میر سعید موسوی

میر سعید موسوی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۳ مورد.
۱.

ارزیابی معیارهای محیطی تأثیرگذار بر سلامت شهروندان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونه موردی: محله آغه زمان شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سنجش از دور و GIS ایران سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 105 - 136

کلیدواژه‌ها: سلامت عمومی طراحی شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی نحو فضا شهر سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۳۲
سابقه و هدف: مشکلات موجود در زندگی شهری مانند کم رنگ شدن نقش محیط به عنوان محلی برای حضور شهروندان و فعالیت بدنی آنها، افزایش وسایل نقلیه و در نتیجه کم تحرکی و افزایش بیماری های غیرواگیر، نگرانی جامعه جهانی را درباره سلامت عمومی در پی داشته است. هدف پژوهش، ارزیابی ذهنی و عینی معیارهای تأثیرگذار محیطی بر سلامت عمومی ساکنان در سه بعد جسمی، روانی و اجتماعی، در محله آغه زمان شهر سنندج است.مواد و روش ها: جمع آوری داده های ذهنی و عینی پژوهش از لحاظ زمانی به صورت متوالی صورت گرفته، در این راستا چهار فاز پژوهش تعریف شده است. فاز اول ارزیابی ذهنی کیفی ساکنان از سلامت روانی و اجتماعی، فاز دوم گردآوری داده های ذهنی کمّی ساکنان از سلامت جسمی، فاز سوم ارزیابی عینی کمّی محیط و فاز چهارم بررسی همبستگی بین متغیرهای پژوهش است. داده های ذهنی با استفاده از پرسش نامه و داده های عینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به دست آمده است. برای تحلیل رابطه بین معیارهای محیطی محله و فعالیت های بدنی و تعیین رابطه بین متغیرها از تحلیل رگرسیون در نرم افزار SPSS استفاده شده است. داده های عینی از قبیل نوع بلوک بندی و نمونه الگوی فضایی شکلی محله، لایه کاربری اراضی و شبکه معابر و ... از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی محاسبه شد و در شاخص نحو فضا وارد شد تا میزان پیاده مداری محله مشخص شود. در نهایت روابط و تأثیر معیارهای محیطی بر سلامت عمومی با استفاده از تحلیل رگرسیون در نرم افزار  Lisrel مشخص شده است.نتایج و بحث: نتایج نشان داده که دو معیار آسایش و آرامش محیط با امتیاز 23 و تعاملات اجتماعی و فرهنگ همسایگی با امتیاز 21 به ترتیب بیشترین تأثیر را بر سلامت روانی و اجتماعی دارند. همچنین معیارهای محیطی مانند اختلاط کاربری با آماره 671/5، کیفیت های بصری و زیبایی شناختی با آماره 961/7 و زیرساخت های ویژه پیاده و دوچرخه با آماره 475/8 به ترتیب بیشترین تأثیر را بر فعالیت های بدنی کاری، تفریحی و ورزشی و به تبع آن سلامت جسمی دارند. با توجه به داده های به دست آمده خیابان نمکی با امتیاز 21 بیشترین میزان اتصال و هم پیوندی، عمق و کنترل را با کل محله دارد و بالاترین سطح پیاده مداری را در سطح محله به خود اختصاص داده است.نتیجه گیری: نتایج کلی نشان می دهد که با توجه به تأثیر و ارتباط مستقیم معیارهای محیطی طراحی شهری بر فعالیت های بدنی و از طرف دیگر وجود ارتباط مثبت و معنادار بین فعالیت های بدنی و سلامت عمومی، مشخص شد که سلامت عمومی ساکنان با معیارهای محیطی طراحی شهری ارتباط دارد، لیکن این ارتباط نه به طور مستقیم، بلکه با مداخله فعالیت های بدنی اتفاق می افتد.
۲.

ارزیابی پیاده سازی اصول تاب آوری و جریان سازی مدیریت ریسک در مقیاس محلی (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 403 - 422

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری تاب آوری مدیریت ریسک کلان شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۴
امروزه تاب آوری به مفهومی مهم در تحقیقات علمی و گفتمان های سیاسی تبدیل شده است و یک رویکرد اساسی در مواجهه با انواع بحران ها و مخاطرات در شهرها تلقی می گردد. همچنین با توجه به محلی بودن بحران ها و اثرات آنها، برنامه ریزی و مدیریت تاب آوری در مقیاس محلی از اصول اساسی محسوب می شود. با توجه به اهمیت تاب آوری در مقیاس محلی، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی پیاده سازی اصول تاب آوری و جریان سازی مدیریت ریسک در مقیاس محلی کلان شهر تبریز نگارش شده است. در این راستا، روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی می باشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل رگرسیون لگاریتمی، مدل تصمیم گیری چندمعیاره ی VIKOR و روش وزن دهی آنتروپی شانون استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران و مسئولان شهری درگیر در حوزه ی مدیریت بحران می باشد که حجم نمونه ی آماری با استفاده از روش دلفی هدفمند 100 نفر تعیین گردیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که از 9 مؤلفه ی مورد بررسی تنها دو مؤلفه ی ملاحظات مالی و مدیریت مشارکتی با ضریب بتای 652/0 و 617/0 در سطح اطمینان 95/0 معنادار بوده و تحقق یافته اند. از طرفی در بین مؤلفه های مورد بررسی نامطلوب ترین وضعیت شامل مؤلفه های مدیریت دانش و پاسخگویی و بازیابی بوده است. همچنین پیاده سازی اصول تاب آوری و جریان سازی مدیریت ریسک تنها در سه منطقه ی 2، 5 و 9 کلان شهر تبریز مطوب می باشد. بنابراین می توان عنوان کرد که پیاده سازی اصول تاب آوری و جریان سازی مدیریت ریسک در مقیاس محلی کلان شهر تبریز (شهرداری های مناطق) دارای وضعیت نامطلوبی بوده و نیازمند برنامه ریزی استراتژیک در این زمینه می باشیم.
۳.

تبیین سناریوهای محتمل و عوامل کلیدی موثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند شهری (نمونه موردی: کلانشهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۸۵ 69 - 81

کلیدواژه‌ها: مشارکت شهروندی پیشران های کلیدی پسماند شهری کلانشهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۷۳
مدیریت پسماند بدون در نظر گرفتن نقش مردم که تولید کننده اصلی پسماند هستند، غیر ممکن خواهد بود. در کشور ما بحث مدیریت پسماند و امر جمع آوری، دفع، بازیافت با توجه به نوع و کیفیت پسماند با سایر کشورهای جهان تفاوت دارد و از ماهیتی متفاوت برخوردار بوده و بکارگیری هرگونه روش و تکنولوژی بدون بررسی و شناخت مواد و سازگاری عوامل محلی خصوصاً موضوع مشارکت شهروندان میسر نخواهد بود. پژوهش حاضر با رویکرد تبیینی به این مهم پرداخته است تا ظرفیت های مشارکت شهروندان در هر یک از ابعاد تصمیم گیری مدیریتی مورد کنکاش قرار گیرد. نتایج 24 گویه در قالب 385 پرسشنامه در 10 منطقه شهرداری نشان داد که امتیاز حاصله در طیف لیکرت برابر با 3.08 می باشد. بالاترین میانگین های استخراجی مربوط به مناطق 1و 2و 9 و 5 به ترتیب برابر با 3.15، 3.13، 3.12 و 3.11 و کمترین میانگین مربوط به منطقه 4 برابر با 3.03 می باشد. علی الرغم این که این مناطق در حد متوسط طیف لیکرت قرار داده ولی به دلیل پایین بودن میانگین های مکتسبه احتمال به وجود آمدن ناپایداری در این بخش در نتیجه صورت سوء مدیریت شهری وجود دارد. مطالعه 44 شاخص حوزه پسماند و مدیریت شهری با اعمال نظر 50 خبره مرتبط نسبت به تعیین میزان اهمیت عوامل با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری در نرم افزار میک مک فازی نشان داد که تأثیرگذارتین عوامل مستقیم سیستم شامل، ظرفیت سازی اجتماعی، مشارکت فعال افراد ذی نفع یا بهره برداران، اعتماد اجتماعی، سرمایه اجتماعی، نهادها و سازمانهای جامعه مدنی (CSO)، برقراری تعامل و تعادل بین مشارکت کننده و مشارکت شونده، آموزش حقوق و تکالیف شهروندی و NGO و نقش آن می باشد. عوامل بدست آمده مبین نقش عوامل اجتماعی، زیرساخت های فرهنگی و نقش ذینفعان بوده است.
۴.

شناسایی و تبیین پیشران های کلیدی موثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند شهری، مطالعه موردی: کلان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 17 - 35

کلیدواژه‌ها: مشارکت شهروندی پیشران های کلیدی پسماند شهری کلان شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۵
افزایش بی رویه جمعیت شهری در سال های اخیر موجب افزایش بیش ازپیش مصرف و درنتیجه تولید انواع پسماند در مناطق شهری گردیده است. در حال حاضر یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی در شهر تبریز مدیریت پسماند شهری است. آگاهی از نظرات و مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند ضروری است. بنابراین هدف از تحقیق حاضر، شناسایی و تبیین پیشران های کلیدی موثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند شهری می باشد. روش تحقیق حاضر، توصیفی تبیینی با اهداف کاربردی- توسعه ای است. داده های موردنیاز به دو شیوه اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. جامع ه آماری، کلیه شهروندان کلان شهر تبریز می باشد. نتایج نشان داد که امتیاز حاصله در طیف لیکرت برابر با 3.08 می باشد. بالاترین میانگین ها مربوط به مناطق 1 و 2 و 9 و 5 به ترتیب برابر با 3.15، 3.13، 3.12 و 3.11 و کمترین مربوط به منطقه 4 برابر با 3.03 می باشد. علی الرغم نتایج حاصله به دلیل پایین بودن میانگین های مکتسبه احتمال به وجود آمدن ناپایداری وجود دارد. با استخراج 44 عامل، با اعمال نظر 50 خبره نسبت به تعیین میزان اهمیت عوامل و با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری در نرم افزار میک مک فازی به تبیین روابط بین آن ها پرداخته شد. نتایج نشان داد که تأثیرگذارترین عوامل مستقیم شامل، ظرفیت سازی اجتماعی، مشارکت فعال افراد ذی نفع، اعتماد اجتماعی، سرمایه اجتماعی، نهادها و سازمان های جامعه مدنی (CSO)، برقراری تعامل بین مشارکت کننده و مشارکت شونده، آموزش حقوق و تکالیف شهروندی و NGO و نقش آن می باشد. عوامل به دست آمده مبین نقش عوامل اجتماعی، زیرساخت های فرهنگی و در حالت کلی برنامه ریزی پایین به بالاست که در سال های اخیر با بازخوردهای مثبت و تجارب موفق در سراسر جهان همراه بوده اند.
۵.

