درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت دگرنویسی عنوان های نرم افزارهای دیداری-شنیداری غیرفارسی در فهرست پیوسته کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و ارائه دستورالعمل پیشنهادی، انجام شد. روش: مطالعه حاضر پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعه آماری پژوهش 2213 مورد عنوان های منابع نرم افزاری دیداری-شنیداری غیرفارسی در فهرست پیوسته کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است، که از سال 1372 تا اول دی ماه سال 1393 در این فهرست وارد گردیده است. گردآوری داده ها با استفاده از کارت مشاهده محقق ساخته انجام گردید. یافته ها: از 2213 عنوان منبع تعداد 1772 مورد از این عنوان ها در فهرست نویسی آنها از عنوان روی منبع استفاده شده، در 134 مورد از عنوان ها دگرنویسی انجام شده است، در 7 مورد از این منابع ترجمه و در 300 مورد از آنها ترکیبی از ترجمه و دگرنویسی صورت گرفته است. نتیجه گیری: در سازمان کتابخانه ها، فهرست نویسی منابع نرم افزاری مانند دیگر مواد دیداری-شنیداری صورت می گیرد و برای منابع نرم افزاری تمایزی قائل نشده اند. با توجه به اینکه سرشناسه منابع دیداری-شنیداری عنوان منبع است، جستجوی منابع نرم افزاری دیداری-شنیداری اگر با عنوان صورت گیرد، وجود دگرنویسی برای عنوان این منابع امری ضروری می نماید. برای یکدستی این دگرنویسی، شیوه ای مشخص و معیار، ضروری به نظر می رسد. همچنین برای ضبط واژه های قرضی در فارسی، به سبب اختلاف فاحش نشانه های الفبای زبان های خارجی، مشکلات جدی وجود دارد. الفبای فارسی آوانگار نیست و به همین جهت در ضبط دقیق تلفظ ها دچار مشکل است. از این رو، ضبط تلفظ واژه های بیگانه در فارسی با چندگونگی روبه روست. لذا بهتر است سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی، برای منابع با ویژگی های خاص به دستورالعملی مجزا از فهرست نویسی سایر مواد دیگر داشته باشد.

این پژوهش در صدد بررسی تأثیر محدودیت های اطلاعاتی بر تمایل به کاربری اطلاعاتی از اینترنت در بین نوجوانان و جوانان شهر تهران است. پس از مرور ادبیات نظری و تجربی تحقیق، کاربری اطلاعاتی، استفاده از اینترنت به منظور کسب اطلاعات، اهداف کاری و حرفه ای مانند استفاده خبری، علمی و ... تعریف شده است. با پشتوانه نظریه های ارتباطاتی و جامعه شناختی، تبیین نظری از تأثیر محدودیت های اطلاعاتی بر تمایل به کاربری اطلاعاتی از اینترنت صورت گرفت. در تأثیر دو متغیر فوق، دو متغیر تعدیل کننده، یعنی پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانوادگی کاربران و سابقه کاربری آن ها بررسی شده است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، پیمایشی و شیوه جمع آوری داده ها، پرسشنامه، و جامعه آماری پژوهش نیز نوجوانان و جوانان واقع در گروه سنی 15 تا 29 شهر تهران در نظر گرفته شده است. بررسی داده های مربوط به 384 نفر از جامعه آماری نشان داد که نوجوانان و جوانان از تمایل متوسط به کاربری اطلاعاتی برخوردارند. نتایج آزمون فرضیه نیز نشان داد که محدودیت های اطلاعاتی تأثیر معناداری در تمایل کاربران به کاربری اطلاعاتی از اینترنت دارد و در این بین، متغیرهای سابقه کاربری و پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانوادگی نقش معناداری در این تأثیر ندارند.

