راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

اهداف : آموزش و پرورش از طریق کارکردهای خود ، می تواند تهدیدات نرم علیه کشور را کاهش داده و موجبات افزایش قدرت نرم را فراهم آورد. این پژوهش با هدف طراحی الگوی برنامه ریزی درسی که با توسعه قدرت نرم، کاهش تهدیدات نرم علیه کشور را موجب شود، انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی و اکتشافی در سال 1390 با استفاده از بررسی اسنادی و کتابخانه ای و تکنیک های بارش ذهنی نظرسنجی و بحث گروهی انجام شد. جامعه آماری، کارشناسان برنامه ریزی درسی وزرات آموزش و پرورش و اساتید متخصص حوزه علوم تربیتی در دانشگاه های تهران بودند. نمونه گیری به روش هدفمند طبقه ای در دو طبقه انجام شد و 80 نفر برای انجام مطالعه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. داده ها با توجه به سئوالات پژوهش و با استفاده از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی مانند تحلیل عاملی، تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: پس از انجام تحلیل عاملی، الگوی مورد نظر در 6 بعد «دینی، فلسفی و ارزشی»، «سیاسی- امنیتی»، «اقتصادی»، «اجتماعی»، «روان شناختی» و «مدیریت برنامه ریزی درسی»، 16 مولفه و 71 شاخص نمود پیدا کرد. نتیجه گیری: حفظ و گسترش ارزش های اسلامی، حفظ و تامین منافع و نیازهای سیاسی- امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و روان شناختی از مهم ترین اهداف و ارزش هایی قلمداد می شوند که تهدید علیه آنها، تهدید علیه امنیت ملی به حساب می آید و از جمله اقداماتی که می توان در این زمینه انجام داد، ایجاد تغییراتی در برنامه ریزی درسی مدارس و دانشگاه ها و سوق دادن آنها به سمت افزایش قدرت ملی و در نهایت کاهش تهدیدات نرم است.

اهداف: استرس و اضطراب معلمان، بر عملکرد شغلی آنان تاثیرگذار است و به عملکرد ضعیف، غیبت، فرسودگی و افسردگی آنان منجر خواهد شد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر اضطراب معلم بر کیفیت تدریس در کلاس درس انجام شد. روش ها: این پژوهش توصیفی- علی مقایسه ای روی تمامی معلمان زن و مرد دوره متوسطه شهرستان سبزوار در سال تحصیلی 90-1389 انجام شد. نمونه مورد مطالعه شامل 30 معلم مرد و زن دوره متوسطه و تعداد 300 نفر از دانش آموزان آنها بود. نمونه گیری به صورت تصادفی ساده انجام شد. در مرحله اول معلمان پرسش نامه اضطراب کتل را تکمیل کردند و براساس نمره کل در دو گروه (15 نفر مضطرب و 15 نفر غیرمضطرب) قرار گرفتند. سپس پرسش نامه کیفیت تدریس سراج (2003) توسط 300 نفر از دانش آموزان هر دو گروه از معلمان پاسخ داده شد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS 16 به کمک آمار توصیفی و آزمون های T مستقل و کولموگروف- اسمیرنوف انجام یافت. یافته ها: بین معلمین مضطرب و غیرمضطرب در نمره کلی کیفیت تدریس تفاوت معنی داری وجود داشت (p=0/003 t=2/95 ، df=268 )، به گونه ای که کیفیت تدریس معلمان غیرمضطرب بیشتر بود. نتیجه گیری: اضطراب معلم تا حد زیادی بر کیفیت تدریس تاثیرگذار است. در مولفه های روابط بین فردی و انجام تدریس، تفاوت معنی داری بین معلمان مضطرب و غیرمضطرب وجود دارد، اما در مولفه های انجام ارزشیابی و طرح درس، تفاوتی میان معلمان مضطرب و غیرمضطرب مشاهده نمی شود.

