فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۲۱ تا ۶۴۰ مورد از کل ۱٬۹۷۰ مورد.
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴
80-93
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: بهزیستی معنوی یکی از مفاهیم بنیادین در بیماری های مزمن است که رویکردی مهم در ارتقای سلامت عمومی افراد در نظر گرفته می شود. با توجه به اهمیت بهزیستی معنوی هدف مطالعه ی حاضر مدل ساختاری تأثیر بهزیستی معنوی بر آشفتگی های روان شناختی با تأکید بر نقش میانجی گر احساس تنهایی و ناامیدی است. روش کار: این پژوهش مطالعه یی توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه ی مطالعه شامل 144 بیمار دارای آسیب نخاعی شهر اصفهان است که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس بهزیستی معنوی (SWBS)، مقیاس احساس تنهایی، مقیاس ناامیدی بک و پرسش نامه ی افسردگی؛ اضطراب و استرس (21-DASS) جمع آوری شد. برای تحلیل داده های مطالعه نیز از روش آماریِ مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که بهزیستی معنوی، احساس تنهایی و ناامیدی با آشفتگی های روان شناختی رابطه ی معنی داری داشت. همچنین آزمون میانجی گری با روش بوت استراپ نشان دهنده ی معنی داری نقش میانجی گر احساس تنهایی و ناامیدی در رابطه ی بهزیستی معنوی و آشفتگی های روان شناختی بود. نتیجه گیری: یافته های به دست آمده می تواند در موقعیت های بالینی برای درمان آشفتگی های روان شناختی بیماران دارای آسیب نخاعی مفید باشد. Abbasi M, Ghadampour E, Amirian L. The Impact of Spiritual Well-being on Psychological Distress in Patients with Spinal Cord Injury: The Mediating Role of Loneliness and Hopelessness. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 80- 93. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.17097
اثربخشی روان درمانی معنوی - مذهبی بر افزایش کیفیت زندگی، اضطراب و افسردگی سالمندان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۲
29-41
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: دوره ی سالمندی با چالش ها و تنش های متنوع و متعددی همراه است که می تواند کیفیت زندگی مرتبط با سلامت سالمندان را تحت تأثیر قرار دهد. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی روان درمانی معنوی - مذهبی بر افزایش کیفیت زندگی، کاهش اضطراب و افسردگی سالمندان است. روش کار: پژوهش حاضر ازنوع کارآزمایی بالینی با گروه دریافت کننده ی مداخله ی مبتنی بر روان درمانی معنوی - مذهبی (آزمایش) و گروه بدون درمان (کنترل) است. در این پژوهش از طرح شبه آزمایشی پیش آزمون - پس آزمون با گمارش تصادفی استفاده شده است. بدین صورت که 40 سالمند (29 مرد و 11 زن) به صورت تصادفی انتخاب شدند و در گروه های آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان در گروه آزمایش 12 جلسه (هر جلسه 90 دقیقه) روان درمانی معنوی و مذهبی دریافت کردند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش عبارت است از: پرسش نامه های کیفیت زندگی و اضطراب و نیز پرسش نامه ی افسردگی بک. داده های به دست آمده با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس) تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که روان درمانی معنوی - مذهبی بر افزایش کیفیت زندگی و کاهش اضطراب و افسردگی سالمندان تأثیر معناداری داشت. میزان تأثیر گروه آزمایش (معنادار بودن عملی) بر متغیّر کیفیت زندگی در مؤلفه های فیزیکی و روانی به ترتیب 25/0 و 81/0 بود. همچنین 60 درصد تغییرات در متغیّر افسردگی و 54 درصد در نمره های اضطراب مربوط به مداخله ی معنوی - مذهبی بود. نتیجه گیری: سالمندان با بحران های روحی و جسمی بسیاری روبه رو هستند که به کاهش کیفیت زندگی و افزایش علائم روان شناختی در آنان منجر می شود. در این مرحله از زندگی راهبردهای معنوی و مذهبی می تواند موجب افزایش بهداشت روان آنان شود.
رابطه ی بین کارایی خانواده و خودکنترلی با جهت گیری مذهبی در مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳
21-33
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: در ﻣﻨﺎﺑﻊ دینی خودکنترلی ﻧﻈﺎمی ﺟﺎﻣﻊ و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد؛ و ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻧﻈﺎرت ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل و همچنین نظارت ﻓﺮد ﺑﺮ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد اﺳﺖ. از آﻧﺠﺎ کﻪ در آﻣﻮزهﻫﺎی اﺳﻼمی، ﺧﻮدکنترلی ﺟﺎیﮕﺎه ویژه یی در زندگی بشر دارد، ایﻦ پژوهش با هدف تبیین رابطه ی بین کارایی خانواده و خودکنترلی با جهت گیری مذهبی در مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم شهر تهران در سال ۹4-۹5 صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش توصیفی ازنوع همبستگی است. نمونه ی مورد پژوهش شامل ١٠٠ ﻣﺎدر دارای ﮐﻮدک مبتلا به اوﺗﯿﺴﻢ شهر تهران در سال ۹4-۹5 است که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به ﭘﺮﺳش نامه های ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮی ﻣﺬهبی آلپورت، ﮐﺎراﯾﯽ ﺧﺎﻧﻮادﻩ ی ﻣﮏ ﻣﺴﺘﺮ و ﺧﻮدﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺗﺎﻧﺠﯽ پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش آماری تحلیل رگرسیون چندگانه و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده بین خودکنترلی و جهت گیری مذهبی و نیز بین کارایی خانواده و خودکنترلی رابطه ی معناداری وجود داشت (05/0p<)؛ یعنی هر چقدر خودکنترلی بیشتر بود جهت گیری مذهبی افزایش می یافت و برعکس. همچنین با افزایش کارایی خانواده، خودکنترلی نیز بیشتر می شد و برعکس (05/0p<). بین کارایی خانواده و جهت گیری مذهبی درونی و بیرونی رابطه ی معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر بر رابطه ی بین جهت گیری مذهبی و خودکنترلی تأکید دارد. ازاین رو، پیشنهاد می شود که برنامه های پیشگیرانه، آموزش و مداخلات مذهبی و همچنین خودکنترلی بیشتر مد نظر قرار بگیرد.
روح معنوی انسان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
امروزه بشر با وجود برخورداری از امکانات رفاهی و پیشرفت تکنولوژی، هنوز نتوانسته است به آرامش غایی و مطلوب خود دست پیدا کند. بسیاری از موارد در دنیای درونی و بیرونی انسان وجود دارد که در صورت مواجهه با آن بدون معنابخشی و اتصال به تعابیر معنوی، هر یک آزاردهنده هایی در جهت استهلاک روانی بلکه جسمی خواهد بود و در نهایت بهداشت روان وی متأثر از همین کوچک های به ظاهر قدرتمند (موانع شناختی - رفتاری)، بدین سو پیش می رود که نبض حیات خویش را از دست دهد.
رابطه ی نگرش مذهبی با علائم روان شناختی در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی شهر ارومیه در سال 1395(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
45-56
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: اعتقادات مذهبی یکی از عوامل بسیار مهم در زندگی انسان است و می تواند بر سلامت روانی او تأثیرگذار باشد. ازاین رو، مطالعه ی حاضر با هدف بررسی رابطه ی نگرش مذهبی با علائم روان شناختی در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی شهر ارومیه در سال 1395 صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش توصیفی - مقطعی و از نوع همبستگی است. در این مطالعه تعداد 350 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی روستایی شهر ارومیه در سه ماهه ی چهارم سال 1395 با روش نمونه گیری خوشه یی تصادفی دو مرحله یی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده ی پژوهش پرسش نامه یی دارای سه قسمت بود که بخش اول در مورد اطلاعات جمعیت شناختی با 8 سؤال، بخش دوم نگرش مذهبی دارای 25 سؤال و بخش سوم مربوط به سنجش افسردگی، اضطراب و استرس، دارای 21 سؤال بود. زنان باردار پس از توضیح اهداف پژوهش و رضایت نمونه ها پرسش نامه ها را تکمیل کردند. داده ها با آزمون های تی، کای دو، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: در پژوهش حاضر همبستگی معکوس و معناداری بین نگرش مذهبی با افسردگی، اضطراب و استرس مشاهد شد. بدین معنی که هر چه نگرش مذهبی افزایش یابد افسردگی، اضطراب و استرس زنان باردار کاهش پیدا می کند (001/0P<). همچنین بین سازه های افسردگی، اضطراب و استرس همبستگی مثبت و معنادار مشاهده شد؛ بدین صورت که با افزایش افسردگی، اضطراب و استرس نیز افزایش می یابد (001/0P<). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، نگرش های مذهبیِ قوی تر می تواند موجب ارتقای سلامت روان زنان باردار شود.
معرفی «کتاب راهنمای خرد کمبریج» و نقد آن(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۸
124 - 146
حوزههای تخصصی:
خرد در متون فلسفی و دینی، قدمتی دیرینه دارد. مطالعات روان شناختی خرد از دهه 1970 آغاز شد و طی دو دهه اخیر رشد چشمگیری داشته است. کتاب راهنمای خرد کمبریج را می توان نشانه این تحول مهم دانست. این کتاب جامع ترین مجموعه از گزارش های مربوط به موضوع خرد در سال های اخیر است که انتشارات دانشگاه کمبریج در سال 2019 منتشر کرده است. رابرت جی استرنبرگ و جودیت گلاک ویراستاران اصلی کتاب اند و این مجموعه را در 8 بخش، 34 فصل و 797 صفحه، تدوین و تنظیم کرده اند. گزارش حاضر، معرفی اجمالی این کتاب است که شامل مقدمه، معرفی مؤلفان، ساختار کتاب، توضیح اجمالی بخش ها و فصل ها به همراه نقد آن است. عناوین بخش های کتاب عبارت اند از: مبانی خرد، مفاهیم و برداشت های خرد، سنجش خرد، تحول خرد، دیدگاه فرهنگی پیرامون خرد، خرد و سایر سازه های روان شناختی، خرد در عمل و در نهایت، نتیجه گیری است.
اثربخشی آموزش شفقت با رویکرد درمان یکپارچه توحیدی بر کاهش افسردگی زنان خانه دار(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شفقت با رویکرد درمان یکپارچه توحیدی بر کاهش افسردگی زنان خانه دار بود. این مطالعه با رویکرد کمّی و به روش نیمه آزمایشی و با به کارگیری طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه زنان خانه دار شهرستان کرمان بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 30 نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه ۱۵ نفری (آزمایش و کنترل) جایگزین شد. شرکت کنندگان به پرسشنامه های استاندارد افسردگی بک، در مراحل پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. آموزش شفقت با رویکرد یکپارچه توحیدی در 10 جلسه 90 دقیقه ای به اعضای گروه آزمایش ارائه شد ولی گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را در طول مدت آزمایش دریافت نکرد. در پایان نیز داده های پژوهش با روش تحلیل کوواریانس تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش شفقت با رویکرد درمان یکپارچه توحیدی بر افسردگی زنان خانه دار مؤثر بوده و باعث کاهش افسردگی در زنان شده است.
بررسی رابطه ی بین زیارت خانه ی خدا با سلامت روان دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ بهار ۱۳۹۶ شماره ۲
78-87
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: ضرورت پژوهش در زمینه ی ابعاد روان شناختی حج و مناسک آن، ریشه در اهمیت ابعاد روان شناختی دین دارد، که مجموعه یی کامل محسوب می شود و برای انسان نیز برنامه ی زندگی معرفی می کند؛ ازاین رو، هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی بین زیارت خانه ی خدا با سلامت روان دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف است. روش کار: این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن به صورت توصیفی - همبستگی است. برای اجرای پژوهش، 350 دانشجوی زائر (84 دختر و 266 پسر) به صورت تصادفی انتخاب شدند. پس از انتخاب جامعه ی آماری، مشارکت کنندگان پرسش نامه های مربوط به آن را در دو مرحله ی قبل و بعد از زیارت تکمیل کردند. ابزار گرد آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسش نامه ی سلامت عمومی (GHQ) و پرسش نامه ی معنا در زندگی بود. در نهایت داده ها با روش های آماری - توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و روش آماری - استنباطی (t زوجی) تحلیل شد . در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است؛ علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین نمره ی شرکت کنندگان در متغیّرهای سلامت روان و معنا در زندگی به صورت قابل توجهی افزایش یافته است. علاوه براین، زیارت موجب افزایش بهداشت روانی و داشتن معنا در زندگی می شود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده ، زیارت به کاهش اضطراب، افسردگی و نگرانی و همچنین افزایش عملکرد اجتماعی و معنا در زندگی منجر می شود. در واقع زیارت یکی از مهم ترین اعمال و مناسک دینی در جهت ارتقای بهداشت روان است که در مداخلات سلامت روان باید به آن توجه شود.
بررسی و تحلیل اعتراض «تلقینی بودن» حلقه کندوکاو اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش، تحلیل و بررسی یک پرسش یا اعتراض به حلقه کندوکاو اخلاقی و تلاش برای پاسخ به آن است. برای دست یابی به این هدف از روش پژوهش تحلیل محتوا و روش تحلیل و استنتاج منطقی بهره گرفته شد. نظر به اینکه حلقه کندوکاو اخلاقی مخالف تلقین است و در هرمنوتیک فلسفی پیش داوری ها شرط فهم دانسته شده اند، این پرسش مطرح شد که تربیت اخلاقی بدون تلقین چگونه امکان تحقق دارد؟ در بیان این اعتراض، نخست صورت های مختلف آن در داخل و خارج ایران تبیین شد، سپس با بهره بردن از آراء گادامر به عنوان پدر هرمنوتیک فلسفی و انتقادهای هابرماس پاسخی به این اعتراض پیشنهاد شد. نتیجه این بود که پذیرش این اعتراض نیازمند تهی شدن مفهوم «خودآئینی» و «تلقین» است. ازاین رو، نشان داده شد که هابرماس چگونه برای رفع این مشکل ما را به مفهوم دقیق «خودآئینی ارتباطی» و پیامد آن مفهومی دقیق تر از «تلقین» رهنمون می سازد تا بدین وسیله پاسخی برای اثبات امکان تربیت اخلاقی بدون تلقین فراهم آورده شود. همچنین، با استفاده از رویکرد ابطال پذیری نشان داده شد که استفاده از حلقه کندوکاو اخلاقی برای رشد تفکر نقادانه در کودکان به معنای رد ارزش های مسلط جامعه نیست.
ارتباط بین معنویت و عوامل جمعیت شناختی در دانشجویان ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴
78-88
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: معنویت نوعی پدیده ی جهانی بشری است که کل وجود انسان و اتصالش را به وجودی برتر شناسایی می کند و عامل ادامه ی زندگی و یافتن معنا و هدف آن است. دانشجویان رشته های علوم پزشکی بخش اعظمی از گروه های خدمات رسانی سلامت در همه ی کشورها هستند و کیفیت خدمات آنان به طور مستقیم با اثربخشی نظام بهداشتی درمانی در ارتباط است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان معنویت و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شده است. روش کار: این پژوهش ازنوع توصیفی - تحلیلی است که بر روی 540 دانشجوی دختر و پسر ساکن خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شده است. روش نمونه گیری به صورت چندمرحله یی؛ و معیار ورود به پژوهش داشتن رضایت برای شرکت در مطالعه است. ابزار گردآوری داده ها نیز شامل دو قسمت پرسش نامه ی اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه ی سنجش معنویت است. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آزمون های آماری تی و تحلیل واریانس یک طرفه صورت گرفته است. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که از بین عوامل جمعیت شناختی؛ وضعیت اقتصادی دانشجویان و سنوات تحصیلی با معنویت و نگرش معنوی؛ و همچنین وضعیت تأهل، دانشکده ی محل تحصیل، وضعیت اقتصادی دانشجویان و سنوات تحصیلی با توانایی معنوی ارتباط معنی داری دارد. نتیجه گیری: برای ارتقای سطح معنویت دانشجویان، علاوه براینکه امور فرهنگی باید برنامه ریزی و مداخله های مؤثری برای این گروه طراحی و اجرا کند، جذب اعضای هیئت علمی برای تدریس در دانشگاه نیز باید با دقت نظر بیشتری انجام شود؛ چراکه این استادان معنوی هستند که دانشجویان را متحول می کنند .
نقش تعدیل کننده دین و ویژگی های جمعیت شناختی آزمودنی ها بر رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی: رویکردی فراتحلیلی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
در دنیای پر رقابت کنونی، سازمان ها پیوسته در جست وجوی شیوه های جدیدی برای حداکثر رساندن عمکرد و تلاش کارکنان خود هستند. ازآنجاکه جامعه ما یک جامعه اسلامی مبتنی بر دین مبین اسلام است، بررسی تأثیر دین بر ابعاد مختلف زندگی و نیز مقایسه با سایر ادیان، امری ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش، بررسی فراتحلیلی رابطه بین تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی و توجه به نقش تعدیل کنندگی دین و مشخصات فردی در این رابطه است. رویکرد فراتحلیلی این پژوهش، دین و مشخصات فردی را به عنوان یک عامل مؤثر بر رابطه تنیدگی و رفتارهای شهروندی سازمانی را مورد شناسایی و بررسی قرار می دهد. جامعه آماری، کلیه مطالعات منتشر شده در مجلات معتبر داخلی و بین المللی است که رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی را بررسی نموده اند. در مجموع، بیش از 750 اندازه اثر در 153 پژوهش مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفت و اثر تعدیل کنندگی ادیان اسلام، مسیحیت، یهود و سایر ادیان مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که بین تنیدگی و رفتار شهروندی رابطه معکوس و معنادار وجود دارد و نوع دین آزمودنی ها بر این رابطه، اثر تعدیل کنندگی دارد. بدین ترتیب، در ادیان اسلام و مسیحیت تأثیر منفی تنیدگی بر رفتار شهروندی ضعیف تر نشان داده شده است. در حالی که در دین یهود و سایر ادیان این تأثیر قوی تر بوده است. همچنین، از سایر عوامل تعدیل گر مربوط به ویژگی های آزمودنی ها جنسیت و تجربه نیز رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی را تحت تأثیر قرار داده اند.
بررسی نقش تربیت اسلامی در تأمین سلامت اجتماعی در دوره تأدیب(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی به بررسی نقش اصول و روش های تربیت اسلامی در تأمین سلامت اجتماعی، در دوره تأدیب می پردازد. جامعه آماری، منابع مرتبط با موضوع تحقیق است که به روش نمونه گیری هدفمند انجام شده است. در بخش توصیفی، اطلاعات به شیوه کتابخانه ای جمع آوری و تجزیه و تحلیل به صورت کیفی و یادداشت برداری صورت گرفت. برای دستیابی به پاسخ پرسش های پژوهش، ضمن مطالعه پیشینه، منابع مرتبط با موضوع تربیت اسلامی و سلامت اجتماعی مطالعه گردید. یافته های پژوهش حاکی از این بود که رویکرد سلامت اجتماعی در دوره تأدیب، شامل مقوله های مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی، پذیرش اجتماعی و شکوفایی اجتماعی، عدم خشونت، عدم سرقت و دزدی، رعایت حقوق افراد، رضایت از زندگی و امنیت اجتماعی است. اصل تربیتی عزت، موجب مشارکت اجتماعی، پذیرش اجتماعی، شکوفایی اجتماعی و عدم سرقت؛ اصل فضل، سبب مشارکت اجتماعی؛ اصل عدل، باعث شکوفایی اجتماعی، امنیت اجتماعی و عدم خشونت؛ اصل تغییر ظاهر، موجب پذیرش اجتماعی و امنیت اجتماعی، و اصل مسئولیت سبب پذیرش اجتماعی، عدم سرقت و امنیت اجتماعی می گردد.
آزمون مدل دینداری در دانش آموزان براساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری عزت نفس، هوش هیجانی و سلامت روانی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش، آزمون «مدل دینداری» براساس «سبک های فرزندپروری» با میانجی گری «عزت نفس»، «هوش هیجانی» و «سلامت روان» در دانش آموزان دبیرستانی بود. بدین منظور 400 دانش آموز در شهرستان مهاباد در سال 1393 به روش «خوشه ای چندمرحله ای» انتخاب شدند. همه آزمودنی ها پرسشنامه های «عزت نفس»، «هوش هیجانی»، «سلامت روان»، «دینداری» و «سبک های فرزندپروری» را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که «سبک های فرزند پروری»، «عزت نفس» و «هوش هیجانی» با «سلامت روان» و «دینداری» رابطه مستقیم دارند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد، بزرگترین ضریب مسیر مربوط به تاثیر «سبک استبدادی» بر «عزت نفس» (91/0-) و کوچکترینِ آن، مربوط به تاثیر «سبک آزادگذار» بر «هوش هیجانی» (05/0) می باشد. در مدل نهایی به صورت مستقیم هوش هیجانی(74/0)، سبک مقتدرانه(11/0)، عزت نفس(13/0) و سلامت روان(20/0) از واریانس دینداری را تبیین می کنند و بیشترین ضریب غیرمستقیم، مربوط به سبک مقتدرانه(54/0) با دینداری است. یافته ها حاکی از آن بود که سبک های فرزندپروری در دینداری دانش آموزان اهمیت بیشتری دارند
اثربخشی زوج درمانی با رویکرد اسلامی بر رضایت زناشویی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی زوج درمانی با رویکرد دینی بر رضایت زناشویی بود. طرح پژوهش از نوع نیمه تجربی، با روش پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری را زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره شهرستان ری تشکیل دادند که با رعایت ملاک های ورود و خروج 12 زوج انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جای گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه رضایت زناشویی محقق ساخته و پروتکل زوج درمانی با رویکرد دینی محقق ساخته بود. مداخله صورت گرفته بر روی گروه آزمایش به مدت 13 جلسه سه ساعت و نیم بوده و یکبار در هفته اجرا شد. پس از اتمام مداخله از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که زوج درمانی با رویکرد دینی رضایت زناشویی زوجین گروه آزمایش را در مقایسه با گروه گواه به صورت معناداری افزایش داده است.
رابطه ی جهت گیری مذهبی و سلامت معنوی با تاب آوری در دانش آموزان مقطع دوم متوسطه ی شهر کرمان سال تحصیلی 94 - 95(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴
66-77
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: تاب آوری یکی از موضوعات مطرح در روان شناسی سلامت است. بسیاری از پژوهش ها به بررسی عواملی پرداخته که با این متغیّر در ارتباط است. هدف این پژوهش نیز بررسی رابطه ی جهت گیری مذهبی و سلامت معنوی با تاب آوری است. روش کار: این پژوهش توصیفی ازنوع همبستگی است و جامعه ی آماری آن را تمامی دانش آموزان دختر مقطع دوم متوسطه ی شهر کرمان (4611 نفر) تشکیل می دهد. نمونه یی به حجم 360 نفر به روش نمونه گیری خوشه یی چندمرحله یی انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه ها ی جهت گیری مذهبی آلپورت، سلامت معنوی پولوتزین و الیسون و همچنین پرسش نامه ی تاب آوری کانر و دیویدسون بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از شاخص های آماری میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که بین جهت گیری مذهبی و سلامت معنوی با تاب آوری در دانش آموزان دختر رابطه وجود دارد. به طوری که 51/0 از واریانس تاب آوری از راه جهت گیری مذهبی درونی و 54/0 از آن از راه جهت گیری مذهبی بیرونی می تواند پیش بینی شود. علاوه براین، 48/0 از واریانس تاب آوری از راه سلامت مذهبی و 56/0 از آن از راه سلامت وجودی می تواند پیش بینی شود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، فرضیه های مبتنی بر وجود رابطه ی معنی دار بین جهت گیری مذهبی و سلامت معنوی با تاب آوری تأیید می شود. بنابراین با اهمیت دادن به دین و مذهب در حیطه های آموزش می توان کمک بسیاری به افزایش تاب آوری در نوجوانان کرد.
بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای مقابله یی مبتنی بر تعالیم اسلامی بر شاخص های درد مزمن و کیفیت زندگی زنان مبتلا به فیبرومیالژیا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴
48-65
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: امروزه اعتقادات و سبک های مقابله ی مذهبی عامل مهم ایجاد آرامش روانی و سازگاری فردی در بیماران مبتلا به بیماری های مزمن محسوب می شود. روش های کنونی کنترل درد مزمن نشانگان فیبرومیالژیا برای بیشتر مبتلایان رضایت بخش نیست. ازآنجاکه دارودرمانی برای درمان بیشتر بیماران به اندازه ی کافی مفید نیست، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای مقابله یی مبتنی بر تعالیم اسلامی بر شاخص های درد مزمن و کیفیت زندگی زنان مبتلا به فیبرومیالژیا انجام شده است. روش کار: این پژوهش ازنوع نیمه تجربی با طرح پژوهش پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است که جامعه ی آماری آن را همه ی زنان مبتلا به فیبرومیالژیا از میان مراجعه کنندگان به کلینیک های درد کرمانشاه تشکیل می دهد (53 = N)؛ بر اساس معیارهای ورود به پژوهش و همچنین معیارهای انجمن بین المللی درد (IASP) و دانشگاه آمریکایی روماتولوژی (ACR) و نیز پرسش نامه های جمعیت شناختی، شدت درد (PIS)، پذیرش درد مزمن (CPAQ) و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (26-WHOQL)؛ بیمارانی که دارای بالاترین نمره ها بودند، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و گواه (15 = 2 n = 1 n) تقسیم شدند (30=n). گروه آزمایش 10 جلسه ی مداخله ی درمانی 90 دقیقه یی هفتگی دریافت کرد، اما گروه گواه مداخله یی دریافت نکرد. اطلاعات به دست آمده با روش های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس چندمتغیّری (MANCOVA) تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که بین گروه های آزمایش و گواه در کاهش شدت درد و افزایش پذیرش درد مزمن تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0>P). علاوه براین، در نمره ی کل کیفیت زندگی و زیرمقیاس های روان شناختی، جسمانی، اجتماعی و محیطی نیز تفاوت معنی دار است (05/0>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، آموزش راهبردهای مقابله یی مبتنی بر تعالیم اسلامی و تأثیر آن بر شاخص های درد مزمن و کیفیت زندگی مبتلایان به فیبرومیالژیا در پیوند با مراقبت پزشکی استاندارد، اثر سودمندی بر سلامتی و کاهش شدت اختلالات بالینی دارد.
اثربخشی فراشناخت درمانگری با رویکرد اسلامی در درمان افراد مبتلا به اختلال تنیدگی پس از ضربه(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، مطالعه اثربخشی فراشناخت درمانگری با رویکرد اسلامی، در درمان افراد مبتلا به اختلال تنیدگی، پس از ضربه (ناشی از تصادف رانندگی) بود. بدین منظور از طرح تجربی تک موردی از نوع خط پایة چندگانه با دوره پیگیری استفاده شد. برای انجام این پژوهش، سه نفر به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای هر یک از شرکت کنندگان به صورت تصادفی، بین 3 تا 5 هفته مرحله خط پایه در نظر گرفته شد. ارزیابی ها با استفاده از مقیاس تجدیدنظر شده تأثیر رویداد (IES-R)، پرسش نامه افسردگی (BDI-II) و پرسش نامه اضطراب (BAI)، در مرحله خط پایه، جلسات درمان و دو ماه پس از پایان درمان (پیگیری) انجام گرفت. یافته ها نشان داد که هر سه مراجع، در پایان درمان کاهش معناداری را در طراز نمرات علائم تنیدگی پس از ضربه، افسردگی، اضطراب نشان دادند. بر این اساس، به نظر می رسد فراشناخت درمانگری با رویکرد اسلامی یک درمان کوتاه مدت مؤثر برای کاهش علائم و نشانه های اختلال تنیدگی پس از ضربه است.
ساخت و اعتباریابی پرسش نامه الگوی تنظیم رغبت بر اساس متون اسلامی
حوزههای تخصصی:
در صورتی که رغبت به موضوعات و اهداف دنیوی تابع رغبت به موضوعات و اهداف اخروی باشد از نظر آموزه های اسلامی، زهد تحقق می یابد و نشانه آن است که رغبت ها تنظیم شده است. این مفهوم در روان شناسی هم می تواند کارکرد داشته و مفید باشد. یکی از شیوه های استفاده کردن از مفاهیم و عملیاتی کردن آنها در روان شناسی قابلیت سنجش آن مفاهیم است. از همین روی هدف این مقاله ساخت پرسش نامه ای برای سنجش تنظیم رغبت ها مبتنی بر دیدگاه اسلام است. برای این منظور، پس از استخراج مفهوم تنظیم رغبت و ساخت گویه هایی بر اساس آنها، به منظور بررسی روایی محتوا، از ارزشیابی 9 کارشناس در دو مرحله استفاده شد. پرسش نامه اولیه در دو مرحله آزمایشی (با 60 آزمودنی) و نهایی (با 802 آزمودنی) اجرا شد. در نهایت پس از تحلیل عاملی به روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس، پرسش نامه ای 120 گویه ای با هفت عامل استخراج شد. این هفت عامل به ترتیب اعتبار عبارت اند از: رغبت متعالی، رغبت به خانواده، رغبت به خود، دنیاناپایدارنگری، دنیاآزمون نگری، رغبت به منزلت اجتماعی، رغبت به پول و ثروت. نمره بالا در هر کدام از عامل ها حکایت از تنظیم مناسب رغبت ها دارد. یافته ها حکایت از آن دارد که پرسش نامه الگوی تنظیم رغبت از روایی و اعتبار لازم برای امور پژوهشی برخوردار است.
اثر بخشی معنویت درمانی گروهی بر کاهش ترس از مرگ و استرس ادراک شده(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، مطالعة اثربخشی معنویت درمانی بر کاهش ترس از مرگ و استرس زنان 35-50 ساله است. این پژوهش از نوع آزمایشی است و طرح تحقیق بر دو گروه با پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. جامعة نمونه شامل 30 تن (15 تن گروه آزمایش و 15 تن گروه کنترل) با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. افراد گروه آزمایش 8 جلسه در مداخلات معنویت درمانی شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامة «ترس از مرگ» و پرسش نامة «استرس ادراک شده» بود. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss20 و روش آماری کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج به دست آمده از آمار آزمون F مربوط به بررسی تفاوت میانگین نمره های ترس از مرگ برابر با 971/13 و سطح معناداری 01/0p< و استرس برابر 518/58 و سطح معناداری 01/0p< نشان می دهد تفاوت بین میانگین نمره های ترس از مرگ و استرس در مرحلة پس آزمون در گروه آزمایش و کنترل معنا دار است و می توان گفت: معنویت درمانی گروهی میزان ترس از مرگ و استرس زنان را کاهش می دهد. با توجه به نتایج به دست آمده، می توان گفت: معنویت درمانی در کاهش ترس از مرگ و استرس زنان مؤثر است. با عنایت به یافته های موجود، به نظر می رسد استفاده از مداخلة معنوی در مجموعه مداخلات روان شناختی اثرگذار است.
ساخت آزمون اولیه آرامش روانی در پرتو ازدواج بر اساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف ساخت آزمون اولیه آرامش روانی همسران، بر اساس منابع اسلامی صورت گرفت. برای جمع آوری آموزه های دین اسلام، روش توصیفی مورد استفاده قرار گرفته است و برای ارزیابی روایی و اعتبار مقیاس، از روش پیمایشی استفاده شده است. ابزار استفاده شده در کنار آزمون محقق ساخته، پرسش نامه حالت- رگه اضطراب اسپیلبرگر می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که تأمین نیازهای مالی، ارضای نیازهای جنسی و عاطفی و ایمان مناسب و متناسب، همسران چهار عامل اصلی در ایجاد آرامش روانی همسران می باشند. روایی محتوای سازه مذکور توسط کارشناسان خبره تأیید شده است. روایی ملاک با محاسبه ضریب همبستگی مقیاس حاضر با پرسش نامه حالت- رگه اضطراب اسپیلبرگر در سطح 05/0 معنادار می باشد. روایی سازه، با محاسبه همبستگی هر یک از خرده آزمون ها با نمره کل و همچنین همبستگی خرده آزمون ها با یکدیگر در حد مطلوبی قرار دارد. اعتبار آزمون نیز با اجرا بر روی نمونه 108 نفری و محاسبه آلفای کرونباخ برابر با 924/0، تأیید شد.