الگوی مدیریت انتظامی مبتنی بر خط مشی های بیانیه گام دوم انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۲شماره ۴ 9 - 34

کلیدواژه‌ها: مدیریت انتظامی بیانیه گام دوم انقلاب فرماندهی انتظامی پلیس در بیانیه گام دوم خط مشی گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۷
زمینه و هدف: به منظور نهادینه سازی خط مشی های بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و طراحی الگوی مدیریتی براساس نکات کلیدی بیانیه مذکور و همچنین توجه به این مهم که تمام سازمان ها و تشکیلات حکومتی مشروعیت خود را از ولی فقیه می گیرند و ایشان نیز خط مشی های کلی را صادر می نمایند، پژوهش حاضر با هدف «طراحی الگوی مدیریت انتظامی مبتنی بر خط مشی های بیانیه گام دوم» انجام شد.روش: تحقیق حاضر ترکیبی و از نوع تحقیقات اکتشافی (آمیخته) بود. در بخش کیفی پژوهش از روش اسنادی و تحلیل مضمون انجام شد و پس از انجام کدگذاری باز و محوری مؤلفه های نهایی استخراج شد و ماتریس معادلات ساختار تفسیری برای طراحی الگوی موردمطالعه تشکیل شد.یافته ها: خط مشی های بیانیه گام دوم در قالب 105 مفهوم و 11 مؤلفه نهایی شناسایی گردید که با تشکیل ماتریس معادلات ساختار تفسیری الگو در پنج سطح طراحی شد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، الگوی یاد شده با بهره گیری از مؤلفه های استخراجی شامل سطوح زیر است: سطح اول: 1) پرهیز از اشراف گری مدیران انتظامی و 2) عدم غرب زدگی مسئولین انتظامی؛ سطح دوم: 1) فرماندهان انتظامی شجاع، جهادگر و ایثارگر؛ 2) معنویت گرایی مدیریت انتظامی و 3) واقع بین وامیدبخش در طرح های انتظامی؛ سطح سوم: حفظ ارزش ها و شعارهای انقلاب اسلامی؛ سطح چهارم: 1) بصیرت دینی و سیاسی فرماندهان انتظامی؛ 2) فرصت سازی، ظرفیت گرایی و  وجدان مداری در انتصابات فرماندهان و 3) عدالت و اعتدال؛ سطح پنجم: 1) برنامه مدار و عمل گرا در عملیات های پلیسی و 2) پیش بینی و پیشگیری و مبارزه با جرائم انتظامی.
۶.

ارزیابی تاب آوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی : منطقه یک شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و سوم بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۸ ۱۳۵-۱۱۵

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی شهری تاب آوری سیستم اطلاعات جغرافیایی مدل FUZZY-AHP منطقه 1 شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۳۱۶
شهرها محل تجمع سرمایه های مادی و معنوی بشریت به شمار می رود که از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوع از سکونت گاه ها با جای دادن بیش از 50 درصد جمعیت جهان در خود، در سال های اخیر اهمیتی بیش از پیش یافته و برای حفظ اصولی و مدیریت پایدار آن انواع برنامه ریزی ها مدنظر قرار گرفته است. یکی از این برنامه ریزی ها تاب آورسازی شهرها بوده است. تاب آور سازی در برابر تهدیدات و خطراتی احتمالی که درصورت بروز، آن را تحت تأثیرات سوئی قرار می دهد. مفهوم تاب آوری در ابعاد و سطوح مختلفی مورد طرح و بحث قرار گرفته است که در این پژوهش بر ابعاد کالبدی تاب آوری در شهرها تأکید می شود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی تاب آوری منطقه 1 شهر تبریز در برابر زلزله می باشد که با استفاده از مدل Fuzzy AHP به تحلیل این امر پرداخته شده است. 8 معیار شامل؛ فاصله از مراکز امدادی، فاصله از مراکز آسیب زا، مصالح ابنیه، کیفیت ابنیه، عمربنا، فاصله از شبکه راه ها، فاصله از فضاهای سبز و باز و فاصله از گسل پایه تحلیل قرار گرفته است. بعد از تهیه لایه مربوط به هر معیار، با استفاده از توابع فازی سازی، لایه های فازی استخراج شده است. با استفاده از عملگرهای SUM,AND,GUMMA لایه های نهایی تهیه شدند که با ارزیابی انجام گرفته از طریق ابزار Band Collection Statistics ، لایه گامای 9/0 به عنوان بهترین خروجی انتخاب گردید. نتایج نشان دهنده این است که در سناریوی گامای 9/0 در محدوده مورد مطالعه، حدود 26% از محدوده تاب آوری خیلی کم و کمی دارند. در مقابل بیش از 22% تاب آوری متوسط و 51 درصد از محدوده، تاب آوری زیاد و خیلی زیاد را دارا می باشد.
۷.

پهنه بندی اراضی شهری براساس شاخص های تأثیرگذار بر پتانسیل لرزه خیزی (نمونه موردی: منطقه 5 شهرداری تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 141 - 164

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی اراضی شهری مخاطره لرزه خیزی ANP Fuzzy منطقه 5 شهرداری تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۴
محل زندگی انسان ها سهم عمده ای از سطوح کاربری اراضی شهری را به خود اختصاص می دهد؛ در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش اراضی سکونتگاه های شهری است. اغلب سکونتگاه های شهری در کلان شهر تبریز بعضاً در مجاورت گسل فعال شمال تبریز و در معرض عوامل مخاطرات طبیعی ازجمله لرزه خیزی قرار گرفته اند. وضعیت استقرار سکونتگاه ها در اراضی شهری منطقه مورد مطالعه و لزوم برنامه ریزی دقیق درجهت توسعه فیزیکی یا قطاعی آتی، پهنه بندی اراضی شهری را مخصوصاً در کلانشهرها در این خصوص بسیار ضروری به نظر می رسد. هدف از این تحقیق، تعیین وضعیت فعلی الگوی استقرار کاربری های اراضی شهری در منطقه 5 شهرداری تبریز و پهنه بندی منطقه مورد مطالعه براساس شاخص های اساسی مؤثر بر مخاطره لرزه خیزی در مناطق آسیب پذیر، با استانداردهای کاربری های اراضی شهری است. در این پژوهش از روش های ارزیابی چندمعیاره مبتنی بر تحلیل شبکه ای سلسله مراتبی Fuzzy ANP1 با تلفیق GIS برای تولید و تجزیه وتحلیل نقشه ها و لایه های مختل ف استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد از کل مساحت 3617 هکتاری منطقه مورد مطالعه، حدود 210 هکتار با استاندارد خیلی کم در مناطق شمال غرب، 2130 هکتار با استاندارد کم در مناطق عمدتاً شرق، شمال شرق و جنوب، 823 هکتار با استاندارد متوسط در مناطق عمدتاً جنوب و جنوب غرب، 348 هکتار با استاندارد زیاد در جنوب و عمدتاً جنوب غرب و 104 هکتار با استاندارد خیلی زیاد عمدتاً در جنوب استقرار یافته اند.
۸.

بررسی اثرات فرهنگی و اجتماعی گذار از سنت به مدرنیته برساختار کالبدی خانه های تاریخی تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال ۲۰ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۹) 57-69

کلیدواژه‌ها: جامعه معماری سنت و مدرنیته خانه های تاریخی تغییرات فرهنگی و اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۹
خانه، به منزله یکی از مهمترین گونه های ساختمانی، همواره بستر تغییرات اجتماعی و فرهنگی بوده و بخش مهمی از تحولات جامعه را می توان در آن مشاهده کرد. از اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، معماری خانه ها در بیشتر شهرها از جمله تبریز تحت تاثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی قرار گرفت. با توجه به اینکه اکثر خانه های تاریخی تبریز مربوط به اواخر دوره قاجار و پهلوی هستند، که مصادف با جریان گذار از سنت به مدرنیته در ایران می باشد. در این پژوهش، نحوه اثرپذیری این گذار بر تحول ساختار خانه ها از دید معماران بررسی گردید. راهبرد اصلی این تحقیق، تحلیلی- تاریخی بود و گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی از روش اسنادی، میدانی انجام شد. بدین منظور، پرسشنامه ای برای سنجش میزان تاثیر( گذار از سنت به مدرنیته) در سه مولفه خانه های تاریخی تبریز شامل روابط فضایی، تزئینات داخلی و نمای اصلی به صورت طیف پنج مرحله ای لیکرت تنظیم شده و در اختیار متخصصان معماری که شناخت کافی از خانه های این دوره داشتند قرار گرفت. نتایج در نرم افزار Expert Choice و با تکنیک AHP مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد شاخص تزیینات داخلی در سیر این روند یک رابطه نسبتا معناداری وجود دارد. در شاخص روابط فضایی تغییر معنادار در بناهای منتهی به پهلوی اول مشهود است و در شاخص سوم نمای اصلی این بنا ها رابطه معنادار مشخصی دیده نمی شود. آنچه که قابل تامل است در این سیر تحول بیشترین تاثیر در مساحت عرصه ها می باشد.
۹.

بررسی اولویت های اجرایی در ارتقاء کیفیت زندگی کلانشهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۹) 421 - 434

کلیدواژه‌ها: اولویت اجرایی کیفیت زندگی نواحی شهری رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۶
هدف اصلی از پژوهش شناسایی اولویت های اجرایی در راستای ارتقاء کیفیت زندگی در کلانشهر رشت بود. در این راستا ابتدا شاخص های مرتبط با کیفیت زندگی شامل 57 شاخص در هفت بعد، استخراج شد. پس از تعیین شاخص ها، با بهره گیری از تکنیک پرسشنامه، وضعیت این شاخص ها در دو بخش مورد بررسی قرار گرفت. در بخش اول میزان رضایت مندی شهروندان از شاخص های کیفیت زندگی در قالب طیف لیکرت ارزیابی شد. در این زمینه تعداد 1920 پرسشنامه در نواحی 27 گانه کلانشهر رشت توزیع و تکمیل گردید. نتایج این بخش از پژوهش با استفاده از آزمون تی تحلیل شد. در بخش دوم وزن نسبی شاخص های کیفیت زندگی با استفاده از مدلAHP و نظرات کارشناسان تعیین شد. در نهایت به تحلیل دو بعدی و یکپارچه از این شاخص ها اقدام شد. نتیجه این تحلیل دو بعدی تعیین اولویت های اجرایی بود. در واقع اولویت های اجرایی به عنوان شاخص هایی تعریف شدند که از نظر کارشناسان اهمیت بالایی داشته و در عین حال شهروندان رضایت مندی پایینی داشته باشند. در نهایت پس از تعیین میزان رضایت مندی و همچنین وزن دهی شاخص های کیفیت زندگی، به تحلیل دو بعدی و شناسایی اولویت های اجرایی در راستای ارتقاء کیفیت زندگی در کلانشهر رشت اقدام شد. نتایج نشان داد شاخص هایی همچون اجاره بهای مسکن، دسترسی به حمل ونقل عمومی، وضعیت آب آشامیدنی، سیستم فاضلاب و دفع آب های سطحی، کیفیت خدمات در مراکز بهداشتی و درمانی، کیفیت آموزشی در مدارس، بهداشت محیط و نظافت خیابان ها و وضعیت پارک ها و فضاهای سبز از بالاترین اولویت برای ارتقا کیفیت زندگی شهروندان رشت برخوردارند.
۱۰.

سیر تحول در برنامه ریزی شهری ایران نمونه موردی: شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی شهری ارومیه طرح های شهری طرح جامع طرح تفصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۱۴۲
 با پیشرفت جوامع و گسترش شهرها، روش های برنامه ریزی شهری دیگر پاسخگوی نیازها و مشکلات شهرها نبوده و نیاز به توسعه این روش ها بیشتر می شود. این تحقیق به عنوان یک تحقیق تحلیلی، به روش توصیفی، مقایسه ای- تطبیقی انجام شده است. جهت جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و روش دلفی و ابزارهای مشاهده، مطالعات میدانی، پرسشنامه متخصصان استفاده شده است. بررسی ها نشان داد که روند توسعه برنامه ریزی شهری در شهر ارومیه از کشور تبعیت می کند و از نظر تنوع و سلسله مراتب طرح های تهیه شده، در تمامی سطوح اقدام به تهیه برنامه شده است. همچنین با وجود اینکه در بسیاری از موارد برنامه های تهیه شده از برنامه های فرادست خود تبعیت می کنند، ولی این تبعیت در برخی موارد با نقایصی مواجه است. از سوی دیگر بررسی ها نشان داد با وجود اینکه برنامه ریزی شهری در طول چند دهه اخیر از نظر تهیه برنامه های مختلف پیشرفت داشته است، ولی به دلیل عدم دقت و تمرکز کافی در بررسی نیازها، مسائل و مشکلات شهر، این برنامه ها نتوانسته اند به اندازه کافی مؤثر واقع شوند.  
۱۱.

بررسی تأثیر فضاهای شهری بر الگوهای رفتاری شهروندان (نمونه موردی: خیابان امام «ره»-ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال نهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 37 - 53

کلیدواژه‌ها: ارومیه الگوی رفتاری رفتار اجتماعی فضاهای شهری کیفیت محیط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۵۵
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر فضاهای شهری بر الگوهای رفتاری شهروندان در خیابان امام«ره» در ارومیه می باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می باشد. مطالب مورداستفاده در این پژوهش به دو صورت برداشت اسنادی و میدانی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده ها شامل مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و فیش برداری می باشد. حجم نمونه این پژوهش، استفاده کنندگان از خیابان امام می باشد که طبق فرمول کوکران برای جامعه آماری نامعلوم، مقدار عددی 170 به دست آمده است. در این پژوهش روش نمونه گیری تصادفی می باشد. تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده به دو صورت کمی(روش های آماری (توصیفی و استنباطی)) و کیفی(نتایج حاصل از بررسی های آماری) انجام می گیرد. متغیرهای این پژوهش شامل متغیر مستقل کالبدی، اجتماعی و زیست بوم و متغیر الگوهای رفتاری به عنوان متغیر وابسته می باشد. نتایج این پژوهش نشانگر این است که طبق نتایج آزمون فریدمن و ارزیابی های مؤلفه های سیما و منظر شهری در این محدوده، مؤلفه اجتماعی با میانگین 77/4 در رتبه اول و مؤلفه الگوهای رفتاری با میانگین 96/3 در رتبه چهارم قرار گرفت. طبق نتایج آزمون همبستگی پیرسون، همبستگی معناداری بین مؤلفه های منظر شهری و الگوهای رفتاری شهروندان وجود دارد. طبق نتایج تحلیل رگرسیونی چندگانه گام به گام، ضرایب همبستگی به ترتیب 61/0، 63/0 و 59/0 به دست آمده است به عبارت دیگر، با وارد شدن مؤلفه های کالبدی، اجتماعی و زیست بوم به طور هم زمان 40/0 از واریانس بعد الگوی رفتاری تبیین می گردد.
۱۲.

تاثیر مشارکت اجتماعی در فرآیند بازآفرینی بافت قدیم شهری (مورد مطالعه: منطقه 4 شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال بیستم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۴ 145 - 163

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری مشارکت اجتماعی بافت قدیمی شهر ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۴۵
امروزه ثابت شده است حضور و مشارکت مردم در مداخلات صورت گرفته در بافت قدیمی نقش اصلی را در تحقق پذیری طرح ها ایفا می کند، اما پیچیده بودن و عدم آگاهی مردم از احیاء و بازآفرینی باعث بی رغبتی بخش غیر دولتی برای مشارکت در این گونه پروژه ها شده است. حال هدف از انجام این تحقیق تاثیر مشارکت اجتماعی در فرآیند بازآفرینی بافت قدیم شهر شهرهای مرزی بخصوص شهر ارومیه می باشد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی می باشد. نقاط درونی و بیرونی تأثیرگذار بر محدوده با پویش-های میدانی و مصاحبه های انجام شده در محدوده مورد مطالعه، شناسایی شده اند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل SWOT-ANP استفاده می شود. نتایج حاکی از آنست که نقاط درونی «تقلیل رشد خانواده ها» با امتیاز 0/5 و «وجود تمایل افراد به اسکان در خارج از محور بافت قدیم» با امتیاز 0/435 و نقاط بیرونی «افزایش نسبت آقایان به بانوان و در مجموع عدم وجود امنیت اجتماعی» با امتیاز 1/52 و «وجود زمینه هایی برای بوجود آوردن مراکز فرهنگی» با امتیاز 0/655 بیشترین اثرگذاری را در بافت قدیم دارند و راهبردهایی از قبیل زمینه سازی جهت ایجاد شورایاری در محلات محدوده، زمینه سازی برای اجرای طرح محله بان در بافت قدیم از نقاط درونی و بیرونی بهینه تحصیل می گردند. همچنین با بررسی شاخصهای کالبدی-محیطی، اجتماعی، اقتصادی و حکمروایی بازآفرینی شهری منطقه 4 شهر ارومیه، می توان بر نامطلوب بودن اجرای بازآفرینی در ابعاد اجتماعی با امتیاز0/12، اقتصادی با 0/14 و افول ارزشهای کیفی و سکونتی در بافت قدیمی محلات منطقه 4 شهر ارومیه اذعان نمود.
۱۳.

ارزیابی عوامل اثرگذار بر هویت کالبدی نماها در منطقه تاریخی شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 36-19

کلیدواژه‌ها: هویت کالبدی نمای شهری بافت تاریخی شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۴۱
بیان مسئله: امروزه به دلیل رویکردهای متناقض و نبود جهت گیری مناسب، متأسفانه نماهای شهری نامناسبی را پدید آورده و هویت کالبدی را در شهرهای ایران از بین برده است. هدف: ارزیابی عوامل اثرگذار بر هویت کالبدی نماها در منطقه تاریخی شهر تبریز می باشد. روش ها: از روش تحلیلی- استنباطی استفاده شد. جامعه آماری دو گروه کاربران ساختمان ها و متخصصان بودند. برای تحلیل اطلاعات روش معادلات ساختاری با نرم افزار Smart Pls به کار گرفته شد. یافته ها: از نظر کاربران بیشترین تأثیر بر روی هویت کالبدی نماهای بافت تاریخی شهر تبریز مربوط به تخریب نماهای تاریخی و سلیقه شخصی و نظم و هماهنگی می باشد و کمترینش مربوط به کنج و خط اتصال به زمین است. از نظر متخصصان هم بیشترین اثرگذاری مربوط به مقیاس و اندازه انسانی، مصالح نما و سلیقه شخصی می باشد. کمترینش مربوط به کنج و خط اتصال می باشد. درنهایت هر دو گروه در زمینه کمترین اثرگذاری یعنی معیار کنج و خط اتصال به زمین متفق القول بودند. نتیجه گیری: همه مؤلفه های مورد بررسی بر روی هویت کالبدی نماهای بافت تاریخی شهر تبریز اثرگذار بوده است. با توجه به رابطه نزدیک هویت کالبدی و نماهای شهری، می توان گفت که با مدیریت صحیح نماها می توان به هویت کالبدی محسوس دست یافت.
۱۴.

تحلیل ساختاری-کارکردی مورفولوژی شهری تحت تاثیر رانت حاصل از اقتصاد نفتی (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 203 - 218

کلیدواژه‌ها: اقتصاد شهری رانت اقتصاد نفتی مورفولوژی شهری شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۴۰
مقدمه: برنامه ریزی اقتصادی مبتنی بر نفت یکی از عوامل اساسی است که مکانیزم ها و مناسبات اقتصادی و کالبدی شهری را متأثر می سازد. این شیوه مدیریت فضا ممکن است به افزایش فعالیت های سوداگرانه، عدم تخصیص بهینه منابع و بی توجهی به ابعاد اجتماعی-فرهنگی و نگاه صرفا کالبدی و کارکردگرایانه به فضای شهری و مورفولوژی حاصل از آن منجر شود.  روش: جا این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، در پی بررسی میزان تاثیر اقتصاد رانتی در تحولات مورفولوژیکی شهر زنجان است. گردآوری داده ها با مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری با روش کوکران 384 نمونه است. برای تحلیل داده از آزمون تک نمونه ایT، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و رویکرد تحلیل اثرات متقابل تعاملی با نرم افزار SPSS، Expert Choice و Scenario Wizard استفاده شد.  یافته ها: یافته ها نشان داد که اقتصاد نفتی در مدیریت متمرکز کشور و تاثیر آن در شهر زنجان در قالب تغییرات کاربری اراضی، نابرابری اقتصادی-اجتماعی و عدم تعادل فضایی، منجر به شکل گیری مورفولوژی شهری ناپایدار شده است. موید این مطلب، ضریب وزنی شاخص های موثر بر تحولات مورفولوژی شهر زنجان برابر 06/24= tبا آزمون T است و شاخص کالبدی با امتیاز (53/25 = t) بیش ترین تاثیرپذیری را داشته است. نتیجه گیری: با استفاده از رویکرد اثرات متقابل تعاملی، سناریوی سوم با ضریب تاثیر17 و ارزش ثبات1، با تاکید بر شاخص خیابان بندی شهری؛ نابرابری فضایی؛ تسهیلات دولت طبق نیاز شهروندان؛ سرمایه گذاری دولت در توسعه کالبدی شهر و وجود کاربری های ناسازگار، بمنظور تحولات سازنده مورفولوژی شهری انتخاب شد.
۱۵.

شناخت و ارزیابی پیشران های حیاتی مؤثر بر آینده توسعه گردشگری مطالعه موردی: کلان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۸ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 67 - 82

کلیدواژه‌ها: گردشگری شهری آینده پژوهی پیشران های حیاتی شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۰۶
کشور ایران از مناطق پراستعداد در صنعت گردشگری به شمار می رود و جاذبه های فراوان طبیعی، تاریخی و فرهنگی آن زبانزد خاص و عام است. ولی مشکلات متعدد باعث شده علی رغم وجود چنین استعدادهایی سهم کشورمان از درآمدهای صنعت گردشگری بسیار ناچیز باشد. با توجه به خودگردان بودن شهرداری کلان شهر تبریز و ناپایداری منابع درآمدی آن تقویت اقتصاد گردشگری شهری از مهم ترین و ضروری ترین راهبردهای توسعه شهر تبریز است تا علاوه بر رشد اقتصادی شهر بتوان شهر تبریز را به عنوان یک شهر جهانی بااستعدادهای فراوان تاریخی و طبیعی معرفی کرد. جهت خروج از این شرایط و بهبود وضعیت گردشگری این کلان شهر باید یک برنامه راهبردی بر اساس واقعیات و آینده های پیش روی این شهر تهیه شود که اولین قدم در این مسیر شناسایی پیشران های حیاتی مؤثر بر توسعه گردشگری در این شهر است. این مقاله با استفاده از روش های دلفی و تحلیل اثرات متقاطع و استفاده از نرم افزار میک مک به کشف و شناخت این پیشران ها پرداخته است. این تحقیق ازلحاظ هدف توصیفی – تبینی و ازلحاظ کاربست نتایج کاربردی است. نتایج نشان می دهد از بین ۳۸ شاخص مؤثر کشف شده در توسعه گردشگری شهری تبریز ۱۰ شاخص به عنوان پیشران حیاتی مشخص شدند. در بین پیشران های کشف شده پیشران فرهنگ با امتیاز 1107 بالاترین و پیشران تبلیغات با امتیاز 695 کمترین امتیاز را کسب کرده اند. به صورت کلی می توان گفت وضعیت تحقق پیشران های کشف شده در شهر تبریز وضعیت مطلوبی نیست و در صورت توجه به این پیشران ها و اجرای راهبردهای متناسب با این پیشران ها می توان آینده مطلوبی برای توسعه آتی گردشگری شهر تبریز متصور شد.
۱۶.

مطالعه چالش های برنامه ریزی فضایی کلان شهرهای ایران با محوریت نظام اقتصادی نوین (نمونه موردی کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷۶ 113 - 127

کلیدواژه‌ها: کلان شهرها سازماندهی فضایی برنامه ریزی فضایی جامعه اطلاعاتی جهانی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۳۴۶
هدف این مقاله بررسی میزان تأثیر پذیری رویکرد سازماندهی فضایی شهری و منطقه ای کلان شهرهای ایران بر اساس تغییرات ساختارهای اقتصادی عصر جدید با تاکید بر کلان شهر تبریز است. زیرا به نظر می رسد در شرایط عدم تطابق ساختار فضایی کلان شهرها، که عامل رشد اقتصادهای ملی و ارتقاء دهنده جایگاه بین المللی و جهانی کشورها هستند، با نقش و عملکرد متناسب با تغییرات ساختارهای روز اقتصادی جهان، با مشکل تناقض های کالبدی نسبت به نقش بایسته شان مواجه شده و راه جهانی شدن کشور از طریق شهرهای بزرگ برای آن ها مسدود خواهد شد. در این مقاله، اصول پایه ای برای برنامه ریزی فضایی شهری و منطقه ای و ضرورت توجه به نقش و جایگاه کلان شهرها با استفاده از آرا و نظریه پردازی های صاحب نظران این حوزه از جمله دانیل بل، فریتز ما کلوپ، آلوین تافلر، فرانک و بستر، یونجی ماسودا، سیمون نورا، آلن منک، مارک اوری پورات و مانوئل کاستلز که دارای دیدگاه های مرتبط با جامعه اطلاعاتی هستند، بررسی شده و مبانی نظری طرح های توسعه و عمران کلان شهر تبریز مورد مقایسه تطبیقی قرار گرفته است. پژوهش حاضر براساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری داده ها، به صورت پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل خبرگان و متخصصان برنامه ریزی شهری کلان شهر تبریز و نمونه آماری این تحقیق 28 نفر از خبرگان و متخصصان برنامه ریزی شهری به شیوه نمونه گیری غیرتصادفی و هدفمند انتخاب شده اند. هم چنین در تجزیه و تحلیل این مقاله از روش تحلیل محتوایی، تطبیقی و آزمون استفاده شده است. عمده ترین یافته های مقاله عبارتند از: ویژگی های سازمان فضایی کلان شهرها بر اساس الزامات جامعه اطلاعاتی و میزان استفاده از پارادایم اطلاعات در تدوین انگاره ها و اسناد طرح های توسعه و عمران شهری و منطقه ای کلانشهر تبریز که از سال ۱۳۶۸ به امروز تهیه شده اند.
۱۷.

ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز بر اساس تحلیل شاخص های رشد هوشمند شهری (مورد مطالعه: منطقه ی 2، 4 و 7 تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 728 - 749

کلیدواژه‌ها: رشد هوشمند توسعه ی کالبدی شهر فشرده شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۳۵۷
این مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف پیمایشی می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای چند معیاره تاپسیس و آنتروپی شانون، تکنیک دلفی و تکنیک لیکرت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از بین سه منطقه ی شهرداری تبریز منطقه ی 2، 4 و 7، در شاخص تلفیقی رشد هوشمند شهری، منطقه ی 2 شهردارای بهترین حالت و منطقه ی 7 بدترین حالت را دارا می باشد. بنابراین توجه به مناطق کم برخوردار در برنامه ریزی های آتی توسعه ی کالبدی شهر تبریز حتما باید در اولویت قرار گیرد. براساس تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تکنیک دلفی مشخص شد که، بهترین حالت توسعه ی کالبدی شهری تبریز الگوی مدل متمرکز همراه با خدمات و امکانات رفاهی محور مراکز ناحیه ای و محله ای می باشد. همچنین از طریق طیف لیکرت به تفاوت بین وضع موجود و مطلوب توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری پرداخته شد. در وضع موجود توسعه ی کالبدی شهر تبریز برابر (16/37) و توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری در وضع مطلوب برابر (84/62) شد. که نشان می دهد بکارگیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی شهر تبریز موثر خواهد بود.
۱۸.

بازشناسی عوامل مؤثر بر کالبد فضاهای مسکونی و سنجش میزان رضایتمندی ساکنان مجتمع های مسکونی از کیفیت کالبدی محیط مسکونی (مورد شناسی: مجتمع مسکونی آسمان تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 149 - 220

کلیدواژه‌ها: رضایتمندی سکونت کیفیت کالبدی مجتمع مسکونی مجتمع آسمان تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۶۴
سنجش درجه رضایتمندی فضایی الگوی سکونت و مجتمع های سکونتی، طیف گسترده ای از مؤلفه های فرهنگی، اجتماعی، کالبدی و... را دربرمی گیرد که در مجموع ارزش کیفیت محیط مسکونی و سکونت را نمایان می کند. شاخص های کیفی مسکن همواره به عنوان حساس ترین ابزار برنامه ریزی مسکن محسوب می شوند. عرصه مسکن به منظور تأمین رشد اجتماعی، علاوه بر خود واحد مسکونی، محیط پیرامون آن را نیز دربرمی گیرد. رضایت از سکونت، امری چندبُعدی است و توجه به عوامل متعدد سازنده کیفیت و رضایتمندی آن در تدوین الگوی ارزیابی ضروری است. ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان می تواند درجهت سنجش میزان دستیابی به اهداف پروژه های شهری مؤثر واقع شود و همین طور نتایج حاصل از این گونه پژوهش ها را می توان در ارتقای کیفیت محیط زندگی به ویژه در مجتمع های مسکونی به کار برد. این پژوهش که با هدف ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان مجتمع های مسکونی تبریز صورت گرفته، به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و برای ارزیابی نهایی داده ها از نرم افزار SPSS و روش آماری همچون آزمون T تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون همبستگی پیرسون بهره گرفته شده است. شیوه جمع آوری اطلاعات بر پایه چک لیست هایی برای تکنیک های پرسشنامه، مشاهده، بررسی ویژگی های مکانی-فضایی بوده و در این مسیر از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است. بررسی های به عمل آمده حاکی از آن است که رضایتمندی افراد در زمینه های دیاگرام عملکردی و فرم فضاهای خارجی در سطح بسیار خوب و فرم ساختمان، فرم فضاهای داخلی و ابعاد واحد مسکونی، ارتفاع سقف واحدهای مسکونی و ابعاد و اندازه مشاعات، امکانات و ارتباطات فضای خارجی در حد متوسط (بالاتر از حد میانه) و تعداد اتاق های واحد مسکونی و تعداد واحدهای موجود در مجتمع در حد ضعیف (پایین تر از حد میانه) هستند و در کل میزان رضایتمندی ساکنان از این مجتمع مسکونی در بالاتر از حد متوسط قرار دارد.
۱۹.

برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری در بافت های تاریخی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر ارومیه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 103 - 122

کلیدواژه‌ها: بافت تاریخی ارومیه برنامه ریزی راهبردی مدل SWOT گردشگری شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۳۶
بافتهای تاریخی شهرها، دربردارنده ارزشهای تاریخی فرهنگی بوده و میراثی گران بها برای نسل های آتی بشمار می آیند؛ از این رو رها کردن آنها، انسان معاصر را از بهره گیری عالمانه از تجارب گذشته و قرار گرفتن در مسیر تداوم تاریخی که رمز بقای هر فرهنگی است، باز می دارد. امروزه گردشگری نقش فعال و مؤثری در ارتقای ساختار اقتصادی، اجتماعی،فرهنگی، فضایی و سیاسی کشورها بویژه کشورهای در حال توسعه بازی می کند. یکی از انواع پرطرفدار گردشگری، گردشگری شهری است. شهرها دارای جاذبه های گردشگری فراوانی هستند و در این میان فضاهای شهری دارای ارزش فرهنگی تاریخی، به عنوان جذاب ترین و کاملترین قرارگاه های رفتاری گردش پذیر، محسوب می شوند. نقش کارکردی فضاهای شهری، به عنوان محل فعالیتهای عمومی و در کلی ترین تعبیر به عنوان بازتاب کالبدی عرصه عمومی در شهرهای کنونی، آنها را برای ایجاد مناسبات چهره به چهره، تجربه مشترک فضا، رابطه انسانی با کالبدی شهری و برگزاری فعالیتهای جمعی و عمومی و البته گذران اوقات فراغت و تفریح مناسب و کارآمد می سازد. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، با استفاده از فرایند برنامه ریزی راهبردی، ضمن پی جویی توانمندیها و کارکردهای گردشگری شهری بافت تاریخی ارومیه و به منظور توسعه این کارکردها، اقدام به ارائه راهکارها و تعیین راهبردهای کاربردی در جهت توسعه گردشگری شده است.و با بررسی نقاط قوت و ضعف، قابلیت ها و فرصتهای گردشگری بافت تاریخی شهر ارومیه، مشخص شد که استراتژی های قابل قبول در برنامه ریزی گردشگری شهری، در اولویت نخست راهبردهای محافظه-کارانه اند؛ و راهبردهای تهاجمی در اولویت دوم برنامه ریزی قرار گرفته اند.
۲۰.

شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی در روابط متقابل انسان و محیط در خانه های قاجاری تبریز با تأکید بر مؤلفه های روانشناسی محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 466 - 487

کلیدواژه‌ها: روانشناسی محیطی روابط متقابل انسان و محیط خانه های قاجاری تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۳۰۶
در سال های اخیر موضوع روانشناسی محیطی و روابط انسان و محیط و قابلیت ترجمه آن به زبان محیط و معماری در آثار تاریخی، مورد توجه پژوهشگران این حوزه از دانش قرار گرفته است و متخصصان این حوزه تلاش نموده اند تا با کاربست این مفاهیم در معماری امروز، به تعالی بناهای امروزی منبعث از شناخت بناهای تاریخی بپردازند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی روابط متقابل انسان و محیط از طریق شناخت عوامل کلیدی این حیطه در خانه های قاجاری تبریز از روانشناسی محیطی است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است و رویکرد حاکم بر آن، اسنادی و پیمایشی است. در تحقیق حاضر، جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش مطالعات ساختاری در قالب نرم افزار میک مک (تحلیل آثار متقابل) جهت شناسایی عوامل کلیدی سیستم، استفاده به عمل آمده است. در این راستا، از تعداد 50 کارشناس متخصص در حوزه روانشناسی محیط و معماری جهت وزن دهی به شاخص ها استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، 10 عامل نیازهای مادی، نیازهای روانی، نیازهای عقلانی، نگرش ها(فرهنگ)، ارزش های اجتماعی، باورها، تجربیات گذشته، انگیزه ها، وحدت و مقیاس جز عوامل کلیدی بسیار تأثیرگذار سیستم شناسایی شدند. همچنین 10 مؤلفه بسیار تأثیرپذیر سیستم شامل عوامل سکون، نیازهای روانی، مقیاس، خوانایی و وضوح، انگیزه ها، خلوت، مردم واری، انعطاف پذیری، حریم و چشم انداز شناسایی شد. همچنین بر اساس نمودار پراکندگی عملکرد متغیرهای تحقیق، سیستم دارای شرایط ناپایدار است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان