تمدن مادی

هدف این پژوهش پاسخ دادن به این سؤال است که «عوامل و مؤلفه های تمدن اسلامی (در بعد مادی و معنوی) چیست و چه تلازمی بین این دو بعد وجود دارد؟». روش پژوهش عبارت است از تحلیل نظری در محتوای آثار مکتوب باقی مانده از امام خمینی (ره). نتایج به دست آمده نشان می دهد که: 1. «تمدن اسلامی» حقیقتی است که در آن، عوامل مادی و معنوی تلازم دارند؛ 2. بعضی از مؤلفه های تمدن اسلامی عبارتند از: دانش، پیشرفت و رفاه، معنویت، امنیت، سیاست، امت اسلامی و وحدت اسلامی و...؛ 3. تمدن اسلامی مبتنی بر منظومه فکری امام خمینی (ره) توحید محور است و تمام مولفه های فوق، بر محور توحید جریان می یابند؛ 4. علم و فناوری و پیشرفت مادی اگر با مدیریت عقل و وحی باشد جامعه رو به تکامل و تعالی خواهد بود و چنانچه با مدیریت عقل و وحی نباشد جامعه رو به انحطاط می گذارد.

سید قطب یکی از اندیشمندان مهم جهان اسلام است که در آثار خود به صورت ویژه ای از عدالت و صلح سخن گفته است اما در مطالعات صورت گرفته در مورد اندیشه وی، کمتر به نسبت میان این مفاهیم پرداخته شده است. بنابراین یکی از مسائل اساسی در رابطه با اندیشه های سید قطب، بررسی نسبتی است که او میان این دو مفهوم برقرار ساخته است. در مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای این نسبت مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سید قطب به چهار سطح پیاپی در مورد صلح باور دارد که عبارتند از: آرامش درون، آرامش در محیط خانه، تعاون و صلح در اجتماع و صلح جهانی. او مبنای اساسی صلح را وجود عدالت یعنی هماهنگ شدن با نظم الهی حاکم بر هستی و تشریع شده در دین خاتم پیامبران (ص) می داند.