درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: بررسی عواملی که مطلوبیت کاربران پایگاه های اطلاعاتی را افزایش می دهد. روش: در این مقاله از روش تحلیل محتوای تلخیصی استفاده شده است جامعه مورد مطالعه در این تحقیق، کاربرانی بوده اند که برای استفاده از پایگاه های اطلاعاتی پول پرداخت می کردند. همچنین برای متون نیز متون مرتبط با مطلوبیت طی 5 سال 2011-2015 در پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرک، پروکوئست، و ابسکو مدنظر بوده اند. برای نمونه گیری از میان جامعه مدنظر، برای مصاحبه از روش نمونه گیری تصادفی از میان کاربران پایگاه های اطلاعاتی مراجعه کننده به دو مرکز ارائه دهنده خدمات پولی به کاربران بیرونی یعنی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و کتابخانه سازمان مدیریت صنعتی صورت گرفته است؛ دلیل انتخاب این دو مرکز دسترس پذیری آنها برای محقق بوده است؛ از حدود 150 نفر در یک بازه زمانی 60 روزه، برای مصاحبه ها استفاده شد و مبنای توقف مصاحبه ها، اشباع پاسخ ها و عدم ارائه اطلاعات بیشتر در حوزه مورد مصاحبه بود. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که برای کاربران پایگاه های اطلاعاتی مقوله های اصلی که موجب افزایش مطلوبیت آنها در استفاده از پایگاه های اطلاعاتی براساس پرداخت وجه می شوند، به ترتیب اولویت عبارتند از: نیاز اطلاعاتی، کیفیت، مشوق ها، اطلاعات افزوده و در نهایت ویژگی ها فردی و اجتماعی.اصالت اثر: این مقاله حاصل یک پژوهش کاربردی بوده و پیش از این در هیچ مجله دیگری به چاپ نرسیده است.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر ارزش ویژه برند بر واکنش های رفتاری خریداران کتب دانشگاهی از طریق نقش میانجی هویت برند و اعتماد برند در مؤسسه انتشارات سمت است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، در حوزه پژوهش های کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، تحقیق پیمایشی - توصیفی است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان رشته های علوم انسانی دانشگاه های مشهد است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده متناسب با حجم جامعه، تعداد 400 پرسشنامه در میان آن ها توزیع و در نهایت 384 پرسشنامه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار LISREL تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ارزش ویژه برند بر واکنش های رفتاری خریداران کتب دانشگاهی انتشارات سمت از طریق نقش میانجی اعتماد و هویت برند تأثیرگذار است. همچنین مشخص شد که ارزش ویژه برند بر اعتماد و هویت برند تاثیر گذار است و اعتماد نیز بر واکنش های رفتاری خریداران موثر است؛ اما تاثیر هویت برند بر واکنشهای رفتاری خریداران تایید نشد. اصالت/ارزش: برند سازی در صنعت نشر کشور موضوعی است که می تواند در فضای رقابتی منجر به بهبود عملکرد مؤسسات نشر شود. انتشارات سمت با توجه به آشنابودن آن در میان جامعه دانشگاهی کشور و برخورداری از پیشینه ی طولانی در حوزه ی صنعت نشر، توانسته است جایگاه مناسبی در انتشار کتب در حوزه ی علوم انسانی و بالاخص مدیریت پیدا کند.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و تعیین تفاوت های پورتال های نهاد کتابخانه های عمومی کشور و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بر اساس معیارهای ارزیابی پورتال است. روش: پژوهش توصیفی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش 646 نفر از کتابداران شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی استان تهران در 16 شهرستان و سازمان فرهنگی هنری شهرداری در مناطق 22 گانه تهران است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار GAMS استفاده شده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی– طبقه ای تعداد 242 پرسشنامه در بین کتابداران توزیع گردید که در نهایت 170 پرسشنامه دریافت و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در وب پورتال نهاد کتابخانه های عمومی مؤلفه ناوبری بیشترین کارایی و مؤلفه اعتبار اطلاعات کمترین کارایی را دارا هستند. همچنین بعد از ناوبری، به ترتیب دسترس پذیری، صحت، سطح پوشش و مخاطبان خاص، روزآمد بودن، کیفیت و عینیت اطلاعات در رتبه های دوم تا هفتم قرار می گیرند. در وب پورتال سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، کیفیت اطلاعات بیشترین کارایی و اعتبار اطلاعات کمترین کارایی را دارا است. همچنین مؤلفه های ناوبری، عینیت، صحت، سطح پوشش و مخاطبان خاص، روز آمد بودن و دسترس پذیری اطلاعات رتبه های دوم تا هفتم را به خود اختصاص می دهند. در نهاد کتابخانه های عمومی، بالاترین میزان کارایی اختصاص به ناوبری اطلاعات دارد؛ در حالی که در سازمان فرهنگی هنری کیفیت اطلاعات بالاترین میزان کارایی را به خود اختصاص می دهد. میزان کارایی سطح پوشش و مخاطبان خاص، روزآمد بودن و اعتبار اطلاعات به ترتیب با رتبه چهارم، پنجم و هفتم در یک سطح قرار دارند. اصالت/ارزش: مقاله حاضر به ارزیابی پورتال دو سازمان مسئول در حوزه کتابخانه های عمومی پرداخته و با توجه به نتایج، توجه بیشتر به مؤلفه اعتبار اطلاعات را پیشنهاد نموده است.

مقدمه: مطالعه به عنوان کنشی اجتماعی تنها توسط عوامل روانشناختی و آموزشی تبیین نمی شود، بلکه عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نیز بر روی آن تأثیر گذار هستند. هدف اصلی این پژوهش تبیین مدل تأثیر عوامل جامعه شناختی سرمایه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، جنسیت و تحصیلات با میانجی گری سبک زندگی فرهنگی بر میزان مطالعه شهروندان شهر اهواز است. روش شناسی: روش انجام پژوهش، همبستگی و از نوع تحلیل مدل معادلات ساختاری (SEM) است که یک روش همبستگی چند متغیری می باشد. پژوهش های متعدد در سطح جهان نشان داده اند که مؤلفه های جمعیت شناختی و جامعه شناختی بر میزان و نوع مصرف کالاهای فرهنگی از جمله مطالعه تأثیرگذار هستند. با استفاده از نظریات جامعه شناختی و به ویژه نظریات بوردیو، مجموعه ای از عوامل جامعه شناختی مؤثر بر میزان مطالعه در قالب مدلی نظری ارائه شده است. در طراحی مدل پیشنهادی پژوهش، متغیرهای سرمایه ی فرهنگی،سرمایه ی اجتماعی، سرمایه ی اقتصادی، جنسیت و تحصیلات، متغیرهای مستقل؛ متغیر سبک زندگی فرهنگی به عنوان متغیر میانجی و میزان مطالعه به عنوان متغیر وابسته هستند. دوازده فرضیه مربوط به اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای جامعه شناختی بر روی میزان مطالعه در نظر گرفته شد. یافته ها: مقادیر شاخص های برازندگی مربوط به الگوی پیشنهادی پژوهش حاکی از آن است که اکثر شاخص های برازندگی در مدل پیشنهادی پژوهش در حد مطلوبی قرار دارند که برازش این مدل تا حدود زیادی قابل قبول است. در خصوص فرضیه های مربوط به اثر مستقیم، یافته ها نشان داد که سرمایه ی فرهنگی، سرمایه اجتماعی، سبک زندگی فرهنگی، جنسیت و تحصیلات اثر مستقیم مثبت بر میزان مطالعه ی شهروندان شهر اهواز دارند؛ و تنها سرمایه اقتصادی اثر مستقیم مثبت بر میزان مطالعه شهروندان اهواز ندارد. در خصوص فرضیه های مربوط به اثر غیرمسقیم، یافته ها نشان داد که سرمایه ی فرهنگی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و تحصیلات از طریق سبک زندگی فرهنگی اثر غیرمستقیم مثبت بر میزان مطالعه ی شهروندان شهر اهواز دارد؛ و تنها جنسیت از طریق سبک زندگی فرهنگی اثر غیرمستقیم مثبت بر میزان مطالعه ی شهروندان شهر اهواز ندارد. بحث و نتیجه گیری: همسو با نتایج این پژوهش در مطالعات تجربی حوزه مطالعه، تأیید شده است که خواندن به تحصیلات و جنسیت وابسته است. همچنین عوامل جامعه شناختی، متغیر مستقل مهمی بر میزان مطالعه هستند. زیرا افراد در موقعیت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی متفاوت دارای میزان متفاوتی از اوقات فراغت هستند. در هر صورت، می توان استدلال کرد که افرادی که متعلق به رده های اجتماعی بالاتر هستند و سرمایه فرهنگی بالاتری دارند، بیشتر می خوانند. بنابراین عوامل جامعه شناختی مثل سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و سبک زندگی فرهنگی بر میزان و نوع مطالعه تأثیر قوی دارند. مطالعه بیش از آنکه عملی فردی باشد، فرایندی اجتماعی است. این کنش اجتماعی متأثر از عوامل مختلف زمینه ای و اجتماعی است که برای ترویج مطالعه بایستی این عوامل را در نظر گرفت. توضیح مطالعه از نگاه جامعه شناختی نه تنها عوامل اجتماعی که مطالعه را تحت تأثیر قرار می دهند روشن می سازد، بلکه مطالعه را به عنوان شکل خاصی از تعامل اجتماعی و سرمایه فرهنگی به صورت جامع تری تحلیل می کند.

مقدمه: هدف این مقاله دستیابی به مدل ارتباطی مؤلفه های مؤثر بر افزایش مطلوبیت مصرف کنندگان پایگاه های اطلاعاتی ایران است که مقصود از مطلوبیت در واقع همان رضایت مصرف کننده البته از دیدگاه اقتصادی آن است. روش شناسی: از روش آمیخته در دو مرحله تحلیل متون، و پیمایش با ابزار پرسشنامه استفاده شده است، جامعه تحقیق، کاربرانی بوده اند که برای استفاده از پایگاه های اطلاعاتی پول پرداخت می کردند. همچنین برای متون نیز متون مرتبط با مطلوبیت طی ۵ سال ۲۰۱۱-۲۰۱۵ در پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرک، پروکوئست، و ابسکو مدنظر بودند. برای پیمایش از روش نمونه گیری تصادفی از میان کاربران پایگاه های اطلاعاتی مراجعه کننده به دو مرکز ارائه دهنده خدمات پولی به کاربران بیرونی یعنی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و کتابخانه سازمان مدیریت صنعتی صورت گرفته است؛ دلیل انتخاب این دو مرکز دسترس پذیری آنها برای محقق بوده است؛ نمونه پژوهش ۲۰۰ نفر بودند که براساس حداقل مورد نیاز برای معادلات ساختاری انتخاب شدند. یافته ها: در ارتباط با سئوال اول، مقوله های اصلی که موجب افزایش مطلوبیت کاربران در استفاده از پایگاه های اطلاعاتی براساس پرداخت وجه می شوند، عبارتند از: نیاز اطلاعاتی، کیفیت، مشوق ها، اطلاعات افزوده و در نهایت ویژگی ها فردی و اجتماعی؛ و در سئوال دوم، مدل مطلوبیت کاربران پایگاه های اطلاعاتی در ایران براساس بار عاملی هریک از مقوله ها در ارتباط با مطلوبیت استفاده کنندگان ترسیم شده است. بحث و نتیجه گیری: مدل ارائه شده ترتیب اثرگذاری چهار مقوله کیفیت، مشوق ها، اطلاعات افزوده، و نیاز اطلاعاتی، را که عوامل افزایش مطلوبیت استفاده کنندگان پایگاه های اطلاعاتی هستند را نشان می دهد، و مقوله پنجم یعنی ویژگی ها فردی و اجتماعی را به عنوان عاملی با تاثیر به مراتب کمتر از چهار مورد قبلی در افزایش مطلوبیت مطرح می کند، این مدل اولین مدل موجود برای مطلوبیت استفاده کنندگان پایگاه های اطلاعاتی است که با رویکرد غیر محاسباتی ترسیم شده است، لذا می تواند به عنوان مدل پایه برای پژوهش های مشابه مورد استفاده، نقد و احتمالا تکامل قرار گیرد.

هدف:سنجش عوامل مؤثر بر تصمیم گیری در مورد اجرای رده بندی مجدد منابع در کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران، ایران، و شهید بهشتی. روش شناسی:ابتدا با استفاده از پژوهش اسنادی – کتابخانه ای، مؤلفه ها و عوامل تعیین کننده تصمیم گیری برای اجرای رده بندی مجدد شناسایی، سپس با استفاده از پرسشنامه ای پژوهشگر ساخته دیدگاه مسئولان تصمیم گیرنده کتابخانه ها پیمایش شد. یافته ها:""امکانات و تسهیلات اجرایی"" و ""مسائل ادراکی (درک ضرورت تغییر)""، مؤلفه های تعیین کننده تری برای متقاعد کردن مسئولان کتابخانه های علوم پزشکی در تغییر نظام رده بندی هستند. همچنین، عواملی نظیر بودجه و تداوم خدمات کتابخانه ، حمایت مدیریت، یکپارچگی مجموعه کتابخانه، نامناسب بودن نظام موجود، و خودکارسازی فرایند تغییر از عوامل اثرگذار بر این تصمیم است. اما، مسئله تأمین داده و اطلاعات کافی برای برنامه ریزی مناسب و هدف مند رده بندی مجدد، افزایش قابلیت مرور در نظام جدید، و سهولت آموزش و سازگاری کاربران با آن چندان مورد توجه کتابخانه های علوم پزشکی نیست و تأثیر کمتری بر تصمیم گیری آنها دارد. نتیجه گیری:کتابخانه های علوم پزشکی باید با نگاهی واقع بینانه تأثیر هریک از عوامل را در رده بندی مجدد بسنجند. یک الگوی واحد و از پیش تعیین شده مبنی بر اینکه رده بندی مجدد به تنهایی بتواند پیشرفت های چشمگیری ایجاد کند وجود ندارد.

هدف:مطالعه طولی و مصوّرسازی تحول شبکه مشارکت بین المللی پژوهشگران ایرانی در تولید علم. روش شناسی:با استفاده از شاخص های علم سنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی، همه مقاله های حاصل از همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی تا انتهای سال 2013 میلادی نمایه شده در پایگاه وب آوساینس (879,36 مقاله) مطالعه شد. یافته ها:87/20% از کل تولیدات علمی کشور از طریق مشارکت پژوهشگران ایرانی با پژوهشگران از سایر کشورهای جهان انجام شده است. همکاری های بین المللی کشور از نرخ متوسط رشد سالانه 06/63% برخوردار بوده است. پژوهشگران ایرانی با همکارانی از 179 کشور جهان همکاری داشته اند که از این میان، بیش از 64% از تولیدات مشارکتی حاصل همکاری با پژوهشگرانی از پنج کشور ایالات متحده امریکا، کانادا، انگلستان، آلمان، و استرالیا بوده است. بیشترین میزان همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی به حوزه های موضوعی مهندسی الکترونیک، علم مواد چندرشته ای، و ریاضیات کاربردی تعلق داشت. نتیجه گیری:براساس داده های وب آوساینس، شبکه همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی در سال 1969 متولد شده و در طول زمان، تحولات رشد یافتن (در هشت بازه زمانی) و کوچک شدن (در یک بازه زمانی) در این شبکه به وقوع پیوسته است. همچنین، در بررسی بازه های زمانی مختلف مشاهده شد که فقط تغییر ساختاری مهمی که در شبکه رخ داده، کاهش چگالی شبکه در طول زمان بوده است.

هدف:بررسی آخرین وضعیت تحولات در زمینه تثبیت مدل های اف. آر. بی. آری در پیوند با محیط داده های پیوندی که از سوی ایفلا در حال انجام است. روش شناسی:روش کتابخانه ای و مرور متون مرتبط. یافته ها:ضرورت یکدست کردن و یکپارچه سازی مفاهیم و برطرف کردن ابهامات گزارش شده در سه مدل اف. آر. بی. آری (اف. آر. بی. آر.، فراد، و فراساد)، منجر به دو فعالیت توسعه ای هماهنگ سازی و تثبیت شد. تثبیت، مستلزم گردهم آوردن سه مدل اصلی اف. آر. بی. آری در مدلی منسجم و تثبیت شده برای کاربرد آسان تر بود؛ در نتیجه مدل جدیدی با عنوان ""مدل ارجاعی کتابخانه ای اف. آر. بی. آر."" شکل گرفت. فرایند یکپارچه سازی، صرفاً ترکیب سه مدل و ویرایش آنها نبود، بلکه این مدل حاصل مدل سازی و بازطراحی بوده است که با هدف رفع محدودیت ها در مدل های اف. آر.بی. آری انجام شده است. نتیجه گیری:مدل مرجع کتابخانه ای اف .آر. بی. آر. با بازاندیشی در تعریف و نوع وظایف کاربران، موجودیت ها، روابط، و ویژگی های تعریف شده برای مدل های اف .آر. بی. آری و تثبیت آنها در قالب مدلی یکپارچه، زمینه لازم برای تکمیل کارکردهای قبلی این مدل ها و امکان کشف دانش و همگام شدن با الزامات محیط داده های پیوندی را فراهم می کند.

هدف: شناسایی وضعیت کتابخانه های دیجیتالی ایران براساس مؤلفه های فدراسیون کتابخانه دیجیتالی پس از گذشت یک دهه. روش شناسی:پیمایش حاضر با رویکرد توصیفی انجام گرفت. جامعه آماری شامل 15 کتابخانه دیجیتالی منتخب در ایران بود. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته با ضریب پایایی 9/0 استفاده شد. پرسشنامه در 4 محور اصلی برگرفته از فدراسیون کتابخانه های دیجیتالی شامل نیروی انسانی، مجموعه، خدمات، و فناوری بود که مورد تأیید 7 متخصص حوزه کتابخانه دیجیتالی قرار گرفت. یافته ها:مشخص شد که در زمینه شاخص هایی همچون نشر الکترونیک و حق مؤلف مشکلاتی وجود دارد. کارشناسان نرم افزار، سخت افزار و شبکه، پشتیبانان فنی سایت و متخصص تبدیل منابع با کسب بالاترین رتبه (13/4 از 5 در طیف لیکرت)، پراهمیت ترین کارکنان کتابخانه های دیجیتالی ایران محسوب می شوند. هرچند مواردی مانند خدمات مرجع از راه دور با کسب پایین ترین رتبه (3 از 5) و آموزش دوره ای کارکنان و استفاده از برنامه نویس آشنا به نرم افزارهای کد منبع باز با کسب رتبه 27/3 از 5 و استفاده از حقوقدان در زمینه حق مؤلف با رتبه 6/2 از 5 چندان مورد توجه قرار نگرفته بود. نتیجه گیری:از دیدگاه مدیران، وضعیت کتابخانه های دیجیتالی ایران در محورهای مورد مطالعه مطلوب ارزیابی شده است؛ هرچند در این میان، به کارگیری کارشناسان فنی، برگزاری آموزش های حین خدمت، و توجه به مجموعه سازی دیجیتالی در بهبود وضعیت کتابخانه های دیجیتالی ایران بیش از سایر مؤلفه ها مؤثر تشخیص داده شد.

هدف: بررسی وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز از سه جنبه دانش، نگرش و هفت فعالیت مدیریت اطلاعات شخصی (شامل دوباره یابی، ذخیره سازی، سازماندهی، نگهداشت، مدیریت جریان اطلاعات، ارزش یابی و ارزش گذاری، و مفهوم سازی) بر اساس مدل جونز است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی و توصیفی _ تحلیلی انجام و از پرسش نامه تصحیح شده «آموزنده» (1390) استفاده شد. با تعیین تعداد کل دانشجویان تحصیلات تکمیلی (4422 نفر) و با استفاده از جدول کرجسی _ مورگان، تعداد تقریبی نمونه 354 نفر تعیین گردید. از میان 354 پرسش نامه توزیع شده، 304 پرسش نامه برگردانده (نرخ پاسخ 87/85%) و کار تجزیه وتحلیل یافته ها بر اساس تعداد مذکور انجام شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و برای تعیین معنا داری تفاوت ها از آمار استنباطی (آزمون تی و تحلیل واریانس) استفاده شد. یافته ها: یافته های توصیفی منتجّ از پژوهش نشان داد میانگین های دانش، نگرش و مجموع هفت فعالیت دانشجویان تحصیلات تکمیلی به ترتیب برابر با20/3، 97/3، و 86/2 و میانگین کل مدیریت اطلاعات شخصی آنان برابر با 02/3 و در سطح متوسط است. در این پژوهش به نقش چهار متغیر جنسیت، سن، دانشکده محل تحصیل و مقطع تحصیلی در مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان پرداخته و مشخص شد که از میان این عوامل «مدیریت اطلاعات شخصی» در بین دانشکده های مختلف با توجه به سطح معناداری 04/0 تفاوت معناداری وجود دارد، ولی میان زنان و مردان و دانشجویان با مقاطع و گروه سنی های مختلف تفاوت معناداری وجود ندارد.

هدف: پژوهش حاضر به منظور شناسایی میزان حضور مصداق های پشتیبان چارچوب سواد اطلاعاتی در وب سایت کتابخانه های دانشگاه های برتر ایران در مقایسه با وب سایت کتابخانه های دانشگاه های برتر جهان انجام پذیرفت همچنین میزان آشنایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد از مصداق ها و میزان ضرورت و کاربرد این مصداق ها از دید آنان مورد بررسی قرار گرفت. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روش ارزیابانه و پیمایشی صورت پذیرفت. شیوه نمونه گیری هدفمندو نمونه شامل 10 وب سایت کتابخانه ای دانشگاه های برتر ایران و 10 وب سایت از کتابخانه های دانشگاه های برتر جهان است. در بررسی رویکرد دانشجویان، تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی علم اطلاعات و دانش شناسی به روش سرشماری مورد پیمایش قرار گرفت. ابزارهای گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی و پرسشنامه پژوهشگر ساخته است. یافته ها: 48 مصداق پشتیبان سواد اطلاعاتی شناسایی و بر پایه چارچوب سواد اطلاعاتی 2016 دسته بندی شد. بر اساس یافته های به دست آمده، درصد فراوانی حضور مصداق های پشتیبان سواد اطلاعاتی در وب سایت های کتابخانه های دانشگاه های برتر جهان بیشتر از ایران است. وب سایت کتابخانه دانشگاه های واشنگتن و پنسیلوانیا (75 درصد) در رتبه نخست و وب سایت کتابخانه دانشگاه صنعتی اصفهان (23 درصد) در آخرین رتبه قرار گرفتند. یافته ها نشان داد در چارچوبی که آشنایی دانشجویان کم است، میزان استفاده از آن نیز کاهش می یابد و این دو بر ضرورت حضور آن از دید دانشجویان تأثیرگذار است. همچنین مصداق های چارچوب جستجو به عنوان اکتشاف راهبردی بیشترین میزان آشنایی (میانگین 67/3)، ضرورت (میانگین 15/4) و استفاده (میانگین 79/2) را به خود اختصاص داد. اصالت: پژوهش براساس چارچوب سواد اطلاعاتی 2016 تدوین شده است.

هدف : هدف مقاله حاضر بررسی میزان جامعه پذیری سازمانی کتابداران نسبت به سایر مشاغل سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است . روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی انجام شده است . جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان (اعم از کتابدار و غیرکتابدار شامل 625 نفر) سازمان تشکیل دادند. با استفاده از فرمول کوکران، یک نمونه 238 نفری با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید و نهایتاً تعداد 215 پرسشنامه تکمیل و جمع آوری شد . ابزار پژوهش، پرسشنامه 20 سؤالی جامعه پذیری سازمانی تائورمینا (1997) بود. داده های پژوهش با آزمون t تک نمونه ای و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل گردید . یافته ها: نتایج نشان داد که در زیر مقیاس های آموزش و چشم انداز آینده، تفاوت معنی داری بین کتابداران و سایر مشاغل وجود دارد و همچنین، کتابداران از میزان جامعه پذیری سازمانی بالایی نسبت به سایر مشاغل سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اَسناد آستان قدس رضوی برخوردارند. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن میزان جامعه پذیری سازمانی کتابداران است. همچنین مقاله حاضر نشان داد که زیرمقیاس های آموزش و چشم انداز آینده سازمانی، پیش بینی کننده های قوی برای افزایش میزان جامعه پذیری سازمانی کارکنان هستند و علاوه بر آن، جامعه پذیری سازمانی با تخصص و همگن بودن جامعه کارکنان نیز ارتباط دارد. بنابراین به نظر می رسد این زیرمقیاس ها برای افزایش میزان جامعه پذیری سازمانی کتابداران سایر سازمان ها از جمله نهاد کتابخانه های عمومی نیز مؤثر باشد.

مقدمه: ارتباطات علمی یکی از مفاهیم اساسی در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی است که مورد توجه دانشگاه ها بوده و نقش مهمی در توسعه علمی دارد. موضوع ارتباطات علمی دامنه گسترده ای را شامل می شود به نظر می رسد عواملی چندی می تواند بر آن مؤثر باشد که در این میان شایسته بررسی هستند. از این رو پژوهش حاضر به شناسایی عوامل اثرگذار ساختاری بر ارتباطات و تولیدات علمی اعضای هیأت علمی در دانشگاه های ایران می پردازد. روش شناسی: روش پژوهش حاضر پیمایشی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیأت علمی دانشگاه های کشور است که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب و پس از غربال گری داده ها بر روی پرسشنامه ها تعداد ۳۷۸ نفر به عنوان حجم نمونه مشخص گردید. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. جهت روایی صوری پرسشنامه ابتدا آن را در اختیار ۲۵ نفر از اعضای هیأت علمی صاحب نظر قرار گرفت و بر پایه نظر آنان، همچنین بر پایه نتایج حاصل از تحلیل عاملی تعدادی از گویه ها و مؤلفه های پرسشنامه حذف یا ادغام شد سپس پرسشنامه نهایی تدوین گردید. نتایج آلفای کرونباخ بدست آمده متغیرهای وضعیت ارتباطات علمی برابر با ۸۰۴/۰ و متغیرهای عوامل ساختاری برابر با ۸۱۹/۰ بود که حاکی از پایایی مطلوبی این ابزار می باشد. سپس بر پایه ماتریس ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به تحلیل داده ها و مدل پرداخته شد. یافته ها: بررسی آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد متغیر نظام های مالی و بودجه و نظام پاداش با اطمینان ۹۵ درصد با ارتباطات علمی رابطه معناداری وجود ندارند ولی متغیرهای ساختار سازمانی، راهبرد سازمانی، انجمن های علمی و نظام فناوری با اطمینان ۹۹ درصد با ارتباطات علمی به صورت مستقیم (مثبت) رابطه معناداری دارند. بررسی رگرسیون چندگانه نشان داد که ساختار سازمانی و انجمن های علمی می توانند واریانس ارتباطات علمی را به صورت معناداری تبیین کنند ولی متغیرهای نظام مالی و بودجه، نظام پاداش، راهبرد سازمانی و نظام فناوری سهمی در این پژوهش نداشتند. همچنین بر پایه یافته های پژوهش بین ارتباطات علمی به عنوان متغیر میانجی با تولیدات علمی به عنوان متغیر ملاک رابطه معناداری به دست آمد و از نظر آماری می تواند واریانس تولیدات علمی را به صورت معناداری تبیین کند. همچنین یافته ها حاکی از برازش مطلوب مدل پیشنهادی بود. بحث و نتیجه گیری: در این پژوهش تلاش شد تا عوامل ساختاری مؤثر بر ارتباطات علمی و تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه های کشور مورد بررسی قرار گیرد. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها نمایانگر آن است که برای اینکه بتوان ارتباطات علمی را در دانشگاه های کشور به طور موفقیت آمیز اجرا کرد باید به شاخص های زیادی توجه داشت. همچنین توجه به عوامل ساختاری راهبردهای مناسبی برای موفقیت و پیاده سازی ارتباطات علمی در دانشگاه را مهیا می سازد. بنابراین مشارکت کلیه افراد جامعه علمی بالاخص مدیران نظام آموزش عالی برای ارتباطات علمی توجه خاصی را می طلبد.

حاشیه ها از بخش های مهمّ محتوایی نسخه های خطی شمرده می شوند. بررسی مطالب آنها، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار محققان ونسخه شناسان قرار می دهد چنان که می تواند به شناسایی و ارزش گذاری بهتر وشرح و بسط بیشتر این متون کمک شایانی کند. مسئله وضرورت پژوهش: مسئله این تحقیق، بررسی وتجزیه وتحلیل محتوای حواشی نسخه های خطی اهدایی مقام معظم رهبری به کتابخانه آستان قدس رضوی است.تاکنون پژوهشی در زمینه محتوای حاشیه های نسخه های خطی با استناد به تعداد قابل توجهی از نسخه های خطی صورت نگرفته است. انجام تحقیقی گسترده، که حاشیه های نسخه های خطی را از جنبه های مختلف در تعدادی از نسخه های خطی بررسی کند، می تواند جایگاه و ارزش علمی این قبیل حاشیه ها را تبیین کند.  روش پژوهش: پیمایشی با رویکرد توصیفی تحلیلی با استفاده از ابزار سیاهه وارسی(چک لیست). جامعه آماری: 18 هزار نسخه خطیِ اهداییِ مقام معظم رهبری به کتابخانه آستان قدس رضوی است که با مراجعه به فهرست این نسخه ها در موضوعات مختلف، 100 نسخه حاشیه دار برای انجام تحقیق به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شده است.  یافته های پژوهش: 1) میزان و نحوه ارتباط موضوعی حاشیه ها با متن کتاب به ترتیب فراوانی عبارتند از: تصحیح متن در حاشیه 5/45%، توضیح ونقد وشرح عبارت های متن 2/35%، معنی لغات واصطلاحات 5/12%، فهرست مطالب 8/6 %. 2) درخصوص درج رقم محشی و تاریخ در انتهای حاشیه ها: بیشتر حاشیه ها (با فراوانی81%) فاقد رقم محشی و بخش کمتری از حواشی (با فراوانی 19%) دارای رقم محشی بوده است، همچنان که بیشتر حواشی (با فراوانی 79%) فاقد تاریخ  و 21% دارای تاریخ بوده است.

هدف : بررسی، تبیین، و اولویت بندی نیازهای آموزشی کتابداران کتابخانه ملی ج.ا. ایران در گروه های شغلی اطلاع رسانی، فراهم آوری و سازمان دهی اطلاعات و تحلیل شکاف بین وضع موجود و مطلوب. روش شناسی: در این پیمایش توصیفی با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته داده های مورد نیاز از میان 120 نفر کتابدار در سه گروه شغلی اطلاع رسانی، فراهم آوری، و سازمان دهی اطلاعات گردآوری شد. روایی پرسشنامه صوری و محتوایی بوده که با نظر متخصصان تأیید شد. پایایی به دست آمده از طریق آلفای کرونباخ نیز درجه بالایی را نشان داد. نتایج با آمار توصیفی و استنباطی تحلیل و نیازها اولویت بندی گردید. یافته ها : در اکثر مهارت ها بین میانگین وضع موجود و مطلوب تفاوت معناداری مشاهده شد. در گروه اطلاع رسانی 30 نیاز فوری و 5 نیاز مستمر؛ در فراهم آوری 3 نیاز فوری و 20 نیاز مستمر؛ و در گروه سازمان دهی اطلاعات نیز 11 نیاز فوری و 8 نیاز مستمر شناسایی شد. بخش اطلاع رسانی با (5/45%) بیشترین نیاز به آموزش مهارت های شغلی را داشته است و گروه های فراهم آوری با (9/29%) و سازمان دهی اطلاعات با (7/24%) به ترتیب اولویت های دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری:علی رغم اینکه اغلب پاسخ دهندگان با بیشتر مهارت ها آشنایی زیادی داشته اند، برخی مهارت ها را مجدداً در زمره نیاز آموزشی ذکر کرده اند. لذا چنین به نظر می رسد که از نظر آنان مهارت هایشان قدیمی شده و کفاف نیازهای زمان حال را نمی دهد؛ یا اینکه آموزش های داده شده به آنها کافی نبوده است که مایلند مجدداً آموزش ببینند. به همین دلیل، شایسته است نیازهای آموزشی کارکنان به طور مستمر و کیفی و با توجه به پیشرفت فناوری مورد توجه و بازآموزی قرار گیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فناوری های اطلاعاتی در توانمندسازی کارکنان مرکز منطقه ای است و بر این پیش فرض استوار است که فناوری اطلاعات در احساس خودکارآمدی، خودمختاری، معناداری، اثرگذاری و اعتماد و اطمینان کارشناسان پژوهشی و کارکنان این مرکز تأثیر گذار است روش شناسی: روش پژوهش پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه استاندارد توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر و پرسشنامه فناوری اطلاعات که با استفاده از پرسشنامه علومی، حجازی و شیخ شجاعی می باشد. یافته ها: از نظر کارکنان مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به کارگیری فناوری اطلاعات با توانمندسازی کارشناسان پژوهشی و کارکنان مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری رابطه مثبت و معناداری داشته (003/0< P) و استفاده از این فناوری ها موجب افزایش میزان توانمندسازی آن ها می گردد. همچنین فناوری اطلاعات نقشی در خودکارآمدی ( >α078/0= P) و خودمختاری ( >α279/0= P) کارکنان و کارشناسان پژوهشی مورد مطالعه نداشته است. نگرش کارکنان مرکز استفاده از فناوری اطلاعات در احساس معناداری(002/0= P)، احساس اثرگذاری (082/0= P)و احساس امنیت و اعتماد (002/0= P)آنان نقش مثبت و معناداری دارد. نتیجه گیری: سازمان ها از جمله مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری می توانند با استفاده از فناوری های نوین در انجام کارها و آموزش و تشویق پرسنل خود در این رابطه موجب افزایش توانمندی های آنان و در نتیجه بهبود عملکرد سازمان گردند.

هدف: هدف این پژوهش تدوین استراتژی مدونی است که «سما»، به عنوان یک ناشر کتاب های الکترونیک، به کمک آن بتواند به سودآوری در صنعت نوپای کتاب های الکترونیک برسد و مدل کسب وکاری را در اختیار بگیرد که بر اساس آن بتواند استراتژی تدوین شده را در سوره مهر الکترونیک پیاده سازی کرد. روش شناسی: در این پژوهش، با استفاده از روش اقدام پژوهی و تشکیل گروه های کانونی تمامی عوامل مؤثر حضور موفق واحد سما در این حوزه بررسی و در نهایت بوم استراتژی که نشان دهنده مزیت رقابتی این واحد است مشخص شد. یافته ها: مدل کسب وکاری برای واحد انتشاراتی سما طراحی شد تا به عنوان یکی از ناشران الکترونیک پیشرو در ایران، بتواند نوآوری هایی در مدل کسب وکار خود ایجاد کرده و توجه خود را به جای مشتریان بازار بر غیرمشتری هایی متمرکز کند که بخش زیادی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند.

هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر دریافت جایزه پرایس بر عملکرد پژوهشی دریافت کنندگان این جایزه از طریق مقایسه دستاوردهای علمی آنان در یک بازه زمانی یازده ساله (پنج سال قبل و بعد از دریافت جایزه) است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد نوعی مطالعه توصیفی است که با استفاده از شاخص های علم سنجی صورت گرفته است. جامعه پژوهش شامل کلیه بروندادهای پژوهشی تألیف شده توسط 25 نفر از برندگان جایزه پرایس است که تا پایان سال2016 در پایگاه وب علوم نمایه شده اند. داده های پژوهش از پایگاه وب علوم و گزارش استنادی نشریات گردآوری شد. همچنین آزمون های تی تست دوطرفه و ویلکاکسون به منظور مقایسه عملکرد پژوهشی برندگان مدال پرایس در بازه های زمانی پنج سال قبل و بعد از دریافت جایزه، مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد اگرچه در چهار شاخص از پنج شاخص مورد مطالعه در این پژوهش شامل تعداد بروندادهای پژوهشی، استنادهای دریافتی، کیفیت مجله های منتشرکننده مقاله ها و تعداد همکاران، عملکرد برندگان مدال پرایس در بازه زمانی پنج سال بعد از دریافت جایزه در مقایسه با پنج سال قبل با افزایش مواجه بود، اما این افزایش از لحاظ آماری در سطح معناداری قرار نداشته است. از سوی دیگر، گرایش برندگان جایزه پرایس به همکاری های علمی بین المللی، پس از دریافت جایزه به میزان چشم گیری افزایش یافته است. نتیجه گیری: دریافت مدال پرایس در حوزه اطلاع سنجی، تأثیر آماری معناداری بر رفتار تولید، استناد و مشارکت علمی برندگان این جایزه نداشته است.  به بیان دیگر، برندگان این مدال پس از دریافت آن، رفتارهای پژوهشی خود را تغییر نداده اند.

مقدمه: ریشه بسیاری از مشکل های روحی، هیجانی و رفتاری بزرگسالان در دوران کودکی است. نظریه رفتار درمانی عقلانی هیجانی (REBT) و داستان هایی که عناصر این نظریه را داشته باشند، می توانند با شیوه کتاب درمانی به پیشگیری یا کاهش این مشکل ها در کودکان یا تحول شناختی آنها کمک کنند. هدف این پژوهش شناسایی میزان هم خوانی داستان های گروه های سنی «ب» و «ج» و منتشرشده توسط ناشران برجسته (یعنی افق، کانون، نظر، پیدایش و قدیانی) در بخش کودک با عناصر نظریه رفتاردرمانیِ عقلانی هیجانی است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است که با روش پیمایشی و فن تحلیل محتوای کیفی انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از سیاهه اطلاعات کتاب شناختی داستان ها و سیاهه وارسی عناصر و ابعاد و ویژگی های نظریه REBT استفاده شد. از 141 داستان به دست آمده، 80 داستان که حداقل عناصر نظریه REBT، یعنی A، B و C را داشتند، برای بررسی در نظر گرفته شد. یافته ها: از میان داستان های بررسی شده، حدود 38درصد آنها تا مرحله پیامدها (C) پیش رفته است، یعنی شخصیت داستان به واسطه باور عقلانی یا غیرعقلانی پیامد سالم و سودمند یا پیامد ناسالم و ناسودمندی را تجربه کرده است. در چنین داستان هایی کودک با دیدن پیامد یا خودش باید بتواند مرحله به چالش کشیدن باور غیرعقلانی(D) را آغاز کند یا کسانی که با کودک کار می کنند (مانند روان شناسان، کتابداران، والدین و...) در رسیدن به این مرحله به او کمک کنند. در نزدیک به 63درصد داستان ها، شخصیت آن پس از رخداد فعال ساز دوم (2A) است که به چالش کشیدن باور غیرعقلانی و باور عقلانی مؤثر (E) در او شکل گرفته است و در نهایت، پیامد سالم و سودمندی را تجربه می کند (2C). با خواندن این داستان ها کودکان از طریق همانندسازی با شخصیت داستان می توانند به باورهای غیرعقلانی خود پی ببرند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پزوهش نشان داد که این داستان ها، با نشان دادن باور غیرعقلانی و پیامد ناسودمند یا تغییر در باور، می توانند ابزار توانمندی برای کتاب درمانی و تحول شناختی در کودکان در نظر گرفته شوند. تولیدکنندگان داستان کودک و روان شناسان، کتابداران و والدین می توانند از پیشنهادهای کاربردی این پژوهش بهره گیرند.

چکیده<br /> در دنیای معاصر، آزادی اطلاعات به عنوان لازمه دموکراسی شناخته شده و اکسیژن مردم سالاری لقب گرفته است. تجربه نشان داده است که حق دسترسی افراد به اطلاعات، به تنوع بیان های رسانه ای منجر شده، امکان بررسی صحت اخبار و اطلاعاتی را که به مردم ارائه می شوند افزایش می دهد.بنابراین، آشنایی اصحاب رسانه با محتوا و ساز و کارهای اعمال حق دسترسی به اطلاعات امری ضروری است.از این رو، آینده پژوهی به عنوان دانشی نوظهور خواهد توانست متخصصان حوزه رسانه و نویسندگان مطبوعات را یاری نمایدتا ضمن مشخص نمودن موانع اصلی آزادی اطلاعات، سازوکارهای عملی بسط و گسترش آن را ترسیم نمایند. در این مقاله، با توجه به روندهای آزادی اطلاعات در کشور، با رویکرد آینده پژوهانه و به روش سناریو نویسی، آینده های مواجهه آزادی اطلاعات در مطبوعات ایران مورد تحلیل قرار می گیرند.سئوال اصلی این پژوهش، بررسی آینده های متصور برای آزادی اطلاعات در مطبوعات است.تحقیق مورد نظر،ترکیبی- اکتشافی است و داده های این مطالعه به روش تحلیل محتوا و پیمایش جمع آوری و تحلیل شده اند.جامعه آماری پژوهش، شامل فعالان در حوزه آزادی اطلاعات و رسانه است. حجم نمونه آماری تحقیق مورد نظر 65 نفراست که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. در این تحقیق به تأثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی، حقوقی، سیاسی و فناوری بر روند آزادی اطلاعات پرداخته شده است.با توجه به این عوامل و بررسی شاخص های مربوط به هریک، چهار سناریو برای آزادی اطلاعات در مطبوعات ایران طراحی شده است.