اهداف: دانشگاه نقش خطیری در پرورش استعدادها و توانمندی­های دانشجویان برعهده دارد. دانشجویان به تنهایی قادر نیستند به این هدف دست یابند و اساتید مشاور می توانند نقش کلیدی و مهمی را در نیل به آن داشته باشند. پژوهش حاضر به منظور بررسی سطح دیدگاه دانشجویان از وظایف استاد مشاور و میزان رضایتمندی آنان از عملکرد اساتید انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی مقطعی در جامعه دانشجویان رشته­های علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل در نیمسال اول سال تحصیلی 90-1389 انجام شد. 231 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده­ها پرسش نامه ای پژوهشگرساخته بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 16 و آزمون رگرسیون چندمتغیره، آزمون T مستقل، مجذور کای و آنالیز واریانس استفاده شد. یافته ها: 7/71% از دانشجویان تعداد مراجعات کمی به مشاور خود داشتند. تنها 4/13% از آنان آگاهی مطلوبی از نحوه عملکرد مناسب استاد مشاور داشتند. 1/87% آنان با حضور دانشجوی سال بالاتر در کنار استاد مشاور موافق بودند. سطح رضایتمندی اغلب دانشجویان از عملکرد اساتید مشاور در دانشگاه نامطلوب بود (4/35=M ). تعداد مراجعات دانشجویان به اساتید مشاور (001/0 = β = 0/369 ،p ) و رشته تحصیلی دانشجویان (238/0 = β = 0/003 ،p ) عوامل پیشگویی­کننده میزان رضایتمندی آنان از عملکرد اساتید مشاور بود. نتیجه گیری: دانشجویان مورد مطالعه نسبت به وظایف و نقش استاد مشاور آشنایی بسیار کمی داشته و از نحوه عملکرد استاد مشاور خود ناراضی هستند. در این راستا ایجاد روابط مناسب بین دانشجو و استاد مشاور به شدت توصیه می­شود.

اهداف: از جمله روش های فعالی که امروزه توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده است، یادگیری مشارکتی است. پژوهش حاضر به منظور بررسی دقیق تر تاثیر یادگیری مشارکتی از طریق آموختن با هم بر رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان، طراحی و اجرا شد. روش ها: این مطالعه شبه تجربی در جامعه دانش آموزان پسر دبیرستان های شهر کاشان در سال تحصیلی 89-1388 انجام شد. 50 دانش آموز از دو کلاس یک مدرسه با روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در گروه آزمایش از روش یادگیری مشارکتی و در گروه کنترل از روش سنتی استفاده شد. پیش آزمون قبل از اعمال متغیرهای مداخله و پس آزمون پس از اعمال آزمایشی و پیگیری نیز 45 روز پس از اعمال مداخلات انجام شد. برای جمع آوری داده از آزمون رشد مهارت های اجتماعی ماتسون استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر به کمک نرم افزار SPSS 16 استفاده شد. یافته ها: میانگین نمرات گروه آزمایش تفاوت معنی داری بین پس آزمون و پیگیری با پیش آزمون (0001/0= p ) و همچنین با گروه کنترل (0001/0= p ) نشان داد. بین دو گروه در رشد مهارت­های اجتماعی مناسب، کاهش پرخاشگری و رفتارهای تکانشی، کاهش رفتارهای غیراجتماعی، کاهش میزان غرور و کاهش حسادت و گوشه­گیری تفاوت معن ی دار وجود داشت ( 0001/0= p ). نتیجه گیری: روش یادگیری مشارکتی نسبت به روش­های سنتی تدریس در رشد مهارت­های اجتماعی دانش­آموزان موثرتر است.

