مطالعات روانشناسی تربیتی

هدف: نگرش های ناکارآمد پیچیده ترین مسائل روانی شناختی جامعه امروزی است. که در دوران کودکی با نتایج و پیامدهای منفی و طولانی مدت از جمله افزایش میزان اختلال اضطراب اجتماعی پیوند دارد. با توجه به اینکه تنظیم هیجان نقش کلیدی در ایجاد علایم اختلال اضطراب اجتماعی دارد، هدف از پژوهش حاضر آزمون نقش واسطه ای تنظیم هیجان در رابطه بین نگرش های ناکارآمد و علایم اختلال اضطراب اجتماعی بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 241 دانش آموز دختر مقطع متوسطه دوم شهر تهران بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان به مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA) ، مقیاس نگرش های ناکارآمد کودکان ونوجوانان (DAS-CA) وپرسشنامه تنظیم هیجانی (DERS) پاسخ دادند. در مطالعه حاضر به منظور آزمون نقش واسطه ای تنظیم هیجان در رابطه بین نگرش های ناکارآمد و علایم اختلال اضطراب اجتماعی از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه بین نگرش های ناکارآمد با تنظیم هیجان و اضطراب اجتماعی مثبت و معنادار بود. همچنین، در این مدل رابطه بین تنظیم هیجان با اضطراب اجتماعی نیز مثبت و معنادار بود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که مدل مفروض واسطه مندی نسبی تنظیم هیجان در رابطه بین نگرش های ناکارآمد با اضطراب اجتماعی با داده ها برازش قابل قبولی دارد. نتایج کلی نشان داد از یک سوی، نتایج پژوهش حاضر از نقش تعیین کننده نگرش های ناکارآمد در پیش بینی علایم اختلال اضطراب اجتماعی حمایت می کند و از دیگر سوی، این نتایج نشان می دهد که تمایزیافتگی در مقادیر عددی منتسب به متغیر تنظیم هیجان در پیش بینی واریانس مشترک بین حلقه های مفهومی نگرش های ناکارآمد با اضطراب اجتماعی در نوجوانان ایفای نقش می کند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی مولفه های روانی/اجتماعی و ادراکی/حرکتی ارگونومی کلاس های هوشمند با سلامتی دانش آموزان است. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دختر و پسر ششم ابتدایی مشغول به تحصیل در کلاس های هوشمند شهرستان بهشهر به تعداد 540 نفر بود. که با توجه به جدول کرجسی مورگان و روش نمونه گیری در دسترس 225 دانش آموز انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ-هیل و پرسشنامه محقق ساخته سنجش مولفه های روانی/اجتماعی و ادراکی/حرکتی ارگونومی کلاس های هوشمند بود که روایی پرسشنامه ها توسط متخصصین ارگونومی و پزشکان متخصص مورد بررسی و پس از انجام اصلاحات لازم مورد تأیید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرنباخ به ترتیب 87/0 و 81/0 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss  در تحلیل توصیفی (تعداد، میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر، واریانس، نما و میانه) و تحلیل استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین مولفه های روانی/اجتماعی و ادراکی/حرکتی ارگونومی کلاس های هوشمند با سلامتی دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بدین معنی که با افزایش ارگونومی معیارهای روانی/اجتماعی و معیارهای ادراکی/حرکتی میزان سلامتی دانش آموزان افزایش می یابد و ارگونومی معیارهای روانی/اجتماعی نسبت به ارگونومی معیارهای ادراکی/حرکتی تأثیر بیشتری بر سلامتی دانش آموزان دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر استعاره درمانی بر رضایت از مدرسه و تاب آوری دانش آموزان با افت عملکرد تحصیلی دوره دوم متوسطه شهرستان لنجان در سال تحصیلی 96-95 انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه              دانش آموزان دارای عملکرد تحصیلی ضعیف در سال مذکور بود که 30 دانش آموز پسر به صورت نمونه گیری تصادفی در دو گروه آزمایشی(15نفر) و کنترل(15نفر) گمارده شدند. روش پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. مداخلات استعاره درمانی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای طی 2 جلسه در هفته بر روی آزمودنی های گروه آزمایش انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه رضایت تحصیلی هوبنر(1994) و تاب آوری کانر و دیویدسون(2003) بود. داده ها با روش آماری تحلیل کواریانس (ANCOVA) تجزیه و تحلیل شد. تحلیل داده های پژوهش نشان داد که مداخله آموزش مبتنی بر استعاره درمانی در دو متغیر رضایت از مدرسه و تاب آوری منجر به افزایش معنادار عملکرد در گروه ها ی آزمایش نسبت به گروه گواه در مرحله پس آزمون گردید. آموزش مبتنی بر رویکرد استعاره درمانی بر رضایت نحصیلی و تاب آوری به ترتیب 92 و 84 درصد واریانس تغییرات را تبیین نمود. متغیر مستقل در این مرحله بر خرده مقیاس های متغیر تاب آوری شامل شایستگی و استحکام شخصی، اعتماد به غرایز شخصی و تحمل عواطف منفی، پذیرش مثبت  عواطف و روابط ایمن، کنترل و تاثیرات معنوی  به ترتیب 59، 77، 84، 77 و 58 درصد از تغییرات متغیرهای وابسته را تبیین نمود (05/0(P

این تحقیق با هدف بررسی انگیزه پیشرفت دانشجویان بر اساس عوامل تبیین کننده کیفیت آموزش عالی به انجام رسیده است. پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان شاغل به تحصیل در دوره کارشناسی دانشکده های کشاورزی دانشگاه های تهران، بوعلی سینا همدان، ایلام، شهید باهنر کرمان و شیراز تشکیل دادند که تعداد ایشان 6958 نفر بود. براساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب، 273 نفر به دست آمد. نمونه گیری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب صورت گرفت. برای بررسی انگیزه پیشرفت از مقیاس استراتژی های انگیزشی پینتریچ و همکاران و برای بررسی عوامل تبیین کننده کیفیت از ابزار محقق ساخته استفاده شد. ابزار تحقیق از لحاظ روایی براساس نظر تعدادی از اساتید صاحبنظر در این زمینه تایید شد و برای تعیین پایایی پرسشنامه نیز پس از مطالعه راهنما، آلفای کرونباخ محاسبه شده (برای مقیاس انگیزه پیشرفت برابر 86/0 و برای مقیاس عوامل تبیین کننده کیفیت برابر 91/0) مبین اعتبار مناسب برای گردآوری داده ها بود. یافته های تحقیق حاکی از رابطه مثبت و معنی دار بین ابعاد تبیین کننده کیفیت (شامل: کیفیت فرایند، کیفیت تعاملات، کیفیت محیط آموزش، کیفیت هدف، و کیفیت زیرساخت ها) با انگیزه پیشرفت بود. افزون بر این، نتایج تحلیل تشخیصی نشان داد که در کل جامعه مورد بررسی، 51 درصد از واریانس نمره تشخیصی توسط مدل 3 متغیری شامل میزان رضایت نسبت به کیفیت فرایند، میزان رضایت نسبت به کیفیت محیط آموزش، و میزان رضایت نسبت به کیفیت تعاملات قابل تبیین بوده است. در نتیجه، لازم است تا به این موارد بطور ویژه توجه شود.

پژوهش حاضر با بررسی اثربخشی روش یاددهی- یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) بر عملکرد تحصیلی، دانشجویان رشته غلوم تربیتی ورودی سال 1395 پردیس شهید مطهری دانشگاه فرهنگیان استان سیستان و بلوچستان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون –پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان پیوسته دوره  کارشناسی رشته علوم تربیتی گرایش پیش دبستانی-دبستانی پردیس شهید مطهری دانشگاه فرهنگیان استان سیستان و بلوچستان ورودی سال 1395بود. 60 نفر (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه کنترل )  با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس تک عاملی و چند متغیری (مانکوا) و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد در گروه کنترل بین میانگین عملکرد تحصیلی دوره پیگیری با پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد.  به عبارت دیگر گذشت زمان باعث کاهش عملکرد تحصیلی دانشجویان نسبت به زمان پیش آزمون و پس آزمون شده است                                                                               

این پژوهش با هدف بررسی نقش هوش تحلیلی در علایق شغلی دانش آموزان با میانجی گری پیشرفت تحصیلی درس های خاص انجام شد. این مطالعه توصیفی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دبیرستانی رشته های ریاضی ، تجربی و انسانی در پایه های یازدهم، دوازدهم و پیش دانشگاهی شهر ارومیه در سال تحصیلی 94-1393 بودند. در مجموع 370 دانش آموز با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و مقیاس هوش تحلیلی و مقیاس علایق شغلی را تکمیل کردند. میانگین درس های اصلی رشته ها به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی درس های خاص در نظر گرفته شد. داده ها به روش تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که هوش تحلیلی اثر مستقیم مثبت و معناداری بر پیشرفت تحصیلی در درس های خاص داشت. پیشرفت تحصیلی در درس های ریاضی، فیزیک، شیمی و زیست شناسی اثر مستقیم مثبت و معناداری بر همه ابعاد علایق شغلی شامل واقع گرایانه، اجتماعی، جستجوگرایانه، متهورانه، هنرمندانه و قراردادی داشت. پیشرفت تحصیلی در درس های معارف اسلامی، عربی، زبان و ادبیات فارسی اثر مستقیم منفی و معناداری بر همه ابعاد علایق شغلی داشت. همچنین هوش تحلیلی اثر غیرمستقیم مثبت و معناداری از طریق پیشرفت تحصیلی در درس های ریاضی، فیزیک، شیمی و زیست شناسی بر همه ابعاد علایق شغلی داشت. علاوه بر آن هوش تحلیلی اثر غیر مستقیم منفی و معناداری از طریق پیشرفت تحصیلی در درس های معارف اسلامی، عربی، زبان و ادبیات فارسی بر همه ابعاد علایق شغلی داشت. نتایج بر اهمیت تاثیر هوش تحلیلی و پیشرفت تحصیلی در درس های خاص بر علایق شغلی دانش آموزان دبیرستانی تاکید می کند.

هدف از پژوهش حاضربررسی رابطه معنای تحصیلی با استرس ادراک شده و خوش بینی تحصیلی است.375 دانش آموزدوره دوم متوسطه شهر نیشابور(125دختر،250پسر) به عنوان نمونه به شیوه ی نمونه برداری تصادفی –طبقه ای انتخاب شدند . شرکت کنندگان با  پرسشنامه معنای تحصیلی ،پرسشنامه استرس ادراک شده،پرسشنامه خوشبینی تحصیلی ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از  آزمون  همبستگی پیرسون، ،آزمون t تک نمونه وt مستقل ،تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین معنای تحصیلی با استرس ادراک شده و خوشبینی تحصیلی رابطه ی معناداری وجودندارد.اما بین معنای تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد.معنای تحصیلی دانش آموزان دختر(301/76)بیشتر از دانش آموزان پسر (284/85)بود.

طلاق والدین به منزله از بین رفتن چتر امنیتی کودکان به شمار می رود که می تواند بر سلامت روانی و اجتماعی آن ها تاثیر بسزایی بگذارد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله بر افزایش سازگاری اجتماعی و راهبردهای خودتنظیمی کودکان طلاق در شهر تهران بود که به شیوه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کودکان طلاق مناطق 10و 11 تهران در سال 96 بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، نمونه ای به تعداد 60 نفر(پسر) در نظر گرفته شد که به صورت تصادفی 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل گمارده شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد سازگاری اجتماعی کالیفرنیا(فرم کوتاه90 سوالی) و پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی(47سوالی) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس یک راهه استفاده گردید. مداخله درمانی برای گروه آزمایش به مدت 5 جلسه 90 دقیقه ای انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش مهارت حل مسئله موجب افزایش سازگاری اجتماعی و راهبردهای خودتنظیمی در کودکان طلاق شده است.

 هدف این پژوهش بررسی تأثیر رویکرد تلفیق برنامه درسی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه چهارم شهرستان خاش هست. روش تحقیق شبه آزمایشی است و جامعه آماری کل دانش آموزان پایه چهارم مقطع ابتدایی شهرستان خاش در سال تحصیلی 95_94 است؛(4922 n=)؛ که60 نفر از دانش آموزان دختر (30نفر گروه آزمایش و 30نفر گروه کنترل) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه پیشرفت تحصیلی محقق ساخته و در سه حیطه (شناختی، عاطفی، روانی- حرکتی) است. روایی توسط اساتید و صاحب نظران دانشکده علوم دانشگاه سیستان و پایایی به وسیله آزمون آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد. یافته ها حاصل از مقایسه نشان داد که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر در گروه کنترل و آزمایش در پس آزمون(بعد از انجام برنامه درسی تلفیقی) باهم تفاوت دارد؛ به این معنی که اجرای برنامه درسی تلفیقی توانسته است باعث افزایش نمره پیشرفت تحصیلی دروس ریاضی، علوم، مطالعات اجتماعی، فارسی و هنر در سه حیطه شناختی، عاطفی، روانی_حرکتی دانش آموزان در گروه آزمایش شود.