۱.
کلیدواژه‌ها:
چرخش فرهنگی و تمدنی حوزه تمدنی ایرانی خط نیاکان سیاست نظریه فرهنگی روابط بین الملل
این مقاله بر آن است که علی رغم اهمیت نظریه های فرهنگی روابط بین الملل و نقش عناصر فرهنگی و ارزشی به عنوان متغیرهای مهم سیاست خارجی، سیاست و امر سیاسی همچنان جایگاه برتر را در شکل دهی روابط میان کشورها در عرصه جهانی دارد و می تواند عامل شتاب یا تضعیف همکاری های فرهنگی باشد. مقاله با مرور مباحث نظری مربوط به چرخش فرهنگی و تمدنی در روابط بین الملل و سیاست خارجی و نیز نظریه حوزه تمدنی ایرانی و ایران فرهنگی که بر ضرورت تمرکز روابط ایران با کشورهای حوزه تمدنی تأکید دارند، اهمیت برتری سیاست در روابط بین المللی و سیاست خارجی را نشان می دهد و به آزمون می گذارد. نگارنده با انتخاب روابط فرهنگی ایران و تاجیکستان که در عرصه های گوناگون در دو دهه پیش به جلوه درآمده اند و با تمرکز بر همکاری های دو کشور در زنده کردن خط نیاکان (فارسی) در برابر خط روسی (سریلیک)، نشان می دهد که علی رغم تلاش های هر دو کشور و نخبگان فرهنگی آنها در این راه، سیاست و عوامل سیاسی مانع اصلی این همکاری ها شده و آنها را به بن بست کشانده است.
۲.
کلیدواژه‌ها:
ایران ترکیه خاورمیانه
رقابت در کسب مرجعیت علمیو اثرگذاری مؤثر بر سایر کشورها، با ابزارهای علم و فناوری و به ویژه در قالب دیپلماسی علمی، موضوعی است که طی سال های اخیر مورد توجه اغلب کشورهای منطقه، به ویژه جمهوری اسلامی ایران و ترکیه قرار گرفته است. بر این اساس، مقاله حاضر این پرسش اصلی را مطرح می کند که «چگونه ایران و ترکیه از ظرفیت های دیپلماسی علمی به منظور دستیابی به مرجعیت علمی در منطقه خاورمیانه بهره گیری می کنند؟». فرضیه مقاله با استخراج یافته های خود به روش توصیفی- تحلیلی و از طریق تطبیق فعالیت های ایران و ترکیه در دستیابی به مرجعیت علمی در منطقه بیان می کند: «بهره گیری از ظرفیت های دیپلماسی علمی همچون همکاری های مشترک علمی، جذب نخبگان و برنامه های مبادله در قالب پروژه های دانشگاهی و پژوهشی، تأسیس دانشگاه های بین المللی و تنوع بخشی به مقاصد گردشگری علمی قادر است کسب جایگاه مرجعیت علمی کشورهای مذکور را تسریع و تسهیل کند».
۳.
کلیدواژه‌ها:
انگاره سیاسی جمهوری اسلامی دموکراسی ساختار سیاسی مردم سالاری دینی
در ترسیم نظام سیاسی و محتوای آن همواره سه ساحت از بحث مورد توجه اندیشمندان است: الف) توصیف ساختار موجود و محتوای آن؛ ب) تحلیل ساختار و انگاره های مطلوب؛ ج) شیوه گذار از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب. مقاله حاضر بر آن است که ساختار سیاسی مطلوب و انگاره های آن را از منظر استاد مطهری بررسی کند. محوریت شریعت و معارف اسلام در جهت پیشرفت و تعالی انسان و جامعه عمده ترین عنصر محتوایی، و تحقق مردم سالاری دینی مهم ترین مقوله در حوزه ساختار سیاسی است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و استنباطی تهیه و تدوین شده است.
۴.
