درخت حوزه‌های تخصصی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
صنعت و تجارت کتاب علوم اطلاع رسانی علوم کتابداری کتاب کتابخانه ها کتابخانه ها(به طور عام) کتابخانه های الکترونیکی مراکز اطلاع رسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۰۴۱ تا ۱٬۰۶۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
۱۰۴۱.

توسعه راهکارهایی برای دسترسی آزاد به تمام متن پایان نامه ها/ رساله ها در بافت موسسات آموزشی و پژوهشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۴) 359-390

کلیدواژه‌ها: اشتراک دانش دسترسی آزاد پایان نامه رساله روش دلفی مؤسسات آموزشی و پژوهشی قوانین و مقررات تأثیر اجتماعی فناوری اطلاعات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۳۵۰
دانشجویان به عنوان پژوهشگران به منابع ارزشمند مرتبط با رشته هایشان نظیر پایان نامه ها و رساله ها نیاز دارند. مؤسسات آموزشی و پژوهشی باید از دسترسی آزاد حمایت نمایند تا اطلاعات به آسانی برای پژوهشگران، دانشمندان و دانشجویان در دسترس باشند. با این وجود، برخی از مراکز آموزشی و پژوهشی از دردسترس قراردادن پایان نامه ها و رساله های خود خودداری می کنند و دلایل متنوعی را برای این عدم دسترسی اعلام می دارند. این پژوهش، با شناسایی این دلایل سعی در رفع آنها دارد. بدین منظور ابتدا با توجه به نتایج پژوهش های پیشین سیاهه ای از عواملی که بر دسترسی آزاد بر پایان نامه و رساله ها تاثیر گذار هستند استخراج می شود. سپس، به منظور تکمیل و نهایی نمودن سیاهه مذکور، میزان تأثیر این عوامل توسط روش دلفی و با ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته است. پانل دلفی در این پژوهش متشکل از 14 عضو هیأت علمی مؤسسات آموزشی و پژوهشی شهر تهران است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که عواملی نظیر قوانین و مقررات، تاثیر اجتماعی، فناوری اطلاعات، اعتبار نویسنده، مشاهده پذیری، آگاهی ادراکی، نگرش نسبت به دسترسی آزاد، خودباوری در انتشار دانش، کنتر ل پذیری، سازگاری ادراکی و فرهنگ بر دسترسی آزاد به پایان نامه ها و رساله ها تأثیر دارند.
۱۰۴۲.

پیایندها در آینه واسپاری قانونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۴) 58 - 72

کلیدواژه‌ها: واسپاری قانونی پیایندها کتابخانه ملی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۷ تعداد دانلود : ۵۱۹
هدف: سنجش میزان تعهد و عمل به الزام های قانونی واسپاری پیایندها براساس محل نشر، نوع مؤسسه و نوع نشریه در بازه زمانی دهساله (1387-1396). روش: تمامی پیایندهای چاپی مجوز نشرگرفته از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که طی سال های 1387 تا 1396 و پیایندهای واسپاری شده و ثبت شده در بانک کتابشناسی کتابخانه ملی در برنامه رسا در همین سال ها مقایسه شده است. یافته ها: 29530 عنوان پیایند در سامانه رسانه های کشور ثبت شده است. 10846 عنوان آنها در کتابشناسی کتابخانه ملی ایران موجود است. از پیایندهای دارای مجوز نشر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نزدیک به 55 % و از عناوین مشترک دو سامانه نزدیک 54% به کتابخانه ملی ایران واسپاری نشده است. نتیجه گیری: میزان پایبندی به مصوبات و قوانین واسپاری بین ناشران و نهادهای مسئول کمتر از 50 % است.
۱۰۴۳.

سناریوهای آینده کتابخانه های عمومی ایران: پژوهشی مبتنی بر کارگاه های آینده پژوهی در میان کتابداران، مدیران و اعضای منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۳) 751-785

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی سناریونگاری اقدام پژوهی مشارکتی روندپژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۸ تعداد دانلود : ۵۵۱
هدف: هدف از این پژوهش ترسیم آینده های ممکن پیشِ روی کتابخانه های عمومی ایران از نظر کتابداران، مدیران و اعضای منتخب است. روش: در پژوهش حاضر، با تمرکز بر روش سناریونگاری و رویکرد شبکه جهانی کسب وکار در آن، روندهای محیطی مؤثر بر آینده کتابخانه های عمومی مورد دیدبانی قرار گرفته، و سپس با استفاده از روش کارگاه های آینده و با رویکردی مبتنی بر اقدام پژوهی مشارکتی و بهره مندی از نظرات کتابداران و مدیران منتخب و نیز اعضای فعال منتخب کتابخانه ها (در پنج کارگاه) به ترسیم سناریوهای ممکن پیشِ روی آینده کتابخانه ها پرداخته شده است. یافته ها: در هر کارگاه، گروه های پنج گانه بر اساس انتخاب دو عدم قطعیت کلیدی، در مجموع، به طراحی 25 دسته سناریوی چهارگانه اقدام کردند. تیم پژوهش نیز از تجمیع و پالایش ذهنیت گروه ها به چهار سناریو بر اساس تلاقی دو عدم قطعیت پربسامد دست یافت که عبارت اند از: 1) شیوه مالکیت/ حکمرانی متمرکز یا نامتمرکز و 2) نقش محوری کتاب یا تجربه کاربر. سناریوی تلفیقی اول با عنوان دانش رانی کتابخانه ای تجربه گرا را در فضای حاکمیت دولتی توصیف می کند. سناریوی تلفیقی دوم کتابداری است و یک کتابخانه کتاب گرا را در فضای حاکمیت دولتی به تصویر می کشد. سناریوی تلفیقی سوم دانش یابی نام دارد و یک کتابخانه تجربه گرا با حاکمیت خصوصی را توصیف می کند. سناریوی تلفیقی چهارم با عنوان کتاب کاری یک کتابخانه کتاب محور است و در فضایی که بخش خصوصی حاکم است به فعالیت می پردازد. اصالت/ارزش: پژوهش هایی که به ویژه در ایران در حوزه آینده کتابخانه های عمومی صورت گرفته و در آن ها از رویکرد سناریونگاری بهره گرفته شده است تاکنون رویکرد کارگاهی و اقدام پژوهی مشارکتی این پژوهش را مدنظر قرار نداده اند.
۱۰۴۴.

بررسی رابطه عوامل توانمندساز دانش با خلق دانش در میان کتابداران کتابخانه های عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 35 - 54

کلیدواژه‌ها: خلق دانش توانمندسازهای دانش راهبرد دانش کتابخانه های عمومی استان کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۳۲۳
مقدمه: خلق دانش در کتابخانه ها می تواند با یکپارچه سازی سرمایه های دانشی کتابخانه ها و تأثیرگذاری مستقیم بر مفاهیم سازمانی همچون مشتری مداری، اعتلای فرهنگ سازمانی منجر به ایجاد دانش جدید شود. با توجه ویژه به کتابداران به عنوان ارکان اصلی کتابخانه ها فضای خلق دانش و خلاقیت بهبود می یابد و موجب ارائه خدمات بهتر به کاربران و بهبود کارایی و اثربخشی خدمات می گردد. هدف این پژوهش تعیین رابطه عوامل توانمندساز دانش با خلق دانش در کتابخانه های عمومی استان کردستان بوده است. روش شناسی: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه کولونیاری، ورایماکی و فاسولیس استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان کردستان در سال 1397 بود که تعداد آنان 120 نفر بودند. برای تجزیه وتحلیل آماری داده ها از شاخص های آماری فراوانی، میانگین، واریانس، انحراف معیار، چولگی، رگرسیون، آزمون های کولموگروف-اسمیرنوف و شاپیرو-ویلک و آزمون دوربین واتسون، استفاده شد. یافته ها: در میان مؤلفه های مربوط به عوامل توانمندساز خلق دانش در کتابخانه های عمومی، به ترتیب پیاده سازی راهبرد دانش، فرهنگ سازمانی و فناوری اطلاعات با میانگین (98/2)، ساختار سازمانی با میانگین (87/2) و اقدامات مدیریت منابع انسانی با میانگین (2/2) تأثیرگذار بودند. همچنین ارتباط معنی داری بین پیاده سازی راهبرد دانش، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، مدیریت منابع انسانی و فناوری اطلاعات با خلق دانش وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به رقابت روزافزون سازمان ها با یکدیگر ضروری است مدیران و مسئولان کتابخانه های عمومی به عنوان برنامه ریزان، فرآیند خلق دانش را موردتوجه قرار دهند؛ زیرا اگر خلق و به کارگیری دانش با سرعت و کیفیت بیشتری صورت پذیرد، مزیت رقابتی سازمان در سطح بالاتری شکل خواهد گرفت. با توجه به چهار نوع راهبرد خلق و تبدیل دانش (اجتماعی سازی، برونی سازی، ترکیب و درونی سازی) تشکیل جلسات منظم و به روز برای کتابداران ضروری است و نیز بازآموزی دانش و شرکت در سمینارها به منظور آشنایی با دانش نوین دارای اهمیت است.
۱۰۴۵.

واکاوی توانمندی داستان ها در بهبود کنش های اجرایی به کودکان ADHD گروه سنی «الف»، «ب» و «الف/ب» بر پایه نظریه گسترش یافته بازداری رفتار بارکلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 254 - 281

کلیدواژه‌ها: اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی (ADHD) نظریه گسترش یافته بازداری رفتاری بارکلی کنش های اجرایی کتاب درمانی تحلیل داستان گروه سنی «الف» و «ب» و «الف/ب»

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۴۰۲
مقدمه : اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، یک اختلال شایع عصب تحولی است که در بیشتر مواقع در دوره کودکی تشخیص داده می شود. به اعتقاد بارکلی ریشه اختلال، نقص در عملکردهای اجرایی می باشد. نظریه بازداری رفتار بارکلی و داستان هایی که عناصر این نظریه را در برداشته باشند می توانند با کمک داستان های مناسب در رویکرد کتاب درمانی به کاهش نشانه های این اختلال کمک کنند. هدف این پژوهش شناسایی میزان هم خوانی محتوای داستان های مناسب گروه سنی «الف»، «ب» و «الف/ ب» منتشر شده در سال های 1385 تا 1395 با مؤلفه های عناصر نظریه گسترش یافته بازداری رفتار بارکلی است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است که با روش پیمایشی و تحلیل محتوای کیفی انجام گرفت. برای گردآوری اطلاعات از دو سیاهه استفاده شد. یکی به ثبت اطلاعات کتابشناختی داستان ها اختصاص داشت و دیگری شامل مؤلفه های عناصر نظریه گسترش یافته بازداری رفتار بارکلی بود. از 382 داستان جامعه پژوهش، 70 داستان که حداقل دارای عناصر نظریه بارکلی و یا عدم بازداری رفتار داشتند، برای بررسی در نظر گرفته شد. یافته ها: از میان داستان های بررسی شده، در 53 داستان ، مؤلفه های کنش های اجرایی نظریه بارکلی شناسایی شد و در 17 داستان شخصیت داستان در برابر یک رویداد، عدم بازداری رفتار نشان می دهد و به پیامد نامطلوب می رسد. تحلیل و بررسی داستان ها نشان داد میزان حضور هر یک از کنش های اجرایی نظریه بارکلی در داستان ها متفاوت است. همچنین در میان داستان هایی که مؤلفه های کنش های اجرایی شناسایی شد، 3 الگو برای بهبود کنش های اجرایی وجود دارد. الگوی اول شامل داستان هایی است که شخصیت داستان در مقابل رویداد آنی ابتدا عدم بازداری رفتار دارد ولی بعد متوجه اشتباه خود می شود و با انجام کنش های اجرایی به پیامد مطلوب می رسد. در داستان های الگوی دوم، شخصیت داستان در مقابل رویداد آنی از همان ابتدا کنش های اجرایی را انجام می دهد و به پیامد مطلوب می رسد. الگوی سوم نیز شامل داستان هایی است که شخصیت (های) داستان در مقابل رویداد آنی عدم بازداری رفتار را نشان می دهد ولی از طرف دیگر، شخصیت (های) دیگر داستان کنش های اجرایی دارند و پیامد مطلوبی را تجربه می کنند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که این داستان ها، با نشان دادن کنش های اجرایی می توانند ابزار توانمندی برای کتاب درمانی و بهبود کنش های اجرایی به کودکان ADHD در نظر گرفته شوند. ناشران، نویسندگان، روان شناسان، کتابداران و والدین می توانند از پیشنهادهای کاربردی این پژوهش بهره گیرند.
۱۰۴۶.

بررسی معیارهای قضاوت ربط تصاویر بازیابی شده در موتور کاوش گوگل از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۸۹) 104 - 120

کلیدواژه‌ها: قضاوت ربط موتور کاوش گوگل بازیابی تصویر معیارهای ذهنی معیارهای عینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۷ تعداد دانلود : ۴۷۹
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد در مورد معیارهای ذهنی و عینی قضاوت ربط در بازیابی تصاویر از موتور کاوش گوگل به منظور ارائه راهکارهایی برای بهبود رویکرد ذخیره و بازیابی در نظام های بازیابی تصاویر است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و جامعه ای متشکل از 30 دانشجوی دوره های تحصیلات تکمیلی از رشته های مختلف دانشکده فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد داده های پژوهش از طریق پرسشنامه دربرگیرنده دو بخش که معیارهای ذهنی و عینی قضاوت کاربران در ارتباط با تصاویر را مورد مطالعه قرار داد، گردآوری شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد در مجموع، در هر دو مرحله  قضاوت ذهنی و عینی، به جز معیار «موضوع»، معیارهای «روزآمدی»، «جاذبه تصویر»، «دسترس پذیری» و «کیفیت اطلاعات» به منزله مهمترین معیارهای قضاوت دانشجویان مربوطه درباره ربط تصاویر بازیابی شده در موتور کاوش گوگل شناسایی شد . اصالت: آنچه پژوهش حاضر را از پژوهش های دیگر متمایز می سازد، رویکرد این پژوهش به جستجوی تصویر است که با تأکید بر کاربران ایرانی، موتور کاوش گوگل و در دو مرحله قضاوت ذهنی و قضاوت عینی مورد مطالعه قرار گرفته است که متفاوت از پژوهش های دیگر است.  
۱۰۴۷.

بررسی میزان آمادگی کتابخانه های عمومی ایران در مواجهه با بحران ریزگردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۰) 117 - 136

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های عمومی بحران ریزگردها حوادث طبیعی گرد و غبار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۳۷۵
هدف: مطالعه نقش کتابخانه ها در زمان بحران ها (بحران ریزگرد) از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش با هدف مطالعه وضعیت کتابخانه های عمومی در مواجهه با ریزگردها انجام شده است. روش شناسی: پژوهش حاضر، توصیفی - پیمایشی از نوع کاربردی است. جامعه آماری تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی (کردستان، کرمانشاه، ایلام، خوزستان) که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده و استفاده از فرمول کوکران 190 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری و با نرم افزار spss نسخه 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون t تک نمونه ای، نشان داد وضعیت آمادگی کتابخانه های مورد مطالعه، در مواجهه با پدیده ریزگردها در هر سه مرحله پیش از بحران، حین بحران و بعد بحران در سطح مطلوبی قرار ندارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، بحران ریزگردها در کتابخانه های عمومی، تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. در حالی که این پدیده می تواند بر سطح کارایی و عملکرد کتابخانه های عمومی تأثیر منفی داشته باشد. با توجه به نقش کتابخانه های عمومی به عنوان نهادی مردمی و اجتماعی، ضرورت دارد که کتابخانه ها به نقش خود که اطلاع رسانی و ارائه خدمات در تمامی حوزه ها به اجتماع است فعالیت هایی چشمگیری انجام دهند.
۱۰۴۸.

طراحی سیستم یادگیری الکترونیک مبتنی بر هستی شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۶ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۳) 271-294

کلیدواژه‌ها: هستی شناسی یادگیری الکترونیک آموزش مجازی وب معنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۴۷۹
هدف از پژوهش حاضر طراحی سیستم یادگیری الکترونیک مبتنی بر هستی شناسی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهش های توصیفی است. در پژوهش حاضر برای استخراج مفاهیم اصلی حوزه آموزش الکترونیک به بررسی مقاله ها و منابع اطلاعاتی منتشر شده در مورد آموزش الکترونیک پرداخته شد و درنهایت مقوله های اصلی حوزه آموزش الکترونیک شامل منابع انسانی، زیرساخت های فناوری و محتوای آموزشی شناسایی شدند. در پژوهش حاضر مبنای روش به کار گرفته شده در استخراج مفاهیم و روابط معنایی، راهکار مهندسی دانش و مبنای روش به کار رفته در ایجاد هستی شناسی، روش بالا به پایین بود. همچنین جهت ساخت هستی شناسی از نرم افزار پروتژه ویرایش 3.5 استفاده شد. یافته ها: در پژوهش حاضر از هفت مرحله برای ساخت هستی شناسی استفاده شد که شامل تعیین دامنه و پوشش هستی شناسی، تعیین سلسله مراتب هستی شناسی، تعیین جفت های مفهومی، تعیین رده ها، توصیف ویژگی ها، تعریف چهریزه ها و ایجاد نمونه بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان از روش ارائه شده برای تکمیل و توسعه هستی شناسی پیشنهادی برای حوزه آموزش الکترونیک استفاده کرد.
۱۰۴۹.

مقایسه و ارزیابی نرم افزارهای ذخیره سازی مبتنی بر ابر برای استفاده در آرشیوها: پیشنهاد نرم افزار مناسب برای مراکز آرشیوی داخلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۴ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 57 - 75

کلیدواژه‌ها: رایانش ابری نرم افزار ابری آرشیو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۹۵
هدف: هدف پژوهش حاضر مشخص کردن نرم افزارهای ذخیره سازی مبتنی بر ابر که دارای قابلیت آرشیوی هستند و بررسی میزان امکانات و ویژگی های آن هاست تا مناسب ترین نرم افزار از نظر دارا بودن امکانات مشخص شده و به مراکز آرشیوی داخلی معرفی شود. روش شناسی: این پژوهش با دو روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایش توصیفی انجام شده است که ابزار گردآوری داده در هرکدام از روش ها به ترتیب، عبارتند از فیش برداری و سیاهه وارسی محقق ساخته. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 22 نرم افزار ذخیره سازی مبتنی بر ابر که قابلیت آرشیوی دارند می باشد که بر اساس شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که نرم افزارهایی که قابلیت چند سکویی دارند مزایایی زیادی هم برای کاربران و هم برای طراحان نرم افزار دارند و بیشترین ضعف نرم افزارهای پژوهش حاضر در زمینه سکوی ارائه نرم افزار، مربوط به سکوهای سیستم عامل IOS و سیستم عامل Android می باشد. در زمینه ویژگی های فضای ذخیره سازی ابری نرم افزارها نیز ویژگی های رمزنگاری، اشتراک گذاری پرونده ها، کنترل دسترسی و پشتیبان گیری بیشترین میزان پشتیبانی را داشتند؛ همچنین بیشترین ضعف نرم افزارهای جامعه آماری در این زمینه نیز ضعف در ویژگی کنترل نسخه است. نتایج: نتایج این پژوهش، دو نرم افزار X Cloud و luckycloud را به عنوان مناسب ترین نرم افزارهای ذخیره سازی مبتنی بر ابر که دارای قابلیت آرشیوی، جهت استفاده در مراکز آرشیوی داخلی، معرفی می کند.
۱۰۵۰.

بررسی مؤلفه های برنامه ریزی متناسب فعالیت های فرهنگی کتابخانه های عمومی و ارائه مدلی برای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 248 - 270

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی مؤلفه های برنامه ریزی فعالیت های فرهنگی مدل برنامه ریزی فرهنگی کتابخانه های عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۳۷۱
مقدمه: به کارگیری مدل برنامه ریزی، مدیران کتابخانه های عمومی را در تصمیم گیری های مربوط به فعالیت های فرهنگی یاری خواهد کرد. مقاله با هدف بررسی مؤلفه های برنامه ریزی متناسب با فعالیت های فرهنگی کتابخانه های عمومی ایران و ارائه مدلی برای آن نگاشته شده است. روش شناسی: روش پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل عاملی در نرم افزار اس.پی.اس.اس، جهت تحلیل اکتشافی و نرم افزار آموس جهت تحلیل عاملی تائیدی استفاده شده است. برای تحلیل عاملی داده ها از روش تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس استفاده گردید. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی، 25 گویه پرسشنامه را در 3 عامل خلاصه نموده است. این سه عامل که در مجموع 65% از کل تغییرپذیری گویه ها را تبیین می نمایند عبارتند از: عامل اول یعنی بررسی دقیق وضعیت بیرونی کتابخانه های عمومی و تجزیه وتحلیل و شناخت دقیق آنها، عامل دوم یعنی بررسی منابع موجود و وضعیت داخلی کتابخانه های عمومی، و عامل سوم زیرساخت: تعیین زیرساخت ها براساس نیازها و منابع موجود و تأیید عملیاتی شدن آن. سپس با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی، مدل رتبه بندی با ضرایب استاندارد ساخته شد. براساس نتایج این تحلیل، مدل برازش شده نسبتاً مناسب بود. نتیجه : ویژگی بارز و برجسته این مدل، جامعه محور بودن است. طبق این مدل قبل از برنامه ریزی توجه به پیشینه جمعیت و گروه های قومی کتابخانه، همچنین توجه به دیدگاه های فرهنگی، به همراه مشتری محوری یاری می نماید، تا برنامه ریزی کامل و متناسب فرهنگی طراحی گردد.کتابخانه های عمومی ایران می توانند با بهره گیری از مؤلفه ها و عوامل این مدل در تصمیم گیری ها ، فعالیت های فرهنگی را با اطمینان خاطر بیشتری برنامه ریزی نمایند.
۱۰۵۱.

تحلیل نظریه استثمار زیست جهان هابرماس در شکل گیری مدیریت دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 72 - 91

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش قدرت زیست جهان استثمار زیست جهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۹ تعداد دانلود : ۵۳۵
مقدمه: مقوله قدرت (حکومت، ثروت و دین) می تواند هم بسترساز پژوهش حقیقی و هم ویرانگر و منحرف کننده دانش باشد. با تأمل در نظریه استثمار زیست جهانِ یورگن هابرماس می توان نقش و تأثیر قدرت های تمامیت خواه را بر روند جریان آزاد اطلاعات و امکان تغییر زیست جهان دانش و شکل گیری رابطه سلطه پذیر و سلطه گر را دریافت. هدف این پژوهش، تحلیل زیست جهان دانش و تأثیر استثمار زیست جهان دانش بر مدیریت کلان دانش بود. روش شناسی: رویکرد این پژوهش کیفی و روش آن نظریه زمینه ای بوده است. شرکت کنندگان در پژوهش 20 نفر از اعضای هیأت علمی و متخصصان علوم اجتماعی و علم اطلاعات و دانش شناسی بودند که مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند و تجزیه وتحلیل اطلاعات بر اساس سه روش کدگذاری مورد استفاده در نظریه زمینه ای، شامل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی با استفاده از نرم افزار تحلیل های داده های کیفی MAXQDA10  انجام گردید. یافته ها: قدرت های تمامیت خواه با حذف، دستکاری و مانع تراشی در جریان آزاد اطلاعات و با تحریف، تخریب و دستکاری اطلاعات و همچنین با وابسته کردنِ نهادهای اطلاع رسانی در پی اثرگذاری بر تولید دانش و روند پژوهش هستند تا با اسطوره سازی و اقناع گری شهروندان، موجب آن شوند که پدیده استثمار زیست جهان دانش به واقعیت تبدیل شود. نتیجه :با اطلاع رسانی هدایت شده توسط قدرت های تمامیت خواه، مراکز اطلاع رسانی از ماهیت وجودی شان دور می گردند؛ به تبع مخدوش شدن اطلاعات، نشر اطلاعات آلوده و اطلاع رسانی هدایت شده، شاهد استثمار زیست جهان دانش و در نهایت شکل گیری مدیریت دانش سوگیرانه و پدیده توهمِ دانایی در جامعه خواهیم بود.  در این پژوهش انواع مدیریت دانش کلان مانند مدیریت دانش ارزشی؛ مدیریت دانش تخریبی؛ مدیریت دانش انحصاری؛ مدیریت تحمیل دانش آلوده و مدیریت دانش پنهانی مطرح شده است.
۱۰۵۲.

نقش ویژگی های جمعیت شناختی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در نمره ربط نتایج بازیابی شده موتورهای کاوش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۰) 45-75

کلیدواژه‌ها: ربط متغیرهای جمعیت شناختی بازیابی اطلاعات دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۳ تعداد دانلود : ۳۹۰
هدف: برای طراحی نظام های بازیابی اطلاعات کاربرپسند، توجه به ویژگی های کاربران از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو، هدف پژوهش حاضر این است تا نقش متغیرهای جمعیت شناختی کاربران هنگام جست وجو در موتورهای کاوش مورد بررسی قرار گیرد. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی بود که از روش ارزیابانه استفاده شد. در این پژوهش، ابتدا با توجه به ویژگی های جمعیت شناختی نظیر جنسیت، مقطع و حوزه تحصیلی، گروه سنی و منطقه سکونت دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، تعداد 192 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند و سپس، از آن ها درخواست شد تا وظایف کاری تدوین شده بر اساس عناوین انتخاب شده از سرعنوان موضوعی فارسی را مطالعه و در موتورهای کاوش گوگل، پارسی جو، ریسمون و یوز به زبان فارسی جست وجو و سپس نشانی های اینترنتی مرتبط را در فرم داده شده ثبت کنند. براساس نشانی های اینترنتی ثبت شده، نمره ربط نتایج بازیابی شده دانشجویان با توجه به شاخص جاکارد محاسبه شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که نمره ربط نتایج بازیابی شده توسط دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد با سطح اطمینان 95 درصد در حدود 36/0 تا 42/0 قرار داشت؛ همچنین، بین نمره ربط نتایج بازیابی شده توسط دانشجویان برحسب مقطع تحصیلی، گروه های سنی و منطقه سکونت آنان تفاوت معناداری وجود داشت؛ در حالی که تفاوت معناداری بین نمره ربط نتایج بازیابی شده توسط دانشجویان برحسب جنسیت و حوزه تحصیلی آنان مشاهده نشد. اصالت/ارزش: این مقاله توجه مدیران اطلاعات و طراحان نظام های بازیابی اطلاعات را به این موضوع معطوف می کند که در طراحی نظام های اطلاعاتی توجه به سه متغیر جمعیت شناختی تحصیلات، سن و منطقه سکونت نسبت به دو متغیر حوزه های تحصیلی و جنسیت از اهمیت بیشتری برخوردار است.
۱۰۵۳.

به کارگیری داده کاوی برای پیشنهاد پرسش درنظام های بازیابی اطلاعات

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال ششم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 1 - 18

کلیدواژه‌ها: سامانه توصیه گر قاعده سری زمانی قانون همایندی نظریه احتمالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۴۸۸
داده کاوی به مفهوم آشکارسازی الگوهای موجود در حجم انبوه داده هاست که در بسیاری از رشته ها به کار گرفته شده است. در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به ویژه در بازیابی اطلاعات نیز می توان از آن بهره برد. در بازیابی اطلاعات ابتدا پارادایم نظام گرا و سپس پاردایم کاربرگرا مطرح شده است که در پارادایم دوم به نیاز اطلاعاتی توجه شده است. در پارادایم دوم، ورود پرسش های نامناسب از سوی کاربران، دلیل اصلی عدم بازیابی مدارک مرتبط تلقی می شود. ازاین رو، یکی از مباحث اصلی این پارادایم، پیشنهاد و بسط پرسش مناسب در نظام بازیابی اطلاعات است که می توان از روش های داده کاوی برای آن استفاده نمود. چهار روش مهم برای پیشنهاد پرسش جهت تقویت نظام توصیه گر وجود دارد. قاعده سری زمانی یکی از این روش هاست که به فراونی پرسش در واحد زمانی خاص می پردازد. یکی دیگر از روش ها، قانون همایندی است که به وابستگی و تداعی پرسش ها توجه دارد. در روش قانون همایندی همراه با فاصله لون اشتاین، افزون بر توجه به وابستگی و تداعی پرسش ها به ترتیب واژه های پرسش نیز توجه می شود. به هر حال، در هر سه روش یاد شده، از فایل ثبت رخداد استفاده می شود؛ در حالی که در نظریه احتمالاتی از واژه های مدارک جهت ترمیم شکاف واژگانی بین پرسش و مدارک استفاده می شود. در نهایت به نظر می رسد، به کارگیری روش های یاد شده به ویژه روش احتمالی در پیشنهاد پرسش منجر به نتایج مناسب تری شود.
۱۰۵۴.

تأثیر کتاب درمانی به شیوه گروهی بر میزان تاب آوری و امید به زندگی در بهبود وضعیت سلامت کودکان مبتلا به سرطان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۶ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۱) 283-305

کلیدواژه‌ها: امید به زندگی تاب آوری کتاب درمانی گروهی کودکان سرطانی همدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۴۸۱
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر مداخله آزمایشی کتاب درمانی به شیوه گروهی بر تاب آوری و امید به زندگی در بهبود وضعیت سلامت کودکان مبتلا به سرطان در مرکز بیمارستان بعثت شهر همدان است. روش : روش این پژوهش، نیمه تجربی با استفاده از طرح پژوهشی پیش آزمون- پس آزمون با دوگروه کنترل و آزمایش است. در گروه آزمایش، جلسات کتاب درمانی به شیوه گروهی بر گزار شد و مداخله ای بیش از اقدامات معمول در محیط پژوهش انجام نشد. نمونه جامعه پژوهش متشکل از 30 نفر از کودکان مبتلا به سرطان 10 تا 14ساله بود که در مرحله اولیه بیماری قرار داشته و حداقل یک دوره شیمی درمانی را گذرانده بودند. این نمونه به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شد. ابزار پژوهش شامل دو پرسش نامه تاب آوری کانر و امید به زندگی اشنایدر بود. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس در نرم افزار آماری SPSS انجام شد. یافته ها: نتایج آزمون تی مستقل نشان داد بین میانگین نمرات دو مؤلفه تاب آوری و امید به زندگی در گروه کنترل و آزمایش تفاوت وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد تأثیر کتاب درمانی به شیوه گروهی بر امید به زندگی در کودکان سرطانی 6/43 درصد و تأثیر کتاب درمانی به شیوه گروهی بر تاب آوری 1/64 درصد بود. اصالت/ارزش: این مقاله نخستین پژوهشی است که در زمینه تأثیر کتاب درمانی به شیوه گروهی بر میزان تاب آوری، و امید به زندگی در بهبود وضعیت سلامت کودکان مبتلا به سرطان انجام شده است. کتاب درمانی با توجه به اثرات مثبت آن می تواند به عنوان یکی از خدمات کتابخانه های عمومی برای اقشار دارای مشکلات خاص در جامعه و همچنین به عنوان یک خدمت بالینی و جذاب در آموزش و پرورش برای کودکان دارای مشکلات خاص ارائه شود.
۱۰۵۵.

تبیین رویکرد ریزوماتیک در نظام های سازماندهی دانش و اطلاعات با تاکید بر فضای وب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۵ بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۱) 817-846

کلیدواژه‌ها: طبقه بندی علم رده بندی کتابخانه ای سازماندهی دانش رویکرد سلسله مراتبی رویکرد ریزوماتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۶ تعداد دانلود : ۶۹۹
توجه به مبانی نظری و زیربنای فلسفی نظام های رده بندی کتابخانه ای همواره برای متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی اهمیت داشته است. در پژوهش حاضر تلاش شد که مبانی فلسفی و منطق حاکم بر نظام های طبقه بندی و ساختار دانش بشری بررسی شده و از این رهگذر منطق حاکم بر نظام های سازماندهی منابع کتابخانه ای مورد مطالعه قرار گیرد. اشکال و نقدهای وارده بر اندیشه سنتی طبقه بندی دانش و ساختار سلسله مراتبی آن بررسی شده و اندیشه ریزوماتیک به عنوان بدیل رویکرد درختی و سلسله مراتبی برای مواجهه و تحلیل سازماندهی اطلاعات در دنیای وب و فضای اطلاعات فرامتنی و دیجیتال مطرح شد. در تفکر غربی الگوی غالب برای رده بندی، ساختار درختی بر اساس منطق ارسطویی بوده که با توجه به اشکالات آن، ساختار ریزوماتیک پیشنهاد شده است. اطلاعات در فضای نوین مانند ریزوم در جهات گوناگون حرکت نموده و با ایجاد اتصالات و ارتباطات جدید بین حوزه های متنوع علمی، فضایی برای مطالعات جدید نیز پدید آورده است، رشد و ظهور مطالعات گسترده بین رشته ای را می توان شاهدی بر این مدعا دانست. این فضای اطلاعاتی جدید و ریزوم گونه، ریزومیک شدن سازماندهی و ذخیره و بازیابی آن را نیز می طلبد. گفتمان سنتی و مبتنی بر اندیشه درختی و سلسله مراتبیِ سازماندهی اطلاعات با توجه به چارچوب ها و مولفه هایی که بر آن مترتب است، قابلیت فهم ماهیت و ویژگی های فضای اطلاعاتی دیجیتال را نداشته و از سازماندهی این فضا ناتوان است و لزوم تحول پارادایمی، و متعاقبا پژوهش و نظریه پردازی در منظومه فکری دیگری را می طلبد، تفکر ریزوماتیک می تواند جایگزین مناسبی برای تفکر سنتی سازماندهی اطلاعات باشد.
۱۰۵۶.

رابطه فلات شغلی (محتوایی و ساختاری) با رضایت شغلی و تعهد سازمانی و نقش میانجی انگیزه درونی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 51 - 67

کلیدواژه‌ها: فلات زدگی شغلی رضایت شغلی تعهد سازمانی انگیزش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۷۶
هدف: کتابخانه های دانشگاهی نقش تعیین کننده ای در کیفیت آموزش و پژوهش کشور ایفا می کنند و رضایت، تعهد و انگیزه شغلی کتابداران این کتابخانه ها، اهمیت زیادی در بازدهی مطلوب خدمات آنان دارد لذا در این پژوهش به بررسی رابطه فلات زدگی شغلی (محتوایی و ساختاری) با رضایت و تعهد و نقش میانجی انگیزه درونی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی پرداخته شده است. روش: روش اجرای این پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و طرح پژوهش همبستگی از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کتابداران کتابخانه های دانشگاهی ایران می باشد که از این تعداد با توجه به تعداد کتابداران در هر دانشگاه، براساس فرمول تعیین حجم نمونه و به روش طبقه ای تصادفی، 537 نفر به عنوان نمونه مورد نظر تحقیق انتخاب شده اند. همچنین برای اندازه گیری فلات شغلی در این پژوهش از پرسشنامه فیاضی (1393) استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که از میان متغیرهای تحقیق، رضایت شغلی (28/0-)، تعهد سازمانی (25/0-) و انگیزه درونی (15/0-)، به ترتیب دارای بالاترین ضریب همبستگی منفی با فلات شغلی بوده اند. همچنین اثر فلات شغلی بر تعهد سازمانی، رضای شغلی و انگیزه درونی منفی و معنادار است. اصالت اثر: این از محدود پژوهش هایی است که به بررسی اثرات پدیده فلات شغلی روی کتابداران دانشگاهی پرداخته است. نتایج این پژوهش می تواند برای بهبود وضعیت کارکنان فلات زده بکار گرفته شود.
۱۰۵۷.

رابطه بین احساس تعلق سازمانی و گرایش کارکنان به اشتراک دانش در کتابخانه ها با نقش تعدیل کننده تحصیلات

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال ششم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۴ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: احساس تعلق سازمانی گرایش به اشتراک دانش کتابخانه های عمومی اشتراک دانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۳۵۳
هدف: هدف بررسی رابطه بین احساس تعلق سازمانی و گرایش به اشتراک دانش در بین کارکنان کتابخانه های عمومی با توجه به نقش تعدیل گننده تحصیلات است. روش پژوهش: پژوهش به لحاظ هدف کاربردی با روش همبستگی انجام شد. جامعه پژوهش کارکنان کتابخانه های عمومی استان خوزستان بود که به صورت تصادفی ساده 215 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه احساس تعلق سازمانی شافلی، بیکر و سالانووا (2003) و اشتراک دانش همتی (1389) گردآوری و تجزیه و تحلیل آن با استفاده از نسخه 21 بسته نرم افزاری در علوم اجتماعی انجام گرفت. یافته ها: وضعیت مولفه های تعلق سازمانی (میانگین= 44/78) و اشتراک دانش (28/104= میانگین) بالاتر از حد متوسط می باشد. هم چنین، بین احساس تعلق سازمانی و گرایش کارکنان به اشتراک دانش رابطه معنی داری (001/0=sig و 816/0=r) وجود دارد و تحصیلات رابطه بین احساس تعلق سازمانی و اشتراک دانش را تعدیل می کند. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان گفت که احساس تعلق سازمانی مولفه ای مهم و زمینه ساز گرایش به اشتراک دانش کارکنان است و سازمان می-تواند با تقویت ابعاد سرزندگی، فداکاری و مجذوب شدن و شیفتگی سبب گرایش بیشتر کارکنان به اشتراک دانش را فراهم آورند.
۱۰۵۸.

تبیین مؤلفه های مدیریت دانش استارت آپ ها در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۱) 91 - 118

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش استارت آپ رشته علم اطلاعات و دانش شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۴۹۳
هدف: پژوهش حاضر، با هدف کشف مؤلفه های مدیریت دانش مؤثر بر استارت آپ های حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی صورت گرفت. روش پژوهش : پژوهش در دو بخش کیفی (فراترکیب و دلفی) و کمی (تحلیل عاملی اکتشافی) صورت گرفت؛ ابتدا مؤلفه های مدیریت دانش برای استارت آپ ها با روش فراترکیب شناسایی گردید و مؤلفه های شناسایی شده از طریق روش دلفی احصا شد. به منظور تلخیص و دسته بندی مؤلفه ها از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. جامعه آماری در بخش دلفی 30 نفر از صاحبنظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیریت دانش، رشته مدیریت و برخی شرکت های مرتبط با استارت آپ های در زمینه علم اطلاعات و دانش شناسی بودند و در بخش اکتشافی نیز از نظرات 300 نفر از مدیران و کارشناسان استارت آپ ها در این حوزه بهره برده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی میانگین، انحراف معیار، آزمون بارتلت و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که مؤلفه های مدیریت دانش استارت آپ های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در نه مؤلفه اصلی شامل: شناسایی دانش، خلق دانش، ساماندهی دانش، ارائه دانش، تسهیم دانش، کاربست دانش، توسعه دانش، تغییر دانش و حفاظت از دانش قرار می گیرند، که جمعاً 70/096 درصد از واریانس مدیریت دانش استارت آپ های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی را تبیین می کنند. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، مؤلفه های کاربست دانش، تسهیم دانش و خلق دانش به ترتیب مهمترین مؤلفه های مدیریت دانش در استارت آپ های علم اطلاعات و دانش شناسی هستند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند به عنوان الگویی برای پیاده سازی مدیریت دانش استفاده شده و بدین ترتیب زمینه را برای رشد و توسعه هرچه بیشتر این گونه استارت آپ ها را فراهم کرد.
۱۰۵۹.

شناسایی، اولویتبندی و مدلسازی عوامل مؤثر بر پیاده سازی حکمرانی فناوری اطلاعات اثربخش با استفاده از روش دلفی فازی، دیمتل فازی و فرآیند تحلیل شبکه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۲) 979-1012

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات حکمرانی فناوری اطلاعات روش دلفی فازی دی متل فازی فرآیند تحلیل شبکه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۶ تعداد دانلود : ۴۷۵
امروزه با توجه به اهمیت و گسترش به کارگیری فناوری اطلاعات، بسیاری از سازمان ها شاهد بروز مشکلات و تناقضاتی در رابطه با عدم برآورده شدن نیازهای کسب وکار با توجه به حجم بالای سرمایه گذاری درزمینه فناوری اطلاعات هستند. یکی از دلایل این تناقض عدم وجود همسویی بین راهبرد فناوری اطلاعات و راهبرد کسب وکار و درنتیجه عدم پیاده سازی حکمرانی فناوری اطلاعات اثربخش است . از این رو مهم ترین هدف پژوهش پیش رو ارائه مدلی در راستای شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر حکمرانی فناوری اطلاعات است . به این منظور از رویکرد ترکیبی DEMATEL و ANP فازی استفاده شده است. در ای ن پژوه ش، داده های 20 نفر از خبرگان حوزه فناوری اطلاعات از طری ق پرسش نامه گ ردآوری می شود؛ بنابراین روش پژوهش بر مبنای ماهیت و گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی و ازنظر هدف، توسعه ای کاربردی است. جهت تحقق اهداف و پاسخ به سؤال های پژوهش، این پژوهش در سه فاز اصلی انجام گردیده است. در مرحله اول با مرور ادبیات و ارزیابی نتایج مطالعات، زمینه برای شناسایی و استخراج جامع عوامل و زیرعوامل مؤثر بر حکمرانی فناوری اطلاعات و دسته بندی آنها فراهم شده است. در ادامه، به منظور غربال سازی متغیرهای شناسایی شده، تکنیک دلفی فازی مورد استفاده قرار گرفته و با نظرسنجی خبرگان، دسته بندی 21 زیر عامل کلیدی در بین 7 عامل اصلی تأیید شده است. در مرحله دوم ، روابط درونی بین عوامل اصلی با استفاده از روش DEMATEL فازی محاسبه و جانمایی شبکه ترسیم گردیده است. در نهایت DEMATEL و ANP فازی ترکیب شده و به منظور وزن دهی عوامل و رتبه بندی آن ها از روش ANP فازی استفاده شده است. از ﻧﺘﺎیﺞ ﻣﻬﻢ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎیﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻠّﯽ و مدل سازی عوامل مؤثر بر پیاده سازی حکمرانی فناوری اطلاعات در سازمان هاست. اولویت بندی ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺬﮐﻮر ﻧﺸﺎن می دهد ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن عوامل اﺻﻠﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ، جایگاه فناوری اطلاعات در ساختار سازمانی در وزن دﻫﯽ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ شبکه ای دارای رﺗﺒﻪ اول می باشد، ﺑﺎ روش دی متل ﻧﯿﺰ عامل استراتژی فناوری اطلاعات با بیشترین بردار خروجی به عنوان تأثیرگذارترین عامل و حمایت و مهارت های مدیران ارشد در حوزه فناوری اطلاعات با بیشترین مجموع بردار خروجی و ورودی به عنوان پرتعامل ترین عامل شناسایی شده است.
۱۰۶۰.

مطالعه ای در باب گرایش های اخلاقی متخصصان علم اطلاعات بر پایه موقعیت های اخلاقی دشوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۵ بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۱) 577-604

کلیدواژه‌ها: خودآیینی دگرآیینی گرایش های اخلاقی موقعیت های دشوار تنگناهای اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۳۵۴
در مطالعات اخلاق حرفه ای در علم اطلاعات، همواره تمرکز روی تعاملات متخصص با کاربر بوده و تعاملات بین خود متخصصان و روابط آنها با همکاران فرادست و فرودست آنچنان مدنظر نبوده است. همچنین، استانداردها و آیین نامه ها همیشه قاعده گرا بوده و پژوهش ها نیز عموماً به بررسی و ارزیابی گروهی از قواعد اخلاقی بین متخصصان پرداخته و در اکثر اوقات نحوه کنش و تعامل در تنگناها و دوراهی ها و موقعیت های دشوار بررسی نشده، حال آن که جهت گیری های اخلاقی دقیقاً خود را در موقعیت های دشوار نشان می دهند. در این پژوهش، سعی شده گرایش های خودآیینی و دگرآیینی اخلاقی (کانتی، رالزی، سندِلی و مک اینتایری) متخصصان علم اطلاعات بررسی شود تا ضمن ترسیم چشم انداز تحول حرفه ای، بازاندیشی و درخودنگری را برانگیزد. بدین منظور، 406 نفر از کارکنان متخصص شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی به تصادف انتخاب شد و موقعیت های دشوار اخلاقی توسط آنها خوانده و تکمیل گردید. نتایج نشان داد که متخصصان گرایش های اخلاقی دگرآیین دارند و دگرآیینی آنها بیشتر از نوع رالزی است. همچنین، با افزایش سن گرایش های دگرآیین کاهش می یابد و این مطابق با پیش بینی کلبرگ در مراحل رشد اخلاقی است. همچنین، دو عامل دگرآیینی رالزی و خودآیینی مک اینتایری در شکل گیری گرایش اخلاقی متخصصان نقش عمده داشتند. دگرآیینی رالزی تبعیت سفت وسخت و صوری از قواعد بیرونی (عرفی، کشوری، دینی، سازمانی و هر قاعده ای بیرون از فطرت اخلاقی خود انسان) را می رساند و با وجود آن، تأمل اخلاقی و عمل بر اساس حس اخلاقی درونی با قبول مسئولیت فردی چیزی حاشیه ای خواهد بود. وجود این نگرش غالب، می تواند نگرانی هایی را درباره پذیرش نامتأملانه قواعد تحمیلی، پذیرش الگوهای نئولیبرال غالب در تولید و توزیع ثروت (از جمله اطلاعات)، و قرار گرفتن در چارچوب های بسته و پذیرش منفعل الگوها و چارچوب های بیرونی را ایجاد کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان