مطالب

یکی از مهمترین مسائل فقه و حقوق و جامعه شناسی، نکاح درصورت اختلاف مذهب بین زوجین است. یکی از شاخه های مهم این بحث که امروزه بیش از هر زمان دیگر  با آن مواجه هستند، نکاح بین زوجه امامیه و زوج حنفی است، اما با توجه به اینکه نکاح در هر یک از این دو مذهب، ارکان و شرایط متفاوت دارد و صحت نکاح منوط بر آن است. از جمله مذهب حنفی صحت ازدواج را منوط بر وجود شاهد دانسته است درحالی که امامیه چنین رکنی را برای صحت نکاح قرار نداده است. در چنین صورتی زوجه امامیه می تواند با زوج حنیفه ازدواج کند. هدف از نوشتار حاضر بیان حکم نکاح زوجه امامی و زوج حنفی در فقه امامیه و حنفیه است تا با آگاهی سازی بسیاری از مسائلی که نسل جوان به علت عدم آگاهی پیش رو دارند، حل شود. روش، تحلیلی-توصیفی و گردآوری کتابخانه ای است. دستاوردی پژوهش حاضر این است: فقهای امامیه اجماع بر صحت  نکاح زوجه امامیه با زوج حنفی را دارند، درصورتی که زوج غیر ناصبی و عدم خوف و ضرر به دین را داشته باشد و فقهای حنفی هرچند که بحث زیادی در این مورد در کتب آنها دیده نمی شود، اما با توجه به نظرات فقهای حنفی، بیشتر آنها بر صحت نکاح قائلند. منتهی در هر دو مذهب باید نکاحی که بر اتفاق آنها است، جاری شود.

هر چند زیباییِ نثر مرسل مبتنی بر درونه زبان است امّا صناعات ادبی نیز نقشِ جمال شناسی ویژه ای در آن دارند. کیفیّت و کمیّت بهره مندی از آن موجب تحولات تدریجیِ زیبایی شناسیِ نثر فارسی شده است. هدف مقاله حاضر این است تا سیر تحوّل مؤلّفه های زیبایی شناسی نثر مرسل را در برونه زبان اندازه گیری کند و به این پرسش پاسخ بدهد که چگونه فراوانیِ این مؤلّفه ها به تدریج برونه زبان را زینت بخشیده و از زیبایی های درونه زبان کاسته تا شرایط برای ظهور نثر فنی آماده گردد؟ برای دستیابی به این هدف، چهار اثر: مقدمه شاهنامه ابومنصوری، تاریخ بلعمی، تاریخ سیستان و نوروزنامه به روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات سبک-شناسی بررسی شده اند و مؤلّفه های زیبایی شناسیِ برونه زبان در این آثار استخراج گردیده اند. برای نشان دادن خط سیر تحوّلات ادبیِ زبان فارسی، چهار اثر با هم مقایسه شده اند. نتایج بیانگر آن است که در آغاز صناعات ادبی در این متون بسآمد پایینی دارند و کاربردشان به گونه ای است که هم خودْ به زیباییِ نثر کمک کرده، هم ساختارِ جمله ها را تحت تأثیرِ جمال شناسیِ خود قرار داده اند و با تلاقیِ علم معانی، بیان و بدیع قدرت هنریِ بیشتری بدان آثار بخشیده اند؛ امّا به مرور زمان بر تعداد آرایه های ادبی افزوده شده و تأثیر عمیقی بر تقویت برونه زبان گذاشته و با گسستن رابطه آنها با علم معانی از قدرت درونه زبان نیز کاسته شده است؛ به گونه ای که شرایط برای ظهور نثر فنی مهیّا شده و به شکل معناداری نگرش هنری ایرانیان را تغییر داده است.

ادبیّات پایداری تاریخچه ای به وسعت پانهادن انسان بر زمین دارد و ایستادگی در برابر نفس سرکش در اولین اشعار فارسی که به شکل ادبیّات تعلیمی بروز کرده است، گونه ای از ادبیّات پایداری است. ادبیّات پایداری کهن که به شکل ادبیّات تعلیمی متجلّی گردیده است، پایداری انسان در برابر نفس(دشمن درونی) را به تصویر کشیده و دستور زبان روایی(ساختار بوطیقایی) مختص خود را دارد؛ اما مفهوم پایداری در گستره زمان و بر اساس موقعیت انسان ها و ایستادگی آنها در برابر دشمنان خارجی متجاوز، در ژانر دیگری با عنوان ادبیّات مقاومت (ادبیّات پایداری)، با ساختاری دیگر متجلّی گردیده است؛ به طوری که عناصری چون: موقعیت زمانی، جایگاه روایت شنو، نوع ژانر و ... در تشکیل این دو ساختار دخیل بوده اند. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای به بررسی عناصر روایی تأثیرگذار در  تحول ساختار ادبیّات پایداری در دو ژانر تعلیمی و مقاومت پرداخته است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که اگرچه مفهوم ادبیّات پایداری در هر دو دیدگاه- قدیم و جدید- به معنای ایستادگی است؛ اما عناصری چون: «موقعیت روایت شنو»، «نوع دشمن»، «مفهوم پیام»، «موقعیت زمانی»،«بن مایه های مختلف» و «نوع ژانر» در تشکیل و تفکیک  ساختار ادبیّات پایداری در دو ژانر تفاوت هایی ایجاد کرده است.

صنعت روغن کِشی ازجمله صنایعی است که در محیط بسیار متلاطم، متنوع و پیچیده ای قرار دارد و با تغییر و تحولات زیادی روبرو است. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل کنترل راهبردی در صنعت روغن کِشی ایران می باشد. این پژوهش بر اساس روش کیفی و کمّی در دو مرحله صورت گرفت. در بخش کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد و با استفاده از مصاحبه های کیفی نیمه ساختاریافته و عمیق با 14 نفر از خبرگان صنعت روغن کِشی و تحلیل آن در نرم افزار MAXQDA، شاخص ها و ابعاد مدل کنترل راهبردی صنعت شناسایی شدند. سپس در بخش کمّی با استفاده از رویکرد ساختاری-تفسیری (ISM) مدل مربوطه مورد آزمون قرار گرفت و با بهره گیری از تحلیل MICMAC روابط میان مضامین تحلیل گردید. یافته ها نشان داد صنعت روغن کِشی دارای اهرم های شانزده گانه مربوط به شاخص های کنترل راهبردی و همچنین اهرم های کنترلی ده گانه مربوط به ابعاد کنترل راهبردی است. در سطح «کنترل فرو راهبردی» ابعاد کنترل فردی، ساختاری و فرایندی؛ در سطح «کنترل راهبردی» ابعاد کنترل اجرای راهبرد و محتوای راهبرد؛ و در سطح «کنترل فرا راهبردی» ابعاد کنترل تعاملی، سیاسی، انطباقی، بینشی-ارزشی و کنترل آگاهی ویژه شناسایی شدند.

یکی از عوامل اصلی حرکت تمدن ها علوم پایه بویژه علم حساب و ریاضیات و نقش کاربردی آن ها در توسعه بنیادین و پایدار سایر علوم وصنایع است و دانش ریاضیات و حساب رکن اصلی تمدن است، که در عهد دولت حفصیان که خود نمونه مستقلی از تمدن اسلامی در غرب جهان اسلام را بوجود آورد علوم پایه که از عهد موحدین اوج گرفته بود، از رشد و توسعه قابل توجهی برخوردار شد و در حد واسط بین توسعه دانش علوم پایه از قرون وسطی به دوره نوزایی تمدن در اروپا قرار گرفت. فرهنگ و تمدن اسلامی در عهد دولت حفصیان در افریقیه ( لیبی، تونس، الجزایر کنونی ) در بخش غربی جهان اسلام به اخرین مرحله تکامل نهایی خود رسید. حفصیان در توسعه تعلیم و تربیت و تاسیس نهاد های آموزشی موفقیت چشمگیری بدست اوردند و تونس پایتخت آن ها و شهر بجایه از بزرگترین مرکز فراگیری و رشد علوم شد. شکوفایی علوم در عصر حفصیان باعث شد ابن خلدون نخست وزیر دولت حفصیان بخشی از عمر خود را صرف نگارش این پدیده شگفت انگیز قرون وسطی نماید. ابن خلدون در کتاب مقدمه سیر علوم از جمله ریاضیات در تمدن اسلامی تا شکوفایی آن در عهد حفصیان را ذکر کرده است. سیر تکاملی دانش ریاضیات در عهد حفصیان بنابر تحقیقات متخصصان تاریخ ریاضیات اسلامی آخرین مرحله تکامل علم حساب در تمدن اسلامی است و جایگاه کالبدی در تاریخ جهانی علم ریاضی دارد. از فعالیت های علمی قلصادی و ابن البنا دو دانشمند ریاضی دان از غرب جهان اسلام به عنوان مقدمه ای برای علوم ریاضی پیش از دکارت و پاسکال یاد کرده اند افریقیه. دروه طولانی حکومت حفصیان شاهد تحوّلات چشم گیری در عرصه طب، هنر، تمدن، شهرسازی، فرهنگ و علوم اسلامی بویژه در زمینه ریا ضیات بود. پژوهش به بخشی از دست اورد علمی ان ها در عرصه حساب و ریاضیات با ذکر اثار علمای عصر حفصیان از جمله قلصادی و ابن البنا و حصار و قسنطینی پرداخته است که در اثار به جا مانده از آن ها ابتکاراتی در تاریخ ریاضیات انجام داده اند. برخی خاورشناسان چون رنو تقدم ریاضی دانان دوره حفصیان بویژه در استفاده از رموز در جبر را مورد بررسی قرار داده اند. چکیده این مقاله در کنفرانس بین المللی ریاضیات در دانشگاه سان دیا کو امریکا (2013)نمایه شده است و در چهل و هفتمین کنفرانس ملی ریاضیات ایران در دانشگاه علم وصنعت ایران(1397) به صورت شفاهی ارایه شده است و بخشی از کتاب علوم و معارف عهد حفصیان است که به صورت این مقاله مجددا تحریر شده است. این پژوهش تمدن اسلامی را به عنوان پدیدار و واقعیت تاریخی در نظر گرفته است. چهت تغییراتی باعث شد ادامه تحقیقات این علم پایه از مرزهای تونس به اروپا منتقل و در آن جا به توسعه برسد و حیات آن در زمینه سازی تمدن غرب مسیحی ادامه پیدا کند. حساب و ریاضیات علوم کاربردی و نقش خون در رگ های سایر علوم وصنایع دارد، وضع اجتماعی و سیاسی و فرهنگ و تغییرات نفس انسان ها ارتباط منظم و سیستماتیک بین علم پایه و سایر فنون را در تمدن اسلامی از دست داد و در مغرب زمین بدست اورد. این یکی از فرضیه های پژوهش است چرا اخرین مرحله تکامل ریاضیات در تمدن اسلامی که در عصر دولت شیعه موحدین به مرحله کاربردی ریاضیات در سایر علوم وصنعت رسیده بود و در عصر دولت بنی احمر در غرناطه اندلس توسعه یافت اثاری اسلامی در کاربرد ریاضیات خلق شد و مبانی نظری توسعه بامهاجرت قلصادی از اندلس به تونس پایتخت حفصیان وبوسیله ابن البنا در عهد مرینی به اخرین حد توسعه رسیداما این اخرین قدم اسلامی اولین گام توسعه کاربردی ریاضیات در غرب مسیحی است. به نظر می رسد فروپاشی زمینه فلسفی فرهنگی اقتصادی و سیاسی اجتماعی جهان اسلام در اثر هجوم صلیبی از غرب و مغول از شرق امکان توسعه طبیعی علوم پایه را از شهرهای اسلامی گرفت. یکی از مهمترین وجوه اهمیت کالبدی دکارت بنیانگزار فلسفه و علوم نوین در غرب نگارش ریاضیات و هندسه تحلیلی و کاربردی است که در تمدن اسلامی در حال وقوع و تکامل بود.

در ادبیات مربوط به مهاجرت، به علت مهاجرت، بیش تر توجه شده و به اثرات مثبت آن بر رفاه و اقتصاد در مبدا و مقصد خانوارها چندان توجه نشده است، بنابراین نظر به عدم توجه کافی به این موضوع در کشور، مقاله حاضر به بررسی نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر بهبود وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان در دهستان میانکاله(شهرستان بهشهر) به عنوان یکی از اثرات مثبت مهاجرت جامعه مبدا می پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر حسب روش توصیفی، زمینه یابی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق را جمعیت روستاهایی از دهستان میانکاله تشکیل می دهند که طی دهه های 95-1385 یک دوره کاهش نرخ رشد جمعیت را به دلیل مهاجرت های روستایی سپری کرده اند. با استفاده از فرمول کوکران به روش تصادفی ساده 378 خانوار دارای مهاجر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی(آزمون t تک نمونه ای و ویلکاکسون) استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که از یک سو میزان رضایت خانوارهای دارای مهاجر از وضعیت درآمد و سرمایه گذاری در قبل و بعد از مهاجرت در سطح خطای کوچک تر از 01/0 تفاوت معنی داری دارد، و از سوی دیگر تاثیر مثبت پول انتقالی مهاجران بر تغییر وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان از حد متوسط به بالاست.