کلیدواژه‌ها:
امنیتی شدن توسعه توسعه ای شدن امنیت روابط روابط امنیت- توسعه ایران و شوروی (1357-1340) موازنه امنیت- توسعه
پیگیری همزمان دو مطالبه امنیت و توسعه در سیاست خارجی معاصر ایران ماهیتی پارادوکسیکال دارد، به طوری که دستیابی به امنیت از فرصت های توسعه ای کاسته و تلاش برای توسعه، اقدامی برای نقض امنیت تفسیر شده است. این وضعیت به مسئله بزرگ تری با عنوان روابط امنیت-توسعه بازمی گردد. برای سیاستمداران ایرانی در بسیاری از مقاطع تاریخی، تعیین رابطه میان این دو مطالبه چالشی اساسی بوده است. این مقاله با بررسی الگوهای ارتباطی میان امنیت –توسعه و شیوه های سیاستگذاری که متناسب با این الگوها پدید می آیند، تلاش دارد ضمن مطالعه موردی مقطعی ویژه از تاریخ سیاست خارجی ایران به این پرسش بپردازد که در این دوره چه ارتباطی میان امنیت-توسعه برقرار شده است؟ بررسی روابط ایران- شوروی در سال های 1357-1340 این فرضیه را تقویت می کند که محمدرضا پهلوی از امنیتی سازی توسعه برای پاسخ همزمان به نیازهای امنیتی و توسعه ای کشور استفاده کرد. این مدل موجب برهم خوردن موازنه امنیت- توسعه در سیاست خارجی ایران شد و با وجود برنامه ها و فرصت های عظیم برای توسعه در ایرانِ آن زمان، به سبب هماهنگ نبودن سیاست های امنیتی و توسعه ای در تأمین هر دو این نیازها با چالش هایی اساسی مواجه شد.
۵.
کلیدواژه‌ها:
بازخیز جهانی دین پساسکولاریسم پساوستفالیا تجددهای چندگانه تکثر نظری
مقاله حاضر در پی تبیین چرایی غفلت از دین در دانش روابط بین الملل است. بدین منظور نگارندگان پس از بررسی مبسوط دلایلی که معمولاً برای پاسخ به سؤال مذکور اقامه می شوند، به رد آنها پرداخته و این مدعا را مطرح می سازند که امروز بر اثر زیر سؤال رفتن حجیت فرایند تک خطی تجدد، بروز تردیدهای جدی به صحت اصل دین جدایی و شروع جریان موسوم به «پساسکولاریسم»، آغاز زوال نظم وستفالیایی و ورود نظام بین الملل به دوران پساوستفالیا، افول چیرگی فرانظریه خردگرایی با ظهور فرانظریه های رقیب، و نیز شکل گیری وضعیت تکثر نظری و کاهش انحصار و تک صدایی جریان اصلی، حذف دین از دانش روابط بین الملل دیگر هیچ توجیه و اعتبار منطقی ندارد و پرداختن به این حوزه موضوعیِ بسیار حائز اهمیت در چارچوب دانش روابط بین الملل، نه تنها ممکن است، بلکه برای فهم عمیق محیط جهانی کاملاً ضروری است. در چنین شرایطی تداوم بی اعتنایی دانش روابط بین الملل به نقش دین و منظر دینی، حاصلی جز نارسایی آن در تبیین درست پدیده های نوظهورِ حال و آینده نخواهد داشت. این مقاله با رویکردی توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده و از روش اسنادی برای گردآوری داده ها بهره جسته است.
۶.
کلیدواژه‌ها:
حقوق شهروندی زنان دستاوردها ساختارها کویت موانع
در این نوشتار، نگارنده تلاش کرده است با روش تبیینی- تحلیلی در چارچوب ساختار- کارگزار به این پرسش ها پاسخ دهد: 1. مهم ترین دلایل یا فرصت ها در حاکمیت و در خود کنشگران زن در تحقق برخی از ابعاد حقوق شهروندی در کویت چیستند؟ 2. مهم ترین موانع و چالش ها در مسیر پیشبرد حقوق شهروندی زنان کویت کدام اند؟ پاسخ آن است که دستاوردهای چشمگیر زنان در حقوق شهروندی ریشه در شکاف های سیاسی در ساختار حاکمیت به ویژه بین پارلمان و امیر و کابینه، شکاف های درون پارلمانی و تحولات فکری، نگرشی، نسلی و آگاهی در نسل جدید زنان و فعالان زن دارد. عواملی همچون نهادینه بودن فرهنگ تابعیتی و پدرسالاری، مخالفت های اسلام گرایان و سنت گرایان، ضعف نسبی پیوندهای افقی در تشکلات زنان و شکاف های ایدئولوژیک و فکری در کنشگران، سبب شده اند که روند اصلاحات و دستاوردهای سیاسی برای زنان با محدودیت مواجه باشد. براساس یافته های این تحقیق، هر دو دسته از فرصت ها و نیز چالش ها و محدودیت ها در ساختار حاکمیتی و در خود کنشگران، هم فرصت ساز و هم مانع یا محدودکننده حقوق شهروندی زنان در کویت هستند.
۷.
کلیدواژه‌ها:
بسیج توده ها مردم نیروهای سیاسی
یکی از نیروهای سیاسی تأثیرگذار در ایران معاصر، نیروی سیاسی توده هاست که در مقاطع مختلف تاریخ ایران از پیش از مشروطه تا نهضت ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی ایران توانسته نقشی سازنده را ایفا کند. ازآنجا که در ایران هرگز احزاب پایداری شکل نگرفته اند، جای خالی آنها در تعاملات سیاسی به طور معمول با حرکت های توده مردم پر می شده است. اما ویژگی های توده ها با دیگر نیروهای سیاسی و حتی با افراد تشکیل دهنده تجمعات توده ای، متفاوت است و شناخت کنش ها و واکنش های سیاسی توده ها مطالعات تاریخی مفصلی را می طلبد. در این پژوهش ضمن کاوش در مبانی نظری حرکت های سیاسی توده ها، با بازخوانی و تحلیل مقاطع مهمی از تاریخ معاصر که در آن توده های مردم حرکت های سیاسی انجام داده اند، تلاش شده است که ویژگی های این حرکت ها و نیروهای بسیج کننده توده ها و نیز حرکت های توده ای متقابل مطالعه شود. در پایان، با مطالعه اصول حاکم بر حرکت های توده ها نتیجه گیری می شود که در مقاطع مختلف تاریخ ایران، نیروهای سیاسی گوناگون قادر به بسیج توده ها بوده اند، ولی در مجموع، می توان ادعا کرد که موفق ترین شبکه ای که توانسته توده ها را به خوبی و با تداوم بسیج کند و از نیروی سیاسی آنان بهره ببرد، شبکه روحانیت دست در دست شبکه بازاریان و اصناف بوده است.
۸.
کلیدواژه‌ها:
تصمیم گیری شهودی چندوجهی سیاست خارجی سیاست هسته ای برجام
مدل تصمیم گیریشهودی چندوجهی، صفحه تصمیم را ماتریسی می داند از راه حل ها و ابعاد تصمیم که سیاستگذاران و تصمیم گیران در عرصه سیاست خارجی از راهبردهای متعدد تصمیم گیری از جمله راهبردهای بهینه (و نه همیشه بیشینه) در زمان تصمیم گیری استفاده می کنند. یک راهبرد تصمیم، مجموعه ای از شیوه ها و رویه هاست که تصمیم گیرنده را درگیر انتخاب میان راه حل های متعدد کرده و همچنین قاعده تصمیم که حکم می کند چگونه نتایج انتخاب یادشده را در ایجاد تصمیم واقعی به کار برد، به طوری که سیاستگذاران فرایندی دومرحله ای را به کار می برند: بررسی مقدماتی میان راه حل های در دسترس و انتخاب بهترین راه حل از میان فهرست نتایج مرحله اول با هدف کمینه کردن ریسک و بیشینه کردن سود. به همین دلیل این مدل تصمیم گیری در عرصه سیاست خارجی بهتر از دیگر مدل های رایج، تصمیم سازی در زمینه سیاست هسته ای جمهوری اسلامی ایران تا حصول برجام را تبیین می کند.
۹.
کلیدواژه‌ها:
آسیب شناسی سید جمال سکولاریسم فرقه گرایی وحدت اسلامی
مفهوم وحدت اسلامی، در تاریخ معاصر از شبه قاره هند برخاست و در نهایت، از طریق سید جمال در جهان اسلام گسترش یافت. این مفهوم همواره در چارچوب دوگانه مفهومی فرقه گرایی و سکولاریسم مورد خوانش و توجه قرار گرفته است. همین مسئله سبب شده که این مفهوم درست عکس کارکرد خود که ایجاد وحدت در بین فرق اسلامی برای غلبه بر عقب ماندگی ناشی از استعمار و استبداد است، عمل کند. در این مقاله سعی بر آن است که زمینه های تاریخی و سیاسی اجتماعی ایجاد، تطور و گسترش این مفهوم بررسی شود.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
الگوی پیوستگی جیمز روزنا رویکرد تهاجمی نسبت به غرب و آمریکا سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران محمود احمدی نژاد
این پژوهش درصدد واکاوی دلایل و عوامل دخیل در شکل گیری دیپلماسی تهاجمی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال های 1392-1384 است. بر این اساس، این پژوهش معتقد است که در دوره تحت بررسی، نوع خاص و متمایزی از سیاست خارجی در حیات جمهوری اسلامی متجلی شد که شاخصه اصلی آن رویکرد تهاجمی به غرب و به ویژه ایالات متحده آمریکا بود. فرضیه این پژوهش براساس گزاره اصلی عبارت است از اینکه تعیین الگوی خاصی از سیاست خارجی در این دوره، حاصل ترکیبی از متغیرهای سطح تحلیل خرد و کلان است. بر این اساس، الگوی پیوستگی جیمز روزنا به عنوان چارچوب نظری این پژوهش برگزیده شده است. در این مدل ترکیبی، در سطح تحلیل خرد چهار متغیر فرد، نقش، ساختار حکومتی و درون مایه های اجتماعی و در سطح تحلیل کلان نیز ساختار نظام بین الملل در جهت گیری سیاست خارجی کشورها نقش مهم و برجسته ای دارند. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و روش گردآوری داده ها نیز اسنادی و کتابخانه ای است.
۱۱.
کلیدواژه‌ها:
بومی گرایی پساتوسعه گرایی تجدد تجددستیزی توسعه سنت سنت گرایی گفتمان
رویارویی سنت و تجدد، نزاع هایی را در جامعه ایران پدید آورده که نتیجه آن، بحران هویت دردوره معاصر ایران بوده است. این بحران هویت با ورود و گسترش اندیشه بومی گرایی در جامعه ایران جهتی ضدغربی و ضدتجدد به خود گرفت. در آغاز، چنین می نمود که گفتمان اسلام گرایی می تواند با جمع زدن میان سنت و تجدد، جدال میان آنها را حل کند، اما تجربه پس از انقلاب مؤید این تصور نیست. بومی گرایی و نقد توسعه، با موضعی تجددستیزانه، پایه های گفتمان توسعه در جمهوری اسلامی ایران را تشکیل داده اند. اولی، اگرچه زمینه شکل گیری اش کاملاً مدرن است، در پی وارد کردن محتوای سنتی و اصیل، اغلب با مایه های مذهبی در معنای توسعه است و دومی، با الهام از متفکران غیرسنتی و اغلب غربی و پست مدرن، به دنبال نفی و طرد مدرنیته و کنار زدن مفهوم رایج توسعه است، تا فضای بازتری را برای محتوای سنتی این گفتمان بگشاید. علاوه بر این، در گفتمان جمهوری اسلامی، به عنوان گفتمان مسلط بعد از انقلاب، دال های متعدد و ناهمسازی از گفتمان های سنتی و متجدد، جای گرفته اند که به دلیل عدم مفصل بندی محکم این اجزا، بار دیگر موجبات فعال شدن جدال سنت در برابر تجدد را در درون این گفتمان ایجاد کرده است. اما با گسترش ارتباطات و ورود امواج سهمگین لیبرال دموکراسی غربی، و جهانگیر شدن آرمان ها و اهداف آن، مدتی است که بی قراری هایی در این گفتمان نمودار شده است که تلاش می شود با برخی مداخلات هژمونیک برطرف شوند. یکی از این مداخلات هژمونیک، طرح «گفتمان پیشرفت و عدالت» و «الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت» است که می توان آن را به معنای اعلام خروج رسمی جمهوری اسلامی از گفتمان توسعه (که از سال ها پیش نقد آن آغاز شده بود)، قلمداد کرد.
۱۲.
کلیدواژه‌ها:
انقلاب اسلامی برگشت پذیری ترمیدور سنت های الهی مقام معظم رهبری نفوذ
انقلاب های بزرگ و تأثیرگذار، برای تحقق اهداف خود همواره با چالش هایی مواجه بوده اند. عدم آسیب شناسی رهبران و حامیان یک انقلاب، زمینه برگشت پذیری آن انقلاب را فراهم می آورد. بر این اساس یکی از مهم ترین دغدغه های طرفداران هر انقلابی، آسیب شناسی روند تحقق اهداف انقلاب و بررسی سناریوهای محتمل در تحقق این بازگشت است که تجربه تاریخ انقلاب ها نیز برگشت پذیری بسیاری از انقلاب ها را تأیید می کند.تفاوت انقلاب اسلامی ایران با سایر انقلاب ها، مانع وقوع بازگشت پذیری ترمیدوری انقلاب اسلامی ایران می شود و براساس نظریه «برگشت پذیری انقلاب براساس سنت های الهی» نیز که مدل بومی سازی نظریه ترمیدور براساس اندیشه شهید صدر(ره) بوده، تحقق این مسئله نیز در حال حاضر منتفی است؛ البته دشمن مأیوس نشده و تلاش آنها برای برگشت پذیری انقلاب اسلامی با ابزارها و سازوکارهای مختلفی دنبال شده که انواع جنگ سخت و نرم از مصادیق آن است. در ادبیات سیاسی مقام معظم رهبری در دهه اخیر، گفتمان «نفوذ» به مثابه دال مرکزی برگشت پذیری انقلاب اسلامی مطرح شده است.ازاین رو در این نوشتار، بار رد احتمال بازگشت پذیری درونی براساس نظریه ترمیدور و رد وقوع آن براساس نظریه سنت های الهی، و همچنین امکان بازگشت پذیری بیرونی از طریق نفوذ، می توان سناریوهای مختلفی را برای برگشت پذیری انقلاب اسلامی از راه نفوذ متصور شد که «هدف گیری پایه های اصلی استحکام انقلاب»، «تضعیف همه جانبه با استفاده از ابزار مختلف»، «تغییر در معادله قدرت و سیاست داخلی با تغییر نگرش مسئولان» و «شبکه سازی با استفاده از نفوذ جریانی در جهت تغییر باورها»،چهار سناریویی هستند که بررسی، تحلیل و امکان سنجیآنها درباره آینده انقلاب اسلامی ایران، مهم ترین مسئله این مقاله است که با روش توصیفی - تحلیلی به آن می پردازیم.
۱۳.
کلیدواژه‌ها:
اسرائیل امنیت خاورمیانه ایران رئالیسم سیاست خارجی روسیه
در طول بیش از 25 سال پس از فروپاشی شوروی، روسیه به عنوان هسته اصلی آن تلاش کرده تا مسکو را بار دیگر تا سطح ابرقدرتی جهانی ارتقا دهد. برای کرملین، پیمودن این مسیر از طریق نفوذهای منطقه ای در اولویت است. خاورمیانه به عنوان منطقه ای ژئواستراتژیک، در سال های اخیر بیش از همیشه در نگاه روس ها جلب توجه کرده است. غرب آسیا در طول چند دهه اخیر موضوع ثابت و پراهمیتی به نام تنش بین ایران و اسرائیل را شاهد بوده است. در این میان مسکو به دنبال روابط نزدیک با تهران و تل آویو است. این موضوع به ویژه تحت سیاست خارجی مبتنی بر رئالیسم ولادیمیر پوتین بیشتر خودنمایی می کند. این مقاله تلاش می کند با بررسی دیدگاه های حاکم بر سیاست خارجی مسکو تحت مدیریت پوتین و با نگاهی اجمالی به تاریخ روابط روسیه با ایران و اسرائیل، تأثیر روابط مسکو-تل آویو بر تهران را بررسی کند.
۱۴.
کلیدواژه‌ها:
تدوین سیاست چارچوب سلسله مراتبی شواهد کیفیت داده
داده های خوب به عنوان یکی از مهم ترین شواهد تأثیرگذار بر سیاستگذاری، قادر است موانع سیاستی را از بین ببرد و امکان انجام اصلاحات سیاستی را فراهم آورد. با وجود این، بسیاریازسیاستگذاران در بهره گیری از داده ها درتدوینسیاست ها،با موانعی مواجهند.ازاین رو، هدفپژوهشحاضرشناسایی این موانع و ویژگی های مناسب داده ها برای کاربرد در سیاستگذاری است. در این زمینه، ابتدا موانع پیشروی سیاستگذاران در استفاده از داده ها در سیاستگذاری با روش مصاحبه شناسایی و سپس با استفاده از رویکرد تحلیل چارچوب، ویژگی های مناسب داده ها برای غلبه بر موانع در سه قالب ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها ارائه می شود. براساس نتایج مهم ترین ابعاد کیفیت داده ها در سیاستگذاری عبارت اند از: قابلیت دسترس پذیری، قابلیت اطمینان، مرتبط بودن و کیفیت نمایش داده ها. همچنین مهم ترین مؤلفه های کیفیت داده ها در سیاستگذاری شامل قابلیت دستیابی، به موقع بودن، دقت و صحت، ثبات، تمامیت، استقلال، شفافیت، تناسب و خوانایی داده هاست.
۱۵.
کلیدواژه‌ها:
دفاع رشدیافته دفاع رشدنایافته دفاع نوروتیک سازوکارهای دفاعی سیاست سیاستمداران
شناسایی نحوه استفاده از انواع سازوکار دفاعی به ویژه در سیاستمداران می تواند بخشی از رفتار سیاسی آنها در گذشته یا حال را برای ما آشکار کند. همه افراد در زندگی روزمره به ویژه موقعیت های حساس از سازوکارهای دفاعی استفاده می کنند، سیاستمداران نیز از این وضعیت مستثنا نیستند؛ اما نحوه استفاده از سازوکارهای دفاعی متفاوت است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چه پیوندی میان انواع سازوکار دفاع روانی و سیاست با تکیه بیشتر بر رفتار سیاستمداران مختلف وجود دارد و این سازوکارها در رفتارهای سیاسی و سیاستمداران چگونه می تواند ما را در شناسایی زوایای شخصیتی آنها کمک کند؟ فرضیه اصلی پژوهش حاضر این است که شناخت رفتار سیاسی سیاستمداران از طریق سازوکارهای دفاعی روانی، به شناسایی شخصیت آنها بسیار کمک می کند. سیاستمدارانی که از سازوکارهای دفاعی رشدنایافته و نوروتیک استفاده می کنند، خطرهای بیشتری را متوجه جامعه خود و جامعه بین المللی می کنند. در مقابل سیاستمدارانی که از دفاع های روانی رشدیافته استفاده می کنند، برای پست های سیاسی، رفتار سیاسی اطمینان بخش تری خواهند داشت. اغلب سیاستمداران به ویژه در حکومت های بسته از دفاع های روانی رشدنایافته بهره می گیرند. به همین دلیل، تأثیراتی که این افراد به صورت شخصی در رفتار جمعی می گذارند، در ساختار روان جمعی تا مدت ها نهادینه می شود.
۱۶.
کلیدواژه‌ها:
اتحادیه اروپا دیپلماسی علم و فناوری دیپلماسی عمومی قدرت نرم نوآوری
با آغاز قرن بیست ویکم مشخص شد که تهدیدهای جدید، مانند مشکلات زیست محیطی، فقر، سلاح های کشتارجمعی، امنیت غذا و... به طور عمیق، دارای بعدی علمی اند؛ در نتیجه زمینه برای ایجاد مفهوم جدید دیپلماسی علمی فراهم شد. دیپلماسی علم و فناوری، راهی است که در آن دانش از انحصار ملل و نهادها خارج می شود و از راه تشریک مساعی در سطح جهانی گسترش می یابد. امروزه دیپلماسی علمی تأثیر مهمی در موضوعات مربوط به سیاست خارجی دارد. اتحادیه اروپا به عنوان یکی از قطب های مهم علم و فناوری در جهان تلاش بسیاری داشته تا از این ابزار برای دستیابی به قدرت نرم استفاده کند. دراین بین، این پرسش ها مطرح می شود که چگونه می توان از علم و فناوری به عنوان ابزاری دیپلماتیک استفاده کرد؟ چرا قدرت علمی و فناوری، بخشی از قدرت نرم کشورها به شمار می آید؟ اتحادیه اروپا در مسیر نیل به مقصود از چه راهکارهایی بهره برده است؟ در پاسخ به این پرسش ها می توان این فرضیه را مطرح کرد که دیپلماسی علمی ازراه تعمیق همکاری ها حتی در صورت بسته بودن کانال های رسمی، امکان ارتباط میان کشورها را فراهم می آورد و ازآنجا که دولت ها با توسل به آن قادر به پیگیری منافع ملی خود از راه جاذبه خواهند بود، بخشی از قدرت نرم به شمار می آید و اتحادیه اروپا با تأکید بر عنصر نوآوری، می تواند از آن برای کسب وجهه و قدرت آفرینی استفاده کند. برای آزمون فرضیه پژوهش از نظریه قدرت نرم جوزف نای و برای عملیاتی کردن فرضیه، از نظریه «فن لانگنهوف» استفاده خواهد شد.