تحقیقات علم سنجی با توانایی ارزیابی پژوهش های علمی و با بهره گیری از شاخص های چندگانه در تبیین ظرفیت ها، عملکرد علمی و فناوری در ابعاد مختلف، بر جذابیت آن در میان پژوهشگران افزوده است. پژوهش حاضر باهدف فرا تحلیل پژوهش های علم سنجی پژوهشگران ایرانی از منظر کاربرد پایگاه های اطلاعات علمی برای گردآوری داده های موردنیاز پژوهش های این حوزه انجام شده است. روش پژوهش حاضر فرا تحلیل است. جامعه آماری پژوهش برابر با 170 مقاله است که مبتنی بر ملاک اعتبار درون سنجی تمامی آن برگزیده شدند. برای استخراج داده های موردنیاز پژوهش، مقالات فارسی و انگلیسی چاپ شده در مجلات داخلی در حوزه علم سنجی در بازه زمانی پاییز 1392 تا تابستان 1395 باهدف شناسایی میزان استفاده از پایگاه های اطلاعات علمی موردمطالعه و تحلیل قرارگرفته اند. بر این اساس در گام نخست ارزیابی پژوهش ها، مفروضات همگنی و خطای انتشار بررسی شدند؛ اندازه اثر ثابت با استفاده از مدل کوهن تفسیر شد. بر اساس تحلیل محتوای مقالات درمجموع 233 مورداستفاده از 51 پایگاه اطلاعات علمی گزارش شده است. بیشترین استفاده متعلق به پایگاه وب آو ساینس بوده و پایگاه اسکاپوس در جایگاه بعدی قرار دارد. 30 عنوان پایگاه تنها یک مرتبه مورداستفاده قرارگرفته اند. یافته ها حکایت از همگنی اندازه اثر و عدم سوگیری انتشار مطالعات موردبررسی بوده و اندازه اثر ثابت شیوع استفاده از پایگاه های اطلاعات علمی در پژوهش های علم سنجی در سطح معنی داری 000/0 برابر با 869/0 است. ارزیابی نمره استاندارد یافته ها بر اساس مدل کوهن نشان می دهد که اندازه اثر شیوع کاربری پایگاه های اطلاعات علمی (869/0) در بازه سوم یعنی زیاد ارزیابی می شود. نتایج فرا تحلیل گویای آن است که پایگاه های اطلاعات علمی خارجی منبع اصلی پژوهش ها بوده اند. این در حالی است که پایگاه های اطلاعات علمی داخلی نیز در تعدادی از پژوهش ها مورداستفاده قرارگرفته اند، ولی به علت عدم توانایی دریافت خروجی کلی از نتایج بازیابی شده، متناسب با نرم افزارهای سنجش علم و حتی نرم افزارهای آماری عمومی این پایگاه ها قابلیت بسیار پایینی برای استفاده در پژوهش های این حوزه دارند. میزان استفاده از پایگاه های داخلی از پایگاه های اطلاعاتی غیر استنادی خارجی نیز کمتر است. برنامه ریزی پایگاه های اطلاعات علمی بومی برای تبدیل شدن به پایگاه های استنادی به عنوان مهم ترین ابزار و بستر برای ارزیابی نظام علمی و فناوری کشور و مطالعات علم سنجی ضروری است.

دانش یک منبع استراتژیک اصلی برای توسعه توان رقابتی سازمانها تلقی می شود. در عصر اقتصادی کنونی، مدیریت دانش به یک مزیت رقابتی برای سازمانها تبدیل شده است. اما پیاده سازی آن هنوز هم با چالش هایی همراه است؛ که پژوهشگران را به سوی ارائه راهکارهایی، سوق داده است. یکی از این راهکارها، استفاده از رهنگاری مدیریت دانش است. رهنگاشت ها با تامین یک تصویر کل گرایانه از انواع دانش مورد نیاز سازمان براساس استراتژی و محیط سازمان؛ قادر به هدایت فرایند پیاده سازی مدیریت دانش خواهند بود. در ادبیات پژوهش نیز به اهمیت استفاده از رهنگاری در فرایند پیاده سازی مدیریت دانش اشاره شده است. لذا در این پژوهش چارچوب رهنگاری مدیریت دانش سازمان ارائه شده است. در فاز اول با استفاده از بررسی سیستماتیک ادبیات پژوهش، تحلیل محتوا کیفی و مصاحبه با خبرگان؛ مولفه های اصلی رهنگاری مدیریت دانش سازمانی شناسایی می شود. این مولفه ها به هفت دسته کلی طبقه بندی شده اند: "شرایط علّی"، "مولفه های رهنگاشت مدیریت دانش"، "شرایط لازم تدوین رهنگاشت"، "شرایط لازم پیاده سازی مدیریت دانش"، "راهبردها و فرایند تدوین رهنگاشت مدیریت دانش"، "مشخصات ظاهری و محتوایی رهنگاشت" و "نتایج ناشی از تدوین و کاربرد رهنگاشت". در مرحله بعدی با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی (پیرسون) مولفه ها و زیر مولفه ها، چارچوب رهنگاری مدیریت دانش سازمان ارائه شده است. چارچوب نهایی تامین کننده "جریان فیمابین مولفه ها" جهت ترسیم رهنگاشت تسهیل کننده مدیریت دانش در سازمان می باشد. پایایی فرایند تحلیل محتوای کیفی مزبور با ضریب کاپا 0.743، ارزیابی شده است.

هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای درون سازمانی در ایران است.   روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و برای انجام آن از روش پژوهش پیمایشیِ ارزیابانه استفاده شده است. روش گردآوری داده ها، مصاحبه با صاحب نظران و ارزیابی با استفاده از سیاهه وارسی است. جامعه پژوهش 23 نرم افزار کتابخانه ای درون سازمانی بوده است که به صورت سرشماری مطالعه شده اند. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان داد از مجموع 23 نرم افزار کتابخانه ای درون سازمانی، 9 نرم افزار در حال حاضر در حال فعالیت هستند. همچنین، دلایل عمده روی آوردن کتابخانه ها یا سازمان های ذینفع به تدوین نرم افزارهای درون سازمانی، کاهش هزینه ها، تعریف کارکردهای ویژه برای مؤسسه، یکپارچگی محیط نرم افزاری مؤسسه و ارتباط نرم افزار کتابخانه با سایر نرم افزارهای مؤسسه و یا مانند سازمان های نظامی، مسایل امنیتی بیان شده است. دیدگاه کتابداران از نرم افزاهای درون سازمانی در دو بخش عملکردی و فنّی، نشان داد که از لحاظ شاخص های عملکردی، بخش امانت نرم افزار پند با 4/64%، بخش امانت نرم افزار پروان با 1/70%، بخش امانت نرم افزار تهران با 2/56%، بخش امانت نرم افزار ماوا با 80% و بخش مدیریت اطلاعات (امانت و سفارش ها) نرم افزار سیماد با 7/72%، نسبت به سایر شاخص های بخش عملکردی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. همچنین، از لحاظ شاخص های فنّی، بخش عملیاتی نرم افزار پند 6/46%، قابلیت اطمینان نرم افزار سیماد 100 %، بخش عملیاتی نرم افزار دانشگاه تهران 3/33%، بخش نگهداری نرم افزار تهران 53/61%، بخش کارایی نرم افزار مأوا 100% نسبت به سایر شاخص های فنّی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد از بُعد شاخص های فنّی، نرم افزارهای درون سازمانی استانداردهای فنّی نرم افزارها را کامل رعایت نکرده اند. چنانچه این نرم افزارها بخواهند همگام با تغییرات در استانداردهای فراداده ای و مدل های مفهومی جدید حرکت کنند و ارتقا یابند، اصلاح آنها هزینه های هنگفتی را  بر سازمان تحمیل می کند و در نهایت به دلیل عدم پشتیبانی و به روز نشدن با تغییر و تحولات، نرم افزارهای موجود به بن بست می رسند و سبب اتلاف وقت و هزینه می شوند.

هدف : هدف از این پژوهش، مطالعه تأثیر کیفیت خدمات الکترونیکی بر قصد خرید الکترونیکی کتاب با نقش میانجی اعتماد و تصویر شرکت نزد مشتریان است. روش : پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی تحلیلی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه های صنعتی شهر تهران (شریف، امیرکبیر و علم و صنعت) است که حداقل یک بار تجربه خرید اینترنتی کتاب را داشته اند. تعداد120 نمونه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. برای سنجش متغیرهای کیفیت خدمات الکترونیکی، تصویر شرکت، اعتماد و قصد خرید به ترتیب از پرسش نامه های استاندارد کاستر (2016)، یو و چانگ (2005)، گیونزی و همکاران(2008) و دیالو (2012) استفاده شد. پایایی و روایی ابزار پژوهش با محاسبه آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و میانگین واریانس تبیین شده ارزیابی و تأیید شد. آزمون مدل مفهومی پژوهش با روش حداقل مربعات جزئی با به کارگیری نرم افزار اسمارت پی ال اس انجام شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان می دهد کیفیت خدمات الکترونیکی بر اعتماد، تصویر شرکت و قصد خرید مشتریان فروشگاه های اینترنتی کتاب تأثیر مثبت دارد. همچنین اعتماد و تصویر شرکت نیز به طور مستقیم و مثبت بر افزایش قصد خرید اثرگذار است. نتیجه : کیفیت خدمات الکترونیکی که در وبگاه های فروشگاه های اینترنتی کتاب ارائه می شود تأثیر زیادی در گرایش افراد به خرید اینترنتی کتاب دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مشخص ساختن وضعیت استفاده از رسانه های اجتماعی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به منظور تعیین بهترین رسانه های اجتماعی برای استفاده رسمی در سازمان صورت پذیرفت. روش شناسی: پژوهش توصیفی _ تحلیلی بوده و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل274 کتابدار و 400 کاربر فعال سازمان اسناد و کتابخانه ملی بود که بر اساس جدول مورگان نمونه گیری و 355 نفر متشکل از 159 کتابدار و 196 کاربر تعیین گردید. اطلاعات به وسیله پرسش نامه در فرم گوگل جمع آوری و از آمار توصیفی میانگین برای توصیف داده ها و آمار استنباطی آزمون تی میانگین دو جامعه مستقل برای تحلیل فرضیه پژوهش با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس و اکسل استفاده شد.   یافته ها: کتابداران (35/3) و کاربران (16/4) از برنامه های موبایلی رسانه های اجتماعی بیشترین استفاده را دارند. کتابداران از رسانه های اجتماعی در امور کتابخانه ای و پژوهشی کم استفاده می کنند، اما کاربران بیشتر از آنها و در حد متوسط از رسانه های اجتماعی در این امور استفاده می کنند. کتابداران از تلگرام و اینستاگرام  برای امور پژوهشی و خدمات کتابخانه ای بیشترین میزان استفاده را دارند. کاربران نیز برای انجام خدمات کتابخانه ای از تلگرام و اینستاگرام بیش از سایر رسانه های اجتماعی استفاده می کنند. برای امور پژوهشی علاوه بر تلگرام (34/4) و اینستاگرام(07/4) از  لینکداین (76/3) و ریسرچ گیت (73/3) نیز نسبت به سایر رسانه های اجتماعی استفاده بیشتری می کنند. نتیجه گیری: تلگرام، اینستاگرام، لینکداین و ریسرچ گیت به ترتیب به عنوان بهترین رسانه های اجتماعی برای استفاده رسمی در کتابخانه ملی تعیین و پیشنهاد می شوند. تهیه خط مشی مدوّن استفاده و ایجاد شرایط مناسب استفاده در کتابخانه ملی پیشنهاد می شود.

در این مقاله به بررسی جریان دانشی و محتوایی سه فصلنامه اصلی حوزه مدیریت فناوری و نوآوری که شامل فصلنامه سیاست علم و فناوری، فصلنامه مدیریت نوآوری و فصلنامه مدیریت توسعه فناوری است، پرداخته شده است . هدف این مقاله بررسی و مقایسه جریان های دانشی فصلنامه ها و شناسایی ویژگی های اصلی آن در طی پنج سال انتشار فصلنامه ها از سال 1392 تا 1396 است. در این مقاله تلاش شده است تا جریان دانشی فصلنامه، ویژگی های اصلی فصلنامه و مقالات چاپ شده در آن و همچنین ویژگی های محتوایی آن مفاهیم و موضوعات مقالات و شمایی کلی از این مقاله را در اختیار پژوهشگران این حوزه دانشی قرار دهد. بررسی این سه فصلنامه در دو بخش صورت پذیرفته است. در بخش نخست به بررسی جریان دانشی و دسته بندی موضوعی مقالات هریک از سه فصلنامه و مقایسه آن ها با یکدیگر پرداخته شده است؛ و در بخش دوم به تحلیل و مقایسه حوزه صنعتی که به آن پرداخته اند مبادرت گردیده است.<br /> بررسی ها نشان می دهد که سه فصلنامه ذکر شده در این سال ها به موضوعات مختلف این حوزه پرداخته و خوشه هایی که هر کدام از فصلنامه ها در مجموع بیشتر از سایر فصلنامه ها به آن پرداخته بودند به این شکل بود که در فصلنامه سیاست علم و فناوری آموزش عالی، سیاست و قتصاد؛ در فصلنامه مدیریت نوآوری مدیریت نوآوری، مدیریت دانش و استراتژی؛ و در فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، مدیریت فناوری، صنعت و تکنولوژی بیشتر مورد نشر قرار گرفته بود.

هدف: بررسی تفاوت میان درک خواندن کودکانی که کتاب داستانی واقعیت افزوده می خوانند با کودکانی که همان کتاب را به شکل سنتی می خوانند. روش شناسی: با رویکرد کمّی و با روش شبه آزمایشی به شکل میدانی و طرح آزمایشی پس آزمون با گروه کنترل انجام شده است. 34 کودک 7 تا 9 سال در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند و کتاب داستانی را با و بدون ابزار واقعیت افزوده خواندند، سپس با آنها مصاحبه شد. داده های پژوهش از طریق بازگویی داستان و پاسخ به پرسش های یادآوری، جمع آوری و نمره دهی شدند. درک خواندن کودکان از مجموع نمرات این دو به دست آمد. معنا داری تفاوت میان دو گروه آزمودنی با آزمون مان-ویتنی سنجیده شد. یافته ها: تفاوت معنا داری بین درک داستان میان کودکانی که کتاب واقعیت افزوده می خوانند با کودکانی که کتاب را به شیوه سنتی می خوانند دیده شد. کودکانی که کتاب را با محتوای افزوده می خوانند در بازگویی و یادآوری داستان بهتر بوده اند. در بیان موضوع و درونمایه داستان و صحنه پردازی تفاوت معناداری میان دو گروه دیده نشد. کودکان گروه آزمایش در پاسخ به پرسش های ضمنی موفق تر بوده اند. نتیجه گیری: استفاده از محتوای چندرسانه ای مرتبط در کنار کتاب چاپی داستانی به تسهیل تبادل اطلاعات میان متن و خواننده، ساخت بهتر معنی، و درنتیجه درک بهتر متن منجر می شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تولید علم و گسترش مرزهای دانش بر اقتصاد مقاومتی از منظر خلاء آیین نامه ای تألیف کتاب جهت ارتقاء اساتید است. روش: جامعه آماری تحقیق حاضر شامل اساتید، پژوهشگران و خبرگان دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) است که از طریق فرمول کوکران 100 نفر به عنوان نمونه تحقیق گزینش شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار لیرزل استفاده شده است. یافته ها : نتایج معادلات ساختاری نشان داد که ضریب تاثیر تولید علم بر اقتصاد مقاومتی مثبت و معنادار می باشد. ارزش/ اصالت تحقیق: با توجه به مطالعات انجام شده، این تحقیق برای نخستین بار انجام می شود و به عنوان یک موضوع جدید در این حوزه به کار رفته است. پیش از این در هیچ فصلنامه ای چاپ نگردیده است.

هدف : پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر وضعیت مطالعه دانش آموزان مقطع متوسطه مدارس سما در شهر تهران انجام شده است. روش: روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است . جامعه آماری شامل دانش آموزان مدارس دخترانه مقطع متوسطه سما در شهر تهران در سال تحصیلی 94-1393 بود که از بین آن ها نمونه ای به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد. تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 250 دانش آموز تعیین گردید. روایی ابزار توسط اساتید راهنما و مشاور و پایایی با ضریب مورد قبول آلفای کرونباخ ( 896 / 0 ) تأیید شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که میزان مطالعه درسی روزانه دانش آموزان در حد متوسط (05/3 = μ ) و میزان مطالعه غیردرسی دانش آموزان در روز، کم است (52/2 = μ ). میزان حضور روزانه دانش آموزان در اینترنت زیاد (66/4 = μ ) و میزان استفاده روزانه دانش آموزان از شبکه های اجتماعی متوسط (92/2 = μ ) است. بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی و وضعیت مطالعه درسی رابطه معکوس (512/0- = ρ ) و بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی و وضعیت مطالعه غیر درسی رابطه مستقیم (482/0 = ρ ) وجود داشت. همچنین، بیشتر دانش آموزان حضور در شبکه های اجتماعی را عامل بازدارنده از مطالعه می دانستند. اصالت/ارزش: ارزش پژوهش حاضر در نشان دادن این است که با افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی توسط دانش آموزان، میزان مطالعه درسی آنها کاهش و میزان مطالعه غیردرسی آنها افزایش می یابد.

مقدمه: مزایای ذخیره سازی اطلاعات به صورت الکترونیکی سازمان ها را در معرض انواع تهدید مانند دست کاری اطلاعات مرجع یا سرقت اطلاعات حیاتی و سرمایه های اطلاعاتی قرار داده است. مطالعه حاضر باهدف ارائه الگوی استراتژیک مدیریت امنیت اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی انجام شد. روش شناسی: در مطالعه ای توصیفی همبستگی، 196 کارشناس و کتابدار کتابخانه های دیجیتالی دانشگاه های شهر تهران به روش هدفمند انتخاب شدند و پرسش نامه های تحقیق را تکمیل نمودند. روایی و پایایی این پرسش نامه ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شدند. اطلاعات با استفاده از آزمون های توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیلی (تحلیل مسیر) بررسی شد. یافته ها: اثر متغیرهای خط مشی امنیت اطلاعات، معماری اطلاعات، سازمان دهی امنیت اطلاعات، توسعه سیستم های اطلاعاتی، امنیت منابع انسانی و حفاظت محتوا بر امنیت اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی در سطح (01/0>P) مثبت و معنا دار بود. همچنین در میان متغیرهای موجود در الگو، توسعه سیستم های اطلاعاتی بیشترین اثر مستقیم را بر امنیت اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی (44/0) دارد. نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان از تأثیر متغیرهای مدل بر امنیت اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی دارد. با استفاده از نتایج این پژوهش، برنامه ریزان و مدیران کتابخانه های دیجیتالی می توانند موجبات ارتقای سیستم امنیت اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی را فراهم آورند.

هدف: بررسی جنبه های گوناگون مفهوم اعتبارسنجی اطلاعات وب در راستای آموزش و مهارت افزایی کاربران و کتابداران در پالایش کیفی اطلاعات و نیز معرفی رویکردهای پژوهشی بالقوه در این زمینه. روش شناسی: جستجوی کتاب شناختی و مطالعه در زمینه های پژوهشی رشته هایی مانند علم اطلاعات، روان شناسی، جامعه شناسی، و علوم رایانه. یافته ها: مفهوم اعتبارسنجی اطلاعات وب از دو بُعد اصلی قابلیت اعتماد و تخصص برخوردار بوده و مدل های گوناگونی درباره آن ارائه شده است. اجراکننده، محتوا، و طراحی سه موضوع مهم اعتبارسنجی اطلاعات وب هستند. ویژگی های کاربران، عوامل تأثیرگذار، چهارچوب های نظری عمده، و فرایند کلی اعتبارسنجی اطلاعات در محیط وب از مهم ترین موضوعات در این زمینه هستند. اعتبارسنجی اطلاعات وب فرایندی گام به گام و متشکل از مراحل گوناگون است که در مدل ها و پژوهش های مختلف به آن اشاره شده است. نتیجه گیری: اعتبارسنجی اطلاعات وب، پژوهشی بین رشته ای و پیچیده است که نیازمند توجه جدی پژوهشگران از رشته های مختلف است. اما، برخلاف چنین اهمیتی، در زبان فارسی پژوهش ها و نگارش های فراوانی در این حوزه به دست نیامده است. محدودیت های نظری، کاربردی، روش شناختی، و جامعه آماری ازجمله محدودیت های اصلی در پژوهش های این حوزه هستند که پژوهشگران باید در رفع آنها و تدوین مدل های جامع تر و کاربردی تر بکوشند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش رهبری خدمتگزار در سکوت سازمانی با تمرکز بر نقش میانجی سرمایه اجتماعی، اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی صورت گرفته است. طرح/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی همبستگی از شاخه پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان کتابخانه های عمومی استان یزد، مشتمل بر 207 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای برای جامعه محدود، 126 پرسش نامه توزیع گردید. داده های پژوهش از طریق پرسش نامه عدالت سازمانی «نیهوف و مورمن» (1993) پرسش نامه سرمایه اجتماعی «ناهاپیت و قوشال» (1998)، پرسش نامه اعتماد سازمانی راولینز (2008)، پرسش نامه سکوت سازمانی «ون داین» (2003) و پرسش نامه رهبری خدمتگزار «تیلور و همکاران» (2007) گردآوری شده است که پایایی تمامی پرسش نامه ها بالاتر از 7/0 است؛ تجزیه وتحلیل داده های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر استفاده از نرم افزار Smart-PLS2 انجام شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داده است نقش رهبری خدمتگزار بر متغیرهای میانجی مثبت و معنادار است که در این بین بیشترین رابطه (697/0) با عدالت سازمانی بوده است. همچنین از بین متغیرهای میانجی، عدالت سازمانی و سرمایه اجتماعی بر سکوت سازمانی تأثیر معناداری دارد و تأثیر متغیر اعتماد بر سکوت سازمانی معنادار نبود. از طرف دیگر، عدالت سازمانی و سرمایه اجتماعی با شدت تأثیر 45 و 35% اثر رهبری خدمتگزار بر سکوت سازمانی را میانجیگری می کند. نتیجه گیری: افزایش میزان توجه مدیران کتابخانه ها با سبک رهبری خدمتگزار به عدالت موجب فراهم ساختن محیطی همراه با اعتماد و تعامل های بیشتر شده که نتیجه آن کاهش سکوت سازمانی در کتابخانه های عمومی استان یزد است.

مقدمه: ازآنجاکه خدمات مرجع مجازی، خدماتی است که از قابلیت های مطلوبی برخودار بوده و می تواند در فرایند خدمات رسانی در محیط وب، نقش آفرین نیز باشد، بررسی نقش این گونه قابلیت ها در روند تحقیقات کاربران، بیش ازپیش محسوس خواهد بود. ازاین رو، هدف از این پژوهش، بررسی نقش خدمات و قابلیت های مربوط به مؤلفه های مرجع مجازی بر بهبود عملکرد فعالیت های تحقیقاتی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی است. روش شناسی: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. ابزارگردآوری داده ها، پرسش نامه و جامعه آماری آن، کلیه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بوده که 377 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و براساس جدول مورگان گزینش انتخاب شدند. یافته ها: تحلیل ها نشان داد که از میان انواع مؤلفه های مرتبط با قابلیت های مرجع مجازی، سرعت ارائه پاسخ با میانگین امتیاز 29/4، وضعیت مطلوبی داشته و در اولویت قرار گرفت و سایر مؤلفه ها مانند پاسخ گویی کتابدار، جامعیت پاسخ و اعتبارمنابع با میانگین ۹۴/۳، 86/3 و ۷۵/۳ به ترتیب در مراتب بعدی قرار گرفته و وضعیتی نسبتاً مطلوب داشتند. نتیجه گیری: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن قابلیت های مرجع مجازی در کتابخانه ها است. تمرکز بر مؤلفه های مرتبط با مرجع مجازی، خواهد توانست تا امور پژوهشی کاربران درکتابخانه ها را تسهیل نماید. دراین راستا، بهره گیری از قابلیت های مرجع مجازی کتابخانه های دانشگاه توسط دانشجویان، درحدمطلوب بوده و همچنین اعتماد دانشجویان به میز مرجع مجازی کتابخانه دانشگاه در حد بالایی بوده و این بدان معنا است که مسئولان کتابخانه باید در این راه توجه و دقت نظر بیشترى داشته باشند.

هدف: هدف از این پژوهش، شناسایی مواد و ترکیبات مختلف به کار رفته در نسخه خطی پنج گنج نظامی است. این نسخه ی مصور و منحصر به فرد، متعلق به دوره مغول و قرن هشتم ه.ق است و توسط کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران در سال 1346 خریداری شده است. روش: با توجه به نفیس بودن این اثر و محدودیت در نمونه برداری، از روش های غیر تخریبی مثل میکروسکوپ نوری پلاریزان (PLM)، طیف نگاری فلورسانس پرتو ایکس قابل حمل (micro-XRF) و طیف نگاری زیر قرمز تبدیل فوریه (FTIR) مجهز به سلول انعکاسی ATR استفاده شد و ترکیبات و عناصر موجود در کاغذ و رنگ های به کار رفته در تزئینات و نقاشی های این نسخه خطی شناسایی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد در کاغذ متن و حاشیه این نسخه خطی از مخلوط کتان و کنف با درصدهای متفاوت استفاده شده است. نقاشی های این نسخه بر روی یک لایه از هانتیت (کربنات دوتایی منیزیم و کلسیم) سفید رنگ صورت گرفته است. در سر لوح و نقاشی های این نسخه خطی، رنگدانه های شنگرف، لاجورد، نیل، زرنیخ، زنگار، طلا، دوده و هانتیت به کار رفته است و در بعضی از رنگ ها مثل صورتی، نارنجی، خاکستری و قهوه ای از مخلوط دو یا سه رنگدانه استفاده شده است. مواد به کار رفته در ساخت کاغذ و رنگ ها همه از مواد شناخته شده و رایج در زمان کتابت اثر است.

هدف: تعیین خط مشی برای انتخاب، ترجمه، و انتشار گزیده مقالات ایفلا در راستای اولویت های پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: پژوهش از نوع کاربردی است و با روش تحلیل محتوای موضوعی و سپس ارزیابی مقایسه ای انجام شد . جامعه پژوهش 455 مقاله ترجمه شده همایش های سالانه ایفلاست که بین سال های در گزیده مقالات ایفلا منتشر شده یا در دست انتشار است و نیز فهرست اولویت های پژوهشی سازمان که 75 عنوان است . در مرحله گردآوری اطلاعات، عناوین و چکیده مقالات و عناوین اولویت های پژوهشی سازمان به شکل کلمه به کلمه تحلیل شد و فهرستی از مفاهیم موضوعی مقالات، استخراج شد. سپس، مفاهیم موضوعی استخراج شده با سرعنوان های موضوعی فارسی و اصطلاحنامه اصفا مستندسازی شد و موضوعات در مقول ه ها ی موضوعی لیزا دسته بندی شد . درنهایت ، مقول ه ها ی موضوعی گزیده مقالات ایفلا با اولویت های پژوهشی سازمان مقایسه شد. یافته ها: از میان مقوله های موضوعی اختصاص یافته به گزیده مقالات ایفلا ، بیشترین فراوانی به «مواد کتابخانه ای» با 71 فراوانی (6/15%) و کمترین به «ساختمان کتابخانه» و «خواندن و سواد» با 4 فراوانی (88/0%) تعلق داشت. در اولویت های پژوهشی سازمان «مدیریت سازمان» با 17 فراوانی (23%) بیشترین و «کنترل کتاب شناختی»، «فناوری اطلاعات و ارتباطات»، و «خواندن و سواد» به طور مشترک با 1 فراوانی (1%) کمترین فراوانی را داشته اند. بیشترین درصد فراوانی پوشش موضوعی در گزیده مقالات ایفلا با 6/15% مربوط به «مواد کتابخانه ای» است؛ درحالی که در اولویت های پژوهشی «مدیریت سازمان» با 23% بیشترین درصد فراوانی را به خود اختصاص داده است. «مدیریت پیشینه ها» در هر دو جامعه پژوهشی فراوانی صفر داشت. نتیجه گیری : گزیده مقالات ایفلا و اولویت های پژوهشی سازمان در مقوله های «کاربردها و کاربران کتابخانه»، «مواد کتابخانه ای»، «مدیریت سازمان»، و «دانش و یادگیری» بیشترین اختلاف فراوانی را دارند که نشان دهنده تفاوت پوشش موضوعی در آنهاست و باید در انتخاب مقالات برای ترجمه به این امر توجه شود.

هدف: پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سواد دیجیتالی بر افزایش سطح علمی دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه شمال می پردازد.<br /> روش پژوهش: روش انجام تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی بوده و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه ی آماری این تحقیق را دانشجویان رشته تربیت بدنی دانشگاه شمال تشکیل می دهند که 120 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی ساده و در دسترس انتخاب شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته طبق الگوی سواد دیجیتالی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات با توجه به آزمون کولموگروف اسمیرنف و نرمال بودن داده های تحقیق از آزمون تی تک نمونه ای، تی مستقل و تحلیل واریانس درسطح معناداری 05/0=α استفاده شد. <br /> یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد متغیر سواد دیجیتالی بر افزایش سطح علمی دانشجویان تربیت بدنی تأثیرگذار بوده است (001/0= sig). همچنین نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد از بین متغیرهای سواد دیجیتالی، مولفه های کاربرد اطلاعات، ابزارها و تعامل آنلاین؛ یافتن اطلاعات و درک تجربیات دیجیتالی به ترتیب بشترین تأثیرگذاری را بر افزایش سطح علمی دانشجویان داشته است. همچنین نتایج آزمون تی مستقل نشان داد از لحاظ جنسیت (791/0 = sig) و تأهل (634/0 = sig) نگرش متفاوت و معناداری به سواد دیجیتالی وجود ندارد. <br /> نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد سواد دیجیتالی و تمامی مولفه های آن در افزایش سطح علمی دانشجویان تأثیر گذار است و می تواند نگرشی مثبت برای دانشجویان در جهت یادگیری ایجاد کند. بنابراین می بایستی این موضوع مورد توجه مسئولین دانشگاه ها قرار گیرد و با افزایش فناوری های نوین رویکر علمی جدید را برای دانشجویان ایجاد نمایند.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه تجربه ناشران و کارشناسان حوزه نشر درباره تأثیر فناوری های اطلاعاتی بر ابعاد مختلف چاپ و نشر کتاب و تحولات و تغییرات ایجادشده است. روش پژوهش : روش پژوهش پدیدارشناسی با رویکرد توصیفی است. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه با 8 نفر از ناشران و متخصصان و کارشناسان حوزه نشر جمع آوری گردید. مصاحبه ها ثبت و ضبط گردید و سپس یادداشت و با روش هفت مرحله ای کلایزی توصیف، تفسیر و تجزیه و تحلیل شد. یافته ها و نتایج: تجربه افراد از اهمیت و تأثیر فناوری های اطلاعات در زمینه حرفه ای آنان در نشر کتاب، در 3 خوشه و 16 مفهوم اصلی و همین طور9 مفهوم فرعی طبقه بندی شد. خوشه های اصلی شامل تحول در تولید محتوا، تحول در چاپ و نشر و تحول در کسب و کار نشر با مفاهیم زیرمجموعه خود طبقه بندی شدند. نتایج نشان دهنده تصویری روشن از تجربه ناشران و فعالان حوزه نشر و نگاه مثبت آنان به اهمیت و تأثیر فناوری های اطلاعاتی در فرایند نشر است. در این زمینه، مفاهیم جدیدی آشکار شده است که متأثر از تحولات و تغییرات به عمل آمده در حوزه نشر کتاب به واسطه فناوری های نوین اطلاعات است. تمامی مصاحبه شوندگان به تأثیر مثبت فناوری اطلاعات بر شکل، ساختار و ماهیت فرایند نشر باور دارند.

این پژوهش با هدف تشریح مشکلات عمده نوشتاری و معنایی زبان فارسی در استفاده از محیط های اطلاعاتی و تعیین میزان انطباق و توجه به این ویژگی ها هنگام جست وجو و بازیابی در پایگاه های اطلاعاتی فارسی و به روش پیمایشی-تحلیلی و با استفاده از شیوه مشاهده مستقیم انجام گرفت. پس از مرور پژوهش های مرتبط، کلیدواژه های کاوش در قالب یک سیاهه شکل گرفت. هر یک از این کلیدواژه ها در پایگاه های اطلاعاتی مورد مطالعه شامل «پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران»، «پایگاه استنادی علوم جهان اسلام»، «پایگاه مجلات تخصصی نور» و «پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» جست وجو و تعداد نتایج بازیابی شده ثبت گردید. سپس، به بررسی میزان انطباق پایگاه های اطلاعاتی با این ویژگی ها پرداخته شد. برخی ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی سبب بروز مشکلاتی در بازیابی اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی منتخب می شوند. مواردی مانند پیوسته نویسی و جدانویسی واژگان مشتق، مرکب و مشتق- مرکب، گوناگونی جمع ها، واژگان دخیل و معادل آن ها در بخش نوشتاری و چندمعنایی، همنامی و ... در بخش معنایی از این دست ویژگی ها هستند. فقدان پوشش مناسب ویژگی های یادشده در مراحل ذخیره سازی و پردازش و عدم آگاه نمودن کاربر از آن جهت اصلاح فرایند کاوش در مرحله بازیابی اطلاعات در پایگاه های اطلاعاتی مورد پژوهش، اثرات نامطلوبی بر فرایند کاوش و بازیابی دارد. یافته ها نشان داد که پایگاه های اطلاعاتی فارسی نسبت به ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی توجه کافی نداشته و بسیاری از ویژگی های آن را در مراحل ذخیره سازی و پردازش اطلاعات نادیده می گیرند. با توجه به تأثیر این ویژگی ها در تعامل کاربران با پایگاه های اطلاعاتی، احتیاج کاربران فارسی زبان به ابزارهای کاوش بومی و پایگاه های اطلاعاتی که مبتنی بر ویژگی های زبانیِ خودشان طراحی شده باشد، بیش از پیش احساس می شود. پژوهش حاضر با بررسی میزان توانایی پایگاه های اطلاعاتی فارسی زبان در پوشش برخی ویژگی های این زبان که در فرایند جست وجو و بازیابی تأثیر قابل توجهی دارند، نقاط ضعف و قوت این پایگاه ها را مشخص نموده است. نتایج آن می تواند در جهت بهبود و اصلاح عملکرد پایگاه های مذکور مورد استفاده قرار گیرد.