گردشگری کشاورزی، شکلی از گردشگری خاص؛ بخشی از گردشگری روستایی است، که آمیخته با مولفه های روستا، مزرعه، گردشگران، ذینفعان و کشاورزانی است که همواره در معرض انواع ریسک های اقتصادی قرار دارند. این پژوهش با هدف الگوسازی مولفه های موثر بر توسعه گردشگری کشاورزی در شهرستان ماسال با تاکید بر مولفه کشاورز، تلاش می کند تا با ارائه الگویی از جایگاه کشاورزان در شکل گیری گردشگری کشاورزی، این فرم از گردشگری را به عنوان راهبردی جهت تنوع بخشی به منابع درآمدی روستاییان معرفی نماید. شهرستان ماسال دارای 108 نقطه روستایی بوده که در مجموع و بر اساس نمونه گیری در مطالعات توصیفی، 20 درصد روستاها، یعنی 20 روستا به عنوان نمونه مشخص شد. جامعه آماری شامل 2588 خانوار روستایی ساکن در 20 نقطه روستایی انتخاب شده در سه ناحیه، دامنه ای، کوهپایه ای و کوهستانی بوده، که بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران با سطح خطای 5 درصد، 338 خانوار روستایی به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. رویکرد این پژوهش کمی، و در تحلیل داده ها از آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی-اکتشافی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد، شاخص هایی که در کشاورزان برای ایجاد گردشگری کشاورزی باید موردتوجه باشد، شامل ویژگی های فردی کشاورزان ، دانش و مهارت، سرمایه و دارایی، انگیزه و تمایل به خدمات رسانی به گردشگران کشاورزی می باشد. همچنین برآیند کلی الگوی پژوهش نشان داد که براساس شاخص های مذکور در وضع کنونی، خانوار روستایی ساکن در مناطق کوهپایه و کوهستانی، گرایش بیشتری نسبت به پذیرش گردشگری کشاورزی نشان داده اند.

در این پژوهش، با استفاده از الگوهای کلاسیک و توسعه یافته رهیافت تحلیل پوششی داده ها، مرزهای کارآیی و ناکارآیی برای 29 محصول زراعی آبی تعیین، و جایگاه نسبی محصولات از لحاظ کارآیی درآمدی و سودآوری مشخص شد. داده های پژوهش، شامل اطلاعات هزینه ای نهاده های مورد استفاده در مراحل آماده سازی، کاشت، داشت و برداشت، به همراه اطلاعات درآمدی و سودآوری می باشد و متعلق به سال زراعی 94-1393 است که از نشریات وزارت جهاد کشاورزی استخراج گردید. نتایج نشان داد که در رویکرد نهاده گرا، برای درآمد ناخالص، کارآیی در بازه 2698/0 الی 8760/0 قرار داشته و به طور متوسط در بهترین حالت، 4/12 درصد و در نامساعدترین وضعیت، 02/73 درصد بیشتر از نهاده ها استفاده می گردد. نامطلوب ترین وضعیت در حالت خوش بینانه را محصول جو و در وضعیت بدبینانه محصول سیب زمینی به خود اختصاص داده است. برای سود ناخالص، میانگین امتیاز کارآیی در وضعیت خوش بینانه و بدبینانه، به ترتیب 6353/0 و 1997/0 بود که حداقل آن، متعلق به جو (خوش بینانه) و سیب زمینی (بدبینانه) است. در رویکرد ستانده گرا، میانگین ناکارآیی برای درآمد ناخالص در بازه 2805/0 الی 8698/0 بوده و به ترتیب، امکان کاهش درآمد به میزان 95/71 و 02/13 درصد را نشان می داد. در مورد سود ناخالص، ناکارآیی خوش بینانه و بدبینانه، به ترتیب 15/18 و 40/55 درصد محاسبه شد. طبق نتایج در کلیه الگوها، جو کمترین کارآیی یا بیشترین ناکارآیی را داشت .

پس از عصر بعثت و حضور معصومین و در عصر تفکر اجتهادی، در عرصه قرآن پژوهی و نظام جامع تفسیر، همچنان الگوی پژوهش تفسیری و سازوکار ترکیبی دو الگوی ترتیبی و تنزیلی و برآیندیابی در رویکرد تفسیر موضوعی، سامانی بایسته در عرصه اندیشه پردازی پیشرفت و نظام مدیریت راهبردی نیافته و نظام تنزیلی قرآن کریم به مثابه الگوی مرجع و معیار آینده نگاری راهبردی پیشرفت، دیده نشده است. از منظر روش شناسی پردازش اندیشه و مدیریت راهبردی تغییر، ماهیت و نقش نظام تنزیلی در پردازش مدل عملیاتی الگوی دین شناخت رشد توسعه ای و در نظام آینده نگار راهبردی جامعه و تمدن هدف چیست؟ در پژوهش حاضر با بازتحلیل ادبیات آینده نگاری راهبردی و سازوکارهای الگوی پیشرفت و با اشاره به جایگاه الگوی دین شناخت پیشرفت، دریافتیم که نظام تنزیلی، منطق مبنا و حاکم بسط زمان مند مدل مفهومی الگوی رشد و نظام و سازوکار (فرایند و روش) مرجع الگوپردازی آینده نگار راهبردی است که در ذیل الگوی کلان راهبری تحول برای گذار به انسان، جامعه و تمدنِ آرمانیِ همواره تازه شونده، در جامعه هدف جریان می یابد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی جایگاه تربیت اخلاقی در کتاب های درسی دوره ابتدایی بود. روش مورداستفاده، تحلیل محتوای کمی از نوع آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل نیز متن، پرسش ها، تمرین ها و تصاویر می باشد که درمجموع 1247 صفحه مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری، کتاب های دوره ابتدایی بود که براساس نمونه گیری هدف مند (باتوجه به اهداف دروس)، کتاب های هدیه های آسمانی و قرآن به عنوان نمونه انتخاب شدند. مؤلفه ها و شاخص های تربیت اخلاقی از اسناد بالادستی و منابع پیشین استخراج و در کتاب ها مورد بررسی قرار گرفت. روایی محتوایی با استفاده از CVR به دست آمد که برابر با 90/0 و تأیید شد، پایایی نیز براساس ضریب توافقی 87/0 به دست آمد. یافته ها نشان داد که بیشترین میزان توجه و ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه رابطه با خدا و کم ترین میزان اهمیت مربوط به مؤلفه رابطه با خود بوده است. درنهایت اینکه تربیت اخلاقی آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته است.

وجود لطایف اخلاقی در آیات قرآن بیانگر جایگاه ویژه التزام به مکارم اخلاق نزد خداوند است. در نگاه سطحی ، آیات الاحکام، صرفا حقوقی و جزائی به نظر می رسند. اما بررسی دقیق تر، بیانگر انطباق کامل این احکام با موازین اخلاقی است. برجسته ترین مصادیق جهت گیری های اخلاقی قرآن کریم، مرتبط باروابط میان افراد در شرایط ناگواری همچون، جهاد، قصاص و طلاق است. این مقاله اختصاصا به بررسی نقطه مزج فقه و اخلاق در احکام طلاق می پردازد. موضوع طلاق در آیات متعددی در سور البقره، الطلاق، النساء و الاحزاب مطرح شده است. تاکید خداوند بر رعایت « معروف و اخلاق » در تمامی معاشرت های زوجین مشهود است. از آنجا که در جامعه کنونی، سبک زندگی زناشویی و سبک جدایی افراد، انطباق چندانی با احکام شریعت ندارد، لذا رعایت دقیق احکام و لطایف اخلاقی مدنظر شارع، می تواند به میزان قابل توجهی موجب آشتی و رجوع مجدد زوجین به زندگی مشترک شود. شایان ذکر است، توجه به لطایف و ظرائف اخلاقی آیات مذکور در ترجمه ها، تفسیرها و قانون های رایج اغلب از نگاه محققان و پژوهشگران مغفول مانده و یا بسیار سطحی و گذرا از آن یاد کرده اند. این مقاله با نگاهی نافذ نکات اخلاقی شاخص احکام طلاق در زمینه عده، استراد مهریه، اعطاء هدیه، اجرت شیردهی و... را بیان می کند.

بررسی شخصیت حضرت محمد(ص) از مهم ترین موضوعات در تاریخنگاری اسلامی بوده است که در مباحث سیره و مغازی مورد توجه مورخان و محدثان اسلامی قرار گرفته است. این موضوع از نیمه دوم قرن دوم هجری، به صورت مستقل و با عنوان «دلائل النبوه» مورد توجه نویسندگان مسلمان قرار گرفت. در نگارش کتاب های «دلائل النبوه» با هدف دفاع از شخصیت پیامبر(ص) در برابر شبهاتی که بروز کرده بود، به معرفی معجزات و نشانه های پیامبری حضرت محمد(ص) پرداخته می شود. سؤال اصلی پژوهش این است که دلائل نگاری چیست و چه مؤلفه هایی دارد؟ پژوهش حاضر ضمن بررسی جایگاه این آثار در تاریخنگاری اسلامی، با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی چگونگی پیدایش آنها و بررسی محتوای کتب دلائل می پردازد. بر این اساس از مهم ترین نشانه های پیامبری حضرت محمد9 که در آثار دلائل نگاری به آنها اشاره شده می توان به بشارات انبیای گذشته به پیامبری حضرت محمد(ص)، ارهاصات و معجزات آن حضرت اشاره کرد.

از آنجا که پس از شناسایی یک مسئله فقهی، جست وجو در منابع و سایر مراحل مقدماتی، ممکن است ادلّه ای از منابع به دست آید که نسبت به موضوع دارای حکم متعارض باشد؛ یکی از مراحل الگوریتم اجتهاد بذل توجه به فرآیند جمع ادلّه متعارض است. ابزارهای رفع تعارض بدوی، از حیث عملی مهمترین بخش فرآیند مزبور است. در جستار حاضر، با بررسی استقرایی در کتاب جواهرالکلام به عنوان نمونه انتخابی، تلاش شده شواهدی برای اثبات این انگاره ارائه شود که شیوه های مورد استفاده در فرآیند جمع ادلّه منحصر به شیوه های مرسوم و از پیش تعیین شده نیست. بررسی های صورت گرفته، ضمن تأیید این فرضیه، مصادیقی کاربردی از شیوه های معرفی نشده جمع اخبار متعارض را عرضه می کند. این شیوه ها در قالب سه ساز و کار ناهمسانی در سطح حکم اطراف تعارض، تعدّد موضوع آن ها و استمداد از دلایل خارجی (از قبیل انقلاب نسبت)، در الگوی پیشنهادی برای ترسیم الگوریتم اجتهادی مقبول در حوزه جمع ادلّه متعارض قابل بهره برداری می باشد.

مروری بر سیره معصومان(ع) نشان می دهد که ایشان نیز از اشعار حکمت آمیز دیگران در کلام خود بهره برده و مضامین آن را تأیید کرده و گاه خود ابیاتی سروده اند. در احادیث نقل شده از امام رضا(ع)، 52 بیت ذکر شده که به نظر می رسد ایشان به خاطر مضامین ارزشمند اخلاقی و حکمی، آن ها را نقل کرده و در کلام خود بدان تمثل جسته اند. پاره ای از این اشعار تمثل شعری امام رضا(ع) و چند بیت نیز سروده خود ایشان است. نگارندگان با استفاده از روش تحلیل محتوا، از مجموع این 52 بیت شعر، در حدود 100 مضمون و 16 موضوع اصلی استخراج کرده اند که به اصطلاح «جهت گیری متن» نامیده می شود. این عناوین که ایده و پیام اصلی متن هستند با توجه به اصل «تبادر» به ذهن مخاطب خطور می کند. با «طبقه بندی» جهت گیری ها برای دستیابی به «مقوله»های تحقیق روشن شد که از 16 موضوع اصلی استخراج شده، 9مجموعه (56درصد) به موضوع چگونگی روابط اجتماعی انسان با دیگران، چهار مجموعه (25درصد) به موضوع امور فردی و اعمال عبادی انسان و سه مجموعه (19درصد) نیز به مسئله غصب خلافت توسط حاکمان ظالم و دشمنان اهل بیت(ع) اشاره دارند. لذا هدف اصلی مقاله که بیان جهت گیری اصلی اخبار شعری رضوی بوده، ذیل سه مقوله روابط اجتماعی، روابط فردی و روابط سیاسی طبقه بندی و موضوعات اصلی هر یک به تفصیل بیان شده است.

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی شایستگی های مصرف پایدار در دوره ابتدایی می باشد. روش پژوهش، فراترکیبِ است. در گام اول، سؤال پژوهش مطرح "الگوی شایستگی های مصرف پایدار دانش آموزان دوره ابتدایی چیست؟" و بر اساس آن اعضای تیم فراترکیب مشخص شدند. در گام دوم و سوم، منابع داده های پژوهش شامل پایگاه های اسکوپوس، اشپرینگر و ...، تعیین و معیارهای شمول مقالات مشخص گردید. در گام چهارم، با تجزیه و تحلیل داده ها، 56 مضمون پایه مرتبط با مصرف پایدار استخراج شد و سپس به ترکیب یافته ها پرداخته شد. در این گام، مضامین پایه استخراج شد و در 9 مضمون سازمان دهنده ی سطح دوم شامل دانش اقتصادی(مانند آشنایی با سیاست پولی و مالی)، دانش اجتماعی – فرهنگی (آشنایی با مصرف پایدار و ناپایدار) و دانش زیست محیطی (آشنایی با شیوه های بازیافت و بازیابی کالا)؛ مهارت اقتصادی (مهارت در خرید مواد غذایی پایدار)؛ مهارت اجتماعی – فرهنگی (توانایی در شناسایی نمونه های مصرف و تولید ناپایدار) و مهارت زیست محیطی (مانند توانایی مشارکت در بازیافت)؛ نگرش اجتماعی – فرهنگی (تعهد و مسئولیت اجتماعی نسبت به نحوه مصرف) و نگرش زیست محیطی (احساس تعهد نسبت به کاهش اثرات زیست محیطی) طبقه بندی شدند. و مضمون سازمان دهنده سطح دوم  در 3 مضمون سازمان دهنده سطح اول اقتصادی؛ اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی  قرار گرفتند و در انتها نیز، شبکِه مضامین شایستگی های مصرف پایدار ترسیم گردید. الگوی طراحی شده در این پژوهش، چارچوبی برای آموزش شایستگی های مصرف پایدار برای دانش آموزان دوره ابتدایی، در سطوح مذکور را که پیش از این میسر نبود، فراهم آورده است. و از اعتباریابی توصیفی، اعتباریابی تفسیری – نظری- پراگماتیک، استفاده شد.

هدف پژوهش حاضر واکاوی پیامدها، چالش ها و استراتژی های آموزش انتقادی در علوم انسانی می باشد. برای این منظور پیامدهای کلاس مبتنی بر تفکر انتقادی، چالش های پیش روی اعضای هیئت علمی در آموزش تفکر انتقادی و استراتژی های مناسب جهت آموزش تفکر انتقادی در حوزه علوم انسانی پرداخته شده است. رویکرد این پژوهش از نوع کیفی و خود مردم نگاری می باشد. جهت جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شده است. نمونه پژوهش شامل 9 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان می باشد که از طریق نمونه گیری با بالاترین قدرت (بررسی مواردی که پدیده های موردنظر در آن ها بروز بسیار قوی دارد) انتخاب شده اند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مقایسه ای صورت گرفته است. جهت تعیین روایی پژوهش از سه روش اعتبار پذیری، انتقال پذیری و تائید پذیری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش انتقادی باعث می شود نوعی دغدغه و صمیمیت در دانشجویان به وجود آید و سبب پیشرفت تحصیلی دانشجویان نیز می شود. همچنین اعضای هیئت علمی در آموزش تفکر انتقادی با چالش ها و موانعی روبه رو بودند یکی از این چالش ها بی انگیزگی و نداشتن دانش پایه در دانشجویان عنوان شد و دومین چالش سیاست گذاری های غلط آموزش عالی بود. علاوه بر این اعضای هیئت علمی توجه به فرایندهای مدیریت کلاس و روابط مثبت استاد دانشجو را به عنوان استراتژی های و راهبردهای آموزش انتقادی را عنوان کردند.

هدف: اختلال در عملکرد نعوظی یکی از مشکلات ناشی از وابستگی به مواد است که سنجش و ارزیابی آن دارای اهمیت است، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی نسخه فارسی شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) در بین مردان وابسته به مواد صورت گرفت. روش: جامعه آماری این پژوهش مقطعی افراد مذکر دارای سوء مصرف مواد بودند که به مرکز ملی مطالعات اعتیاد و کلینیک های ترک اعتیاد شهر تهران مراجعه کرده بودند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، تعداد 450 نفر شرکت کننده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) و پرسشنامه عملکرد جنسی (CSFQ-14) استفاده شد. یافته ها : بررسی مقادیر بارهای عاملی حاکی از آن است که بارهای عاملی همه سؤال ها روی مؤلفه اصلی در حد رضایت بخشی است. ضریب آلفای کرونباخ شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) در حد مطلوب بود (01/0p <). بررسی روایی همگرا از طریق محاسبه ضریب همبستگی شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) با مقیاس عملکرد جنسی (CSFQ-14) در حد مطلوب بود (01/0>P). همچنین یافته های پژوهش نشان داد که بین مردان وابسته به مواد شاغل و بیکار از نظر اختلال عملکرد جنسی تفاوت وجود دارد اما در مورد سابقه بستری و سطوح تحصیلات تفاوت معنا داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بود و ابزار مناسبی جهت استفاده در بین جمعیت وابسته به مصرف مواد در ایران محسوب می شود. در برنامه ریزی های پیشگیری و درمان لازم است به عوامل دموگرافیک مؤثر بر شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) توجه شود.  

استعاره مفهومی در رویکرد معنی شناسی شناختی که از شاخه های زبان شناسی شناختی است از ساز و کارهای اصلی فرآیند تفکر است و ابزاری برای بیان مفاهیم انتزاعی در قالب مفاهیم عینی و ملموس به شمار می رود. از کاربردهای استعاره های مفهومی استفاده از آن ها به عنوان ابزاری برای تحلیل و جهان بینی متون مخصوصاً متون مذهبی و قرآنی است. قرآن کریم با سرشت استعاری خود با ابزار استعاره مفهومی مفاهیم بسیار پیچیده از امور غیبی و مجردات مانند مفهوم انتزاعی حیات آخرت را با زبانی ساده و قابل شناخت و ملموس به بشریت عرضه کرده است. این نام نگاشت از الگوهای استعاری بسیار مناسب برای به تصویر کشیدن قیامت که از منزل گاه های رستاخیز بزرگ آخرت است می باشد. نگاشت حوزه مبدأ به حوزه مقصد چارچوب اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. این پژوهش بر آن است با رویکرد توصیفی_تحلیلی و بر اساس نظریه استعاره مفهومی لیکاف و جانسن به مفهوم سازی نام نگاشت «آخرت دادگاه است» بپردازد و با بررسی تناظرهای نظام مند میان مفاهیم مأنوس و ملموس حوزه مبدأ و مفاهیم انتزاعی و فرامادی جهان بزرگ آخرت که اعماقش ناپیدا و ناشناخته است نگاشت های بین عناصر سازه ای قلمروی مبدأ و مقصد را تبیین نماید. از مهم ترین یافته های این پژوهش شناسایی تناظرهای نظام مند میان دو حوزه «آخرت» که حوزه «مقصد» و حوزه «دادگاه» که حوزه «مبدأ» است می باشد و این خود تأییدی دیگر بر اعجاز قرآن کریم در بهره مندی از نظام مفهومی کاملاً ساختارمند و هماهنگ و به هم پیوسته و منسجم است.

القرآن الکریم قد إتّخذ من الصّور التشبیهیه وسیلته التی یخاطب بها النّاس ویقرّب لهم المعانی البعیده، ویوضح لهم الصّور الذّهنیّه المجرّده، ویضرب لهم الأمثال بالواقع المحسوس المشاهد الّذی یخضع لمعطیات الحواس الخمسه الظاهره. إنّ القرآن الکریم یستخدم مصادر الطبیعه للتّذکیر بعظمه اللّه وبرّه وعدله ویری أنّ کثیراً من هذه الصّور مستمدّه من البیئه. هذا الإعتماد من القرآن علی الطبیعه والکون فی تشبیهاته وبراهینه هو سرّ خلود القرآن وسرّ عمومه لکلّ النّاس فی کلّ البیئات وکلّ العصور، لأنه یستند إلی مقوّمات لا تتبدّل ولا تتغیّر. تلک المقوّمات هی الإنسان والطّبیعه. هناک نماذج عدیده للصّوره التّشبیهیه القرآنیّه بلغت حدّاً فائقاً فی الإعجاز البیانی، وتناولت جمیع الموضوعات من الوعد والوعید والتّرغیب والتّرهیب والتّوجیه والتّشریع ممّا یؤکّد مکانه هذا التّعبیر البیانی فی قوّه التّأثیر والتّبلیغ. تهدف هذه المقاله إلی دراسه الآثار الّتی تحدّثه التشبیهات القرآنیه فی نفوس البشر مصحوبا بمقدّمه، ثم تهتمّ بالدوافع والانفعالات فی النّفس البشریّه إثر الصّور التشبیهیه، وأخیرا تشیر إلی التخییل والابتکار والجده واللون من عناصر التشبیهات القرآنیه.

الماء فی النصوص الدینیه هو رمز للمعرفه والحیاه والطهاره والشفافیه، ولهذا العنصر فی النصوص العرفانیه مفاهیم أعمق ویرمز إلی النقاوه الذاتیه والحیاه الخالده والأنوار والمظاهر الإلهیه. فی هذه النصوص یتناسق رمز العطش حسب المفاهیم الرمزیه لعنصر الماء ویکون له معنی خاص. ومن أبرز مفاهیمه وأکثرها تمیُّزاً، التعبیر عن شوق المُرید وشغفه للوصول إلی الحبیب. إنّ قضیه الماء والعطش فی وقعه عاشوراء متجذره فی الواقع ولکن التعبیر عن التآویل والتعابیر العرفانیه والرمزیه للأحداث التی تتعلق بالماء والعطش هو أمر لافت للنظر والتأمل، خاصه حینما تمتزج هذه التعابیر بالفنون الشعریه والصور البیانیه وتکسی أقوال وتصرُّفات المشارکین فی هذا المشهد من التاریخ نکهه ولوناً جدیداً. طلب الماء أحیانا یعنی طلب مقام الفناء فی الشیخ وتاره یعنی الفناء فی الله والسقایه تعنی غرف ماء المعرفه والحقیقه من منهل التوحید وإیصاله إلی عطاشی طریق الحق. لهذه التعابیر جذور وخلفیه فی النصوص الأدبیه والأشعار العرفانیه.