درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۹۴۱ تا ۴٬۹۶۰ مورد از کل ۳۲٬۰۲۰ مورد.
۴۹۴۱.

جهانی شدن، تشدید شهرنشینی و افول تنوع زبانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۱ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 788 - 763

کلیدواژه‌ها: تنوع زبانی جهانی شدن شهرنشینی نگرش های زبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۳۰۰
پدیده جهانی شدن در عصر کنونی سبب بروز تحولات عمیق و گسترده ای در زندگی انسان ها شده است. بر اثر جهانی شدن و رشد سرمایه گذاری، روند حرکت نیروی انسانی به شهرها افزایش یافته و شهرنشینی تشدید شده است. شهرنشینی افزون بر تغییرات جمعیتی، تغییر در شیوه زندگی، نظام ارزشی و در یک کلام تحول فرهنگی افراد را نیز با خود به همراه دارد. مهم ترین عنصر فرهنگی که به علت شهرنشینی در جوامع چندفرهنگی از دست می رود، زبان است. هدف این مقاله پاسخگویی به این پرسش است که جهانی شدن چگونه از راه شهرنشینی بر تنوع زبانی تأثیر می گذارد؟ فرضیه مقاله این است که جهانی شدن با تشدید شهرنشینی به دو گونه بر زبان ها تأثیر منفی می گذارد و سبب افول تنوع زبانی می شود: نخست، از راه همانندسازی و ادغام مهاجران در جامعه جدید شهری؛ و دوم غرق شدن جمعیت میزبان در جمعیت مهاجر. این دو صورت از تأثیر شهرنشینی بر زبان در بستر تغییر «نگرش زبانی» گویشوران اتفاق می افتد. پژوهش ها نشان می دهد که شهرنشینی به دلایل گوناگون با تغییر «نگرش زبانی» گویشوران زبان اقلیت یا محلی، موجب نگرش منفی گویشوران زبان محلی به زبان خود و نگرش مثبت به زبان معتبرتر می شود، و به انتقال ندادن بین نسلی یک زبان و حذف یا مرگ آن زبان منجر می شود. این مطالعه با تجزیه و تحلیل آمارهای گردآوری شده در پژوهش های کارشناسان و گزارش های رسمی یونسکو و دسا درباره تأثیر پدیده جهانی شدن بر تحولات زبان، و نیز  پیامدهای جهانی رشد شهرنشینی و براساس چارچوب مفهومی جهانی شدن، شهرنشینی و تنوع زبانی انجام می شود. تأثیر شهرنشینی بر زبان ها نشان می دهد که چگونه این عامل می تواند در از بین رفتن تنوع زبانی عمل کند و عامل همگونی زبانی در جهان باشد.
۴۹۴۲.

فرایند تکوین «خیرِ کبیر»(خوانشی تمدنی از آیه ی «سُنبُله» در قرآن کریم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۷) 347 - 374

کلیدواژه‌ها: آیه ی سنبله خوانش تمدنی خیر بزرگ خیر متوسط خیر کوچک خیر باطل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۷۱
تمدن دارای معنای هنجاری است و یکی از عناصر آن امر هنجاری، وجود متراکم نیکی ها، معروف ها، و خیرها در فرایند تمدنی است. اینکه چه «خیر»ی می تواند در تراز یک تمدن ظاهر شود و در صورتبندی تمدن نیز نقش ایفا کند و اینکه زایش «خیر تمدنی» چه ساز و کاری را طی میکند و خیرِ خُرد چگونه تبدیل به خیرِ کلانِ اجتماعی میشود، سؤال مرکزی این مقاله است. در این مقاله نه به همه ی ابعاد تمدنیِ «خیر»، بلکه صرفا به خوانشی تمدنی از عنصر «خیر» پرداخته شده است تا با استفاده از آیه «سُنبُله» در قرآن، فرایند بزرگشدگی و کلان بودگی خیر را در مقیاس یک جامعه و یا تمدن معلوم کند و از منظر الهیاتی بر این آموزه تاکید نماید که عنصر «فی الله» یا «فی سبیل الله» بودن هر چند در نگاه اولیه یک امر الهیاتی و سلوکی به نظر میرسد، لیکن در معنای اجتماعی و تمدنی میتواند کارکردهای بزرگ تمدنی داشته باشد و یک خیر کوچک را در سطح یک تمدن اثربخش سازد.هدف از این سیر الهیاتی اجتماعی و الهیاتی تمدنی در مقاله، تبیین مکانیسم کلان شدگی پدیده های اجتماعی از یک سو، و بیان آثار عناصر الهیاتی در عرصه های اجتماعی از سوی دیگر است. در این مقاله برای رسیدن به چنین هدفی بر یک آیه از غُرر آیات قرآنی تأکید و تمرکز شده است تا بتوان با خوانشی تمدنی و سیستماتیک از یک آیه، فرایند تمدنی را از منظر الهیات اسلامی نشان داد و آن را در برنامه های تمدنیِ جهان اسلام توصیه نمود
۴۹۴۳.

کارآمد سازی دولت جمهوری اسلامی و پرسش های پیش رودر رویکرد تمدن ساز فلسفه ی سیاسی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸) 57 - 84

کلیدواژه‌ها: تمدن سازی دولت جمهوری اسلامی تعادل بخشی فلسفه ی سیاسی اسلامی کارآمدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۲۸
در راستای چالش کارآمدی دولت جمهوری اسلامی، هدف این مقاله طرح پرسش هایی است که پاسخ بدان ها زیرساخت ها و ساختار دولت جمهوری اسلامی را به چالش می کشاند. نویسنده در نیل به مقصود خود، از روش پرسش گری و تولید چالش استفاده می کند. سؤال آن است که در چارچوب تعادل بخشی فلسفه ی سیاسی اسلامی، کارآمدسازی جمهوری اسلامی با چه نوع پرسش های زیرساختی و  ساختاری مواجه است؟ مدعا آن است که هرگاه در پاسخ به پرسش های زیرساختی و ساختاری، خردورزی های تعادل بخشانه صورت نگیرد نظام سیاسی جمهوری اسلامی و دولت هایی که عهده دار راهبری آن ها می باشند دچار ضعف در ارائه عملکرد مناسب و شایسته و ضعف در اهداف و مأموریت های خود می گردند و دو بُعد اسلامیت و ایرانیت آن نمی تواند الگوی تمدن سازی قرار گیرد. نتیجه ی مترتب بر موضوع آن است که پاسخ گویی به سؤالات مذکور معیار کارآمدی زیرساختی و ساختاری شده و عدم آن، معیار ناکارآمدی دولت جمهوری اسلامی می گردد. یافته های تحقیق، تولید و ترویج فرهنگ پرسش گری و نقد و عقلانیت در جامعه و نظام سیاسی و دولت، هدف گذاری و برنامه ریزی و انسجام در آن ها و درنتیجه کارآمدی دولت می باشد.  
۴۹۴۴.

بیداری دانشی بر پایه دین پژوهی پیش زمینه های گسترش نظام مند دین پژوهی در جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 71 - 93

کلیدواژه‌ها: بیداری دانشی دین پژوهی علوم انسانی مطالعات اسلامی معارف حوزوی نگرش انتقادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۲۸
مساله این پژوهش، مطالعه زمینه های منجر به بیداری دانشی با توجه به ظرفیت های تاملات دین پژوهانه است. بر این اساس نوشتار به چگونگی مواجهه ای موثر و بارور میان علوم دینی و انسانی می پردازد (مسأله). روش نوشتار تحلیلی-توصیفی و شیوه گردآوری داده ها در آن کتابخانه ای، بر اساس مراجعه به منابع طراز نخست، است (روش). مطابق فرضیه نوشتار گسترش بیداری دانشی در گرو مراجعه ای ویژه و نظام مند به گنجینه فکری دینی و معاصر است که در آن به زنجیره ای از پیش فرض های روش شناختی و مضمونی پایبندی وجود دارد. لحاظ این پیش فرض های روش شناختی و مضمونی، شرط ضروری و لازم در ارتقاء تاملات دین پژوهانه جامع نظام آگاهی قدیم و جدید است (فرضیه). یافته پژوهش آن است که چنین مراجعه ای، به اقتضای گسترش سامان مند مراتب دانش دینی و بومی میان ما در افق اقتضائات و تضمنات عصری، محل ملاقات سنجیده علوم معاصر و معارف دینی خواهد گردید (یافته ها).
۴۹۴۵.

A Key Principle or a Key Partner? The Islamic Republic of Iran’s Foreign Policy towards Africa(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: World Sociopolitical Studies, Volume ۵, Issue ۳, summer ۲۰۲۱ 473 - 506

کلیدواژه‌ها: Africa Foreign policy I.R of Iran President Rouhani

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۲۱۲
According to Iran's constitution, expanding relations with Africa has always been one of the strategic principles in the country’s foreign policy; all previous presidents have therefore sought to expand the country's relations with Africa. Rouhani, however, pursued a different policy in Africa. His arrival in the office marked a considerable shift in Iran’s foreign policy. Rouhani’s African policy, compared to his predecessors, presents a peculiar case, because rhetorically he highlighted the importance of improving relations with Africa, but in practice, he almost neglected Africa at least in terms of trade and official visits. In other words, in Rouhani’s presidency, Africa remained as a key principle in the IRI’s foreign policy but not as a strategic partner. This paper uses a qualitative content analysis for analysing Rouhani’s rhetorical positions on Africa. By adopting the constructivist theory of IR and the importance of policymaking theories, the paper also argues that due to the geopolitical importance of Africa, Iran’s relations with Africa, although insignificant, remained unchanged. In Rouhani’s time, however, relations declined significantly due to his Westward policy. In discussing this policy shift, the role of both structure and agency are important and emphasize the reactionary nature of Iran’s foreign policy.
۴۹۴۶.

مطالعه تاثیر رسانه های داخلی و خارجی بر مشارکت سیاسی دانشجویان در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۰۰ 621 - 652

کلیدواژه‌ها: رسانه داخلی رسانه خارجی مشارکت سیاسی دانشجویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۶۲
موضوع پژوهش حاضر، بررسی تاثیر رسانه های داخلی و خارجی بر مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ایران است و این سوالات در مقاله مطرح شده: چه متغیرهایی در استفاده از رسانه ها بر مشارکت سیاسی موثر است؟ و هریک از رسانه های داخلی و خارجی بر مشارکت سیاسی دانشجویان چگونه تاثیرگذار بوده اند؟ این تحقیق با رویکرد کمّی و شیوه پیمایش و با استفاده از پرسش نامه انجام شده است. نمونه تحقیق شامل  ۳۸۰ نفر از دانشجویان کارشناسی، ارشد و دکتری است که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شده و در بررسی پایایی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته ها حاکی از این است که بین واقعی تلقی کردن محتوای رسانه داخلی، استفاده هدفمند از رسانه داخلی و میزان استفاده از رسانه داخلی با مشارکت سیاسی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و بین متغیرهای استفاده هدفمند از رسانه خارجی، استفاده غیرهدفمند از رسانه خارجی و میزان استفاده از رسانه خارجی با مشارکت سیاسی رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد. همچنین مشخص شد، نظریه برجسته سازی در مورد تاثیر رسانه ها بر مشارکت سیاسی قابل ردیابی است؛ نه تنها رسانه ها می توانند در میزان مشارکت سیاسی اثر بگذارند بلکه اولویت ها، انتخاب ابعاد و انواع مشارکت سیاسی را نیز شکل می دهند. در نهایت، نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که به ترتیب متغیرهای استفاده هدفمند از رسانه خارجی، استفاده هدفمند از رسانه داخلی، میزان استفاده از رسانه خارجی، میزان استفاده از رسانه داخلی، واقعی تلقی کردن محتوای رسانه داخلی و استفاده غیرهدفمند از رسانه خارجی، قوی ترین پیش بینی کننده های متغیر مشارکت سیاسی در بین دانشجویان بودند.  
۴۹۴۷.

بررسی پیامدهای جهانی تروریسم و اقدامات مقابله ای با آن

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۹ 135-163

کلیدواژه‌ها: تروریسم بنیادگرایی امنیت تهدیدات جهانی خاورمیانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۸۶
پدیده تروریسم چالش تهدیدات امنیتی، اقتصادی و اجتماعی را برای کشورها ایجاد کرده است.این پدیده سبب نقض حقوق بشر مشروعیت بین المللی و موازین حقوقی بین المللی و روابط بین کشورها شده است به طوری که نه تنها کشورها بلکه جوامع امروزی نیز گاها با تاثیر پذیری از بینش های افراطی یک گروه را به کل تعمیم می دهند. بنابراین پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که ظهور پدیده تروریسم چه پیامدهای اقتصادی، امنیتی و اجتماعی بر جای گذاشته است؟ یافته ها بیانگر وجود خسارات و آسیب های قابل توجه تروریسم بر اقتصاد، امنیت و اجتماع بوده به طوری که روند ادامه یافتن رشد تروریسم می تواند برای جهان چالش های جدی به همراه داشته باشد.
۴۹۴۸.

ارزیابی رویکرد تشکل مذهبی «جامعه تعلیمات اسلامی» در برابر مسئله آموزش (بازه زمانی شهریور 1320 تا کودتای 28 مرداد 1332)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هجدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۵ ۱۴۶-۱۲۷

کلیدواژه‌ها: آموزش نوین آموزش سنتی جامعه تعلیمات اسلامی تشکل مذهبی دهه 1320

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۵۳
پژوهش حاضر به بررسی چرایی ورود تشکل مذهبی «جامعه تعلیمات اسلامی» به عنوان یکی از گروه های مذهبی پیشرو در زمینه پذیرش آموزش نوین بعد از سقوط رضاشاه می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد این تشکل مذهبی با توجه به روند تحولات اجتماعی و لزوم حضور موثر در جامعه و ایجاد توانایی در مواجهه اصولی و مناسب با تهدیداتی که از ناحیه جریان های فکری منسوب به کمونیسم و ناسیونالیسم و همین طور القائات فرق ضاله مانند بهاییت می شد، با درک اهمیت پذیرش آموزش نوین، سیاست طرد و نفی آموزش جدید را که تا این زمان سیاست رایج مذهبی ها بود، کنار گذاشته و با ساخت مدارس جدید و توسعه آنها، خود را پیشرو و الهام بخش یک حرکت و رویکرد جدید در فضای آموزشی کشور در میان مذهبی ها قرار می دهد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و اسنادی- کتابخانه ای این مسئله را بررسی کرده است.
۴۹۴۹.

راهبرد دیپلماسی اقتصادی اسرائیل در منطقه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 551 - 579

کلیدواژه‌ها: اسرائیل دیپلماسی اقتصادی خلیج فارس سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۲۶۱
دیپلماسی اقتصادی، به مثابه کنشی تعاملی، نقش ویژه ای در عرصه سیاست خارجی کشورها یافته که از مهم ترین آنها کمک به حل و فصل مسائل سیاسی و امنیتی است. صلح اقتصادی از جمله مهم ترین راهبردهای سران اسرائیل است که به منظور بهبود روابط سیاسی و کاستن آلام امنیتی در کانون توجه خود قرار داده اند. بر اساس این، مقاله حاضر با طرح این سؤال که راهبرد دیپلماسی اقتصادی اسرائیل مبتنی بر چه ابزارهایی و دنبال کننده چه اهدافی است؟ ابعاد و اصول این مهم را بررسی می کند. فرضیه مقاله عبارت است از اینکه دیپلماسی اقتصادی اسرائیل با استفاده از زیرساخت های امنیتی و تجاری موجود، در گام نخست سعی در بهبود روابط تجاری و در نهایت دستیابی به صلح سیاسی دارد. کاربست الگوی مفهومی دیپلماسی اقتصادی با کمک روش توصیفی تحلیلی ضمن تأیید این فرضیه، نشان داد که اسرائیل در سال های گذشته، نهادهایی را برای مدیریت روابط اقتصادی خود در منطقه ایجاد کرده است. این نهادها با شبکه سازی و تصویرسازی از اسرائیل به عنوان یک کنشگر مطلوب و صلح جو، زمینه ساز صلح و عادی سازی روابط سیاسی بوده اند. یافته ها نشان داد که منطقه خلیج فارس، از جمله مهم ترین پرونده ها در دیپلماسی اقتصادی اسرائیل به شمار می رود که تاکنون به عادی سازی روابط با امارات متحده و بحرین کمک کرده است. این مهم در آینده برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک تهدید تلقی شده و روابط اقتصادی تهران با دولت های حاشیه خلیج فارس را تحت تأثیر قرار دهد.
۴۹۵۰.

پژوهشی تطبیقی در باب توسعه سیاسی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) 183-208

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه سیاسی ذهنیت توسعه توسعه ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۲۹۲
مقوله تحقق توسعه و انواع آن در شکلهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، همواره یکی از دغدغه های اندیشمندان و پژوهشگران مطالعات توسعه بوده است. اینکه چه زمینه ها و عوامل وجود دارد که توسعه محقق می شود یا محقق نمی شود. مساله توسعه به ویژه توسعه سیاسی، در ایران عمری بیش از یک قرن دارد و کماکان بر سر اصول ، استراتژی و در مجموع راه های تحقق بخشیدن به آن مجادلات فراوان علمی و دانشگاهی صورت می گیرد. در این پژوهش تلاش شده است تا روایت حسین بشیریه و محمود سریع القلم در حوزه مطالعات توسعه در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. سئوال اصلی پژوهش حاضر مبتنی بر این امر است که توسعه سیاسی و موانع تحقق آن در ایران از منظر این دو روایت چیست؟ طبق یافته های پژوهش بشیریه با رویکردی جامعه شناختی و تاریخی، تلاش دارد توسعه را از منظر ساختارهای اجتماعی و سیاسی مورد تحلیل قرار دهد. از سوی دیگر سریع القلم در پرداخت موضوع توسعه با رویکردی کارگزارمحور بر ذهنیت و شخصیت ضدتوسعه ای ایرانی تأکید دارد و تلاش کرده است با تحلیل و توصیف اکنونیت توسعه سیاسی در ایران علل عدم نیل به آن را مورد بحث قرار دهد.
۴۹۵۱.

نقش آزادی در کارآمدی نظام سیاسی با تاکید بر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) 115-93

کلیدواژه‌ها: آزادی سیاسی کارآمدی مشارکت سیاسی حق انتخاب شایسته سالاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۳۵
کارآمدی یکی از مفاهیم مهم در ارزیابی کارکرد و میزان موفقیت نظام های سیاسی است. عوامل درونی و برونی بسیاری می تواند بر کارآمدی نظام های سیاسی تاثیرگذار باشد، یکی از مهم ترینِ این عوامل آزادی سیاسی است. این مقاله در پی بررسی نقش آزادی در کارآمدی نظام سیاسی در چارچوب نظریه ساختار کارگزار است و با طرح پرسشی در همین زمینه این فرضیه را مطرح کرده که با تاکید بر ادبیات و منطق قرآن کریم، هرچه میزان آزادی شهروندان در نظام سیاسی بالاتر باشد، موفقیت و کارآمدی آن نیز افزایش می یابد و به میزان بیشتری به هدف های خود خواهد رسید، توجه و اهتمام به شاخصه های آزادی سیاسی مانند مشارکت سیاسی، حق انتخاب، گفتگوی انتقادی و شفاف سازی اندیشه ها، انتخاب برتر و شایسته سالاری، می تواند به کارآمدی هر چه بیشتر نظام سیاسی منجر شود. نوآوری نوشته تمرکز بر نقش آزادی در کارآمدی نظام سیاسی با توجه به شاخص های آن است. روش این مقاله، توصیفی تحلیلی است..
۴۹۵۲.

بررسی مقایسه ای سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران با تعدادی از کشورهای سازمان ملل متحد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 58 - 80

کلیدواژه‌ها: سیاست جمعیتی سیاست تشویقی افزایش جمعیت جهان ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۱ تعداد دانلود : ۵۶۶
طی چند سال اخیر، بسیاری از کشور های دنیا نگاه مثبتی به افزایش جمعیت دارند و بر همین اساس هم سیاستگذاری هایشان را به سمت و سوی سیاست های تشویقی افزایش جمعیت پیش برده اند. همچنین با توجه به کاهش باروری ایران به زیر سطح جانشینی در اواسط دهه ی 80، سیاست های پروناتالیستی ایران بعد از تقریب به دو دهه، مجددا از سال 1385 آغاز شد. هدف از این مطالعه، بررسی سیاستهای تشویقی جمعیتی ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای دنیاست. کشور های اروپایی با نرخ رشد جمعیت منفی در رأس کشور هایی هستند که برای تغییر در سیمای جمعیتی شان اقدام کرده اند . سیاستهای تشویقی آنها بیشتر قالب کمکهای مالی، ایجاد تسهیلات در امر آموزش، بهداشت، حتی در قالب بسته های مرخصی و غیره مطرح میشود. اما در ایران، هنوز موانع فرزندآوری و حتی بالاتر از آن موانع ازدواج از پیش پای جوانان برداشته نشده و مشوق های ازدواج و فرزندآوری تنها روی کاغذ نوشته شده است. بنابر این لازم است مسئولین ایران، بسترهای لازم و همچنین مشکلات اقتصادی خانواده ها و هچنین معضلات ازدواج جوانان را برطرف نموده تا خانواده ها برای افزایش نسل و جوانان برای ازدواج، بدون هیچ مشکل اقتصادی و اجتماعی و ... به سمت این مسئله تشویق شوند.
۴۹۵۳.

رویکرد هژمونیک آلمان در مقابل قدرت های تجدیدنظرطلب، مطالعه موردی: رابطه آلمان و روسیه

نویسنده:
منبع: مطالعات اروپا سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 19-35

کلیدواژه‌ها: آلمان حکمرانی جهانی روسیه سیاست خارجی هژمونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۲۹۲
به دنبال حمله روسیه به اوکراین، تلاش ها برای واکنش متناسب به این اقدام به سرعت ابعاد منطقه ای و جهانی به خود گرفت و آلمان به عنوان کشوری که حتی در دوره جنگ سرد در تنظیم رابطه روسیه و غرب نقش کلیدی داشت، به مرکز توجهات تبدیل شد. هدف از مقاله حاضر درک این نکته است که رهبری این کشور چه تأثیری بر حکمرانی جهانی خواهد داشت. یک راه برای شناسایی شیوه رهبری یک کشور در حکمرانی جهانی و امنیت بین الملل، مطالعه نحوه رفتار آن با بازیگران نابهنجار نظم بین الملل است. بنابراین سؤال پژوهش این است که آلمان در مقابل یک بازیگر نابهنجار، در این مورد روسیه، چگونه عکس العمل نشان می دهد؟ فرضیه پژوهش این است که با توجه به سابقه تاریخی آلمان در نیمه نخست قرن بیستم، این کشور آمادگی لازم برای ایفای این نقش را ندارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که فشارهای نهادی از سوی اتحادیه اروپا و یا از سوی سایر کشورهای هم پیمان می تواند به تقویت مسئولیت پذیری آلمان در رهبری نظم جهانی لیبرال بینجامد، اما آلمان به تنهایی برای ایفای چنین نقشی قابل اعتماد نیست.
۴۹۵۴.

ارائه مدل برای عوامل موثر بر عملکرد فردی در سازمانهای دولتی و خصوصی، به منظور بهبود عملکرد سازمان (مورد مطالعه: بانک های دولتی و خصوصی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 363 - 394

کلیدواژه‌ها: عوامل فردی عوامل سازمانی عملکرد فردی عوامل فراسازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۵۵
.در این تحقیق ما با دو نوع جامعه آماری سرو کار داشتیم که شامل کلیه کارکنان و مدیران بانکهای خصوصی و دولتی شهرستان رشت در سال 1398 و همچنین افراد خبره ( اساتید رشته های مدیریت و روسای شعب بانکهای دولتی و خصوصی) است. در این تحقیق از دو روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده . از روش نمونه گیری هدفمند برای انتخاب اعضای پانل در فن دلفی استفاده شده که در آن تعداد 16 نفر به عنوان خبره که اساتید دانشگاه و روسای بانک های خصوصی و دولتی می باشد و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نیز برای انتخاب کارکنان بانکهای دولتی و خصوصی که به دو طبقه مختلف دسته بندی شده استفاده شده است. برای حجم نمونه از کارکنان بانک های خصوصی و دولتی نیز از جدول مورگان استفاده شده که برای 750 نفر جامعه آماری، 256 نفر نمونه انتخاب شده است. برای جمع داده های این تحقیق ابتدا از پرسشنامه دلفی، سپس یک پرسشنامه محقق ساخته و در نهایت از پرسشنامه مقایسات زوجی جهت رتبه بندی عوامل استفاده شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده های این تحقیق از نرم افزارهای EXPERT CHOICE وspss و LISREL استفاده شده است. نتایج بدست آمده بیانگر این است که عوامل فردی، عوامل سازمانی و عوامل فراسازمانی بر عملکرد فردی تاثیر مثبت دارد.با توجه به نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل داده می توان گفت تفاوت اساسی از نظر عملکرد افراد در بانک های دولتی و خصوصی وجود دارد.
۴۹۵۵.

بررسی و تحلیل انگیزه های حافظ از خلق شخصیت رند در دیوان غزلیات با رویکرد به مبانی اعلامیه حقوق بشر سازمان ملل متحد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 386 - 401

کلیدواژه‌ها: حافظ غزلیات رند حقوق بشر سیاست رویکرد انتقادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۲۰۸
حافظ در آیینه دیوان غزلیات، ضمن پرداختن به مسائل غنایی، عاشقانه، عرفانی و ... از موضوعات سیاسی و اجتماعی، خاصه حقوق بشری هم سخن گفته است. او در ابیات مختلف، بارها به کاستی های حقوق انسان ها اعتراض کرده و مخاطبان خود را به صورت مستقیم و غیرمستقیم به رعایت آن فراخوانده است. حافظ برای تحقق این هدف نوآوری هایی انجام داده که پرورش شخصیت رند از آن جمله است. مسأله اصلی پژوهش حاضر که مبتنی بر منابع کتابخانه ای و روش مقایسه ای است، بررسی انگیزه های حقوق بشری حافظ از پرداختن به شخصیت رند است تا به این پرسش پاسخ داده شود که شاعر از این طریق به چه حقوق انسانی اشاره کرده است؟ فرضیه اصلی تحقیق بر این اصل استوار است که تمرکز حافظ بر مفاهیم مهمی چون: برابری و عدالت اجتماعی؛ امنیت فردی و اجتماعی؛ آزادی های سیاسی، عمومی و روانی؛ کرامت و شأن انسانی؛ حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از طریق بازنمایی کنش های گفتاری و عملی شخصیت رند، قابل تأمل بوده است. در مجموع رندآفرینی حافظ در دیوان غزلیات، تلاشی انتقادی و اعتراضی برای برجسته کردن محرومیت های مرتبط با حقوق بشر در جامعه ایرانی و افزودن بر گستره شناخت و بینش مردم تحت ستم بوده است. همچنین، از این طریق، دوگانه «خودی/ بیگانه» در کلیت ساختار سیاسی جامعه ایرانی تشریح و برجسته سازی شده است.
۴۹۵۶.

دادرسی کیفری در مدل سیاست جنایی شکلیِ اقتدارگرای فراگیر با تاکید بر حقوق متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 403 - 420

کلیدواژه‌ها: حقوق متهم مرحله تحقیقات مقدماتی مدل اقتدارگرای فراگیر سیاست جنایی مدل مردم سالار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۳۰۲
امروزه در برخی از کشورها به منظور مقابله قاطع با برخی از جرایم خاص (سازمان یافته، تروریستی، مواد مخدر و...) و بر اساس مصلحت های برخاسته از ایدئولوژی های سیاسی در دادرسی کیفری، مرحله تحقیقات مقدماتی همراه با محدودیتهایی برای حقوق متهمان است به طوریکه در آنها شاهد نوعی سیاست جنایی افتراقی با غلبه جلوه اقتدارگرایی فراگیر هستیم. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای ضمن واکاوی مقررات شکلی ایران و سایر کشورها، در صدد است تا به این سوال اساسی پاسخ دهد که مدل اقتدارگرای فراگیر سیاست جنایی، تحت تأثیر چه رویکردی سیاستگذاران جنایی کشورها را به سمت تحدید حقوق متهمان در مرحله تحقیقات مقدماتی سوق داده است؟ به نظر می رسد که امروزه رویکرد امنیت گرایی در عین تأثیر بر مبانی پیش بینی حقوق متهمان و همچنین قواعد و اصول متعدد مرتبط با آنها به ویژه در مرحله تحقیقات مقدماتی آثار چشمگیری دارد که گاه در مدل مردم سالار سیاست جنایی حاکم گردیده و در ضمن پیش بینی استثنائاتی بر برخی حقوق متهمان در این مرحله جلوه تقنینی به خود می گیرد. لذا قانونگذاران با اقبال به رویکردی امنیت گرا در عین حفظ ساختار سیاسی خود، اما نوعی سیاست جنایی افتراقی را در مقررات شکلی و شیوه پیاده سازی قواعد دادرسی کیفری می پذیرند.
۴۹۵۷.

واکاوی نقش جریان روشنفکری مردانه در شکل گیری مطالبات زنان بعد از مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: جریان روشنفکری مشروطه زنان روشنفکران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۵۸
جریان روشنفکری که تقریبا از عصر قاجار آغاز گردید، سبب تغییرات اساسی در جامعه ی ایران شد. عاملان انتقال این اندیشه مردانی بودند مانند میرزا ملکم خان، کرمانی ، آخوندزاده و کسروی . هر چند گفتمان غالب این جریان مردانه بود ولی با طرح مباحثی در مورد مسایل بانوان قدم در راه اصلاح امور ایشان نهاد. پژوهش حاضر در صدد تحلیل نقش مردان روشنفکر در شکل گیری مطالبات زنان است. سوال اصلی این است که چگونه جریان روشنفکری سبب بیان مطالبات زنان شد؟ فرض بر این است که مواجهه با غرب و پیشرفت زنان سبب توجه روشنفکران مرد به زنان و خواست ایشان شد. مطالب گردآوری شده در این پژوهش از منابع کتابخانه ای است و به روش توصیفی- تحلیلی بیان شده است. هدف این مقاله بیان چگونگی شکل گیری ادوار روشنفکری در ایران ، اندیشمندان این جریان و در نهایت جایگاه زنان در این جریان است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مفاهیمی چون قانون، آزادی، برابری و لزوم آگاهی به واسطه ی ارتباط با غرب نخستین بار در جامعه ی ایران مطرح گردید. روشنفکران با الهام از الگوی غربی ، تغییراتی در شیوه ی حکومت غالب آن دوره پدید آوردند و خواهان استقرار حکومت قانون شدند. این مطالبات کم کم به حوزه ی زنان تسری یافت و هر چند به کندی ، موجبات ارتقای جایگاه زنان و جسارت بیان خواسته هایشان را فراهم نمود. واژگان کلیدی: جریان روشنفکری، مشروطه، زنان، روشنفکران مرد.
۴۹۵۸.

مبانی حقوقی پاسداری از توانمندی موشکی بالستیک جمهوری اسلامی ایران در نظام بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۱ 151 - 176

کلیدواژه‌ها: دفاع مشروع شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه 2231 کلاهک هسته ای ماهواره بر موشک بالستیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۲۰۹
تاریخ، همواره با ظهور فناوری های بدیعی که تطورات معنتابهی را در دنیا رقم زده اند، کامل شده است. موشک بالستیک دریچه ای از قرایح نظامی و سیاسی کشور ها را به روی آنان می گشاید و بر دامنه قدرت و اقتدار بین المللی آنان می افزاید. وجه ممیزات موشک های بالستیک از بُعد تسلیحاتی نظیر برد، دقت و سرعت شگرف در حمل کلاهک های سنگین و همچنین کاربرد غیرتسلیحاتی آن در صنعت فضایی و پرتاب ماهواره، رجحان آن را نسبت به سایر پرتابه های مشابه رقم زده است. حساسیت دولت های متنفذ بین المللی بر سر مسأله موشکی، معلول مختصه ممتاز این فناوری در افزایش توان دفاعی و فضایی کشورها است. به همین سبب در میان فقدان هنجارهای لازم الاجرای بین المللی، مبادرت به تصمیم گیری های خودسرانه سیاسی و انحصاری کرده اند. آنچه در این تحقیق ازنظر گذرانده می شود، بایسته های حقوقی دفاع و صیانت از موضوع موشکی جمهوری اسلامی ایران در جولانگاه جهانی است. یافته های تحقیق مبین آن است که برخلاف ادعا های طرح شده، فعالیت های مشروع و صلح آمیز موشکی کشور در سال های بعد از انقلاب اسلامی، نمایانگر احراز حق ذاتی ایران در نظام بین الملل است که اعزاز آن و به رسمیت شناختن حق دفاع موشکی، از تعهدات جامعه بین المللی در قبال جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود.
۴۹۵۹.

جایگاه صداقت در اندیشه سیاسی سهروردی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۳ 91 - 112

کلیدواژه‌ها: سهروردی صداقت سیاست آرمان شهر فلسفه اشراق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۳۳۴
هدف نوشتار حاضر کشف، فهم و شرح پیوستگی صداقت و سیاست در اندیشه سیاسی اشراق است. جهت این مهم به این پرسش پرداخته شده است که نسبت برقرار میان صداقت و سیاست در اندیشه شیخ اشراق چگونه است؟ با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به توضیح چندوچون نسبت برقرار میان صداقت و امر سیاسی در اندیشه سیاسی شیخ اشراق پرداخته شده است. درواقع، پژوهش را باید در شمار پژوهش های بنیادی دانست که به کشف، فهم، توصیف و تحلیل وضعیت صداقت در اندیشه سیاسی اشراق می پردازد. فهم چگونگی پدیده مورد مطالعه هدف مبنایی روش توصیفی- تحلیلی است که در این نوشتار، در آثار سهروردی و توصیف شیوه نگرش او به صداقت در سیاست ورزی دنبال می شود. سهروردی را باید آغازگر تبلور سیاست ورزی اخلاقی مبتنی بر صداقت برخاسته از عرفان سیاسی دانست. درواقع، او قائل به گونه ای این همانی میان صداقت و سیاست است. شیخ شهید اخلاق ابتنایافته بر صداقت را از درون آدمی به ساحت سیاست و جامعه می کشاند. سهروردی حضور صداقت را در سیاست در قامت زمامدار تئوریزه می نماید و شهر آرمانی خود را در پیوستگی مستمر صداقت و سیاست، در سطوح فردی، سیاسی و اجتماعی بنا می کند.
۴۹۶۰.

مانع های شکل گیری ائتلاف راهبردی جمهوری اسلامی ایران و روسیه؛ مطالعه موردی ائتلاف ایران و روسیه در بحران سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۸) 229 - 249

کلیدواژه‌ها: آنارشی بین المللی اتحاد ائتلاف خودیاری موازنه قوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۳۶۱
در وضعیت آنارشیک نظام بین الملل کشور ها برای تأمین امنیت و تضمین بقا باید به خود متکی باشند و برای تأمین منافع خویش گام بردارند. در چنین شرایطی رویکرد ائتلاف سازی روشی مطلوب برای ایجاد موازنه، خنثی کردن تهدیدها و تأمین امنیت به حساب می آید. فشار ساختاری نظام بین الملل بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، به ویژه در سال های اخیر ایجاد ائتلاف برای مقابله با تهدیدها را اجتناب ناپذیر کرده است و جمهوری اسلامی ایران با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک ویژه خود باید برای شکل دادن به چنین ائتلاف هایی گام های مؤثری بردارد. پرسش و مسئله اصلی امکان داشتن و امکان نداشتن به کارگرفتن چنین رویکردی یا چگونگی آن است. اگرچه ایران در تقابل با نظم حاکم در دوره هایی مانند بحران سوریه به سوی رویکرد ائتلاف سازی حرکت کرده است، این پرسش مطرح است که آیا ائتلاف ایران و روسیه در بحران سوریه می تواند منجر به ائتلافی دیگر در سطح منطقه و حوزه های دیگر شود یا خیر؟ بررسی هدف های سیاست خارجی دو کشور در شرایط کنونی نشان می دهد که برای دستیابی به چنین هدفی به سطح بالاتری از تجمیع منافع و همگرایی دو کشور نیاز است. تهدیدهای خارجی مشترک علیه منافع منطقه ای تهران و مسکو یک بار منجر به شکل گیری ائتلافی در بحران سوریه شده است، اما برای اینکه این ائتلاف به شکل راهبردی در حوزه های دیگر هم تسری یابد، دو کشور باید منافع مشترک بیشتری با یکدیگر داشته باشند. بنابراین با شرایط کنونی چنین امری میسر نیست و برای تعمیق همکاری ها باید تغییرهایی ایجاد می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان