کلیات

نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۱٬۱۹۰ مورد.

۱۲۱.

نقد دیدگاه فمینیسم لیبرال در زمینه برابری زن و مرد از منظر قرآن و روایات (مبانی انسان شناختی تعلیم و تربیت اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علی حسینی زاده محمدرضا شرفی جم علیرضا صادق زاده قمصری خسرو باقری

منبع: تربیت اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: فمینیسم برابری فمینیسم لیبرال تساوی انسان شناسی اسلامی نقد برابری نقد تساوی نقد فمینیسم لیبرال

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۹۸۱ تعداد دانلود : ۱۸۲۲

فمینیسم دارای نحله های مختلفی است که با فمینیسم لیبرال شروع شده و به فمینیسم سیاه و اکوفمینیست و پست مدرن و حتی فمینیسم اسلامی رسیده است. این نحله های مختلف، در مورد تفاوت و تساوی زن و مرد نیز دیدگاه های متفاوتی دارند. از جمله فمینیسم لیبرال بر برابری زن و مرد، فمینیسم رادیکال بر برتری زن بر مرد و فمینیسمِ پست مدرن بر تفاوت زن و مرد و ویژگی های خاص هر یک تأکید دارند. این مقاله با نگاه نقد بیرونی به بررسی مسئله برابری یا تفاوت از منظر آیات قرآن و روایات معصومان(ع) پرداخته و با تمسک به دوازده دسته دلیل نقلی، به تبیین تفاوت زن و مرد از نگاه اسلام پرداخته است.

۱۲۲.

طبّ انگاری اخلاق و لوازم آن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: احد فرامرز قراملکی سیده مریم حسینی

منبع: اخلاق دوره جدید سال اول زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۶)

کلیدواژه‌ها: اخلاق کاربردی قلب سلیم طب انگاری اخلاق محمدبن زکریای رازی سلامت نفس اخلاق کمال محور

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۹۸۰ تعداد دانلود : ۲۸۵۳۰

تلقّّی مدیران و پژوهشگران از اخلاق نقش مهمی در ترویج علمی و توسعه ی معرفتی دانش اخلاق دارد. طبّ انگاری اخلاق آن را به مثابه ی برنامه ی تشخیص، پیشگیری و درمان رذایل اخلاقی به میان می آورد. تلقّّی در بُعد عملی، اثربخشی اخلاق را در توسعه ی منابع انسانی و کاهش تنش ها و نابسامانی های رفتاری در سازمان همراه می آورد و در بعُد نظری، سبب توسعه ی اخلاق کاربردی و نزدیکی این دانش به روان شناسی می شود. در این مقاله لوازم تلقّّی طبّ انگارانه ی اخلاق را بررسی می کنیم. دو عامل در رواج این تلقّّی مؤثّر بوده است: سازگاری آن با آموزه های اسلامی و رواج اخلاق پژوهی نزد طبیب فیلسوفان.

۱۲۳.

مراتب فضیلت و اخلاق از منظر علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عزیزالله افشار کرمانی

منبع: پژوهش نامه قرآن و حدیث بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: عرف علم اخلاق خلق اخلاق عرفانی عقل اجتماعی عقل برهانی اخلاق عقلی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۳۸۷۴ تعداد دانلود : ۱۵۷۲

علم اخلاق علم شناخت ارزش ها و ایجاد دگرگونی در زندگی انسان است به نحوی که زندگی اش توام با فضیلت باشد. علم اخلاق حد واسط میان علم عقاید و علم احکام است و میان این دو نوع معرفت ارتباط برقرار می کند به نحوی که رفتارهای اجتماعی، ظهور اخلاق و عقاید انسان است و خلقیات هر فرد ، ظهور عقاید و آرمان های اوست . علامه طباطبایی اخلاق را دارای مراتب می داند و به سه نوع اخلاق معتقد است یعنی اخلاق عرفی، اخلاق عقلی و اخلاق عرفانی . اخلاق عرفی به عقل اجتماعی متکی است. اخلاق عقلی بر عقل برهانی تکیه دارد و اخلاق عرفانی بر شهود بنا می شود . سیر حیات اخلاقی هر فرد از اخلاق عرفی شروع می شود و می تواند به مرحله اخلاق عقلی و عرفانی ارتقاء پیدا کند . این سه مرتبه از اخلاق درجات متفاوت از یک حقیقت واحدند و با یکدیگر قابل جمع اند و نسبت به هم در حکم ظاهر و باطن اند.

۱۲۴.

تبیین مبانی انسان شناختی اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدشریف طاهرپور محمدرضا شرفی خسرو باقری جهانگیر مسعودی

منبع: تربیت اسلامی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: اصول مبانی انسان شناختی اخلاق جنسی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۸۳۹ تعداد دانلود : ۱۹۰۹

هدف این پژوهش، تبیین مبانی انسان شناختی اخلاق جنسی در اسلام، با روش توصیفی – تحلیلی است. از دیدگاه اسلام، انسان غریزة صرف و حیوانی کامجو نیست تا همه چیز او را به کامجوئی از غریزة جنسی و آزادی در ارضاء آن فروبکاهیم، بلکه انسان در کنار غریزه جنسی که وجه مشترک انسان و حیوان است، از فطرت نیز برخوردار است. بنابراین، در انسان شناسی اسلامی، انسان دارای سه روح نباتی، حیوانی و فطری است. بر این اساس، مبانی انسان شناختی مؤثر در اخلاق جنسی عبارتند از: غریزة جنسی، فطرت الهی، کرامت، اندیشه ورزی، اصالت روح، قابلیت تکامل نفس، اختیار و انتخاب آگاهانه، حب ذات، چند ساحتی بودن انسان، هویت جمعی و ضعف. به این ترتیب، اخلاق جنسی نیز ریشه در روح فطری و انسانی انسان دارد و به تبع همین فطرت است که ما می توانیم از اصول و ارزش های اخلاقی همچون سرکوب نکردن غریزة جنسی، اعتدال، شکوفایی فطرت الهی، حفظ کرامت ذاتی انسان، حفظ کرامت انسانی زنان، عمل به فرامین الهی، مصونیت اخلاقی، کسب بینش صحیح، رعایت اعتدال، تکامل روحی و روانی، اصالت روابط عاطفی، ارتقاء معنویت، رفتار جنسی مسئولانه، تدرج و تمکن، ازدواج آزادانه و آگاهانه، دگر خواهی، محبت، رشد متوازن و متعادل، تحکیم هویت جمعی، کنترل رفتار جنسی، به رسمیت شناختن هویت فردی، تخفیف حکم، مدارا و مسامحت صحبت کنیم.

۱۲۵.

فلسفه اخلاق: اخلاق نظری و اخلاقی عملی

نویسنده: حسین حقانی زنجانی

منبع: ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۷۶ شماره ۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۳۸۱۴

۱۲۶.

ماهیت، اهداف، اصول و روش های معاد باوری در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سوسن کشاورز محسن زهری

منبع: تربیت اسلامی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: فلسفه قرآن کریم تربیت اسلامی معاد باوری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۸۰۸ تعداد دانلود : ۱۴۶۲

هدف این مقاله، تبیین فلسفه ی معادباوری با نظر به وجه تربیتی آن، بر اساس آیات قرآنی ذیل سه محورماهیت، ضرورت، اهداف و اصول و روش ها است. برای دست یافتن به این هدف، از روش تحلیل فلسفی و روش استنتاجی استفاده شده است. تبیین مقدمه های لازم معادباوری با استفاده از تحلیل منطقی فرارونده مبتنی بر آیات قرآنی صورت گرفته و اصول معادباوری، با استفاده ازروش قیاس عملی استنتاج شده که نتیجه قیاس، دو گزاره مقدماتی توصیفی و تجویزی است که از پاسخ دو سؤال اول و دوم به دست آمده و روش ها نیزمبتنی بر اصول تربیتی استخراج گردیده اند. در مجموع عناصر اصلی ماهیت معادباوری عبارت اند از اندیشه ورزی، وابستگی به فطرت انسان، اطمینان و باور قلبی به پایان پذیر بودن دنیا، ادامه ای بر حیات انسان و اهداف معادباوری عبارت اند از متعالی شدن قوه عقل و نمود آن در همه ی امور، امنیت و آرامش روانی، پیدایش بینش درست نسبت به زندگی دنیایی و احساس مسئولیت و اصول آن، ایمان توأم با تعقل، بازگشت به خویشتن، معرفت بخشی، استمرار و امتناع و روش های آن نیز پرسشگری، حل مساله، بارش مغزی، تذکر، همیاری، اسوه سازی، عبرت آموزی، تذکر و موعظه بوده اند.

۱۲۷.

نظریه رشد ایمانی فاولر به عنوان چارچوبی برای تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد زندوانیان راضیه طیبی رویا رسولی

منبع: ادیان و عرفان سال چهل و هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تربیت دینی جیمز فاولر نظریه رشد ایمانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۸۰۶ تعداد دانلود : ۹۸۱

روان شناسان مدل های خوبی را برای درک رشد شناختی، رفتاری و روان شناختی مطرح کرده اند، اما دکتر جیمز فاولر متخصص الهیات، بر این باور بود که مدلی ویژه برای رشد ایمانی تدوین نشده است. وی نظریه رشد ایمانی خود را براساس نظریه های رشدی پیاژه، اریکسون و کلبرگ و مباحثه های دینی در زمینه ایمان که تیلیش[1]، نی بوهر[2] و اسمیت[3] بیان کرده بودند، بنا نهاد و آن را مراحل رشد ایمانی[4] نامید. نظریه فاولر از طریق گوش دادن به زندگی سیصدوپنجاه وهفت مصاحبه شونده بین سال های 1972 تا 1981 پدید آمده است. فاولر پس از مصاحبه های متعدد با آزمودنی ها، به این نتیجه رسید که رشد ایمان که همان رشد ایجاد معنا است، پدیده ای جهانی و انسانی بوده و تا حدی ذاتی و غریزی است. او همچنین نشان داد که رشد ایمانی، مسیری رشدی، فکری، شناختی و پیش بینی پذیر را دنبال می کند. با اینکه دامنه گسترده ای از محققان خارجی به این نظریه توجه نشان داده اند، پیچیدگی های آن سبب شده چالش های نظری، اخلاقی و عملی زیادی به همراه داشته باشد. با توجه به اینکه در ایران این نظریه بسیار مهجور مانده است، در این مقاله کوشش شده درک بهتری از آن فراهم آید. ازاین رو ابتدا تعریف ایمان، و سپس مراحل رشد ایمانی از نگاه فاولر به تفصیل بررسی شده و درنهایت انتقادهای وارد بر این نظریه بیان می شود. به نظر می رسد این نظریه که شامل یک پیش مرحله و شش مرحله است، به عنوان ساختاری برای تدوین نظریه رشد دینی- ایمانی مطابق با آموزه های اسلامی- شیعی راهگشا باشد.

۱۲۸.

جایگاه اندیشه و اندیشیدن در نظام تربیتی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی قاسم پور دهاقانی حسنعلی بختیار نصرآبادی

منبع: تربیت اسلامی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: خردورزی نظام تربیتی اسلام شرایط اندیشیدن منابع اندیشیدن موانع اندیشیدن فواید اندیشیدن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۷۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۸۳

چکیده: یکی از محورهای مهم در نظام تربیتی اسلام، دعوت به خردورزی است. خردورزی پایه انسانیت و به تعبیری «فصل ممیز» انسان از دیگر حیوانات است. این قوه، سرچشمه معارف و مبدأ صدور تمامی افعال آدمی است. در نظام تربیتی اسلام، موضوع اندیشه به صورت مطلق رها نشده، بلکه همواره روشنگری های لازم در جهت اعتلای آن شده است. هدف مقاله حاضر، تبیین موضوع هایی مانند توصیف مفهوم اندیشه، شرایط، منابع، فواید و موانع اندیشه و اندیشیدن، با استفاده از آیات و روایات معصومین: است. بنابراین، تلاش شده بر مبنای آموزه های اسلامی، موقعیت اندیشه را در نظام تربیتی اسلامی معلوم کنیم. برای این منظور، تبیین شده که در نظام تربیتی اسلام، اندیشیدن سه ویژگی برجسته رشدپذیری، وسعت عمل و آفت پذیری را دارد. شرایط رشدپذیری اندیشه عبارت است از تفرد، سیر در آفاق، دلیل جویی، سکوت معنی دار، توجه به دیدگاه های مختلف، اخلاق خوب و کنترل خوراک. موانع یا عوامل آسیب زای اندیشه ورزی نیز عبارت است از شتاب زدگی، تبعیت از گمان جاهلانه، تقلید کورکورانه، شخصیت زدگی، یک سونگری، غرور و هوای نفس. در پایان، علاوه بر بیان موضوع ها و منابعی برای پرورش اندیشه، پیشنهادهایی جهت رشد و تقویت اندیشه بر مبنای آموزه های دین اسلام برای مربیان و متربیان ارائه شده است.

۱۲۹.

مسائل علم و اخلاق در جهان معاصر(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: محمود فوزى الجبر مترجم: علی زاهد پور

منبع: اخلاق ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ شماره ۲ و ۳

کلیدواژه‌ها: ژنتیک علم و اخلاق فن‏آوری بیولوژى

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۷۷۵

جریان‏شناسى انتقادى سیر پیشرفت علوم در دوران معاصر و به ویژه سده‏ى بیستم از منظر اخلاق است. نویسنده نخست از عدم تعهد و آزادى علوم در سیر خود انتقاد کرده و آثار آن را به ویژه در دو علم بیولوژى و ژنتیک بررسى کرده است. وى با بیان دغدغه‏هاى مختلف علم در سده‏ى بیستم اولین دغدغه را علوم اجتماعى، دومین را علم رفتارى و مسائل روان‏شناختى، سومین دغدغه را انرژى هسته‏اى و در فرجام چهارمین را انقلاب بیولوژیک برمى‏شمارد. در این میان، مؤلف رابطه‏ى اخلاق با فن‏آورى را برمى‏رسد و سپس ماهیت ایدئولوژیک علم و نظرات موافقان و مخالفان آن را نقل و نقد کرده و در نهایت از پررنگ شدن جنبه‏ى عملى علم و بى‏اهمیت شمرده شدن ابعاد تئوریک آن سخن مى‏گوید. مؤلف در پایان نتیجه مى‏گیرد که هیچ جنبش علمى بدون اخلاق نه تنها سودى ندارد که سخت زیان‏بخش نیز هست و هر کوشش علمى باید همسان با اخلاق صورت بگیرد.

۱۳۰.

نقد و بررسی کتاب «جبر و اختیار» اثر استاد محمدتقی جعفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آزاده عباسی

منبع: سفینه سال چهاردهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۵۴ «ویژه عدل الهی»

کلیدواژه‌ها: اختیار جبر محمدتقی جعفری کتاب جبر و اختیار

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۷۵۷ تعداد دانلود : ۲۹۷۱

کتاب «جبر و اختیار» از جمله آثار نوشته شده در مورد بحث جبر و اختیار به قلم مرحوم استاد محمدتقی جعفری می باشد. از آنجا که این بحث در علوم گوناگونی از جمله فلسفه، کلام و مباحث انسان شناسی مورد دقت و بررسی قرار می گیرد، کتابهای زیادی در این زمینه نوشته شده اند و هریک از زوایای مختلف به موضوع نگاه کرده اند. استاد محمد تقی جعفری خواسته نگاه جامعی به موضوع جبر و اختیار داشته باشد. همین ویژگی آن را از سایر کتب نوشته شده در این زمینه متمایز ساخته است. این نوشتار درصدد بررسی و نقد این اثر می باشد.

۱۳۱.

درآمدی بر تعلیم و تربیت و مبانی آن از دیدگاه غزالی

نویسنده: حسنعلی بختیار نصرآبادی رضاعلی نوروزی محمد رحمان پور

منبع: تربیت اسلامی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی اخلاق غزالی تعلیم و تربیت ارزش شناسی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۷۵۱ تعداد دانلود : ۳۰۷۹

هدف پژوهش حاضر بررسی فلسفة ابوحامد غزالی و استخراج آرای تربیتی وی است. بدین منظور سعی شده با استفاده از منابع موجود و در دسترس، افکار و روش فلسفی غزالی بررسی شده و با روشن ساختن مبانی فلسفی او بتوان جایگاه فلسفة اسلامی را در مقایسه با فلسفه یونانی وغرب شناخت و هم چنین مشخص کرد که آرای دانشمندان اسلامی دربارة تربیت و به خصوص تربیت کودکان تا چه اندازه در زمان حاضر کاربرد داشته و مورد تأیید نظریات تربیتی معاصر می باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که روش فکر و فلسفة غزالی با وجود اینکه با دیگر فیلسوفان مسلمان و فیلسوفان غرب شباهت هایی دارد، منحصر به فرد است؛ چراکه وی با شک بنیادی خود و با تکیه بر متون و اعتقادات اسلامی بسیاری از آرای فیلسوفان و حتی فیلسوفان اسلامی را مورد انتقاد قرار داده و با باریک بینی دینی و محور قرار دادن قرآن و سنت بر ضد آنها اقامة دلیل کرده است. در واقع، فلسفة غزالی بیش از آنکه جنبة سازندگی داشته باشد، جنبة انتقادی به خود گرفته است. هم چنین نظریات تربیتی او حداقل در جهان اسلام تحول عظیمی ایجاد کرد و امروزه نیز بسیاری از روش ها و اصول تربیتی وی راهنمای کار دست اندرکاران تعلیم و تربیت کودکان است.

۱۳۲.

تبیین دیدگاه معرفت شناسی علامه طباطبایی(ره) و دلالتهای آن در محتوا و روشهای تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شیرین رشیدی سوسن کشاورز سعید بهشتی اکبر صالحی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و پنجم دوره جدید بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبایی تعلیم و تربیت اسلامی علامه طباطبایی و معرفت شناسی دلالتهای تربیتی در نظر علامه طباطبایی محتوای تربیتی و نظریات روشهای تربیتی در نظر علامه طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۷۰۸ تعداد دانلود : ۱۷۶۵

هدف این پژوهش، تبیین دیدگاه معرفت شناختی علامه طباطبایی(ره) و دلالتهای آن در محتوا و روشهای تربیتی است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، سه پرسش اصلی ذکر شده است: 1 دیدگاه علامه طباطبایی(ره) درباره معرفت شناسی چیست؟ 2 بر مبنای دیدگاه معرفت شناختی علامه طباطبایی(ره) چه دلالتهایی را می توان برای محتوای تربیتی استخراج کرد؟ 3 بر مبنای دیدگاه معرفت شناختی علامه طباطبایی(ره) چه دلالتهایی را می توان برای روشهای تربیتی ذکر کرد؟ نظر به اینکه هر یک از این پرسش ها به جنبه ای از جنبه های پژوهش می پردازد، روشهای تحلیل مفهومی، استنتاجی متناسب با سه پرسش در این مطالعه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد علامه طباطبایی(ره) معرفت حقیقی را علم و یقین مطابق با واقع می داند. ایشان وحی، حس، عقل و شهود را جزء منابع معرفت قلمداد می کند. این مقاله پس از تبیین دیدگاه معرفت شناختی علامه طباطبایی (با تأکید بر امکان و انواع معرفت) دلالتهایی در محتوا در دو بعد چگونگی گزینش محتوای درسی از جمله، مطابق با واقع بودن، پرورش تعقل و مانند اینها و چگونگی سازماندهی محتوا هم چون تناسب با میزان آمادگی و ویژگیهای دانش آموزان، تعادل در ارائه محتوای نظری و عملی و نظایر اینها و روشهای تربیتی مانند روش به کارگیری حواس در کسب معرفت، روش جدال احسن و مانند اینها را ارائه می کند.

۱۳۳.

اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید ملک مکان

منبع: اخلاق وحیانی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: اخلاق معتزله اشاعره حسن و قبح ذاتی و عقلی الاهی و شرعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۷۰۵ تعداد دانلود : ۱۲۰۳

در علم اخلاق، از حسن و قبح سخن می رود و اخلاق بر اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله مدار حسن و قبح می چرخد، اعم از آن که در حوزه عقاید یا اوصاف نفسانی و یا افعال باشد. نگارنده در مقاله حاضر، اخلاق را از دیدگاه دو مکتب کلامی اشاعره و معتزله بررسی کرده است. معتزله به حسن و قبح ذاتی و عقلی افعال معتقدند و آن را از لوازم اساسی عدل الاهی می دانند. آنان همه افعال الاهی را حَسَن و زیبا می دانند و برآنند که خدا فعل قبیح انجام نمی دهد و در انجام واجبات، اخلال نمی ورزد. صفت عدل به صفات اراده و قدرت مطلق الاهی بازمی گردد؛ این صفات به شناخت توحید و مطلق صفات خداوند می انجامد. شناخت توحید و اثبات قدیم بودن خدا، بر آزادی اراده و اختیار انسانی در افعالش متوقف است و صحت این امور نیز به عقل توقف دارد نه نقل؛ در غیر این صورت، به فروپاشی نظام اجتماعی، بطلان قانون علّیت و نیز به نابودی شرع و دین می انجامد. در برابر این دیدگاه، اشاعره به حسن و قبح الاهی و شرعی افعال پایبندند. آنان به عدل خدا باور دارند اما نه با تعریفی که معتزله قائل است؛ بلکه به اعتقاد ایشان هر کاری که خدا انجام دهد، عین عدل است. بنابراین، آنان حسن و قبح افعال را ذاتی نمی دانند و به تبع، برای عقل در کشف حسن و قبح، ارزشی قائل نیستند؛ بلکه آفریننده حسن و قبح را خدا و فرمان الاهی می دانند. در نظر آنان نیز حسن و قبح افعال، به اراده و قدرت مطلق الاهی بازگشت دارد که هر دو صفت از صفات ذات به شمار می آید. نکته دیگر، آن است که هر دو مکتب در عقلی بودن برخی از معانی حسن و قبح، دیدگاهی مشترک دارند؛ تنها در استحقاق مدح و ثواب و ذم و عقاب، عاجلاً و آجلاً، اختلاف نظر وجود دارد. سرانجام این که در دستگاه کلامی معتزله و مطابق تفسیر آنان از حسن و قبح افعال، نگاه و توجه، بیش تر «انسان مدارانه» است؛ حال آن که در دستگاه کلامی اشاعره، تأکید بیش تر الاهیاتی و «خدامحور» می باشد.

۱۳۴.

کرامت انسانی زیربنای تربیت اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: نیره حاجی علیان خسرو باقری محمدرضا شرفی سید مهدی سجادی

منبع: معرفت اخلاقی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: اخلاق کرامت انسانی تربیت اخلاقی عمل اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۳۶۹۱ تعداد دانلود : ۱۳۷۶

از مهم ترین و بزرگترین نعمت هایی که خداوند سبحان به انسان بخشیده است، نعمت کرامت و فضیلت انسانی است که از مقام خلافت الهی انسان، سرچشمه می گیرد. کرامت، مربوط به شرافت ذاتی انسان می شود و فضیلت، برتری او را نسبت به غیر بیان می کند. کرامت از نگاه دینی محصور به کرامت ذاتی نمی شود و آدمی می تواند با تقرب به خدا و پرهیزکاری بر آن بیفزاید و ارزش متعالی تری کسب کند و این ارزش، ارزش اکتسابی است؛ اما بنابر آیات و روایات، مبنای رفتار ما با دیگران حفظ کرامت ذاتی آنهاست. هدف این پژوهش، تبیین نقش کرامت انسانی در تربیت اخلاقی و استنتاج رهنمودهایی برای مربی و متربی است. در این نوشتار، با بررسی آیات قرآن، کرامت انسانی به عنوان زیربنای تربیت اخلاقی در نظر گرفته شد و با به کارگیری روش استنتاج، اصل ضرورت تجلی کرامت انسان در تربیت اخلاقی و روش های تربیتی تکریم شخصیت، تغافل از خطاهای اخلاقی، حفظ آبروی خود و دیگران و اعتراف به کمالات دیگران تبیین شد.

۱۳۵.

چالش های اخلاقی فمینیسم در فرزندآوری از دیدگاه اسلام و راهکارهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهوش کهریزی سید علی حسینی زاده حسین بستان (نجفی)

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هفتم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: اسلام فمینیسم راهکار تولیدمثل فرزندآوری چالش های اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۳۶۸۳ تعداد دانلود : ۱۶۷۶

در جوامع غربی به موازات گسترش نگرش های فردگرایانه، گرایش به داشتن فرزند کمتر شده است؛ زیرا فرزندان به طور طبیعی محدودیت ها و فشارهای روانی و اقتصادی متعددی را به خانواده تحمیل می کنند و درنتیجه به عاملی مؤثر در کاهش رضایت زناشویی مبدل شده اند که این امر موجب افزایش خانواده های بدون فرزند در جوامع صنعتی شده است. در مقابل، توصیه های دینی دربردارنده راهکارهایی هستند که اسلام از راه آنها کوشیده است فرزندان را به جای آنکه عاملی برای سرخوردگی و نارضایتی والدین باشند، به عاملی برای افزایش رضایت خاطر آنان و درنتیجه تحکیم پیوند زناشویی تبدیل کند. در آیین اسلام، وجود فرزندان مایه خیرات و برکات دنیوی و اخروی برای والدین است و آنها به هر دلیل، نباید خود را از این بهره مندی محروم سازند. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، دیدگاه های اسلام و فمینیسم در موضوع تولید مثل و فرزندآوری با هم مقایسه شده و سپس چالش های اخلاقی فمینیسم برای خانواده در این موضوع و راهکارهای اسلام برای حل آنها بررسی شده است.

۱۳۶.

مراحل تعلیم و تربیت از دیدگاه ابنسینا با تأکید بر نفس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شهناز شهریاری نیسیانی رضاعلی نوروزی محمد نجفی

منبع: آینه معرفت سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: نفس قوای نفس دیدگاه ابنسینا مراحل تعلیم و تربیت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۴۸ تعداد دانلود : ۱۶۵۵

هدف پژوهش حاضر تبیین مراحل تعلیم و تربیت با توجه به دیدگاه ابنسینا در بارة نفس است. روش مورد استفاده در این پژوهش که پژوهشی کیفی و موردی است، روش توصیفی – تحلیلی است. در این پژوهش که مراحل تعلیم و تربیت با توجه به سیر تکاملی نفس تعیین گردید، سه مرحلة تمهید؛ اعتدال و اعتلا؛ مرحلة ملکوتی برای تعلیم و تربیت در نظر گرفته شد. مرحلة تمهید که شامل مرحلة نفس نباتی، حیوانی و انسان بالقوه (عقل هیولانی تا بالفعل) است از دوران پیش از تولد آغاز می شود و تا بلوغ صوری ادامه مییابد. دومین مرحله که شامل انسان بالقوه (عقل هیولانی تا بالفعل) و انسان بالفعل (حصول کلیة معقولات ثانی) است از 15 سالگی آغاز می شود و به دلیل فزونی عقل از 40 سالگی به بعد، پایانی برای این مرحله لحاظ شده است. مرحلة ملکوتی که مرحلة انسان بالفعل در معنای تام آن و وصول به مرتبة عقل بالمستفاد است، مرحلة نهایی تعلیم و تربیت شناخته شد که متناظر با هدف غایی نظام فلسفی ابنسینا یعنی دستیابی به سعادت حقیقی است. نتایج همچنین حاکی از آن است که ابنسینا با معطوف ساختن توجه به شروع تربیت پیش از تولد، تأدیب و تربیت اخلاقی کودک از پایان دو سالگی و... نظام تعلیم و تربیتی مادامالعمر متشکل از نظام رسمی و غیررسمی را پایه گذاری نمود.

۱۳۷.

ارزیابی دیدگاه مفسران درباره معناشناسی «معیشت ضنک» در آیه ۱۲۴ طه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمد موسوی مقدم فتح الله نجارزادگان شیما محمودپور

منبع: مطالعات تفسیری سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: حیات برزخی حیات دنیوی حیات اخروی آیه ۱۲۴ طه معیشت ضنک

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۳۴ تعداد دانلود : ۱۰۱۴

واژه «معیشت» سه بار و واژه «ضنک» یک بار در آیات قرآن به کار رفته است. مفسران درباره معناشناسی ترکیب «معیشت ضنک» در آیه ۱۲۴ سوره طه اقوال گوناگونی را ذکر کرده اند که می توان آنها را در دو دسته کلی حیات واپسین و حیات دنیوی تقسیم بندی کرد. به نظر می رسد نمی توان «معیشت ضنک» را تنها درباره حیات واپسین تفسیر کرد و باید معانی و مصادیق آن را در دنیا و در ادامه آن عالم برزخ جستجو کرد. با استفاده از شواهد و قرائن دانسته می شود که منظور از «معیشت ضنک» در دنیا، نقصان در مواهب و نعمت های دنیوی نیست، بلکه «معیشت ضنک» عدم آرامش و طمأنینه قلبی در زندگی است و این ترکیب به یک حالت روحی و روانی گفته می شود که فرد در آن به نوعی دلواپسی دائمی دچار گردیده است. در اثبات این ادعا از روش قرآن به قرآن بهره برده شده است.

۱۳۸.

چشم اندازی به جایگاه و نقش اخلاق در آموزش و پرورش

نویسنده: محمدعلی حاجی ده آبادی

منبع: تربیت اسلامی ۱۳۷۹ شماره ۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات رابطه اخلاق با علوم دیگر

تعداد بازدید : ۳۶۲۳ تعداد دانلود : ۱۷۲۰

۱۳۹.

معرفت اخلاقى(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: جفرى سیر مک کارد مترجم: ابوالقاسم فنایى

منبع: نقد و نظر ۱۳۷۹ شماره ۱ و ۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۰۹

۱۴۰.

نگرشی‎به‎مراحل‎تطورعلم‎اخلاق‎اسلامی

نویسنده: حسین روحانی نژاد

منبع: کتاب نقد ۱۳۸۳ شماره ۳۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۳۶۰۳

درخت حوزه‌های تخصصی

کلیات

نقد دیدگاه فمینیسم لیبرال در زمینه برابری زن و مرد از منظر قرآن و روایات (مبانی انسان شناختی تعلیم و تربیت اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

طبّ انگاری اخلاق و لوازم آن(مقاله ترویجی حوزه)

مراتب فضیلت و اخلاق از منظر علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

تبیین مبانی انسان شناختی اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

فلسفه اخلاق: اخلاق نظری و اخلاقی عملی

ماهیت، اهداف، اصول و روش های معاد باوری در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نظریه رشد ایمانی فاولر به عنوان چارچوبی برای تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

جایگاه اندیشه و اندیشیدن در نظام تربیتی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

مسائل علم و اخلاق در جهان معاصر(مقاله ترویجی حوزه)

نقد و بررسی کتاب «جبر و اختیار» اثر استاد محمدتقی جعفری(مقاله علمی وزارت علوم)

درآمدی بر تعلیم و تربیت و مبانی آن از دیدگاه غزالی

تبیین دیدگاه معرفت شناسی علامه طباطبایی(ره) و دلالتهای آن در محتوا و روشهای تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله(مقاله علمی وزارت علوم)

کرامت انسانی زیربنای تربیت اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

چالش های اخلاقی فمینیسم در فرزندآوری از دیدگاه اسلام و راهکارهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

مراحل تعلیم و تربیت از دیدگاه ابنسینا با تأکید بر نفس(مقاله علمی وزارت علوم)

ارزیابی دیدگاه مفسران درباره معناشناسی «معیشت ضنک» در آیه ۱۲۴ طه(مقاله علمی وزارت علوم)

چشم اندازی به جایگاه و نقش اخلاق در آموزش و پرورش

معرفت اخلاقى(مقاله پژوهشی حوزه)

نگرشی‎به‎مراحل‎تطورعلم‎اخلاق‎اسلامی

پالایش نتایج جستجو