درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات زنان

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۹۸۱ تا ۲٬۰۰۰ مورد از کل ۶٬۰۰۰ مورد.
۱۹۸۱.

سیمای خشونت علیه زنان در شعر شاعران معاصر عراق و بررسی علل آن (مطالعه موردی: رصافی، زهاوی، سیاب و ملائکه)

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۷ 7-23

کلید واژه ها: خشونت علیه زنان ادبیات عرب شاعران معاصر عراق رصافی زهاوی سیاب ملائکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۳۹۴
هدف پژوهش حاضر بررسی سیمای خشونت علیه زن در اشعار چهار شاعر معاصر عراق: رصافی، زهاوی، سیاب و ملائکه و دیدگاهشان نسبت به پدیده خشونت علیه زن با استناد به دیوان اشعار آنان و تکیه بر نقد فرهنگی و به کارگیری روش توصیفی تحلیلی است. خشونت علیه زن پدیده ای تلخ با سابقه ای طولانی و با ابعاد فیزیکی، روانی، جنسی، اجتماعی و اقتصادی است که هنوز هم در جوامع انسانی وجود دارد. نتایج پژوهش بیانگر این است که شاعران مزبور در اشعار خود انواع خشونت علیه زن ازجمله محرومیت از حضور در اجتماع و بهره مندی از رشد علمی و فرهنگی، استفاده به عنوان کالایی جنسی، تحقیر، تهدید به طلاق و سرگردانی، بدرفتاری، تنبیه بدنی و سلب حق انتخاب همسر منعکس کرده اند. همچنین آنان از ابتذال زنان در اثر فشار فقر، نداشتن حامی، نبود نهادهای حمایتی و اجتماعی و ذبح ناجوانمردانه زنان و دختران به حکم سنت قبیله ای ننگ زدایی سخت متأثر شده اند و تربیت نسلی شریف، آزاده و شجاع را برای جامعه، مرهون بهره مندی زن از زندگی شرافتمندانه دانسته اند.
۱۹۸۲.

معیارهای دین درانتخاب زوجه وآثارآن بر سلامت خانواده

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 95-108

کلید واژه ها: معیارهای دین دین، مذهب و فقه انتخاب زوجه سلامت خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۲۳۶
هدف پژوهش حاضر بررسی معیارهای دین در انتخاب زوجه و آثار آن بر سلامت خانواده است. خانواده جایگاه مهمی در دین اسلام دارد و در آیات و روایات اسلامی توصیه های زیادی در این زمینه شده است که می تواند راهنمای خوبی در جهت تحکیم خانواده و سلامت آن باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی معیارهای دین در انتخاب زوجه می پردازد و به دنبال یافتن راهکارهایی جهت تأمین و حفظ سلامت خانواده است. یافته های پژوهش بیانگر این است که زن به عنوان عنصر اصلی تشکیل خانواده نقش بسیار مهمی را در سلامت خانواده ایفا می کند و معیارهایی چون عفت و پاکدامنی، ولود بودن، دین داری و تقوا، خوشبو و پاکیزه بودن، آراستگی، آرامشگری، تواضع، امانت داری و مطیع بودن، حفاظت از آبروی شوهر، و مهارت در طبخ غذا و مدیریت امور خانه، که در دین اسلام به عنوان معیارهای انتخاب زوجه بیان شده اند، تمامی شاخص های سلامت خانواده شامل بسترهای فردی، زوجی، والدگری، خانوادگی، اجتماعی و مذهبی را در بر می گیرند و با تأمین نیازهای روحی و جسمی افراد خانواده و بهبود روابط آن ها می تواند در تأمین سلامت خانواده مؤثر باشد.
۱۹۸۳.

تحلیل جنسیتی سرمایه اجتماعی و سلامت روان در سطح محله (مطالعه موردی شهروندان 18 سال و بالاتر شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 105 - 132

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی سلامت روان محلات شهری جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۳۴۲
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تفاوت میزان سرمایه اجتماعی و سلامت روان در محلات شمال و جنوب شهری بر حسب جنسیت و همچنین مطالعه تأثیر سرمایه اجتماعی بر سلامت روان می باشد. تحقیق حاضر به روش پیمایش اجرا شده و اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل افراد 18 سال و بالاتر شهر ساری می باشد و حجم نمونه 450 نفر می با شد. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که میزان سرمایه اجتماعی محله ای در محلات شمال و جنوب شهر ساری دارای تفاوت معنادار می باشد. به این صورت که میانگین سرمایه اجتماعی در محلات جنوب شهر (3.58از5) بیشتر از محلات شمال شهر (1.78از5) می باشد. همچنین میانگین سلامت روان در محلات شمال و جنوب شهر دارای تفاوت معناداری می باشد. به طوری که محلات جنوب شهر از سلامت روان بالاتری نسبت به محلات شمال شهر برخوردار می باشند. میانگین سرمایه اجتماعی و سلامت روان در بین زنان و مردان در محلات شمال و جنوب شهر ساری تفاوت معناداری وجود دارد. یافته ها نشان می دهد که مردان از سلامت روان بالاتری نسبت به زنان برخوردار می باشند؛ در حالی که زنان میانگین بالاتری از سرمایه اجتماعی محله ای را به خود اختصاص داده اند.
۱۹۸۴.

نگاهی نو به استدلال مخالفان قضاوت زن به سیره ، اصل وإجماع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 141-160

کلید واژه ها: اجماع اصل زنان سیره قضاوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۷۹
این پژوهش به استدلال مخالفان قضاوت زن به اجماع، سیره واصل پرداخته است، وتلاش نموده تا استدلال آنان که مردبودن رادرقاضی شرط کرده اند به طور مستدل مورد نقد وکنکاش قرار دهد، وتأکید دارد براینکه ؛ یک)سیره ای که به آن استناد کرده اندمتأثر از علل وعوامل فرهنگی وشرایط محیط است که نمی تواند حجت باشد؛دو) اصل نیز درهرچیز اباحه وجوازاست نه حرمت،وازجهتی دیگر از روایات مربوط به ارجاع دادن مردم به علماچون علماوارثان پیامبرانند ودرحوادث واقعه به علمامراجعه کنید،اذن عام استفاده می شودکه شامل زن ومردواجد شرایط می شود د؛سه) اجماع نزدشیعه حجت ودلیل معتبری به حساب نمی آید مگراینکه ازرأی امام(ع)کشف کند،مشروط برعدم وجوددلیل قرآنی وروایی،اگراجماع روی آیه ای یاحدیثی تکیه کند،بایدبه آن أیه یاحدیث رجوع شود.واگردرمسئله ای متقدمین اجماع نداشتندومتأخرین اجماع داشتند،آن اجماع حجیت ندارد،چون ازرأی معصوم کشف نمی کند،اجماع مورداستناد،چنین اجماعی است یعنی الف-مدرکی است.ب-ازدوران غیبت تادوران علامه حلی ثابت نشده است.از یافتهای تحقیق این است که استدلال مخالفان قضاوت زنان به اجماع،سیره وأصل مخدوش و ناتمام است
۱۹۸۵.

اثربخشی مشاوره فردی مبتنی بر آسیبهای فضای مجازی بر کیفیت رابطه زناشویی زنان متأهل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۳ 75 - 92

کلید واژه ها: مشاوره فردی آسیب های فضای مجازی کیفیت رابطه زناشویی زنان متاهل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۳ تعداد دانلود : ۶۲۱
این مقاله با هدف بررسی اثربخشی مداخلات مبتنی بر آسیبهای فضای مجازی بر کیفیت رابطه زناشویی زنان انجام شده است. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان شهر اصفهان است که به فرهنگسراها مراجعه کرده و بر اساس پرسشنامه آسیبهای فضای مجازی از این ناحیه آسیب دیده بودند که از آن میان 32 زن متأهل، که میانگین نمره آنها در ارتباط با پرسشنامه آسیبهای فضای مجازی به طور معناداری بیش از میانگین بوده است در دو گروه آزمایشی و کنترل گمارده شدند. سپس هر دو گروه پرسشنامه کیفیت رابطه فلیچر و برادبوری (2000) را پر کردند و مداخلات مبتنی بر آسیبهای فضای مجازی در ده جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آموزش اجرا شد. در حالی که گروه کنترل هیچ مداخلاتی دریافت نکردند. در پایان هر دو گروه به پرسشنامه کیفیت رابطه پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که مداخلات مبتنی بر آسیبهای فضای مجازی بر کیفیت رابطه زناشویی زنان متأهل در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری تأثیر معناداری داشته است و می تواند به عنوان مداخله مؤثر در جهت ارتقای کیفیت رابطه زناشویی زنان متأهل آسیب دیده از فضای مجازی مورد استفاده قرار گیرد.
۱۹۸۶.

بررسی شخصیت پردازی زنان در آثار هارولد پینتر با تمرکز بر بازگشت به خانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 435 - 449

کلید واژه ها: بازگشت به خانه زنانگی شخصیت نمایشی هارولد پینتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۷۳
هارولد پینتر، نمایش نامه نویس برنده جایزه نوبل، یکی از نویسندگان بنام معاصر جهان است. نقش زنان در آثار او همواره در میان منتقدان مورد بحث بوده است. بسیاری از آثار او پرسوناژ زن ندارند و در مابقی آثاری که پرسوناژ زن دارند، این شخصیت ها کارکردهای جنسیتی پربحثی را از خود به نمایش می گذارند و گاه در کلیشه های رایج از این شخصیت ها می گنجند. در این پژوهش، تلاش می شود بازنمایی شخصیت های زن در آثار او، و به ویژه نمایش نامه چالش برانگیز بازگشت به خانه بررسی شود. بسیاری از منتقدان این متن را به منزله متنی فمنیستی و بسیاری دیگر متنی ضدزن خوانده اند. این پژوهش ابتدا با بررسی این نظریات تلاش می کند نشان بدهد چطور هر دو دیدگاه در این اثر قابل جست وجوست و چگونه پینتر با استفاده از تمهیدهای خاص کلامی و نمایشی اش، در بازگشت به خانه ، از ساخت پدرسالار خانواده، و به تبع آن جامعه، مرکززدایی می کند.
۱۹۸۷.

طراحی مدل تحلیل ساختاری- تفسیری عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه ای بر اساس تحلیل دلفی (مطالعه موردی: زنان شاغل در ستاد شرکت ملّی پخش فراورده های نفتی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره شانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 55 - 77

کلید واژه ها: سقف شیشه ای علل درون سازمانی علل برون سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۴۵۳
این تحقیق از طریق تحلیل تفسیری-ساختاری (ISM)، به دنبال طراحی مدلی مبتنی بر دسته بندی و تفکیک عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه ای کارکنان زن شاغل در ستاد شرکت ملّی پخش فراورده های نفتی ایران بود. پژوهش حاضر در بازه زمانی یکساله بین آذر ماه 1395 - دی ماه 1396 انجام شد. روش پژوهش ترکیبی بود که در بخش کیّفی بر شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه ای از طریق بررسی مبانی نظری و تئوریک و انجام تحلیل دلفی با مشارکت 20 متخصص به عنوان اعضای پانل مبتنی بود و در بخش کمّی نیز از طریق تشکیل ماتریس خودتعاملی ساختاری به دنبال مدل سازی ساختاری و تفسیری بود که در این بخش تعداد 30 نفر از متخصصان منابع انسانی (داخل و خارج از شرکت) مشارکت کردند. نتایج پژوهش نشان می دهد که اساسی ترین عامل سقف شیشه ای زنان در ستاد شرکت ملّی پخش فراورده های نفتی ایران بر اساس مدل طراحی شده، نبود قوانین حمایتی است، که این شاخص مربوط به مؤلّفه اصلی علل برون سازمانی و مؤلّفه فرعی علل سیاسی و مقرراتی در نتایج دلفی بودند. همچنین در بالاترین سطح و در واقع کم اثرترین عامل بر ایجاد سقف شیشه ای، شاخص عدم جوّ مناسب برای کار زنان، از علل ساختاری مؤلّفه اصلی درون سازمانی است.
۱۹۸۸.

تعارض نقش زنان در خانه و کار: ماهیت و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره شانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 125 - 166

کلید واژه ها: تعارض نقش کیفیت زندگیِ خانوادگی و کاری تقسیم جنسیتی کار سیاست خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۵۱۰
با عنایت به افزایش حضور زنان در بازار اشتغال از یک سو و احتمال تعارض نقش آن ها در دو حوزه کیّفیت زندگی خانوادگی و کاری، مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان، ماهیت و شکل این تعارض و کیّفیت تأثیر آن بر کیّفیت زندگی در دو قلمرو خانواده و کار اجرا شد. روش تحقیق پیمایش بود که در بین 1451 نفر از زنان شهری شاغل (متأهل دارای حداقل یک فرزند) در بخش های دولتی (1066 نفر) و خصوصی (385 نفر) در 9 استان کشور و با تلفیقی از روش های خوشه ای، طبقه بندی متناسب و در دسترس انجام شد. یافته ها نشان داد زنان شاغل تعارض کمی را در تمام اَشکال شش گانه تعارض و همچنین در مقیاس کل تعارض نقش تجربه می کنند و توازن نقش ها در آن ها بالاست. به هر دلیل، تعارض کار-خانواده مبتنی بر فشار، زمان و رفتار به ترتیب شایع ترین شکل تعارض در نقش های زنان در خانواده و کار هستند. همچنین، از یک طرف تعارض نقش زنان با هر دو حوزه کیّفیت زندگی خانوادگی و کیّفیت زندگی کاری رابطه منفی دارد و از طرف دیگر تأثیر این تعارض نقش بر کیّفیت زندگی کاری بیشتر از کیّفیت زندگی خانوادگی است. به عبارتی، تعارض نقش زنان، بیشتر روی کیّفیت زندگی کاری آن ها تأثیر گذاشته است تا کیّفیت زندگی خانوادگی. دلالت یافته ها بر آن است که درباره تداخل نقش های زنان در خانواده و کار، بیشتر کار موجب اختلال در زندگی آن ها می شود تا اینکه زندگی در کار اختلال ایجاد کند و از دلایل اصلی این تعارض، الگوی سنّتیِ تقسیم کار جنسیّتی و عدم بلوغ سیاست خانواده در ایران است.
۱۹۸۹.

اثربخشی درمان تلفیقی تحلیل تبادلی و ذهن آگاهی بر سازگاری زناشویی زنان دارای وابستگی بین فردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 177 - 196

کلید واژه ها: درمان تلفیقی تحلیل تبادلی و ذهن آگاهی سازگاری زناشویی وابستگی بین فردی زنان وابسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۵۰۷
با توجه به تأثیرات منفی وابستگی بین فردی بر کیفیت زناشویی زوج ها، مطالعه ی حاضر به منظور بررسی تأثیر درمان تلفیقی تحلیل تبادلی و ذهن آگاهی بر سازگاری زناشویی زنان دارای وابستگی بین فردی انجام گرفته است. در این پژوهش از روش پژوهش مورد منفرد از نوع طرح خط پایه ی چندگانه برای آزمودنی های مختلف استفاده شد. جامعه ی آماری این پژوهش، شامل کلیه ی زنان دارای وابستگی بین فردی  بود که به دلیل مشکلات زناشویی به مراکز مشاوره ی شهر فلاورجان مراجعه نموده بودند. نمونه ی مورد پژوهش شامل سه زن دارای وابستگی بین فردی بالا بود که به شیوه ی نمونه گیری هدفمند با استفاده از پرسش نامه ی وابستگی بین فردی  (Hirschfield, 1977) و مصاحبه ی تشخیصی انتخاب شدند. مداخله شامل 14 جلسه (90 الی120 دقیقه ای) براساس درمان تلفیقی تحلیل تبادلی و ذهن آگاهی بود. سازگاری زناشویی شرکت کنندگان به وسیله ی مقیاس تجدیدنظر شده ی سازگاری زناشویی (1995  Busby,)  در خط پایه (3 تا 5 بار)، جلسات مداخله (4بار) و پیگیری (3بار) اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله ی تحلیل دیداری نمودارها و شاخص های آمار توصیفی انجام شد. نتایج حاصل از شاخص های روند، ثبات، حداکثر درصد بهبودی، اندازه اثر و ناهمپوشی داده های بین دو موقعیت مجاور نشان داد که درمان تلفیقی تحلیل تبادلی و ذهن آگاهی بر افزایش سازگاری زناشویی هرسه شرکت کننده درپژوهش مؤثر بوده است. در مجموع این نتایج حاکی از آن است که درمان تلفیقی تحلیل تبادلی و ذهن آگاهی می تواند به منظور ارتقای کیفیت زناشویی زنان وابسته مورد استفاده ی متخصصان قرارگیرد.
۱۹۹۰.

مقایسه ی رضایت زناشویی و امید به زندگی در زنان هیسترکتومی شده با زنان سالم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 235 - 252

کلید واژه ها: رضایت زناشویی امید به زندگی هیسترکتومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۸۷
هدف از انجام این پژوهش مقایسه ی رضایت زناشویی و امید به زندگی در زنان هیسترکتومی شده با زنان سالم بود.پژوهش از نوع علی-مقایسه ای می باشد.جامعه زنان بیمار شامل کلیه ی زنان واجد شرایطی است که در شش ماهه ی دوم سال 93  به بیمارستان دنای شیراز جهت انجام عمل هیسترکتومی مراجعه کرده بودند که برای نمونه 100 نفر از آن ها به روش در دسترس انتخاب شدند و جامعه زنان سالم شامل کلیه ی زنان سالم(زنانی که عمل هیسترکتومی انجام نداده اند) واجد شرایط در شهر شیراز بود که برای نمونه 100 نفر از آن ها به روش هدفمند از بین همراهان بیماران انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسش نامه ی رضایت زناشویی انریچ فرم کوتاه و پرسش نامه ی امید به زندگی اشنایدر بود .برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون تی دو جامعه مستقل و ّتحلیل واریانس یک طرفه (آنوا)  استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین رضایت زناشویی در زنان هیسترکتومی شده با زنان سالم تفاوت معنا داری وجود ندارد و اما امید به زندگی در زنان هیسترکتومی شده به طور معناداری کمتر از زنان سالم است.همچنین تفاوت معنا داری در نمرات خرده مقیاس های رضایت زناشویی در دو گروه یافت نشد.
۱۹۹۱.

واکاوی دلالت های معنایی ازدواج نزد جوانان (مطالعه موردی: جوانان مجرد ساکن شهر تهران سال 1396)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۶ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 243 - 270

کلید واژه ها: ازدواج جوانان خانواده فرامادی واپس زدگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۵۵
کاهش ازدواج جوانان توجه اجتماعی را در سطوح خرد و کلان برانگیخته است. مقاله حاضر حاصل پژوهش با هدف شناخت دلالت های معنایی ازدواج و تصویر ذهنی جوانان و راهبرد آنان به ازدواج است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. مشارکت کنندگان با نمونه گیری نظری و هدفمند به تعداد 28 نفر از جوانان مجرد در سن ازدواج از مناطق مختلف شهر تهران در سال 1396 انتخاب شده اند. گردآوری داده ها با تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و هسته محوری تحقیق با مقوله بندی داده ها به شیوه کدگذاری باز، محوری و انتخابی به دست آمده است. مشارکت کنندگان «واپس زدگی» به ازدواج ناشی از چهار مقوله ترس، بی میلی، افول ارزش های فرامادی و لذت گرایی را تجربه می کنند با دلایل معنایی در سه مقوله الگوی معیشت شامل اقتصاد ناایمن مرد، عدم توان مدیریت هزینه ها، استقلال مالی زنان؛ مناسبات ارزشی نوپدید شامل ارزش های اخلاقی و مناسبات اجتماعی ارتباطی شامل وضعیت اجتماعی و چگونگی ارتباطات دو جنس با یکدیگر قابل تفسیر است. توجه به معیشت جوانان، ایجاد شغل و درآمدزایی باید در اولویت برنامه های دولت و بخش های خصوصی قرار گیرد. ترمیم زیرساختارهای فرهنگی ارزشی بازتولید شده در مناسبات ارتباطی متأثر از کنش کنشگران، جامعه پذیری مجدد از سوی نهادهای ذیربط را لازم دارد.
۱۹۹۲.

تأثیر سبک زندگی امروزی زنان بر میزان فرزندآوری؛ مطالعه موردی شهر قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 39 - 72

کلید واژه ها: سبک زندگی ارزش فرزندآوری باروری زنان شهر قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۶۲۰
از آن جا که زنان همواره به عنوان مقصد اصلی سیاست های جمعیتی می باشند، این تحقیق به تبیین سبک زندگی امروزی زنان پرداخته و تأثیر آن را در میزان فرزندآوری آن ها بررسی کرده و با توجه به نظرات آنتونی گیدنز که سبک زندگی را طیفی از عملکردها، نگرش ها، رفتارها، بینش ها، سلایق و فعالیت های روزمره می داند و تلفیق آن با تئوری های انگیزش به ویژه انتقال دوم جمعیتی با رویکرد تحلیل سطح فردی به ارائه ی مدل پرداخته است، پژوهش حاضر از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی و از نظر شیوه ی جمع آوری اطلاعات، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق زنان 15 تا 45 سال شهر قزوین هستند و حجم نمونه نیز 400 نفر است که از طریق پرسش نامه محقق ساخته، اطلاعات جمع آوری شده، پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و روایی محتوایی پرسش نامه با استفاده از ضریب لاوشه مورد تأیید قرار گرفت. جهت بررسی فرضیات نیز از روش های همبستگی و رگرسیون استفاده شد. یافته های این تحقیق نشان می دهند که سبک زندگی زنان امروزی در جهت دستیابی به وسایل لازم برای محقق ساختن خویشتن است که این مقصد با کنش فرزندآوری در تعارض است. بنابراین زنان سعی می کنند به طور اصولی، نابرابری های موجود را به میزان دلخواه تغییر دهند. لذا همان گونه که یافته های این تحقیق نشان می دهد، بیشترین تأثیر تمایل کم فرزندآوری در زنان در دو مؤلفه ی گرایش و تغییر وضعیت سیاسی و اجتماعی خود را نشان می دهند. در این زمینه می توان با بهره مند شدن از روش های تغییر بینش، گرایش و رفتار و تلاش در جهت استحکام وضعیت حقوقی و اجتماعی زنان، آنان را با سیاست های جدید جمعیتی کشور همراه ساخت.
۱۹۹۳.

تغییر الگوی تفاوت های جنسیتی در عملکرد شناختی؛ آیا شناخت در ایران به سمت زنانه شدن پیش می رود؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 73-99

کلید واژه ها: تفاوت جنسیتی شناخت توانایی های شناختی هوش نظریه کتل - هورن - کارول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۸ تعداد دانلود : ۷۵۰
در سنت های پژوهشی، تفاوت های جنسیتی در شناخت، در فاصله بین عوامل زیستی و فرهنگی اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. نظر به تغییرات اجتماعی گسترده ای که در دهه های اخیر در کشور ما اتفاق افتاده است هدف از پژوهش حاضر شناسایی تفاوت های جنسیتی در توانایی های شناختی بوده است. به این منظور نمونه ای به حجم 661 (353 پسر و 308 دختر) کودک دبستانی به روش تصادفی انتخاب و در توانایی های شناختی گسترده ای سنجش شدند. نتایج نشان داد دختران گروه نمونه در متغیرهای استدلال سیّال، پردازش دیداری، حافظه کوتاه مدت و فعال، درک خواندن، سرعت پردازش، توانایی لامسه ای، دانش و پیشرفت ریاضی، حافظه با تاخیر، تمایز شنیداری و دانش جامع، عملکرد بهتری از پسران دارند. بر این اساس پژوهش حاضر نتیجه گیری می کند که الگوی تفاوت های جنسیتی در شناخت، در جامعه ما به نفع دختران تغییر کرده است. این تغییر الگو در نتیجه پاسخدهی متفاوت دختران و پسران به تغییرات اجتماعی مانند تغییر در نقش های کلیشه های جنسیتی و یا تغییر در فرایندهای جامعه پذیری تبیین شده است. دختران به واسطه آنکه از یک سطح محروم تری شروع کرده اند به طور بی محاباتری به تغییرات اجتماعی واکنش نشان داده و از آن بهره می برند و همین امر نیز موجب برتری عملکرد شناختی آنها شده است.
۱۹۹۴.

هویت جمعی و احساس امنیت اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه های دولتی شهر بابل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 2 - 3

کلید واژه ها: دختران دانشجو هویت جمعی احساس امنیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۲۶۱
از آن جایی که حضور دختران دانشجو درسال های اخیر در دانشگاه های کشور، بسیار پررنگ ترشده است و تعداد دانشجویان زن روند افزایشی داشته است.بررسی هویت جمعی دانشجویان دختر برای حضور در جامعه و احساس امنیت اجتماعی آنان ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هویت جمعی و احساس امنیت اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه های دولتی شهر بابل درسال95 -1394 انجام شده است. روش پژوهش به لحاظ اجرا، پیمایشی، به لحاظ معیار، کاربردی و به لحاظ معیار زمانی مقطعی بوده است. داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر تعیین گردید. اعتبار پرسشنامه از نوع اعتبار محتوایی بوده است. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیرها بیانگر بالا بودن همبستگی درونی گویه ها و به عبارت دیگر مطلوبیت پایایی ابزار پژوهش بود. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش مبتنی بر دیدگاه نظری بوزان، ویور، مولار و گیدنز می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که ،5/78 درصد از دانشجویان دختر دارای هویت جمعی بالا بوده اند. بر اساس نتایج این پژوهش، بین هویت جمعی و احساس امنیت اجتماعی دانشجویان دختر رابطه معنی دار آماری وجود ندارد. بر اساس نتایج رگرسیون خطی بین متغیرهای سن و مقطع تحصیلی با احساس امنیت اجتماعی رابطه معنی داری دارد. با توجه به نتایج آنالیز واریانس چندگانه، همچنین بین پایگاه اقتصادی اجتماعی و امنیت اجتماعی رابطه معنی دار است.
۱۹۹۵.

بازنمایی تجربه حس تنهایی اگزیستانسیال دانشجویان دختر مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۶ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 197 - 220

کلید واژه ها: تجربه زیسته تنهایی اگزیستانسیال دانشجویان دختر دانشگاه تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۲
هدف پژوهش حاضر بازنمایی تجربیات دانشجویان مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه تبریز از حس تنهایی اگزیستانسیال است. پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی تفسیری است و نمونه ها از طریق نمونه گیری هدفمند و مصاحبه ژرف نگر با 18 نفر از دانشجویان مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه تبریز انجام گرفت. مصاحبه ها ضبط و به روش استرابرت و کارپینتر تجزیه و تحلیل شدند. از یافته های حاصل از تجربیات حس تنهایی اگزیستانسیال دانشجویان، 4 مضمون اصلی: احساس درک شده، تنهایی مثبت، تنهایی منفی و راهکاری برای کاهش تنهایی منفی شناسایی شد. دانشجویان دختر دانشگاه تبریز از تنهایی اگزیستانسیال احساس وانهادگی، اضطراب و جدایی داشتند که این احساس برای آن ها هم پیامدهای مثبت و هم منفی داشته است. با اتخاذ تدابیری نظیر تبیین موقعیت وجودی دانشجویان در هستی و تعالی بخشی به این جایگاه می توان به این نوع از حس تنهایی در دانشجویان فائق آمد.
۱۹۹۶.

ارزیابی آراء آلوسی درباره شخصیت حضرت زهرا (س)در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 79 - 99

کلید واژه ها: قرآن حضرت زهرا (س) اهل بیت (ع) آیه تطهیر آیه مباهله آلوسی روح المعانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۹ تعداد دانلود : ۷۱۸
همواره یکی از مسائل مهم در قرآن، توجه به شخصیت و جایگاه اهل بیت (ع) است. با توجه به اینکه حضرت زهرا (س)  نیز  یکی از اهل بیت پیامبر(ص) است و باتوجه به ویژگی های مهم شخصیتی ایشان، جایگاه خاصی نزد قرآن پژوهان دارد. مقاله حاضر با هدف بررسی آراء آلوسی درباره شخصیت حضرت زهرا(س) در قرآن، با استخراج آیات نازله در شأن آن حضرت و بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی، شخصیت ایشان را در تفسیر روح المعانی مورد واکاوی قرار داد. منابع مورد استفاده در این تحقیق در محدوده سال های 1402 الی 1434 هجری قمری است. طی مطالعات صورت گرفته و جستجو در نشریات و پایگاه های اطلاع رسانی توسط محقق، اثر پژوهشی که موضوع مورد مطالعه پژوهش حاضر را بررسی کرده باشد، یافت نشد. محقق در پژوهش حاضر به این نتیجه دست یافت که آلوسی در تصویرپردازی شخصیت حضرت زهرا (س) دچار تذبذب و سرگردانی شده است. وی شخصیت حضرت زهرا(س) را در تفسیر برخی از آیات با الفاظی همچون «دارای حرمت، همراهی با پیامبر(ص) در روز مباهله و برترین زن جهان» دارای فضیلت معرفی کرده است، در مواردی دیگر، آن بزرگوار را «غیر معصوم و طلبکار ناحقّ» نشان داده است، در پاره ای تردید کرده و در برخی آیات نیز خود دچار تردید شده است. دراین میان، وی در توضیح بسیاری از آیات مربوط به حضرت زهرا (س)، هیچ گونه سخنی (در نفی یا اثبات حضرت زهرا(س)) ذکر نکرده است.
۱۹۹۷.

حق مادری در اندیشه امام سجاد(ع) و حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال ششم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۳ 63 - 84

کلید واژه ها: حق مادری رهیافت اسلامی صحیفه سجادیه امام سجاد حقوق بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۵۲۸
امروزه حقوق بین الملل از رهگذر قطعنامه های غیرالزام آور مجمع عمومی سازمان ملل به «حق مادری»، توجه ویژه نشان داده است. بررسی مفهوم و مصادیق این حق در اسلام نیز در قالب حقوق زنان و مادران، بسیار دقیق تر و با تفصیل بیشتر بررسی شده است، چنانکه در اندیشه های امام سجاد(ع) تجلی ویژه ایی یافته است. پژوهش حاضر از رهگذر تدقیق در اسلام و انگاره های حقوقی بین المللی به ایضاح مفهوم یادشده پرداخته است. بنا بر تقسیم هوفلدی، بیشترین حق مادری از نگاه حقوق بین الملل، حق-آزادی است ولی در اسلام، این حق، حق- مطالبه دانسته می شود و این حق در اسلام به مراتب والاتر است. از نظر گستره زمانی، حقوق بین الملل، حق مادری را به دوره بارداری و عوارض ناشی از آن محدود می داند و حق تربیت فرزند را هم با قیودی برای والدین به رسمیت می شناسد، اما در رهیافت اسلامی که در اندیشه امام سجاد(ع) تبلور ویژه ای یافته است، گستره حق مادری نه تنها محدود به دوره بارداری نیست، بلکه در زمان وفات وی نیز وجود دارد و بر حکومت، همسر، حقوق بین الملل، قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل و فرزندان است که این حق را ادا کنند. بنابراین، حق مادری در اسلام به مراتب کامل تر و مترقیانه تر از آن چیزی است که در حقوق بین الملل آمده است و ضروری است که حقوق بین الملل از گزاره های اسلامی دراین باره بهره جوید. 
۱۹۹۸.

فراتحلیل مطالعات انجام شده در حوزه طلاق در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 8 - 9

کلید واژه ها: فراتحلیل طلاق عوامل اجتماعی راهکارها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۳۷۷
بررسی مساله طلاق و عوامل موثر بر آن از جمله موضوعاتی است که در دهه های اخیر اندیشمندان اجتماعی را بسیار به خود مشغول داشته است. طلاق در ابعاد گوناگون تاثیر فزاینده ای بر زندگی انسان ها می گذارد. این مقاله با استفاده از مرور سیستماتیک، 19 پژوهش صورت گرفته در حوزه طلاق در بازه زمانی( 1395- 1381) را انتخاب و مورد فرا تحلیل قرار داده است. مقاله به دو بخش اصلی تقسیم شده است. در بخش اول به ارزیابی روشی، محتوایی و ساختاری تحقیقات پرداخته شده است و در بخش دوم مهم ترین علل و راهکارهای طلاق مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی تحقیقات انجام شده در حوزه طلاق نشان می دهد در سطح نظری بیشتر از نظریه های خرد همچون مبادله و همسان همسری استفاده شده است. همچنین در بخش عوامل موثر بر طلاق عواملی همچون؛ مداخله اقوام و اطرافیان، اعتیاد، تفاوت ارزش ها و عدم تفاهم (میان عوامل اجتماعی) و عواملی مانند بیکاری و مشکل امرار معاش (در میان عوامل اقتصادی) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند. راهکارهای ارائه شده نیز به چهاردسته نهادهای فرهنگی و اجتماعی، آموزشی، اقتصادی و حمایتی، قانون گذار و نظارتی تقسیم شده است که بیشتر راهکارها متوجه جنبه های آموزشی و خانوادگی بوده است. می توان با افزایش مهارت و دانش ارتباطی بین زن و مرد، ترسیم دقیق و کارشناسانه پیامدهای روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی طلاق به منظور جلوگیری از اخذ تصمیمات فوری و کم کردن پدر سالاری در خانواده شاهد کاهش میزان طلاق بود.
۱۹۹۹.

عصر تصویر بی حجابی و بی حجابی اجباری بررسی وضعیت تصویر بی حجابی در دوره پهلوی دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۶ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 339 - 358

کلید واژه ها: بی حجابی اجباری پهلوی دوم تصویر بی حجابی حجاب صنعت فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۳
درباره مواجهه جامعه ایران با پدیده حجاب (به خصوص حجاب زنانه)، دو دیدگاه به ظاهر متفاوت وجود دارد؛ اول مقاومت مردم در برابر بی حجابی اجباری (کشف حجاب) در دوره رضاخان پهلوی و دوم مطابق با برخی از دیدگاه ها، واکنش به حجاب اجباری یا قانون حجاب در دوره جمهوری اسلامی. در دوره اول، در ذیل سیاست های «تجدد آمرانه» غربی، بی حجابی و در دوره دوم حجاب امری تحمیلی محسوب می شود. بین این دو دوره، حکومت 37 ساله پهلوی دوم قرار دارد که به رغم استمرار سیاست های تحمیل بی حجابی، کمتر مورد تحلیل قرار گرفته است. تحمیل بی حجابی در این دوره، برخلاف دوره پهلوی اول، مستقیماً در صحنه واقعی اجتماعی نبود، بلکه از طریق گسترش تصاویر رسانه ای و تبلیغاتی و تأثیر بر ناخودآگاه ذهن کنشگران اجتماعی صورت گرفت. به علاوه، این سیاست ها از دهه 1340 با طرح توسعه سرمایه داری پیوند خورد. در این مقاله، برای بیان ویژگی تصویری بی حجابی، از تعبیر «تصویر بی حجابی» استفاده شده است. این تصویر از اندام زنانه یا مردانه عمدتاً تحت تأثیر صنایع سینما و موسیقی پس از جنگ جهانی دوم گسترش یافت. پیش از آن، آشکار شدنِ تصاویر بی حجاب از اندام زنانه یا مردانه چندان رایج نبود  یا حداقل نشانه تجدد، ترقی و شخصیت تلقی نمی شد. در مقاله حاضر، با استفاده از نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت و چارچوب روشی صنعت فرهنگ، که در نیمه دوم قرن بیستم صورت بندی شد، به بررسی وضعیت تصویر بی حجابی و تأثیر سیاست های پهلوی دوم بر آن خواهیم پرداخت. در نتیجه گیری، اولاً اشاره خواهیم کرد که توجه به ویژگی تصویری تحمیل بی حجابی، که از دوره پهلوی دوم شروع شد، می تواند دو دیدگاه به ظاهر متضاد درباره واکنش جامعه ایران به حجاب را توضیح دهد. ثانیاً، با توجه به استمرار تصاویر رسانه ا ی در دوره جمهوری اسلامی، پژوهش درباره منازعه تصویر باحجاب تصویر بی حجاب ضرورت دارد.
۲۰۰۰.

جایگاه الهه مادر در فرهنگ مردم کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 549 - 575

کلید واژه ها: آناهیتا آیین ها الهه مادر ایشتار خانواده کشاورزی مار هنر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۷۳
حوزه فرهنگی کردستان سرزمین نخستین آیین ها و نظام های انتزاعی است که در نخستین طلیعه های خود با ویژگی زنانه و ارج مقام الهه مادر پیوند خورده است. جایگاه زن در کردستان دو وجه متناقض دارد؛ در ادبیات و نظام اجتماعی کنونی تا حدی شاهد نظام و ایدئولوژی مردسالار هستیم، اما زمانی که ریشه های آیینی و مذهبی فرهنگ کُرد را مطالعه می کنیم، با شواهد مربوط به نظام مادرسالاری و تقدس الهگان و به تبع آن جایگاه معنوی و مقتدر زن مواجه می شویم. از ویژگی های انواع آثار مادی و غیرمادی الهه مادر آن است که به شدت وجه نمادین و انتزاعی دارد. این نمادها وجه ترکیبی دارند و در طول اعصار متحول شده اند و امروز نیز بن مایه های اصلی ادبیات غنی و هنرهای سنتی کُردها را به خود اختصاص داده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان