روانشناسی کاربردی

هدف: هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی زوج درمانی سیستمی-رفتاری بر بهبود عملکرد خانواده و عملکرد جنسی زنان دارای همسر معتاد بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری، زنان دارای همسر معتاد مراجعه کننده به مرکز مشاوره ویژه زنان تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی در شهرستان سنندج در سال 1398 بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه سنجش خانوده اپشتاین، بالدوین و بیشاب (1983) و پرسشنامه عملکرد جنسی زنان روزن و هایمن (2000) بود، و زوج درمانی سیستمی-رفتاری کرو و ریدلی (2000)  طی 10 جلسه 90 دقیقه ای هفته ای یک بار برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با آزمون تحلیل واریانس آمیخته تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که زوج درمانی سیستمی-رفتاری بر بهبود عملکرد خانواده (38/1927=F، 001/0=P) و عملکرد جنسی (68/43=F، 001/0=P) زنان دارای همسر معتاد در مرحله پس آزمون اثربخش بوده و این تأثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار مانده است. نتیجه گیری: رویکرد زوج درمانی سیستمی-رفتاری به زنان دارای همسر معتاد کمک کرد تا توانایی خود را برای ایجاد روابط مؤثر، گفت وگو، مذاکره، و تعامل افزایش دهند و از این طریق عملکرد خانواده و عملکرد جنسی خود را بهبود بخشند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی زنان پیش یائسه بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دوماهه و جامعه آماری 86 زن پیش یائسه مراجعه کننده به خانه های سلامت شمال شهر تهران در سال 1397 بود. پس از اعلام فراخوان و غربالگری با استفاده از پرسشنامه های صمیمیت زناشویی باگاروزی (2001) و رضایت جنسی لارسون، اندرسون، هولمن و نیمن (1998) 40 زن به شیوه در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش (20 زن) و گواه (20 زن) به صورت تصادفی جایگزین شدند. برنامه درمان پذیرش و تعهد هیز و استرواسال (2010) طی هشت جلسه 90 دقیقه ای به صورت هفتگی یک جلسه در مورد گروه آزمایش اجرا شد. هر دو گروه در سه مرحله به پرسشنامه های پژوهش پاسخ دادند و داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایجنشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر صمیمیت زناشویی (94/4=F، 032/0=p) و رضایت جنسی (46/39=F، 001/0=p) اثر داشته و این اثر در مرحله پیگیری پایدار مانده است. نتیجه گیری: از آنجایی که درمان پذیرش و تعهد منجر به بهبود صمیمت و رضایت زناشویی شد؛ می توان از آن به عنوان روش مداخله ای مؤثر برای بهبود صمیمیت زناشویی و رضایت جنسی در زنان پیش یائسه بهره برد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر ساخت، و رواسازی و اعتباریابی پرسشنامه توازن خودهای ممکن در دانش آموزان بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر تهران به تعداد 243534 نفر در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود که از میان آن ها ۴۲۱ نفر از دانش آموزان (۲۰۷ دختر و ۲۱۴ پسر) با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند.  در مطالعه حاضر به منظور تعیین روایی عاملی پرسشنامه توازن خودهای ممکن از روش آماری تحلیل عاملی تأیید استفاده شد. یافته ها: نتایج روش آماری تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که ساختار سه عاملی پرسشنامه توازن خودهای ممکن شامل (87/1=df/2c، 914/0=CFI، 907/0=GFI، 854/0=AGFI، 076/0=RMSEA) بود. نتایج همبستگی بین ابعاد پرسشنامه، شواهدی را از ساختار چندبعدی ابزار فراهم آورد. ضرایب همسانی درونی مؤلفه های اهداف، وظایف و نگرانی های خود و کل گویه ها به ترتیب برابر با ۹۷/۰، ۸۲/۰، ۸۸/۰ و ۸۷/۰ به دست آمد. نتیجه گیری: از آنجا که شاخص های برازندگی مدل تحلیل عاملی از برازش مطلوب برخوردار بودند و میزان ضرایب آلفای کرونباخ حاکی از همسانی درونی گویه های این ابزار بود، پرسشنامه ساخته شده دارای روایی و پایایی مطلوبی است و می توان از آن برای سنجش توازن خودهای ممکن و بررسی وجود ناهمخوانی خودها در دانش آموزان متوسطه استفاده کرد.

هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی (روایی و پایایی) نسخه دانشجویی مقیاس انگیزش تحصیلی بود. روش:این پژوهش یک مطالعه همبستگی از نوع روان سنجی بود. نمونه شامل ۴۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و نسخه دانشجویی مقیاس انگیزش تحصیلی والرند، پلتیر، بلایس و بریر (۱۹۹۲) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی، آلفای کرونباخ و بازآزمایی بررسی شد. یافته ها : نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد ۲۳ گویه ۷ عامل درون نگری (با مقدار واریانس تبیین شده ۸۵/۱۲)، دستاورد (با مقدار واریانس تبیین شده ۸۹/۱۱)، تمایز (با مقدار واریانس تبیین شده ۴۴/۱۰)، بی انگیزشی (با مقدار واریانس تبیین شده ۴۰/۱۰)، برون نگری (با مقدار واریانس تبیین شده ۱۹/۱۰)، تحریک (با مقدار واریانس تبیین شده ۰۹/۷) و دانش (با مقدار واریانس تبیین شده ۵۷/۶) را تبیین می کند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، یافته های تحلیل عاملی اکتشافی را تأیید کرد. شاخص های برازش در هر دو مدل تحلیل عاملی تأییدی در سطح ۰۰۱/۰ مناسب به دست آمد. ضریب پایایی کلی مقیاس با دو روش آلفای کرونباخ (۸۸/۰) و روش بازآزمایی (۸۶/۰) در حد مطلوب به دست آمدند. نتیجه گیری:  نتایج مطالعه نشان دادند که نسخه دانشجویی مقیاس انگیزش تحصیلی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار هستند و می توان از آن برای اندازه گیری انگیزش تحصیلی در دانشجویان استفاده کرد.

هدف: اختلال در عملکرد نعوظی یکی از مشکلات ناشی از وابستگی به مواد است که سنجش و ارزیابی آن دارای اهمیت است، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی نسخه فارسی شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) در بین مردان وابسته به مواد صورت گرفت. روش: جامعه آماری این پژوهش مقطعی افراد مذکر دارای سوء مصرف مواد بودند که به مرکز ملی مطالعات اعتیاد و کلینیک های ترک اعتیاد شهر تهران مراجعه کرده بودند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، تعداد 450 نفر شرکت کننده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) و پرسشنامه عملکرد جنسی (CSFQ-14) استفاده شد. یافته ها : بررسی مقادیر بارهای عاملی حاکی از آن است که بارهای عاملی همه سؤال ها روی مؤلفه اصلی در حد رضایت بخشی است. ضریب آلفای کرونباخ شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) در حد مطلوب بود (01/0p <). بررسی روایی همگرا از طریق محاسبه ضریب همبستگی شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) با مقیاس عملکرد جنسی (CSFQ-14) در حد مطلوب بود (01/0>P). همچنین یافته های پژوهش نشان داد که بین مردان وابسته به مواد شاغل و بیکار از نظر اختلال عملکرد جنسی تفاوت وجود دارد اما در مورد سابقه بستری و سطوح تحصیلات تفاوت معنا داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بود و ابزار مناسبی جهت استفاده در بین جمعیت وابسته به مصرف مواد در ایران محسوب می شود. در برنامه ریزی های پیشگیری و درمان لازم است به عوامل دموگرافیک مؤثر بر شاخص بین المللی عملکرد نعوظی (IIEF) توجه شود.  

هدف: درک ارزش آینده که از جمله کارکردهای اجرایی گرم محسوب می شود که به گرایش افراد برای ترجیح پاداش فوری و بی واسطه در مقابل پاداش بزرگتر ولی با تاخیر، اشاره دارد. هدف از مطالعه حاضر طراحی نسخه فارسی آزمون ادرک ارزش آینده کودکان و بررسی ویژگی های روان سنجی آن است. روش: مطالعه مقطعی حاضر بر روی 219 دانش آموز مقطع ابتدایی شهر تهران با میانگین سنی 72/9 و دامنه سنی 7 تا 12 سال، از طریق نمونه گیری در دسترس، صورت گرفت. آزمون درک ارزش آینده بر روی نمونه ها اجرا شد. همچنین این آزمون بر روی 35 دانش آموز با فاصله 3 هفته تکرار گردید. برای بررسی روایی تمیز از آزمون آماری تحلیل واریانس دو راهه، برای مقایسه میانگین نمرات استفاده شد. همچنین از آزمون همبستگی پیرسون جهت بررسی تکرار پذیری و پایایی باز آزمون استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس، نشان دهنده تفاوت معنی دار نمرات آزمون درک ارزش آینده، هم بین دو جنس و هم در پایه های تحصیلی مختلف، در سطح 05/0 بود. ضریب همبستگی پیرسون نیز برابر با 71/0 بود که نشان دهنده پایایی بازآزمون نتایج بود. نتیجه گیری: طبق نتایج این مطالعه، ارزش آینده برای دختران، نسبت به پسران بیشتر است و این آزمون یک ابزار روا و پایا برای ارزیابی درک ارزش آینده در کودکان است.

هدف: پژوهش حاضر باهدف تعیین تغییرات سازمان شخصیت در بازه های زمانی مختلف درمان معطوف به انتقال در بیماران دارای اختلالات شخصیت خوشه B طرح ریزی و اجرا شد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر شبه آزمایشی از نوع سری های زمانی گروه های چندگانه بود. 32 بیمار اختلال شخصیت خوشهB با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. 51 جلسه درمان معطوف به انتقال به صورت فردی به مدت یک سال برای گروه آزمایش اجرا شد. یک پیش آزمون و سه پس آزمون (مصاحبه ساختاری سازمان شخصیت) برای هر دو گروه اجرا شد. یافته ها: مطابق با یافته های پژوهش در مرحله اول درمان، تغییر معناداری مشاهده نشد، در مرحله دوم بعد از 35 جلسه درمان در ابعاد (هویت، کیفیت روابط موضوعی، پرخاشگری، دفاع های بدوی و ارزش های اخلاقی) تغییر معنادار مشاهده شد و در مرحله سوم در بعد انعطاف ناپذیری تغییر معنادار مشاهده شد. همچنین در مرحلی سوم درمان بعد از 51 جلسه بیشترین میزان تغییرات در کلیه ابعاد ساختار شخصیت مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد روان درمانی معطوف به انتقال به عنوان یک روش درمانی موثر موجب بهبود اختلالات شخصیت خوشهB  می شود.