مطالب مرتبط با کلیدواژه

اعتقادات دینی


۱.

جلوه هایی از فرهنگ ایرانی در آناتولی پیش از اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۲ شماره ۴۶ و ۴۷

کلیدواژه‌ها: ایران اعتقادات دینی فرهنگ ایرانی آناتولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۰ تعداد دانلود : ۸۵۱
پیوستگی تاریخی و فرهنگی میان دو سرزمین ایران و آناتولی در حدی است که تفکیک میان فرهنگ این دو سرزمین را به ویژه در پاره ای مقاطع تاریخی بسیار دشوار می سازد، بخش های وسیعی از آناتولی سالیان دراز تحت سلطه ایران بود و این سلطه تنها یک سلسله سیاسی نبود، فرهنگ و اندیشه ایرانی در آن سامان سلطه‌ای پایاتر و ماندگارتر از سلطه سیاسی داشت و از همین منطقه بود که بسیاری از اندیشه های ایرانی به اروپا انتقال یافت، امّا به دلیل فاصله زمانی طولانی میان سقوط سلسله ساسانی که به حذف سلطه سیاسی ایران بر این منطقه انجامید با فتح مجدد آن توسط مسلمین که مجالی بود برای احیای مجدد فرهنگ ایرانی در آن دیار، سوابق حضور ایرانیان در آناتولی پیش از اسلام به فراموشی سپرده شد. این مقاله سعی دارد تا ضمن اثبات حضور فعال فرهنگ ایرانی در آناتولی پیش از اسلام، نشانه های حیات آن را حتی پس از پایان یافتن سلطه سیاسی ایران بر منطقه مورد بررسی قرار دهد. بنابراین در این مقاله دو فرضیه مورد بررسی قرار گرفته است: 1. فرهنگ ایرانی در آناتولی پیش از اسلام حضوری قابل توجّه داشته است. 2. حضور فرهنگی ایران در آناتولی پس از حذف سلطه سیاسی ایران بر آناتولی همچنان ادامه داشته است.
۲.

شاملو و عالم معنا

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال سوم بهار ۱۳۸۵ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: عرفان نفس اعتقادات دینی عشق موعود معنویت جاودانگی بندگی خویشتن عالم معنی ابدیت اگزیستانسیالیسم الهی دایره قسمت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی عرفان ادبی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات بررسی مفاهیم عرفانی و اصطلاحات تصوف در ادبیات
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها شاعران معاصر
تعداد بازدید : ۱۹۵۲ تعداد دانلود : ۸۸۶
احمدشاملو(ا.بامداد)1304-1379،شاعر،مترجم،محقق ومدیرمجلات ادبی اغلب به عنوان شخصیتی ماده گرا (ماتریالیست)باتفکرات دهری مطرح شده که نه تنها میانه ای با معنویت وعرفان سنتی،مجردات وحقایق معنوی ندارد، بلکه آنها را به هزل می گیرد.درحالی که این گمانی غلط وبه دور از واقعیت است وغالب موضوعات ومضامین آثارش در قالب مصطلحات مابعدالطبیعی ومفاهیم مرتبط با عالم معناست وبه شدت به مفاهیم مجرد تعلق خاطردارد.دراین مقاله به عرفان و معنویت درآثارشاملو پرداخته شده ونشان داده می شود که او خدا، روح، نفس،جان،معاد ودوزخ را اموری یقینی می داند.نگارنده ادعا دارد که بار معنایی واصطلاحی واژگان دینی ومعنوی اوبه مراتب ژرفتر،صادقانه تر وافزونتر از شاعران هم دوره اونظیر اخوان،رحمانی،نادرپور،توللی،سپهری ودیگران است.
۳.

بررسی وضعیت التزام دانشجویان به ابعاد و نشانه¬های دین¬داری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم اجتماعی آزاد گرمسار سال سوم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: دین اعتقادات دینی دین داری اخلاق دینی احکام دینی عبادات دینی نشانه های دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۴۱
موضوع این مقاله، سنجش دین¬داری و در حوزه جامعه¬شناسی دین قرار دارد. در این نوشتار، با اذعان به سابقه¬ی بیش از پنجاه ساله¬ی مطالعات تجربی و میدانی انواع، میزان و تغییرات دین¬داری، ضمن بیان گونه¬شناسی هیل و هود از مقیاس-های غربی سنجش دین¬داری، مهمترین انتقادات مربوط به مقیاس¬های مزبور نیز مطرح شده است. سپس برخی از مدل¬های داخلی سنجش تجربی دین¬داری معرفی و مورد ارزیابی انتقادی قرار گرفته و پس از آن نیز مدل مورد استفاده در سنجش دین¬داری در این پیشنهاد شده است. در ادامه، در مبحث روش تحقیق از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به عنوان مناسب¬ترین روش و ابزار برای گردآوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز این تحقیق یاد شده است. جمعیت آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد و دولتی شهر قم و حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران 334 نفر برآورد شده است. در مجموع، نتایج به دست آمده نشانگر التزام نسبتاً بالای پاسخگویان به اعتقادات دینی، اخلاق و تکالیف فردی و در مقابل التزام نسبتاً پائین آنها به عبادت جمعی، احکام سیاسی، تعظیم شعائر دینی و مشارکت دینی است. این یافته¬ها بیانگر گرایش به دین¬داری باطنی (التزام به ابعاد و نشانه¬های فردی دین)، در مقابل دین¬داری اجتماعی (التزام نسبت به ابعاد و نشانه¬های جمعی دین)، است.
۵.

رابطه اعتقادات دینی و هوش هیجانی در دانشجویان دانشگاه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش دوره هفتم خرداد و تیر ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: اعتقادات دینی دانشجویان هوش هیجانی دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۲ تعداد دانلود : ۴۹۳
اهداف: ویژگی هایی که با هوش هیجانی تعریف می شود می تواند توسط دین بارور شود. این ویژگی ها قابل آموزش و یادگیری هستند. پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه معنی داری اعتقادات دینی و هوش هیجانی در بین دانشجویان دانشگاه انجام شد. روش ها: این پژوهش توصیفی- همبستگی در 551 دانشجوی دانشگاه های (دولتی، پیام نور و آزاد) شهر رشت در سال تحصیلی 91-1390 با روش خوشه ای چندمرحله ای انجام شد. گردآوری داده ها با استفاده از دو پرسش نامه شامل هوش هیجانی با چهار مولفه ""خوش بینی""، ""درک عواطف خود و دیگران""، ""کنترل عواطف"" و ""مهارت های اجتماعی"" و پرسش نامه رشد اعتقادات دینی شریفی انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و آزمون T مستقل و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: همبستگی معنی داری بین میانگین امتیازات ""اعتقادات دینی"" (90/17±41/88) و ""هوش هیجانی"" (07/9±39/52) مشاهده نشد (063/0=r؛ 139/0=p). اما اختلاف امتیازات دانشجویان دختر و پسر در زمینه اعتقادات دینی و هوش هیجانی معنی دار و در دانشجویان دختر بیشتر بود. نتیجه گیری: بین اعتقادات دینی و هوش هیجانی دانشجویان همبستگی مثبتی وجود ندارد.
۶.

محورهای همگرایی نیروهای متخاصم در جنگهای جمل، صفین و نهروان

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال اول پاییز ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: اعتقادات دینی تعصبات قبیله ای منفعت اقتصادی بازگشت به سنت فردگرایی اعراب بدوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۲ تعداد دانلود : ۵۸۶
حضرت علی(ع) در دوران پنج ساله خلافت خویش با سه جنگ بزرگ روبرو شد؛ جنگهای جمل، صفین و نهروان که اصحاب آنها تحت عناوین ناکثین، قاسطین و مارقین در برابر حضرت علی(ع)، صف آرایی کردند. در این جنگها، تعداد زیادی از مسلمانان با سابقه کشته شدند و پایه اختلافات کلامی و سیاسی بسیاری در جامعه اسلامی نهاده شد. در این نوشتار، عوامل شکل گیری جریان معارض با خلیفه چهارم و ترکیب نیروهای متخاصم و بافت قبیله ای هر دو طرف بررسی شده است. علاوه بر آن، دلایل همگرایی آنان، با استفاده از مفاهیم به کاررفته در نظریات جامعه شناسانی چون وبر و مرتن، تجزیه و تحلیل گردیده است. به نظر می رسد عامل مهم اجتماع در سپاه علی (ع) اعتقادات دینی بوده است؛ در حالی که می توان مهمترین عامل همگرایی در نیروهای مخالف وی را میل بازگشت به اقتدار سنتی مبتنی بر تعصبّات قبیله ای، دنیاطلبی سران آنان و روحیه فرد گرایی اعراب بدوی دانست؛ عاملی که در نظریه مرتن، عامل ویرانگر وحدت اجتماعی شناخته شده است.
۷.

بررسی نقش تبیین کنندگی سبک های هویت و اعتقادات دینی در سازه خردورزی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال دهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: اعتقادات دینی خردورزی سبک های هویتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۷ تعداد دانلود : ۷۵۴
هدف پژوهش، بررسی نقش تبیین کنندگی سبک های هویتی و اعتقادات دینی در سازة خردورزی است. روش پژوهش «توصیفی»از نوع «همبستگی» است. جامعه آماری، 200 نفر افراد شاغل بخش خصوصی و دولتی همدان با میانگین سنی 37 سال می باشد. ابزار پژوهش، مقیاس «سنجش اعتقادات دینی»، آزمون «سبک های هویتی» و «مقیاس سه بعدی خردورزی» می باشند. یافته ها نشان می دهد سبک های هویت 8 درصد واریانس خردورزی را تبیین می کنند. از ابعاد خرد، بعد شناختی با سبک اطلاعات جمعی، و بعد تأملی با سبک های هویتی هنجاری و اطلاعات جمعی و بعد مشارکت دینی دارای ارتباطی معنادار است. بعد عاطفی با سبک هویتی اطلاعات جمعی و با هر سه مؤلفة اعتقادات دینی، یعنی مشارکت دینی، پایبندی، و مسائل شرعی ارتباط معناداری دارد. در مجموع، از بین سبک های هویتی، افراد دارای سبک هویت اطلاعات جمعی که اطلاعات را فعالانه و منتقدانه بررسی می کنند و بیشتر در جستجوی درک معنای واقعی زندگی هستند، با سازة خردورزی دارای ارتباطی معناداری هستند. ابعاد اعتقادات دینی با بعد عاطفی خرد، نظیر درک احساسات، همدلی و کمک به دیگران ، رابطة مثبت نشان داد.
۸.

بررسی جامعه شناختی میزان نوگرایی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان شوشتر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۹)

کلیدواژه‌ها: نوگرایی پایگاه اقتصادی اجتماعی استفاده از رسانه اعتقادات دینی دانش آموزان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۵۸۴
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با میزان نوگرایی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان شوشتر انجام شد. برای این کار از میان جامعه آماری 3158 نفری دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم دبیرستان های شهر شوشتر در سال تحصیلی 96-1395، تعداد 342 نفر با روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه تحقیق را تکمیل نمودند. ابزار اصلی گرد آوری تحقیق پرسشنامه ای با 58 گویه شامل خرده مقیاس های مشخصات عمومی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، اعتقادات دینی و استفاده از رسانه های مجازی بود که اعتبار و پایایی آن بررسی و تایید شد. نمونه گیری با همکاری اداره آموزش و پرورش شهرستان شوشتر با انتخاب تصادفی مدارس انجام شد و با حضور محقق در محل، پرسشنامه ها توزیع و پس از تکمیل جمع آوری گردید. داده های بدست آمده از پرسشنامه توسط آزمونهای آماری همبستگی اسپیرمن و رگرسیون گام به گام توسط نرم افزار SPSS در سطح معناداری 05/0 تحلیل شد. نتایج نشان داد که پایگاه اقتصادی - اجتماعی خانواده (016/0=P)، رابطه مثبت وبا دینداری (001/0=P) رابطه معکوس با نوگرایی دارند. در میان قومیت ها(032/0=P) بیشترین نوگرایی در قوم بختیاری و کمترین نوگرایی در قوم عرب بود. اما بین میزان استفاده از انواع رسانه های سنتی و جدید (151/0=P) با نوگرایی رابطه معنی داری مشاهده نشد.
۹.

بازسازی معنایی شبکه های اجتماعی موبایلی در زندگی روزمره جوانان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۸) 427 - 452
تعداد بازدید : ۵۹۰ تعداد دانلود : ۴۲۱
هدف با توجه به استفاده گسترده جوانان از شبکه های اجتماعی موبایلی، محققان این نوشتار، در صدد بازسازی معنایی این شبکه ها در زندگی روزمره جوانان بودند. روش: این پژوهش به روش کیفی انجام شده؛ برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته و برای تحلیل داده ها از نظریه زمینه ای استفاده شده است. جمعیت آماری پژوهش، جوانان کاربر شبکه های اجتماعی موبایلی در شهر تبریز بودند که به روش نمونه گیریهدفمند انتخاب شدند . یافته ها: جوانان از شبکه های اجتماعی موبایلی با اهداف متعددی همچون: تفریح و سرگرمی، کسب اخبار و اطلاعات، ارتباط با جنس مخالف، ماجراجویی مجازی و غیره استفاده می کنند. نتیجه گیری: استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی گسترده و بعضاً متناقضی برای جوانان، همچون: استحاله حجاب و پوشش، فرسایش اعتقادات دینی، تشدید مصرف گرایی، فرسایش سرمایه اجتماعی درون گروهی(کاهش تعاملات خانوادگی و صله رحم، شکاف نسلی، شکل گیری اختلافات جدید بین زن و شوهر) و تسهیل و حفظ و گسترش روابط اجتماعی(افزایش سرمایه اجتماعی) در پی داشته است که ذیل مقوله هسته هنجارشکن - هنجاربخش قرار گرفته اند.
۱۰.

بررسی عوامل موًثر بر سکل گیری هویت جدید اجتماعی دانشجویان دختر سال 1387 (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (دانشگاه آزاد خلخال) سال سوم پاییز ۱۳۸۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: هویت اجتماعی جدید پذیرش ارزش های سنتی آگاهی اجتماعی نسبت به موقعیت زنان اعتقادات دینی تقسیم وظایف جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۵۶۹
در چند دمه ی اخیر به علت گسترده شدن تاثیرات دوران جدید بر حوزه های اجتماعی فرهگی، تمام حوزه های زندگی بشری و همه ابعاد وجودی انسانی تحت تاثیر قرار گرفته است...
۱۱.

بررسی عوامل مؤثّر بر گرایش به مصرف مواد مخدر صنعتی در بین دانشجویان پسر دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان در نیم سال 94(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال دوازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: مواد مخدر صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی کرمان سرمایه اجتماعی و فرهنگی تضاد خانوادگی اعتقادات دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۳۰۴
آنچه در پی می آید، پژوهشی علمی به منظور شناخت عوامل جامعه شناختی مؤثّر بر گرایش به مصرف مواد مخدر صنعتی به ویژه کراک، شیشه و اکستازی در بین دانشجویان پسر دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی کرمان با هدف کنترل و پیشگیری از این معضل اجتماعی با استفاده از چارچوب نظری مستخرج از نظریه های "بوردیو"،"هیرشی"، "مرتون" و "ساترلند" است. روش تحقیق این مطالعه"پیمایش" و ابزار اندازه گیری اطلاعات از طریق "پرسشنامه" می باشد که در بین 368 نفر دانشجو به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری مطبق توزیع و تکمیل شده و داده ها در جداول و نمودارها مدون و به وسیله ضریب همبستگی "اسپیرمن" رابطه بین متغیرها سنجیده و فرضیه ها نیز با رگرسیون چند متغیره گام به گام پردازش و آزمون شده است. یافته های تحقیق نشانگر آن است که بین گرایش به مصرف مواد مخدر صنعتی به عنوان متغیر وابسته و اختلاف خانوادگی، باورها و اعتقادات دینی، ارتباطات و معاشرت، سیاست ها و برنامه های کلان و ناکامی به عنوان متغیر های مستقل رابطه معنا داری وجود دارد.
۱۲.

بررسی ارتباط اعتقادات دینی و میزان استرس دانشجویان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره سیزدهم خرداد و تیر ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۶۰) 70-80

کلیدواژه‌ها: اعتقادات دینی استرس مقیاس واحد تغییر زندگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۲۸۴
مقدمه: عوامل استرس زایی در محیط های دانشگاهی وجود دارند که می توانند تاثیرات منفی زیادی بر روی سلامتی دانشجویان بگذارد. مذهب و اعتقادات مذهبی در پیشگیری از این تاثیرات نقش بسیار مهمی دارد. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی ارتباط اعتقادات دینی و میزان استرس دانشجویان می پردازد. روش ها: این مطالعه مقطعی با رویکرد تحلیلی 365 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1395 به روش نمونه گیری خوشه ای طبقه بندی شده با تخصیص متناسب برای هر دانشکده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه نگرش و توانایی معنوی و پرسشنامه مقیاس واحد تغییر زندگی( LCU ) استفاده شد. همچنین داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS20 و آزمون های آماری T-TEST و ANOVA ، 2 X و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردیدند. یافته ها: بیشترین عامل استرس زا در میان دانشجویان عوامل درون فردی بود. ارتباط معناداری بین عوامل استرس زای درون فردی با گروه سنی(017/0 = P )، عوامل استرس زای محیطی با مقطع تحصیلی وجود داشت(044/0= P ). نتایج آزمون2 X بین اعتقادات مذهبی و LCU ارتباط معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: با توجه به ماهیت رشته های علوم پزشکی، دانشجویان میزان بالای استرس را تجربه می کنند که می تواند منجر به بروز نشانه های بالینی ناشی از استرس گردد، بنابراین توصیه می شود توانمندسازی ایشان در برنامه ریزی تحصیلی و استفاده از نیروی توکل و اعتقادات مذهبی در انجام امور در دستور کار مراجع مربوطه قرار گیرد.
۱۳.

دینداری و پتانسیل اعتراض سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 143-176

کلیدواژه‌ها: دینداری اعتقادات دینی مناسک مذهبی رفتار اعتراضی پتانسیل اعتراض سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۵۰۶
مقالۀ پژوهشی حاضر حول محور این پرسش اصلی سامان گرفت که دینداری فردی چه نقشی در پتانسیل اعتراض سیاسی دارد. ذخیرۀ دانشی قدمای علوم اجتماعی در بسیاری از دیدگاه‌های جامعه‌شناختی دلالت بر این پاسخ داشت که چون دین نقشی توجیهی یا حمایتی از سنت‌های حاکم و نظم موجود را دارد، پس پتانسیل اعتراض سیاسی را کاهش می‌دهد. باوجود‌این، برخی دانش‌پژوهان علوم اجتماعی در سال‌های اخیر استدلال کرده‌اند که دین و دینداری می‌تواند از راه‌های مختلف و از طریق کانال‌های متنوعی بر بسیج سیاسی و رفتار اعتراضی تأثیر بگذارد. این کانال‌های مختلف، یا مکانیسم‌هایی که از طریق آن‌ها دین و دینداری می‌تواند بر رفتار اعتراضی تأثیر بگذارد، در مقالۀ حاضر تشریح گردیده و سپس، با تفکیک دینداری به دو بُعد اصلی «اعتقادات دینی» و «مناسک مذهبی»، استدلال‌هایی نظری برای معقول‌سازی دو فرضیۀ متعارض ارائه شد. اول، اعتقادات دینی پتانسیل اعتراض سیاسی فرد را کاهش می‌دهد. دوم، مشارکت در مناسک مذهبی باعث افزایش پتانسیل اعتراض سیاسی می‌شود. درنهایت، فرضیات مزبور با داده‌های پیمایشی برآمده از نمونۀ 200نفری از افراد 18 سال به بالای ساکن در شهر تهران مقابله شد تا میزان برازش تجربی‌شان آشکار شود. نتایج تحقیق در مجموع دلالت بر رد تجربی فرضیات تحقیق داشته و نشان داد که پتانسیل اعتراض سیاسیِ پاسخ‌گویان نمونۀ تحقیق، مستقل از دینداری‌شان بوده است.
۱۴.

عقلانیت ایمان در اندیشه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خردنامه صدرا دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۰)

کلیدواژه‌ها: عقلانیت ایمان اعتقادات دینی علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۱۹۱
ایمان و چگونگی ارتباط آن با مسئله عقلانیت، همواره بعنوان یکی از محوریترین مسائل در میان فیلسوفان دین و پژوهشگران این عرصه مطرح بوده، بگونه یی که این مسئله موجب شکلگیری مهمترین مکاتب فکری و نحله های کلامی در اندیشه مغرب زمین و در میان متفکران مسلمان شده است. در این پژوهش تلاش میکنیم در پرتو اندیشه های علامه طباطبایی، با تحلیل و فهم صحیح نسبت به حقیقت ایمان و بیان مؤلفه ها و عناصر اصلی آن، جایگاه و نقش عقل در نظام اعتقادات دینی را تبیین نماییم. از آنجا که علامه برای علم و معرفت در عرصه ایمان نقشی اساسی قائل شده و علم را مقدمه ایمان دانسته اند، در تبیین رابطه میان عقل و ایمان، عقل را مقدم بر ایمان و ایمان را بخاطر برخورداری از جوهری معرفتی یکی از رهآوردهای مهم عقل معرفی نموده است. در عین حال، وی با پرهیز از هر گونه افراط و تفریط در این مسئله، ضمن اینکه برای عقل در عرصه ایمان و نظام اعتقادات دینی جایگاهی رفیع قائل شده و حتی حقانیت احکام قطعی عقل را مبنای حقانیت دین معرفی نموده است، از سویی با توجه به تأثیرگذاری ایمان در اراده و شعور انسان، معتقد است در پرتو حیات ایمانی، درکی عمیقتر و وسیعتر نسبت به حقایق دینی نصیب مؤمنین میشود. لازم بذکر است که ایشان نسبت به محدودیتهای ادراکی عقل در برخی از حوزه های معرفتی دین نیز بیتوجه نبوده و در آثار و نوشته های خود بویژه تفسیر المیزان آن محدودیتها را مورد توجه قرار داده است.
۱۵.

بررسی رابطه دینداری با سرمایه روانی نوجوانان

نویسنده:
منبع: رهیافت های نوین در مطالعات اسلامی سال سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 255-281
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۴۷۹
امروزه بیش از هر زمان دیگر نیازمند تفکر و اندیشه درمورد تاثیر دین و باورهای دینی بر زندگی انسان چه از بعد مادی و چه معنوی هستیم. کارل گوستاویونگ می گوید: «من صدها تن از بیماران را معالجه و درمان کرده ام از میان بیمارانی که در نیمه عمر خود (35 سالگی به بعد) به سر می برند حتی یک بیمار را نیز ندیدم که اساساً مشکلش نیاز به یک گرایش دینی در زندگی نباشد به جرأت می توانم بگویم که تک تک آنها به این دلیل قربانی بیماری روانی شده بودند که آن چیزی را که ادیان موجود در هر زمانی به پیروان خود می دهند، نداشتند و فرد فرد آنها تنها وقتی که به دین و دیدگاه های دینی بازگشته بودند به طور کامل درمان شدند. برای رسیدن به زندگی آرام وتوام با آرامش ورضایت بخش قبل ازهرچیز باید تفکرمان را اصلاح کنیم.آنگاه زندگی خود به خود تغییرخواهدکرد. چراکه زندگی مابرپایه اندیشه ماست. افزایش رشدصنعت وشهرنشینی درقرن بیستم، پتانسیل بالایی را برای بروزبیماری های روانی دربسیاری از جوامع پدید آورده است.درایران که نظام حکومتی برمبنای اسلام پایه گذاری شده نیل به بهداشت روانی که دراحکام گوناگون اسلامی موردتاکید بوده ازحساسیت های زیادی برخوردار است به وجود آوردن جامعه ایده آل اسلامی ودستیابی به زندگی مورد نظراسلام که ترکیبی از عشق به دنیاوهم زمان پارسایی است باید ازالویت برخوردار باشد.پرواضح است که دست یافتن به چنین جامعه ایده آلی نیاز به شناخت همه جانبه عوامل زمینه سازآن دارد.یکی از عوامل زمینه سازسلامت روانی جلوگیری از ایجادبیماری های روانی است که در جوامع امروزی به چشم می خورد.بر اساس متون اسلامی التزام عملی به اعتقادات مذهبی می تواند بازدارنده بسیاری از بیماری های روانی باشد.
۱۶.

بررسی تأثیر اعتقادات دینی مصرف کنندگان ایرانی بر تمایل به خرید محصولات کشوری متخاصم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت بازرگانی دوره ۱۰ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 187 - 206

کلیدواژه‌ها: اعتقادات دینی تمایل به خرید خصومت محصولات آمریکایی مصرف کنندگان ایرانی و ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۱۵۰
انقلاب ایران در سال 1357، از همان ابتدا چارچوب دینی حاکم بر خود را نشان داد و همواره تلاش کرد این چارچوب در اذهان عمومی زنده نگاه داشته شود. در این میان، حمایت بی حد و حصر دولت آمریکا از رژیم اسرائیل، به نمادی از خصومت آمریکایی ها با ایرانیان مسلمان تبدیل شد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر متغیر مستقل اعتقادات دینی بر تمایل به خرید محصولات کشوری متخاصم از طریق متغیرهای میانجی خصومت و ملی گرایی مصرفی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان بالای 18 سال منطقه 5 تهران را شامل می شود. نمونه 384 نفره ای به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و داده ها از طریق پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای گردآوری شدند. برای آزمون فرضیه های تحقیق، مدل معادلات ساختاری و به ویژه تکنیک تحلیل مسیر به کار گرفته شد و به این منظور از نرم افزارهای آماری 17 SPSS و Smart PLS استفاده شده است. نتایج تحلیل داده ها، ارتباط مستقیم اعتقادات دینی با خصومت و ملی گرایی و ارتباط معکوس آن با تمایل به خرید محصولات آمریکایی در مصرف کنندگان ایرانی را تأیید می کند.
۱۷.

سلامت اجتماعی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین خانوارهای شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 391 - 363

کلیدواژه‌ها: سلامت اجتماعی اعتماد اجتماعی احساس نا امیدی اوقات فراغت اعتقادات دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۴۲
یکی از هدف های مهم نظام سلامت در هر کشور تأمین، حفظ و ارتقای کیفیت زندگی و سلامت افراد جامعه است. سلامت اجتماعی ، توانایی انجام موثر و کارآمد نقش های اجتماعی بدون آسیب رساندن به دیگران است . ارتقا سلامت در جامعه شاخص توان مندی نظام اجتماعی به شمار می آید . این توانمندی به لحاظ عملی از طریق ارزیابی زندگی افراد جامعه مدنظر قرار می گیرد. سلامت فقط یک امر زیست شناختی نیست و عوامل اجتماعی نیز در تعیین سطح سلامت افراد دخیل می باشد. هدف اصلی این بررسی تعیین عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی خانوارهای شهر تبریز بود . روش تحقیق پیمایش و تکنیک جمع آوری اطلاعات پرسشنامه های استاندارد بود. جامعه آماری، خانوار های شهر تبریز که تعداد آنها برابر 428009 بود. با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه ، برای شهر تبریز 326 خانوار تعیین گردید. شیوه نمونه گیری، نمونه گیری تصادفی خوشه ای بود. یافته ها نشان داد که بین میزان سلامت اجتماعی خانوارهای تبریز و متغیرهای اعتماد اجتماعی ، احساس ناامیدی ،گذران اوقات فراغت، اعتقادات دینی و پایگاه اجتماعی– اقتصادی رابطه معنی داری وجود دارد .
۱۸.

دینداری و بی نظمی: تحلیل جامعه شناختی نقش بازدارنده دینداری در بی نظمی اجتماعی (مطالعه موردی: سربازان یک واحد نظامی)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 289 - 315

کلیدواژه‌ها: سربازی بی نظمی اجتماعی اعتقادات دینی مسئله اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۱۸۰
براساس قانون خدمت وظیفه عمومی ایران، اتباع ذکور جامعه با پدیده ای به نام خدمت وظیفه روبه رو هستند. خدمت سربازی در واقع نوعی فرایند پیاده سازی هماهنگی و انسجام در بین افراد مشمول این قانون می باشد، از این رو  نظم گروهی از اهمیت بالایی در این شرایط برخوردار است. در این مسیر شناسایی عواملی که در پیشگیری از بی نظمی های اجتماعی نقش تأثیرگذار دارند، ضروری و پر اهمیت است. هدف پژوهش حاضر شناخت نقش دینداری در تبیین بی نظمی میان سربازان وظیفه است. جمعیت آماری مطالعه حاضر را سربازان یک واحد نظامی تشکیل می دهند. این مطالعه، نوعی پژوهش کمی از نوع مطالعه پیمایشی می باشد و ابزار گردآوردی اطلاعات در آن پرسش نامه است. فرایند انتخاب نمونه نهایی برحسب نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده متناسب بوده است که براساس فرمول کوکران میان 303 نفر توزیع گردیده است. تحلیل دو متغیر بیانگر رابطه معنی دار و معکوس میان دینداری و بی نظمی است. همچنین تحلیل چندمتغیره نشان می دهد که میان چهار بعد؛ بعد اعتقادی (357/0−) بالاترین اثر کل را بر بی نظمی داشته است و پس از آن بعد پیامدی (173/0−)، بعد مناسکی (130/0−) و بعد تجربی (077/0−) در رده های بعدی تأثیرگذاری قرار دارند. همچنین ضریب تعیین (R2) نیز 128/0 درصد محاسبه شده است به این معنی که چهار بعد متغیر دینداری توانایی پیش بینی 13 درصد از تغییرات «بی نظمی» را داشتند.
۱۹.

سنجش میزان تأثیرپذیری سلامت عمومی دانشجویان دانشگاه پیام نور خوی بر اساس اعتقادات دینی و آگاهی اجتماعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 34-46

کلیدواژه‌ها: آگاهی اجتماعی اعتقادات دینی پرسش نامه سلامت عمومی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۵۳
سابقه و هدف: دانشجویان از نظر اهمیت و اثر مستقیمی که بر رشد، توسعه و پیشرفت جامعه دارند و از نیروهای کارآمد و متخصص برای آینده جامعه محسوب می شوند و به جهت شرایط خاص دوره دانشجویی ازجمله دوری از خانواده، واردشدن به مجموعه ای بزرگ و پرتنش، مشکلات اقتصادی، حجم زیاد دروس و رقابت های فشرده نیاز بیشتری به سلامت عمومی، روحی و روانی دارند. از سویی، به نظر می رسد رابطه ای بین سلامت عمومی با اعتقادات دینی و آگاهی اجتماعی در دانشجویان وجود دارد. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش اعتقادات دینی و آگاهی اجتماعی در پیش بینی سلامت عمومی، روحی و روانی دانشجویان دانشگاه پیام نور خوی بود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان عادی مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور خوی بود که با فرمول تاباچنیک و فیدل نمونه ای به حجم 120 نفر (60 دختر و 60 پسر) در سال تحصیلی 99-1398 به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شد. ابزارهای جمع آوری داده ها پرسش نامه 28 سؤالی سلامت روان گلدبرک، پرسش نامه 25 سؤالی نگرش مذهبی براهنی و پرسش نامه 21 سؤالی هوش اجتماعی ترومسو بود و نتایج آن با استفاده از رگرسیون چندمتغیّری و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلف مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده است. یافته ها: بیشترین سن دانشجویان بررسی شده در پژوهش مربوط به گروه 25-20 سال (3/78 درصد) و بیشترین تعداد دانشجویان مربوط به رشته های فنی بود. یافته ها نشان داد که بین اعتقادات دینی و سلامت عمومی، روحی و روانی و نیز آگاهی اجتماعی و سلامت عمومی رابطه معناداری وجود داشت (71/0R= و 01/0(P<. نتیجه گیری: هرچقدر اعتقادات و عقاید دینی افراد بالاتر باشد، سلامت عمومی بهتری خواهند داشت و همچنین افرادی که آگاهی و دانش اجتماعی بالاتری دارند، میزان سلامت عمومی بهتر و مناسب تری خواهند داشت.
۲۰.

بررسی نگرش دانشجویان دختر نسبت به نوع پوشش و ارتباط آن با اعتقادات دینی در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 103-113

کلیدواژه‌ها: اعتقادات دینی دانشجویان دانشگاه نوع پوشش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۷
سابقه و هدف: دین بخش مهمی از فرهنگ و مهم ترین عامل مؤثر در رفتار و کنش افراد است. امروزه با پدیده جهانی شدن، رشد فناوری و عقلانیت، شیوه تفکر بشر نسبت به دنیا، دین و ارزش های مربوط به آنها متحول شده و عقلانیت زمینه را برای تفاوت دیدگاه های مختلف فراهم کرده است. حجاب از احکام ضروری دین است که در ادیان الهی دیگر ازجمله آیین زرتشت، یهود و مسیحیت نیز با تفاوت هایی وجود دارد. در دنیای غرب و شرق حجاب چالش های زیادی ایجاد کرده است که موافقان و مخالفان متعددی دارد. ازاین رو، این پژوهش با هدف بررسی نگرش دانشجویان دختر نسبت به نوع پوشش و ارتباط آن با اعتقادات دینی در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در سال 1398 اجرا شده است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی و جامعه آماری آن دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد است. در این مطالعه 360 نفر از دانشجویان دانشکده های مختلف دانشگاه به روش تصادفی ساده انتخاب و با استفاده از پرسش نامه های نگرش به نوع پوشش دانشجویان، سنجش اعتقادات دینی و ویژگی های جمعیت شناختی بررسی شدند. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که از 360 دانشجوی شرکت کننده در پژوهش، 313 نفر مجرد و 47 نفر متأهل بودند. علاوه براین، میانگین و انحراف معیار مشارکت دینی دانشجویان 72/0±49/3، پایبندی به اعتقادات 74/0±8۹/3، رعایت مسائل شرعی 86/0±16/4 و اعتقادات دینی کل 58/0±85/3 بوده است. همچنین بین رعایت مسائل شرعی و وضعیت پوشش دانشجویان با افزایش نیم سال های تحصیلی (05/0P<) و بین نگرش به نوع پوشش و سطح اعتقادات دینی دانشجویان دختر با نوع رشته تحصیلی آنان همبستگی معنی دار وجود داشت (05/0P<). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان گفت که دانشگاه علاوه بر ارتقای سطح علمی دانشجویان نقش خود را نیز به عنوان نهادی علمی، فرهنگی و اجتماعی با تکیه بر اعتقادات و رفتار دینی مسئولان و استادان به خوبی ایفا کرده است.