راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

مقدمه:انگیزه پیشرفت و خودکارآمدی تحصیلی باعث تحرک و پویایی و برنامه ریزی صحیح در حین تحصیل دانشجویان به خصوص دانشجویان گروه های پزشکی می شود و از این طریق می تواند بر روی موفقیت و سازگاری تحصیلی فرد تأثیر بگذارد. در پژوهش حاضر ارتباط بین خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت با سازگاری تحصیلی در دانشجویان کارشناسی سال اول دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1394 موردبررسی قرار گرفت.  روش ها: این پژوهش مطالعه ای مقطعی از نوع توصیفی همبستگی در سال 1394 است که 231 نفر از دانشجویان ترم اول دانشگاه علوم پزشکی کرمان در آن شرکت داشتند؛ ابزارهای گردآوری اطلاعات پرسشنامه خودکارآمدی عمومی، انگیزه پیشرفت تحصیلی هرمنس و سازگاری تحصیلیبود. اطلاعات با استفاده از آزمون های t-test، آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد.   نتایج:میانگین ± انحراف معیار نمره خودکارآمدی عمومی 5/55± 15 /51، انگیزه پیشرفت تحصیلی 4/40± 73/72 و سازگاری تحصیلی 124/28 ±72 /25 بوده است. نتایج مرتبط با تعیین ارتباط بین خودکارآمدی باانگیزه پیشرفت تحصیلی و سازگاری تحصیلی نشان داد بین خودکارآمدی با سازگاری تحصیلی ارتباط مثبت معناداری وجود داشته است (0/043 P= )؛ امابین انگیزه پیشرفت تحصیلی با سازگاری تحصیلی ارتباط معناداری مشاهده  نشد ( 0/816 P=). نتیجه گیری:با توجه به اینکه خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت تحصیلی با سازگاری تحصیلی مرتبط بوده است با تقویت این دو متغیر می توان به دانشجویان کمک کرد تا بر مسائل و مشکلات تحصیلی خود غلبه کرده و سازگاری تحصیلی بهتری را به دست آورند.

اهداف:  هدف پژوهش حاضر اعتباریابی و رواسازی یک پرسشنامه جهت اندازگیری فراشناخت، مبتنی بر نظریات موجود است. روش ها:جامعه موردمطالعه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بودند. تعداد نمونه که به صورت در دسترس انتخاب شده بودند شامل 344 نفر است. برای رواسازی پرسشنامه از روایی صوری محتوایی (نظرات متخصصین) و سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی) و پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد . یافته ها: در نتایج تحلیل عاملی سه عامل (آگاهی شناختی-هیجانی، عدم ابهام شناختی-هیجانی و راهبرد) شناسایی شد. همچنین با توجه به ضرایب آلفای کرونباخ می توان پرسشنامه ساخته شده را دارای پایایی مطلوبی قلمداد کرد. همبستگی بالا بین خرده مقیاس ها با نمرهٔ کل مقیاس نشان می دهد که همهٔ آن ها بر روی هم حوزه رفتاری واحدی به نام فراشناخت را اندازه می گیرند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد می توان مبتنی بر نظریات مختلف درباره فراشناخت یک پرسشنامه حامع تر درباره فراشناخت اعتباریابی رو رواسازی کرد که هم بتواند بعد شناحتی و هم بعد هیجانی فراشناخت را ارزیابی نماید.

زمینه و اهداف:پژوهش حاضر به برازش و تحلیل مسیر مدل مدیریت دانش و نقش آن بر خلاقیت اعضای هیئت علمی دانشگاه های مجری آموزش از دور می پردازد. روش بررسی:پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، آمیخته از نوع کیفی و کمی است. جامعه آماری این پژوهش، مشتمل بر کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه های مجری آموزش از دور کشور که2901 نفر است. روش نمونه گیری در مرحله کیفی به صورت نمونه گیری هدفمند(غیر احتمالی)، مشتمل بر 12نفر از خبرگان در حوزه مدیریت و در مرحله کمی شامل نمونه گیری طبقه ای نسبی است و تعداد نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران 339 نفر است. جهت گردآوری داده ها، از ابزار پرسشنامه غیر ساختارمند، نیمه ساختارمند و ساختارمند استفاده شده است. برای بررسی اعتبار پرسشنامه ها از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف و برای تحلیل مسیر و بررسی برازش مدل از معادلات ساختاری با کاربرد (نرم افزار AMOS) و به منظور تجزیه تحلیل داده ها، از نرم افزار Lisrel V8.80 استفاده شده است. یافته ها:وضعیت موجود مدیریت دانش و خلاقیت اعضای هیئت علمی دانشگاه های مجری آموزش از دور، در سطح مطلوبی قرار دارد و بین دو متغیر مدیریت دانش و خلاقیت در جامعه آماری همبستگی معنادار وجود دارد و درمجموع می توان با تسامح گفت مدل از برازندگی نسبتاً مناسبی برخوردار است. نتیجه گیری:مدیریت مؤثر دانش بستری فراهم می کند که در آن خلق، به اشتراک گذاری و کاربرد دانش در دانشگاه های مجری آموزش از دور نهادینه شده و زمینه برای ایجاد سازمانی با اعضاء خلاق و نوآور فراهم شود.

اهداف:استفاده از اینترنت و فناوری های چندرسانه ای، یادگیری سنتی را به سمت یادگیری الکترونیکی سوق داده است که این امر استفاده از روش های نوین ارزشیابی را جهت سنجش فراگیران اجتناب ناپذیر می کند. دانشگاه پیام نور از سال 1391 بسیاری از آزمون های پایان ترم را به صورت الکترونیکی برگزار می کند. از همین منظر هدف تحقیق حاضر، بررسی کیفیت آزمون های الکترونیکی این دانشگاه و تأثیر آن در میزان رضایت دانشجویان است. روش ها:روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور فرخ شهر که در نیمسال اول تحصیلی1393-1392، تعداد آن ها 682 نفر بوده است. حجم نمونه، با استفاده از جدول مورگان 250 نفر برآورد شد. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته با ضریب پایایی 0/92 است. همچنین تجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزار آماری Spss 20انجام شده است. یافته ها:نتایج این پژوهش نشان می دهد بین میزان رضایت دانشجویان و کیفیت آزمون های الکترونیکی (کیفیت معیارهای ارزیابی، کیفیت یادگیری و کیفیت روش های نوین یادگیری) رابطه مثبت معنادار وجود دارد (0/01> p). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ابعاد مختلف کیفیت آزمون ها می تواند 21 درصد از رضایت دانشجویان را پیش بینی نماید. نتیجه گیری:نتیجه نهایی پژوهش حاضر این است که هر چه میزان کیفیت آزمون های الکترونیکی بیشتر باشد میزان رضایت دانشجویان از این آزمون ها بیشتر می شود. در مجموع نتیجه پژوهش تأثیر مثبت کیفیت بر رضایتمندی است.

اهداف: هدف پژوهش حاضر  شناسایی و تحلیل مؤلفه های مؤثر بر ابقاء دانشجویان در محیط یادگیری الکترونیکی است . روش ها: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شناسایی عوامل تأثیر گذار بر ابقاء دانشجو بر اساس پیشینه نظری و تجربی، پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی است. در تدوین این پژوهش مفاهیم و مبانی نظری مرتبط، مربوط به سال 2000 تا 2016 مورد مطالعه ی دقیق قرار گرفت و مؤلفه های های دخیل در ابقاء دانشجو استخراج شد. این مؤلفه ها در قالب پنج (5) بعد مطرح شدند و بر اساس آن ها پرسشنامه ای با تعداد 56 گویه تهیه، تنظیم و برای 30 متخصص در زمینه آموزش الکترونیکی ارسال شد تا اولویت بندی مؤلفه ها و شاخص ها به طور دقیق شناسایی شود. روایی پرسشنامه با استفاده از نظراتمتخصصان تایید گردید و پایایی آن  نیز به روش آلفای کرونباخ 84% به دست آمد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار v18 Spss، آزمون ناپارامتری فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها:نتایج نشان داد که به ترتیب عوامل مربوط به یادگیرنده، دوره، یاد دهنده، تکنولوژی و محیط یادگیرنده در ابقاء دانشجو مؤثر هستند. نتیجه گیری:برای نگهداشت هر چه بیشتر دانشجو در محیط یادگیری الکترونیکی نیاز به توجه ویژه به مهارت های مدیریتی و کامپیوتری دانشجو، عامل تعامل، حمایت سازمانی، مهارت و نگرش یاد دهنده، کیفیت تکنولوژی، کیفیت اینترنت و ایجاد محیط حمایتی داریم تا دانشجویان بیشتر بر تکمیل دوره های آموزش الکترونیک تشویق شوند .

اهداف: ارتقاء کمی و کیفی آموزش پزشکی، نیاز به وجود مدیرانی آگاه و برخوردار از مهارت و دانش لازم، جهت مدیریت آموزشی حجم عظیم دانشجویان و اعضای هیئت علمی در دانشگاه های علوم پزشکی دارد. با این حال، بسیاری از مدیران آموزشی گروه های بالینی، کار خود را بدون آمادگی برای مواجه شدن با چالش های پیش رو شروع می کنند. این مطالعه با هدف ارائه الگوی توسعه حرفه ای مدیران آموزش پزشکی در این سطح انجام شد. روش ها: این پژوهش مطالعه ای کیفی است که به روش تحلیل محتوا در دانشگاه های علوم پزشکی تهران، ایران، و شهید بهشتی در سال 1395 با انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته با 20 نفر از مدیران آموزش پزشکی انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته و یادداشت های عرصه جمع آوری شد و به روش تحلیل محتوای کیفی قراردادی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها:499 کد اولیه در 137 کد مفهومی قرار گرفت که در مجموع در 26 زیر مؤلفه و 6 بعد اصلی تقسیم شد. ابعاد اصلی توسعه هدایت آموزشی (4 زیر مؤلفه)، توسعه هدایت پژوهشی (3 زیر مؤلفه)، توسعه هدایت بالینی (4 زیر مؤلفه)، توسعه مهارت های مدیریتی (4 زیر مؤلفه)، توسعه مهارت های رهبری (6 زیر مؤلفه) و خود توسعه فردی (5 زیر مؤلفه) بودند. نتیجه گیری: ابعاد شش گانه توسعه حرفه ای در این پژوهش به عنوان الگویی برای برنامه های توسعه حرفه ای مدیران گروه های بالینی در دانشگاه های علوم پزشکی، می تواند پیامدهای مثبتی در جهت ارتقاء کیفیت آموزش پزشکی داشته باشد. بیشترین کدهای اشاره شده مربوط به توسعه مهارت های رهبری بود، این نشان می دهد که برگزاری دوره های توسعه حرفه ای که بتواند در ارتقاء مهارت های رهبری مدیر گروه مؤثر باشد، اهمیت بیشتری خواهد داشت.

زمینه و اهداف:در مطالعات بر نقش حیاتی مدیریت اطلاعات در آینده آموزش و پژوهش در آموزش عالی تأکید شده است. در این مقاله سعی بر آن است که ساختار مدیریت اطلاعات آموزشی در مراکز آموزش عالی علوم پزشکی به منظور بهبود کیفیت اطلاعات و کسب اطلاعات و ارتقای مدیریت دانشگاهی تبیین گردد. روش بررسی:در این مطالعه مروری منابع از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی نظیر «نور، پابمد (PubMed) و الزویر (Elsevier) » با کلمات کلیدی  ترکیبی از قبیل مدیریت اطلاعات و information management از سال 2000 تا 2017 به فارسی و انگلیسی بازیابی و با منابع چاپی 87 مورد مرتبط دسته بندی شد. در انتخاب مقالات و منابع محدودیتی از نظر نوع آن ها اعمال نشد.  یافته ها:طبق یافته ها، درک نیازها و الزامات اطلاعات گام مهمی در تدوین استراتژی اطلاعات و مدیریت دانش و تدوین ابزارها برای فراهم کردن خدمات اطلاعات و ترویج خلاقیت و نوآوری است. مدیریت اطلاعات اثربخش شرط ضروری برای توسعه اجتماعی و اقتصادی است. کارکرد مدیریت اطلاعات به تمام جنبه های مدیریت کردن اطلاعات مربوط می شود. اطلاعات و روش مدیریت آن باید موجب بهره وری جامعه دانشگاه شود. نیازهای اطلاعاتی ذی نفعان باید برآورده شود. یافته ها حول مدیریت اطلاعات آموزشی دانشگاه و سه محور اصلی گردآوری، پردازش و ارائه داده ها دسته بندی شد. نتیجه گیری :برای برقراری سه مرحله اصلی مدیریت اطلاعات شامل گردآوری، پردازش و انتشار داده ها در دانشگاه های علوم پزشکی باید بسترسازی شود. سیستم ها و خدمات اطلاعات باید برای اقدام به روشی که متمرکز بر کاربر و وظایف باشد، طراحی یا بازطراحی شود.

اهداف: امروزه فناوری های همراه بیشتر از هر سیستم دیگری در دسترس مردم هستند و به سرعت در بخش های دولتی و خصوصی نفوذ کرده اند. یکی از کاربردهای فناوری های همراه، استفاده به عنوان ابزار کنترل سلامت است و برنامه های بسیاری نیز با این هدف ساخته می شوند. هدف از انجام این پژوهش، مروری بر مفهوم سلامت همراه، مزایا و انواع نرم افزارهای سلامت همراه، آمارهای مربوط به چگونگی روند استفاده و پیشرفت صنعت سلامت همراه، بررسی انواع کاربران و انواع برنامه های کاربردی که هم اکنون و در آینده مورد استفاده قرار خواهند گرفت، می باشد. روش ها: پژوهش حاضر در سال 1395 انجام گرفته و از نوع مروری است و اطلاعات آن از طریق جستجو در پایگاه های الکترونیکی ,Google Scholar ,Scopus ,Iran Medex ,Magiran ,Medlib ,SID ,Web of Science ,PubMed Noormags ,Science Direct و Ebsco  به دست آمده است. یافته ها: پیشرفت های اخیر در برنامه های سلامت همراه، فرصت های زیادی را برای بهبود سلامت و رفاه افراد فراهم کرده است. درصورتی که از برنامه های کاربردی سلامت همراه در مراکز درمانی ایران استفاده شود می توان امیدوار بود علاوه بر کاهش هزینه های مربوطه برای افراد جامعه و خطاهای پزشکی، موجب انجام سریع تر و باکیفیت تر مراحل درمان، دسترسی آسان تر به مراقبت های پزشکی، تأمین مراقبت های سلامت برای مناطق دورافتاده، بهبود پاسخگویی به بیماران، ترویج مراقبت های سلامت و درمان از راه دور و... شود. نتیجه گیری: به واسطه این بررسی ها، روند استفاده از برنامه های کاربردی سلامت همراه مشخص خواهد شد و راه برای برنامه ریزی بهتر جهت استفاده بیشتر از این برنامه ها میسر خواهد شد. برنامه های سلامت همراه امروزه طرفداران زیادی دارند و درصورتی که از این ابزارها در مراکز درمانی ایران استفاده شود بسیاری از مشکلات ارتباطی بین کادر درمان و بیماران حل خواهد شد.