فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۸۱ تا ۷۰۰ مورد از کل ۱٬۹۸۲ مورد.
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳
109-124
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: انسان؛ یکی از پیچیده ترین مخلوقاتی که نمود «فتبارک الله احسن الخالقین» است، موضوع بسیاری از علوم قرار گرفته است. یکی از علومی که به بررسی انسان ازجهت عوامل رشد و حیات و چگونگی فعالیت اعضای بدن می پردازد، «فیزیولوژی» است. از سوی دیگر بررسی انسان از این منظر در علوم دینی اسلامی هم صورت گرفته است و منابع مختلف دینی ازجمله قرآن و کتب باقی مانده از معصومان و بزرگان دینی نیز به آن پرداخته است. هدف اصلی این پژوهش رسیدن به دیدی جامع نسبت به امکان تطابق علم با دین و درک جدانبودن این دو مقوله از یکدیگر است. روش کار: روش این پژوهش تطبیق و تحلیل مطالب و مراجعه به کتابخانه است و برای اجرای آن، از کتاب های مختلف حوزه ی علوم اسلامی و کتب مربوط به دانش فیزیولوژی و پزشکی و مقالات حوزه ی دینی و پزشکی استفاده شده است. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد بسیاری از مواردی که در حوزه ی علم فیزیولوژی و پزشکی به آنها اشاره شده، بزرگان دین اسلام، به ویژه امامان معصوم (ع) که دارای علم الهی و عصمت بالغه هستند نیز به آنها اشاره کرده اند، که با علوم روز منطبق است. نتیجه گیری: بحث مقایسه یی درباره ی علم فیزیولوژی در دو حوزه ی علوم تجربی و دینی، نشان می دهد که دین (منبعی که دارای آموزه های وحیانی است)، با علم تجربی منطبق است و در حوزه ی علوم تجربی نیز حرفی برای گفتن دارد. این امر موجب می شود در حوزه ی ارتباط علم و دین به تعارض های کامل بین این دو مقوله قائل نباشیم و ارتباط بین این دو را بپذیریم که این امر منجر می شود در بُعد پزشکی، فیزیولوژی و علوم تجربی عقاید دینی را مؤثر بدانیم و گام های بلندی برای ارتباط تنگاتنگ بین آنها برداریم
بررسی اثربخشی مرور زندگی با جهت گیری هستی شناسی اسلامی بر کاهش تعارضات زناشویی زنان دارای همسر معتاد در بحران زلزله کرمانشاه(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی مرور زندگی با جهت گیری هستی شناسی اسلامی بر کاهش تعارضات زناشویی زنان دارای همسر معتاد در بحران زلزله کرمانشاه است. جامعه آماری این پژوهش را زنان دارای همسر معتاد در بحران زلزله کرمانشاه تشکیل می دهند. به این ترتیب که در ابتدا از داوطلبین ثبت نام به عمل آمد و با ارائه پرسش نامه تعارضات زناشویی در میان زنان داوطلب، تعداد 24 زن که نمره پایین تر از میانگین در این آزمون کسب کردند، انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 12 نفر) جایگزین شدند و طی 6 جلسه 90 دقیقه ای، الگویی از درمان مرور زندگی با تأکید بر هستی شناسی اسلامی اسمعیلی در مورد آنها اجرا گردید. روش این پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. داده ها با استفاده از آزمون آماری کوواریانس مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که درمان مرور زندگی با تأکید بر هستی شناسی اسلامی با گسترش دید هستی شناسانه افراد نسبت به اعمال، اهداف و رفتارهای خود و همچنین تغییر ارزش گذاری های خود در زندگی و تجدیدنظر در موقعیت های فردی، اجتماعی و خانوادگی آنها مؤثر بوده است.
سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف از نوشتار حاضر، بررسی سطوح خلاقیت بر اساس حکمت متعالیه است. بدین منظور از رویکرد کیفی و روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. در دیدگاه صدرا، خلاقیت، بخشی از توانایی نفس انسان است. خداوند، نفس انسان را به گونه ای آفریده که قدرت و توانایی ایجاد صور اشیا مجرد و مادی را دارد. این تحقیق نشان می دهد که از منظر صدرا، واژگان «خلق» و «ابداع»، دو واژه بسیار مهم و کلیدی ناظر بر مفهوم خلاقیت اند، که خود بیانگر دو سطح مختلف خلاقیت (خلق از ماده و خلق از عدم) می باشد. براین اساس، برای خلاقیت انسان دو سطح کلی در نظر گرفته شده است که عبارتست از خلاقیت متعارفه و متعالیه. خلاقیت نوع اول در حیطه خیال متصل شکل می گیرد و محصول آن در مقام تحقق خارجی مسبوق به ماده و مدت است و خلاقیت نوع دوم مستلزم اتصال به خیال منفصل(عالم مثال) و داشتن نفس مزکی و همت است. در این سطح حقایقی که نفس مزکی بعد از مشاهده صور خیالی (در خیال منفصل)، در نفس خود انشا می کند، در مقام تحقق خارجی، بدون واسطه ماده و عوامل دیگر و بدون صرف مدت زمان، به صورت دفعی، در عالم خارج ایجاد می شود. از منظر صدرا در خیال متصل انسانی، قوه متصرفه با کارکردهای چهارگانه خود، نقش مهمی در تکوین خلاقیت دارد. خلاقیت این قوه (خلاقیت متعارفه) به سطوح جزئی تر تقسیم بندی می شود که عبارتنداز: 1) تصرف در صور و معانی (به واسطه ترکیب و تجزیه)؛ 2) محاکات محسوسات؛ 3) محاکات معقولات.
بررسی ویژگی های روان سنجی آزمون سبک زندگی اسلامی در نوجوانان دبیرستانی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش، بررسی ویژگی های روان سنجی آزمون سبک زندگی اسلامی(ILST) در نوجوانان بود. بدین منظور، نخست روایی محتوایی و صوری این آزمون بررسی و سپس اجراء شد. جامعه آماری، دانش آموزان دبیرستان های شهر قم (15-20 سال) بودند که 578 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش «آزمون سبک زندگی اسلامی» و «آزمون جهت گیری مذهبی» بود. داده ها، با روش تحلیل عاملی و تحلیل مانوا تحلیل شدند. بررسی ها، به اصلاح 12 و حذف 9 سؤال انجامید. ضریب آلفای کرونباخ برابر با 86/0 بدست آمد. تعداد عوامل در نمونه نوجوان همانند نسخه اصلی 9 عامل است، اما نامِ بعضی، متفاوت است. عوامل تحت عنوان عبادی، روشنفکری منفی، خویشتن داری، تعهد، ارتباط مثبت، خردورزی، دنیاخواهی، فعال بودن و بی تفاوتی نامگذاری شدند. عامل ها 42/39 درصد واریانس سبک زندگی در نوجوانان را تبیین کرد. در تحلیل عاملی، 8 سؤال حذف شد. روایی همزمان در دو آزمون مورد نظر، 70/0، همبستگی را نشان داد. با توجه به روایی عاملی، روایی همگرا و پایایی مناسب «آزمون سبک زندگی اسلامی- نسخه نوجوانان» (ILST-AV)، استفاده آن در پژوهش های مربوط به نوجوانان توصیه می گردد.
بررسی رابطه ی عزت نفس و معنویت گرایی با احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1395(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳
43-54
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: دانشگاه فرصتی مناسب برای رشد فردی به حساب می آید؛ باوجوداین، دانشجویان اغلب با معضل هایی روبه رو هستند که احساس غربت جزء بیشترین معضل های بیان شده در بین دانشجویان خوابگاهی است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی عزت نفس و معنویت گرایی با احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1395 انجام شده است . روش کار: این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه ی آماری آن شامل همه ی دانشجویان دختر و پسر خوابگاهی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال تحصیلی 94 - 95 است؛ که از میان آنان 322 نفر بر اساس جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه یی چندمرحله یی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی عزت نفس کوپر اسمیت، پرسش نامه ی معنویت پارسیان و دونینگ و پرسش نامه ی احساس غربت آرچر است. داده های پژوهش نیز با استفاده از روش های آمار توصیفی، ضریب همبستگی و رگرسیون تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داده که بین عزت نفس و احساس غربت (10/0>p) و همچنین بین معنویت گرایی و احساس غربت (001/0>p)، رابطه ی منفی معنادار وجود دارد و معنویت گرایی می تواند میزان احساس غربت دانشجویان خوابگاهی را پیش بینی کند (100/0>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان معنویت گرایی و عزت نفس را ابزاری مکمل برای کاهش احساس غربت در نظر گرفت و برای کاهش احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی به این متغیّرها توجه داشت.
معرفی «کتاب راهنمای انجمن روانشناسی امریکا در روانشناسی، دین و معنویت»
منبع:
پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۶
173 - 196
حوزههای تخصصی:
مباحث روان شناسی دین و معنویت در دهه های اخیر رشد چشمگیری داشته است. ازدیاد روزافزون پژوهش ها، مجله های تخصصی و کتاب های مرجع و راهنما در این حیطه همین را نشان می دهد. کتاب راهنمای انجمن روان شناسی امریکا را می توان نشانه و بزرگ داشت این تحول مهم دانست. این کتاب دوجلدی، جامع ترین مجموعه از گزارش های مربوط به موضوع روان شناسی، دین و معنویت در سال های اخیر است. این مجموعه را انجمن روان شناسی امریکا (APA) در سال 2013 در واشنگتن منتشر کرد. ویراستار اصلی کتاب کِنت آی. پارگامنت است که جولی آی. اکسلاین و جیمز دبلیو. جونز در جلد اول و آنِت ماهونی و ادوارد پی. شافرنسکی در جلد دوم وی را در تدوین و تنظیم کتاب یاری کرده اند. کتاب در دو جلد، و در حدود 1500 صفحه تنظیم شده است. جلد اول این کتاب شامل ۴۱ فصل است که در چهار بخش سازمان یافته و دربردارنده آخرین نسخه های به روزشده نظریه ها و پژوهش ها در روان شناسی معاصر دین و معنویت است. جلد دوم، با 34 فصل در پنج بخش، بر کاربرد روان شناسی دین و معنویت متمرکز شده است. به طور کلی، 130 نفر در تهیه کل این مجموعه مؤثر بوده اند. گزارش حاضر معرفی اجمالی این کتاب است که بعد از مقدمه شامل معرفی مختصری از مؤلفان اصلی کتاب، ساختار کتاب و توضیح درباره موضوع بخش ها و فصول مربوط به همراه اسامی مؤلفان هر فصل است.
بررسی رابطه بین شخصیت با رضایت از زندگی و امید به آینده(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین شخصیت با رضایت از زندگی و امید به آینده در میان دانش آموزان دبیرستانی است. پژوهش از نوع توصیفی و همبستگی است. حجم نمونه مورد پژوهش 316 نفر از دانش آموزان دبیرستان های پسرانه و دخترانه شهرستان رباط کریم است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل: پرسش نامه 90 سؤالی شخصیتی آیسنک، پرسش نامه 5 سؤالی رضایت از زندگی و پرسش نامه 12 سؤالی امید اشنایدر است. داده ها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره همزمان تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است که روان گسسته گرایی و روان رنجوری با کاهش رضایت از زندگی و برون گرایی با افزایش رضایت از زندگی همبستگی دارد. همچنین، روان گسسته گرایی و روان رنجوری با کاهش امید به آینده و برون گرایی با افزایش امید به آینده همبستگی دارد. یافته دیگر اینکه روان گسسته گرایی، برون گرایی و روان رنجوری می توانند حدود 5/18 درصد از واریانس رضایت از زندگی و 17 درصد از واریانس امید به آینده را تبیین نمایند. بنابراین، پرورش ویژگی های شخصیتی کارآمد، نقش مهمی در رضایت از زندگی و امید به آینده در میان دانش آ موزان دبیرستانی دارد.
تأثیر آموزش امیددرمانی با استفاده از آموزه ها و داستان های قرآنی بر افزایش امید دانش آموزان(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر «آموزش امید درمانی» با استفاده از آموزه ها و داستان های قرآنی بر«افزایش امید» دانش آموزان سال اول مقطع متوسطه شهر همدان بود. روش مطالعه نیمه تجربی، به صورت پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه دبیرستان های روزانه و دولتی شهر همدان در سال تحصیلی 1393 و روش نمونه گیری از نوع خوشه ای چندمرحله ای بود. در چارچوب طرح آزمایشی، 60 نفر از دانش آموزان به صورت جایگزینی تصادفی در دو گروه 30 نفری قرار گرفتند. در این طرح از «پرسشنامه امید» اسنایدر استفاده شد و سپس طرح آزمایشی برای گروه آزمایش طی ده جلسه اجرا شد و پس از اتمام جلسات آموزشی از هر دوگروه پس آزمون به عمل آمد و داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس تحلیل شدند. نتایج نشان داد آموزش امیددرمانی با استفاده از آموزه ها و داستان های قرآنی منجر به افزایش امید در دانش آموزان شده است
بررسی خوش بینی و تبیین جایگاه آن در استحکام خانواده(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
امروزه علی رغم پیشرفت های سریع علم و فناوری و امکانات رفاهی، خانواده ها دچار تزلزل شده اند. آنها نگرش صحیحی نسبت به حوادث و رفتارهای اطرافیان خود ندارند و با نگرش بدبینانه، به ارزیابی مسائل و مشکلات می پردازند. یکی از عواملی که می تواند در استحکام بخشی خانواده مؤثر باشد، خوش بینی است. این پژوهش ضمن مرور برخی پژوهش های روان شناسی و مراجعه به منابع اسلامی، به بررسی خوش بینی و ابعاد و مؤلفه های آن پرداخته، نقش آن را در استحکام خانواده تبیین نموده، و متغیرهای مرتبط با خوش بینی در استحکام خانواده را بررسی کرده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که خوش بینی بر مبنای توجه به جنبه های مثبت زندگی، ارائه تفسیرهای صحیح از رفتار دیگران و انتظار نتایج خوشایند، بر پایه توجه و تفسیرهای مثبت مبتنی است. این طرز تفکر در دیدگاه اسلامی، حول محور توحید می گردد.
تفاوت های تبیین رفتار انسان در قلمرو پارادایم اسلامی در مقایسه با سایر رویکردهای روان شناختی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش، با هدف بیان تفاوت های تبیین رفتار انسان در پارادیم اسلامی، در مقایسه با سایر رویکردهای روان شناختی انجام شده است. یافته های اولیه، با مراجعه به آیات و روایات و منابع روان شناختی، نشان داد که روان شناسان به دنبال کشف قواعد حاکم بر سازمان روانی انسان بوده اند؛ ولی هر یک با پیش فرض های هستی شناختی، انسان شناختی، ارزش شناختی، شناخت شناسی و روش شناختی خود، به بررسی رفتار انسان پرداخته اند. به همین دلیل، پیروان پارادایم های مختلف حتی افراد درون یک پارادایم، نقطه نظرات متفاوت و گاهی متعارض نسبت به یک موضوع ارائه کرده اند. این واقعیت نشان می دهد راه یابی روان شناس، به گزاره های علمی دربارة رفتار، کاملاً رنگ پارادایمی دارد. میزان مطابقت گزاره علمی یا یافته روان شناس درباره موضوع بررسی، به میزان مطابقت مؤلفه های پارادایمی او با واقع بستگی دارد. به همین دلیل، تبیین رفتار انسان در چارچوب پارادایم اسلامی می تواند: 1. با یافته های روان شناختی متفاوت باشد؛ 2. یافته های روان شناختی در چارچوب پارادایم اسلامی، از صحت بیشتری برخوردار باشد؛ زیرا این پارادایم مبتنی بر منابع وحیانی می باشد.
بررسی مقایسه ای رابطة بین عوامل هوش معنوی با اضطراب و افسردگی در دانش آموزان مقطع متوسطه براساس زمینة تحصیلی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی رابطة بین عوامل هوش معنوی با اضطراب و افسردگی در دانش آموزان رشتة «معارف و علوم اسلامی» و سایر رشته های تحصیلی انجام شده است. گروه نمونه شامل 38 دانش آموز رشتة علوم و معارف اسلامی (کل جامعه) و 196 دانش آموز از رشته های گوناگون تحصیلی در پایة چهارم دبیرستان های شهرستان خرم آباد (ناحیة 2 آموزش و پرورش) بود که به روش «نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای» انتخاب شدند. در این پژوهش، از 3 پرسش نامة «هوش معنوی ناصری»، پرسش نامه «اضطراب بک» و پرسش نامه «افسردگی گلدبرگ» استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که اضطراب در هر دو گروه به طور معنا داری از طریق عامل شکیبایی (در هوش معنوی) قابل پیش بینی بود. همچنین افسردگی از طریق عامل شکیبایی و بخشش در گروه معارف و علوم اسلامی و از طریق عوامل شکیبایی و تجارب معنوی در سایر دانش آموزان قابل پیش بینی بود. اما عامل شکیبایی پیش بینی کنندة بهتری بود. همچنین در گروه «معارف و علوم اسلامی» این عوامل پیش بینی کننده های قوی تری بودند.
کارآمدی مشاوره مبتنی بر آموزه های دینی بر کاهش تعارضات والد - نوجوان در دختران پایه دهم خمینی شهر
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی کارآمدی مشاوره مبتنی بر آموزه های دینی بر کاهش تعارضات والد- نوجوان در دختران پایه دهم خمینی شهر بود. این پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، دختران پایه دهم خمینی شهر بود که به روش نمونه گیری هدفمند، 30 دانش آموز انتخاب شدند و والدین این دانش آموزان به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند، به طوری که هر گروه شامل 15 زوج از والدین بود. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه تعارض والد- نوجوان پرینز استفاده شد که در مرحله قبل و بعد از برگزاری جلسات مشاوره، نوجوانان دختر پایه دهم آزمون را تکمیل کردند. بسته مشاوره والدین، با استفاده از آموزه های دینی و با تأکید بر نظرات دو نفر از متخصصان حوزه تربیت دینی تهیه شد. داده های پژوهش در سطح استنباطی تحلیل شد. آزمون فرضیه ها با روش تحلیل کوواریانس نشان داد که مشاوره مبتنی بر آموزه های دینی در رابطه والد- فرزند با والدین، بر کاهش تعارضات والد- نوجوان مؤثر است.
رابطه ابعاد هوش معنوی و سبک های حل مسئله با تاب آوری در میان دانشجویان(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة ابعاد هوش معنوی و سبک های حل مسئله با تاب آوری، در میان دانشجویان دانشگاه ایلام انجام شد. طرح تحقیق از نوع همبستگی است. بدین منظور، تعداد 186 نفر از دانشجویان به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های «هوش معنوی»، «سبک های حل مسئله» و «مقیاس تاب آوری» را تکمیل کردند. داده های تحقیق با ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش ارتباط مثبتی میان تمام ابعاد هوش معنوی با تاب آوری نشان داد. همچنین میان متغیرهای خلاقیت در حل مسئله، اعتماد در حل مسئله، و گرایش به حل مسئله با تاب آوری رابطة مثبت، و بین درماندگی در حل مسئله و مهارگری در حل مسئله با تاب آوری رابطة منفی وجود داشت. بالاترین ضریب همبستگی مربوط به معناداری شخصی است که مهم ترین متغیر پیش بین در این پژوهش است. بین اجتناب از حل مسئله با تاب آوری رابطة معناداری به دست نیامد. ازآن رو، که افراد با هوش معنوی بالا و سبک های حل مسئلة سازگارانه تاب آوری بالاتری دارند، می توان نتیجه گرفت که فراهم نمودن عوامل حمایتی (مانند مذهب و معنویت) به منظور افزایش هوش معنوی افراد، می تواند منجر به افزایش تاب آوری آنها گردد.
انسان و فرشته خویی
حوزههای تخصصی:
انسان دارای جنبه های مشترکی با حیوان و فرشته است؛ بیشترین اشتراک انسان با حیوان، در جنبه های جسمی و مادی؛ و جنبه ی مشترک انسان با فرشتگان در عقلانیت است. ازآنجایی که موضوع علم پزشکی بدن انسان و آثار طبیعی و مادی آن است، به ناچار به جنبه های مشترک درمانی بین انسان و حیوان اندیشیده و در این باره به آزمایش و پژوهش می پردازد؛ ولی پرداختن به این موضوع به طور طبیعی ممکن است انسان را از نگاهی متعالی به دیگر ابعاد وجودی خویشتن باز دارد. اگر نگاهمان را اندکی از بُعد خاکی برگرفته و نگاهی آسمانی و ملکوتی به انسان بیفکنیم، درخواهیم یافت که انسان جنبه های مشترکی نیز با ملائک دارد که آن جنبه ها، در بُعد روحانیِ وجود او جلوه گر شده است، همان بخشی که در باور و اعتقاد ما تأمین کننده ی سلامت معنوی به معنای واقعی کلمه نیز است.
رابطه بین سبک های دلبستگی، مسئولیت پذیری و بخشودگی با تعهد زناشویی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی، مسئولیت پذیری و بخشودگی با تعهد زناشویی می باشد. این پژوهش با روش توصیفی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان متأهل دانشگاه علوم پزشکی شهرستان ساری تشکیل بودند که تعداد 265 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از چهار پرسش نامه تعهد زناشویی آدامز و جونز، پرسش نامه مقیاس دلبستگی هازن و شیور، مقیاس مسئولیت پذیری گاف و مقیاس سنجش بخشودگی بین فردی احتشام زاده و همکاران استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره به روش همزمان استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین سبک های دلبستگی، مسئولیت پذیری و بخشودگی با تعهد زناشویی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین سه خرده مقیاس سبک های دلبستگی، سبک دلبستگی ایمن سهم بیشتری در پیش بینی متغیر تعهد زناشویی ایفا می کند. همچنین، مسئولیت پذیری و بخشودگی نیز توانایی پیش بینی متغیر تعهد زناشویی را دارند. به طورکلی، نتایج پژوهش حاکی از نقش مهم و تأثیرگذار متغیرهای دلبستگی، مسئولیت پذیری و بخشودگی در پیش بینی تعهد زناشویی بود.
تبیین مفهوم تقوا از منظر انسان شناختی با تأملی در آیات قرآن و دلالت های آن در پرورش تقوا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش، تبیین مفهوم تقوا از منظر انسان شناختی بر اساس آیات قرآن می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل مفهومی استفاده شد و آیاتی از قرآن کریم که ریشه «وقی» در آنها وجود داشت مورد توجه قرار گرفت. بنابر بازتعریف تقوا از منظر انسان شناختی و تأملات قرآنی، تقوا عبارت است از: ارزش گذاری غایت مدار و مبتنی بر ملاک ترجیح فطری، عقلی و یا شرعی گزینه های پیش رو در لحظه انتخاب که هر سه مرحله تشخیص، ترجیح و التزام عملی به گزینه مرجح را با خود دارد. دلالت های تربیتی این بحث در قالب استلزام های تقوا یا همان توانمندی هایی که فراگیران در اعمال تقوا باید بدان مجهز شوند عبارتند از: توان دیدن شقوق و گزینه های مختلف پیش رو در لحظه انتخاب، توان هزینه /فایده کردن (ارزش گذاری) هر یک از گزینه ها و تشخیص بهترین گزینه، شناخت موانع تشخیص و ترجیح گزینه برتر (شناخت تهدیدها و خطرات مسیر حرکت) و راهکارهای مقابله با آنها، ترجیح گزینه برتر و التزام عملی به گزینه مرجح و پایداری در آن.
در جستجوی عوامل معنوی طول عمر انسان در قرآن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ بهار ۱۳۹۶ شماره ۲
102-114
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: با وجود پیشرفت هاى چشمگیر در علم و تکنولوژی، روز به روز اضطراب، افسردگى و ناآرامى بیش از پیش بر جوامع چیره شده و سلامت معنوی و به تبع آن سلامت جسمی انسان را به خطر می اندازد. ازاین رو، اهمیت پرداختن به زوایای گوناگونِ سلامت مادی و معنوی، بیشتر احساس مى شود. افزایش طول عمر یکی از آثار سلامت معنوی است. هدف این پژوهش بررسی عوامل معنوی طول عمر از دیدگاه قرآن است. روش کار: در این تحقیق که با روش تحلیلی - کتابخانه یی انجام شده، از کتاب های حوزه ی علوم اسلامی و دینی، تفاسیر موجود و نیز از مقالات حوزه ی روان شناسی، با موضوع سلامت معنوی و طول عمر، استفاده شده است. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است؛ علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داده که از دیدگاه قرآن کریم، پنج عاملِ معنوی موجب طول عمر انسان می شود؛ همچنین در قرآن بیش از عوامل مادی طول عمر انسان، به عامل های معنوی توجه شده است. نتیجه گیری: برای افزایش طول عمر در دنیای تکنولوژی، عمل کردن به عامل های معنوی که در قرآن به آن توجه شده، بسیار کارساز و اثربخش است
چشم اندازی بر مساجد ارتقادهنده ی سلامت: مطالعه یی مروری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴
103-116
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: پژوهش های متعدد نشان داده که اماکن مذهبی می تواند نقش مهمی در ارتقای سلامت جامعه داشته باشد. ازاین رو، پژوهش حاضر به بررسی نقش اماکن مذهبی در ارتقای سلامت جامعه و پیشنهاد راهکار آزمایشی برای تدوین نظام نامه ی جامع مساجد ارتقادهنده ی سلامت پرداخته است. روش کار: این پژوهش مروری بر اساس دیاگرام پریزما و با جستجوی علمی در پایگاه های اطلاعاتی مانند پابمد و ساینس دایرکت صورت گرفته است. بدین صورت که تعداد 20 مقاله ی علمی مربوط به ده سال اخیر بررسی شد و همه ی اطلاعات مورد نیاز بر اساس اهداف پژوهشی در جدول مناسبی وارد و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی فارسی، پژوهشی مرتبط با مساجد ارتقادهنده ی سلامت به زبان فارسی یافت نشد. همه ی مطالعات یافت شده به زبان انگلیسی بود که در کشورهای هلند، آمریکا، آفریقا، کنیا و کنگو صورت گرفته بود. بر اساس یافته های به دست آمده در این مطالعات، اماکن مذهبی و روحانیون نقش مهمی در اعتلای همه جانبه ی سلامت داشتند. محور اصلی همه ی این مطالعات ارتقای سلامت بود که در شاخه های مختلفی از جمله توسعه ی سلامت معنوی، پیشگیری از انواع سرطان ها، ترویج فعالیت بدنی و ورزش، بهداشت فردی، سلامت خانواده، اهدای عضو، ارتقای سلامت اجتماعی، بهداشت تغذیه و مواد غذایی، سلامت مردان و زنان، مراقبت معنوی از بیماران در حال مرگ، بیماری های مزمن، سبک زندگی سالم، سرمایه های اجتماعی و خودمراقبتی انجام شده بود. نتیجه گیری: به منظور طراحی نظام نامه ی مساجد ارتقادهنده ی سلامت، انجام مطالعه یی مقدماتی (پایلوت) ضروری است؛ زیرا آنچه در مطالعات خارجی از آن به اماکن مذهبی تعبیر شده، از نظر محتوای فرهنگی و اعتقادی با کشور ما متفاوت است. از سویی دیگر ایجاد کمیته یی مشترک بین وزارت بهداشت و دیگر نهادهای مرتبط با مساجد نیز می تواند بسیار راهگشا باشد.
رابطه ی بین جهت گیری مذهبی با مؤلفه های هوش هیجانی در دانشجویان دانشکده ی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱
79-92
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: جهت گیری مذهبی (درونی و بیرونی) یکی از عوامل تأثیرگذار بر رفتار و شناخت است و نقش تعیین کننده یی در مؤلفه های هوش هیجانی دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین جهت گیری مذهبی با مؤلفه های هوش هیجانی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است. روش کار: این پژوهش توصیفی ازنوع همبستگی است. جامعه ی آماری آن را همه ی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال تحصیلی 94 - 95 تشکیل می دهد. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بود. بدین صورت که نمونه یی به حجم 63 نفر (32 دختر و 31 پسر) از دانشجویان در حال تحصیل از میان همه ی دانشجویان دانشکده ی پزشکی انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی جهت گیری مذهبی آلپورت (ROS) و پرسش نامه ی هوش هیجانی بار-آن (EQ – I) بود. داده ها نیز با استفاده از روش های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیل رگرسیون بررسی شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: 51 درصد از نمونه های پژوهش زن و 49 درصد از آنان مرد بودند؛ 7/31 درصد در گروه سنی 18 تا 20 سال، 4/52 درصد 21 تا 23 سال و 9/15 درصد در گروه سنی 24 تا 29 سال قرار داشتند. همچنین 7/93 درصد از افراد نمونه مجرد و 3/6 درصد نیز متأهل بودند. یافته های پژوهش بیانگر این است که جهت گیری مذهبی بیرونی و درونی بر مؤلفه های هوش هیجانی در سطح 5 درصد تأثیر معناداری دارد. علاوه براین، جهت گیری مذهبی دانشجویان توانایی پیش بینی 19 درصد از مؤلفه های هوش هیجانی را دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که جهت گیری مذهبی می تواند نقش مؤثری در پیش بینی هوش هیجانی دانشجویان ایفا کند. دانشجویانی که جهت گیری مذهبی بالایی دارند، دارای انعطاف پذیری، تحمل استرس و شادکامی بالایی نیز هستند و در موقعیت های اجتماعی مسؤلیت پذیری بالایی دارند.