ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۴۲۱ تا ۶٬۴۴۰ مورد از کل ۷۶٬۰۳۳ مورد.
۶۴۲۱.

واکاوی ویژگی های «امت اسلامی» درقرآن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امت اسلامی بهترین امت امت وسط شاهد بر مردم صفات نیک امت های قبل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۷۶
یکی از مفاهیم ذکرشده در آموزه های دینی، امت اسلامی است که از طرق مختلف می توان به ویژگی های آن پی برد. ازآنجاکه قرآن، ثقل اکبر است و بسیاری از این آموزه ها از قرآن به دست می آید، تحلیل تفسیری این ویژگی ها از طریق بررسی آیاتی که محتوای آنها بیان اوصاف امت اسلامی است، امکان پذیر است. اهمیت پرداختن به این مطلب آن است که تبیین این ویژگی ها از زبان قرآن، برتری دین اسلام نسبت به سایر ادیان را مشخص می کند و این امر، برای غیرمسلمانان، تبلیغ دین اسلام و برای مسلمانان، تشویق و حس افتخار و بالندگی نسبت به سایر امت ها را به دنبال دارد. از این رو، تحقیق حاضر به دنبال پاسخ گویی به این سئوال اصلی بود که: ویژگی های امت اسلامی در قرآن چیست؟ نتایج این پژوهش، که به روش توصیفی _ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نرم افزاری صورت گرفت، این بود که برخی از ویژگی های امت اسلامی که موجب برتری آن نسبت به امت های دیگر شده، موارد همچون: بهترین امت، امت وسط، شاهد بر مردم و متصف به صفات نیک امت های قبل بودن است.
۶۴۲۲.

بررسی رابطه جرم «محاربه» و «افساد فی الارض»؛ از مبانی فقهی تا رویه قضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محاربه افساد فی الارض تحولات قانونی فقه رویه قضایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۸ تعداد دانلود : ۵۲۰
از جمله موضوع های چالشی و مهم در حقوق کیفری ایران، بررسی رابطه محاربه و افساد فی الارض است؛ جرایمی که با پیروزی انقلاب اسلامی وارد گفتمان عدالت کیفری ایران گردیده است. قانون مجازات اسلامی 1392 در مواد 279 و 286 دو عنوان مذکور را به  عنوان جرم مستقلی پیش بینی کرده است که به چندین دهه اختلاف در رویه های قضائی پایان داد. بررسی سیر تقنینی نشان دهنده این است که پس از انقلاب اسلامی، صرف نظر از فقدان قانون ماهوی مدون تا سال 1361، دادگاه های انقلاب با صدور احکام متعدد با عناوین محاربه و افساد فی الارض به اتهام برخی از سران نظام گذشته و گروه های دخیل در اغتشاش ها و درگیری های منطقه ای رسیدگی می کرد تا اینکه در قانون حدود و قصاص 1361 عنوان «محارب» تعریف شد و با وجود تفاوت در عنصر مادی، عنصر معنوی، قلمرو و حتی تاثیر انگیزه در این دو عنوان ماده 183 قانون مجازات اسلامی 1370 محارب و مفسد فی الارض را منطبق بر یکدیگر دانسته و در ردیف هم قرار گرفتند. همچنین نگاهی به منابع فقهی نیز نشانگر اختلاف آراء به لحاظ استنباط از آیه 33 سوره مائده می باشد. بسیاری از فقها و مفسران اسلامی این دو عنوان را یک وصف دانسته و برخی با مستقل دانستن آن ها در مفهوم یا مصداق، قائل به رابطه عموم و خصوص بین این دو عنوان گردیده اند. نگارنده با استفاده از منابع کتابخانه و با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی متون فقهی و رویه های قضایی پرداخته و به این نتیجه رسیده است که رابطه بین دو عنوان «محاربه» و «افساد فی الارض»، عموم و خصوص مطلق است.
۶۴۲۳.

بررسی فقهی جرایم اقتصادی تأثیرگذار بر نظم عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جرایم اقتصادی نظم عمومی احتکار جرم اخلال در نظم اقتصادی اختلاس و رشوه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۱۴۹
زمینه و هدف: بررسی جرایم اقتصادی از جهات مختلف از جمله تاثیر بر نظم عمومی از اهمت بالایی برخوردار است. در این مقاله تلاش شده به بررسی این امر مهم از رویکرد فقهی پرداخته شود. مواد و روش ها: مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و از روش کتابخانه ای استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها: نظم عمومی در منابع فقهی از اهمیت بالایی برخوردار است. بر همین اساس فعالیت های اقتصادی که برهم زننده و مخل نظم عمومی است جرم تلقی می شود. احتکار، جرم اخلال در نظم اقتصادی و رشوه از جمله جرایمی است که بر نظم عمومی تاثیر منفی داشته و لذا مجازات هایی از قبیل جریمه مالی، حبس و حتی اعدام را به دنبال دارد. نتیجه گیری: تحت تاثیر اهمیت نظم عمومی در فقه، فعالیت های اقتصادی مخل نظم عمومی جرم انگاری شده است اما سیاست کیفری در این خصوص با نارسایی ها و انتقاداتی رویه روست. فقدان ضمانت اجرای موثر، عدم قطعیت کیفرها، رویکرد امنیتی به مجازات ها و عدم توجه به اصلاح و باز اجتماعی کردن مجرمین از مهمترین انتقادت وارده به سیاست کیفری در خصوص جرایم اقتصادی مخل نظم عمومی است. بر همین اساس توجه قانوگذار به رفع نارسایی های مورد اشاره ضروری است.
۶۴۲۴.

مصادیق آیات قرآنی در متون عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: واژگان قرآن مصداق مفهوم تأویل جری و تطبیق متون عرفان و تصوّف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۵۷
عرفا و صوفیّه برای بیان مفاهیم و اصطلاحات عرفان نظری و عرفان عملی همواره از آیات قرآن کریم بهره جسته اند؛ آنان برای بیان کشف و شهود و تجربیات عارفانه خود نیز هیچ زبانی را کارآمدتر و رساتر از زبان قرآن نمی دانستند. از این رو، می توان به آسانی و به وفور معنا، تفسیر، تأویل و مصداق بسیاری از آیات قرآن را در متون عرفان و تصوّف یافت. تمرکز اصلی این جستار بر مصادیق آیات قرآن در این متون است. متون عرفانی منتخب این جستار به زبان فارسی است. در ابتدای مقاله به ارائه تعریف مصداق در علم معنی شناسی پرداخته شده تا تفاوت آن با معنیِ "مفهوم" و "معنا" به دست آید و سپس تعاریف مصداق و تفاوت آن با تأویل در علوم قرآنی کاویده و در پایان نمونه هایی از مصادیق آیات قرآن در این متون ذکرگردیده است. "ملوک" و "قریه" در آیه 34 سوره نمل، "کرامت" در آیه 70 سوره اسراء ، "امانت" در آیه 72 سوره احزاب و واژگان "صراط مستقیم" ، "تقوی" و "هوی" از جمله مواردی است که در این جستار در بیست متن عرفانی فارسی، مصداق یابی شده است.
۶۴۲۵.

مطالعه تطبیقی برخی آداب و رسوم عرفان هندو و عرفان طریقت قادریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عرفان هندو قادریه فنا مراقبه آجاپای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۶۱
شناخت اعتقادات و آداب عرفانی در عرفان هندو و طریقت قادریه نشانگر تشابهات و وجوه اشتراکی میان آن دو می باشد. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که چگونه این طریقت به شبه قاره هند واردشد و وجوه تشابه عرفان ادیان هندو با طریقت قادریه چه بود؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که بسیاری از نوادگان شیخ عبدالقادرگیلانی به هند سفرکرده و در آنجا سکنی گزیدند؛ شیخ محمدغوث گیلانی(803.ق) نخستین نواده شیخ عبدالقادر بود که به هند سفرکرد. وی سومین مرشد طریقت قادری بود و به انتشار طریقت قادری در هند همت گماشت. پس از وی فرزندانش راه پدر را ادامه داده و موجب گسترش طریقت قادریه در هند شدند. برخی آداب و رسوم عرفان هندو و قادریه همچون فنا و رستگاری، ذکر وآجاپای، مراقبه و یوگا با یکدیگر قابل تطبیق اند. سماع و یوگا هردو از آداب عبادت خداوند هنگام وجد و رسیدن به آرامش و رهایی از رنج دنیاست؛ مرتاضان هندو همانند صوفیان قادریه برای کشف و شهود به تهذیب نفس به وسیله ذکر می پردازند و به آن آجاپای گویند. خرقه گیری نیز تشابه دیگر آیین هندو و قادریه است. در طریقت قادری خرقه ستاندن از جمله حلقه های ارتباط مرید و مراد است و در عرفان هندو نیز ورود به جماعت هندو با دریافت جامه و کسوت صورت می پذیرد. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است.
۶۴۲۶.

تجربه مشترک انحلال فردیت در عرفان اسلامی و عرفان هندی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عرفان اسلامی عرفان هندی انحلال فردیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۰
هدف از این تحقیق بررسی تجربیات مشترکی است که دو مکتب عرفانی اسلامی و هندی در باب انحلال فردیت دارند. انحلال فردیت به معنای گذشتن از خود تن و یکی شدن با خالق است که در عرفان اسلامی با نام فنا فی الذات شناخته می شود. در این پژوهش به روش تحلیلی، با بررسی متون عرفان هندی و عرفان اسلامی به دنبال یافتن مشترکات و مفاهیم کلی که تحت این مشترکات توسعه داده شده اند، بودیم. نتیجه این که در متون اوپانیشاد و عرفان اسلامی؛ انسان علت غایی آفرینش دانسته شده و در هر دو مکتب عرفانی انسان م ظهر و آی نه صفات الهی است. در عرفان هندی،  روح انسان تحت تأثیر کرمه بر جیوه؛ در چرخه سمساره؛ از جسمی به جسمی بالاتر یا حضیض تر حلول می کند. و تنها راه نجات از این چرخه و انحلال در برهمن؛ همانا دانش، عمل یا عشق می باشد. در عرفان اسلامی اما تناسخ وجودندارد و موضوعیت انحلال فردیت و فنای در ذات با رها شدن از قیود مادّی و یافتن صدق و صفای باطنی؛ ممکن است. انحلال فردیت به عنوان تجربه مشترک بین دو اندیشه عرفان اسلامی و عرفان هندی را از نظر مفاهیم کلی شبیه به همدیگر است اما از نظر جزئیات و توسعه مفاهیم با یکدیگر تفاوت دارند. هرچند در هر دو مکتب عرفانی؛ عشق نجات بخش روح انسان معرفی شده است.
۶۴۲۷.

گونه شناسی دعا در قرآن کریم و پنج تفسیر فارسی از قرن چهارم تا ششم

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن دعا تفسیرها گونه شناسی دعا دعای آن جهانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۴۵
انسان به عنوان مخلوقی بی نظیر با جنبه های مادّی و معنوی ،نیازهای اساسی و مهمّی دارد. یکی از مهم ترینِ این نیازها ، برقراری ارتباط درونی با خالق بی همتا و یگانه است. «دعا» با داشتن گستره ای به وسعت نیاز های درونی، به مثابه ابزاری قدرتمند و شگرف، فراهم کننده این ارتباط های عظیم برای انسان است. منابع دینی، بخش هایی از این ارتباط ها را به تصویر کشیده اند. در بین این منابع، قرآن کریم ،آشکار کننده ارتباط های دعایی تحریف نشده مهم است.در کنار این منبع درخشانِ بی نظیر، تفسیر های فارسی به تفسیر، شرح و  ذکر رویدادهای دعایی پرداخته اند. به جهت ضرورت، در این مقاله به بررسی دعاها، از نظر ویژگی های کلی دعا ؛همانند ویژگی های دعا پذیرنده ،عوامل شکل گیری  دعاها ، آداب  برگزاری دعاها ، جنبه ها،زمینه ها  ، منبع ها  و  سویه های آن ها، در منابع مورد بحث به ویژه از منظر قرآن کریم می پردازیم و در ادامه به این سوال مهم پاسخ می دهیم که آیا می توان دعاها را در قرآن کریم ،همچنین در تفسیر های قرآن پاک،  ترجمه تفسیر طبری، تفسیر قرآن مجید( نسخه کمبریج )،تفسیر نسفی و تفسیر بخشی از تفسیری کهن از نظر «گونه شناسی» مورد بررسی و تقسیم بندی قرار داد و ویژگی های هر کدام را بر شمرد؟ آنگاه به نتیجه می رسیم که می توان دعاها را به گونه های مختلف تقسیم بندی کرد .
۶۴۲۸.

عبادت و راز و نیاز عاشقانه در تعالیم اسلامی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دعا عبادت عشق شوق راز و نیاز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۳۱
هریک از بندگان خدا از عبادت و راز و نیاز با حضرت باری تعالی هدفی دارند و چنین نیست که انگیزه همه آنها یکسان باشد. با توجه به مراتب معرفت و شعور انسان ها انگیزه آنها از عبادت متفاوت است. گروهی خدا را به خاطر ترس از عذاب و عقوبت پرستش می کنند، این گروه کسانی هستند که غلبه قوه غضبیه در آنها بیشتر از سایر قواست. گروهی دیگر خدا را به خاطر دستیابی به نعمت های بهشت عبادت می کنند، غلبه قوه شهویه در این گروه بیشتر از سایر قواست، اما گروهی که از قیدوبند قوای غضبیه و شهویه آزاد شده اند، خدا را به خاطر شکرگزاری و عشق عبادت می کنند. این عبادت، کامل ترین نوع عبادت است و عبادت آزادگان نامیده می شود، از لحاظ رتبه و درجه، افضل از همه عبادات است. البته چنین نیست که عبادت های دسته اول و دوم صحیح نباشند، بلکه چون در برابر خدای متعال صورت می گیرد و بر اساس دستور خداست صحیح اند؛ هرچند ناقص هستند. بر عبادت و راز و نیاز عاشقانه آثار و نتایجی مترتب است که از آن جمله می توان به معرفت و یقین عابد نسبت به معبود، احساس فقر عابد در برابر معبود، لذت بخش بودن درد و رنج عبادت برای عاشق، مأیوس نشدن عابد از عبادت و راز و نیاز علی رغم عدم استجابت دعا اشاره کرد.
۶۴۲۹.

مفهوم عبودیت و مراتب عرفانی آن با تکیه بر دعای ابوحمزه ثمالی

کلیدواژه‌ها: امام سجاد (ع) عبد عبودیت دعا ابوحمزه ثمالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
دین اسلام بر پایه دو اصل توحید الهی و عبودیت انسانی بنا نهاده شده است. مفهوم توحید در ادبیات عرفانی، متفاوت با معنای کلامی آن است. توحید عرفانی، ندیدن هیچ موجود و در مرتبه پایین تر هیچ مؤثّری غیر از خداست. عبودیت نیز که غایت سلوک در عرفان عملی است، از کف دادن اختیاری، قدرت اختیار در اعمال و حتّی افکار در برابر معبود است. به جرأت می توان گفت مراتب عبودیت عرفانی را می توان از منابع دعایی به خوبی استخراج و استنباط نمود. پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی بر آن است که با تکیه بر بیانات امام سجاد علیه السلام پیرامون عبودیت، به بررسی و معنایابی مفهوم عبودیت عرفانی و مشخص کردن مراحل و مراتب این مقام سلوکی دست یابد؛ لذا رویکرد این تحقیق، تحلیل عرفانی است گرچه از منابع کتابخانه ای، حدیثی و روایی نیز استفاده نموده است. فرضیه ما این است که رویکرد امام سجاد علیه السلام به معنای عبودیت در تمام فقرات این دعا یکسان نبوده و حضرت در هر قسمتی معنایی از بندگی را مد نظر خویش داشته است.
۶۴۳۰.

بازشناسی مفهوم و کارکردهای «امتنان» با تأکید بر کاربست های کتب امامیان

کلیدواژه‌ها: مقام امتنان دلیل امتنانی تسهیل ارفاق اظهار امتنان علت امتنان غرض

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۰۹
مقام امتنان، از قرائن فهم سخن است که تأثیری چشمگیر در استنباط از منابع سخن محور دارد. در تبیین هویت امتنان، پژوهش هایی انجام گرفته که حاصل آنها با کاربست امتنان در مکتوبات علمی امامیان ناسازگار است. مقاله حاضر با بازخوانی مؤلفه های دخیل در امتنان، بر سه پایه «علیت، غرضیت و اظهاریت» برای امتنان، مفهومی جدید ارائه نموده است. در بیشتر مواردی که دلیل، امتنانی خوانده شده، امتنان، غرض واقع شده است و یا آنکه متکلم در مقام اظهار امتنان با آن دلیل، برآمده، و مواردی که امتنان، علت قرار گرفته باشد، اندک است. کاوش در منابع فقهی - اصولی، کارکردهای عام امتنان را تا هشت عنوان افزایش داده است که عبارت اند از: اثبات وجود مقتضی، ابای از تخصیص، افاده عموم برای نکره در سیاق اثبات، توسعه و تضییق حکم، تبیین شخصی و نوعی بودن حکم، عدم لزوم اعاده و قضا، اثبات اصاله الخصوص، قابلیت نداشتن برای نسخ. نویسنده ضمن ارائه نمونه های عینی از منابع امامیان، به ارزیابی کارکردهای ادعایی پرداخته است که با عنایت به دو ویژگی «غرض بودن امتنان» و «در مقام اظهار امتنان بودن گوینده» انجام گرفته است.
۶۴۳۱.

تأثیر اعتقاد به «توحید در خالقیت» بر اخلاق اجتماعی از منظر علّامه مصباح یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توحید در خالقیت اخلاق اجتماعی بینش گرایش رفتار علامه مصباح(ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۸۰
با توجه به وجود رابطه طولی علّی معلولی بین اعتقادات، گرایش ها و رفتارهای انسان، اعتقادات انسان در گرایش ها و رفتارهای او تأثیرگذار است. اعتقاد به توحید در خالقیت از این مسأله مستثنا نیست. نوشتار حاضر، با روش توصیفی تحلیلی در مقام بیان چگونگی تأثیر اعتقاد به توحید در خالقیت بر اخلاق اجتماعی از منظر علامه مصباح (ره) است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که اعتقاد به توحید در خالقیت ابتدا در ساحت بینشی انسان تأثیر می گذارد، به گونه ای که همه انسان ها را در خلقت، از یک مبدأ دانسته و ارزش ذاتی رفتارهای اختیاری را قرب الهی می داند. تغییر بینش، تغییر در گرایش را به دنبال دارد؛ زیرا بینش ها علّتِ گرایش ها هستند. از این رو، شخص به رفتارهایی گرایش پیدا می کند که مناسبت بیشتری با بینش او نسبت به ارزش ذاتی داشته باشد. در نتیجه، در رفتار با دیگران به گونه ای عمل خواهد کرد که به هدف نهایی نزدیک تر شود.
۶۴۳۲.

تحلیلی بر فعالیت های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی امیر مؤمنان علی(ع) در عصر خلفای سه گانه

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: خلفای سه گانه امام علی (ع) علوم اسلامی فتوی قضاوت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۵
امام علی (ع) در عصر حکومت خلفای پیش از خود هرچند در رأس رهبری سیاسی جامعه نبود، اما نقش علمی و فرهنگی بسیار مؤثر و مرجعیت علمیداشت.آن حضرت معارف قرآن را به مردم آموخت و علوم رسول خدا (ص) را به نسل بعد منتقل کرد و بسیاری از کتاب های نگارش شده به دست خود را به میراث گذاشت. آن حضرت عالی رتبه ترین قاضی در میان مسلمانان بود که همه به او رجوع می کردند و نیازمند علم وسیع وی بودند و در برخی موارد سیاسی، نظامی و اداری نیز به خلفا مشورت می داد و گاهی خطاها و اشتباهات آنان را اصلاح می کرد. آن حضرت در این زمان فعالیت اقتصادی بسیار گسترده ای داشت و زمین های فراوانی را آباد کرد که جزء املاک آن حضرت و موقوفه بود و تا قرن های متمادی نیز قابل استفاده بوده و سوددهی داشت.
۶۴۳۳.

آموزه های اهل بیت (ع) در معماری تدفینی شیعی؛ بررسی موردی عناصر هویت ساز (از حمله مغول تا ظهور صفویه با محوریت استان قم و مرکزی)

کلیدواژه‌ها: معماری تدفینی تشیع بقاع متبرکه عناصرهویت ساز فلات مرکزی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۴۱
 هنر معماری از لحاظ تاریخی، در زمره نخستین هنرهایی بود که توانست خود را با مفاهیم اسلامی سازگار کند و با عنوان معماری اسلامی گسترش یابد. با ورود اسلام به ایران بناهای آرامگاهی بعد از مساجد، رایج ترین نوع بنای عمومی بود که ظهور چشمگیری داشت. هنرمندان و معماران ایرانی در سایه مفاهیم اسلامی و آموزه های اهل بیت (ع) این هنر ماندگار را در سراسر ایران اسلامی به یادگار گذاشتند. معماری ایرانی- اسلامی در فرهنگ تشیّع نیز میراث گرانقدری است که از نسل های گذشته به یادگار مانده و نمونه های ارزشمند آن در قالب «معماری تدفینی شیعی»، مخصوصا بقاع متبرکه امامزادگان (ع) در شهرهای تاریخی ایران به خوبی قابل مشاهده است. از طرفی عناصر هویت ساز به کار رفته در مرقد امامزادگان (ع) علاوه بر کارکرد سازه ای، هنری و تاریخی دارای کارکرد ارتباطی جهت تبلیغ و گسترش آموزه های اهل بیت (ع) و باورهای تشیّع نیز هستند. از این رو در این پژوهش با تکیه بر مفاهیم برگرفته از دانش معماری به بررسی مفهوم و شاخصه های عناصر هویت ساز در معماری تدفینی شیعی پرداخته تا ابعاد مختلف و جنبه های آن وضوح بیشتری یابد، سپس نمونه هایی در اقلیم فلات مرکزی ایران واقع در استان قم و استان مرکزی را مورد بررسی قرار می دهیم. برای گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز جهت پاسخ گفتن به پرسش های تحقیق نیز از شیوه اسنادی و میدانی کمک گرفته شده است. و در نهایت چنین نتیجه می شود که از جمله کارکردهای عناصر هویت ساز، تبلیغ و گسترش مذهب تشیّع می باشد.
۶۴۳۴.

بررسی و تحلیل موانع تحقق اهداف فرهنگی امیرالمؤمنین (علیه السلام) در دوره حکومت ایشان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۴۱
امام علی (ع) زمانی خلافت را به دست گرفت که بدعتها و انحرافات بسیاری در رفتارهای دینی، اجتماعی و سیاسی مردم پدید آمده بود و ازاینرو، بازگرداندن جامعه - که پس از رحلت رسول خدا (ص) رنگ و بوی جاهلی به خود گرفته بود- به فرهنگ نبوی، کار بس دشوار و حتی ناممکن بود.مسأله اصلی که این مقاله به دنبال حل آن است، چیستی و چرایی عوامل شکست برنامه و حرکت اصلاحی امام علی (ع) در دوره حکومت و تحقق نیافتن اهداف فرهنگی ایشان است که با بهرهگیری از روش تحلیل تاریخی به یافته های زیر دست یافته است: آشوبی که قبل و بعد از قتل عثمان در جامعه به پا شده بود، اتحاد و انسجام اجتماعی را چنان از هم گسسته بود که امام نمی توانست هیچ گونه اتحادی میان مردمان عثمانی بصره و آرامش طلبان حجاز و شامیان معاویه سالار و کوفیان رنگ پذیر، برقرار کند و زمینه ای را برای اهداف والای فرهنگی خویش فراهم سازد. تشتت آرا و عمل در سطح جامعه، توان امام را فرسوده کرده بود؛ جایگاه حاکمیت به دلیل قتل پی در پی و خطاهای خلفا، تضعیف شده بود و بدعتها در میان مردم نهادینه شده و رسوباتی از فرهنگ جاهلی در پوشش دین به مردم القا گردیده بود. کارشکنی ها و تبلیغات سوء دشمنان باعث شد تا جنگهای خانمان سوز داخلی فراوانی بر حضرت تحمیل گردد و هر کدام از مناطق مهم و تأثیر گذار نیز به بهانه ای از دستورات امام سرپیچی و شورش کنند. دنیا طلبی بسیاری از خواص را به جبهه دشمن کشانده بود؛ سر انجام یاران و عمال هم اندیشه امام (ع) به قدری اندک بودند، که عملا امید تحقق بخشی برنامه های حضرت از بین رفت و تقریبا تمامی اهداف اصلاح طلبانه ی او با شکست مواجه شد.
۶۴۳۵.

بررسی مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در گام دوم انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی گام دوم انقلاب اقتصاد مقاومتی مؤلفه های اقتصاد مقاومتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۹۶
گذشت چهل سال از انقلاب و ورود به گام دوم آن، این مسئله را پررنگ تر می سازد که با وجود پیشرفت های بسیار در بخش های مختلف، ازجمله مسائل علمی، همچون هسته ای، موشکی، پزشکی، نانو و سلول های بنیادین؛ چرا هنوز تا رسیدن به اهداف اقتصادی موردانتظار انقلاب در گام دوم فاصله وجود دارد؛ الگوهای غربی در این زمینه جواب نداده اند و محققان در جست وجوی الگوی اقتصادی مناسب گام دوم انقلاب و راهبردهای مناسب آن هستند. هدف این تحقیق بررسی مؤلفه های اقتصادی گام دوم انقلاب و معرفی راهبردهای اقتصاد مقاومتی به عنوان الگوی اقتصادی گام دوم انقلاب است. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای است. مؤلفه های اقتصادی گام دوم انقلاب عبارتند از: مقاومت بلندمدت، مبارزه با چالش درونی و بیرونی، الگویی بومی، ایجاد زیرساخت های اقتصادی عدالت اقتصادی و مبارزه با فساد، حضور فعال جوانان، بهره مندی از فهرست طولانی امکانات. مؤلفه های اقتصاد مقاومتی عبارتند از: مقاومت، دانش بنیاد، جهادی، مولد، درون زا و برون گرا، بلندمدت، عدالت بنیان، مردمی بودن و... که الگویی مناسب جهت پاسخ به مؤلفه های اقتصادی گام دوم انقلاب است.
۶۴۳۶.

مؤشرات منهج السید مرتضى العسکری فی إثبات عدم تحریف القرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: التحریف القرآن القرآن الکریم وروایات المدرستین العلامه العسکری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۱۱۱
هدفت هذه الدراسه إلى تحلیل محتوى کتاب "القرآن الکریم وروایات المدرستین" (ثلاثه أجزاء) بالمنهج الوصفی _ التحلیلی لاستخراج الخصائص المنهجیه للعلامه العسکری لإثبات عدم تحریف القرآن ومقترحاته لاستخدامها للرد على الشبهات الأخرى. بناءً على نتائج البحث، وبغض النظر عن المؤشرات العامه لمنهج بحث العسکری فی الرد على الشبهات، بما فی ذلک "تحدید الشبهات الرئیسه"، و "استخدام المصادر ذات الصله جنباً إلى جنب مع المصادر الرئیسه قید المناقشه" و "فحص تطور الروایات للتعبیر عن ضعف الإسناد والنص "، یمکن ذکر العوامل الثلاثه "الاستخدام السلیم لنظریه الوحی البیانی"و" تطور معنى المصطلحات الإسلامیه "و" دراسه الظروف الاجتماعیه والتاریخیه فی وقت الأحداث "على أنها ابتکاراته رداً على هذه الشبهات. وتمییز منهجه عن أعمال العلماء بعده نقاط: 1. من خلال التعرف على الشبهات المتوازیه وتجنب التعامل مع الشبهات الهامشیه أو المتکرره أو المتداخله، فإنه لم یکن منفعلاً تجاه الخصم للانخراط فی الانتباه إلى الشبهات المتعدده. 2. جمع أقوى أسباب الشبهات (وإن کان من مصادر مختلفه) حتى تکون الردود شامله وحاسمه. 3. بالنظر إلى مبدأ تغییر التصورات للقضایا والموضوعات فی مجرى التاریخ وربط النظام البیئی التاریخی للأحداث، فقد زاد من نطاق وعمق تحلیله.
۶۴۳۷.

حقیقت عرفانی دعا و اجابت از دیدگاه ابن عربی با تکیه بر فتوحات و فصوص(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ابن عربی اجابت دعا عطایای ذاتیه عطایای اسمائی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۲۱۸
خواستن، زاییده نیاز و در بطن خود آبستنِ توجه به عامل برآورنده نیاز است. و زندگی روزمره آدمی همراهِ بسیاری از نیازمندی هاست. از نظر ابن عربی توجه انسان به خداوند و ابراز نیازمندی به او حقیقت دعا را تشکیل می دهد و اجابت قطعی دعا در آیات و روایات تنها ناظر به این مقدار است که مقوّم ماهیت دعاست. اما اجابتِ خواسته داعی که پس از این توجه بیان می شود، بیرون از حقیقت دعا و مشروط است. دو شرط اساسی اجابت این است که به مقتضای مصلحت داعی و مطابق قضا و قدر الهی باشد. ابن عربی با توجه به حقیقت دعا و محوریت این دو عامل در خواسته بیرون از ماهیت دعا، اجابت را به لبّیکی، اجابت عین، اجابت بدل و اجابت بطیء و سریع تقسیم کرده است. در نظام عرفانی ابن عربی، دعا رشته اتصال نمود و بود، تأمین کننده آرامش دنیوی و سبب دریافت فیوضات از منبع فیض است. و از جمله شرایط اجابت، توجه تام به خداوند، طهارت ظاهر و باطن، اضطرار، توسل و انقیاد در برابر اوست. ابن عربی بر پایه فهم عمیق از دین و دست یافتن به مراتب شهود عرفانی، به خوبی از حقایق مربوط به دعا پرده برداشته است. در این مقاله پس از تحلیل آراء او درباره ماهیت دعا و اقسام آن، حقیقت و اقسام اجابت، آداب و شرایط اجابت به این دست سؤالات پاسخ داده ایم که با وجود وعده اجابت قطعی از سوی خداوند آیا دعایی هست که اجابت نشود؟ چرا برخی دعاها اجابت نمی شوند؟ دلیل اجابت عاجل و آجل دعاها چیست؟ دعاکننده چه و چگونه بخواهد تا خواسته اش قرین اجابت باشد؟
۶۴۳۸.

پژوهشی درباره وقف در قرآن (مطالعه موردی آیات «بِرّ» و «قرض حسن»)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: وقف حبس صدقه قرض حسن بر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۲۴۰
قرآن مجید اگرچه گونه های خاصی از حبس و وقف جاهلی را ممنوع اعلام کرده، اما با عناوینی همچون صدقه، قرض حسن، تقدیم خیر، برّ، انفاق و کتابت آثار، به انجام کارهای خیر از جمله وقف تشویق نموده است. به وجود آمدن اصطلاح «وقف» بعد از دوران تشریع، نمایانگر متشرعه بودن حقیقت معنایی آن است. در این میان، دلالت آیه یا آیاتی از قرآن مجید که بیشترین ارتباط معنایی را با مفهوم وقف داشته باشد، از جمله مسائل مطرح در بحث وقف است. اگرچه اکثر محققان به این مطلب تصریح نموده اند که وقف تحت عناوین کلی قرآنی مانند خیرات و مبرّات داخل است، اما برخی مفسران با توجه به دو روایت مربوط به وقفِ دو نفر از صحابه به نام های ابوطلحه انصاری و ابوالدحداح انصاری که در ذیل آیه 92 آل عمران (آیه برّ) و آیات 245 بقره و 11 و 18 حدید (آیات قرض حسن) وارد شده است، این آیات را به طور خاص مربوط به وقف شرعی دانسته اند. این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی سامان یافته است، در صدد بررسی این دو روایت تفسیری بر پایه معیارهای رجالی و فقه الحدیثی و بررسی کیفیت ارتباط آن ها با آیات ذکرشده است.
۶۴۳۹.

نماد و نقش آن در فرازمانی بودن قصه های قرآنی (مطالعه موردی داستان حضرت موسی (علیه السلام))(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نماد قصه های قرآنی قصه حضرت موسی (ع) فرازمانی بودن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۵۰
قرآن کریم مفاهیم معنوی و انتزاعی را به کمک نماد به شکل ساخت های مادی مجسم سازی نموده و تصویرهای پویا و مؤثر در ذهن مخاطب می آفریند و بر اندیشه های انسانی تأثیر می گذارد. یکی از تفاوت های قصه قرآنی با دیگر داستان های بشری، قابلیت انطباق پذیری و الگوبرداری فرازمانی است و کارکرد نماد، یکی از عوامل پدیدآورنده فرازمانی بودن قصه قرآنی است. داستان حضرت موسی (علیه السلام) به عنوان گسترده ترین قصه قرآنی، بالاترین حجم استفاده از نماد را دارد. کارکرد نماد از عوامل پدیدآورنده پویایی و قابلیت انطباق پذیری و الگوبرداری فرازمانی این داستان است؛ به گونه ای که احساسات و اندیشه درونی مخاطب را در طول تاریخ به خود واداشته و او را شیفته و دلباخته خود نموده است. این پژوهش ضمن بررسی چیستی نماد، به این پرسش پاسخ می دهد که کارکرد نماد در قصه حضرت موسی (علیه السلام) چگونه سبب فرازمانی شدن این قصه شده است و عصا نماد قدرت نمایی، گوساله سامری نماد کجروی، بهانه های بنی اسرائیلی نماد بهانه جویی و لجبازی، آسیه نماد خویشتن داری را بررسی می کند و فرعون، هامان و قارون را به عنوان سه نماد باطل جبهه سیاسی، اعتقادی و اقتصادی معرفی می کند.
۶۴۴۰.

ارمغان علمی و معرفتی فناء فی الله و بقاء بالله از منظر ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فناء فی الله بقاء بالله علم و معرفت حضوری ابن عربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۳ تعداد دانلود : ۲۴۶
علی رغم تلاش های علمی صورت گرفته در موضوع فناء فی الله و بقاء بالله، تعیین تحفه ارزشمند منزل فنا و رهاورد آن و پاسخ گویی به تناقض ادراک سالک در حال فناء ذاتی! همچنان در هاله ای از ابهام است. این مقاله مدعی است رهاورد این منزل، همان جان سالک است که معرفتی نوین از ادراک تام وحدت با حق، با آن آمیخته و ممزوج شده است. عارف در منازل متعدد فنا پله پله به فنای خویش و ماسوی الله در افعال، صفات و ذاتِ حق معرفت حضوری می یابد و حقیقت، بی واسطه حد و رسم و مفاهیم، بنا به وسعت ظرف انسان نزد او جلوه گر خواهد شد. بنابر قرائت صحیح از فنا و دستاوردهای آن، تناقض ابتدایی رخت برمی بندد، زیرا اساس این پارادوکس ظاهری یا بر نفی محملِ علم است و یا بر خلوّ آن از معارف در حال فناء ذاتی. وقتی جان بدون هلاکت و تغییر باقی است می تواند ظرف علم نامحدود الاهی واقع گردد و جان هیچ گاه از هرگونه معرفتی خالی نخواهد بود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان