درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی وضع موجود جایگاه اجتماعی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی از نظر کتابداران شاغل در کتابخانه های شهر اهواز است. روش : پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی (ساختار عاملی) پرسشنامه جایگاه اجتماعی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ 95/0 به دست آمد. جامعه پژوهش حاضر کتابداران شاغل در کتابخانه های شهر اهواز بودند که 250 نفر را شامل گردید. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (آزمون دوجمله ای، آزمون های من- ویتنی و کروسکال- والیس) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که از نظرکتابداران شاغل در کتابخانه های شهر اهواز جایگاه اجتماعی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به شش عامل خصوصیات فردی، تخصص گرایی رشته، اقتصاد شغلی، استانداردهای حرفه ای، مهارت آموزی و نیاز اجتماعی به رشته بستگی دارد و دو عامل تخصص گرایی رشته و نیاز اجتماعی به رشته از بقیه عوامل مؤثرتر هستند. دیگر نتایج پژوهش بیانگر آن است که تفاوت معناداری بین دیدگاه کتابداران از لحاظ میزان تحصیلات، سمت شغلی، نوع کتابخانه، و سابقه کار نسبت به عوامل تأثیرگذار بر جایگاه اجتماعی وجود دارد در حالی که از لحاظ حوزه کاری (مثل بخش فهرست نویسی، مرجع، امانت و ...) و نوع استخدام تفاوت معناداری به اثبات نرسید. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن اهمیت دو عامل «تخصص گرایی در رشته» و «نیاز اجتماعی به رشته» در افزایش یا کاهش جایگاه اجتماعی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی است و اینکه هر تقویت یا نقصانی در این دو عامل، احتمالاً باعث ارتقاء یا تنزل جایگاه اجتماعی این رشته خواهد شد.

هدف این مقاله شناسایی عوامل بافتی تاثیرگذار در ایجاد پیشنهاد پرسش می باشد. پیشنهاد پرسش از قابلیت های اساسی ابزارهای جستجوی اطلاعات است که از طریق ارائه کلیدواژه های محتمل، به کاربر در فرمول بندی پرسش و برآوردن نیاز اطلاعاتی کمک می کند. در این پژوهش به منظور شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد پیشنهادهای پرسش از مرور نظام مند استفاده شده است. بدین منظور کلیدواژه های مرتبط با پیشنهاد پرسش به زبان انگلیسی و فارسی در پایگاه های اطلاعاتی خارجی Science Direct, Emerald, Scopus, Online Willy, IEEE و پایگاه های داخلی مگ ایران، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، و مرجع دانش مورد جستجو قرار گرفت تا مقالات مرتبط با عوامل بافتی تاثیرگذار در ایجاد پیشنهادهای پرسش شناسایی شود. برای انجام مرور نظام مند از روش رایت و همکاران (2007) استفاده گردید که شامل هفت مرحله تعیین سوال پژوهش، تعیین پروتکل یا قرارداد انجام کار، جستجوی متون، استخراج داده ها، ارزیابی کیفیت، تحلیل داده ها و ارائه نتایج، و تفسیر نتایج است. بعد از جستجوی کلیدواژه های فارسی و انگلیسی و تطبیق آنها با معیارهای ورود و خروج در نهایت 36 مقاله برای استخراج عوامل تاثیرگذار انتخاب گردید. با بررسی مقالات انتخاب شده یافته های حاصل از مرور نظام مند در پنج دسته عوامل مبتنی بر مکان، مبتنی بر زمان، مبتنی بر جلسه جستجوی کاربر (شامل جلسه جستجوی جاری کاربر و تاریخچه جستجوی کاربر)، مبتنی بر بافت های ترکیبی، و سایر بافت طبقه بندی شدند. شناسایی عوامل تاثیرگذار در ایجاد پیشنهادهای پرسش به پژوهشگران و علاقه مندان این حوزه کمک می کند تا متناسب با ویژگی ها و شرایط ابزارهای جستجو از بافت مناسب استفاده نموده و به کاربر در بازیابی اطلاعات مرتبط بیشتر کمک کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر پیش بینی نوع نیازهای مشتریان فروشگاه های اینترنتی کتاب با استفاده از روش های داده کاوی بر مبنای مدل کانو است. روش: ابتدا سه گروه از نیازها و عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان فروشگاه اینترنتی آدینه بوک طبق نظر کارشناسان این حوزه استخراج شد و پرسشنامه کانو بر مبنای این شاخص ها طراحی شد. پس از پیش پردازش داده های پرسشنامه ای، نوع نیاز هر یک از مشتریان طبق مدل کانو تعیین شد. پس از آن مشتریان بر اساس نوع نیازها و ویژگی های جمعیت شناختی خوشه بندی شدند. خوشه بندی با استفاده از الگوریتم کا-میانگین انجام شد و تعداد خوشه اولیه به کمک شبکه عصبی خودسازمان ده تعیین شد و سپس فراوانی نیازهای مشتریان در هر خوشه اولویت بندی شد و خوشه ها بر این اساس رده بندی شدند. در گام بعد، با استفاده از تکنیک درخت تصمیم به پیش بینی نیازهای مشتریان آتی پرداخته شد. یافته ها: طبق نتایج درخت تصمیم از بین متغیرهای جمعیت شناختی به ترتیب تحصیلات، سن، جنسیت و وضعیت تأهل بیشترین تأثیر را در تعیین نوع نیازهای مشتریان دارند. اصالت/ارزش: با استفاده از نتایج این پژوهش، فروشگاه های اینترنتی کتاب از جمله آدینه بوک می توانند با ورود مشتری جدید و با در نظر گرفتن اطلاعات جمعیت شناختی او، ابتدا نوع رده مشتری که تعیین کننده نوع نیازهای او است را تشخیص داده و سپس راهبرد و عملکرد رفتاری مناسب با مشتری را اعمال کنند.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناخت مناسب ترین نوع برنامه ریزی به منظور طراحی فعالیت های فرهنگی کتابخانه های عمومی در ایران، از دیدگاه کتابداران و کارشناسان این کتابخانه ها است. درک دیدگاه های کارکنان صف و ستاد کتابخانه های عمومی در انتخاب مناسب ترین نوع برنامه ریزی و همچنین، اولویت بندی به کارگیری انواع برنامه ریزی ها برای طراحی فعالیت های فرهنگی کتابخانه های عمومی دارای اهمیت است. تعیین مناسب ترین نوع برنامه ریزی برای طراحی فعالیت های فرهنگی از دیدگاه کتابداران و کارشناسان کتابخانه های عمومی کشور است. روش: روش پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی-پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است که روایی محتوایی با استفاده از دو ضریب نسبی روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی و پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. جامعه پژوهش شامل دو گروه کتابداران و کارشناسان استانی و ستادی امور فرهنگی نهاد کتابخانه های عمومی کشور بودند. 357 کتابدار از طریق نمونه گیری خوشه ای و 38 کارشناس به عنوان نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند که از این تعداد 29 پرسش نامه تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شده است. یافته ها: دیدگاه های کتابداران و کارشناسان در انتخاب مناسب ترین نوع برنامه ریزی متفاوت بود. از نظر کتابداران پنج نوع برنامه ریزی مشارکتی، فرهنگی، راهبردی، ترویجی و منطقی در اولویت نخست تا پنجم بودند و از منظر کارشناسان ستادی به ترتیب انواع برنامه ریزی های منطقی، راهبردی، ترویجی، فرهنگی و مشارکتی در اولویت اول تا پنجم قرار داشتند. اصالت/ارزش: مقاله حاضر اولین پژوهشی است که به بررسی دیدگاه های کارکنان صف و ستاد در انتخاب مناسب ترین نوع برنامه ریزی در کتابخانه های عمومی می پردازد. شناخت و درک تفاوت های کارکنان صف و ستاد در نوع برنامه ریزی به هم گرایی نظریات بین آن ها کمک می کند و موجب تقویت برنامه ریزی ها می شود.

مقدمه: مقاله حاضر چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی را از دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی رشته روان شناسی دانشگاه سمنان بررسی می کند. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که با کمک روش گراندد تئوری دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی دانشگاه سمنان را بررسی می کند. جامعه پژوهش تمام دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی مشغول به تحصیل در زمان انجام پژوهش (1394-1395) را دربر می گیرد. ازاین رو، از روش سرشماری استفاده شد. فرایند گردآوری داده ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. به دلیل ماهیت کیفی و اکتشافی پژوهش، گردآوری و تحلیل داده ها به صورت همزمان انجام شد و هجده مصاحبه نهایتاً با جامعه پژوهش صورت گرفت. گردآوری داده های مورد نیاز با کمک مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار مکس کیودا (MaxQDA) نسخه 10 انجام شد. یافته ها: تعداد 74 کد باز استخراج شد. یازده مقوله اصلی در قالب یافته های پژوهش حاضر شکل گرفت که نشان دهنده دیدگاه دانشجویان روان شناسی دانشگاه سمنان به عنوان دلایل نیاز به سواد اطلاعاتی ذکر شده بود. از نمونه های آن می توان به این مقوله ها اشاره کرد: 1. آشنانبودن با پایگاه های اطلاعاتی تخصصی و عمومی و پوشش محتوایی آنها؛ 2. لزوم آشنایی با کتابخانه و منابع کتابخانه ای و جست وجو در کتابخانه؛ 3. لزوم آشنایی با اینترنت و ابزارهای جست وجوی اینترنتی؛ 4. لزوم توجه به اعتباریابی اطلاعات و منابع اطلاعاتی؛ 5. مدیریت استنادها و لزوم آشنایی با منبع نویسی؛ 6. نیاز به مهارت های مدیریت اطلاعات؛ 7. مدیریت اطلاع یابی و مهارت زبان انگلیسی؛ 8. نیاز به آشنایی با شبکه های اجتماعی تخصصی و عمومی و نیز نیاز به آشنایی با منابع و خدمات موجود در بافت پژوهش. نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، مفاهیم و مقوله های استخراج شده همچون آشنانبودن با محتوای پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی زبان در حوزه روان شناسی و نیاز به آشنایی با نشریه های علمی این رشته برای دانشجویان روان شناسی از ضرورت توجه به این مباحث در آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان مذکور حکایت دارد. مدرسان سواد اطلاعاتی باید به برنامه آشنایی با کتابخانه و بخش های مختلف آن توجه کنند. همچنین در کنار موضوع آشنایی با کتابخانه، توجه به ابزارهای جست وجوی اینترنتی و نیاز به آشنایی با مفاهیم شبکه نیز برای دانشجوی روان شناسی از اهمیت برخوردار است. همچنین لازم است، آنها به توجه و تدریس نرم افزارهای مدیریت استناد و نیز لزوم توجه به شیوه های اعتباریابی منابع در برنامه های سواد اطلاعاتی دانشجویان روان شناسی عنایت داشته باشند. حضور شبکه های اجتماعی، نیاز به آشنایی با انواع شبکه های اجتماعیِ تخصصی و عمومی را برای دانشجویان روان شناسی به وجود آورده است. مفاهیم و مقوله های پژوهش حاضر می تواند برای برنامه ریزان کارگاه های آموزش سواد اطلاعاتی برای دانشجویان روان شناسی در دانشگاه سمنان قابل استفاده باشد.

هدف: ارزیابی کاربردپذیری وبگاه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران براساس تجربه کاربر. روش: از روش آمیخت اکتشافی (طرح موازی همگرا) استفاده شد. برای ارزیابی کاربردپذیری کتابخانه دیجیتال، از رویکرد چندجانبه و تکنیک های مختلفی ازجمله آزمون کاربردپذیری، پرسش نامه، مصاحبه، مشاهده و بلنداندیشی استفاده شد. هشت وظیفه برای کاربران تعریف شد تا مسیر حرکت آنان، مشکلات و چالش ها، میزان سردرگمی آن ها در مسیر و به اصطلاح نقاط درد و واژگان مبهم وبگاه شناسایی شود. برای تجزیه وتحلیل داده های کمّی از نرم افزار اس پی اس اس و برای تحلیل داده های کیفی مصاحبه از نرم افزار مکس کودا استفاده شد. مشاهده سیستم با استفاده از دو نرم افزار فست استون و اوکَم انجام شد. دو گروه کاربران، شامل کاربران مبتدی (آمیخته) و کاربران پیشرفته (کتابداران) در پژوهش شرکت کردند. برای تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده از مصاحبه ها، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. در راستای اعتباربخشی به یافته ها از روش زاویه بندی روش شناسی و معیارهای گوبا و لینکلن استفاده شد. یافته ها : توجه به میانگین های انجام وظایف کاربران مبتدی و پیشرفته  نشان داد ثبت نام کاربر جدید بیشترین زمان را به خود اختصاص داده است (بیش از 6 دقیقه). میانگین کلی میزان سختی و آسانی تکمیل وظایف بدون تفکیک دو گروه کاربران نشان داد وظیفه 5 با میانگین 45/3 و وظیفه 2 با میانگین 35/3 سخت ترین وظایف و وظیفه 8 با میانگین 25/2، آسان ترین وظیفه از دیدگاه کاربران هر دو گروه بوده است. بازخورد دریافت شده از کاربران مبتدی و پیشرفته درباره معیارهای ارزیابی کاربردپذیری وبگاه کتابخانه دیجیتال (میزان رضایتمندی، سهولت کار، راحتی پیمایش، جذابیت سایت، چیدمان عناصر اطلاعاتی و غیره) نشان داد برخی از مؤلفه های کاربردپذیری، نمره متوسط (3) را نیز دریافت نکرده اند؛ مثلاً از دید کاربران پیشرفته، سازمان دهی اطلاعات وبگاه با میانگین 70/1 و جذابیت وبگاه از نظر بصری با میانگین 10/2 در شرایط مساعدی قرار ندارد. رصد میزان رضایت کاربران از وبگاه کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی نشان داد صرفاً 30 درصد از کاربران مبتدی و 10 درصد از کاربران پیشرفته از عملکرد خود در وبگاه اظهار رضایت کردند. طی تکمیل وظایف تعریف شده برای کاربران، مشکلات و چالش های متعددی گزارش شد. ازجمله این چالش ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد: پیچیدگی فرایندها (فرایند پیچیده جست و جوی منابع، پیچیدگی فرایند ثبت نام، و فیلدهای جست و جو)، درک نامطلوب از برچسب ها و مفاهیم وبگاه، چیدمان عناصر وبگاه، افزونگی و تعدد گزینه ها، ظاهر بصری وبگاه، بازیابی نامطلوب، مشکلات فنی، ناهماهنگی و یکدست نبودن، محدودیت مجموعه و دسترسی، اتلاف وقت کاربر، تنوع قالب منابع و نمایش منبع دیجیتال. نتیجه گیری : کاربران پیشرفته در انجام وظایف خود زمان بیشتری صرف کردند. توجه به تلاش های ناموفق در بین دو گروه کاربر و مقایسه آن ها با یکدیگر نشان داد میزان تلاش های ناموفق در میان کاربران پیشرفته به نسبت کاربران مبتدی بیشتر است. کاربران پیشرفته به سبب استراتژی ها و تصوراتی که از جست و جو داشتند بیشتر ناموفق بودند. آنان به صورت طبیعی تمایل داشتند در انجام جست و جو، به جای جست و جوی ساده از جست و جوی پیشرفته استفاده کنند. همین تصور باعث می شد میزان تلاش های ناموفق آنان بیشتر شود؛ چراکه جست و جوی پیشرفته کتابخانه دیجیتال، آشفتگی بسیاری داشت و یکی از دلایل بالارفتن تلاش های ناموفق در میان آنان نیز همین بود.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عوامل روان شناختی و نوع جست وجو بر اضافه بار انتخاب در نظام های بازیابی اطلاعات انجام شد. روش شناسی: ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ با رویکرد مروری توصیفی به منظور تجمیع دیدگاه ها در نظریۀ اضافه بار انتخاب و ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌۀ ﻣﺘﻮن ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ نظریۀ اضافه بار انتخاب انجام شد. جمع آوری مقالات با استفاده از کلمات کلیدی اثر انتخاب های خیلی زیاد، بیش انتخابی، استبداد انتخاب، پارادوکس انتخاب و فریب انتخاب و ترکیب آن ها با کلمات کلیدی عوامل مؤثر، عوامل تعدیل کننده، نظام های بازیابی اطلاعات، تیپ شخصیتی، گوگل و همچنین کلمات کلیدی Too-much-choice Effect، Hyperchoice، Tyranny of Choice، Paradox of Choice و The Lure of Choice با ترکیب کلمات کلیدی Maximizer، Satisficer، Type of Search، Modulators، Google در پایگاه های اطلاعاتی SID، Magiran و موتور جست وجوی گوگل Sciencedirect و Google Scholar در طی سال های 1990 تا 2016 انجام شد. یافته ها : از 115 مقالۀ یافت شده، در نهایت 47 مقاله برای مطالعه انتخاب شد و در سه گروه عمده قرار گرفت. گروه اول مقالات مرتبط با نظریۀ اضافه بار انتخاب، گروه دوم مقالات مرتبط با دلایل نارضایتی افراد از گزینه های زیاد و گروه سوم مقالات مرتبط با عوامل مؤثر در رخداد اضافه بار انتخاب بود. مقالات این گروه خود به دو دستۀ عوامل روان شناختی و نوع جست وجو تقسیم شدند. نتایج این مطالعه علاوه بر شناسایی عوامل نارضایتی افراد، نشان داد که دو عامل تیپ شخصیتی و نوع جست وجو از عوامل مؤثر در نارضایتی و به عبارتی وقوع اضافه بار انتخاب هستند. نتیجه گیری : برپایۀ یافته ها عوامل نارضایتی افراد در هنگام مواجهه با نتایج بازیابی شدۀ زیاد در موتور جست وجوی گوگل شناسایی شد: محدودیت توانایی های شناختی و رخ دادن اضافه بار شناختی (نظریۀ اضافه بار شناختی)، احساس پشیمانی برای بررسی نکردن همۀ نتایج بازیابی و به دنبال آن احساس پشیمانی از گزینۀ انتخابی که خود منجربه اصطلاحاً «دانه چینی» یا گزینش با وسواس اطلاعات می شود (نظریۀ رویداد غیرمنتظره). مرور پژوهش های انجام شده در این حوزه مشخص کرد که در میان عوامل روان شناختی، تیپ شخصیتی و نوع جست وجو (جست وجوی خاص و عام)، عوامل مؤثر در رخداد اضافه بار انتخاب هستند. باتوجه به حرکت نظام های بازیابی اطلاعات به سمت شخصی سازی، درنظرگرفتن تیپ شخصیتی افراد و نوع جست وجو به بازیابی هایی با رضایت بیشتر کاربران منجر خواهد شد.

امروزه دانش به منزله منبعی ارزشمند و مهم در کتابخانه ها محسوب می شود و کتابخانه ها برای بقا و نیل به اهداف خود نیازمند به اشتراک گذاری دانش در بین کارکنان خود هستند. از سوی دیگر، از عوامل مهم بقا و حیات کتابخانه ها، داشتن نیرویی توانمند و با روحیه کاری بالاست. به عبارت دیگر، اهمیت منابع انسانی به مراتب از فناوری های جدید و منابع مادی و مالی بیشتر است. هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی تأثیر تسهیم دانش بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان با درنظرگرفتن نقش میانجی حافظه سازمانی و یادگیری مشارکتی الکترونیک در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی بوده و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری تصادفی ساده از جامعه پژوهش که شامل کتابداران دارای تحصیلات دانشگاهی در کتابخانه ملی، که در چهار بخش فراهم آوری، سازماندهی، اطلاع رسانی و آموزش و پژوهش هستند، گردآوری شد. برای بررسی روایی ابزار سنجش از روایی سازه و برای بررسی پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. برای آزمون فرضیات تحقیق از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که تسهیم دانش به صورت مستقیم تأثیر معناداری بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان دارد. این در حالی است که تأثیر تسهیم دانش بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان به صورت غیرمستقیم و از طریق دو متغیر حافظه سازمانی و یادگیری مشارکتی الکترونیک به مراتب بیشتر از تأثیر مستقیم است. نتایج همچنین نشان داد که حافظه سازمانی بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان تأثیری ندارد.

مقدمه: علم باز (علم آزاد یا علم همگانی) واژه ای پیچیده است، و به روندها و جنبش هایی اطلاق می شود و گستره ای از منابع همگانی (باز)، دسترسی همگانی (دسترسی آزاد)، بایگانی همگانی، تا انتشارات آزاد را در برمی گیرد. مقاله حاضر بر جنبش علم باز به عنوان ساختار تقویت کننده زیست بوم آموزش وپرورش پرداخته است. روش شناسی: این مطالعه مروری- تحلیلی و مبتنی بر شواهد است که با تکیه بر مُدل زیست بوم منابع باز به تحلیل مؤلفه های مرتبط شامل ذینفعان یادگیری (افراد، سازمان ها و جوامع) و ابزارهای یادگیری (ابزاری و محتوایی) به همراه ارائه مستنداتِ ملی و بین المللی در هر مورد می پردازد و در انتها، توصیه های سیاستی را در این راستا برای کشور ارائه می کند. یافته ها: نتایج پژوهش ها، داده ها، روش ها و نیز مطالب درسی و تدریس، نرم افزارها و ابزارهای آموزشی می توانند به صورت رایگان در دسترس باشند و بارها مورد بهره برداری شوند. وب 2 و واسپارگاه ها را می توان از جمله ابزارهای یادگیری در ارائه منابع باز معرفی کرد. نتیجه : تصدیق مبحث علم باز و کلیه مؤلفه های آن در توسعه و پیشرفت حوزه آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی امری انکارناپذیر است و اساتید، متخصصان و پژوهشگران این حوزه، به دلیل بهره گیری از فناوری های روز دنیا همچون برگزاری کارگاه های وبینار آموزشی، از دستاوردهای منابع آموزشی باز در پیشبرد اهداف این حوزه، بی نصیب نمانده اند.

هدف: این پژوهش به بررسی نقش تعدیل کننده درگیری مشتریان در خدمات ارائه شده توسط کتابخانه در رابطه میان ارزش ادراک شده و رضایتمندی با وفاداری مشتریان کتابخانه های عمومی غرب کشور می پردازد. روش : جامعه آماری پژوهش را همه اعضای کتابخانه های عمومی غرب کشور تشکیل داده اند. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری و سپس با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس ، و مدگراف تحلیل شدند. تجزیه وتحلیل نهایی روی ۴۶۷ پرسشنامه بازگشتی انجام شد. در تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد درگیری مشتریان در خدمات کتابخانه، در هر دو سطح بالا و پائین، روی رابطه ارزش ادراک شده و وفاداری مشتریان اثرگذار بوده (۰.۰۵p

هدف : هدف این پژوهش بررسی رابطه بین نفوذ اجتماعی و بهره وری و کارآیی پژوهشگران حوزه علوم قرآن و حدیث ایران است. روش شناسی : این پژوهش با استفاده از روش های رایج در مطالعات علم سنجی و با فنّ هم نویسندگی و روش تحلیل شبکه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه مقاله های چاپ شده در مجله های حوزه علوم قرآن و حدیث تشکیل می دهند که در بازه زمانی ده ساله (1385-1394) در پایگاه استنادی جهان اسلام نمایه شده اند. برای تهیه ماتریس از نرم افزار بیب اکسل و برای ترسیم نقشه علمی از نرم افزارهای یو.سی.آی.نت استفاده شده است. یافته ها : بر اساس تجزیه وتحلیل داده ها، میانگین تعداد نویسنده در مقاله های حوزه علوم قرآن و حدیث 6/1 نفر بوده است. همچنین میانگین دریافت استناد به ازای هر مقاله 1/0 است که نشان می دهد پژوهشگران این حوزه چندان به مقاله های یکدیگر ارجاع نمی دهند. یافته های پژوهش همچنین نشان داد بین نفوذ اجتماعی و بهره وری و همچنین نفوذ اجتماعی و کارآیی رابطه وجود دارد. علاوه بر این، نتایج نشان داد شبکه اجتماعی این پژوهشگران سست و کم تراکم است. نتیجه گیری : نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پژوهشگران حوزه علوم قرآنی از همکاری گروهیِ پایینی برخوردارند. همچنین، کمتر به آثار همکاران خود استناد می کنند. نتایج آزمون رگرسیون نشان داد 10% واریانس مربوط به کارآیی توسط نفوذ اجتماعی (109/0 = R 2 ) و 22% واریانس مربوط به بهره وری توسط نفوذ اجتماعی تبیین می شود (218/0 = R 2 ). پس پژوهشگران این حوزه باید به سمت تشکیل تیم های پژوهشی و داشتن راهبرد هم نویسندگی پیش بروند.

هدف: تغییرات سریع در عصر اطلاعات فراگیری دائمی فنون جدید و ارزیابی آنها را الزامی ساخته است. برگزاری کارگاه های آموزشی در جهت تداوم فراگیری و اثربخشی آن ضروری به نظر می رسد. از این رو پژوهش حاضر به اثربخشی کارگاه های آموزشی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران شاخه خراسان با استفاده از مدل کرک پاتریک می پردازد. روش: روش پژوهش، از نظر هدف کاربردی، و از نظر ماهیت پیمایشی و تحلیلی است. جامعه آماری شامل ۱۵۶ نفر از اعضای عضو انجمن است که تا سال ۱۳۹۳ در دوره های آموزشی شرکت کرده اند. داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته که سه سطح شامل واکنش، یادگیری و رفتار را می سنجد گردآوری شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد، هر چه اجرای کارگاه های آموزشی زیادتر شود به همان نسبت بر میزان رضایت، یادگیری، تغییر رفتار و مهارت فراگیران افزوده خواهد شد. مقایسه میانگین نمره های واکنش، یادگیری و رفتار بیانگر آن است که بین میانگین نمره کتابداران مرد با نمره کتابداران زن تفاوت معنی داری وجود ندارد. در مؤلفه های واکنش و یادگیری در بین مدارک تحصیلی مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد. اما در مؤلفه رفتار در بین دارندگان سطوح مدارک تحصیلی مختلف تفاوت معناداری مشاهده می شود. هر سه مؤلفه در بین گروه های سنی مختلف تفاوت معناداری را نشان نمی دهد.

هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی کتابداران شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. روش:پژوهش حاضر با جهت گیری کاربردی، از نوع ترکیبی است و با روش پیمایش به دنبال اکتشاف و توصیف می باشد. جامعه آماری کلیه کتابداران شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی کشور بودند. داده های پژوهش با روش های کیفی و کمّی به دست آمد. برای گردآوری اطلاعات کیفی با 20 کتابدار با سابقه کار حداقل 5 سال مصاحبه شد و بر مبنای اطلاعات استخراج شده، پرسشنامه ای طراحی گردید. سپس از طریق ادارات کل استان ها به روش «نمونه گیری خودساخته» در اختیار کتابداران قرار گرفت و 400 پرسشنامه برای تحلیل نهایی انتخاب شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ (93/0) محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس استفاده شد و عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی کتابداران استخراج گردید و مدل مفهومی ارائه شد. در نهایت عوامل استخراج شده اولویت بندی شدند. یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد 6 عامل بر فرسودگی شغلی کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی کشور مؤثر هستند که به ترتیب اهمیت عبارتند از: عامل اقتصادی، عامل دولتی، عامل سازمانی شغلی، عامل فردی، عامل فرهنگی اجتماعی خانوادگی و عامل مدیریتی و ارتباطی. اصالت/ارزش: ارزش این اثر به عوامل استخرج شده مؤثر بر فرسودگی شغلی از طریق روش ترکیبی است که نهاد کتابخانه های عمومی کشور می تواند با توجه به این عوامل، اقداماتی را به ترتیب اهمیت هر عامل، برای کاهش بار هر عامل در فرسودگی کتابداران انجام دهد.

در این پژوهش با استفاده از رویکرد فردمحور و جمع محور، ساختار شبکه های هم نویسندگی پژوهشگران تحلیل و در ادامه، به بررسی رابطه بین سنجه های مرکزیت و عملکرد استنادی پژوهشگران پرداخته شده است . نوع پژوهش حاضر کتاب سنجی است و به منظور دیداری سازی شبکه های هم نویسندگی از فن تحلیل شبکه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را نویسندگان 24308 مدرک نمایه شده در «وب آوساینس» تشکیل می دهد. برای گردآوری داده های مربوط به عملکرد استنادی یک پژوهشگر از مقاله هایی که وی در یک دوره زمانی 3 ساله منتشر کرده استفاده شده و داده استنادی (بدون احتساب خوداستنادی) برای یک مقاله 3 سال پس از انتشار آن مقاله گردآوری گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد هم نویسندگان هر مقاله 8/2 نویسنده به ازای هر مقاله و درصد مقاله های هم نویسی شده نسبت به مقاله های تک نویسی شده 4/89 درصد است. همچنین، شبکه هم نویسندگی مذکور «جهان کوچک» و «بدون مقیاس» است. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش در مقدار مرکزیت رتبه و مرکزیت بینابینی پژوهشگران، تعداد استنادات دریافتی آن ها نیز افزایش یافته، اما بین مرکزیت نزدیکی و تعداد استنادات دریافتی پژوهشگران رابطه ای معنا دار یافت نشد . در این بازه متغیر مرکزیت بینابینی با ضریب استاندارد بتا 289/0 توان پیش بینی معنا داری برای میزان عملکرد استنادی پژوهشگران داشته است (000/0 p> ). بنابراین، می توان گفت عملکرد استنادی پژوهشگران تحت تأثیر سنجه های مرکزیت بینابینی بوده و این سنجه نقش تعیین کننده ای در عملکرد استنادی پژوهشگران حوزه علوم و فناوری هسته ای در این بازه زمانی دارد. اشغال یک موقعیت مرکزی در یک شبکه هم نویسندگی، گرچه به پژوهشگر از لحاظ موقعیت نزدیکی اهمیت راهبردی می دهد، اما لزوماً موجب بهبود عملکرد وی نمی شود. اظهار نظر قطعی درباره رابطه مرکزیت بینابینی و عملکرد استنادی طلب می کند که پژوهش های بیشتری برای بررسی این رابطه به عمل آید که آیا برای بررسی رابطه مرکزیت بینابینی و عملکرد استنادی نیاز به پل بندی بین کل مؤلفه های موجود در شبکه وجود دارد یا نه.

گراف دانش به عنوان یکی از بسترهای مهم جهت ورود به عرصه وب معنایی و توسعه ابزارهای پردازش زبان طبیعی شناخته می شود. تا کنون پایگاه های دانش مختلفی در زبان های متعدد ایجاد شده است اما فقدان چنین پایگاهی مختص به زبان فارسی در کاربردهای پژوهشی و صنعتی کاملا مشهود است. در این مقاله جامع ترین پایگاه دانش زبان فارسی به صورت عمومی و چند دامنه ای مشتمل بر ۵۰۰ هزار موجودیت و ۷ میلیون رابطه میان آن ها با عنوان فارس بیس ارائه می گردد که به صورت متن باز در دسترس است. منابع اطلاعاتی فارس بیس عبارتند از: اطلاعات ساخت یافته ویکی پدیا مانند جعبه های اطلاعاتی، جداول وب و همچنین اطلاعاتی که توسط ماژول استخراج گر رابطه از متن خام استخراج شده اند. موجودیت های گراف دانش در یک هستان شناسی برگرفته از دی بی پدیا و سفارشی شده برای فارس بیس، سازمان دهی شده است. به منظور پیوند جعبه های اطلاعاتی ویکی پدیا به هستان شناسی بیش از ۷۰۰۰ نگاشت میان الگوها و خصیصه های ویکی پدیا با هستان شناسی برقرار شده است. همچنین با روش های یادگیری ماشین و با نظارت خبرگان، قسمتی از هستان شناسی و تعدادی از موجودیت ها به فارس نت متصل شده اند. مدل داده ای گراف دانش فارسی بر اساس استاندارد وب معنایی و به صورت RDF پیاده سازی شده است بنابراین داده ها به صورت سه تایی در پایگاه دانش ذخیره شده و می توان از طریق زبان SPARQL پرس وجوهای معنایی را بیان نمود. در حال حاضر اطلاعات متنوعی به صورت ساخت یافته راجع به اشخاص مشهور، مکان های مهم، سازمان ها و شرکت ها، آثار ادبی و هنری، گونه های زیستی شامل گیاهان و حیوانات، رویدادها، زیست شناسی و اخترشناسی در این گراف قابل دسترسی است. به منظور خدمت رسانی به موتورهای جستجو یک سامانه جستجو روی موجودیت ها و گزاره های آن پیاده سازی شده است. فارس بیس از چهار جنبه صحت، فراخوانی، پوشش و تازگی اطلاعات مورد ارزیابی قرار گرفته که نتایج به دست آمده حکایت از غنی بودن آن دارد. بستر گراف دانش می تواند در کاربردهای بسیاری نظیر موتورهای جستجو، سامانه پرسش و پاسخ، بازیابی اطلاعات، پردازش زبان طبیعی، تشخیص موجودیت، مشابهت یابی متن و هر کاربردی که نیازمند موجودیت های فارسی و ارتباط میان آن هاست مورد استفاده قرار گیرد

هدف: مطالعه تجربه زیسته حرفه مندان، شناخت نگرش و چگونگی مواجهه آنان با این نوع نیاز. رو ش شناسی: برای شناخت تجربه حرفه مندان به عنوان پدیدار، از روش پدیدارشناسی استفاده شد و بعد از انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با شش نفر از افراد منتخب، متناسب با رویکرد کیفی پدیدارشناسانه، نتایج تحلیل و تفسیر شده است. تجربه زیسته حرفه مندان در مواجهه با نیاز اطلاعاتی در اولین گام با توصیف نگرش آنان درباره ماهیت موزه از دو جنبه دانش شناسی و ارتباط شناسی آغاز شد. سپس مواجهه با نیاز اطلاعاتی مخاطب بر اساس انواع مخاطبان در سه دسته عام، خاص، و کودک قرار گرفت. یافته ها: انواع مواجهه با مخاطب عام، متناسب با تخصص و رشته تحصیلی حرفه مندان دارای ابعاد جامعه شناختی، روا نشناختی، تاریخی و هنری است. در مواجهه با مخاطب خاص، بسته به اندازه موزه، برنامه پاسخ گویی به درخواست ها معیّن می شود. در این مقاله نگرش به نیازهای اطلاعاتی ویژه کودکان در قالب تجربه عمیق موزه عروسک های ملل توصیف و تبیین شده است. نتیجه گیری: کارکرد موزه ها با پاسخ به نیاز اطلاعاتی یا اساساً با ایجاد پرسش و برانگیختن نیاز اطلاعاتی منجر به افزایش دانش مخاطب می شود. این دانش همان تأثیر ژرفی است که مشاهده اشیای موزه ای، تماس و لمس آنها، و محیط و فضای موزه بر بازدیدکننده می گذارد. این دانش قابل اندازه گیری نیست ولی می توان آن را از تجربه زیسته و تعمق در نگرش مراجعان شناسایی کرد.