مدیریت خلاقیت

خلاقیت منبعی ارزشمند در صنایع رسانه ای محسوب می شود. هیچ رسانه ای بدون به کارگیری سطح مشخصی از خلاقیت در تولیدهای خود نمی تواند موفق شود. برای دستیابی به این سطح از خلاقیت، سازمان های رسانه ای باید به مدیریت خلاقیت در سازمان های خود بپردازند. مقالة حاضر نشان می دهد که تنش اصلی مدیریت خلاقیت در سازمان های رسانه ای میان مدیریت رایج (مدیریت ازدیدگاه نئووبری یا مدیریت عقلانیت گرا و ابزاری) و خلاقیت برانگیخته شده ذاتی است. در ادامة مقاله بیان می شود که چگونه می توان این تنش را به کمک الگوی اصلاح شده ای که نخستین بار توسط آمابیل ارائه شده، مدیریت کرد. این الگو می تواند برای توصیف، تحلیل و ارزیابی سه مؤلفة کلیدی مؤثر در مدیریت خلاقیت یعنی مهارت های زمینه ای، مهارت های تفکر خلاق و انگیزش درونی مفید باشد. همچنین این مقاله بحث خواهد کرد که چگونه نسخه اصلاح شدة الگوی آمابیل می تواند برای تحلیل و تشریح موفقیت رویکردهایی خاص در مدیریت خلاقیت (به صورت خاص در مطالعه مورد بی بی سی) موفق باشد. سپس به این موضوع می پردازد که پژوهش های آینده در زمینة مدیریت رسانه چگونه می توانند با بیان توصیفاتی واضح تر و مفصل تر از گسترة وسیعی از مهارت های ویژة زمینه ای در رسانه، به درک درستی از مدیریت خلاقیت در سازمان های رسانه ای دست یابند؛ و با مطالعه چگونگی تعامل این مهارت ها با مهارت های تفکر خلاق و انگیزش درونی، راه را برای پرورش خلاقیت در این سازمان ها هموار سازند

خلاقیت برخاسته از ظرفیت سرمایه اجتماعی، برای سازمان های رسانه ای فرصت های قابل توجهی را فراهم آورده است. مدیریت خلاقیت به همین دلیل یکی از مسائل نیازمند بررسی در رسانه هاست. این پژوهش با هدف شناسایی راهبردها و پیامدهای مدیریت خلاقیت با رویکرد سرمایه اجتماعی در صداوسیمای مرکز اصفهان و در چهارچوب سنت پژوهش کیفی با استفاده از تحلیل مصاحبه انجام شده است. بر مبنای تکنیک اشباع نظری با 13 نفر از صاحب نظران حوزه موردمطالعه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. برای سنجش اعتبار داده ها از ممیزان بیرونی استفاده شد. تجزیه وتحلیل به صورت استقرایی و با کدگذاری باز و محوری انجام گرفت و راهبردها با 21 مؤلفه در سه راهبرد کشف و جذب خلاقیت (سیاست جذب منابع خلاق و سیاست شناسایی و کشف)، توسعه و تقویت خلاقیت (کارآفرین محوری و توانمندسازی منابع) و حمایت و بازآفرینی خلاقیت (حمایت از کسب وکار رسانه و حمایت فرا سازمانی) و پیامدهای آن شامل 22 مؤلفه در 4 دسته سرمایه اجتماعی (مسئولیت اجتماعی، اعتماد جامعه محور و مشارکت داوطلبانه)، شهروند خلاق (شهروندی فعال و خلاقیت محلی)، طبقه خلاق (توسعه مشاغل خلاق، تنوع پذیری فرهنگی و قدرت خلاق) و منابع خلاق (توسعه منابع و محتوای خلاق) دسته بندی شدند. یافته ها نشان می دهند مدیریت در رسانه از طریق کشف، توسعه و حمایت از خلاقیت بر بستر مؤلفه های سرمایه ساز اجتماعی به پرورش شهروند خلاق و بهره مندی از  منابع و طبقه خلاق می انجامد.

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی مدیریت خلاقیت با رویکرد سرمایه اجتماعی در صدا و سیمای محلی اصفهان و در چارچوب راهبرد پژوهش کیفی با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای استراوس-کوربین انجام گردید. بر مبنای اصل اشباع نظری از تعداد 12 نفر از صاحب نظران حوزه موردمطالعه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. برای سنجش اعتبار داده ها از ممیزان بیرونی استفاده شد. تجزیه و تحلیل به صورت استقرایی و با کدگذاری باز و محوری انجام گرفت. نتایج در قالب مدل پارادایمی شامل شرایط علّی (مخاطب فعال مصرف گرا، سازمان تحول خواه، ماهیت اطلاعات، مدیریت توجه مخاطب، عدم اطمینان محیط) پدیده محوری (مدیریت خلاقیت با رویکرد سرمایه اجتماعی)، شرایط زمینه ساز (مهندسی خلاق بوم گرا، سرمایه اجتماعی خلاق، تیم سازی، سرمایه فناورانه، انگیزه و نگرش)، شرایط مداخله گر (تعهد به میراث، استعداد خلاق، استقلال فردی، صلاحیت منابع انسانی و وظایف مدیریتی) راهبردها (کشف و جذب خلاقیت، توسعه و تقویت خلاقیت و حمایت و بازآفرینی خلاقیت) و پیامدها (سرمایه اجتماعی، شهروند خلاق، طبقه خلاق و منابع خلاق) قرار گرفت.