اهداف: امتحان جامع پیش کارورزی، مهم ترین آزمون دانشجویان پزشکی بوده و می تواند توانایی های حرفه ای آنان را ارزشیابی نماید. این پژوهش با هدف تعیین وضعیت نتایج آزمون جامع پیش کارورزی دانشجویان یکی از دانشگاه های تهران طی سال های 87-83 و تعیین عوامل مرتبط با نتایج آزمون پیش کارورزی انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در جامعه 145 نفری دانشجویان پزشکی یکی از دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران که طی سال های 87-1383 در آزمون جامع پیش کارورزی شرکت کرده بودند، انجام شد و همه دانشجویان به روش سرشماری به مطالعه وارد شدند. به منظور گردآوری داده های مورد نیاز، پرسش نامه و چک لیست اطلاعات دموگرافیک و اطلاعات مربوط به عوامل آموزش تهیه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 15 طبقه بندی به کمک آزمون T دانشجو، مجذور کای و آنووا تحلیل شد. یافته ها: میزان قبولی دانشجویان این دانشگاه در آزمون پیش کارورزی در مقطع زمانی مذکور 32/79% بود. میانگین نمره دانشجویان مورد مطالعه 5/109 و میانگین نمره کشوری 3/121 بود. بین نمره پیش کارورزی و معدل دوره استاجری ارتباط آماری معنی دار وجود داشت (0001/0= p ). نتیجه گیری: در مجموع دوره 5ساله بررسی شده، میانگین نمره آزمون جامع پیش کارورزی دانشگاه مورد مطالعه روند رو به رشدی داشته، ولی نسبت به سال 85 خود افت نموده است. این دانشگاه با توان بالقوه خوبی که دارد با سیاستگزاری بهتر و اصلاح برنامه درسی می تواند موقعیت مطلوب تری را به دست آورد.

اهداف: متخصصان معتقدند میزان خلاقیت را می توان با ایجاد محیط مناسب خانوادگی افزایش داد. با توجه به این که دوران کودکی حساس ترین مرحله رشد خلاقیت است، خانواده به عنوان بنیادی ترین عنصر در شکل گیری خلاقیت به شمار می رود. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه دانش افزایی تخصصی مادران در قلمروی خلاقیت، بر رشد خلاقیت کودکان تیزهوش آنها در پایه دوم ابتدایی انجام شد. روش ها: این پژوهش نیمه آزمایشی در جامعه دانش آموزان کلاس دوم یکی از مدارس غیرانتفاعی شهر تهران در سال 1386 انجام شد. نمونه این تحقیق 32 نفر بود که براساس نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای این پژوهش شامل تست هوش رنگی کودکان ریون و تست خلاقیت ژان لویی سلیه بود. طرح پژوهش شامل مراحل پیش آزمون، آموزش برنامه دانش افزایی تخصصی مادران، پس آزمون و مرحله پیگیری بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 15 تحلیل شد و از آزمون T همبسته و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: تفاوت نمره پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش معنی دار (001/0= p ) بود، ولی در گروه کنترل تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0 ). مقایسه نمره گروه آزمایش و کنترل در مرحله پیگیری تفاوت معنی داری نشان داد (001/0= p ) و عملکرد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بهتر بود که نشانگر پایداری اثر مداخله پس از دو ماه بود. نتیجه گیری: والدین به عنوان عاملی اثرگذار، نقش موثری در خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند. طراحی و تدوین برنامه آموزشی مناسب برای والدین و مشارکت آنان در برنامه های آموزشی و تربیتی مدارس، خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را به دنبال خواهد داشت.

اهداف: چشم انداز در سازمان، توسط استراتژی ها تحقق می یابد و این استراتژی ها می توانند توسط کارت امتیازی متوازن تبیین شوند. هدف از انجام این مطالعه، ارایه چارچوب مدل مفهومی تلفیقی از دو مدل کارت امتیازی متوازن ( BSC ) و مدل تعالی سازمان EFQM با استفاده از ماتریس ( QFD ) برای بهبود عملکرد مستمر در محیط دانشگاهی بود. روش­ها: در این مطالعه توصیفی برای گردآوری داده ها از تلفیق مطالعه اسنادی و میدانی (مصاحبه سازمان یافته و پرسش نامه) استفاده شد. پس از بررسی مفاهیم نظری به بررسی و مقایسه دو مدل پرداخته و نقاط قوت و ضعف دو مدل بیان و سپس مدل مفهومی مدیریت عملکرد با استفاده از تلفیق دو مدل ارایه شد. برای شناسایی اهداف استراتژیک با رویکرد کارت امتیازی متوازن و متناسب با چشم­انداز تعیین شده، از دو پرسش نامه روایی و پایایی استفاده شد. برای تعیین روابط علت و معلولی اهداف و تلفیق دو مدل، از ماتریس گسترش عملکرد کیفیت استفاده شد. یافته­ها: پس از تعیین اهداف استراتژی و روابط بین آنها، با نظرخواهی از خبرگان، نقشه استراتژی دانشگاه رسم شد. همچنین پس از تعیین روابط بین اهداف BSC با معیارهای EFQM ، روابط بین آنها نیز توسط ماتریس QFD ترسیم شد. نتیجه­گیری: مدل های ارزیابی متوازن و تعالی سازمانی EFQM در صورت تلفیق ، می­توانند چارچوب مناسبی را برای ارزیابی عملکرد فراهم نمایند. همراستاسازی این دو مدل، قادر است بهبود مستمر و افزایش بهره وری در دانشگاه را در پی داشته باشد .

مقدمه: در بحث یادگیری الکترونیکی، تولید محتوای الکترونیکی باکیفیت که با اصول تعلیم و تربیت همخوانی داشته باشد، امری بسیار مهم است، زیرا در این نوع یادگیری، خود افراد فعالانه با محتوای درس درگیر می شوند. در پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر پس از ارایه مفاهیم اساسی از محتوای الکترونیکی و مولفه های آن، به معرفی زیرسامانه های یادگیری الکترونیکی پرداخته و مهم ترین استاندارد مرتبط یعنی استاندارد SCROM مورد بررسی واقع شده و در نهایت به معرفی نسخه دوی وب به عنوان تحولی شگرف در تولید محتوای الکترونیکی اشاره شده است. نتیجه گیری: در یک سامانه یادگیری الکترونیکی، راه اندازی زیرسامانه های برنامه ریزی و مدیریت یادگیری که وظیفه آن مدیریت آموزش و فراگیری افراد یک سازمان است و نیز زیرسامانه مدیریت محتوای الکترونیکی، امری مهم است. تولید محتوای الکترونیکی براساس استانداردهای تولید محتوی نیز ضروری به نظر می رسد. به دلیل ویژگی های خاص استاندارد SCORM ، تولیدکنندگان فناوری برای تطبیق محصولات خود با این مدل در تلاش بوده و مشتریان نیز بر سازگاری محصولات با آن اصرار دارند. یکی از سامانه های نوین تولید محتوای الکترونیکی، با ورود نسخه دوی وب برای همگان امکان تولید محتوای الکترونیکی را به صورت آسان در محیط یادگیری الکترونیکی فراهم نموده است و انتظار می رود در آینده با کاهش پیچیدگی های سامانه های تولید محتوی، نه تنها تولید محتوی به نحوی ساده تر و همگانی تر در دسترس افراد قرار گیرد، بلکه خود افراد نیز می توانند محتوای مورد نظر خود را تولید نموده و آن را منتشر نمایند.

مقدمه: در جهان پرشتاب امروز فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحولی عظیم را در زمینه آموزش و یادگیری ایجاد کرده است، به طوری که امروزه آموزش های الکترونیکی در حال جایگزین شدن با شیوه های آموزش سنتی است. از طرف دیگر تحقیقات نشان داده است که آموزش های الکترونیکی صرف نیز دارای محدودیت های خاص خود هستند و نمی توانند به طور کامل جایگزین آموزش سنتی (چهره به چهره) شوند. بنابراین با وجود مزایا و معایب هر دو روش آموزشی، متخصصان امور آموزشی سعی می کنند تا روش های مختلف را با هم ترکیب کنند و معتقدند که یادگیری ترکیبی، یک رویکرد اثربخش برای حل این مشکلات است. هدف مقاله حاضر معرفی رویکرد یادگیری ترکیبی و بررسی میزان اثربخشی آن در فرآیند آموزش بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد که یادگیری ترکیبی با داشتن مزیت های هر دو رویکرد آموزش (سنتی و الکترونیکی) یک رویکرد موثر برای افزایش اثربخشی یادگیری، سهولت دسترسی به مواد آموزشی و افزایش اثربخشی هزینه ها باشد. همچنین به دلیل ارایه فرصت های مختلف به منظور یادگیری، موجب آن می شود که در کنار افزایش جذابیت آموزش، به تفاوت های فردی فراگیران نیز به طور مناسبی توجه شود، زیرا همه افراد به یک شیوه یاد نمی گیرند و به همین دلیل استفاده از روش های مختلف برای آموزش ضروری به نظر می رسد.