درخت حوزه‌های تخصصی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
صنعت و تجارت کتاب علوم اطلاع رسانی علوم کتابداری کتاب کتابخانه ها کتابخانه ها(به طور عام) کتابخانه های الکترونیکی مراکز اطلاع رسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۹۰۱ تا ۱٬۹۲۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
۱۹۰۱.

کاربست نظریه مبادله اجتماعی در توسعه فرهنگ مطالعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۸۵)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ مطالعه مطالعه نظریه مبادله کنش مطالعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱۳ تعداد دانلود : ۸۹۱
چکیده دنیای اجتماعی از دیدگاه هومنز متضمن افرادی کنشگری است که درحال مبادله پاداش است. نظریه مبادله این کنشگری را مبتنی بر دو خصلت کلی "" خوش گرایی و درد گریزی"" و "" خردگرایی"" انسان فرض کرده است. هومنز بر اساس این اصول کلی، شش قضیه را مطرح کرده است که مبین ابعاد نظریه مبادله است. در این مقاله با این باور که مطالعه پدیده اجتماعی است و انسان نیز موجودی محاسبه گر و معقول اندیش است، به کاربست اصول بنیادین نظریه مبادله و کنش مطالعه پرداخته شده است. همچنین علاوه بر طرح هریک از قضایای شش گانه هومنز با استناد به هریک از قضایا وضعیت مطالعه جامعه، تفسیر شده و در نهایت برای بکارگیری بهتر نظریه مبادله در توسعه فرهنگ مطالعه سه گام اساسی توصیه شده است.
۱۹۰۲.

از استانداردهای سواد اطلاعاتی تا چارچوب سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی ۲۰۱۶(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: ساخت گرایی آموزش سواد اطلاعاتی نظریه معنابخشی چارچوب سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی 2016 استانداردهای سواد اطلاعاتی 2002

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۳ تعداد دانلود : ۷۰۸
هدف: در این نوشتار ضمن معرفی چارچوب جدید ۲۰۱۶ و مبانی نظری حاکم بر آن مانند نظریه معنابخشی و رویکرد ساخت گرایانه، تفاوت ها و شباهت های این دو سند بررسی خواهد شد. روش: اسناد مرتبط با استانداردهای سواد اطلاعاتی ۲۰۰۲، سه پیش نویس و متن نهایی چارچوب سواد اطلاعاتی ۲۰۱۶ مرور گردید. یافته ها: چارچوب سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی به منزله جایگزینی برای استاندارد سواد اطلاعاتی ۲۰۰۲ جهت آموزش سواد اطلاعاتی در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی منتشر شد و در سال ۲۰۱۶ به تصویب نهایی رسید. چارچوب سواد اطلاعاتی ۲۰۱۶ با ساختار متفاوتی تدوین شده و با توجه به تغییرات محیط اطلاعاتی جدید و نظام های آموزشی مبتنی بر فضای اطلاعاتی و ارتباطی نوین می تواند به عنوان چارچوبی مناسب در آموزش سواد اطلاعاتی مورد استفاده قرار گیرد.
۱۹۰۳.

تأثیر سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی بر اشتراک دانش با میانجیگری فرهنگ سازمانی (موردمطالعه: شعب بانک ملت شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۷)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سازمانی اشتراک دانش سیستم اطلاعات منابع انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۹ تعداد دانلود : ۵۷۱
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر سیستم های اطلاعات منابع انسانی بر اشتراک دانش با اثر میانجی فرهنگ سازمانی در شعب بانک ملت شیراز است.در این پژوهش ابتدا شاخص های کلیدی هر یک از متغیرهای اصلی پژوهش(سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی، اشتراک دانش و فرهنگ سازمانی دانش محور)معین شد، سپس توسط اساتید و کارشناسان در حوزه ی سیستم های اطلاعاتی و مدیریت دانش موردبررسی قرار گرفت.ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه است که پرسشنامه بعد از نمونه گیری تصادفی، بین 118 نفر از 168 نفر از مدیران و معاونان شعب، توزیع و جمع آوری شد و درنهایت با کمک تحلیل مسیر آزمون فرضیات پژوهش صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که سیستم های اطلاعات منابع انسانی تأثیر معناداری بر اشتراک و توزیع دانش دارد و هم چنین فرهنگ سازمانی دانش محور نیز بر اشتراک و توزیع دانش تأثیر بسزایی دارد.به علاوه یافته های این تحقیق نشان داد که سیستم های اطلاعات منابع انسانی با کمک به مدیران در انتخاب به موقع بهترین فرد برای آموزش به بهبود اشتراک دانش در سازمان کمک می کند و فرهنگ سازمانی دانش محور با بهبود اعتماد متقابل بین اعضا در بهبود اشتراک دانش در سازمان تأثیر دارد.
۱۹۰۵.

اعتبارسنجی و ارزیابی عناصر محیط رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی فارسی کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۷)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه دیجیتال کتابخانه های دیجیتال کودکان عناصر رابط کاربر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۴ تعداد دانلود : ۶۱۱
هدف پژوهش حاضر ارزیابی محیط رابط کاربر کتابخانه های دیجیتال فارسی کودکان بر اساس معیارهای استخراج شده از متون است. برای انجام پژوهش از روش های پیمایشی و ارزیابانه استفاده شد. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از سیاهه ی وارسی محقق ساخته گردآوری شد. سیاهه ی اولیه شامل 21 مقوله ی (طراحی، نمایش اطلاعات، سادگی، انسجام، راهنمایی، راهبری، کنترل کاربر، زبان، تصحیح خطا ، تعامل، بازخورد، جست و جو، قابلیت یادگیری، پشتیبانی از کاربر، کاهش بار حافظه کاربر، پیشینه کاربر، سازگاری، مشاهده وضعیت سامانه، تطبیق بین سیستم و جهان واقعی، انعطاف پذیری و شخصی سازی) و 171 معیار بود. پس از اعتبارسنجی سیاهه با احتساب نقطه مطلوب 4، سیاهه ی نهایی با 17 مقوله و 97 معیار برای ارزیابی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی (ICDL، تبیان، ملی، کودکان، جامعه ی مجازی، جزیره ی دانش، کتابک و کودکانه) مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها نشان داد از بین معیارهای مورد مطالعه، ""وضوح در ارائه جملات راهنما و قابل درک بودن راهنما"" از مقوله ی زبان با میانگین 55/4 و ""اجتناب از آوردن متن های زیر خط دار در کنار پیوندها"" از مقوله ی طراحی با میانگین 96/2 به ترتیب بالاترین و پایین ترین امتیاز را از نظر متخصصان کسب کردند. حاصل رتبه بندی کتابخانه ها از نظر رعایت معیارهای سیاهه ارزیابی نشانگر آن است که کتابخانه دیجیتال ملی کودکان با رعایت 73 درصد معیارها در رتبه نخست قرار دارد پس از آن کتابخانه های دیجیتال کتابک (72 %)، ICDL (68 %)، جزیره ی دانش (67 %)، کودکانه (47 %)، تبیان (44 %)، جامعه ی مجازی (44 %) و کودکان (32 %) قرار دارند.
۱۹۰۶.

درآمدی بر ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی: زمینه ها، ضرورت ها و چالش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلیدواژه‌ها: موسیقی ذخیره و بازیابی اطلاعات منابع دیداری شنیداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۰ تعداد دانلود : ۴۱۸
هدف: بررسی ضرورت های حوزه ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی، تفاوت های میان ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی با اطلاعات متنی، وظایف نظام ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی، و چالش های مطرح در این حوزه. روش شناسی: پژوهش با مراجعه به متون و منابع کتابخانه ای انجام شد. یافته ها: برای ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی، موتورهای جستجو و پایگاه های اطلاعاتی مختلفی مانند لست.اف.ام.، پاندورا، و موگل در خارج از کشور راه اندازی شده است. شباهت، طبقه بندی منابع موسیقایی، آوانویسی موسیقی، تشخیص ریتم و گام، و امکان جستجوی زمزمه ای از مهم ترین وظایف چنین نظامی است. نتیجه گیری: ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی با نوع متنی متفاوت است؛ زیرا موجودیت منابع موسیقایی با منابع متنی فرق دارد. برای اینکه هر نظام ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی عملکرد مناسبی داشته باشد، باید این موارد را مد نظر قرار دهد: مشکلات نادرست خواندن ملودی توسط کاربران در پرس و جوهای زمزمه ای، دشواری های آوانویسی موسیقی پلی فونیک، تعلق یک ژانر به چندین طبقه، فقدان نظام معنایی مشخص در میان برچسب ها، و شباهت های مختلف موجود در قطعه های گوناگون موسیقی.
۱۹۰۷.

علم اطلاعات و دانش شناسی به مثابه رشته یا میان رشته: مروری مجدد بر مسأله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره نوزدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 27 - 43

کلیدواژه‌ها: علم اطلاعات و دانش شناسی مطالعات میان رشته ای میان رشته گونه شناسی طبقه بندی علوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۵۳۹
هدف : این پژوهش با هدف بررسی متون و منابع موجود در زمینه مطالعات میان رشته ای به منظور تعیین جایگاه علم اطلاعات و دانش شناسی در میان ابعاد رشته و میان رشته و پاسخ به این سؤال صورت گرفت: آیا امکان دارد واقعیتی به نام میان رشته بدون اینکه قبل از آن رشته بودن برای یک حوزه علمی محقق شود، به وجود آید ؟ روش/ رویکرد پژوهش : به منظور حصول به نتیجه مطلوب، پژوهش به صورت کتابخانه ای و با بررسی و تحلیل متون صاحب نظران و گونه های میان رشته انجام شد. یافته ها : تاکنون هفت گونه عمده برای مطالعات میان رشته ای شناسایی شده است: درون رشتگی، بین رشتگی، میان رشتگی، چندرشتگی، تکثررشتگی، فرارشتگی و پسارشتگی که از میان گونه های ذکر شده، تنها دو گونه بین رشتگی و میان رشتگی منجر به زایش رشته علمی جدید می شوند و علم اطلاعات و دانش شناسی نتیجه هیچ یک از دو گونه مذکور نیست. نتیجه گیری : علم اطلاعات و دانش شناسی به لحاظ موضوع و مسئله مورد بررسی، دارای وجه تمایز از دیگر حوزه های علمی است و می تواند به عنوان یک رشته شناخته شود، زیرا موضوع این علم تنها اطلاعات مضبوط است؛ اما به دلیل پیچیدگی این مفهوم، محققان این رشته ناگزیر به سمت مطالعات میان رشته ای حرکت کرده اند که نه تنها نقطه ضعفی برای این رشته شمرده نمی شود بلکه سبب رشد و گسترش این حوزه می شود.
۱۹۰۸.

شخصی سازی ارائه خدمات در کتابخانه های عمومی از دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: امکان سنجی کتابداران کتابخانه های عمومی شخصی سازی خدمات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۴ تعداد دانلود : ۶۸۰
هدف: شخصی سازی را می توان، برآورده ساختن نیازهای منحصر به فرد تک تک مشتریان تعریف کرد. پژوهش حاضر به-منظور امکان سنجی شخصی سازی خدمات در کتابخانه های عمومی شهر مشهد انجام شده است. روش: پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی و کتابخانه های وابسته آستان قدس رضوی تعداد آنها ۱۴۲ نفر است. که براساس جدول کرجسی و مورگان به صورت تصادفی طبقه ای، تعداد ۱۱۰ به عنوان جامعه نمونه پژوهش انتخاب شدند. در تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری تحلیل واریانس، اندازه گیری های مکرر و نیز آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد؛ سطح تمایل جامعه تحقیق نسبت به شخصی سازی خدمات بالاتر از حد متوسط (۳) است. بالاترین اولویت شخصی سازی خدمات، «خدمات تحویل مدرک» (۸۶/۴) و پایین ترین اولویت مربوط به «خدمات چکیده نویسی» (۰۳/۲) است. بالاترین اولویت جهت دریافت خدمات شخصی سازی شده مربوط به اعضای هیأت علمی دانشگاه ها (۷۱/۲) و پایین ترین اولویت مربوط به شخصی سازی خدمات برای همه اعضای کتابخانه (۹۶/۱) است. مهم ترین اولویت از نظر ابزار و امکانات لازم، شخصی سازی خدمات «وجود اینترنت پرسرعت» (۶۱/۸) و پایین ترین اولویت مربوط به «کافی بودن منابع الکترونیکی» (۶۸/۲) است.
۱۹۰۹.

کاربرد نقشه های به دست آمده از تحلیل هم رخدادی واژگان پروانه های ثبت اختراع در آشکارسازی دانش فنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلیدواژه‌ها: نقشه علمی پروانه ثبت اختراع تحلیل هم رخدادی واژگان آشکارسازی دانش فنی حوزه برق زیرسطحی های هوشمند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۰ تعداد دانلود : ۶۲۱
هدف: کاربرد نقشه های حاصل از تحلیل هم رخدادی واژگان پروانه های ثبت اختراع در آشکارسازی دانش فنی حوزه برق زیرسطحی های هوشمند. روش شناسی: از تحلیل هم رخدادی واژگان برای ترسیم نقشه های موضوعی فناوری AUV بهره گرفته شد. به منظور کسب نظر متخصصان از کاربرد این نقشه ها روش دلفی پیاده سازی شد. پروانه های ثبت اختراع حوزه برق زیرسطحی های هوشمند که در پایگاه های Google Patent و Lens نمایه شده بودند به صورت تمام متن بازیابی شدند. برای یافتن پروانه های ثبت اختراع مرتبط، از روش جستجوی دوگانه کلیدواژه رده استفاده شد. سرانجام تعداد 223 پروانه ثبت اختراع بررسی شد. یافته ها: نقشه های موضوعی سبب درک بهتر و آشنایی اولیه با محتوای برق زیرسطحی های هوشمند می شود. این نقشه ها برای خبرگانی که پیش زمینه قبلی دارند می تواند نقطه آغازی برای آشنایی با دانش فنی باشد. اگر این نقشه ها به نقشه راه تبدیل شود، می تواند مؤثر باشد؛ اما در خصوص به روزرسانی دانش افراد متخصص کاربردی ندارد. نتیجه گیری: نقشه های به دست آمده از تحلیل هم موضوعی باید از دو منظر نوآشنایان، و متخصصان و خبرگان مورد توجه قرار گیرد.
۱۹۱۰.

نیمرخ مجله های انگلیسی زبان دانشگاه تهران بر اساس معیارهای نمایه سازی پایگاه های استنادی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره نوزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۷۴) 44 - 78

کلیدواژه‌ها: مجله معیارهای نمایه سازی پایگاه های استنادی بین المللی دانشگاه تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۴۴
مقدمه : هدف پژوهشگران بررسی وضعیت نمایه سازی مجله های انگلیسی زبان دانشگاه تهران در پایگاه های استنادی بین المللی است. بنابراین، فرایند گزینش در دو پایگاه   اسکاپوس و وب آف ساینس به دقت بررسی شده و مجله ها بر اساس معیارهای به دست آمده اعتبارسنجی شده اند تا نقاط ضعف مجله های انگلیسی زبان دانشگاه تهران برای نمایه سازی در این پایگاه ها مشخص شود. مواد و روش ها :  نوع پژوهش کاربردی و روش آن پیمایشی است و مجله ها با رویکرد توصیفی ارزیابی شده اند. در این پژوهش برای ارزیابی مجله های انگلیسی زبان دانشگاه تهران از روش تحلیل استنادی و روش مشاهده مستقیم با ابزار سیاهه وارسی استفاده شده است. یافته ها :  معیارهای اصلی برای استانداردسازی مجله ها به منظور نمایه سازی در پایگاه های بین المللی در چهار قلمروِ«اطلاعات کلی»  (معیارهای حداقل)، «خطّ مشی»، «دسترسی برخط» و «موقعیت» طبقه بندی شدند که برای هر معیار شاخص های  قابل اندازه گیری تعیین شد. در بررسی مجله ها، با توجه به این معیارها، تا زمان اجرای پژوهش فقط دو مجله توانستند معیارهای حداقل را به طور کامل رعایت کنند. اشکال های اساسی مجله ها به ترتیب شامل نداشتن فرایند داوری و نوع همترازخوانی،  رعایت نکردن نظم انتشاراتی، مشخص نبودن اصول اخلاقی نشر و تنوع پایین نویسندگان و هیئت تحریری مجله هاست. از جمله نقاط قوّت آنها وبگاه انگلیسی،  دسترسی برخط به متن کامل مقاله ها و داشتن شماره استاندارد بین المللی را می توان نام برد. نتیجه گیری : به طور کلی میزان رعایت شاخص های چهار قلمروِ مورد ارزیابی مجله های انگلیسی زبان دانشگاه تهران برای پذیرش در پایگاه های بین المللی شصت و هفت درصد است. با مشخص شدن نقاط قوّت و ضعف مجله ها، راهکارهایی برای ناشران، سردبیران و مسئولان سیاست گذاری ارائه شده است تا بتوانند سطح انتشار خود را به معیارهای مورد نظر پایگاه های نمایه سازی بین المللی نزدیک  و امکان حضور در سطح بین المللی را پیدا کنند.
۱۹۱۱.

مطالعه جنبه های عاطفی در رفتار جستجو و بازیابی اطلاعات در وب: متن پژوهی و ترسیم نقشه علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۸۶)

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا نقشه علمی جنبه های عاطفی جستجو و بازیابی اطلاعات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۲ تعداد دانلود : ۷۵۹
این پژوهش به منظور واکاوی روند پژوهش های انجام شده با موضوع جنبه های عاطفی درزمینه بازیابی اطلاعات و ترسیم نقشه علمی این حوزه موضوعی انجام شده است.از نظر روش شناسی، پژوهش حاضر توصیفی و از نظر نوع کاربردی است. برای انجام پژوهش 371 مقاله مرتبط با موضوع از وبگاه علم استخراج و نقشه علمی حوزه های موضوعی این مقالات با استفاده از نرم افزار ucinet و بسته ترکیبی آن netdraw ترسیم شد. این کار با استفاده از ماتریس همایندی موضوعات در فیلد subject cateorgy مقالات استخراج و انجام شده است.تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش نشان داد پرکارترین نویسنده در این حوزه BELKIN, NJ در حوزه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی از امریکا با 19 عنوان تولید علمی بوده و بیشترین آثار تولیدشده در نشریات JOURNAL OF THE AMERICAN SOCIETY FOR INFORMATION SCIENCE و INFORMATION PROCESSING & MANAGEMENT منتشرشده است بیشترین تولیدات در قالب مقاله (7/64 درصد)، با دو نویسنده به زبان انگلیسی در سالهای 2011،2009 و 2014 است. بیشترپژوهش های مورد مطالعه روش تجربی (97/26 درصد) و ابزار مشاهده (63/46 درصد) را بکار گرفته اند. بررسی نوع مطالعات انجام شده در حوزه جنبه های عاطفی و بازیابی اطلاعات بر پایه اهداف مطالعه در دو گروه مطالعات مبتنی بر کاربر و مطالعات مبتنی بر محتوا نشان داد که مطالعات مبتنی بر کاربر بیشترین فراوانی را در میان پژوهش های انجام شده داشته و رده سنی بزرگسالان در بیشتر این پژوهش موردبررسی قرارگرفته اند کودکان و بیماران نیز از دیگر گروهای موردبررسی در این پژوهش ها هستند. در پژوهش های مبتنی بر محتوا نتایج نشان داد که سامانه های اطلاعاتی بیشترین محتوای مورد تحلیل در این پژوهش ها است.60 حوزه موضوعی دراین ارتباط دارای انتشارات در وبگاه علم بوده که بیشترین مقالات در حوزه علوم رایانه، سامانه های اطلاعاتی، علم اطلاعات و کتابداری، هوش مصنوعی صورت گرفته است.
۱۹۱۲.

انعکاس مفاهیم ""علم اطلاعات و دانش شناسی"" در درسنامه های دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۵)

کلیدواژه‌ها: آموزش و پرورش دوره ابتدایی درسنامه علم اطلاعات و دانش شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۳ تعداد دانلود : ۵۴۸
هدف: بررسی میزان انعکاس مفاهیم حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی در درسنامه های دوره ابتدایی. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کمّی صورت گرفته است. جامعه پژوهش ۴۴ درسنامه شش پایه اول دوره ابتدایی بود. داده ها با استفاده از سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته گردآوری و در ۱۱ دسته موضوعی دسته بندی شد. یافته ها: تعداد ۶۱۹۴ مفهوم از علم اطلاعات و دانش شناسی در درسنامه ها به کار رفته که پایه ششم با 5/30% در رتبه اول، پایه پنجم در رتبه دوم (9/18%)، و پایه دوم در رتبه سوم (3/16%) قرار داشت. در بین کتاب ها ""آموزش قرآن"" با ۲۴۶۶ مورد در رتبه اول، ""فارسی"" در رتبه دوم (۱۵۶۳ مورد)، و ""اجتماعی"" در رتبه سوم (۷۳۰ مورد) قرار گرفت. 8/38% مفاهیم در متن درس ها، 7/36% در تصویرها، 1/23% در تمرین ها، و ۱۴% در پانویس ها به کار رفته بود. از نظر موضوعی، موضوع ""مواد کتابخانه ای"" با 8/63% در رتبه اول، ""مطالعه و کتاب خوانی"" در رتبه دوم (5/12%)، و ""چاپ و نشر"" در رتبه سوم (۸/۸%) قرار گرفت. نتیجه گیری: برای گنجاندن مفاهیم علم اطلاعات و دانش شناسی در درسنامه ها سیاست مشخص و مدونی وجود نداشته است و در میزان انعکاس موارد، چه در پایه های مختلف و چه در کتاب های مختلف، توازنی وجود ندارد. با وجود تحولات به وقوع پیوسته در حوزه فناوری های اطلاعاتی و اطلاع رسانی، این حوزه کمترین میزان انعکاس را در بین موضوعات به خود اختصاص داده است که نیاز به تجدید نظر و بازنگری اساسی دارد.
۱۹۱۳.

تحلیل هزینه- سودمندی نظام های یکپارچه کتابخانه های دانشگاهی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های دانشگاهی نظام های یکپارچه تحلیل هزینه - سودمندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۷ تعداد دانلود : ۵۰۵
هدف: هدف از این پژوهش تعیین وضعیت هزینه-سودمندی نظام های یکپارچه مورد استفاده در کتابخانه های دانشگاهی ایران است. روش: مطالعه حاضر کاربردی و به روش پیمایشی انجام پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش را ۱۱۸ کتابخانه مرکزی دانشگاه های دولتی ایران تشکیل می دادند که ۷۵ کتابخانه به روش تصادفی-طبقه ای متناسب با حجم به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه محقق ساخته بین آنها توزیع شد. در نهایت ۷۳ پرسشنامه جمع آوری شد و داده های مربوطه با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: امنیت و کارایی مهمترین اولویت انتخاب نظام یکپارچه از سوی کتابخانه های مورد بررسی بودند. در میان نظام های مورد بررسی «پیام مشرق» کم هزینه ترین و «نظام های خودساخته» پرهزینه ترین نظام یکپارچه شناخته شدند. در همین حال رضایت مندی از نظام پیام مشرق بیش از سایر نظام ها بود و نظام های خودساخته نیز کمترین سطح رضایت مندی را به خود اختصاص داده بودند. بدین ترتیب «پیام مشرق» هزینه-سودمندترین نظام تشخیص داده شد.
۱۹۱۴.

امکان سنجی ارائه خدمات مرجع مجازی در کتابخانه های عمومی استان گیلان

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: امکان سنجی خدمات مرجع استان گیلان خدمات مرجع مجازی کتابخانه های عمومی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۴۷۶
هدف: پژوهش حاضر به امکان سنجی ارائه خدمات مرجع مجازی کتابخانه های عمومی استان گیلان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور پرداخته است. روش: این پژوهش از نظر نوع، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات، دو پرسشنامه مبتنی بر پرسشنامه اربیس و ابزار ارزیابی انجمن کتابداران آمریکا است که یکی مخصوص سرپرستان کتابخانه ها و دیگری مخصوص کتابداران و مسئولان کتابخانه ها است. جامعه پژوهش، تعداد 65 کتابخانه فعال مستقر در استان گیلان بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و نرم افزار اس. پی. اس. اس. صورت گرفته است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که بیش از دو سوم کتابداران در جامعه آماری پژوهش مهارت های لازم را در این زمینه دارند و در این زمینه امکان لازم فراهم است. اکثریت کتابخانه های مورد بررسی از نظر تجهیزات مورد نیاز برای راه اندازی خدمات مرجع مجازی با توجه به نرم افزار منتخب در پژوهش مشکلی ندارند. اما در خصوص منابع و پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی لازم برای تامین نیازهای اطلاعاتی کاربران با مشکل مواجه هستند. در حال حاضر برای راه اندازی و ارائه اینگونه خدمات هیچ گونه بودجه اختصاصی وجود ندارد و این فقدان، مشکل اصلی کتابخانه ها در ارائه خدمات مرجع مجازی به شمار می رود .نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت کتابخانه های عمومی استان گیلان می توانند با تامین منابع و پایگاه های الکترونیکی لازم و نیز تامین بودجه مورد نیاز، اقدام به ارائه خدمات مرجع مجازی نمایند.
۱۹۱۵.

راهبردها و برنامه عملیاتی نظام مدیریت پژوهشی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی (نمونه پژوهی: سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۵)

کلیدواژه‌ها: پژوهش سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی برنامه راهبردی پژوهش نظام مدیریت پژوهشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۱ تعداد دانلود : ۶۸۶
هدف: شناسایی و ارائه راهبردهای پژوهشی مناسب در نظام مدیریت پژوهشی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی با تأکید بر سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز آستان قدس رضوی. روش / رویکرد پژوهش: پژوهشاز نوع کاربردی و ترکیبی از روش های پیمایشی، دلفی، و اسنادی است. جامعه پژوهش 34 نفر از کارشناسان ارشد و مدیران سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بودند. برای گردآوری اطلاعات و نظرسنجی از افراد جامعه پژوهش از پرسشنامه پژوهشگر ساخته (برای کارشناسان پژوهشی)، اسناد اداره پژوهش، و مصاحبه ساختاریافته (برای اعضای هیأت مدیره و مدیران) استفاده شد. یافته ها: 8 راهبرد در کیفیت بخشی و بهره وری نظام مدیریت پژوهشی اثرگذار است: 1) ایجاد سامانه یا درگاه امور پژوهشی، 2) کمک به ساختارمند کردن پ ژوهش، 3) تقویت و کاربردپذیر ساختن نظام، 4) افزایش دسترسی به نتایج پژوهش، 5) فراهم کردن شرایط برای آموزش، خودآموزی، و خودراهبری کارشناسان سازمان، 6) شناسایی مشکلات و مسائل امور پژوهشی سازمان، 7) پیاده سازی مدیریت دانش در نظام مدیریت پژوهش، و 8) مدیریت امور مالی پژوهش. نتیجه گیری: به موازات توسعه پژوهش در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، نظامی کارآمد باید به کارگرفته شود تا امور پژوهشی به درستی و با کارآمدی بهتر مدیریت شود. کارآمدی این نظام بستگی فراوانی به وجود راهبردهای اثربخش دارد. التزام به راهبردها در این نظام برای کتابخانه ها فرصت آفرین و اعتمادساز خواهد بود که در نهایت، سبب ارتقای جایگاه پژوهشی خواهد شد.
۱۹۱۶.

معیارهای تعامل در فرایند جستجوی اطلاعات مبتنی بر وظایف کاری (نقش پیچیدگی عینی و نوع محصول)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۸۶)

کلیدواژه‌ها: محصول وظیفه کاری پیچیدگی عینی معیار های تعامل جستجوی اطلاعات مبتنی بر وظیفه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۶ تعداد دانلود : ۷۰۵
طراحی نظام های تعاملی بازیابی اطلاعات و نیز نظام های شخصی سازی شده که با ویژگی های انسانی و محیط جست وجوی اطلاعات هماهنگ باشند، با شناسایی و درک تعامل انسان و اطلاعات میسر است. مطالعه هر یک از ابعاد تعامل نیازمند شناخت بافتی است که در آن چنین تعاملی رخ می دهد. از جمله عوامل اساسی بافت، وظیفه کاری کاربران است که محرک جست وجوی اطلاعات شخص تلقی می شود. وظایف کاری، به عنوان وظایف مرتبط با کار، حرفه و شغل تعریف شده است. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی میزان استفاده دانشجویان از معیارهای تعامل با اطلاعات در فرایند جست وجوی اطلاعات برای وظایف کاری گوناگون می پردازد.این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع پژوهش، جزو پژوهش های کیفی با مطالعه ای اکتشافی است. جامعه این پژوهش را دانشجویان کارشناسی ارشد حوزه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فردوسی ورودی سال 92-1391 تشکیل می دهند. از طریق سه مرحله نمونه گیری (تصادفی طبقه ای، نمونه گیری هدفمند و داوطلبانه)، تعداد 30 نفر آزمودنی انتخاب و هرکدام طی جلسات جست وجوی انفرادی به انجام 6 وظیفه کاری متفاوت از نظر سطح پیچیدگی عینی (بالا، متوسط، پایین) و محصول (ذهنی و تصمیم گیری) پرداختند. داده ها از طریق تحلیل محتوای گزارش های بلنداندیشی کاربران استخراج و تحلیل شدند. روایی ابزارها توسط اعضای هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی تأیید شد. همچنین، ضریب 78/0 آلفای «کریپندورف» مبنی بر توافق بین رمزگذار نشان دهنده قابلیت اطمینان تحلیل محتواست.یافته ها نشان داد که افزون بر معیار موضوع، معیارهای دسترسی به اطلاعات، رتبه بندی نتایج جست وجو، دانش حوزه ای کاربر، چیدمان اطلاعات، نوع منبع اطلاعاتی و مانند آن بر تعامل کاربران با اطلاعات تأثیرگذار است و میزان اهمیت معیارهای تعامل در کاربران بسته به سطح پیچیدگی عینی و نوع محصول وظیفه کاری متفاوت می باشد. نتایج حاکی از آن است که میزان توجه کاربران به معیارهای تعامل با اطلاعات در حین جست وجوی اطلاعات برای وظایف کاری متفاوت (از لحاظ سطح پیچیدگی و نوع محصول) تغییر می کند. بنابراین، لازم است به منظور طراحی نظام های اطلاعاتی تعاملی و شخصی سازی شده، ویژگی های وظایف کاری کاربران مورد توجه قرار گیرد.
۱۹۱۷.

بررسی آیکون های مطلوب و نامطلوب بخش جستجوی نرم افزارهای جامع یکپارچه کتابخانه دیجیتال آذرسا، سیمرغ و نیکا از(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره نوزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۷۴) 101 - 119

کلیدواژه‌ها: آشنایی معناداری مطلوبیت آیکون نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال نرم افزار سیمرغ نرم افزار آذرسا نرم افزار نیکا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۴۲۶
هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی تفاوت آیکون های مطلوب و نامطلوب بخش جستجوی نرم افزارهای جامع یکپارچه کتابخانه دیجیتال آذرسا، سیمرغ و نیکا از نظر سطح آشنایی و معناداری آنهاست. روش: روش پژوهش پیمایشی است. جامعه پژوهش تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز را شامل است. ابزار پژوهش متشکل از دو پرسش نامه محقق ساخته برای تعیین سطح مطلوبیت آیکون ها و میزان آشنایی و معناداری آنهاست. نتایج: بر اساس یافته های پژوهش، تفاوت معناداری میان آیکون های مطلوب و نامطلوب از حیث سطح آشنایی و معناداری آنها وجود دارد؛ به گونه ای که هرچه میزان آشنایی و معناداری آیکون بیشتر شود، میزان مطلوبیت نیز  افزایش می یابد و برعکس. همچنین میان آشنایی آیکون ها با معناداری آنها نیز همبستگی بالایی وجود دارد؛ به گونه ای که افزایش یکی، منجر به افزایش دیگری می شود و برعکس. اصالت/ ارزش : شناسایی آیکون های مطلوب و نامطلوب از نظر سطح آشنایی و معناداری آنها در نرم افزارها می تواند به تعیین ویژگی های شناختی آیکون های مطلوب و نامطلوب بینجامد و به طراحان کمک کند تا با به کارگیری آیکون های مطلوب که برای همگان قابل فهم است، سبب بهبود عملکرد کاربران و رضایت بیشتر آنها شوند.
۱۹۱۸.

بررسی وضعیت نشریات انتشاریافته در دانشگاه تهران از زمان تاسیس تا پایان سال 1394

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۸ 81 - 100

کلیدواژه‌ها: دانشگاه تهران نشریات نشریات علمی نشریات دانشگاهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۳۷۵
هدف: تعیین وضعیت (تعداد، موضوع، تغییرات،دوره انتشار، وب سایت، رتبه علمی-پژوهشی) نشریات منتشر شده در دانشگاه تهران از ابتدای تاسیس تا پایان سال 1394 است. روش: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی است. جامعه آماری حدود600 عنوان نشریه انتشار یافته در دانشگاه تهران از آغاز تاسیس (1313) تا پایان سال 1394 است. روش نمونه گیری از نوع سرشماری است و کل جامعه آماری را شامل می شود. گردآوری داده ها با روش مطالعات کتابخانه ای و سیاهه برداری انجام شد و اطلاعات گردآوری شده در جدولی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS انجام گرفته و در قالب نمودارهایی ارائه شده است. یافته ها: 256 نشریه دانشگاهی و 306 نشریه دانشجویی شناسایی شد. از 185 عنوان نشریه در حال انتشار، 8/48 درصد با موضوع علوم انسانی است . بیش از 52 درصد نشریات در حال انتشار دانشگاه رتبه علمی- پژوهشی دارد و32/8 درصد نشریات علمی پژوهشی مصوب را تشکیل می دهد. زبان غالب، فارسی ودوره انتشار تقریبا نیمی از مجلات دوفصلنامه و نیم دیگر فصلنامه است. قدیمی ترین نشریه دانشگاه، اکنون با نام تحقیقات دامپزشکی منتشر می شود. طولانی ترین عمر نشریات از دهه 50 و حدود 30 سال است. 76 درصد نشریات فعال، وب سایت دارند. بحث و نتیجه گیری: رشد منفی نشریات به خاطر اوضاع اجنماعی بود و سپس به دلیل فناوری های جدید ، انتشار مجلات، رشد چشمگیری داشت. به خاطر اهمیت انتشار نتایج علمی برای پژوهشگران، ایجاد وب سایت برای تمام نشریات ضروری است
۱۹۱۹.

عوامل تأثیرگذار بر ""نمانام"" (برند) کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلیدواژه‌ها: برند کتابخانه ملی ایران عوامل تأثیرگذار نمانام دیدگاه کارکنان دیدگاه کاربران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۶ تعداد دانلود : ۷۲۰
هدف: تعیین میزان اعتبار عوامل تأثیرگذار بر ""نمانام"" کتابخانه ملی ایران از نگاه کارکنان و مراجعان. روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایش تحلیلی از پرسشنامه پژوهشگرساخته استفاده شد. جامعه آماری 214 نفر کارمند و 285 نفر از مراجعان کتابخانه ملی بودند. یافته ها: از نگاه کارکنان، تهیه کتابشناسی ملی ایران (با میانگین 3/4) و از دید مراجعان، باز بودن کتابخانه در روزهای تعطیل و شیفت شب (با میانگین 66/4) بالاترین اهمیت را برای این سازمان دارد. براساس نوع خدمات، از نگاه کارکنان داشتن نرم افزار جامع رسا (با میانگین 4/44) و از دید مراجعان، در دسترس بودن نسخه های رقومی پایان نامه ها (با میانگین 52/3) در رتبه نخست قرار گرفتند. در مورد ویژگی مزیت خدمات، از نگاه کارکنان داشتن اعضای هیأت علمی تابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (با میانگین 1/4) و از نظر مراجعان، دسترسی به غذای گرم و نوشیدنی (با میانگین 44/3) در رتبه نخست قرار داشتند. نتیجه گیری: دیدگاه کارکنان و کاربران در مورد عوامل تأثیرگذار بر نمانام کتابخانه ملی به جز ارائه خدمات از اعتبار بالایی برخوردار بوده است؛ بنابراین کتابخانه ملی برای حفظ سطح خود از نظر جامعه استفاده کننده باید به بهینه سازی خدمات بیشتر توجه کند.
۱۹۲۰.

بررسی عملکرد کتابخانه دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی با بهره گیری از تکنیک تحلیل اهمیت-عملکرد

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۸ 101 - 120

کلیدواژه‌ها: تحلیل اهمیت-عملکرد(IPA) بار عاملی کتابخانه دانشگاه علامه طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۵۶۲
تکنیک اهمیت-عملکرد، گامی اساسی در تدوین برنامه های بهبود کیفیت، شناسایی ادراکات و انتظارات دریافت کنندگان خدمت و تحلیل عملکرد مؤسسات است. هدف از این پژوهش بررسی میزان عملکرد کتابخانه دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی با رویکرد تحلیل اهمیت عملکرد است. فلسفه وجودی کتابخانه ها تأمین رضایت و انتظارات ذی نفعان خود است بدین منظور باید بررسی شود که این مجموعه نسبت به تحقق هدف خود چگونه عمل کرده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه ی گرداوری اطلاعات پیمایشی است. ازاین رو پرسشنامه ای با 30 شاخص تنظیم گردید تا میزان عملکرد کتابخانه با توجه به سه بعد تعریف شده در مدل لیب کوآل مشخص گردد. به سبب اینکه پرسشنامه مذکور محقق ساخته است هم نظر اساتید هم نظر خبرگان این حوزه در پرسشنامه لحاظ شده است (روایی صوری و محتوایی) درنتیجه از آزمون آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی استفاده شده است. برای سنجش اهمیت هر شاخص از نرم افزار لیزرل استفاده به عمل آمده است و برای سنجش عملکرد نمره میانگین لحاظ شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد از میان 30 شاخص موردبررسی 21 شاخص در ربع دوم قرار دارند که نشان دهنده عملکرد خوب و مناسب کتابخانه در خصوص انتظارات ذی نفعان خود است. از سوی دیگر به سبب اینکه کتابخانه به 70% درصد انتظارات و نیازهای ذی نفعان خودپاسخ داده است، می توان ادعا کرد عملکرد کلی این کتابخانه بالا بوده است. در پایان به مدیران کتابخانه پیشنهاد می شود عملکرد خود را در خصوص شاخص هایی که ذی نفعان آن را مهم قلمداد کرده اند ولی کتابخانه آن شاخص ها را تأمین نکرده است، ارتقا دهند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان