ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۶۱ تا ۳۸۰ مورد از کل ۷٬۴۰۳ مورد.
۳۶۱.

مقایسه عملکرد رویکردهای کشف و استخراج موضوعات کتاب های الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استخراج کلیدواژه های موضوعی متن کاوی مدلسازی موضوعی تجزیه ماتریس نامنفی ماشین بردار پشتیبان کتاب الکترونیکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۷۷
استخراج کلمات کلیدی از مسائل مهم در زمینه پردازش و تحلیل متن بوده و خلاصه ای سطح بالا و دقیق از متن ارائه می دهد. بنابراین انتخاب روش مناسب برای استخراج کلمات کلیدی متن حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه عملکرد سه رویکرد درکشف و استخراج کلیدواژه های موضوعی کتاب های الکترونیکی با استفاده از تکنیک های متن کاوی و یادگیری ماشین است. در این راستا سه رویکرد آزمایشی شامل: 1.اجرای متوالی فرآیند خوشه بندی، ارتقا کیفیت خوشه ها از نظر معنایی و غنی سازی کلمات توقف حوزه خاص؛ 2. استفاده از الگوی کلیدواژه های تخصصی؛ 3. استفاده از بخش های مهم متن در کشف و استخراج واژگان کلیدی و موضوعات مهم متن، معرفی و مورد مقایسه قرار گرفته است. جامعه آماری، شامل 1000 عنوان کتاب الکترونیکی از زیرشاخه های موضوعی حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی بر اساس نظام رده بندی کنگره است که بعد از کسب اطلاعات کتابشناختی آن از پایگاه کتابخانه کنگره، اقدام به تهیه متن اصلی گردید. استخراج کلیدواژهای موضوعی و خوشه بندی داده های آموزش به کمک الگوریتم تجزیه نامنفی ماتریس و با سه رویکرد آزمایشی انجام شد و کیفیت و عملکرد خوشه های موضوعی حاصل از اجرای سه رویکرد در بخش دسته بندی خودکار داده های آزمایشی به کمک ماشین بردار پشتیبان مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها نشان داد افت همینگ (0.020) یا میزان خطا در دسته بندی صحیح متون آزمایشی در رویکرد سوم یعنی بهره گیری از بخش های مهم متن در استخراج کلیدواژه های موضوعی، از دو رویکرد دیگر کمتر است. همچنین امتیاز F1 (0.82) که میانگین دو معیار دقت (0.87) و بازخوانی (0.78) و بازتابی از عملکرد درست فرآیند دسته بندی در برچسب گذاری موضوعی متون است، در رویکرد سوم بهتر از نتایج دو رویکرد دیگر است. نتایج تحلیل ها نشان داد که کیفیت و انسجام معنایی خوشه های موضوعی حاصل از رویکرد سوم یعنی استفاده از بخش های مهم متن در کشف و استخراج موضوع، در مقایسه با دو رویکرد دیگر بهتر بود. بعلاوه کلیدواژه های به دست آمده از خوشه های موضوعی رویکرد سوم را می توان در مجموعه های توصیف نشده و ناشناخته به منظور استخراج محتوای موضوعی ناآشکار کل مجموعه به کار برد.
۳۶۲.

شناسایی و تحلیل نقش های کتابخانه های عمومی در اجتماع: یک مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اجتماع کتابخانه عمومی مرور نظام مند نقش اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۹۵
هدف: نقش کتابخانه های عمومی در مقایسه با گذشته متفاوت تر و گسترده تر شده است. پس از آغاز قرن جدید، تغییراتی بنیادی در نقش ها و خدمات کتابخانه های عمومی به خصوص با تأکید بر نقش های اجتماعی آن  صورت گرفته است. لذا با توجه به گسترش دامنه خدمات این کتابخانه ها و تأثیر بیش از پیش آن بر جامعه، پژوهش حاضر به شناسایی و تحلیل نقش های اجتماعی کتابخانه های عمومی پرداخته است.روش: این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث ماهیتِ داده ها از نوع کیفی است که با تکنیک مرور نظام مند و کاربرد الگوی چهار مرحله ای اوکولی و شابرام (2010) انجام شده است. همچنین برای انتخاب صحیح مقالات در مرحله دومِ الگوی مذکور، از فرایندِ انتخابِ مقالات سیلوا (2015) استفاده شده است. جامعه آماری، متونی را شامل می شود که طی سال های 1381 تا 1401 به زبان فارسی و سال های 2002 تا 2022 به زبان انگلیسی منتشر شده اند. پس از جست وجو در پایگاه های اطلاعاتی و بازیابی 1819 مقاله، به پاکسازی و غربالگری مقالات پرداخته و در نهایت، 201 مقاله مرتبط با نقش های اجتماعی کتابخانه های عمومی گزینش شده است.یافته ها: با وجود اهمیت نقش های اجتماعی کتابخانه های عمومی، مطالعات مربوط به این حوزه در کشور اندک است، و تنها در دهه اخیر به این مسئله توجه شده است. علی رغم فقر پژوهشی در کشور ایران، پژوهش در این حوزه در کشورهای خارجی سابقه طولانی تری داشته و پژوهشگران تحقیقات متعددی انجام داده اند. یافته ها نشان می دهد کتابخانه های عمومی هفت نقش شامل: 1. ترویج عدالت اجتماعی، 2. توسعه سرمایه اجتماعی، 3. بالابردن مشارکت اجتماعی، 4. ارتقای تاب آوری اجتماعی، 5. اجتماع سازی، 6. مدیریت بحران های طبیعی و 7. کاهش محرومیت ها و آسیب های اجتماعی، در جامعه ایفا می کنند.نتیجه گیری: شرط اساسی برای موفقیت در تحقق این نقش ها، درک کامل و جامع از موقعیت کتابخانه های عمومی در شبکه اجتماعات محلی است. برای تحقق این امر، لازم است کتابخانه های عمومی بیش از هر چیز، از مسائل جامعه آگاه باشند. کتابخانه های عمومی با سازماندهی فعالیت هایی که به ایجاد فضایی برای ملاقات، توسعه ارتباطات شخصی و ارتباط با اعضا و اقشار مختلف جامعه منجر می شوند، به ارائه نقش های اجتماعیِ جدید خود، و نیز تقویت جایگاه کتابخانه به عنوان یک نهاد قابل اتکا و شایسته اعتماد در سطح جامعه کمک می کنند. کتابخانه های عمومی می توانند با کمک به توسعه اجتماعی، عاملی مثبت برای تغییر و تحول جامعه باشند. لذا ضروری است در این مسیر، کتابخانه ها به موازات نیازهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جوامع گام بردارند تا به معنای واقعی، جزئی از اجتماع شوند. بر این اساس، برای ایفای نفش خود باید با اقدامات فراگیر، آگاهی رسانی مناسب و دانش افزایی مخاطب، و نیز استفاده از منابع انسانی و آموزشی کیفیت زندگی شهروندان را بهبود بخشند.  
۳۶۳.

شناسایی و اولویت بندی صلاحیت های حرفه ای کتابداران کتابخانه های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های عمومی صلاحیت های حرفه ای کتابداران ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی و استخراج صلاحیت های حرفه ای کتابداران کتابخانه های عمومی ایران و تعیین میزان اهمیت هریک از آن ها برای اولویت بندی و رتبه بندی صلاحیت ها است. روش : این پژوهش با رویکرد کاربردی و روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. در بخش کیفی، با روش فراترکیب، تعداد 61 مقاله از میان متون انگلیسی فارسی به صورت هدفمند انتخاب و بررسی شد. سپس با استفاده از نظرات خبرگان، 104 کد شناسایی شد، و اعتبار این کدها ازطریق روایی محتوایی و پایایی آن ها با آزمون کاپای کوهن تأیید شد. در بخش کمّی، هریک از عوامل ازطریق توزیع پرسش نامه در میان 62 نفر از متخصصان و با استفاده از روش آنتروپی شانون رتبه بندی شدند. یافته ها: چهار عامل 10 مؤلفه اصلی و 72 مؤلفه فرعی به عنوان صلاحیت های حرفه ای کتابداران کتابخانه های عمومی شناسایی شدند. عامل «توانایی» شامل دو مؤلفه اصلی توانایی تخصصی و توانایی فکر است که در ۹ مولفه فرعی مفهوم پردازی شده است. عامل «ویژگی» شامل دو مؤلفه اصلی ویژگی های شغلی و رفتاری است که در 19 مؤلفه فرعی مفهوم پردازی شده است. عامل «مهارت ها» شامل چهار مؤلفه اصلی مهارت های مدیریتی، اجتماعی، شغلی و فناوری است که در 32 مؤلفه فرعی مفهوم پردازی شده است. در نهایت، عامل «دانش» شامل دو مؤلفه دانش مربوط به جامعه و دانش تخصصی است که در 12 مؤلفه فرعی مفهوم پردازی شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که به ترتیب عومل دانش، مهارت، توانایی و ویژگی مهم ترین صلاحیت برای کتابداران کتابخانه های عمومی ایران شناخته می شوند. اصالت/ارزش: این پژوهش با شناسایی نظام مند و اولویت بندی صلاحیت های حرفه ای کتابداران کتابخانه های عمومی ایران، به سهم خود می تواند خلأ این حوزه را پوشش دهد. فرایند اعتبارسنجی جامع، شامل ارزیابی های اعتبار محتوا و قابلیت اطمینان، استحکام شایستگی های شناسایی شده را تضمین می کند. تأکید بر توانایی تخصصی، توانایی تفکر، ویژگی های شغلی و رفتاری، مهارت های مدیریتی، اجتماعی، شغلی و فناوری و همچنین دانش مرتبط با جامعه و دانش تخصصی، درک دقیقی از ماهیت چندوجهی کتابخانه های عمومی را نشان می دهد. به طور خلاصه، این پژوهش چهارچوبی ارزشمند برای ارتقای صلاحیت های کتابداران کتابخانه های عمومی ایران ارائه داده و نه تنها به درک علمی کتابداری کمک می کند، بلکه بینش های عملی برای ارتقای مهارت کتابداران کتابخانه های عمومی ایران ارائه می دهد. همچنین، طبقه بندی و اولویت بندی دقیق ارائه شده، چهارچوبی ارزشمند برای توسعه مداوم صلاحیت های حرفه ای کتابداران کتابخانه های عمومی فراهم می کند.
۳۶۴.

ارزیابی و رتبه بندی مجلات علمی روان شناسی با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی رتبه بندی مجلات علمی مدل تحلیل پوششی داده ها شاخص های استنادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۸
پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی و رتبه بندی مجلات علمی روان شناسی با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA) انجام شده است. پژوهش حاضر رویکردی کمّی دارد و از نوع پژوهش های کاربردی است. روش پژوهش، علم سنجی و کتاب سنجی با استفاده از فنون تحقیق در عملیات است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها، مدل اندرسون-پیترسون، CRS و VRS خروجی محور، مجلات علمی روان شناسی 2018 در JCR بررسی شد. بر اساس یافته ها، با کمک شاخص های JCR و با استفاده از مدل اندرسون- پیترسون CRS و VRS می توان به رتبه های دقیق تری از مجلات رسید. مقایسه مجلات علمی در دو مدل نشان دهنده تفاوت در رتبه بندی مدل هایCRS  و VRS است. مجله علمی Psychological Science in the Public Interest هم در مدل CRS و هم در مدل VRS رتبه اول را به خود اختصاص داده است. مجلات علمی روان شناسی با استفاده از مدل اندرسون- پیترسون CRS و VRS ارزیابی و رتبه بندی شدند. همچنین شاخص های ارزیابی مجلات علمی در پایگاه کلاریویت آنالیتیکس بررسی و سه مجله برتر در 11 رشته روان شناسی و 30 مجله برتر این رشته شناسایی و معرفی شدند. 30 مجله برتر و تفاوت آن ها در دو مدل CRS و VRS مورد مقایسه و تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
۳۶۵.

سازماندهی منابع غیرکتابی با استفاده از الگوی مرجع مفهومی سی داک (CIDOC-CRM)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگوهای مفهومی الگوی مرجع مفهومی سی داک سازماندهی اطلاعات منابع غیرکتابی هستی نگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۲۴
هدف: هدف مقاله بررسی چگونگی کاربرد الگوی مرجع مفهومی سی داک برای سازماندهی منابع غیرکتابی است. روش پژوهش: در این پژوهش از روش تحلیل محتوا با رویکرد تطبیقی استفاده شد. در این چارچوب بر روی استاندارد یونی مارک، ویرایش دوم قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن و الگوی مرجع مفهومی سی داک مطالعاتی انجام شد. جامعه مورد بررسی را فراداده های 116 اثر در قالب 17 نوع منبع غیرکتابی از مجموعه منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تشکیل دادند. ابزار گردآوری داده ها یک سیاهه وارسی بود که به همین منظور تهیه شد و برای ترسیم نمودار از نرم افزار مایکروسافت ویزیو استفاده شد. یافته ها: در پژوهش به عمل آمده تعداد 37 عنصر داده ای شناسایی شد. همچنین، در این راستا 20 موجودیت از الگوی سی داک انتخاب شد که به فراخور نیاز از طریق 23 ویژگی به هم مرتبط شدند. در نهایت، برای 37 عنصر داده ای، 24 توصیف بر اساس الگوی سی داک تعریف شد. نتیجه گیری: بررسی به عمل آمده نشان داد که اغلب عناصری که در ساختارهای کتاب شناختی به کار رفته اند، قابل تطبیق با ساختار هستی نگاری و الگوی سی داک بودند. در نتیجه می توان اظهار داشت که برخی از موجودیت های الگوی سی داک و ویژگی هایی که ارتباط آن ها را تعریف کرده اند، بیانگر جنبه ای از سازماندهی منابع غیرکتابی بوده و توانسته اند توصیفی ساختاریافته و مرتبط با سازماندهی منابع غیرکتابی از دو جنبه فیزیکی و محتوایی ارائه دهند.
۳۶۶.

شناسایی موانع مسئله یابی پژوهش از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی تهران (پژوهشی کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مسئله پژوهش مسئله یابی هیئت علمی دانشگاه دولتی تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۳۴
هدف: یافتن و فرموله کردن مسئله، پایه ی تحقیق علمی است. با توجه به مشکلات فراوان دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی در زمینه مسئله یابی، این پژوهش باهدف شناسایی موانع مسئله یابی پژوهش انجام شد. روش: این پژوهش، ازنظر هدف، بنیادی و ازنظر گردآوری اطلاعات، پژوهشی کتابخانه ای است که از تکنیک های میدانی نیز بهره برده است. این پژوهش ازنظر روش نوعی تحلیل محتوا است که با روش کلایزی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق را اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی استان تهران تشکیل دادند. 10 نفر به عنوان نمونه و با روش نمونه گیری تلفیقی متوالی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. چهار معیار اعتبار یا مقبولیت، اطمینان-ثبات، قابلیت تأیید و قابلیت انتقال یا تناسب برای ارزیابی روایی و دقت و استحکام داده ها مورداستفاده قرار گرفت. یافته ها: حاصل تحلیل 10 مصاحبه، 16 مضمون کلی یا طبقه و 77 مفهوم اولیه بود. در ابتدا 386 مفهوم اولیه به دست آمد که پس از بررسی دقیق و حذف مترادفات، تعداد مفاهیم به 77 کد کاهش یافت. یافته ها حاکی از آن است که در ابعاد فردی، آموزشی، فرهنگی، ساختاری و نهادی تعدادی مانع دانشجویان را در زمینه مسئله یابی با مشکلاتی مواجه می کند. اصالت/ارزش: \ این پژوهش ماهیت بین رشته ای علم اطلاعات و دانش شناسی را بیش ازپیش نمایان کرده است. پژوهش حاضر ازنظر موضوع و روش دارای اصالت است.
۳۶۷.

ارائه مدل برای سیستم های توصیه گر منابع اطلاعاتی در نرم افزارهای کتابخانه ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظام های پیشنهادگر نرم افزارهای کتابخانه ای پیشنهاد کتاب پیشنهاد منابع اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۴۱
هدف: هدف اصلی از انجام پژوهش، تحلیل وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای از نظر پیشنهاد، بررسی جوانب اضافه کردن نظام های پیشنهادگر به آن ها و ارائه الگوی طراحی متناسب در نرم افزارهای کتابخانه ای ایران است.روش/رویکرد پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی است. ارزیابی وضعیت پیشنهادگری در نرم افزارهای کتابخانه ای از روش پیمایشی توصیفی استفاده شد. برای پیشنهاد الگوی پیشنهادگر در نرم افزارهای کتابخانه ای از روش طراحی سیستم بهره گرفته شد. داده های این پژوهش از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با مدیران و متخصصان نرم افزارهای کتابخانه ای گردآوری شد. داده ها، به وسیله نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس کیو دی. ای. کدگذاری و استخراج شد.یافته ها: تحلیل کیفی نتایج حاصل از مصاحبه، به شناسایی 5 مقوله اصلی و 16 مقوله فرعی و مفاهیم آن ها انجامید. یافته ها نشان داد، در مقوله راهبردهای فعلی نرم افزارهای کتابخانه ای برای توصیه، بهره گیری از روش سنتی توصیه، تعریف ارتباط میان رکوردها، ارتباط میان موضوعات، ارتباط میان واژگان و تعریف ماژول پالایش جستجو مورد استفاده بوده است. همچنین، در مقوله تعیین میزان آشنایی با نظام پیشنهادگر، 3 مقوله آشنایی کامل (17%)، آشنایی مختصر (50%) و بدون آشنایی (33%) شناسایی شد. از لحاظ امکانات مورد نیاز نظام های پیشنهادگر، زیرمقوله های امکانات فنی، سیستمی و تخصصی (شخصی سازی) شناسایی و مفاهیم آن تبیین شد. چالش های اضافه کردن نظام پیشنهادگر، در 2 مقوله چالش های فنی و چالش های غیرفنی تبیین و مفاهیم آن ها مشخص شد. علاوه بر این، مقوله مزایای اضافه کردن نظام پیشنهادگر، در 3 مقوله مزایا برای اعضا کتابخانه، برای کتابداران و برای شرکت های نرم افزاری تبیین شد. ویژگی های الگوی مناسب طراحی نظام پیشنهادگر در نرم افزارهای کتابخانه ای ایران شناسایی و پیشنهاد شد.بحث و نتیجه گیری: شرکت ها در مسیر حرکت به سوی بهره گیری از فناوری های روز هستند. آن ها برخی از ملزومات اجرای نظام پیشنهادگر را در نرم افزار خود عملیاتی کرده اند. در حال حاضر، ایجاد و تکمیل مشابهت میان منابع را به کتابداران واگذار کرده اند یا بر اساس فنون پالایش جستجو (مانند جستجوی چهریزه ای و خوشه بندی) طراحی کرده اند که این بخش در نرم افزارها قابلیت تبدیل شدن به نظام پیشنهادگر را دارد. نتایج نشان داد که میزان آشنایی مدیران و متخصصان شرکت ها با نظام های پیشنهادگر در حد متوسط است. الگوی سیستم های توصیه گر در نرم افزارهای کتابخانه ای ایران طراحی و پیشنهاد شده است.
۳۶۸.

فعالیت های داوطلبانه در مراکز بهداشتی آستان قدس رضوی؛ نمونه موردی، جذامی خانه محراب خان (1343- 1420 ه. ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فعالیت های داوطلبانه مراکز بهداشتی و درمانی جذامی خانه محراب خان آستان قدس رضوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
هدف پژوهش: پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش نیکوکاران در فعالیت های داوطلبانه در مراکز بهداشتی آستان قدس رضوی انجام پذیرفت. یکی از این موارد، جذامی خانه آستان قدس رضوی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این پژوهش، معرفی و برجسته سازی قالب های فعالیت های داوطلبانه برای ایجاد این مؤسسه و نقش آستان قدس رضوی و وقف در توسعه فعالیت های داوطلبانه در حوزه بهداشت و درمان و ایجاد جذامی خانه بر پایه اسناد و مدارک است.روش پژوهش: پژوهش حاضر، بر پایه روش تحقیق اسنادی در فاصله سال های 1343 تا 1420 ه.ق بر مبنای دو هزار برگ سند موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی و مبتنی بر شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شد.یافته های پژوهش: بنا بر اسناد و مدارک، به جز اندک کمک های دولت که در بخش های کمک و همیاری مردمی گزارش شده و خیرین و پرستاران خارجی، عمده کمک ها و هزینه ها بر عهده آستان قدس رضوی بوده و این کمک ها و اقدامات به طور رسمی در بودجه سالانه این نهاد تا اواخر سال 1335 پیش بینی و تأمین گردیده است.نتیجه گیری: آستان قدس رضوی به مدد وقف و توسعه درآمدهای آن نقش مؤثری در ارتقای سطح بهداشت و درمان مشهد داشته و با ایجاد جذامی خانه در مشهد و جمع آوری بخشی از جذامیان از سراسر کشور توانست به صورت علمی و عملی مانع از شیوع بیشتر این بیماری گردد و این مهم علاوه بر مبحث موقوفات، با وجود خیرین و فعالیت های داوطلبانه آنان میسر شده است.
۳۶۹.

آسیب شناسی سیاست گذاری تجاری سازی پژوهش در نظام دانشگاهی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تجاری سازی پژوهش آسیب ها چرخه تکاملی راهبردی فرم گرایی رویکردهای راهبردی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۰۲
امروزه تجاری شدن پژوهش های دانشگاهی می تواند سهم بسیار زیادی در رشد اقتصادی کشورها ایفا نماید، لذا اغلب کشورها با تدوین سیاست هایی سعی در کمک به فرایند تجاری سازی تولیدات پژوهشی در نظام دانشگاهی خود، در راستای تسریع و تسهیل این مهم کرده اند؛ بنابراین، پژوهش حاضر بر آن بود تا با استفاده از رویکرد کیفی مبتنی بر روش نظریه برخاسته از داده ها و از طریق مصاحبه با متخصصان حوزه تجاری سازی در آموزش عالی، ضمن شناسایی آسیب ها و موانع بازدارنده سیاست گذاری تجاری سازی پژوهش ها در نظام دانشگاهی ایران، رویکردی که در این سیاست به کار گرفته شده را شناسایی کند. براین اساس، پژوهشگران با تکیه بر طرح نوظهور به عنوان یکی از طرح های مورداستفاده در روش نظریه برخاسته از داده ها و با استفاده از روش نمونه گیری نظری و در نظر گرفتن اشباع نظری در داده ها، تعداد 9 نفر از صاحب نظران حوزه تجاری سازی را جهت مصاحبه بدون ساختار انتخاب نمودند. برای اعتبار یابی داده های پژوهش، پژوهشگران از بازخورد مشارکت کننده استفاده کردند. یافته ها نشان از آن داشت که اجرای سیاستِ تجاری سازی پژوهش با آسیب ها و بازدارنده هایی از قبیل، فرهنگی، اقتصادی، رشته دانشگاهی، آموزشی، فرایندی، بافتاری و فردی مواجه است؛ بنابراین، با توجه به ماهیت و جنسِ موانعِ پیشِ روی، می توان نتیجه گرفت که چرخه شوم فرم گرایی در سیاست تجاری سازی پژوهش های دانشگاهی در ایران ریشه دوانده است.کلیدواژه ها: تجاری سازی پژوهش، آسیب ها، چرخه تکاملی راهبردی، فرم گرایی، رویکردهای راهبردی.
۳۷۰.

استفاده از مدل دلون و مک لین برای ارزیابی سیستم دانشگاهی گلستان: یک مطالعه موردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سنجش سیستم ارزیابی سیستم عملکرد سیستم کیفیت سیستم سیستم گلستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۴۳
هدف: در این مقاله تلاش شده تا با تکیه بر مدل مفهومی دلون و مک لین (2003) به ارزیابی کیفیت سیستم آموزش دانشگاهی گلستان اهتمام شود.روش: برای این کار از الگوی پاوکوویچ، گاسپر و جادریک (2021) که شامل شکل توسعه یافته مدل دلون و مک لین به همراه پرسش نامه تکوینی استاندارد است، استفاده گردید. این الگو شامل 5 بُعد و 40 خرده مقیاس است که در طیف پیوسته 1 تا 10 سامان یافته است. جامعه پژوهش حاضر، کارکنان آموزش و دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند که به صورت خوشه ای چندمرحله ای از آنها نمونه گیری شد و دانشگاه های شهید بهشتی، شاهد، و علامه طباطبایی به عنوان نمونه انتخاب شدند و حجم نمونه 151 و 302 نفری با فرمول کوکران برای کارکنان آموزش و دانشجویان دانشگاه های یاد شده تعیین گردید که در نهایت به ترتیب 128 و 264 تن از کارکنان و دانشجویان به پرسش نامه پاسخ دادند.یافته ها: چند یافته مهم از این پژوهش حاصل شد. اول اینکه کیفیت عملکرد سیستم در همه خرده مقیاس ها پایین تر از متوسط، و بُعد کیفیت اطلاعات بالاتر از متوسط بود. دوم اینکه مؤلفه های تناسب با نیاز، زمان ثبت ورودی ها، امکان های جایگزین دسترسی، محرمانگی دسترسی، صحت اطلاعات از همه مهم تر تشخیص داده شد. سوم اینکه ارزیابی دانشجویان درباره کیفیت اطلاعات، کیفیت عملکرد سیستم، و کیفیت خدمات سیستم گلستان، مطلوب تر و مثبت تر از نظر کارکنان بود. چهارم اینکه فقط بُعد کیفیت عملکرد سیستم روی استفاده از سیستم اثرگذار بود و بقیه ابعاد یعنی کیفیت اطلاعات و کیفیت خدمات روی استفاده از سیستم اثر قابل توجهی نداشتند و در آخر، پنجم اینکه بُعد کیفیت عملکرد سیستم بیشترین اثر غیرمستقیم را روی رضایت کاربر داشت.نتیجه گیری: کیفیت عملکرد سیستم و عناصر آن از جمله تناسب با نیاز، دسترسی مطمئن، بهینه بودن زمان پاسخ، بهینه بودن زمان لازم برای ورود داده، خطا ندادن هنگام کار با سیستم، و گزینه های مختلف دسترسی به سیستم مهمترین عوامل اثرگذار بر کیفیت سیستم گلستان هستند.
۳۷۱.

بررسی عوامل تسهیلگر در پیاده سازی مدیریت دانش با توجه به نقش متغیر میانجی ساختار سازمانی (نمونه پژوهی: کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش عوامل تسهیل گر پیاده سازی کتابخانه های عمومی کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۷۴
هدف: در این پژوهش عوامل تسهیلگر در پیاده سازی مدیریت دانش با توجه به نقش متغیر میانجی ساختار سازمانی در کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه بررسی شد و بر مبنای آن مدل ساختاری برآورد شده ارائه گردید. روش شناسی: روش پژوهش بر اساس هدف پژوهش از نوع کاربردی است. براساس نحوه گردآوری داده ها روش پژوهش پیمایشی از نوع طرح های همبستگی به شیوه تحلیل مسیر و الگوی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش را کتابداران کتابخانه های عمومی تشکیل داد. برای برآورد حجم نمونه از فرمول کرجسی و مورگان با سطح خطای 05/0 استفاده شد. حجم نمونه 109 نفر برآورد شد. 92 نفر (5/84) به پرسشنامه پاسخ دادند. در این پژوهش از پرسشنامه جهت گردآوری داده ها استفاده شد. برای بررسی اعتبار محتوایی از نظرات کارشناسان و خبرگان مدیریت دانش استفاده شد. برای بررسی پایایی گویه ها و سازه ها از آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و میانگین واریانس استخراج شده استفاده گردید. برای توصیف داده ها از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 26 و برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل سازی مسیری ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی (Smart PLS 3.3) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین دیدگاه های کتابداران زن و مرد در مورد عوامل تسهیل کننده پیاده سازی مدیریت دانش تفاوت معناداری وجود داشت. نتایج آزمون حداقل مربعات جزئی حکایت از تأیید فرضیه های پژوهش داشت و بر این اساس مدل های اندازه گیری و ساختاری از نظر آماری برازش مناسبی داشتند. نتایج نشان داد راهبرد مدیریت دانش، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات و منابع انسانی اثر مثبت و معناداری بر پیاده سازی مدیریت دانش داشتند. استراتژی مدیریت دانش بالاترین (310/0) و فناوری اطلاعات (261/0) کمترین ضریب تأثیر را بر پیاده سازی مدیریت دانش داشتند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد ساختار سازمانی به عنوان متغیر میانجی در تعدیل روابط بین عوامل تسهیل کننده و پیاده سازی مدیریت دانش نقشی نداشت. نتیجه گیری : نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها اثرات عوامل تسهیل کننده بر پیاده سازی مدیریت دانش را تأیید کرد. بنابراین می توان به مدل طراحی شده و عوامل تسهیلگر پیاده سازی مدیریت دانش تکیه کرد و نتایج به دست آمده را برای پیاده سازی مدیریت دانش به کتابخانه ها تعمیم داد.
۳۷۲.

بررسی تأثیر مدیریت دانش شخصی و رفتار اطلاع یابی بر خوداثربخشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش شخصی رفتار اطلاع یابی خودکارآمدی دانشگاه تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۳۳۶
مقدمه : مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت دانش شخصی و رفتار اطلاع یابی بر خودکارآمدی دانشجویان انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر روش شناسی همبستگی با رویکرد ارائه معادلات ساختاری است. روش شناسی : جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز، در سال 99 بودند. تعداد آنها 800 نفر برآورد شد. تعیین حجم نمونه با استفاده از قواعد خاص مدل سازی معادلات ساختاری با حداقل مربعات جزئی انجام گرفت. 190 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه استاندارد بود. برای تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار Smart PLS استفاده شد. یافته ها : نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین متغیرهای جنسیت، سن و مدیریت دانش شخصی در بین دانشجویان دوره های تکمیلی دانشگاه اختلاف معنی داری وجود ندارد. با توجه به مقادیر ضریب مسیر بین متغیرهای مدیریت دانش شخصی و رفتار اطلاع یابی با خودکارآمدی رابطه معنی داری برقرار است. نتیجه گیری : زمانی که کتابداران بتوانند از بین انبوه اطلاعات گسترده به درستی دست به انتخاب و دسته بندی اطلاعات بزنند، زمینه ساز افزایش ادراک آنها از توانمندی هایشان و افزایش خودکارآمدی می شود. از سوی دیگر با بهبود مدیریت دانش شخصی و رفتار اطلاع یابی نیز می توان انتظار داشت که خودکارآمدی آنها بهبود یابد.
۳۷۳.

نگرش کاربران نسبت به پیاده سازی فهرست نویسی اجتماعی پویا در اپک کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فهرست نویسی اجتماعی کتابخانه ملی ایران کاربران کتابخانه ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۹۷
هدف: این پژوهش با هدف بررسی تمایل کاربران کتابخانه ملی ایران جهت پیاده سازی فهرست نویسی اجتماعی پویا در اپک کتابخانه ملی ایران، صورت پذیرفته است. روش شناسی : پژوهش حاضر، به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و به شیوه نمونه گیری در دسترس انجام شده است. یافته ها: با توجه به یافته های این پژوهش، بیشتر کاربران کتابخانه ملی ایران از طریق فیلد موضوع و جستجوی ترکیبی، منبع مورد نظر خود را جستجو می کنند. میزان سودمندی موضوعات مندرج در پیشینه های فهرست نویسی بانک کتاب شناختی کتابخانه ملی ایران در حد مطلوب بوده و به کاربران کتابخانه ملی در یافتن منبع مورد نظرشان کمک می کند. کاربران کتابخانه ملی تمایل دارند در بخشی با عنوان «کتابخانه من» منابع مورد علاقه خود را ذخیره کنند. کاربران کتابخانه ملی ایران تمایل دارند در فهرست نویسی منابع و به ویژه اختصاص کلیدواژه های موضوعی در پیشینه های فهرست نویسی  و نیز در نقد و اعمال نظر و پیشنهاد در مورد پیشینه های فهرست نویسی شده توسط فهرست نویسان مشارکت کنند. به طور کلی بیش از نیمی از کاربران کتابخانه ملی به رویکرد فهرست نویسی اجتماعی تمایل نشان داده اند. نتیجه گیری: با توجه به ابراز تمایل بیش از نیمی از کاربران به رویکرد فهرست نویسی اجتماعی، پیاده سازی و اجرای فهرست نویسی اجتماعی پویا در اپک کتابخانه ملی ایران می تواند تا حد زیادی به بهبود کیفیت پیشینه های فهرست نویسی و بازیابی بهتر منابع و تعامل بیشتر با کاربران منجر شود.
۳۷۴.

کاربست هستی شناسی ها در بازیابی اطلاعات مجموعه های دیجیتالی، با تأکید بر تصاویر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازیابی منابع دیجیتال پردازش تصویر کتابخانه های دیجیتال هستی شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۵۰
هدف این پژوهش، کاربست هستی شناسی ها در بازیابی اطلاعات مجموعه های دیجیتالی، با تأکید بر تصاویر بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش کتابخانه ای و مرور نظام مند منابع با رویکرد تحلیلی انجام گرفته است. با استفاده از این روش، منابع حول محور پژوهش، جمع آوری و برای بررسی دقیق تر گزینش شده و در نهایت منابع بر اساس دستورالعمل مشخص و نظام مندی، مرور شدند. در این روش،  همه پژوهش های انجام شده در حوزه هستی شناسی و تأثیر آن در بازیابی تصاویر بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که روش های بازیابی تصویر، با عنایت به پیشینه های صورت گرفته شامل: بازیابی تصویر مبتنی بر متن، بازیابی تصویر مبتنی بر محتوا، بازیابی تصاویر مدل ترکیبی و بازیابی معنایی (مفهومی) تصاویر هستند که از طرح های بازخورد مرتبط، برای بهبود عملکرد و همچنین دقت فرآیند بازیابی تصویر استفاده کرده اند. اکثر پژوهش های بررسی شده بر ضرورت بکارگیری هستی شناسی ها در مجموعه های دیجیتال، تأکید کرده بود. بنابراین، در شرایط کنونی که به سوی وب معنایی در حرکت هستیم، به منظور سازماندهی تصاویر دیجیتالی که خود با مشکلات گوناگون ساختاری و زبانی همچون چندمعنایی ها، رفع ابهامات، شبهات و استعاره های انسانی برای ماشین، بکارگیری هستی شناسی ها جهت بهبود دسترس پذیری و دقت بازیابی، بسیار مؤثر است.
۳۷۵.

بررسی ساختار اداری هیئت امنای کتابخانه های عمومی ایالات متحده امریکا به منظور ارایه الگویی برای کاربست در انجمن های کتابخانه های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار اداری کتابخانه های عمومی کتابخانه های عمومی ایران کتابخانه های عمومی ایالات متحده انجمن های کتابخانه های عمومی اعضای هیئت امنای کتابخانه های عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۶ تعداد دانلود : ۲۸۱
هدف: هدف از انجام این پژوهش مطالعه ساختار اداری هیأت امنای کتابخانه های عمومی کشور ایالات متحده آمریکا در راستای ارائه الگویی برای کاربست در انجمن های کتابخانه های عمومی کشور ایران است. روش: پژوهش حاضر کاربردی بوده و ازنظر روش شناسی از نوع تحلیل محتوای کمی و کیفی است. برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش در خصوص کتابخانه های عمومی ایالات متحده امریکا از قوانین ایالتی، دست نامه ها، فصلنامه ها، استانداردها، جعبه ابزارها و راهنماهایی است که هیئت امنا کتابخانه های عمومی، انجمن هیئت امنا، دپارتمان کتابخانه، دپارتمان آموزش و کتابخانه های ایالتی در هر ایالت منتشر کرده اند، استفاده شد. برای شناسایی کتابخانه های مورد بررسی و اشخاص و ارکان هر کتابخانه نیز از وب سایت com . www.publiclibraries ، www.ala.org و موتورهای جستجو و شبکه های اجتماعی استفاده شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که تمرکز اعضای هیئت امنای کتابخانه های عمومی ایالات متحده آمریکا بیشتر بر مباحث مالی، اداری، انسانی و سیاست گذاری است؛ مباحث مربوط به ارتباط با جامعه، مجامع رسمی و قانونی اجتماعی، مشارکت، هماهنگی و همکاری بین هیئت ها، انجمن ها و مجامع، مباحث آموزشی و کارگاهی، نظارت بر قراردادها و .... نیز از دیگر وظایف این هیئت ها هستند؛ در ترکیب اعضای آن ها تنوع در وظایف و مسئولیت ها در مناطق جغرافیایی مختلف به روشنی قابل مشاهده است؛ وظایف و اختیارات آن ها به صورت تفصیلی و با رویکرد عمل گرایانه تری تدوین شده اند و بیشتر انعکاسی از وجه محلی کتابخانه ها هستند؛ رویه تعریف شده ای برای انتصاب یا انتخاب اعضای هیئت امنای آن ها وجود ندارد و رویه انتصاب اعضای هیئت امنای کتابخانه های عمومی هر ایالت تقریباً با سایر ایالت ها متفاوت است؛ اغلب اعضای آن ها را اعضای حقیقی تشکیل می دهند؛ 41 درصد آن ها در مؤسسات غیرانتفاعی مشغول به کار هستند؛ 57 درصد اعضای آن ها را زنان تشکیل می دهند؛ میانگین سنی اعضای آن ها 47 سال بود. ارزش/ اصالت: این پژوهش توصیه می کند ساختار اداری انجمن های کتابخانه های عمومی ایران بر اساس ساختار اداری حاکم بر هیئت امنای کتابخانه های عمومی ایالات متحده آمریکا به شکلی تغییر یابند که با ترکیبی متوازن از حمایت های محلی و دولتی برخوردار باشند، و نسبت به تنوع جمعیتی، جنسیتی، سنی، شغلی، و کارکردی آن ها در انجمن های آن ها اهتمام لازم وجود داشته باشد. همچنین باید وظایف و کارکردهای نوینی برای انجمن های کتابخانه های عمومی ایران تعریف شده و میزان اختیارات آن ها افزایش یابد. درنهایت پیش بینی می شود با بهره گیری از تجارب سایر کشور و به تبع آن افزایش وظایف و اختیارات انجمن های کتابخانه های عمومی ایران، وجه محلی کتابخانه های عمومی ایران تقویت شده و روند تصمیم گیری نیز سرعت خواهد گرفت.
۳۷۶.

شناسایی عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو: مروری نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار اطلاع یابی فرایند جست وجو فرمول بندی عبارت جست وجو مرور نظام مند وظیفه جست وجو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۲۶۵
هدف: شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو از طریق مرور نظام مند متون و سپس دسته بندی آن هاست. روش: پژوهش حاضر به شیوه کیفی و به روش فراترکیب تحلیلی در شش گام انجام شد که عبارت اند از: تعیین واژه های کلیدی، ایجاد معیارهای شمول و حذف مقالات، جست وجو در پیشینه، استخراج فهرست الف، ب و ج، تحلیل توصیفی و تحلیل مضمون. در این راستا، براساس چرخه جست وجو و با به کارگیری تعدادی کلیدواژه، که متخصصان تأیید کرده اند، پژوهش های مرتبط با عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو مطالعه و بررسی شد. پس از تحلیل توصیفی این منابع، مفاهیم متناسب با موضوع استخراج شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 102 مقاله بود که در زمینه شناسایی عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو و در بازه زمانی 1991 تا 2021 نگاشته شده بودند. جست وجوی این منابع در پایگاه های معتبر نظیر وب آو ساینس، اسکوپس، اشپرینگر، امرالد، الزویر، اریک، پروکوئست، ابسکو، سایت سیر، اینفورمیشن ریسرچ، لیزا، لیستا و وایلی انجام شد. پس از استخراج مقالات و گردآوری و تحلیل داده های کیفی آن ها، از این تحلیل ها برای تعیین عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو استفاده شد. یافته ها: عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو خود از زمینه های متعددی همچون کاربر و وظیفه بازیابی نشئت می گیرد که می توان آن ها را به دو دسته کلیِ عوامل مرتبط با کاربر و عوامل مرتبط با وظیفه دسته بندی کرد. دسته اول شامل دانش موضوعی، دانش نحوه کار با سامانه جست وجو، تجربه جست وجو، زبان، ویژگی های جمعیت شناختی، عوامل بافتی، سبک شناختی، بار شناختی و دسته دوم شامل نوع وظیفه جست وجو و دشواری وظیفه بودند. این عوامل به صورت های مختلف فرایند فرمول بندی را متغیر می سازند. تأثیر ناشی از این عوامل را می توان به صورت مثبت و منفی در نظر گرفت؛ برخی از آن ها ممکن است به ارتقای کیفیت فرمول بندی کمک کنند. در مقابل، برخی دیگر ممکن است مانع انجام صحیح این مرحله از بازیابی شوند. نتیجه گیری: ازآنجاکه فرمول بندی بخش مهمی از رفتارهای اطلاع یابی است، شناخت عوامل مؤثر در این فرایند می تواند در کشف الگوهای اطلاع یابی مؤثر واقع شود. همچنین شناخت عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو سبب بهبود کیفیت آموزش سواد اطلاعاتی از طریق متخصصان این حوزه می شود. از طرفی به طراحان و توسعه دهندگان وب نیز کمک می کند تا ابزارهای جست وجوی متناسب با نیاز کاربر را ایجاد کنند. ضمن اینکه درک چگونگی فرمول بندی عبارت جست وجو تحت تأثیر عوامل گوناگون و شناخت این عوامل، می تواند به افزایش کیفیت جست وجو و بازیابی نتایج مرتبط تر کمک کند و تعامل انسان رایانه را بهبود بخشد.
۳۷۷.

برنامه هسته ای دولت پهلوی دوم و اهمیت آرشیوهای دیجیتال آنلاین در شناخت آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پهلوی دوم صنعت هسته ای اسناد آنلاین دیجیتال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۲۲۰
برنامه عظیم و پرهزینه هسته ای ایران در دهه 1340 و 1350ش/ 1960 و 1970م، یکی از نمادهای اصلی اقتصادی و دیپلماسی خارجی دوران پهلوی دوم بود. بخش عمده ای از این طرح ازجمله ساخت نیروگاه اتمی شماره 1 و 2 بوشهر، آموزش نیروی انسانی و کشف معادن اورانیوم -که با نظارت مستقیم شاه انجام می شد- تا فروپاشی نظام شاهنشاهی به نتیجه رسیده بود. در شناخت این فرایند کاملاً محرمانه، اسناد نقش مهمی را ایفاء می کنند. انتشار آنلاین اسناد کم یاب در آرشیوهای جهان غرب، نقطه عطفی در مطالعات تاریخ فعالیت های هسته ای در این برهه از تاریخ ایران است. هدف : در این پژوهش نگارنده با تکیه بر منابع دست اول سعی دارد به پرسش های زیر پاسخ دهد: تحولات صنعت هسته ای دولت پهلوی دوم چگونه شکل گرفت؟ آرشیوهای آنلاین اسناد لاتین چه نقشی در تدوین صحیح و علمی این فرایند دارند؟ روش / رویکرد پژوهش : روش پژوهش توصیفی-تحلیلی براساس مطالعه داده های اسنادی بایگانی های متعدد داخلی، آرشیوهای آنلاین خارجی، آمار رسمی سازمان انرژی اتمی و نشریات گوناگون ایران در این دوره است. یافته ها و نتیجه گیری : مطالعه اسناد و مدارک مکتوب و دیجیتال گوناگون نشان می دهد که صنعت اتمی ایران تا اواخر دهه 1960م/1340ش به صورت آرام ولی مستمر ادامه داشت و از آغاز دهه 1970م/1350ش با اهداف درازمدت و فعالیت های عمرانی عظیم، حرکتی شتابان یافت و نمادی از دوران نوین تاریخ و صنعت ایران شد. باتوجه به سرّی بودن این برنامه و ابهامات متعدد، اسناد آنلاین لاتین در بازشناسایی این بخش از تاریخ معاصر ایران نقشی بسیار مهم دارند.
۳۷۸.

تحلیل رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تجربه اطلاع جویی مشارکتی تمایل به اطلاع جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی اطلاع یابی مشارکتی جست وجوی مشارکتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۲۵۷
هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز است. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کمّی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز در سال 1399 بود. نمونه پژوهش شامل 302 نفر دانشجویان دانشکده های مختلف بود که برمبنای جدول مورگان انتخاب شدند. گردآوری داده ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته انجام شد. بدین منظور متون مرتبط با حوزه رفتار اطلاع جویی مشارکتی بررسی و سؤالات مرتبط استخراج شد. برای سنجش روایی صوری و محتوایی، پرسش نامه برای هفت متخصص علم اطلاعات و دانش شناسی فرستاده شد و با توجه به نظریات آن ها، نسخه نهایی به دست آمد. پایایی ابزار پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ با مقدار 91/0 به دست آمد. یافته ها : نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین رفتار اطلاع جویی مشارکتی در نمونه مطالعه شده بیش از میانگین مورد انتظار (70 درصد) است؛ براین اساس گفتنی است تمایل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز به اطلاع جویی مشارکتی زیاد است. همچنین نتایج پژوهش پیرامون تجربیات آزمودنی ها نشان داد که از میان انواع متغیرهای پژوهش، فقط بین فراوانی مشاهده شده و مورد انتظار «تجربه جست وجوی اطلاعات در وب به صورت جداگانه و سپس بحث با هم گروهی در رابطه با نتایج» و «تجربه جست وجوی اطلاعات در وب به طور جداگانه با رایانه یا تلفن همراه جداگانه» تفاوت معناداری وجود ندارد و برای سایر تجربیات جست وجوی گروهی در وب میان فراوانی مشاهده شده و مورد انتظار تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنی که فراوانی دانشجویانی که تجربه جست وجوی گروهی در وب را داشته اند (2/71 %) و نیز دانشجویانی که تجربه اطلاع جویی مشارکتی در انجام تکالیف و پروژه های درسی (2/74 %) را داشته اند، به طور معناداری بیش از کسانی است که تاکنون این نوع جست وجو را تجربه نکرده اند. همچنین فراوانی دانشجویانی که کار گروهی آن ها بین یک هفته تا یک ماه (4/35 %) به طول انجامیده است و دانشجویانی که به منابع اطلاعاتی مختلفی (8/82 %) نیاز داشته اند، به طور معناداری بیش از دانشجویان دیگر است. همچنین فراوانی دانشجویانی که تجربه جست وجوی اطلاعات در وب به صورت گروهی در مکانی مشترک، در مکان های متفاوت، برقراری ارتباط از طریق گفت وگوی برخط یا مکالمه تلفنی، برقراری ارتباط با رایانه یا تلفن همراه مشترک و استفاده از نرم افزارهای اطلاع جویی مشارکتی را داشته اند، به طور معناداری کمتر از کسانی است که تاکنون این نوع جست وجو را تجربه نکرده اند. نتیجه گیری : نتایج پژوهش نشان داد که تمایل به اطلاع جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز از سطح بالایی برخوردار است. شناخت تمایل این گروه به رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی می تواند به مسئولان نظام آموزش عالی کمک کند تا با توجه به اهمیت این نوع رفتار، نسبت به رفع مشکلات احتمالی موجود (مثل استفاده بسیار کم دانشجویان از ابزارهای جست وجوی مشارکتی و وجود بسترهای لازم برای انجام کارهای مشارکتی دانشجویان در مراکز آموزشی و پژوهشی)، و تقویت این رفتارها برنامه ریزی کنند.
۳۷۹.

بهبود سئوی فهرست های کتابخانه ای با بهره گیری از کنسول جستجوی گوگل: اقدام پژوهی در اپک سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اپک بهینه سازی برای موتور جستجو رؤیت پذیری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران سئو کنسول جستجوی گوگل یافت پذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۲۳۲
با توجه به اینکه فهرست های کتابخانه ای در وب پنهان قرار دارند، این پژوهش با هدف افزایش یافت پذیری و رؤیت پذیری رکوردهای کتابشناختی فهرست برخط دسترسی همگانی (اپک) «سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران» انجام شد. در این پژوهش «اپک» از منظر مؤلفه های «سئو» (رؤیت پذیری، رتبه بندی و نرخ کلیک) در «گوگل» قبل و بعد از بهره گیری از ابزار جست وجوی «گوگل» سنجیده شد. روش پژوهش اقدام پژوهی است. جامعه پژوهش رکوردهای کتابشناختی «کتابخانه ملی ایران» است. این رکوردها در قالب نقشه سایت به ابزار کنسول جست وجوی «گوگل» ارسال شد. در این روش از مراحل سه گانه «لوین» (برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی) برای طراحی مراحل اقدام پژوهی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در مدت کمتر از چهار ماه از ارسال اولین نقشه سایت به ابزار «گوگل»، افزایش پنج برابری رکوردهای نمایه سازی از ۱۷۹۴۸ به ۹۰۳۳۰ مشاهده شد. در این مدت ۴ درصد از «یوآراِل» های نقشه های سایت ارسال شده به کنسول جست وجوی «گوگل» نمایه سازی شده بود که این تعداد روزانه رو به افزایش است. از منظر سایر مؤلفه های «سئو» (رتبه بندی و نرخ کلیک) تنزل رتبه از ۷/۸ به ۸/۶ و نیز نرخ کلیک از ۱۲/۵درصد به ۱۱/۱درصد مشاهده شد. بالاترین نرخ کلیک مربوط به کامپیوتر رومیزی با ۱۹/۳درصد است. نرخ کلیک از تقسیم تعداد کلیک ها بر تعداد نمایش ها به درصد بیان می شود. با افزایش تعداد نمایش «اپک» در نتایج جست وجو که ناشی از نمایه سازی رکوردهاست، تعداد کلیک ها نیز باید افزایش یابد تا سرانجام، نرخ کلیک بالایی به دست آید. بنابراین، آنچه که می تواند نرخ کلیک را با توجه به نمایه شدن رکوردهای «اپک» افزایش دهد، بالا آوردن رتبه «اپک» از هشتم به سه رتبه اول است. تغییرات زیرساخت و پرداختن به تگ ها و متاتگ ها می تواند این رتبه را افزایش دهد. افزایش دوبرابری نرخ کلیک در کامپیوتر رومیزی نسبت به موبایل نیز هشداری به «کتابخانه ملی ایران» است که معماری «اپک» پانزده سال پیش خود را تغییر اساسی دهد. امروزه، سازگاری با موبایل یکی از مؤلفه های مهم در رتبه بندی «گوگل» است. «اپک کتابخانه ملی ایران» همانند سایر «اپک» های دنیا نیاز به برنامه ریزی استراتژیک و مداوم برای رؤیت پذیری و رتبه بندی بالا در وب دارد.
۳۸۰.

ارائه مدل مفهومی پشتیبانی نظام اطلاعاتی از بکارگیری تاکتیک های جستجوی کاربران براساس شناسایی موقعیت های نیازمند پشتیبانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پشتیبانی نظام اطلاعاتی تاکتیک های جستجو نرم افزار مورائه پروتکل بلنداندیشی تحلیل محتوای کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۲۹۵
شناسایی موقعیت های نیازمند پشتیبانی نظام اطلاعاتی از بکارگیری تاکتیک های جستجوی کاربران و پیشنهاد ویژگی هایی در نظام طلاعاتی به منظور بهبود جستجو از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر شناسایی موقعیت های نیازمند پشتیبانی نظام اطلاعاتی از بکارگیری تاکتیک های جستجوی کاربران و ارائه مدل مفهومی پژوهش در قالب چرخه جستجوی کاربران است. روش پژوهش حاضر دارای رویکرد ترکیبی است که براساس داده های کمی و کیفی گردآوری شده است. داده های کمی از طریق داده های برگرفته شده از پرسشنامه،و اطلاعات اخذ شده از پروتکل بلنداندیشی برگرفته از نرم افزار مورائه، داده های کیفی را تشکیل می دهند. با توجه به معیارهای ورود به پژوهش، نمونه پژوهش ۳۵ نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی (دانشجویان دکتری و دانشجویان ترم آخر کارشناسی ارشد) از دو حوزه علوم انسانی و فنی و مهندسی شهر تهران انتخاب شدند. ابزار پرسشنامه با ۱۷ گویه برای سنجش قضاوت کاربران در خصوص میزان اهمیت مولفه های موثر در پشتیبانی نظام اطلاعاتی از بکارگیری تاکتیک های جستجو به کار رفت. همچنین ۴ وظیفه و سناریوی جستجو براساس طرح طبقه بندی شناختی آندرسون و کراسوول تدوین و به منظور انجام جستجو در اختیار جستجوگران قرار گرفت. اطلاعات برگرفته از نرم افزار مورائه که شامل جستجو در اختیار جستجوگران قرار گرفت. اطلاعات برگرفته از نرم افزار مورائه که شامل داده های حاصل از پروتکل بلنداندیشی به دو شیوه همزمان و گذشته نگر بود، برای شناسایی مقوله ها و زیرمقوله ها و مفاهیم استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین موقعیت نیازمند پشتیبانی از دیدگاه جستجوگران در مرحله بکارگیری تاکتیک ایجاد و اصلاح پرسش اولیه، پشتیبانی از تاکتیک ارزیابی نتایج و ارزیابی موردهای اطلاعاتی قرار دارد. تحلیل محتوای کیفی داده های برگرفته از پروتکل بلنداندیشی گذشته نگر که در قالب مفاهیم استخراج شد، نشان داد که جستجوگران نیازمند کمک نظام اطلاعاتی در مراحل مختلف جستجو هستند. کمک در انتخاب کلیدواژه های مناسب برای جستجو، ارائه لینک منابع مرجع الکترونیکی (همچون اصطلاحنامه های برخط و دایره المعارف ها) برای تعیین حدود و ثغور موضوع، پیشنهاد استفاده از عملگرها از سوی نظام اطلاعاتی، پیشنهاد معادل ها و مترادف های کلیدواژه ها، پشتیبانی در شناسایی اعتبار نتایج بازیابی شده، ارائه نتایج به صورت دسته بندی و خوشه بندی شده، نشان دادن محدوده موضوعات و روابط حاکم بر موضوعات جهت آشنا شدن با دامنه آنها، رنگی و برجسته کردن اطلاعات مرتبط در متن بازیابی شده، مشخص کردن زیربخش ها و زیر مجموعه های محتوا، آشنا کردن کاربر با قابلیت های موتورهای جستجو و طراحی رابط کاربر برای ثبت نظرات دیگر جستجوگران در خصوص عبارت های جستجو جهت کمک به جستجوگران مبتدی کمک کننده خواهد بود. در نهایت مدل مفهومی پژوهش ارائه شده است. باتوجه به مطالعات اندک در حوزه پشتیبانی نظام اطلاعاتی از بکارگیری تاکتیک های جستجو، یافته های این پژوهش در روشن ساختن آنچه در فرایند جستجو روی می دهد و موقعیت هایی که کاربر نیازمند پشتیبانی ازسوی نظام اطلاعاتی است، کمک کننده بوده و برای طراحان پایگاه های اطلاعاتی اطلاعات مفیدی در اختیار قرار می دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان