پژوهش های ارتباطی

با پیشرفت و توسعه رسانه های ارتباطی و الکترونیکی، بسیاری از مباحث علمی در حوزه سیاست و مشارکت دستخوش دگرگونی شده و مفاهیمی همچون، دموکراسی الکترونیکی در کانون توجه پژوهشگران قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر رسانه های سنتی و جدید بر مشارکت مردم در امر انتخابات بوده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی تحلیلی است. در این تحقیق، مشارکت مردم در دو بعد رسانه های سنتی و جدید مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری مورد استفاده در این پژوهش شامل 175 نفر از دست اندرکاران انتخابات کشور، ازجمله احزاب و گروه های سیاسی، روزنامه نگاران، استانداران، فرمانداران و مسئولان ستادهای انتخاباتی در دوره های انتخاباتی مختلف در استان تهران بوده است. نتایج نشان می دهد، امکاناتی نظیر پیامک های تلفن همراه، تبلیغات اینترنتی و ماهواره ای، رأی گیری و نظرسنجی الکترونیکی، سیاستگذاری و قانون گذاری الکترونیکی، افراد یک ملت را به سرعت از تحولات کشور خود آگاه می کند و با بالا بردن آگاهی و درک سیاسی، زمینه مشارکت حداکثری شهروندان را از تمام نقاط کشور فراهم می آورد.

در مقاله حاضر، به چگونگی بازنمایی «خانواده» در آگهی های بازرگانی پرداخته شده است و سعی بر این است که با مطالعه ای کیفی، سازوکارهای نشانه شناختی دخیل در شکل دهی به مفهوم و معنای خانواده در آگهی های بازرگانی مورد بررسی قرار گیرد. بررسی نشانه شناختی نمونه هایی از آگهی های پخش شده در زمستان 1388 از شبکه سوم سیما نشان می دهد که میان ارزش های ارائه شده در گفتمان رسمی و بازنمایی رسانه ای آن در قالب آگهی های بازرگانی، تفاوت هایی به چشم می خورد و این امر نشان دهنده وجود پویایی های معنایی بسیار، حولِ محورِ مفهوم خانواده در جامعه ایرانی است که در آن نزاع میان خانواده سنتی و خانواده مدرن، به مسئله ای محوری در متن های رسانه ای بدل شده است. در نزاع معنایی میان خانواده یا کالا، این کالاست که به عنوان عضو جدیدی از خانواده مطرح شده است و ارزش های مرتبط با خود را به ساختار خانواده وارد کرده است.

رسانه ها منابع اطلاعاتی سریع و مفیدی برای تصمیمات سیاسی به شمار می روند. تلاش برای همسو کردن افکار عمومی بین المللی با اهداف و سیاست های هر کشور از طریق پوشش رسانه ای، اهمیت خبر و شبکه های خبری بین المللی بویژه تلویزیونی را افزایش می دهد. تبلیغات شبکه های خبری بین المللی در باره فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، به گونه ای است که می تواند بر دیپلماسی و سیاست خارجی کشورها در قبال ایران بسیار تأثیرگذار باشد. این تحقیق با توجه به فعالیت گسترده شبکه های خبری تلویزیونی عربی و غربی در پوشش اخبار و گزارش های مربوط به فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، نحوه پوشش این اخبار را در شبکه های خبری غربی شامل بی بی سی (انگلیس)، سی ان ان و فاکس نیوز (امریکا)، فرانس 24 (فرانسه) و شبکه های عربی شامل الجزیره (قطر) و العربیه (عربستان سعودی) بررسی می کند. یافته ها نشان می دهد، شبکه های خبری غرب تلاش می کنند برنامه هسته ای ایران را برنامه ای نظامی جلوه دهند که این موضوع در مورد شبکه های خبری عرب زبان در برخی مؤلفه ها مشابه و در برخی دیگر متفاوت است.

هدف پژوهش حاضر، که به روش پیمایشی انجام شد است، تبیین رابطه میان میزان و نحوه استفاده مخاطبان از رسانه های جدید با انتظارات آنان از تلویزیون ملی با توجه به ویژگی های فردی، اجتماعی اقتصادی و دینی فرهنگی آنان است. به این منظور 832 نفر از جوانان شهر تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و رگرسیون چند گانه مورد پردازش قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان دادند، هرچه مخاطبان دارای سطح تحصیلات بالاتر، مطالعه و پایبندی بیشتر به دستورات دینی باشند، نیاز آنان به استفاده از برنامه های تلویزیون کاهش می یابد و به دلیل افزایش انتظارات از تلویزیون، نیاز هایشان به طور کامل برآورده نمی شود. در نتیجه، نسبت به سایر گروه ها رضایت کمتری از برنامه های تلویزیون دارند. همچنین با افزایش میزان استفاده کاربران از اینترنت، انتظارات آنها از تلویزیون کاهش می یابد و برای رفع نیازهای رسانه ای خود، از برنامه های تلویزیونی، استفاده کمتری می کنند.

بر اساس دیدگاه کنش متقابل نمادین و ساخت یابی گیدنز، هویت، امری ساخته شده است که برساخته شدن آن در بستری اجتماعی و با تفاسیر افراد، قابل بررسی است. در مقاله حاضر، با استفاده از روش اسنادی و در چارچوب این نظریه ها به دگرسازی در شکل هویت اجتماعی در دوره پسامدرنیته (که تحت تأثیر رسانه هاست) پرداخته و اشاره شده است که در شرایط حاصل از نبود قطعیت پسامدرنیته، هم نقش و ساختار رسانه ها دچار دگرگونی شده و هم مبانی مرتبط با هویت اجتماعی تغییر یافته است. همچنین در این فرایند، رسانه های جمعی با تأکید بر تنوع و تغییر و کثرت سبک های اجتماعی، نوعی هویت مصرفی و سیال را به وجود آورده اند. در ادامه، رویکردی انتقادی به رسانه مطرح شده است که بر اساس آن رسانه ها انعطاف پذیری انسان را از او گرفته و او را به سطح انسانی تک بعدی (مصرف کننده) و بسیار منفعل تنزل داده اند.

در تحلیل ساخت اطلاعاتی واحدهای زبانی مانند جمله، اطلاعات عرضه شده را به دو دسته تقسیم می کنند: اطلاعات نو و اطلاعات کهنه. نو یا کهنه بودن اطلاعات زمانی معنا دارد که از دید مخاطب به جمله یا پیام زبانی بنگریم. به بیان دیگر، در ساخت اطلاعاتی جمله، محور، مخاطب است و از دید اوست که اطلاعات جمله، کهنه یا نو قلمداد می شود. در این مقاله، پس از طرح مباحث و چارچوب نظری، راهبردهای عرضه اطلاع نو در آگهی های رادیویی بررسی شده و ضمن مشخص کردن بسامد هر یک در پیکره زبانی مورد بررسی، به تحلیل زبانی آنها پرداخته شده است. سپس با طرح مباحث مربوط به نقش های زبان و نیز تعیین بسامد هر یک از نقش ها در آگهی های رادیویی، ارتباط آنها با اطلاع رسانی و ترغیب نشان داده شده و راهبردهای زبانی ترغیب مخاطبان و چگونگی اقناع آنان برای خرید کالا و خدمات بررسی شده است.