درخت حوزه‌های تخصصی

افزایش رقابت، تمایز، تکثیر رسانه ها، هم چنین بخش بندی فزاینده مخاطبان موجب نیاز به تغییر شیوه مدیریت جدول پخش تلویزیون صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، به کارگیری فناوری در مدیریت پخش، برنامه ریزی، تصمیم گیری، تخصیص بهینه منابع مبتنی بر هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی جهت  دستیابی به اهداف و جذب مخاطبان شده است. هدف این پژوهش، چگونگی طراحی الگوی مدیریت هوشمند جدول پخش تلویزیون ایران، با اتکا به شناخت ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها است، روش تحقیق ترکیبی است، داده های کیفی از مطالعه کتابخانه، اسنادی، مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان(نمونه گیری هدفمند) به دست آمده است. شیوه و مؤلفه های مدیریت هوشمند جدول پخش استخراج و الگوی اولیه پیشنهاد شده و تأیید الگو نهایی از داده های کمّی پرسش نامه شیوه دلفی بهره برده است. مدیریت هوشمند از هوش مصنوعی، زمان بندی و برنامه ریزی خودکار، سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری هوشمند جهت حل بهینه مسائل چندمعیاری و چندهدفی چینش جدول پخش تلویزیون  ایران استفاده خواهد کرد. یادگیری ماشینی، الگوریتم های با نظارت، یادگیری تقویتی و سامانه توصیه گر پالایش گروهی برای تنظیم داده ها، اطلاعات رسانه، در برنامه ها و جدول پخش استفاده می شود. شاخصه های انتخاب و تناسب برنامه های مجاور، نحوه چینش،  توالی، تکرار برنامه و بازخورد صریح، ضمنی  و تجربی،  برای مدیریت هوشمند جدول پخش بکار می رود. ابعاد الگوی مدیریت هوشمند جدول پخش تلویزیون ایران، شامل تنظیم هوشمند داده های ورودی(مدیریت منابع)، برنامه ریزی هوشمند(تصمیم گیری هوشمند) پیش بینی، تخصیص بهینه منابع و ارزیابی هوشمند در این پژوهش، شناسایی و معرفی شده اند.

هدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای میزان مراجعه و اعتماد به اخبار اینترنتی (در وب سایت های فارسی) و یافتن رابطه بین عوامل مؤثر بر میزان اعتماد مخاطبان به اخبار این رسانه است. از این رو ضمن توجه به پیچیدگی و گستردگی موضوع، و ضریب نفوذ کم اینترنت در کشور، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم شهر تهران، به عنوان جامعه آماری انتخاب شده اند که به نوعی مخاطب نخبه نیز، محسوب می شوند. روش مورد استفاده در این تحقیق، پیمایش است که در مرحله نخست ده وب سایت خبری پربیننده از دیدگاه پاسخگویان مشخص شدند. نتایج به دست آمده از پاسخ های نمونه 400 نفره از دانشجویان در مرحله دوم، که با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در ده دانشگاه وابسته به وزارت علوم شهر تهران انتخاب شدند، نشان می دهد که وب سایت های خبری -با وجود ضریب نفوذ کم اینترنت در کشور و محدودیت های نسبی که در دسترسی به برخی از این وب سایت ها وجود دارد- توانسته اند در جهت جلب اعتماد رسانه ای این گروه از نخبگان علمی، گام مهمی بردارند و حتی وب2 نیز در این عرصه مجال خودنمایی یافته است. نتایج کلی پس از رتبه بندی میزان اعتماد، مبیّن این مطلب بود که وب سایت های خبری «بی.بی.سی فارسی»، «بالاترین» و «تابناک» به ترتیب از بیشترین میزان اعتماد در میان ده وب سایت خبری پربیننده برخوردارند.

از مهم ترین وظایف مدیر سازمان، شناخت عوامل مؤثر بر عملکرد کارکنان و ایجاد زمینه های بهبود عملکرد است. هدف این مقاله، بررسی و تبیین عوامل مؤثر بر عملکرد برنامه سازان رادیوست. در ابتدا، شاخص های مهم در عملکرد برنامه سازان، براساس شاخص های بین المللی حاکم تعریف شده، سپس اهمیت آنها از دید برنامه سازان رادیو، شامل تهیه کنندگان و سردبیران، سنجیده شده است. عملکرد، براساس نظر اکثر نظریه پردازان مدیریت منابع انسانی، تابع مشترک انگیزش و توانایی و ادراک وظیفه است. روش به کاررفته در این تحقیق، پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه حضوری است و به علت محدودیت جامعه آماری، تهیه کنندگان و سردبیران شاغل در معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران در آذر 1387 جامعه آماری را تشکیل دادند. خلاصه نتایج تحقیق بدین صورت است: عوامل بهداشتی انگیزش: از نظر برنامه سازان، خط مشی محیط با اهمیت ترین عامل، در بین عوامل بهداشتی انگیزش بوده است، سپس امنیت شغلی و حقوق و دستمزد دریافتی در قبال کار و ارتباطات در محیط کار. عوامل ذهنی انگیزش: از نظر برنامه سازان شناخت و قدردانی، بااهمیت ترین عامل در بین عوامل ذهنی بوده است. در اولویت بعد، انگیزش پیشرفت و توسعه شغلی قرار دارد. به نظر برنامه سازان، شاخص های توانایی و دانش و مهارت و علاقه مندی ها، برای موفقیت حرفه ای در برنامه سازی رادیویی، به ترتیب اهمیت بدین شرح اند: توانایی: ابتکار و مرتب سازی و چینش اطلاعات و تجسم؛ دانش: تولید و پردازش برنامه های رادیویی، موسیقی، هنر، ارتباطات، ادبیات؛ مهارت: فضاسازی و خلق موقعیت در برنامه رادیویی و ادراک خواندن و نظارت و نویسندگی؛ علاقه مندی ها: کارهای هنرمندانه و لطیف، کارهای مهم و تأثیرگذار حرفه ای، اجتماعی بودن، کارهای مفهومی و نظری؛ ادراک نفش: از نظر برنامه سازان، محیط اجتماعی، مؤثرترین عامل در انتخاب و ساخت محتوای برنامه بوده است، سپس افکار و درونیات برنامه ساز و سیاست های سازمان رسانه.

این تحقیق با هدف بررسی محتوای سواد زیست محیطی در بین کاربران شبکه های مجازی در شهر تبریز انجام شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش این تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری شامل شهروندان 15 تا 59 ساله شهر تبریز است که از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند. محاسبه حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تقریباً 384 نفر را در بر گرفت. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای است. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته با لحاظ محلی نگری و برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که شهروندان درمورد نگرش و سبک زندگی زیست محیطی به وضعیت مطلوب نزدیک شده اند و درمورد دانش زیست محیطی نمره متوسط دارند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد با افزایش دانش زیست محیطی، میزان تولید محتوا نیز افزایش می یابد.

حاکمیت و تسلط رسانه ها بر نوع تفکر مخاطبان در دنیای کنونی امری رایج و متأسفانه پذیرفته شده است. در میان رسانه های فراگیر، تلویزیون از جایگاهی ممتاز برخوردار است و به دلیل ویژگی های خاص، بر دیگر رسانه ها غلبه یافته است. تلویزیون در کشور ما با توده مخاطب، ارتباط وسیعی دارد و می تواند در دیدگاه های فرهنگی، سیاسی، فلسفی، اعتقادی، اقتصادی و... مردم تأثیر بگذارد. از این منظر تلویزیون عامل ارتباطی بسیار قوی، وسیع و عمیقی است. از طرف دیگر تلویزیون در زمینه زیبایی شناسی مخاطب و ارتقای سطح سلیقه او و ایفای نوعی نقش فرهنگی توان بالایی دارد. همچنین ارتباط تئاتر و تلویزیون از ابتدای پیدایشِ تلویزیون به شکل تعاملی و دوسویه وجود داشته که به شرط هدایت صحیح، می تواند به ایجاد همزیستی مسالمت آمیز میان این دو منجر شده و هر دو رسانه را منتفع کند. هرگاه این تعامل به درجه مطلوبی ارتقا یابد، هم تئاتر و هم تلویزیون به اهداف خود نزدیکتر می شوند. از طرف دیگر چون تئاتر می تواند به لحاظ عاطفی و فکری نیز تأثیر فراوانی بر مخاطب خود بگذارد، ظرفیت فراوانی برای بیان مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی ایجاد می کند. تئاتر به زعم نگارنده، خود یک رسانه است و اتفاقاً می تواند کامل ترین رسانه نیز باشد؛ زیرا ویژگی های منحصر به فرد و یگانه ای به لحاظ تأثیرگذاری دارد. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن ویژگی های دو رسانه تلویزیون و تئاتر بر روی خصیصه فرهنگی این دو رسانه متمرکز شده است و سعی دارد تأثیرگذاری تلویزیون بر توسعه تئاتر را بررسی کند. تعامل، تأثیر و تأثر متقابل و مقایسه میان این دو رسانه نیز مبحثی است که به موازات بحث اصلی در این تحقیق دنبال شده است. بدیهی است هدف ثانویه از انجام پژوهش هایی از این دست، تلاش برای یافتن راهکارها و راه حل های فرهنگی برای ارتقا و توسعه فرهنگی جامعه است. زیرا تقویت و پرداختن به هنر/ رسانه تئاتر به دلیل ظرفیتها و ویژگیهایی که دارد ما را در دستیابی به توسعه فرهنگی یاری می رساند. 

امروز رادیو در کنار سایر رسانه های دیداری، مکتوب و آنلاین ایفای نقش می کند. رسانه های دیگر جذابیت های بصری خاص خود را برای جذب کودکان دارند اما این پرسش مطرح می شود که آیا رادیو می تواند در دوران کنونی مخاطب کودک را جذب کند؟ و شیوه های جذب مخاطب کودک برای رادیو در عرصه حضور دیگر رسانه ها چیست؟ این تحقیق با هدف بررسی موقعیت رادیو در ایران برای جذب مخاطب کودک صورت گرفته است و با بررسی ویژگی های روانشناختی کودک و ظرفیت های رادیو، این  نتیجه به دست آمد: در زمینه آموزش، رادیو  می تواند با استفاده از ظرفیت هایی که دارد و با توجه به ویژگی های کودکان، مخاطب کودک را در ایران  جذب کند؛ البته به شرط آنکه این کارکرد در تولید برنامه های رادیویی درست به کار گرفته شود.

موضوع این پژوهش، طراحی راهبردهای مطلوب برای مدیریت خرده فرهنگ ها در شبکه استانی سیمای مرکز قزویناست. اهمیت این موضوع، بیشتر از آن روست که استان قزوین به لحاظ اجتماعی، مرکب از قومیت های گوناگون و واجد تنوع فرهنگی بسیار است.مسئله اصلی این تحقیق برنامه ریزی راهبردی برای مدیریت خرده فرهنگ ها از طریق شبکه سیمای استانی قزوین است. این مطالعه از نوع توصیفی و کاربردی بوده و به شیوه کیفی و با روش مصاحبه عمیق انجام گرفته است.مصاحبه شوندگان، 26 نفر از اساتید دانشگاه، مدیران صاحب نظر سازمان صداوسیما و افراد صاحب نظر استان، در زمینه موضوع مورد مطالعه بودند. مبنای نظری تحقیق با استفاده از مکتب تلفیقی و نظریه راهبردهای مادر و تحلیل به روش مدل هاروارد با استفاده از ماتریس SWOT شکل گرفته است. ضمن تحلیل یافته ها، عوامل داخلی (قوت ها و ضعف ها) و عوامل خارجی (فرصت ها و تهدیدها) تأثیرگذار بر شبکه استانی سیمای مرکز قزوین، شناسایی شدند و در تقابل آن ها با یکدیگر در ماتریس، به طراحی راهبردهای مطلوب، اقدام گردید. نتیجه این اقدامات، ارائه راهبردهای مطلوب در دو حوزه مدیریتی و برنامه سازی است که در نهایت به پیشنهادهای اجرایی در حوزه مدیریت راهبردی خرده فرهنگ ها در شبکه های استانی منجر شد. 

«سواد رسانه ای» در لغت به معنای کسب دانش رسانه ای می باشد و عبارت است از درک متکی بر مهارتی که بر اساس آن می توان تولیدات رسانه ای را شناخت و از یکدیگر تفکیک کرد. سواد رسانه ای مخاطب را به ابزار تحلیل و گزینش گری پیام ها مجهز می کند  تا مخاطب صرفا برای سرگرمی و تفریح از رسانه ها استفاده نکند بلکه با آگاهی به باز تولید  و تفسیر پیام ها بپردازد. در این پژوهش به دلیل اهمیت دریافت مخاطب خردسال از پیام های رسانه ای به طور خاص بر نقش سواد رسانه ای برای آنها توجه شده است. گروه سنی 3-6 سال از لحاظ ذهنی بالاترین قدرت در آموزش پذیری و تجربه را از محیط اطرافشان دارند ولی در دنیای امروز که مملو از پیام های رسانه ای است می شود. ولی خردسالان  به دلیل عدم رشد کامل فیزیکی و ذهنی خواسته یا ناخواسته کمتر در انتخاب پیام دخالت دارند و در معرض انواع پیام های مفید و مخرب قرار می گیرند. لذا در تولید برنامه های رادیویی برای آنها باید به ارتقا سواد رسانه ای این گروه سنی  توجه شود. این تحقیق با تکیه بر نظریه های سواد رسانه ای جیمز پاتر، به ناتوانی خردسالان به عنوان مخاطب انتخاب گر و چگونگی ایجاد مهارت در انتخاب پیام های مناسب توجه کرده و تلاش می کند راهکارهایی برای تولید مطلوب برنامه های رادیویی خردسالان ارائه نماید. روش تحقیق مورد استفاده نیز روش اسنادی، تحلیل محتوای کیفی و مصاحبه عمیق می باشد.

خلاقیت برخاسته از ظرفیت سرمایه اجتماعی، برای سازمان های رسانه ای فرصت های قابل توجهی را فراهم آورده است. مدیریت خلاقیت به همین دلیل یکی از مسائل نیازمند بررسی در رسانه هاست. این پژوهش با هدف شناسایی راهبردها و پیامدهای مدیریت خلاقیت با رویکرد سرمایه اجتماعی در صداوسیمای مرکز اصفهان و در چهارچوب سنت پژوهش کیفی با استفاده از تحلیل مصاحبه انجام شده است. بر مبنای تکنیک اشباع نظری با 13 نفر از صاحب نظران حوزه موردمطالعه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. برای سنجش اعتبار داده ها از ممیزان بیرونی استفاده شد. تجزیه وتحلیل به صورت استقرایی و با کدگذاری باز و محوری انجام گرفت و راهبردها با 21 مؤلفه در سه راهبرد کشف و جذب خلاقیت (سیاست جذب منابع خلاق و سیاست شناسایی و کشف)، توسعه و تقویت خلاقیت (کارآفرین محوری و توانمندسازی منابع) و حمایت و بازآفرینی خلاقیت (حمایت از کسب وکار رسانه و حمایت فرا سازمانی) و پیامدهای آن شامل 22 مؤلفه در 4 دسته سرمایه اجتماعی (مسئولیت اجتماعی، اعتماد جامعه محور و مشارکت داوطلبانه)، شهروند خلاق (شهروندی فعال و خلاقیت محلی)، طبقه خلاق (توسعه مشاغل خلاق، تنوع پذیری فرهنگی و قدرت خلاق) و منابع خلاق (توسعه منابع و محتوای خلاق) دسته بندی شدند. یافته ها نشان می دهند مدیریت در رسانه از طریق کشف، توسعه و حمایت از خلاقیت بر بستر مؤلفه های سرمایه ساز اجتماعی به پرورش شهروند خلاق و بهره مندی از  منابع و طبقه خلاق می انجامد.

بررسی شیوه های گوناگون مستند و راهبردهای مداخله به کار گرفته شده از سوی مستندساز در این شیوه ها، موضوع این مقاله است. ارائه چارچوبی نظری برای شناخت تفاوت ها میان مستندها، هدف این پژوهش را تشکیل می دهد.

طنز و شوخ طبعی، از عناصر بنیادی در تولید و پخش پیام های رسانه ای برای کودکان است. برای تولیدکنندگان برنامه های کودک در رسانه، دست یابی به ارتباطی موفق با مخاطب کودک، در گرو به کارگیری زبانی مناسب و قابل درک برای کودکان است، از این رو، بهره گیری از عنصر طنز و شوخ طبعی به مثابه ابزاری کارآمد برای ارتباط و جذب کودکان در رسانه محسوب می شود و جایگاهی ویژه دارد. به کارگیری موفق طنز در تولیدات رسانه ای ویژه کودکان، به شناخت کودک و ویژگی های رشد او، شناخت طنز و مفهوم آن و تسلط بر رسانه و ظرفیت های آن در ساخت موقعیت های طنزآمیز بستگی دارد. طنز، آموزش بسیاری مسائل و موضوع های تربیتی را در قالب غیرمستقیم و به زبانی موثر و مفرح برای کودکان ممکن می سازد و نیاز او به سرگرمی و شادی را برآورده و زمینه رشد او را فراهم می سازد. این مقاله، به روش پژوهش کتابخانه ای،  تلاش می کند ضمن تبیین مفهوم طنز کودک با در نظر گرفتن اهداف تربیتی و آموزشی طنز و ویژگی های آن، ضمن تاکید بر اهمیت طنزپردازی برای مخاطب کودک، چگونگی کاربرد طنز را در برنامه های کودک بررسی نماید.

در جامعه ماشینی امروز که رسانه ها بر تمام وجوه زندگی انسان سایه افکنده اند و از عوامل مهم تاثیرگذار بر سبک زندگی فردی و گروهی افراد محسوب می شوند، هر روز بر نیاز جامعه به شادی و نشاط فزونی گیرد. وقایعی مانند بلایای طبیعی، جنگ و شیوع بیماری ها مانند کووید ۱۹ نیز بر اهمیت توجه به آرامش و نشاط آفرینی می افزاید. مجموعه های کمدی از جمله برنامه های محبوب و پرمخاطب به شمار می روند که طیف گسترده و متنوعی از مخاطبان را جذب می نمایند. اما اغلب مشاهده می شود میزان کاربرد خشونت کلامی به عنوان رفتاری عمدی، در مجموعه های کمدی زیاد است. ازاین رو، در این مقاله سه مجموعه کمدیِ پرمخاطب که در نیمه اول سال ۱۴۰۰ از سیما پخش شده اند، میزان خشونت کلامی در قالب راهبردهای بی ادبی کلامی کالپپر(2011/ 1988) بررسی می شود . سه مجموعه «بوتیمار»، «زیرخاکی2» و «دودکش۲» به عنوان جامعه آماری انتخاب شده اند و از هر مجموعه سه قسمت به شکل تصادفی انتخاب و به طورکامل مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد خشونت کلامی با کاربرد دشواژه و کاربرد جملات خشنی که در آنها بی ادبی آشکار و بی ادبی منفی به کار رفته، به ویژه در کلام مردان بروز یافته است. در مجموع، میزان کاربرد خشونت کلامی در مجموعه «بوتیمار» بیشتر بود. نتایج این پژوهش ضرورت بررسی زبانی تولیدات کمدی را قبل از پخش برنامه نشان می دهد

این پژوهش باهدف شناسایی راهکارهای تقویت نقش آفرینی تلویزیون در پیشگیری از وقوع جرم در شهر بندرعباس و برای پاسخ به این سؤال انجام شده است که چگونه تلویزیون می تواند در پیشگیری از وقوع جرائم در این شهر اثرگذار باشند. برای پاسخ به این سؤال از روش دلفی در دو مرحله برای گردآوری و تجزیه وتحلیل اطلاعات استفاده شد. تعداد 42 نفر از صاحبنظران در رشته های حقوق، جامعه شناسی و علوم ارتباطات اجتماعی استان هرمزگان که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند پانل دلفی را تشکیل دادند. بر اساس یافته های این پژوهش، صاحبنظران درحالی که که مشکلات «اقتصادی و معیشتی»، «فقر فرهنگی و اجتماعی» و «قرار گرفتن بندرعباس در مسیر ترانزیت کالاهای قاچاق و مشروبات الکلی» را مهم ترین دلایل بروز رفتارهای مجرمانه در شهر بندرعباس ارزیابی کردند، «بالا بردن کیفیت برنامه ها برای کاهش تمایل مردم به استفاده از برنامه های شبکه های ماهواره ای»، «آگاهی بخشی درباره قوانین به منظور ارتقای سطح معلومات حقوقی مردم» و «تولید پویانمایی های آموزنده اجتماعی و اخلاقی برای کودکان و نوجوانان» را مهم ترین راهکارهای پیشگیری از وقوع جرائم خشن در بندرعباس با استفاده از رسانه تلویزیون دانستند.