مطالعات روانشناسی تربیتی

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای عدم درگیری اخلاقی در رابطه بین ذهن-آگاهی و احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی در گروهی از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود. پژوهش حاضر از نوع همبستگی و به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 98-1397 بودند. مشارکت کنندگان پژوهش 360 نفر از دانشجویان (190 دختر و 170 پسر) بودند که به شیوه نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس های ذهن آگاهی دروتمن و همکاران (2018)، مقیاس عدم درگیری اخلاقی بندورا و همکاران (1996) و مقیاس احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی دی توماسو و همکاران (2004) را تکمیل نمودند. روایی و پایایی مقیاس های پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیل عامل تاییدی (نرم افزار AMOS-24) و ضریب آلفای کرونباخ (نرم افزار SPSS-24) مورد بررسی و تایید قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد. هم چنین یافته ها نشان دهنده اثر منفی ذهن آگاهی بر احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی (003/0>p و 40/0-=β)، اثر منفی ذهن آگاهی بر عدم درگیری اخلاقی (01/0>p و 42/-0=β)، اثر مثبت عدم درگیری اخلاقی بر احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی (02/0>p و 31/0=β)، و اثر منفی ذهن آگاهی بر احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی با واسطه گری عدم درگیری اخلاقی (02/0>p و 13/0-=β) بود. به طور کلی یافته های پژوهش حاضر نقش ذهن آگاهی و عدم درگیری اخلاقی را در تبیین احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی نشان می دهند.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر نیازهای روان شناختی بر جهت گیری آینده تحصیلی و هویت تحصیلی دانش آموزان مقطع اول متوسطه بندر لنگه در سال تحصیلی 97-1396 صورت گرفت. روش پژوهش حاضر، پس رویدادی (علی- مقایسه ای) است. بدین منظور تعداد 280 دانش آموز دختر و پسر مقطع اول متوسطه به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و با استفاده از سه پرسشنامه نیازهای اساسی روان شناختی (BNSS)، منزلت های هویت تحصیلی (AIS) و جهت گیری آینده (FO) مورد آزمون قرار گرفتند. برای تحلیل آماری داده های پژوهش از تحلیل واریانس تک متغیری (انوا) و چند متغیری (مانوا) استفاده شد. نتایج نشان داد بین جهت گیری آینده تحصیلی دانش آموزانی با خصیصه نیاز به خودمختاری و ارتباط و بین جهت گیری آینده تحصیلی دانش آموزانی با خصیصه نیاز به شایستگی و ارتباط تفاوت معنی دار وجود داشت. همچنین، نتایج نشان داد که بین هویت تحصیلی موفق دانش آموزانی با نیاز روان شناختی شایستگی و خود مختاری و بین هویت تحصیلی دنباله رو دانش آموزانی با نیاز روان شناختی خودمختاری و ارتباط تفاوت معنی دار وجود داشت. دیگر نتایج پژوهش نیز بیانگر آن بود که بین هویت های تحصیلی دیررس، سردرگم و موفق دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنی داری وجود داشت. در حالی که که بین جهت گیری آینده تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنی داری دیده نشد. غالب بودن هویت تحصیلی سردرگم در دانش آموزان پسر در مقایسه با دانش آموزان دختر بالاتر بود.

هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه بین هویت (بزرگسالی در حال ظهور)با خودشناسی انسجامی و رفتار کمک طلبی تحصیلی در بین دانش آموزان دختر مقطع دوازدهم متوسطه شهرستان ارومیه بوده است. روش تحقیق، همبستگی و تحلیل رگرسیون چند متغیری و جامعه آماری نیز شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع دوازدهم متوسطه شهرستان ارومیه می باشد. روش نمونه گیری تحقیق، خوشه ای و حجم نمونه با توجه به تحقیقات همبستگی 150 نفر بوده است. جهت گردآوری اطلاعات از 3 پرسشنامه، شامل مقیاس خودشناسی انسجامی(قربانی، 2003)، سیاهه هویت)ابعاد بزرگسالی در حال ظهور) ریفمن و همکاران(2007) و پرسشنامه کمک طلبی تحصیلی ریان و پنتریچ(1997) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری به شیوه همزمان استفاده گردید. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون نشان داد که هویت با هردو متغیر خودشناسی انسجامی و کمک طلبی تحصیلی ارتباط مثبت معنادار دارد و همه ابعاد هویت، متغیرهای خودشناسی انسجامی و کمک طلبی تحصیلی را به طور مثبت و معناداری پیش بینی می کند.

این پژوهش، با هدف بررسی پیش بینی دل بستگی نوجوان به والدین و همسالان با خودکارآمدی اجتماعی و رضایت از زندگی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهرستان زاهدان در سال تحصیلی 94- 93 بوده اند. حجم نمونه شامل 373 نفر که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های دل بستگی به والدین و همسالان آرمسدن و گرینبرگ (1987)، خودکارآمدی اجتماعی نوجوان کنلی (1989) و رضایت از زندگی دانش آموزان هوبنر و همکاران (1994) استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام انجام شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که ابعاد دل بستگی به پدر، دل بستگی به مادر و دل بستگی به دوستان با خودکارآمدی اجتماعی و رضایت از زندگی ارتباط معناداری دارند. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد، ارتباط با دوستان بیشترین سهم پیش بینی کنندگی را برای خودکارآمدی اجتماعی و ارتباط با والدین کمترین سهم را دارند. نتایج رگرسیون گام به گام برای رضایت از زندگی نشان داد که اعتماد به دوستان بیشترین سهم و ارتباط با والدین کمترین سهم پیش بینی کنندگی را داشتند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر روش شن بازی بر کاهش ناگویی هیجانی دانش آموزان نارساخوان انجام شد. این پژوهش از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه ی دانش آموزان پسر نارساخوان دارای ناگویی هیجانی پایه های دوم و سوم شهر قروه بود، که در سال تحصیلی 99-1398 به مراکز اختلالات یادگیری و هسته مشاوره این شهر، ارجاع داده شده بودند. نمونه های این پژوهش، شامل 20 دانش آموز پسر نارساخوان دارای ناگویی هیجانی پایه های دوم و سوم بود که به طور نمونه گیری هدفمند گزینش گردید. سپس این تعداد نمونه به طور تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس محقق ساخته ناگویی هیجانی، آزمون وکسلر چهار و آزمون نارساخوانی نما بود. پیش آزمون در هر دو گروه آزمایش و کنترل انجام شد. سپس روش مداخله ای شن بازی بر روی گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچ مداخله مشابهی را دریافت نکرد، و پس آزمون بعد از اجرای روش شن بازی در هر دو گروه آزمایش و کنترل انجام شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغییره نشان داد که آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در متغییر ناگویی هیجانی بعد از اجرای روش شن بازی کاهش معناداری را نشان دادند(002/0p <). نتایج این پژوهش نشان داد که روش شن بازی بر کاهش دشواری در بیان احساسات(03/0p <)، کاهش دشواری در خیالپردازی(02/0p <)، کاهش دشواری در تشخیص احساسات از تغییرات فیزیولوژیکی(002/0p <) و کاهش تفکر عینی(001/0p <) تفاوت معناداری داشت. اما بر کاهش دشواری در شناسایی احساسات تفاوت معناداری نداشت(05/0p>).

پژوهش حاضر رابطه ی عادات مطالعه، اهداف پیشرفت و خود کارآمدی تحصیلی با اضطراب امتحان دانش آموزان دبیرستانی را بررسی می کند. این مطالعه، یک مطالعه سنجش همبستگی تحلیلی – توصیفی می باشد. جامعه ی آماری شامل تمام دانش آموزان دبیرستانی شهرستان کاشان در سال تحصیلی 99-98 (بالغ بر 8000 نفر) بود. به منظور نمونه گیری تعداد 449 نفر (224 دختر و 225 پسر) از جامعه ی آماری مذکور به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های اضطراب امتحان (ابوالقاسمی و همکاران، 1375)، عادات مطالعه (پالسانی و شارما، 1982)، اهداف پیشرفت (الیوت و مک گری گور، 2001) و خودکارآمدی تحصیلی (جینکز و مورگان، 1999) بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) با نرم افزار SPSS-20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که "خودکارآمدی تحصیلی"، "عادات مطالعه" و "اهداف پیشرفت" می توانند مجموعاً 2/32 درصد از "اضطراب امتحان" دانش آموزان را پیش بینی کنند.مشاوران مدارس و متخصصان تعلیم و تربیت می بایست جهت کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان، به عادات مطالعه، اهداف پیشرفت و خودکارآمدی دانش آموزان توجه بیشتری داشته و سعی کنند با برنامه ریزی های مؤثر و مبتنی بر توانایی های دانش آموزان اقدام به کاهش اضطراب امتحان آن ها نمایند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر تحمل و احترام به افکار دیگران و اخلاق و ادب در محیط مدارس ابتدایی شهر اسلامشهر به روش آمیخته اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش را معلمان ابتدایی شهر اسلامشهر در سال تحصیلی 98-97 تشکیل دادند که در مرحله کیفی تعداد 11 نفر از طریق نمونه گیری هدفمند و در مرحله کمی تعداد 298 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی مصاحبه بدون ساختار بود که از روش سه بعدی نگری و بازخورد مشارکت کننده برای اعتباریابی آن استفاده شد و در بخش کمّی پرسشنامه محقق ساخته بود که ضریب آلفای کرونباخ آن 82/0 بدست آمد. به منظور تحلیل یافته های به دست آمده از مصاحبه کیفی، از روش تحلیل محتوای استقرایی مبتنی بر کدگذاری باز و برای تحلیل داده های کمّی از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار PLS استفاده شد. یافته ها نشان داد که عواملسازمانی شامل (ایجاد بحث اخلاقی در کلاس، فرهنگ سازمانی مدرسه، جو سازمانی مدرسه، نمایش قواعد احترام در کلاس، برنامه آموزش مهارت اجتماعی) و عوامل خانواده ( آموزش والدین، فرهنگ خانواده، شخصیت دانش آموز) جزء عواملی هستند که بر تحمل و احترام به افکار دیگران و اخلاق و ادب در محیط مدارس تأثیر می گذارند.یافته های دیگر پژوهش نیز نشان داد که از بین این عوامل بر اساس بارهای عاملی استاندارد شده و با سطح معنی داری 05/0 بیشترین عامل تأثیرگذار بر تحمل افکار دیگران ، ایجاد بحث اخلاقی در کلاس با بار عاملی 752/0 و کمترین عامل تأثیرگذار نوع شخصیت دانش آموز با بار عاملی 918/0 می باشد. مبتنی بر یافته ها می توان نتیجه گرفت که تحمل و احترام به افکار دیگران و اخلاق و ادب در محیط مدرسه نیازمند توجه به تربیت خانوادگی و عوامل سازمانی موجود در مدارس می باشد.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس ادراک از محیط یادگیری و امید به اشتغال در دانشجویان تربیت بدنی انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمام دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل می دادند که از میان آن ها با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی ادراک از محیط یادگیری سوئینی، سورنسن و کمیس، پرسشنامه ی امید به اشتغال قریشی راد و پرسشنامه ی سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری استفاده شد. داده های به دست آمده با آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین ادراک از محیط یادگیری و امید به اشتغال با سرزندگی تحصیلی دانشجویان رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون آشکار کرد که ادراک از محیط یادگیری و امید به اشتغال توان پیش بینی 33/0 از تغییرات سرزندگی تحصیلی را در جهت مثبت دارند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که ادراک از محیط یادگیری و امید به اشتغال از متغیرهای مهم و مرتبط با سرزندگی تحصیلی دانشجویان می باشند.