درخت حوزه‌های تخصصی

با توجه به اینکه معروف ترین و شناخته شده ترین راه ثبات نبوت، معجزه است، بررسی و تحقیق پیرامون معجزات از مقوله های بسیار مهم است. اوصاف و مشخصات متعددی برای تشخیص معجزه از افعال مشابه بیان شده است ازجمله آنکه معجزه، کاری خارق عادت و مقرون به تحدی است که بشر عادی، از آوردن مثل آن عاجز و ناتوان است. در این راستا تفاوت معجزات پیامبران از مقوله هایی است که پیرامون آن نظرات گوناگونی مطرح شده است. از دیدگاه برخی دانشمندان علوم قرآنی، معجزه هر پیامبری از جنس کمال و فضیلت عصر آن پیامبر بوده است تا مردم بدانند که آن عمل متفاوت از تخصص و عمل بشری است و کاری الهی و خارج از توان بشری است، باورمندان به این نظریه که از آن به "تناسب معجزه با زمانه"یادکرده اند؛ بیش از هر چیز مستند خود را روایتی از امام هادی ع قرار داده اند. این گفتار پس از تعریف و بیان اندیشه تناسب معجزه با زمانه و بیان ادله عقلی و روایی آن؛ تلاش دارد تا دلایل ادعایی را ردّ نماید. در بحث روایی که مهم ترین دلیل این گزاره دانسته شده؛ نقد سندی و متنی موردتوجه قرار گرفته است. در ادامه قرائنی دیگر نیز بر ابطال این گزاره ارائه شده است.

جامعیت قرآن مجید از جمله مباحث بنیادین تفسیر و علوم قرآنی است که در فهم مراد و مقصود کلام خداوند متعال، بسیار تأثیرگذار است. پژوهشگران به منظور تبیین قلمرو معارف قرآن به آیاتی از قرآن استناد کرده اند. این مقاله، دیدگاه مفسّران را در خصوص جامعیت قرآن با استناد آنان به آیه ﴿قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیراً﴾(اسراء، 88) - که از جمله آیات مستند جامعیت قرآن است- به روش توصیفی- تحلیلی بررسی کرده و کوشیده است به این مسئله که کدام تفاسیر آیه را مستند جامعیت دانسته و چه نوع جامعیتی را مد نظر داشته اند، پاسخ مناسبی دهد. بررسی ها نشان می دهد که به رغم آموزه های دیرین مکتب اهل بیت مبنی بر جامع بودن قرآن، استفاده جامعیت از آیه مزبور، بیشتر از ناحیه مفسّران معاصر که رویکردی علمی- اجتهادی به قرآن داشته اند، صورت پذیرفته است.

شعر پایداری در کنار عمده نگاه و کارکردهای ملّی و میهن پرستانه ی خود، دارای نوعی رسالت جهانی و بی حد و مرز است؛ چراکه با تمام قابلیت های فنی و ادبی خود در جهت دادخواهی و برانگیختن افکار عمومی نسبت به تحوّلات ناگوار در سرنوشت سیاسی و اجتماعی سرزمین های مختلف به کار می رود. سرزمین افغانستان همواره در طول تاریخ، از حضور بی دلیل دشمنان خارجی و نظام خودکامه ی داخلی درصحنه ی سیاسی خود رنج برده است، درواقع حضور استعمارگر روس و انگلیس در این سرزمین و استبداد نظام های حکومتی وقت که سرانجام با پیروزی مردم افغانستان در آوردگاه های مختلف همراه بوده است، جلوه و تجسّمی جهانی از پایداری و اجنبی ستیزی این سرزمین پدید آورد و شاعران دیگر از سرزمین های مختلف را بر آن داشت تا در اشعار خود، با محوریت و مضمون پایداری افغانستان به توصیف و تحسین این جنبش مردمی بپردازند. نمونه ای از این شاعران، جابر قمیحه، شاعر معاصر مصر است که در دیوانی تحت عنوان «لِجهادِ الأفغانِ أُغَنِّی» به تبیین و توصیف زوایای مختلف مقاومت در افغانستان می پردازد. این پژوهش نیز با در پیش گرفتن روش توصیفی – تحلیلی بر آن است تا به مهم ترین درون مایه ها و کارکردهای فنّی پایداری در دیوان مذکور اشاره نماید. از جمله نتایج این پژوهش حاکی از آن است که شاعر در تبیین درون مایه های پایداری افغانستان، مضمون و اندیشه ایثار و فداکاری را در قالب های دین مداری و خداباوری به عنوان رمز موفقیت پایداری افغانستان معرفی می کند و در تبیین آثار و پیامدهای جنگ، بر آسیب پذیری و دردمنشی کودکان افغان در جهت برانگیختن حسّ مسئولیت اجتماعی تأکید دارد. شاعر در بعد فنّی، به فراخوانی شخصیت های دینی، به ویژه الگوبرداری از شخصیّت پیامبر گرامی اسلام می پردازد و از سوی دیگر با هم صدایی و وام گیری آگاهانه از متن غایب به ویژه تعابیر و مفاهیم قرآنی در جهت انتقال بهتر مضمون پایداری و ارتباط آن با موضوعات ملّی و میهنی تمایل نشان می دهد.

آیا دیه از نظر قواعد ارث بری همانند سایر اموال بوده یا نظام متفاوتی بر آن حاکم است؟ راجع به این موضوع نظریات فقها مختلف هستند و تفاوت دیدگاه های مزبور، قانونگذار کیفری ایران را در دوره های مختلف قانون گذاری بعد از انقلاب تحت تأثیر قرار داده است. قانونگذار برای اولین بار در تبصره ماده 452 قانون مجازات اسلامی 1392 آرای فقهایی را پذیرفت که در ظاهر همه بستگان مادری را از ارث دیه (برخلاف سایر اموال) محروم می داند. با این حال تفسیر مطلق و موسع تبصره مذکور با پاره ای از اشکال های فقهی و حقوقی مواجه است، زیرا از دیدگاه بعضی نظریات معتبر فقهی دیگر، محرومیت بستگان مادری، مستلزم همراهی آنها با بستگان پدری است. همچنین بر اساس آرای قوی دیگری، بستگان مادری در مواردی که دیه به صورت تبعی(بدل از قصاص) مورد حکم واقع می شود، از ارث دیه محروم نیستند که ظاهراً می توان این نظریه را به تبصره ماده 551 قانون جدید مجازات اسلامی (در مورد مازاد دیه زن که از صندوق خسارات بدنی دولت دریافت شدنی است) نیز تعمیم داد. مساعی این نوشتار بررسی و نقد رویکردهای متنوع فقهی در مورد ارث دیه و روشن کردن مسیر واقعی تبصره ماده 452 قانون مزبور با ارائه شیوه ای تحلیلی و انتقادی است.

امروزه در زمینه موضوع بی هوشی و بی حسی فرد محکوم به قصاص، حد و تعزیرات، دیدگاههای متنوع و مختلفی وجود دارد؛ از همین رو این نوشته با نگاهی فقهی، با تمسک به آیات قرآن کریم و روایات در پی پاسخ دادن به این مساله مهم و کاربردی نوظهور می باشد که، آیا بی هوشی یا بی حسی افراد محکوم به قصاص، حد و تعزیرات پیش از اجرا حکم، جایز می باشد یا خیر؟ در جواب به این سوال در مقاله،  ابتدا به دلایل قائلان به عدم جواز بی هوشی و بی حسی در قصاص، حد و تعزیرات پرداخته و نقد شده است و سپس ادله قائلان به جواز بی هوشی و بی حسی در افراد محکوم به قصاص، حد و تعزیرات تبیین شده است. در ادامه در مرحله سوم، درباره دلایل قائلان به جواز بی هوشی یا بی حسی افراد محکوم به قصاص یا حد و تعزیرات، بحث و تبادل نظر شده است. در پایان پس از استناد به آیات، روایات و بیان نظرات گرانبهای فقها در این باب، این نتیجه برآمده که، بی هوش کردن و یا بی حس کردن فرد محکوم به قصاص جایز می باشد اما درباره افراد  محکوم به حدود و تعزیرات باید بیان نموده که، بی حس کردن و یا بی هوش کردن آنان درست نمی باشد.

تعتبر مناقشه الصفات الإلهیه وکیفیه إثباتها من القضایا الفلسفیه واللاهوتیه المهمه وهناک آراء مختلفه بین المفکرین الإسلامیین حول الصفات الإلهیه. کلمات الإمام علی (ع) لها أهمیه کبیره وقیمه بین الروایات الإسلامیه. جرت محاوله لتعمیق کلام الإمام علی (ع) فی الخطبه الأولى لنهج البلاغه بالطرق الوصفیه التحلیلیه فی هذا المقال وینبغی قراءه واستخلاص منهج الإمام (ع) العقلانی فی شرح وإثبات الصفات الإلهیه. وتم الإستنتاج فی النهایه بأنه اعتمد علی صفه " اللامتناهی " کصفه من صفات الله فی نفی الصفات السلبیه، و" تقیید المخلوقات" فی اثبات الصفات الثبوتیه، وأیضًا، فی بعض الحالات، باستخدام قاعده "تعرف الاشیاء بأضدادها" اثبت الصفات المضاده التی تمیز المخلوقات. أهم الصفات التی شرحها أمیر المؤمنین (ع) هی: "بساطه الذات"، "التوحید"، "الإخلاص أو نفی الصفات الزائده"، "التقدم"، "الفاعل المستغنی من الأدوات"، "البصیر"، "الموحّد"، "العلم الازلیّ قبل الایجاد" ،"الخالق المستغنی من الانماط" ،"الخالق المستغنی من التفکیر"، "الاحاطه بالمخلوقات" ،"عالم بأوصاف الموجودات". الکلمات المفتاحیه: المنهج العقلانی، الصفات الثبوتیه، الصفات السلبیه، نهج البلاغه، الخطبه الأولى.

به باور عرفان یهود و عرفان اسلامی، خدای متعال میان خود و مخلوقاتش واسطه ای را قرار داده است که در متون مقدس هر دو دین اسم های مشترکی دارند. یکی از این عناوین «حکمت» است. در این نوشتار بر اساس روش تطبیقی، مفهوم «حکمت» در عرفان یهودی و اسلام تحلیل شده است. مهم ترین نوآوری این پژوهش اثبات این فرضیه است که گرچه در یهود «حِسِد» و عشق اصل حیات بخش است و در عرفان اسلامی نیز حرکت حبّی همان نقش را دارد، اما در هر دو عرفان، پیش از حبّ الهی که باعث تجلی مظاهر شده است، حکمت (حوخمه) نقش آفرین بوده است؛ لذا این شبهه کلامی که اگر خدا همیشه محبّ و در عین ِحال، قادر است، پس باید از ازل مخلوق می داشته، در عرفان قبالا و عرفان اسلامی این گونه پاسخ داده می شود که خدا، مقدم بر حبّ ذاتی، حکیم است و حکمت اوست که حبّش را به جریان می اندازد.

تعدُّ مهاره القراءه والقدره على الاستیعاب إحدى أهمّ مهارات اللغه العربیّه الأربع، التی یحتاجها کلُّ متعلمٍ أجنبیٍ للنجاح. وقد استطاع تطبیق نظریه الذکاءات المتعدده لهوارد غاردنر، فی العقود الأخیره، أن یُحدِث تطوراً فی عملیه التعلیم والتعلم وأن یقویَّ مهارات اللغه لدى المتعلمین. إذ تقوم هذه النظریه على الفروق الفردیه وتنمیه عناصر الذکاء الإنسانی کافه. لذا تسعى هذه الدراسه اعتماداً على المنهج التحلیلی الوصفی الارتباطی، للکشف عن عناصر الذکاء المرتبطه بمهاره القراءه والقدره على استیعاب النصوص باللغه العربیّه لدى المتعلمین الإیرانیین. وتتکون العینه الإحصائیه من جمیع طلاب هذا الفرع فی جامعات الدوله فی السنه الدراسیه 2016-2017م (95-1396ه.ش) والذین تمّ اختیارهم وتصنیفهم وفق جدول کرجسی ومورجان وعددهم 400 شخص بطریقه العینه العشوائیه. وقد جاءت المعطیات من استبیانات الذکاءات المتعدده لغاردنر واستبیانات مهارات اللغه التی أعدَّها الباحث. وقد أظهرت نتائج اختبار معامل ارتباط بیرسون أنّ هناک علاقه ذات دلاله إحصائیه بین مهاره القراءه واستیعاب النصوص العربیّه -باعتبار العربیّه لغه أجنبیه- وعناصر الذکاء اللغویّ، والریاضیّ/المنطقیّ، والبصریّ/الفضائیّ، والسمعیّ والذاتیّ، لذا نقترح اتباع استراتیجیات عملِّیه لتحفیز هذه العناصر المذکوره لتقویه مهاره القراءه واستیعاب النصوص العربیّه.

مساله جوهر از مسائل اصلی و محوری فلسفه است و لذا موضع هر فیلسوفی نسبت به آن، قطعا نقش تعیین کننده ای در کل فلسفه اش خواهد داشت. از طرفی مقایسه بین دیدگاهها یکی از بهترین راه های تحلیل و فهم رویکردهای فلسفی مختلف است و لذا نوشتار حاضر با روش کتابخانه ای و تحلیلی، در تلاش است که بررسی تحلیلی دیدگاه دو فیلسوف مهم تاریخ فلسفه؛ یعنی ارسطو و ملاصدرا در خصوص مفهوم جوهر را در قالبی مقایسه ای به انجام رساند. در نتیجه بررسی انجام شده معلوم گردید با وجود اینکه هم ارسطو و هم ملاصدرا در بحث جوهر به یک معنا دنبال واقیعت و منشاء واقعی تشخص و شیئیت شیء هستند، چیزی که حقیقتاً موجود است و سایر چیزها به تبع آن موجود شده اند؛ اما ارسطو نهایتاً از بین موجودات تنها از صورت به عنوان جوهر نخستین یاد می کند و سایر نامزدهای جوهر بودن را به معنای ثانوی جوهر می داند در حالی که ملاصدرا با توجه به اصالت وجود، وجود را به عنوان جوهری واحد و مشکک معرفی می کند که تمامی موجودات تعینات آن هستند.

هدف از اجرای این پژوهش آماده سازی، اجرای مقدماتی و بررسی شاخص های روان سنجی مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر دوره متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دوره متوسطه منطقه 8 شهر تهران است که از بین کلیه دانش آموزان دختر پایه اول و دوم مدارس متوسطه دوم آموزش و پرورش منطقه 8 تهران ، 368 دانش آموز که در قالب 12 کلاس درس سازماندهی شده بودند، با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و از معلم هرکدام از کلاس های گروه نمونه خواسته شد مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی را برای تک تک دانش آموزان هرکلاس به طور انفرادی، تکمیل کنند. پس از گردآوری اطلاعات، داده های حاصله با استفاده از تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله نشان داد که سوالات مقیاس روی دو عامل عمده که مجموعاً 59/58 درصد واریانس کل را تبیین می کنند، قرار دارند. از طرف دیگر بررسی تفاوت های گروهی به عنوان یکی دیگر از شواهد روایی سازه نشان داد که از نظر معلمان، بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه اول و پایه دوم متوسطه، تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان پایه دوم است ، همینطور از نظر معلمان بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه دوم متوسطه رشته ریاضی و علوم انسانی تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان دوم ریاضی است . پایایی مقیاس از طریق روشهای آزمون مجدد، همسانی درونی( آلفای کرونباخ) و همبستگی بین درجه بندی کنندگان معنی دار محاسبه شد.این نتایج حاکی از آن است که مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی، ابزار مناسبی برای درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه است و با اطمینان می توان از آن برای درجه بندی رفتاراخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه دوم استفاده کرد.هدف از اجرای این پژوهش آماده سازی، اجرای مقدماتی و بررسی شاخص های روان سنجی مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر دوره متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دوره متوسطه منطقه 8 شهر تهران است که از بین کلیه دانش آموزان دختر پایه اول و دوم مدارس متوسطه دوم آموزش و پرورش منطقه 8 تهران ، 368 دانش آموز که در قالب 12 کلاس درس سازماندهی شده بودند، با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و از معلم هرکدام از کلاس های گروه نمونه خواسته شد مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی را برای تک تک دانش آموزان هرکلاس به طور انفرادی، تکمیل کنند. پس از گردآوری اطلاعات، داده های حاصله با استفاده از تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله نشان داد که سوالات مقیاس روی دو عامل عمده که مجموعاً 59/58 درصد واریانس کل را تبیین می کنند، قرار دارند. از طرف دیگر بررسی تفاوت های گروهی به عنوان یکی دیگر از شواهد روایی سازه نشان داد که از نظر معلمان، بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه اول و پایه دوم متوسطه، تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان پایه دوم است ، همینطور از نظر معلمان بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه دوم متوسطه رشته ریاضی و علوم انسانی تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان دوم ریاضی است . پایایی مقیاس از طریق روشهای آزمون مجدد، همسانی درونی( آلفای کرونباخ) و همبستگی بین درجه بندی کنندگان معنی دار محاسبه شد.این نتایج حاکی از آن است که مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی، ابزار مناسبی برای درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه است و با اطمینان می توان از آن برای درجه بندی رفتاراخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه دوم استفاده کرد..

تأویلهای ناصرخسرو قبادیانی از آیات قرآنی، ریشه در پیش فرضهای کلامی فرقه اسماعیلیه دارد. با نگاهی روشمند و انتقادی از منظر هرمنوتیک تطبیقی، به ویژه بر اساس برخی نظریات هایدگر در زمینه نقد فاعل گرایی، نظریات گادامر درباره اتصال افقها و الگوهای سه گانه گفتگو، و برخی دیگر از نظریه پردازان متأخر، می توان نوع مواجهه ناصرخسرو با گزاره های دینی را تحلیل و ارزیابی کرد. این پژوهش با تمرکز بر تحلیل محتوای کتاب «وجه دین» در صدد تبیین فرایند تحمیل پیش فرضها، در تأویل های ناصرخسرو از آیات قرآنی است. در این رهگذار مشخص خواهد شد که برداشت های این تأویل گر اسماعیلی از متن و واژه دینی «قرآن» گرفته تا آیاتی از سوره «توحید» و «عبس» و «نحل» و «شمس» و «تین» و «کوثر» و... همه در خدمت توجیه هستی شناسی و امام شناسی خاص اسماعیلی قرار گرفته است. شگرد شناسی این فرایند فهم و تأویل، لغزیدن این متکلم اسماعیلی را از حوزه هرمنوتیک متذکرانه دینی به ورطه هرمنوتیک بدگمانی و دچار شدن به پیامدهای آن، اثبات می کند.

تعتبر آیه القوامه واحده من الآیات الأساسیه فی القرآن الکریم والتی تدور حول مکانه المرأه فی الأسره والمجتمع. وتؤثر الأسس الأنثروبولوجیه للمفسرین کثیراً على تفسیر هذه الآیه وأحکام الفقه والحقوق والقوانین الاجتماعیه والاقتصادیه والسیاسیه. وتختلف وجهات النظر حول مفهومی «لقوامه» و «الفضل» ونطاقهما فی الآیه. وتتمثل وجهه النظر البارزه حول معیار الفضل فی قضیه «العقل». تتناول هذه الدراسه الأسس التی أرسى علیها المفسرون المعاصرون أسس وجهات نظرهم حول الاختلاف بین العقل لدى الرجال والنساء، وذلک بالاستعانه بالمنهج التحلیلی الوصفی على أساس المبادئ الأنثروبولوجیه، وبعد تقییم النتائج، خلصتْ إلى أنه لا یوجد أی نقص فی العقل الذاتی للمرأه؛ بل هی فی جوهرها مماثله للرجل. ویکمن الفرق فی نوع العقل والتعقل فی البعد التنفیذی. وتمثل العقبات الطبیعیه والبیئیه تأثیراً لا یمکن إنکاره فی شده هذه القوه وضعفها، ونتیجه لذلک، تتجاوز الطبیعه الذکوریه الطبیعه الأنثویه فی مجال التعقل.

جیمز بلامی، استاد اسبق ادبیات عرب در دانشگاه میشیگان و از بزرگترین مدعیان «نقد متنی» و اصلاح متن رسمی قرآن، با استناد به روایتی ازامام علی علیه السلام مبنی بر این  که ایشان  پس از استماع آیه 29 سوره مبارکه واقعه «و طلح منضود» وجود کلمه «طلح» را در قرآن کریم استبعاد نموده و علی رغم درخواست راوی، تغییر قرآن را مخالف مصلحت دانسته اند، این روایت را حمل بر وجود قطعی اغلاط، در متن قرآن نموده، و معتقدند به طور خاص مفسران از صحابه، از جمله امام علی علیه السلام وجود اغلاط در متن قرآن کریم را قطعی می دانستند. از آنجا که روایت مذکور، یکی از دلایل جیمز بلامی جهت تأیید پیش فرض وجود اغلاط در قرآن کریم است، پژوهش حاضر به بررسی سندی ودلالی آن می پردازد تا نشان دهد استناد به آن، تا چه میزان علمی و قابل وثوق است. برای این منظور، از منابع  معتبر و دسته اول تفسیری، رجالی و تاریخی استفاده شده و به اقوال قرآن شناسان شهیر اسلامی نیز توجه شده است. ضمناً از آنجا که  مسئله وجود اغلاط قرآنی، امری بسیار مهم است و آثار بس خطیری در پی دارد، باید دید دلایل جیمز بلامی، دارای دقت و استحکام علمی هست یا ادعای او پیش فرض نادرستی است که فاقد دلایل کافی است و در نتیجه، استدلالات بعدی او و اصلاحاتی که ارائه می دهد، مخدوش و غیر علمی است.

شعر آیینی یکی از گونه ها ی شعر تعلیمی است که پیشینه ای کهن در ادبیّات دارد. جایگاه والای امام رضا (علیه السلام) در میان شیعیان و به ویژه حضور ایشان در ایران، سبب شده است که شاعرانِ هر گوشه از این دیار با سرایش مدیحه ها و مرثیه های زیبا، آثاری ارزشمند بیافرینند و گام های بزرگی در غنای ادبیّات دینی بردارند. در این میان، «محمدحسین غروی اصفهانی» و «خوشدل تهرانی» نمونه هایی بارز از شاعران خوش ذوقی هستند که غالب اشعار آنان را مدح و ستایش اهل بیت (علیه السلام) تشکیل می دهد. در این پژوهش، نخست بنا بر جایگاه و رسالت ادبیّات تطبیقی، بر بنیان دیدگاه های مکتب آمریکایی، که تأکید بر مطالعات زیباشناختی، میان رشته ای و بینافرهنگی از ویژگی های برجسته این نظریه است، پیش رفته و سپس به روش توصیفی تحلیلی، با استناد به شواهدی از اشعار این دو شاعر، با هدف بررسی تطبیقی مضامین رضوی به مدایح و مراثی ایشان پرداخته شده است. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که دو شاعر در مباحثی چون بیان فضایل اخلاقی امام (علیه السلام)، حکمت و علم، منزلت و فضیلت های امام (علیه السلام)، ولایت، وجه تسمیه امام، کرامت بارگاه مطهر امام، حوادث تاریخی زندگی امام (علیه السلام)، نماز باران و حدیث سلسله الذهب، ضامن آهو، شوق زیارت، شفاعت و... دارای شباهت و وجوه تفاوتی هستند. نتایج حاکی از آن است که اشعار رضوی خوشدل تهرانی به سبب تصاویر ادبی زیبا و مضامین متنوّع آن، نمود برجسته تری نسبت به شعر غروی اصفهانی دارد و تأثیر بیشتری بر مخاطب گذاشته است هرچند در شعر غروی نیز مضامین بدیع زیبایی به چشم می خورد.  

ازخودبیگانگی، پدیده ای است به قدمت تاریخ بشر که معنای گسترده ای دارد. دامنه مفهوم این پدیده از غربت رمانتیک که حاصل دلتنگی و بازگشت به کودکی است، آغاز گشته و تا بیگانگی روان شناختی که نتیجه فرار از خویشتن به دنبال شرایط سیاسی و اجتماعی است، امتداد می یابد. این پدیده در برخی دوره ها به دلایل متعددی فزونی یافته است. در عصر معاصر، ملت الجزایر به دلیل حضور استعمار و بحران های اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن، گرفتار این پدیده شده اند. عبد الحمید بن هدوقه، رمان نویس الجزایری که پیامدهای حضور استعمار در این دوره را احساس کرده، به انعکاس بیگانگی در آثار خود پرداخته است. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی به دنبال آن است تا پدیده ازخودبیگانگی ذاتی و فرهنگی را با تکیه بر نظریه از خود بیگانگی ملوین سیمن در رمان «غداً یوم جدید» مورد بررسی قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که نویسنده توانسته نمودهای از خودبیگانگی را که دستاورد حضور استعمار و نتیجه برخی سنت های قدیمی است در قالب شخصیت های داستان ارائه دهد و ضمن نقد این پدیده تلاش نموده راه هایی نظیر بالا بردن روحیه نقد در شرایط موجود جامعه و ارزش گذاری به هویت و فرهنگ خودی را برای مقابله با آن پیشنهاد دهد.

علمای شیعه به عنوان پاسداران دین و مربیان و هدایتگران مردم، همواره در اندیشه تعامل سازنده با پیروان دیگر ادیان و مذاهب، به ویژه در حرمین شریفین مکه و مدینه در زمان برگزاری حج و عمره، بوده اند و مردم را نیز به سعه صدر و اخلاق نیکو با دیگران توصیه کرده اند. در این مقاله که دارای روش توصیفی تحلیلی است، شیوه رفتاری و تعامل علمای شیعه با دیگر مسلمانان در موسم حج و حرمین شریفین، مورد بررسی قرار گرفته و روشن شده است که عالمان روشن بین شیعه، ضمن آگاه ساختن پیروان مذاهب اسلامی در زمینه های مختلف، آنان را به مشترکات اعتقادی، وحدت و انسجام اجتماعی و هشیاری در برابر دسیسه های دشمنان فراخوانده، و با صدور فتواهای راهگشا در زمینه مناسک حج و ایجاد ارتباط های دوستانه با اهل سنت، از وقوع بسیاری از تنش ها و اختلافات پیشگیری کرده اند و زمینه برگزاری مسالمت آمیز حج را فراهم ساخته اند.

به نظر دیوان اروپایی حقوق بشر، خشونت علیه زنان، حق حیات و ممنوعیت شکنجه و اصل منع تبعیض را نقض می کند. دیوان ابراز می دارد که دول عضو کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، به دلیل پایبندی به ضابطه مساعی مقتضی ذیل مواد 2 و 3، ملزم به جرم انگاری برخی اعمال خشونت آمیز و اتخاذ اقداماتِ پیشگیرانه جهت ممانعت از وقوع خشونت بیشتر هستند. به علاوه، دولت های عضو باید درباره شکایات ناشی از خشونت تحقیق و تفحص کنند و مرتکبان را تعقیب و مجازات کنند. ناکامی در تحقق این تعهدات با میزان لازم از مساعی مقتضی می تواند به نقض مواد 2 و 3 بینجامد. سرانجام، ممکن است ناکامی دولت در اقدام بر اساس مساعی مقتضی در قبال شکایت مطرح شده و مبارزه با خشونت علیه زنان، نقض ماده 14به شمار آید. به نظر می رسد مقامات و محاکم ایران می توانند با لحاظ خصایص و الزامات دینی و فرهنگی، از دستاوردهای دیوان اروپایی در این زمینه بهره برداری کنند. در این مقاله، مسئله خشونت علیه زنان، با شیوه توصیفی تحلیلی، در رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق بشر بررسی، و به فراخور، رویکرد نظام حقوقی ایران نیز در این زمینه تبیین می شود.

در تاریخ میانه ایران در نقاطی که سادات حضور داشتند منصب نقیب بر امور مربوط به سادات نظارت می کرد. شهر مشهد یکی از نقاطی است که پس از شهادت امام رضا(ع) گروه های مختلفی از سادات اقامت کردند. متعاقباً نقیبی نیز برای نظارت بر امور آن ها وجود داشت. از دوران ایلخانی و به ویژه دوره غازان(703-694ق) نقیب سادات تبدیل به نقیب مشهد شد. در دوره تیموری از یک سو شهر مشهد رو به گسترش نهاد و از سوی دیگر با فضایی که برای عملکرد آزادنه تر شیعیان تا شکل گیری دوره صفوی فراهم شد سادات و نقبا در مشهد از نقش و کارکرد گسترده تری برخوردار شدند. بنابراین نقش نقیبان در این دوره در اداره شهر مشهد و حرم مطهر قابل توجه است. این پژوهش سعی دارد به روش توصیفی تحلیلی و رویکردی تاریخی با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای، نقش نقیبان را در گسترش فرهنگ رضوی، وظایف و پیامدهای عملکرد آن ها را در دوره مد نظر بررسی و واکاوی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که نقیبان ضمن آنکه وظایف پیشین خود همچون اداره حرم امام رضا(ع) و سرپرستی سادات مجاور مرقد امام رضا(ع) و ساکن در شهر را حفظ کردند، زعامت شهر مشهد را نیز در دست داشتند. نقیبان با برقراری مناسبات و همگرایی با حاکمان سیاسی زمانه خود و جلب حمایت آن ها، شرایط ترویج فرهنگ زیارت امام رضا(ع) را علاوه بر گسترش تشیع فراهم می کردند و با ایفای نقش در اداره حرم امام رضا(ع)، باعث پیشرفت حرم مطهر، ترویج فرهنگ رضوی و همچنین توسعه شهر مقدس مشهد می شدند.

کشف تناسب میان آیات از موضوعات مهم در عرصه مطالعات علوم قرآنی است که در فهم مراد خداوند از نزول آیات و سور مؤثر است، به همین دلیل مفسران و دانشمندان علوم قرآنی از دیرباز به کشف این ارتباط اهتمام ورزیده اند. با این وجود ویژگی های خاص این موضوع و گستردگی دامنه این مبحث سبب شده، تبیین موضوع تناسب اسماء الحسنی هر سوره با محوریت غرض آن سوره با ابهاماتی مواجه شود. نوشتار حاضر این نوع از تناسب را در سور مفتوحه با واو سوگند در جزء سی ام قرآن کریم (النازعات، البروج، الطارق، الفجر، الشمس، اللیل، الضحی، التین، العادیات) مورد بررسی قرار داده است، ابتدا معنای لغوی اسماء ذکرشده در هر سوره بیان گردیده، سپس رابطه میان این اسماء با غرض اصلی آن سوره تبیین شده در نتیجه اسماء مذکور در هر سوره از سور مورد نظر و غرض آن هم راستا و متناسب هستند.

از دیدگاه شهید مطهری;، بر اساس روایات، حکم اولی ازدواج موقت، کراهت با هدف منع از تنوع طلبی (ذواقیت) و هوسرانی است؛ ولی در برخی دیگر از روایات، به عنوان حکم ثانوی، یعنی به قصد احیای سنت متروک اسلام، به آن ترغیب شده است. هر کدام از این نوع روایات در فضای خاص خود صادر شده است و بی توجهی به فضای صدور موجب تناقض نمایی روایات در این باب و برداشت احکام گوناگون از آن می گردد.این نوع نگاه به حکم متعه در کتاب صاحب جواهر و نیز روایات باب متعه کتاب الکافی دیده می شود و به نظر می رسد که در میان فقها، تنها کلینی در الکافی و صاحب جواهر، حکم اولی متعه را بر خلاف دیگر فقها، منع (کراهت) می دانند که دیدگاه شهید مطهری; نیز مبتنی بر همین نوع نگاه فقهی روایی است.