درخت حوزه‌های تخصصی

نشر فرهنگ اسلامی و نهادینه سازی ارزش ها و باورهای دینی در ضمیر افراد از جمله مهمترین وظایف نظام تعلیم و تربیت ایران است. برای انجام این امر خطیر نظام آموزشی کشور بیش از هر چیز نیازمند توجه دقیق و علمی به محتوای کتاب های درسی، خصوصاً کتاب های درسی دین و زندگی است. زیرا باورها و عقاید دینی و ارزش های اخلاقی و رفتاری از جمله اموری هستند که معلول ساختار و محتوای نظام آموزش اند. محتوای کتب درسی در هر نظام آموزشی تعیین کننده و انتقال دهنده ارزش ها و هنجارهای اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی هستند. به همین دلیل نیز محتوای کتاب های درسی در هر کدام از دوره های تحول نیاز به تحلیل و بررسی علمی دارند، تا بر اساس اهداف آموزش و پرورش و نیز متناسب با شیوه های نوین تدریس به منظور ارتقای رشد همه جانبه دانش آموزان تدوین و تألیف گردند. در این پژوهش کتاب های دین و زندگی دوره ی متوسطه بر اساس مقوله های هفت گانه مفاهیم اساسی و مؤلفه های بیست و چهارگانه اهداف در قلمرو باورها و گرایش ها که به وسیله ی سازمان تدوین کتب درسی مشخص گردیده ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. بنابراین، هدف از انجام این پژوهش تحلیل محتوای کتاب های دین و زندگی دوره ی متوسطه به منظور تعیین ضریب درگیری دانش آموزان با محتوای متن و قسمت های اندیشه و تحقیق (پرسش های) کتب یاد شده می باشد. بدین منظور، پس از مشخص نمودن مقوله ها و مؤلفه ها به عنوان ملاک های تحلیل و در نظر گرفتن پاراگراف های هر درس به عنوان واحدهای تحلیل، با استفاده از روش ویلیام رمی به تحلیل محتوای متن و قسمت های اندیشه و تحقیق کتاب های پیشگفته اقدام گردید. نتایج حاکی از آن است که میزان توجه به مقوله های مفاهیم اساسی (هفت گانه) و مؤلفه های بیست و چهارگانه در کتاب دین و زندگی دوم نسبت به کتاب های اول و سوم بیشتر است و مقایسه نتایج حاصل از ضرایب درگیری(ISI) با نتایج مصاحبه های انجام شده با دبیران درس دین و زندگی نیز نشان می دهد که میزان توجه مؤلفان در تدوین محتوای کتاب ها بیشتر معطوف مقوله ی مبانی و اصول دین بوده است تا دیگر مقوله ها. با این اوصاف کتاب های دین و زندگی دوره ی متوسطه نیاز به تجدید نظر در زمینه ی محتوای تدوین شده از سوی سازمان تدوین کتب درسی دارند.

یافته های پژوهشی نشان می دهند که انطباق خانواده تحت تاثیر کودککم توان ذهنی قرار می گیرد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین عملکرد خانوادگی، ویژگی های کودکو متغیر های جمعیت شناختی والدین با استرس و سلامت روانی در میان والدین کودکان کم توان ذهنی انجام شد. روش: 200 نفراز والدین (70 پدر و 130 مادر) مطالعه شدند، و به پرسش نامه های شاخص استرس والدین، سلامت روانی، مقیاس سنجش خانواده و پرسشنامه خصوصیات جمعیت شناختی والد و کودکپاسخ دادند. داده ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیری، همبستگی و رگرسیون بررسی شدند. یافته ها: از میان ویژگی های کودک، بین سن کودک، استرس والدگری و سلامت روانی رابطه منفی وجود داشت. بین شدت کم توانی ذهنی کودکو سلامت روانی رابطه منفی و معنادار بود. بین درآمد خانواده با تنیدگی والدین و سلامت روانی نیز رابطه منفی بود. همبستگی بین متغیر های نقش،حل مشکل و ابراز عواطف با سلامت روانی واسترس والدگری منفی بود. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد، متغیرهای ویژگیهای کودک، عملکرد خانواده و عوامل جمعیت شناختی قادر به پیش بینی واریانس استرس والدگری و سلامت روانی هستند. نتیجه گیری: متغیر های عملکرد خانواده، ویژگی های کودکو متغیر های جمعیت شناختی با سلامت روانی و استرس والدگری رابطه دارند و قادر به پیش بینی آن ها هستند.

در دوران کنونی تربیت مدنی یکی از ضرورت های برنامه های آموزشی و پرورشی جوامع امروزی محسوب می شود، که این امر در جامعه ایران نیز جلوه و جایگاه خاص خود را داراست. البته تحقق آرمان های مربوط به تربیت مدنی در ایران با چالش ها و موانع عدیده ای چون تمرکز در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی تعلیم و تربیتی، کمبود نهادهای مدنی دانش آموزی غیر دولتی، عدم استفاده از روش های فعال و مشارکتی، بی توجهی به مولفه های تربیت شهروندی، کتب محوری و ارزشیابی محفوظات محور، نا برابری در توزیع برابر امکانات آموزشی برای پسران و دختران، ناتوانی معلمان در تامین اهداف تربیت مدنی ... مواجه می باشد، که در این مقاله ضمن مروری کوتاه به مفهوم تربیت مدنی در گذر تحولات تاریخی و طرح ویژگی های آن، به تبیین و تحلیل چالش های تربیت مدنی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نیز پرداخته می شود.

کنکور در جامعه ما به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده که بر نظام آموزش عمومی و متوسطه و همچنین شرایط روانی و اقتصادی خانواده ها به شدت تاثیر می گذارد و به یک تهدید جدی برای نوآوری و خلاقیت و سلامت روانی نسل جوان تبدیل شده است. پژوهش درباره نظام پذیرش دانشجو و اندیشه برای برون رفت از این مشکل از اولویتهای نظام آموزش عالی کشور است. این تحقیق که مروری بر مطالعات نظری و میدانی شماری از پژوهشگران درباره کنکور است، ابتدا به آسیب شناسی کنکور در ابعاد مختلف خانوادگی، روانی، علمی و شغلی پرداخته، سپس نظام تصمیم گیری در پذیرش دانشجو را بررسی می کند. همچنین درباره فرضیه های مختلف برای حذف کنکور بحث نموده است. این فرضیه ها عبارت است از: کاستن تعداد متقاضیان کنکور، تغییر کارکرد بخش هایی از ظرفیت آموزش عالی از کارشناسی به کاردانی و توسعه ظرفیت آموزش عالی. در بخش پایانی مقاله نیز پیشنهادهایی برای حذف تدریجی کنکور ارائه شده است.

علم شیمی علاوه بر برخورداری از نقش مؤثر در کلیه شؤون زندگی انسانی، در رشد اقتصادی و سیاسی کشور متکی به منابع طبیعی ایران جایگاه ارزنده ای دارد. از این رو ارزشیابی وضعیت جاری برنامه درسی شیمی به منظور بررسی میزان شایستگی و ارزش آن در تامین نیازهای فردی و اجتماعی کاملاً ضروری است. نتایج مرور منابع در دسترس نشان دهنده تمرکز بیشتر پژوهش های ارزشیابی موجود بر تعیین میزان توفیق برنامه ها بوده تا تعیین ارزش آنها و این وضعیت در ایران به خصوص در ارتباط با درس شیمی کاملاً محسوس است. در راستای پر کردن این خلا به ویژه ضرورت دستیابی به الگوهای ارزشیابی مبتنی بر شرایط فرهنگی و فلسفی بومی، هدف این تحقیق تدوین الگوی ارزشیابی برنامه درسی شیمی مناسب برای دوره متوسطه ایران است. روش پژوهش تفسیری یا به عبارتی بررسی و تحلیل نظری است. در این رابطه از طریق مطالعات تطبیقی ـ با توجه به ماهیت برنامه درسی شیمی و نیز مبانی فلسفی، اعتقادی و خط مشی های آموزش و پرورش ایران ـ وضعیت مطلوب عناصر سازنده برنامه یعنی ملاک ها استنباط شد و اساس طراحی الگوی ملاک محور قرار گرفت. این الگو از نظر شفافیت مفهومی، انطباق با واقعیت، جذابیت ساختاری و از جنبه اقناعی مورد ارزیابی، اصلاح و سرانجام تایید 10 نفر از متخصصان برنامه ریزی درسی قرار گرفته است.

هدف: در مطالعه حاضر هدف، بررسی رابطه راهبردهای شناختی تنظیم هیجان (CERQ) و رابطه آن با افسردگی و اضطراب در دانش آموزان مراکز راهنمایی استعدادهای درخشان شیراز بود . روش: برای دستیابی به این هدف همه دانش آموزان کلاس های اول تا سوم مراکز راهنمایی استعدادهای درخشان شهر شیراز (500) نفر به تکمیل CERQ و شاخص های افسردگی و اضطراب مقیاس SCL-90-R پرداختند. از ضریب آلفای کرونباخ برای بررسی پایانی، و از روش های تحلیل عوامل و همبستگی نمره کل با نمرات خرده مقیاس ها برای بررسی روایی CERQ استفاده شد. یافته ها: نتایج ضمن تایید پایانی و روایی CERQ نشان دادند که بدون توجه به جنسیت پاسخ دهنده، راهبردهای شناختی مقصر دانستن خود، تمرکز بر تفکر، باز ارزیابی مثبت، مصیبت بار تلقی کردن، و مقصر دانستن دیگران پیش بینی کننده های مهم افسردگی و اضطراب بودند. نتیجه گیری: نتیجه کلی این تحقق نشان می دهد که راهبردهای شناختی تنظیم هیجان از جمله مقصر دانستن دیگران پیش بینی کننده افسردگی و اضطراب هستند.

" این مقاله بر اساس طرحی پژوهشی با همین عنوان و با هدف شناسایی متغیرهای محتوایی و ساختاری موثر بر ساختار سازمانی و طراحی ساختار مناسب، به صورت مفهومی و عملی موقعیت این متغیرها را در دو وضعیت موجود و مطلوب مشخص کرده است. در این پژوهش از اسناد دست اول، پژوهشهای انجام شده مرتبط، نتایج مصاحبه با مدیران و مشاوران سازمان درباره ابزارهای گردآوری داده ها (ابداعی رابینز)، الگوهای پنجگانه مینتزبرگ، الگوی عملی ندلر - توشمن، الگوی ارتباط هدف و ساختار (ابداعی رورباف)، الگوی ارتباط پنجگانه چرخه زندگی و ساختار (ابداعی لاری ای گرینر)، با تغییراتی در آنها و افزودن چند الگوی دیگر که همه ابزارها از روایی و اعتبار برخوردارند، استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در این سازمان، سه متغیر ساختاری پیچیدگی، رسمیت و به ویژه تمرکز، بالا یا بسیار بالاست و باید کاهش یابد. اهداف و استراتژی سازمان در وضعیت موجود، در حد کارایی است در صورتی که در وضعیت مطلوب باید اثر بخش باشد. محیط آرام، باثبات و نسبتا مطمئن در نظر گرفته شده است در صورتی که در وضعیت مطلوب لازم است محیط تا اندازه ای متلاطم باشد. در حال حاضر اندازه سازمان بسیار بزرگ است و لازم است از طریق کاهش قابل توجه نیروی انسانی غیرمتخصص و به کارگیری متخصصان بیشتر، اندازه سازمان کوچک شود. در پایان بر اساس الگوی طراحی شده، 18 پیشنهاد همراه با نمودار تشکیلات ماتریسی و پیوندی ارایه شده است. با استفاده از الگوی به دست آمده در این پژوهش، می توان ساختار سازمانهای مشابه را طراحی کرد "

هدف: بررسی تاثیر شن بازی درمانی بر روی پسران پرخاشگر 11 ساله در پایه های پنجم دبستان در منطقه 5 آموزش و پرورش شهر تهران است. روش: بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای یک دبستان به تصادف از میان دبستانهای منطقه 5 تهران انتخاب شد سپس با اجرای سیاهه پرخاشگری و تکمیل آن توسط معلمان، 14 نفر از دانش آموزان پرخاشگر انتخاب و به طور تصادفی در گروه های کنترل و آزمایش قرار گرفتند و روش شن بازی درمانی بر روی گروه آزمایش به مدت 6 جلسه بطور انفرادی اجرا شد. یافته ها: با استفاده از T تفاوت، میانگین تفاضل نمره های پیش آزمون و پس آزمون پرخاشگری کودکان مورد مقایسه قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد T محاسبه شده در سطح P<0.05 معنادار و حاکی از کاهش سطح پرخاشگری کودکان در گروه آزمایش بود.

امروزه آموزش و پرورش به عنوان یکی از مهم ترین عوامل توسعه ی جوامع محسوب می شود و کشورهای جهان می کوشند تا در انتخاب نظام آموزشی کارآمد یا کارآمدتر نمودن نظام آموزشی خود کمترین فرصتی را از دست ندهند . اما به راستی کارآمدی یعنی چه ؟ منظور از آموزش و پرورش چیست ؟ چه ملاک هایی برای سنجش کارآمدی وجود دراد ؟ ارتباط کارآمدی ، اثربخشی و بهره وری چگونه است ؟ کارآیی در نظام آموزشی یعنی چه ؟ اتلاف در آموزش و پرورش یعنی چه ؟ عوامل موثر بر کارآیی نظام های آموزشی کدامند ؟ در این مقاله با بررسی سؤال های فوق ، ویژگی های آموزش و پرورش کارآمد با توجه به نتایج تحقیقات و نظر صاحب نظران ارائه می شود

زمینه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی بازی درمانی بر بهبود مهارت های زندگی کودکان کم توان ذهنی بود. روش: روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با گروه گواه بود که روی 30دانش آموز کم توان ذهنی (زیر 14سال) مدرسه توحید2 شهرستان سرپل ذهاب در سال1394 انجام شد. آزمودنی ها از طریق نمونه گیری دردسترس انتخاب و به طور تصادفی در 2گروه 15نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 16جلسه 90دقیقه ای، تحت بازی درمانی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس رفتار سازشی واینلند به عنوان پیش آزمون و پس آزمون در 2گروه و برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتیجه نشان داد که آموزش مبتنی بر بازی درمانی موجب بهبود مهارت های زندگی روزمره در کودکان کم توان ذهنی می شود. نتیجه گیری: بنابراین پیشنهاد می شود از آموزش مبتنی بر بازی درمانی برای بهبود مهارت های زندگی روزمره کودکان کم توان ذهنی استفاده شود.

برنامه های درسی ،یکی ازعناصریاخرده نظامهای اصلی، آموزش عالی هستندکه نقش تعیین کننده ای وغیرقابل انکاررادرراستای تحقق اهداف ورسالتهای دانشگاهها ازنظرکمی وکیفی ایفامی کنند. عدم توجه وبازبینی های دقیق ومداوم نسبت به برنامه های درسی می تواندیکی ازدلایل عمده نارسایی آموزش درهرجامعه ای باشدبه همین دلیل بایدزمینه های لازم رابرای بررسی وسپس ارائه برنامه های جالب تروپویاترفراهم نمودتادانشگاهها بتوانندجایگاه خودرادردنیای حاضربعنوان مراکزوپایگاه های دانش وپژوهش وتوسعه، حفظ نمایند. اهداف اساسی برنامه های درسی دردانشگاههابرمبنای توجه به اهداف ورسالتهای کلی آموزش عالی شامل حیطه زیر مى باشد: حیطه تخصصی، حیطه آموزش عمومی، حیطه پرورش وتوسعه دانش، حیطه پرورش معلمان ومربیان. جهت دستیابى به اهداف فوق و هرگونه تصمیم گیری درحوزه برنامه های درسی بایدبراساس الگوی مناسب وجامع عمل کرد.الگوها، ساختار، اهداف، محتوا و فرایند تحصیلات دورههاى آموزشى را به گونه اى تنظیم میکند که باعث پیشرفت در سطوح مختلف آموزشى مى شود.انواع متنوعى از الگوهاى برنامه ریزى درسى دانشگاهی ارائه شده است که در این مقاله سعى شده است ضمن توضیح اهداف وویژگیهاى برنامه درسی دانشگاهى ومعرفی انواع الگوهاى برنامه درسى در آموزش عالى ، الگوى برنامه ریزی راهبردی به عنوان یک الگوی مطلوب معرفى شود.

تغییر در سبک زندگی در نتیجه شیوع جهانی بیماری کووید 19، کودکان را تحت شعاع قرار داده و پیامدهای روان شناختی به دنبال داشته است. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی پیامدهای روان شناختی کرونا ویروس جدید (کووید 19) در کودکان روش مرور نظام مند بود. بدین صورت که یافته های پژوهشی از سال های میلادی 2019 تا 2020 در پایگاه های اطلاعاتی PupMed، Springer، Scopus، ProQuest، Science direct، Google Scholar با جستجوی کلیدواژه های کووید 19، تاثیرات روان شناختی، سلامت روان، انزوای اجتماعی، مشکلات رفتاری-هیجانی، قرنطینه و کودکان مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت براساس معیارهای ورود از بین 62 مقاله مورد بررسی، 15 مقاله وارد پژوهش و نتایج طبقه بندی، خلاصه و گزارش شد. ارزیابی حاصل از مقالات مورد بررسی نشان داد افزایش مشکلات رفتاری، مشکلات مربوط به خودتنظیمی، اضطراب و ترس، مشکلات مربوط به سازگاری و راهبردهای مقابله ای، تجربه بدرفتاری و آزار هیجانی، افزایش شدت اختلال های روانی و افسردگی و استرس پس از آسیب از پیامدهای روان شناختی شیوع بیماری کووید 19 برای کودکان بشمار می رود. با توجه به پیامدهای روان شناختی منفی ناشی از شیوع بیماری کووید 19 طراحی و برنامه ریزی راهبردهای مداخله ای و حمایتی در جهت کاهش اثرات منفی توصیه می شود.

مقدمه: ارزشیابی برنامه درسی دارای قدمتی به اندازه فرآیند تعلیم و تربیت است. مفهوم ارزشیابی آنقدر گسترده است که انواع مختلفی از فعالیت­های ارزشیابی را که هدف مشترک همه آنها بررسی وضعیت برنامه درسی در موقعیت اجرایی خاص است، دربر می­گیرد؛ بنابراین، روش­ها و راهبردهای ارزشیابی نیز متفاوت خواهند بود. هدف از این مقاله بررسی تفاوت روندهای ارزشیابی براساس شش مقوله مرحله تدوین برنامه، موضوع مورد ارزشیابی، معیار، نوع داده­ها، روش خلاصه­کردن داده­ها و نقش بود. در مورد هر مقوله، گروه تدوین بر وظیفه خاصی تمرکز دارد. از این رو در هر مرحله، انواع خاصی از ارزشیابی مورد نیاز است تا اجرای موفقیت آمیز و استفاده از برنامه جدید را حمایت کند. نتیجه گیری: هیچ مبنای نظری پذیرفته شده ای برای میزان مورد نیاز تجربیات اندوخته­شده به منظور تعیین حداقل الزامات ارزشیابی که بایستی در تشخیص کارآیی کاربرد وسیع برنامه جدید در نظام آموزشی به کار رود، وجود ندارد و هر نظامی می بایست استانداردهای ارزشیابی را براساس شرایط خود تعیین کند.

"امروزه، مدیریت اثربخش یکی از شناسه های توسعه یافتگی در نظام جهانی به شمار می رود. مدیریت کارآمد و توان مند قادر است با به کارگیری پتانسیل ها و امکانات بالقوه و مستعد سازمان، بستری در خور برای توسعه پایدار و همه جانبه پدید آورد. در این پژوهش، رابطه قدرت مقام، ساختار وظیفه، و روابط رهبر- عضو، با اثربخشی مدیران دبیرستان ها و هنرستان های شهرستان نجف آباد بررسی شده است. این پژوهش توصیفی- همبستگی است و جامعه آماری آن 870 دبیر و 60 مدیر دبیرستان ها و هنرستان های شهرستان نجف آباد است. روش نمونه گیری پژوهش طبقه ای متناسب با حجم بوده که بر پایه برآورد حجم نمونه، 180 دبیر و 20 مدیر به صورت تصادفی گزیده شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش، پرسش نامه پژوهش گر ساخته موقعیت رهبری، پرسش نامه پژوهش گر ساخته اثربخشی مدیران، و پرسش نامه استاندارد LPC است. روایی پرسش نامه ها با ضریب آلفای کرون باخ، برای پرسش نامه موقعیت رهبری 0.89، برای پرسش نامه اثربخشی مدیران 0.97، و برای پرسش نامه 0.96 LPC برآورد شد. یافته های پژوهش نشان داد قدرت مقام، ساختار وظیفه، و روابط رهبر- عضو همبستگی معناداری با اثربخشی مدیران دارد. برآورد ضریب تعیین نشان داد 52 درصد از واریانس قدرت مقام، 48 درصد از واریانس ساختار وظیفه، و 63 درصد از واریانس روابط رهبر- عضو با اثربخشی مدیران مشترک است. رگرسیون چند متغیره، همبستگی روابط رهبر- عضو و ساختار وظیفه را با اثربخشی مدیران معنادار نشان داد. براساس ضریب تعیین، 63 درصد واریانس اثربخشی را روابط رهبر- عضو تبیین می کند که با ورود ساختار وظیفه، واریانس تبیین شده به 77 درصد افزایش می یابد. ضریب همبستگی نمره های LPC با اثربخشی مدیران r=646 و در سطح اطمینان P£0.01 معنادار است؛ یعنی با افزایش LPC، میزان اثربخشی مدیران رابطه مدار افزایش می یابد. "