امنیت ملی ژئوپلیتیک امارات متحده عربی اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۲۹۶
جایگاه ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران باعث شده تا این کشور نقش مهمی در موضوعات و پدیده های غرب و جنوب غرب آسیا ایفا نماید. وجود اختلاف های ریشه ای و بنیادین با اسرائیل و نامشروع بودن حکومت اشغالگر سرزمین اسلامی فلسطین، باعث شده تا ایران به عنوان قدرت منطقه ای برای بالا نگه داشتن وزن ژئوپلیتیکی خود، مناسبات قدرت در منطقه را رصد کرده و پیامدهای مناسبات اسرائیل و کشورهای همسایه خود را در نظر بگیرد. هدف این پژوهش، شناسایی پیامدهای امنیتی ارتباط امارات متحده عربی و اسرائیل است که به طور مستقیم و غیر مستقیم بر امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران تأثیر می گذارد. روش این پژوهش کیفی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و اسنادی است. یافته های پژوهش با در نظر گرفتن نظریه امنیت منطقه ای بوزان و ویور نشان می دهد که عادی شدن تدریجی روابط سیاسی اعراب غرب آسیا با اسرائیل، تضعیف ایدئولوژی ضد اسرائیلی جمهوری اسلامی ایران، رصد اطلاعاتی کشور، تأثیر بر موازنه قوا در منطقه ژئوپلیتیک جنوب غرب آسیا از مهم ترین پیامدهای این ارتباط می باشد.
۷۳۴.

بررسی عوامل و زمینه های مؤثر بر امکان ظهور دوباره داعش در عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۸ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 101 - 119

کلیدواژه‌ها: داعش تروریسم نظم ثبات امنیت عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۶۸
تروریسم یکی از تهدیدات بزرگ دنیا در قرن بیست و یکم است که با استفاده از روش های متنوع، همچون اقدامات مسلحانه، تبلیغات کاذب رسانه ای و نفوذ در عقاید و ارزش های جامعه می تواند؛ باعث اخلال در نظم و امنیت جامعه مورد نظر شود. جریان تروریستی داعش، یکی از مهمترین دغدغه های جهانی و تهدید بزرگ منطقه ای، به خصوص در کشور عراق است. علی رغم شکست این گروه در عراق، اما هیچگاه نمی توان از ظهور مجدد این گروه تروریستی غافل شد. باید در نظر داشت با وجود بحران هایِ مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در عراق، ممکن است به مانند گذشته زمینه و فرصت برای ظهور دوباره این گروه تروریستی فراهم شود. لذا سوال اصلی این مقاله این است که: «آیا علی رغم نابودی داعش، امکان ظهور مجدد آن در کشور عراق وجود دارد؟» هدف این پژوهش نیز «شناخت و بررسی مهمترین عواملِ زمینه ساز ظهور مجدد داعش، در بستر بحران های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی عراق است.» در این پژوهش از روش تحقیقِ توصیفی _تحلیلی استفاده شده است و نتیجه کلی پژوهش نشان می دهد؛ ادامه یِ بحران های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی در عراق، می توانند زمینه یِ ظهور مجدد داعش را در این کشور فراهم آورند.
۷۳۵.

روابط ایران و افغانستان (با تأکید بر مراودات تجاری)

نویسنده:
منبع: امنیت اقتصادی دوره ۹ آذر ۱۴۰۰ شماره ۹ (پیاپی ۹۲) 81 - 96

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران افغانستان امنیت تجارت ژئواکونومیک ژئواستراتژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۲۰۲
در روابط بین الملل، کشورهای همسایه جزو عمق استراتژیک محسوب می گردند به طوری که هر تغییر و تحولی در کشور همسایه به علت یک سری اشتراکات و نزدیکی جغرافیایی، تأثیرات دومینویی بر همسایگان و حتی منطقه دارد. ایران پس از چین و روسیه بیشترین تعداد همسایه را در جهان به خود اختصاص داده است. وجود مرزهای طولانی هرچند می تواند به عنوان فرصت تلقی گردد، اما مشکلاتی نیز در پی دارد. در میان همسایگان ایران، کشور افغانستان در طول چند دهه گذشته دچار تحولات گسترده ای شده است که تأثیرات آن تحولات، کشور را بسیار متأثر ساخته است. به طوری که چالش هایی از قبیل: قاچاق، هیدروپلیتیک، حضور کمرنگ رایزن ها و بخش خصوصی در دیپلماسی اقتصادی دو کشور، مهاجران غیرقانونی و افراط گرایی دینی به همراه بی ثباتی سیاسی در افغانستان، همواره به عنوان موانع جدی بر سر راه توسعه روابط بین ایران و افغانستان قلمداد شده است. به منظور رفع چالش های مذکور در آینده نزدیک، راهکارهایی مانند: اتخاذ رویکرد محتاطانه نسبت به طالبان در مراودات آتی، رفع تهدیدات امنیتی ریشه دار با به کارگیری رویکرد امنیت مشارکتی، صدور روادید فصلی برای بهره گیری هدفمند از مهاجران افغانی و اعمال مرزهای نرم، تأکید بر طراحی و اجرای پروژه های استراتژیک توسط ایران در افغانستان و بهره گیری از فعالان بخش خصوصی در پیشبرد مراودات بین دو کشور می تواند کمک شایانی به بهبود و ارتقای سطح همکاری دو کشور نماید.
۷۳۶.

تحلیلی بر آسیب پذیری سرمایه های معیشتی خانوارهای روستایی در سیل شهرستان آق قلا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۵) 271 - 237

کلیدواژه‌ها: سیل معیشت پایدار امنیت نواحی روستایی شهرستان آق قلا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۱۷
اهداف: وقوع فزاینده حوادث فاجعه بار به خصوص وقوع سیل یکی از مهمترین نگرانی ها در دهه های اخیر بوده و تاثیر آن بر ساکنان نواحی سیل زده نامتناسب و ساکنان نواحی روستایی به خاطر وابستگی به معیشت کشاورزی صدمات فراوانی می بینند. این مطالعه تاثیر سیل بر سرمایه های معیشتی خانوارهای روستایی را تحلیل نماید. روش: پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر پیمایش و جامعه آماری خانوارهای ساکن در ۸ روستای شهرستان آق قلا تشکیل می دهد و 346 خانوار بعنوان حجم نمونه تعیین گردید. به منظور تحلیل آسیب پذیری سرمایه های معیشتی از 43 متغیر در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی، طبیعی و انسانی در قالب طیف لیکرت استفاده شد. ابزار جمع آوری داده ها مبتنی بر پرسشنامه محقق ساخته که روایی محتوایی آن توسط اساتید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ برابر 89 درصد بدست آمده است. پرسشنامه ها با کمک آزمون های آماری فریدمن، کای اسکوئر و کروسکال والیس در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها / نتایج: یافته ها نشان می دهد که کشاورزی منبع اصلی درآمد این منطقه است و سیل بر سرمایه معیشتی مانند زمین، آبیاری، دام ها، واحدهای مسکونی، زیرساخت ها و فرصت های شغلی تاثیر نامطلوب گذاشته و منابع درآمدی را تضعیف نموده است. نتایج آزمون فریدمن بیانگر آن است که بیشترین آسیب پذیری به ترتیب به سرمایه های فیزیکی، اقتصادی، انسانی، اجتماعی و طبیعی رخ داده است. نتیجه گیری: استراتژی همکاری بخش های دولتی و خصوصی می تواند به مقاومت سیل زده ها کمک کند. علاوه براین، ایجاد سیستم هشدار سریع و ظرفیت سازی برای مقابله با بلایا مفید خواهد بود و این اقدامات باید در مناطق مستعد سیل انجام شود.
۷۳۷.

بررسی وضعیت امنیت در سکونتگاه های غیررسمی (مورد مطالعه: منطقه 19 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۴ 1 - 28

کلیدواژه‌ها: سکونتگاه غیررسمی امنیت مشارکت منطقه 19 شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۱۳۸
سکونتگاه های غیررسمی محصول برنامه ریزی شهری نامناسب برای اقشار ضعیف جامعه است که نیازها و خواسته های به حق آنان نادیده گرفته شده است. به طور طبیعی در شرایط فقدان برنامه ریزی شهری باید شاهد رشد این سکونتگاه ها در حاشیه شهرها بود. این سکونتگاه ها از جمله مستعدترین مکان های شهری برای بروز ناامنی هستند. این نواحی دارای چالش های متعددی از جمله آسیب پذیری، جرائم، ناامنی، نبود عدالت فضایی، اجتماعی-اقتصادی و محیطی هستند که باعث گسترش ناامنی اجتماعی در شهرها خواهند شد. امنیت از جمله نیازهای اولیه زندگی انسان است که پس از نیازهای فیزیولوژیکی نظیر غذا و آب، در وهله دوم نیازهای انسانی قرار دارد. «ارتکاب جرم «و «جنایت» در جوامع امروزی که همه ساله بر زندگی هزاران شهروند تأثیر سوء می گذارد؛ به عنوان یک مشکل اجتماعی به شمار می آید. در واقع تهدیدها و خشونت های جدی بر ضد مردم و دارایی هایشان، وحشت قابل توجهی در اجتماع پدید می آورد. با توجه به شرایط ویژه سکونتگاه های غیررسمی در خصوص جرم و جنایت، برقراری امنیت در این مناطق و جلوگیری از گسترش ناامنی در شهرهای نزدیک، نیازمند ارائه راهکارهای عملی است که برای اقدام مناسب و برقراری این حلقه گم شده بایستی ابتدا وضعیت امنیت در این مناطق بررسی و سپس نسب به ارائه راهکار اقدام کرد. در پژوهش حاضر به بررسی وضعیت سکونتگاه های غیررسمی در منطقه (۱۹) شهر تهران که به علت موقعیت خاص جغرافیایی -استقرار در جوار حریم شهر به عنوان حوزه ورودی جنوب غربی شهر تهران، استقرار مراکز انبارداری و انبارهای ضایعات، اراضی متروکه و مخروبه، کوره های آجرپزی و غیره در آن- توانسته جاذب جمعیت زیادی از شهرها و روستاهای استان های مختلف کشور و حتی مهاجران کشور همسایه (افغانستان) باشد، با استفاده از روش پژوهش توصیفی–تحلیلی و استناد به اسناد کتابخانه ای و داده های میدانی (پرسش نامه) به بررسی وضعیت امنیت پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان دهنده تأثیر شاخص های امنیت بر شاخص های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سکونتگاه های غیررسمی است.
۷۳۸.

ارزیابی میزان امنیت در سکونتگاه های غیررسمی (مورد مطالعه: محله حکیم نظامی-ارومیه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 68 - 86

کلیدواژه‌ها: امنیت کاهش جرم سکونتگاه غیررسمی ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۴۹
هدف از پژوهش حاضر شناسایی نقاط جرم خیز، دسته بندی و ارزیابی امنیت با رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی می باشد و با توجه به اینکه این امر در سکونتگاه های غیررسمی یا به اصطلاح کم برخوردار بیشتر نمایان می گردد، این پژوهش در محله حکیم نظامی ارومیه مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد. روش جمع آوری داده ها به دو روش اسنادی و میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه ساکنین محله حکیم نظامی شهر ارومیه می باشد که طبق آمار 1397، 33000 نفر می باشد و از این تعداد 379 نفر بر اساس فرمول کوکران و به روش تصادفی طبقه ای انتخاب گردیده اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دو صورت کمی و کیفی انجام گرفته است، در بعد کمی از روش های آماری و در بعد کیفی، نتایج حاصل از مشاهدات میدانی و مصاحبه ها تجزیه و تحلیل گردیده است. بررسی نتایج پژوهش نشانگر این است که با استفاده از داده های مکانی محله میزان امنیت قسمت غرب بهتر از قسمت شرق محله می باشد و دلیل اصلی این اتفاق به دلیل تجمع ارازل در این قسمت از محله می باشد. بر اساس داده های پرسشنامه ای نیز مولفه های نظارت طبیعی، کنترل دسترسی، تصویر و نگهداری از فضا و فعالیت های حمایتی در وضعیت بالاتری نسبت به سطح متوسط و مولفه قلمرو گرایی در وضعیت پایین تر از سطح متوسط قرار دارد. همچنین با توجه به نتایج آزمون فریدمن، مولفه ی تصویر و نگهداری از فضا در رتبه اول و مولفه ی قلمروگرایی در رتبه ی آخر قرار گرفت که نیازمند توجه ویژه ای می باشد.
۷۳۹.

جایگاه قدرت نرم در بسترهای غافلگیری راهبردی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: شاهد اندیشه دوره جدید پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴) 91 - 109

کلیدواژه‌ها: غافلگیری راهبرد سیاست امنیت قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۵۹
تأمین و تضمین امنیت در فضای بروز و ظهور تهدیدهای گوناگون در نظام امنیت متحول شده جهانی، اولویتی مهم برای تمامی دولت ها است. در چنین فضایی، جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی ضدسلطه در معرض تهدیدهای متعارف و غیرمتعارف گوناگون از سوی کنشگران منطقه ای و غیرمنطقه ای است، تهدیدهایی که درک درست آن ها از اهمیتی غیرقابل انکار برای دستگاه امنیتی و سیاست خارجی کشور برخوردار است. در توضیح شیوه بروز این تهدیدها باید گفت که آن ها دقیقاً با شناخت خلأهای راهبردی و ضعف های استراتژیک در حوزه های اقتصادی، سایبری، دفاعی و... سعی می کنند تا ضربه را به همین نواحی وارد کرده و با اقدامات ایذایی و چندبعدی، دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی ایران را دچار نوعی غافلگیری راهبردی کنند. بر این اساس، سؤال این پژوهش آن است که قدرت نرم چگونه می توان سبب غافلگیری راهبردی شود؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه این پژوهش این گونه مطرح می شود که شناخت درست از ضعف های موجود در حوزه های اقتصادی، سایبری و دفاعی و تقویت زیرساخت های دفاعی در این حوزه ها، دو گام مهم در جهت جلوگیری از بروز غافلگیری راهبردی می باشند. یافته های این پژوهش نشان از آن دارد که قدرت نرم با تأثیر بر دپیلماسی و نفوذ بر فضای فکری اجتماع سبب به وجود آمدن غافلگیری برای نظام سیاسی می شود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از تجزیه وتحلیل داده های به روش کتابخانه ای انجام شده است.
۷۴۰.

تحلیل و بررسی تهدیدات امنیت ملی در مناطق مرزی (مطالعه موردی: استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱-۱ (پیاپی ۳۷) 181 - 202

کلیدواژه‌ها: امنیت مناطق مرزی امنیت ملی استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۵۷
منشاء بسیار از تهدیدات امنیت ملی مانند قاچاق، مهاجرت های غیرقانونی، تروریسم، جدایی طلبی و تجزیه طلبی مرزها هستند. مرزهای ایران نیز اهمیت زیادی در امنیت ملی دارند. استان مرزی کردستان از جمله مناطق مرزی ایران است که حائز نقش مهمی در امنیت ملی ایران است. هدف اصلی این مقاله بررسی مناطق مرزی از زاویه تهدیدات امنیت ملی است. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین تهدیدات مرزها و به ویژه مرزهای ایران در استان کردستان برای امنیت ملی کدام اند؟ فرضیه ای را که نویسندگان در پی آزمون آن هستند این است که مرز ایران در استان کردستان دارای تهدیدات سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی برای امنیت ملی ایران است. روش مقاله توصیفی تحلیلی است. یافته های مقاله نشان می دهد که مهم ترین تهدیدات امنیت ملی ایران در استان کردستان شامل قاچاق بی رویه، فعالیت گروه های تروریستی دارای آرمان های جدایی طلبی و تجزیه طلبانه و تهدیدات سیاسی و نطامی و امنیتی پیرامونی و فرا پیرامونی است.